
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Υπόθεση Αρ. 960/2024 iJustice
10 Ιουλίου, 2025
[Φ. ΚΑΜΕΝΟΣ, ΔΔΔ.]
Αναφορικά με τα Άρθρα 25 και 146 του Συντάγματος
A.Π.
Αιτήτρια
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
1. Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας
2. Αν. Διευθύντριας Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας
Καθ' ων η Αίτηση
.........
Λουΐζα Μιχαηλίδου, για Δειλινός & Συνεργάτες ΔΕΠΕ, Δικηγόροι για Αιτήτρια
Παύλος Βασιλείου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για Καθ' ων η αίτηση.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Φ. Καμένος, ΔΔΔ.: Η Αιτήτρια, είναι διευθύνουσα και ιδιοκτήτρια του παιδοκομικού σταθμού «Η Μελωδία» (στο εξής καλούμενος ως «σταθμός») ο οποίος βρίσκεται στην Αραδίππου στην επαρχία Λάρνακας. Από την 01.01.2013 κατέχει από τους Καθ’ ων η Αίτηση πιστοποιητικό εγγραφής (έγκρισης λειτουργίας) του σταθμού, με χωρητικότητα 21 Νήπια ή 18 Νήπια (άνω των 3 χρόνων) και 6 Βρέφη ή 16 Νήπια (άνω των 2 χρόνων) και 6 Βρέφη.
Στο πλαίσιο διενέργειας ελέγχου των αδειοδοτημένων σταθμών, διενεργήθηκε στον σταθμό της Αιτήτριας απροειδοποίητη επιθεώρηση. Κατά την εν λόγω επιθεώρηση στις 03.07.2019, διαπιστώθηκε ότι φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του (5 βρέφη, 18 νήπια 2-3 ετών και 18 νήπια 3-4 χρόνων), ότι τα πιστοποιητικά καταλληλότητας του σταθμού (Δημόσια Έργα, Υγειονομείο και Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία-ΗΜΥ) δεν ήταν σε ισχύ καθώς και ότι οι ατομικοί φάκελοι του προσωπικού δεν ήταν συμπληρωμένοι αφού εκκρεμούσαν αντίγραφα προσόντων του προσωπικού, ιατρικά πιστοποιητικά, αποτελέσματα αιματολογικών εξετάσεων συμπεριλαμβανομένων και των μεταδοτικών νοσημάτων, αποτελέσματα ακτινογραφίας θώρακος, πιστοποιητικά λευκού ποινικού μητρώου, πιστοποιητικά του περί πρόληψης και καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης και εκμετάλλευσης Νόμο 91(1)2014, πιστοποιητικά υγείας χειριστή τροφίμων. Για τις εν λόγω παραβιάσεις, η Αιτήτρια ενημερώθηκε με επιστολή ημερ. 16.07.2019.
Στις 25.09.2019 σε άλλη απροειδοποίητη επιθεώρηση διαπιστώθηκαν και πάλι παραβάσεις στο σταθμό καθότι φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του (5 βρέφη, 18 νήπια 2-4 ετών (μικτό τμήμα) και 18 νήπια 4-5 χρόνων), δεν ήταν σε ισχύ το πιστοποιητικό καταλληλότητας της ΗΜΥ και επίσης δεν ήταν σε ισχύ τα πιστοποιητικά υγείας χειριστή τροφίμων για όλα τα μέλη του προσωπικού. Για αυτές τις παραβιάσεις, ενημερώθηκε σχετικώς η Αιτήτρια με επιστολή ημερομηνίας 29.10.2019.
Ακολούθως, στις 28.01.2020, σε νέα και πάλι απροειδοποίητη επιθεώρηση διαπιστώθηκαν και πάλι παραβάσεις. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του (6 βρέφη και 40 νήπια από 2-4 ετών), ότι δεν ήταν σε ισχύ το πιστοποιητικό καταλληλότητας της ΗΜΥ και των Δημοσίων Έργων και ότι δεν ήταν σε ισχύ τα πιστοποιητικά υγείας χειριστή τροφίμων για όλα τα μέλη του προσωπικού. Για τις προαναφερόμενες παραβιάσεις, η Αιτήτρια ενημερώθηκε με επιστολή ημερ. 03.02.2020.
Στις 03.03.2020 σε άλλη απροειδοποίητη επιθεώρηση διαπιστώθηκε ότι ο σταθμός συνέχιζε να παρουσιάζει παραβιάσεις ως προς τον αριθμό παιδιών και τα πιστοποιητικά καταλληλότητας κ.α.
Στις 02.07.2020 σε άλλη απροειδοποίητη επιθεώρηση λειτουργών στο σταθμό, διαπιστώθηκε και πάλι ότι φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη του χωρητικότητα (8 βρέφη, 14 νήπια 2-3 ετών και 16 νήπια 4-5 ετών. Εν συνεχεία στις 03.07.2020 έγινε καταγγελία στον Αστυνομικό Σταθμό Αραδίππου εναντίον της Αιτήτριας ως ιδιοκτήτριας του σταθμού για παραβίαση του πιστοποιητικού εγγραφής.
Στις 23.07.2020 σε άλλη απροειδοποίητη επιθεώρηση αρμόδιας λειτουργού στον εν λόγω σταθμό, διαπιστώθηκε ότι φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του (11 νήπια 2-3 ετών και 19 νήπια 3-4 ετών). Στις 24.07.2020 έγινε καταγγελία στον Αστυνομικό Σταθμό Αραδίππου εναντίον της Αιτήτριας για παραβίαση του πιστοποιητικού εγγραφής.
Στις 11.09.2020 σε άλλη απροειδοποίητη επιθεώρηση της αρμόδιας Λειτουργού στον σταθμό, διαπιστώθηκε ότι φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του (6 βρέφη και 22 νήπια 3-4 ετών) καθώς και το ότι δεν ήταν σε ισχύ το πιστοποιητικό καταλληλότητας της Ηλεκτρομηχανολογικής και της Υγειονομικής Υπηρεσίας. Για τις εν λόγω παραβιάσεις, η Αιτήτρια ενημερώθηκε με επιστολή ημερ. 30.09.2020.
Στις 20.07.2021 σε νέα απροειδοποίητη επιθεώρηση διαπιστώθηκε ότι φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του καθώς και ότι στα παρκοκρέβατα στην αίθουσα βρεφών υπήρχαν ακαθαρσίες και κάποια εξ’ αυτών ήταν φθαρμένα. Επίσης, δεν ήταν σε ισχύ το πιστοποιητικό καταλληλότητας από το Τμήμα Δημοσίων Έργων.
Στις 27.01.2022 σε άλλη απροειδοποίητη επιθεώρηση διαπιστώθηκε ότι φροντιζόταν συνολικά μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του, δεν ήταν σε ισχύ το πιστοποιητικό καταλληλότητας από το Τμήμα Δημοσίων Έργων και τις Υγειονομικές Υπηρεσίες και επίσης δεν ήταν σε ισχύ ιατρικά πιστοποιητικά και πιστοποιητικά υγείας για χειριστές τροφίμων για τα μέλη του προσωπικού.
Στις 06.12.2022 σε άλλη απροειδοποίητη επιθεώρηση διαπιστώθηκε ότι στον σταθμό φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του. Προς τούτο η Αιτήτρια ενημερώθηκε με επιστολή ημερ.21.12.2022.
Στις 19.01.2023 σε νέα και πάλι απροειδοποίητη επιθεώρηση διαπιστώθηκε ότι φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του, δεν υπήρχαν κρεβατάκια για όλα τα βρέφη, οι ατομικοί φάκελοι του προσωπικού δεν ήταν πλήρως ενημερωμένοι και δεν ήταν σε ισχύ τα πιστοποιητικά καταλληλότητας από το Τμήμα Δημοσίων Έργων.
Στις 12.10.2023 σε άλλη απροειδοποίητη επιθεώρηση η οποία διενεργήθηκε εκ μέρους των Καθ' ων η Αίτηση, διαπιστώθηκε ότι φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη του χωρητικότητα, στην αίθουσα βρεφών υπήρχαν λιγότερα από τα προβλεπόμενα παρκοκρέβατα και τα υπόλοιπα βρέφη βρίσκονταν σε καρότσια και καρεκλάκια φαγητού. Επίσης το προσωπικό ήταν ελλιπές εφόσον παιδοκόμος σχολούσε σε συγκεκριμένη ώρα που αναλάμβανε η διευθύντρια ενώ λόγω του αριθμού των παιδιών/βρεφών αυτό δεν ήταν επιτρεπτό.
Στις 13.10.2023 κατόπιν τηλεφωνικής καταγγελίας που λήφθηκε στο Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας Λάρνακας εναντίον της Αιτήτριας ως ιδιοκτήτριας του σταθμού, καταγγέλθηκε ότι ο σταθμός δέχεται μεγάλο αριθμό βρεφών κατά παράβαση του εκδοθέντος πιστοποιητικού εγγραφής και ότι κρύβει παιδιά στο σπίτι της το οποίο εφάπτεται επί του ίδιου υποστατικού. Την ίδια ημέρα και συνεπεία τούτων των καταγγελιών πραγματοποιήθηκε απροειδοποίητη επιθεώρηση και διαπιστώθηκε ότι εξυπηρετούνταν 12 βρέφη και 37 νήπια.
Την ίδια ημέρα, ενημερώθηκε ο Αστυνομικός Σταθμός Αραδίππου ο οποίος πραγματοποίησε έρευνα στην οικία της Αιτήτριας. Στην οικία της εντοπίστηκε ένα βρέφος το οποίο σύμφωνα με την ίδια ήταν το παιδί της καθαρίστριας της, που είχε στην οικία της. Στις 13.10.2023 έγινε καταγγελία στον Αστυνομικό Σταθμό Αραδίππου εναντίον της Αιτήτριας ως Ιδιοκτήτριας του υπό αναφορά σταθμού για παραβίαση του σχετικού πιστοποιητικού εγγραφής.
Στις 25.10.2023 ακολούθησε νέα και πάλι απροειδοποίητη επιθεώρηση όπου διαπιστώθηκαν οι ακόλουθες παραβιάσεις. Συγκεκριμένα, στον σταθμό φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη του χωρητικότητα ενώ διαπιστώθηκε επίσης ότι τα περισσότερα βρέφη βρίσκονταν σε παιδικά καρότσια, καθίσματα αυτοκινήτου καθώς επίσης και στο πάτωμα καθότι δεν υπήρχαν κρεβατάκια για όλα τα βρέφη. Υπήρχαν μόνο τέσσερα παρκοκρέβατα. Λόγω του μεγάλου αριθμού παιδιών που βρίσκονταν στο βρεφικό τμήμα, υπήρχε μεγάλη αναστάτωση στο χώρο του σταθμού και τα περισσότερα βρέφη έκλαιγαν.
Στις 27.10.2023 έγινε νέα καταγγελία στον Αστυνομικό Σταθμό Αραδίππου εναντίον της Αιτήτριας για παραβίαση του πιστοποιητικού εγγραφής του Σταθμού. Στις 14.11.2023, υπήρξε και πάλι απροειδοποίητη επιθεώρηση για λογαριασμό των Καθ’ ων η Αίτηση, όπου στον σταθμό διαπιστώθηκε να φροντίζεται μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του. Συγκεκριμένα, στο βρεφικό τμήμα εξυπηρετούνταν 9 βρέφη αντί 6 βρέφη ενώ συνέχιζαν να υπάρχουν μόνο τέσσερα παρκοκρέβατα. Κάποια βρέφη εντοπίστηκαν να κοιμούνται σε καρεκλάκια αυτοκινήτου, παιδικά καρότσια και καθίσματα αυτοκινήτου. Επίσης, σύμφωνα με το Κ.290 του διοικητικού φακέλου (Τεκμήριο 2 στη διαδικασία) και το Παράρτημα 16 της Ένστασης, στον εν λόγω έλεγχο φάνηκε ότι εξυπηρετούνταν και 41 νήπια από 2-4 ετών.
Στις 19.01.2024 λήφθηκε επιστολή στο Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας με κοινοποίηση το Γραφείο Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού ότι, ο σταθμός αναλαμβάνει παιδιά βρεφικής και παιδικής ηλικίας πέραν του επιτρεπόμενου αριθμού που καθορίζει το πιστοποιητικό εγγραφής του.
Στις 23.01.2024 ακολούθησε άλλη απροειδοποίητη επιθεώρηση στο πλαίσιο της οποίας διαπιστώθηκε ότι στο σταθμό φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη του χωρητικότητα (9 βρέφη, 16 νήπια 2-3 και 18 νήπια 3-4 ετών).
Στις 23.01.2024 η αρμόδια λειτουργός επιθεωρήσεων κλήθηκε στον Αστυνομικό Σταθμό Αραδίππου για κατάθεση κατόπιν επίσκεψης στον σταθμό αστυνομικών του εν λόγω Αστυνομικού Σταθμού στις 19.01.2024. Στις 07.02.2024 επακολούθησε απροειδοποίητη επιθεώρηση της Προϊστάμενης Μονάδας Οικογένειας και Παιδιού του Επαρχιακού Γραφείου Ευημερίας Λάρνακας μαζί με άλλη Λειτουργό του Τομέα Επιθεωρήσεων όπου και πάλι διαπιστώθηκε ότι, στο σταθμό φροντιζόταν μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την εγκεκριμένη του χωρητικότητα (16 βρέφη και 39 νήπια 2-4 ετών).
Στις 22.02.2024 στάλθηκε στην Αιτήτρια διπλοσυστημένη επιστολή στην οποία καταγράφονταν οι διαχρονικές ελλείψεις και παραβάσεις που αφορούσαν στον σταθμό. Επίσης μέσω της επιστολής, της γνωστοποιείτο η πρόθεση των Καθ' ων η Αίτηση για ακύρωση του σχετικού πιστοποιητικού εγγραφής εάν σε περίπτωση που εντός δεκατεσσάρων ημερών από την ημερομηνία λήψης της γνωστοποίησης δεν προέβαλε λόγο προσωπικά ή μέσω αντιπροσώπου της, για την μη ακύρωση του πιστοποιητικού εγγραφής. Στις 14.03.2024 η εν λόγω επιστολή παραδόθηκε δια χειρός στην Αιτήτρια από αρμόδιους Λειτουργούς των Καθ’ ων η Αίτηση.
Στις 28.03.2024 λήφθηκε επιστολή από τους δικηγόρους της Αιτήτριας μέσω της οποίας προβάλλονταν λόγοι μη ακύρωσης του Σταθμού.
Στις 12.06.2024 σε δυο νέες απροειδοποίητες επιθεωρήσεις (η πρώτη στις 11πμ και η άλλη στις 2μμ) διαπιστώθηκε μεταξύ άλλων, ότι ο σταθμός συνέχιζε να έχει περισσότερα βρέφη και νήπια από τα επιτρεπόμενα, και ότι στο τμήμα βρεφών, υπήρχαν μεικτά βρέφη και νήπια (το απόγευμα καθήκοντα παιδοκόμου ασκούσε η Αιτήτρια με την παιδοκόμο των νηπίων λόγω απουσίας της πρωινής παιδοκόμου των βρεφών), υπήρχε δυσοσμία στο χώρο ενώ 2 βρέφη κοιμόντουσαν σε καροτσάκια.
Διά επιστολής ημερ. 26.06.2024 προς την Αιτήτρια, αναφέρονται οι διαπιστωθείσες παραβάσεις κατά τον έλεγχο ημερ. 12.06.2024 και οι παραβάσεις που εντοπίστηκαν στις 13.06.2024 από λειτουργούς των κεντρικών γραφείων, και η Αιτήτρια ενημερώθηκε ότι το πιστοποιητικό εγγραφής του εν λόγω σταθμού ακυρώνεται. Την 01.07.2024, οι λειτουργοί των Καθ' ων η Αίτηση παρέδωσαν δια χειρός στην Αιτήτρια την εν λόγω επιστολή ημερ. 26.06.2024 ακύρωσης του σχετικού πιστοποιητικού εγγραφής.
Στις 03.07.2024, λήφθηκε μήνυμα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας που αφορούσε τον αριθμό των παιδιών που λάμβαναν επιδότηση, στη βάση του Σχεδίου Επιδότησης διδάκτρων για τον σταθμό. Ο αριθμός των παιδιών που φροντίζονταν και λάμβαναν την εν λόγω επιδότηση, ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος από την εγκεκριμένη χωρητικότητα του σταθμού αλλά και τον αριθμό παιδιών που μπορεί να εξυπηρετηθεί σε κάθε ηλικιακή ομάδα. Βάσει του πιστοποιητικού εγγραφής του σταθμού, μπορούσε να φροντίζει μέχρι 6 βρέφη και 16 νήπια 2-3 ετών ή 6 βρέφη και 18 νήπια 3-4 ετών ή 21 νήπια ενώ για το μήνα Φεβρουάριο του 2024 (που ήταν και ο μήνας γνωστοποίησης πρόθεσης για ακύρωση του πιστοποιητικού εγγραφής του σταθμού) μέχρι και τον Μάιο του 2024, μέσω του Σχεδίου Επιδότησης διδάκτρων σε μηνιαία βάση λάμβαναν επιδότηση 12 βρέφη και 24 νήπια 2-3 ετών και 17 νήπια 3-4 ετών. Τον Ιούνιο 2024 ο Σταθμός λάμβανε επιδότηση για 8 βρέφη και 19 νήπια 2- 3 ετών και 16 νήπια 3-4 ετών.
Σημειώνεται ότι, στις 03.09.2024 σε νέα και πάλι επιθεώρηση διαπιστώθηκε ότι ο αριθμός των βρεφών και νηπίων ήταν μεγαλύτερος από τον επιτρεπόμενο, χωρίς τον απαραίτητο αριθμό παρκοκρέβατων, τα μητρώα των παιδιών και οι ατομικοί φάκελοι προσωπικού ήταν ελλιπή, εξωτερικά η αυλή είχε άχρηστα αντικείμενα και ότι δε διατίθενται κατάλληλες υποδομές για αποθήκευση και σερβίρισμα του φαγητού, ενώ δεν αναφέρθηκαν στοιχεία ως προς την ψησταριά από την οποία η Αιτήτρια προμηθευόταν και πρόσφερε μεσημεριανό στα παιδιά και κατά πόσο είναι εγκεκριμένη από τις Υγειονομικές Υπηρεσίες.
Στις 05.09.2024 σε νέα και πάλι απροειδοποίητη επιθεώρηση των αρμόδιων Λειτουργών διαπιστώθηκαν και πάλι παραβάσεις όπως σημειώθηκαν και σε επόμενες επιθεωρήσεις των Καθ’ ων η αίτηση στον σταθμό.
Τα ανωτέρω προκύπτουν από έγγραφα που επισυνάπτονται στην ένσταση και από όσα υπάρχουν εντός των διοικητικών φακέλων, οι οποίοι κατατέθηκαν κατά τις διευκρινίσεις. Όσα γεγονότα αφορούν το χρονικό διάστημα μετά την επιστολή ημερομηνίας 26.06.2024, δε θα με απασχολήσουν για τους σκοπούς της παρούσας, δεδομένου ότι, με την παρούσα προσφυγή, η οποία καταχωρήθηκε στις 13.07.2024 (καταχωρηθείσα στο σύστημα ijustice στις 12.07.2024 μετά την 13.01) προσβάλλεται η απόφαση των Καθ΄ ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια με την εν λόγω επιστολή ημερ. 26.06.2024 για ακύρωση του πιστοποιητικού εγγραφής του σταθμού. Διευκρινίζεται ότι λόγω της φύσης της διαφοράς που άπτεται και ευημερίας παιδιών, έκρινα ορθό όπως η υπόθεση εκδικασθεί ταχύτερα του συνήθους προγράμματος του παρόντος και, ως αποτέλεσμα, μετά τη συμπλήρωση των αγορεύσεων, η υπόθεση ακούστηκε για διευκρινίσεις στις 17.06.2025.
Με την αγόρευσή της λοιπόν, η ευπαίδευτη συνήγορος της Αιτήτριας θέτει 5 ενότητες ή λόγους ακύρωσης. Πρώτα ότι η προσβαλλόμενη παραβιάζει το δικαίωμα στην εκπαίδευση και εργασία ως προστατεύονται από τα Άρθρα 20 και 25 του Συντάγματος και το Άρθρο 2 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ και τα Άρθρα 14 και 15 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Στα πλαίσια της ίδιας ενότητας θέτει ότι η προσβαλλόμενη είναι δυσανάλογη και ότι το Άρθρο 35 του Συντάγματος επιβάλλει αποχή της διοίκησης από οποιαδήποτε δράση περιορίζει τα θεμελιώδη δικαιώματα του πολίτη.
Με τη δεύτερη ενότητα, η Αιτήτρια εγείρει ότι η προσβαλλόμενη λήφθηκε κατά παράβαση ουσιώδους τύπου και είναι προϊόν πλάνης. Με τον τρίτο λόγο ακύρωσης, συναφώς με τον προηγούμενο, τίθεται ότι η προσβαλλόμενη λήφθηκε κατά παράβαση του δικαιώματος ακρόασης του άρθρου 43 του Ν. 158(Ι)/1999 ενώ με τον τέταρτο λόγο ακύρωσης ότι η προσβαλλόμενη αποτελεί προϊόν έλλειψης δέουσας έρευνας και πλάνης καθότι, κατά την εκδοχή της Αιτήτριας, ουδείς εκ των λόγων ακύρωσης του πιστοποιητικού εγγραφής του σταθμού ευσταθούσε την ημερομηνία έκδοσής της προσβαλλόμενης. Με τον τελευταίο λόγο ακύρωσης εγείρεται εκ νέου ότι η προσβαλλόμενη παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας και ότι η διοίκηση υπερέβη τα ακραία όρια της διακριτικής της ευχέρειας.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των Καθ΄ων η αίτηση, διά της αγόρευσής του, υποστηρίζει τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης υποβάλλοντας παράλληλα ότι όσα αναφέρονται ως «Γεγονότα» στις παραγράφους 2.1-2.23 της αγόρευσης, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη καθότι η αγόρευση δεν αποτελεί μέσο προσαγωγής μαρτυρίας.
Εξέτασα τους εκατέρωθεν ισχυρισμούς σε συνάρτηση με το περιεχόμενο των δύο διοικητικών φακέλων που κατατέθηκαν κατά τις διευκρινίσεις. Καταλήγω στα ακόλουθα:
Καταρχάς είναι ορθή η υποβολή του συνηγόρου των Καθ΄ων η αίτηση ότι η αγόρευση δεν αποτελεί μέσο προσαγωγής μαρτυρίας, συνεπώς η παρούσα θα εξεταστεί στη βάση του περιεχομένου της δικογραφίας και των διοικητικών φακέλων λαμβάνοντας ασφαλώς τυχόν υπόψη παραδεκτά γεγονότα [Αναθ. Εφ. Αρ. 290 Κοινότης Λυσού κ.α ν. Δημοκρατίας (1998) 3 ΑΑΔ 537, Σαρίκας Δαυίδ ν. Yπουργού Oικονομικών και Άλλου (1993) 4 ΑΑΔ 2388, Υπόθεση Αρ. 550/2001 Vasilika Publishing Marketing Ltd ν. Δημοκρατία μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κ.α. ημερ. 24.09.2002, Κουρτέλλης Μάριος ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2002) 4 ΑΑΔ 70, Συν. Υπ. Αρ. 342/2004 κ.α Καλογήρου κ.α ν. Δημοκρατίας ημερ. 17.01.2006].
Στην πρώτη ενότητα λόγων ακύρωσης, η Αιτήτρια θέτει ότι η προσβαλλόμενη παραβιάζει τα δικαιώματά της στην εκπαίδευση και εργασία ως προστατεύονται από τα Άρθρα 20 και 25 του Συντάγματος και το Άρθρο 2 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ και τα Άρθρα 14 και 15 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Στα πλαίσια της ίδιας ενότητας θέτει ότι το Άρθρο 35 του Συντάγματος επιβάλλει αποχή της διοίκησης από οποιαδήποτε δράση περιορίζει τα θεμελιώδη δικαιώματα του πολίτη και ότι η προσβαλλόμενη είναι δυσανάλογη. Ζήτημα αναλογικότητας εγείρεται και στον τελευταίο λόγο ακύρωσης, ο οποίος αναπτύσσεται και σε συνάρτηση με τον ισχυρισμό ότι η διοίκηση υπερέβη τα ακραία όρια της διακριτικής της ευχέρειας. Ως εκ τούτου, λόγω συνάφειας, η ανάλυση επί όλων των πιο πάνω ισχυρισμών, θα είναι ενιαία.
Ξεκινώντας, διαπιστώνω ότι, πέραν της ονομαστικής αναφοράς στο Άρθρο 20 του Συντάγματος, στο Άρθρο 2 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ και στο Άρθρο 14 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, ουδεμία ανάλυση περιέχεται στις αγορεύσεις της Αιτήτριας ως προς το πόθεν προκύπτει παράβαση του δικαιώματος της Αιτήτριας στην εκπαίδευση και πως το εν λόγω δικαίωμα σχετίζεται με τα δεδομένα της παρούσας υπόθεσης. Ως εκ τούτου οι εν λόγω ισχυρισμοί απορρίπτονται.
Η όλη ανάλυση της Αιτήτριας επικεντρώνεται στην, κατά την εισήγησή της, παράβαση του δικαιώματός της σε εργασία. Ως προς τούτο λοιπόν, είναι σαφές και δε θεωρώ ότι χρήζει να επεκταθώ πέραν του αναγκαίου ότι, το δικαίωμα σε εργασία, που εν προκειμένω αφορά βασικά την επιχειρηματική ελευθερία της Αιτήτριας (η ίδια άλλωστε είναι ιδιοκτήτρια/διευθύντρια του σταθμού), ως προστατεύεται τόσο στην εγχώρια όσο και στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, δύναται να υπαχθεί σε όρους και περιορισμούς. Συγκεκριμένα το εδάφιο (2) του Άρθρου 25 του Συντάγματος, καθορίζει ότι η άσκησή του δικαιώματος σε επάγγελμα, απασχόληση, εμπόριο ή επικερδή εργασία:
«δύναται να υπαχθή εις τους υπό του νόμου τιθεμένους όρους, περιορισμούς ή διατυπώσεις, αναφερομένους αποκλειστικώς εις τα συνήθως απαιτούμενα διά την άσκησιν οιουδήποτε επαγγέλματος προσόντα ή οίτινες είναι απαραίτητοι μόνον προς το συμφέρον της ασφαλείας της Δημοκρατίας ή της συνταγματικής τάξεως ή της δημοσίας ασφαλείας ή της δημοσίας τάξεως ή της δημοσίας υγιείας ή των δημοσίων ηθών ή της προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών των ηγγυημένων υπό του Συντάγματος εις οιονδήποτε πρόσωπον ή προς το δημόσιον συμφέρον(..)».
Από τα όσα ανέφερα ανωτέρω στα γεγονότα και δη όσο αφορά τις παρατυπίες και παραβάσεις των όρων που ετέθησαν κατά την εγγραφή του σταθμού, ιδίως ως προς τον υπερπληθυσμό των παιδιών και βρεφών που εντοπίστηκαν να βρίσκονται στα υποστατικά του σταθμού, παραβάσεις που επί του προκείμενου ήταν διαχρονικές, δε βλέπω πώς, διά της προσβαλλόμενης παραβιάσθηκε το δικαίωμα της Αιτήτριας σε εργασία/επιχειρηματική ελευθερία.
Θα έλεγα ότι μάλλον εξαντλήθηκε από τη διοίκηση, πριν την έκδοση της προσβαλλόμενης, κάθε περιθώριο προς συμμόρφωση της Αιτήτριας με τις υποχρεώσεις του περί Παιδίων Νόμου (Κεφ. 352) και δη του περί Παιδιών (Παιδοκομικοί Σταθμοί) Διατάγματος του 2011.
Είναι σαφές ότι το δικαίωμα σε εργασία ή επαγγελματική ελευθερία της Αιτήτριας δεν μπορεί να ασκείται κατά παράβαση των όρων και περιορισμών που θέτει η ως άνω νομοθεσία, η οποία προφανώς αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στην ευημερία και στην όσο καλύτερη φροντίδα αλλά και ασφαλή διαβίωση των παιδιών/βρεφών στον εκάστοτε παιδοκομικό σταθμό [σχετική άλλωστε και η επιφύλαξη του άρθρου 29(8) του Κεφ.352]. Στην πρόσφατη ΕΔΔ Αρ. 113/2018 Papouis Dairies Ltd v. Δημοκρατίας ημερ. 15.03.2024, με παραπομπή στην πρωτόδικη και στην εκεί παραπεμπόμενη σχετική νομολογία αναφέρθηκε (υπογράμμιση του παρόντος):
«Αλλά ούτε και η θέση των αιτητών, ότι εν προκειμένω παραβιάζεται το Άρθρο 25 του Συντάγματος ευσταθεί. Όπως προβλέπεται από τις παραγράφους 2 και 3 του Άρθρου 25, η άσκηση του δικαιώματος που διασφαλίζεται, δύναται να υπαχθεί σε όρους και περιορισμούς, μεταξύ άλλων και για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Ως εκ τούτου, έχει νομολογηθεί ότι το δικαίωμα άσκησης επαγγέλματος δεν είναι απόλυτο όπως είναι άλλα συνταγματικά δικαιώματα (βλ. Σύγγραμμα Α. Λοΐζου, «Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας» σελ. 163, Shistris ν. CTO CLR 72 και Partastampo Shipping and Fishing Ltd v. Δημοκρατίας κ.α., Υπόθ. Αρ. 428/06, 23.4.08 η οποία επικυρώθηκε κατ' έφεση στην Partastampo Shipping and Fishing Ltd v. Δημοκρατίας κ.α. (2011) 3 ΑΑΔ 370).
Όπως υπεδείχθη στην Χαραλάμπους κ.ά v. Δημοκρατίας (2009) 3 ΑΑΔ 192:
«Παραβίαση του δικαιώματος διαπιστώνεται να υπάρχει μόνο στις περιπτώσεις όπου τα τεθέντα περιοριστικά όρια άσκησης του δικαιώματος εργασίας, είναι ασυμβίβαστα με την ελευθερία που εγγυάται το Σύνταγμα. Επιβολή ρυθμίσεων που έχουν άμεση σχέση με το κοινωνικό ή οικονομικό περιβάλλον, που κατά καιρούς ισχύει, δεν συνιστά άρνηση του δικαιώματος».
Δε θεωρώ μάλιστα ότι η προσβαλλόμενη ήταν δυσανάλογη τόσο καθότι η παράβαση των όρων εκ μέρους της Αιτήτριας είχε ήδη, πολύ πριν την προσβαλλόμενη, οδηγήσει στην ποινική της καταδίκη[1], χωρίς όμως αυτό να την πείσει να συμμορφωθεί, αλλά και καθότι ήταν τέτοιας χρονικής και ποσοτικής έκτασης που προφανώς δεν υπήρχε άλλο αναλογικότερο της προσβαλλόμενης μέτρο. Ούτε άλλωστε η Αιτήτρια προτείνει ποιο θα ήταν αναλογικότερο της προσβαλλόμενης μέτρο.
Δεδομένων των πιο πάνω, δε θεωρώ ότι η διοίκηση υπερέβη τα ακραία όρια διακριτικής της ευχέρειας, εφόσον υπό τις περιστάσεις και εκκρεμότητες/παραβάσεις όρων, ως είχαν διαπιστωθεί προ της έκδοσης της προσβαλλόμενης αλλά και διαπιστώνονταν διαχρονικώς, η προσβαλλόμενη ακύρωση του πιστοποιητικού εγγραφής, ήταν ένα αναλογικό και εντός των πλαισίων της ευχέρειας αυτής μέτρο.
Δεδομένων, περαιτέρω, των πιο πάνω διαπιστώσεών μου περί μη παράβασης οποιουδήποτε εκ των επικαλούμενων προνοιών/ δικαιωμάτων, δε θεωρώ ότι το Άρθρο 35 του Συντάγματος παραβιάσθηκε από τη διοίκηση, νοείται δε ότι το παρόν, εφόσον είχε τεκμηριωθεί οποιαδήποτε τέτοια παράβαση, δε θα δίσταζε να αποδώσει την κατάλληλη θεραπεία ως απαιτεί το καθήκον του και σε συμφωνία με την απόφαση Γιάλλουρος Tάκης ν. Ευγένιου Nικολάου (2001) 1 ΑΑΔ 558, την οποία επικαλείται η Αιτήτρια.
Ως εκ των ανωτέρω, η πρώτη και η πέμπτη (τελευταία) ενότητα λόγων ακύρωσης απορρίπτεται.
Λόγω συνάφειας, ο τρίτος λόγος ακύρωσης με τον οποίο η Αιτήτρια ισχυρίζεται παράβαση του δικαιώματος ακρόασης [άρθρο 43 του Ν. 158(Ι)/1999] αναλύεται ενιαία με τη δεύτερη ενότητα λόγων ακύρωσης όπου, η Αιτήτρια θέτει ότι η προσβαλλόμενη λήφθηκε κατά παράβαση ουσιώδους τύπου και είναι προϊόν πλάνης, καθότι, κατά την εισήγηση, δεν τηρήθηκε το άρθρο 33 του Κεφ. 352 με την προηγούμενη αποστολή ειδοποίησης ώστε να τοποθετηθεί. Συγκεκριμένα δέχεται ότι της εστάλη η επιστολή ημερ. 22.02.2024 όμως εκεί, λέγει, αναφερόταν η πρόθεση για ακύρωση της εγγραφής λόγω των συγκεκριμένων εκκρεμοτήτων που παρουσίαζε τότε ο σταθμός όπου η Αιτήτρια ανταποκρίθηκε ενώ στην προβαλλόμενη αναφέρονται διαφορετικοί λόγοι για τους οποίους δεν τοποθετήθηκε. Επιπρόσθετα ότι οι ισχυριζόμενες εκκρεμότητες που σημειώθηκαν στην επιθεώρηση στις 13.06.2024 δεν εμφανίζονται πουθενά αλλά η μόνη αναφορά βρίσκεται στην προσβαλλόμενη απόφαση.
Δε συμφωνώ με τη βασιμότητα των ως άνω ισχυρισμών της Αιτήτριας.
Με την ειδοποίηση ημερ. 22.02.2024 ετέθησαν συγκεκριμένες παρατυπίες που εντοπίστηκαν στον σταθμό και οι οποίες είχαν ήδη επισημανθεί στην Αιτήτρια πριν την 22.02.2024 τόσο προφορικώς όσο και γραπτώς. Αφορούσαν διάφορα ζητήματα (προσωπικό, δυσαναλογία χώρων υγιεινής/αυλής με παιδιά, κρεβατάκια βρεφών, καθυστέρηση στην ανανέωση διαφόρων πιστοποιητικών, εγκαταστάσεις φαγητού κτλ) με πρώτιστο όμως όλων, και αυτό να εντοπίζεται διαχρονικά, τον υπερπληθυσμό των παιδιών και βρεφών που βρίσκονταν στον σταθμό.
Με την εν λόγω ειδοποίηση ημερ. 22.02.2024 αναφέρθηκε η πρόθεση των Καθ’ ων η αίτηση να ακυρώσουν το πιστοποιητικό εγγραφής και επισημάνθηκε το δικαίωμα της Αιτήτριας να υποβάλει γραπτώς τους λόγους ένστασής της.
Κατόπιν της ανωτέρω ειδοποίησης, η Αιτήτρια άσκησε το δικαίωμά της και τοποθετήθηκε μέσω της επιστολής των δικηγόρων της ημερ. 28.03.2024. Με αυτήν τέθηκαν οι θέσεις της Αιτήτριας και επισυνάφθηκαν κάποια εκ των πιστοποιητικών που εκκρεμούσαν. Γίνεται ουσιαστικά παραδεκτός ο υπερπληθυσμός των παιδιών/βρεφών πλην όμως τίθενται διάφορες θέσεις περί μείωσής τους πλέον (δηλαδή στις 28.03.2024 σε σχέση με όσα οι Καθ΄ων η αίτηση είχαν εντοπίσει και καταγράψει στην ειδοποίησή τους ημερ. 22.02.2024) και συνεχών προσπαθειών συμμόρφωσης και περί της δυσκολίας να γίνει αυτό τότε.
Ακολούθως η προσβαλλόμενη εξεδόθη καταγράφοντας ότι κατόπιν της επιστολής ημερ. 28.03.2024 και των επιθεωρήσεων που ακολούθησαν εξακολουθούν να υπάρχουν οι εκκρεμότητες και ελλείψεις ζωτικής σημασίας. Ως εκκρεμότητες εντοπίζονται εκ νέου ο υπερπληθυσμός των παιδιών/βρεφών, η δυσαναλογία χώρων υγιεινής/αυλής με παιδιά, τα κρεβατάκια βρεφών, οι εγκαταστάσεις φαγητού. Περαιτέρω αναφέρονται και ελλείψεις που διαπιστώθηκαν σε πρόσφατες επιθεωρήσεις πριν την προσβαλλόμενη (και μετά την επιστολή 22.02.2024) που αφορούν τα μητρώα παιδιών και προσωπικού, δυσοσμία και την ύπαρξη μη ασφαλών παιγνιδιών και άλλων άχρηστων αντικειμένων στην αυλή.
Θεωρώ ότι από τα ανωτέρω προκύπτει συμμόρφωση των Καθ΄ων η αίτηση με τις απαιτήσεις του άρθρου 33 του Κεφ. 352 εφόσον σαφώς και παρασχέθηκε η ευκαιρία στην Αιτήτρια να τοποθετηθεί επί όλων των ουσιωδών πτυχών που οδήγησαν τους Καθ΄ων η αίτηση στην έκδοση της προσβαλλόμενης. Αυτά αφορούσαν πρωτίστως το ζήτημα του μεγάλου αριθμού παιδιών/βρεφών σε σχέση με τον εγκεκριμένο στο πιστοποιητικό εγγραφής αλλά και δευτερευόντως τη δυσαναλογία χώρων υγιεινής/αυλής με παιδιά, τα κρεβατάκια βρεφών και τις εγκαταστάσεις φαγητού. Αυτά αποτελούσαν τις «εκκρεμότητες» και επ’ αυτών εξεδόθη η προσβαλλόμενη. Όσα διαπιστώθηκαν αμέσως πριν την έκδοση της προσβαλλομένης και τα οποία ήταν επουσιώδη σε σχέση με τις πιο πάνω εκκρεμότητες, δε φαίνεται καν να αποτέλεσαν μέρος της αιτιολογίας της προσβαλλόμενης δεδομένου ότι ρητώς σε αυτή καταγράφεται ότι εκδίδεται λόγω των εκκρεμοτήτων που είχαν ήδη διαπιστωθεί. Συγκεκριμένα στην προσβαλλόμενη αναφέρεται (έμφαση και υπογράμμιση του Δικαστηρίου):
«Συγκεκριμένα εξακολουθούν να εκκρεμούν τα ακόλουθα:
α) η εγκεκριμένη χωρητικότητα του Σταθμού….
β) Στο Σταθμό απασχολείται μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την αναλογία (…)
γ) Στο Σταθμό απασχολείται μεγαλύτερος αριθμός παιδιών από την αναλογία (…)
δ) Στην αίθουσα βρεφών (…)
ε) Ο Σταθμός δεν διαθέτει κατάλληλες διευκολύνσεις (…)
3. Πρόσθετα των πιο πάνω, εντοπίζονται και οι ακόλουθες ελλείψεις:
α)στο σταθμό δεν τηρείται μητρώο (..)
4. Οι πιο πάνω σοβαρές εκκρεμότητες που παρουσιάζει ο Σταθμός καταστρατηγούν τον περί Παιδίων Νόμο (Κεφ. 352) και τον περί παιδιών Παιδοκομικοί Σταθμοί Διάταγμα ΚΔΠ 262/2011.
Κατά την αντίληψή μου άρα, η απόφαση των Καθ’ ων η αίτηση εξεδόθη αναφορικά με τις εκκρεμότητες, άρα όσα περιγράφονται στις παραγράφους 2 (α)-(ε), τα οποία στην ίδια επιστολή καταγράφονται ως εκκρεμούντα/εκκρεμότητες και όχι αναφορικά με τα όσα καταγράφηκαν στην παράγραφο 3 της ίδιας επιστολής, τα οποία καθορίζονται ως ελλείψεις.
Ακόμα όμως κι αν θεωρήσω ότι οι Καθ΄ων η αίτηση έλαβαν υπόψη και τις ελλείψεις που περιέχονται στην παράγραφο 3 της επιστολής τους, δε θεωρώ ότι τίθεται ζήτημα παράβασης οποιασδήποτε νομοθετικής πρόνοιας ή ουσιώδους τύπου. Το άρθρο 13 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(I)/1999) ορίζει ότι η παράβαση ουσιώδους τύπου καθιστά την πράξη παράνομη, αποφασιστικό δε κριτήριο είναι η ενδεχόμενη επίδραση της μη τήρησής του τύπου στο περιεχόμενο της πράξης. Μόνο αν η παρατυπία επέδρασε στο αποτέλεσμα της απόφασης που πάρθηκε, θεωρείται ουσιώδης. Στην παρούσα υπόθεση, υπό τα δεδομένα ως είχαν δημιουργηθεί ως προς τις ήδη διατυπωθείσες εκκρεμότητες και ιδιαίτερα ως προς τον υπερπληθυσμό των παιδιών στον σταθμό που ήταν και το πρωταρχικό που απασχόλησε τους Καθ’ ων η αίτηση διαχρονικά αλλά και τις λοιπές εκκρεμότητες (αναλογία χώρων/εγκαταστάσεις κτλ), θεωρώ ότι ακόμα κι αν ήθελε ερμηνευθεί ότι στην προσβαλλόμενη λήφθηκαν υπόψη τα όσα διατυπώθηκαν στην παράγραφο 3 αυτής, αυτά ήταν επουσιώδη για την έκδοση της και σε κάθε περίπτωση η μη τοποθέτηση της Αιτήτριας επ’ αυτών δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως παράβαση ουσιώδη τύπου της διαδικασίας.
Επιπροσθέτως, επί του σημείου αυτού, δέον να αναφέρω, ζήτησα άλλωστε και την άποψη της ευπαίδευτης συνηγόρου της Αιτήτριας κατά τις διευκρινίσεις, ότι το δικαίωμα του άρθρου 33 του Κεφ. 352, ουσιαστικά ισοδυναμεί με δικαίωμα ακρόασης, δικαίωμα (ακρόασης) το οποίο νομολογιακά, έχει συνδεθεί με τη λυσιτελή έγερσή του, προκειμένου το παρόν να μπορεί να διαγνώσει την όποια παράβασή του (ΕΔΔ Αρ. 79/2018 Papouis Dairies Ltd v. Δημοκρατίας ημερ. 15.03.2024[2], Έφ.ΔΔ Αρ. 181/2019 Επίσημος Παραλήπτης και Εκκαθαριστής της Wadnic Trading Ltd v.Δημοκρατίας κ.α ημερομηνίας 30.04.2024). Όμως η πλευρά της Αιτήτριας είτε δεν απαντά γενικώς είτε λυσιτελώς στις ελλείψεις που διαπιστώθηκαν στο σημείο 3 της προσβαλλόμενης. Συγκεκριμένα:
Αναφορικά με την ύπαρξη αχρήστων και επικίνδυνων αντικειμένων στην αυλή του σταθμού ουδέν αναφέρει η Αιτήτρια στις υποβολές της.
Αναφορικά με την απουσία μητρώου προσωπικού, η Αιτήτρια παραπέμπει σε κάποια από τα έγγραφα που επισυνάφθηκαν στην ένορκη δήλωση της για σκοπούς ένστασης επί της ενδιάμεσης αίτησης ημερ. 01.11.2024, η οποία όμως δεν αφορούσε προσαγωγή μαρτυρίας ούτε ζητήθηκε ή εγκρίθηκε τέτοια (και σε κάθε περίπτωση η ενδιάμεση αίτηση αποσύρθηκε) και άρα τα έγγραφα, εφόσον δεν αποτελούν μέρος του φακέλου ή δεν έχουν προσαχθεί δεόντως, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη (Εφ. ΔΔ Αρ. 143/2020 Κυπριακής Δημοκρατίας v. Παναγιώτη Κατσαντώνη, ημερ. 11.06.2025). Σε κάθε περίπτωση, όσα (πλείστα) εκ των εγγράφων είναι μεταγενέστερα του επίδικου χρόνου (δικαιολογητικά Ιουλίου 2024 και εντεύθεν) και πάλι δε θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη προς ανατροπή της προσβαλλόμενης (ΕΔΔ αρ. 126/2021 Limon v. Δημοκρατίας μέσω Διευθυντή Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ημερ. 20.04.2022).
Ως δε προς την απουσία μητρώου παιδιών, στην αγόρευση (παράγραφος 4.4.2.4 αγόρευσης), η Αιτήτρια ισχυρίζεται ότι τηρείτο μητρώο σε διαφορετικό σύστημα αρχειοθέτησης από αυτό που «μπορούν να αντιληφθούν ή επιθυμούσαν να αντικρύσουν» οι Καθ΄ων η αίτηση όμως πλέον το αναθεωρήσαν. Είναι άρα και εδώ αντιληπτό από την θέση της Αιτήτριας ότι όσες ενέργειες έγιναν για συμμόρφωση αφορούσαν σε χρονικό διάστημα μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης και σε κάθε περίπτωση δεν προβάλλεται οποιαδήποτε θέση προς αντίκρουση του ευρήματος των Καθ΄ων η αίτηση περί μη ύπαρξης κατά την έκδοση της εδώ προσβαλλόμενης, του μητρώου αυτού, ώστε και το παρόν να μπορεί να εξετάσει τον ισχυρισμό της ότι δεν της είχε δοθεί η ευκαιρία να τοποθετηθεί επί της έλλειψης αυτής.
Συνεπώς, ακόμα και στο ενδεχόμενο που θεωρούσα ότι στην προσβαλλόμενη λήφθηκαν υπόψη κατ’ αποφασιστικό τρόπο και οι ελλείψεις της παραγράφου 3 αυτής, που δε θεωρώ ότι έγινε, και πάλι θα απέρριπτα τον ισχυρισμό της Αιτήτριας ότι δεν τηρήθηκε το άρθρο 33 του Κεφ. 352 ή το άρθρο 43 του Ν. 159(Ι)/1999, καθότι δεν εγείρεται λυσιτελώς ο ισχυρισμός παράβασης του δικαιώματος ακρόασης που το άρθρο αυτό κατοχυρώνει.
Δε με βρίσκει σύμφωνο ούτε ο ισχυρισμός της ευπαίδευτης συνηγόρου της Αιτήτριας περί πλάνης ως προς τη διενέργεια επιθεώρησης στις 13.06.2024. Εκτός ότι η ίδια η προσβαλλόμενη απόφαση αναφέρεται στην εν λόγω επιθεώρηση και στα ευρήματά της, η διενέργειά της για σκοπούς ελέγχου ήταν παραδεκτή από την ίδια την Αιτήτρια και αυτό προκύπτει τόσο από την αίτηση ακυρώσεως (παράγραφος 5) όσο και από την αγόρευσή της (παράγραφος 2.21), όπου αναφέρεται ότι οι Καθ’ ων η αίτηση επισκέφθηκαν στις 13.06.2024 για έλεγχο τον σταθμό επιμένοντας στην επάνοδο του αριθμού των παιδιών στον προβλεπόμενο αριθμό.
Σε κάθε δε περίπτωση, η επιστολή ημερ. 26.06.2024 αναφέρεται σε έναν έλεγχο ημερ. 12.06.2024 και σε έναν 13.06.2024, ο τελευταίος από «λειτουργούς των Κεντρικών Γραφείων». Το έντυπο «Ιστορικό Περίπτωσης» με ημερομηνία καταχώρισης 14.06.2024, που επισυνάπτεται ως Παράρτημα 22 στην Ένσταση, αναφέρεται σε δύο επιθεωρήσεις στις 12.06.2024, η μια πρωί και η άλλη απόγευμα, όπου τα ευρήματα της πρωινής συνάδουν με τους αριθμούς παιδιών που στην επιστολή ημερ. 26.06.2024 (σημείο 2α πρώτη περίοδος) αναφέρονται ότι διαπιστώθηκαν στον έλεγχο ημερ. 12.06.2024 (σύνολο 43 παιδιά περιλαμβανομένων νηπίων και βρεφών) ενώ τα ευρήματα της απογευματινής συνάδουν με αυτά που στην επιστολή ημερ. 26.06.2024 (σημείο 2α δεύτερη περίοδος) αναφέρονται ότι διαπιστώθηκαν στον έλεγχο ημερ. 13.06.2024 (σύνολο 41 παιδιά περιλαμβανομένων των 2 βρεφών που βρέθηκαν να κοιμούνται σε καροτσάκια). Παρομοίως, όσα στην επιστολή ημερ. 26.06.2024 (σημείο 2ε) καταγράφεται ότι η Αιτήτρια ανέφερε στους λειτουργούς των Καθ΄ων η αίτηση στις 13.06.2024, ως προς τις εγκαταστάσεις και αποθήκευση τροφίμων επίσης συνάδουν με όσα στο Παράρτημα 22 (σελ. 1, παράγραφος 3) καταγράφονται ότι η Αιτήτρια ανέφερε στους λειτουργούς των Καθ΄ων η αίτηση στην απογευματινή επιθεώρηση ημερ. 12.06.2024. Περαιτέρω και σε αρμονία με την αναφορά της επιστολής ημερ. 26.06.2024 ότι ο έλεγχος στις 13.06.2024 έγινε από «αρμόδιους λειτουργούς κεντρικών γραφείων», το Παράρτημα 22 ως «Πρόσωπο που είχε την πρωτοβουλία της συνάντησης», αναφέρει «Από Κεντρικά ΥΚΕ».
Δεδομένων άρα των ανωτέρω, ουδεμία πλάνη θεωρώ εμφιλοχώρησε στους Καθ’ ων η αίτηση ή ακόμα κι αν υπήρχε οποιαδήποτε ασυνέπεια στην καταγραφή μιας ημερομηνίας, αυτή ήταν επουσιώδης εφόσον τα ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση, που προηγήθηκαν της έκδοσης της προσβαλλόμενης, ήταν σαφή και δεδομένα και σε κάθε περίπτωση, ιδίως τα ζητήματα που εκκρεμούσαν, ήταν διαχρονικά και δεν περιορίζονταν σε μια αλλά σε συνεχείς επιθεωρήσεις του σταθμού.
Ως εκ των πιο πάνω, η δεύτερη ενότητα λόγων ακύρωσης και ο τρίτος λόγος ακύρωσης απορρίπτονται.
Απορριπτέος κρίνεται και ο τέταρτος λόγος ακύρωσης περί πλημμελούς έρευνας και πλάνης των Καθ΄ων η αίτηση. Δεδομένων όσων ήδη ανέφερα, θεωρώ ότι οι Καθ΄ων η αίτηση δεν πλανήθηκαν σε οτιδήποτε αλλά η απόφαση τους ήταν προϊόν δέουσας και συνεχούς διερεύνησης της κατάστασης του σταθμού και της πλήρωσης των όρων εγγραφής του. Τα όσα αναφέρονται στα συνημμένα τεκμήρια επί της ένορκης δήλωσης που συνόδευε την ενδιάμεση ένσταση της Αιτήτριας ή στην ίδια την ένορκη δήλωση, επαναλαμβάνεται, δεν μπορούν να αποτελέσουν μαρτυρία στα πλαίσια της παρούσας εφόσον φυσικά δεν αποτελούν ήδη μέρος των εγγράφων του φακέλου ή δεν έχει δοθεί άδεια προσκόμισής τους (έχω ήδη αναφερθεί στη σχετική νομολογία) και σε κάθε περίπτωση σχετικά είναι όσα ανέφερα κατά την εξέταση των προηγούμενων λόγων ακύρωσης και δη ως προς έγγραφα μεταγενέστερα του επίδικου χρόνου λήψης της προσβαλλόμενης (βλ. σχετικά με μητρώα προσωπικού και παιδιών κτλ). Σημειώνεται πάντως ότι, η προσβαλλόμενη δεν εξεδόθη λόγω έλλειψης των πιστοποιητικών που τελικά η Αιτήτρια υπέβαλε μετά την ειδοποίηση των Καθ΄ων η αίτηση ημερ. 22.02.2024 (και πριν την έκδοσή της) αλλά για όσες εκκρεμότητες παρέμειναν μετά την επιστολή των δικηγόρων της ημερ. 28.03.2024 και ήταν διαχρονικές (υπερπληθυσμός βρεφών/νηπίων, δυσαναλογία χώρων με παιδιά κτλ). Σίγουρα, το όποιο τυχαίο ή γραφικό σφάλμα στην καταγραφή του αριθμού των παιδιών που βρέθηκαν στα υποστατικά του σταθμού σε κάποια εκ των επιθεωρήσεων δεν ήταν ουσιώδες δεδομένου ότι ο αριθμός σε όποιο ενδεχόμενο, ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος[3] από το επιτρεπόμενο και άρα δε θα άλλαζε οτιδήποτε.
Καταλήγω ότι ουδείς εκ των λόγων ακύρωσης ευσταθεί.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Η προσβαλλόμενη επικυρώνεται με 1.800 ευρώ έξοδα υπέρ των Καθ΄ ων η αίτηση και εναντίον της Αιτήτριας.
Φ. Καμένος, ΔΔΔ
[1] Σχετική η επιστολή της Αστυνομίας ημερ. 19.06.2024, στην οποία καταγράφεται το ιστορικό ποινικών υποθέσεων της Αιτήτριας και όπου αναφέρεται η καταδίκη και επιβολή προστίμου στις 09.03.2021 στην ποινική Μ/36/2020.
[2] (Εκεί αναφέρθηκε μεταξύ άλλων:
«Εισφέρουμε προσέτι, ότι οι Εφεσείοντες, πέραν από το να προτάξουν φραστικώς τη θέση περί παραβίασης του φερόμενου δικαιώματος ακρόασης, δεν έθεσαν ικανοποιητικό υπόβαθρο για την επίδραση που θα μπορούσαν να έχουν στα πράγματα οι όποιες θέσεις θα ανέπτυσσαν τούτοι ενώπιον των Εφεσίβλητων αν καλούνταν να υπερασπιστούν τις ενέργειες τους. (…) Συνεπώς, για το λυσιτελές της προβολής από τον διοικούμενο λόγου ακυρώσεως περί μη τηρήσεως του δικαιώματος προηγουμένης ακροάσεως πριν την έκδοση της δυσμενούς γι' αυτόν πράξεως απαιτείται και παράλληλη αναφορά και των ισχυρισμών που αυτός θα προέβαλε ενώπιον της Διοικήσεως αν είχε κληθεί»).
[3] Πχ στο Παράρτημα 15 στην ένσταση, αναφέρεται ότι στην επιθεώρηση ημερ. 14.11.2023 είχαν εντοπιστεί 9 βρέφη και 39 νήπια ενώ στο Παράρτημα 16, με αναφορά στην προηγούμενη επιθεώρηση δηλ την επιθεώρηση ημερ. 14.11.2023 αναφέρθηκε ότι είχαν εντοπιστεί 9 βρέφη 41 νήπια. Είναι σαφές ότι οι εν λόγω αριθμοί είναι τόσο πέραν του επιτρεπομένου που θεωρώ ότι είναι επουσιώδες το όποιο σφάλμα στο ένα ή στο άλλο έγγραφο κατά την καταγραφή 1-2 παιδιών. Σε κάθε περίπτωση, ως ανέφερα στα γεγονότα, στο Κ.290 του Τεκμηρίου 2 προκύπτει ότι ο ορθός αριθμός κατά την επιθεώρηση ημερ. 14.11.2023 ήταν ότι στο σταθμό υπήρχαν 9 βρέφη και 41 νήπια.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο