ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Υπόθεση Αρ. 1245/19
27 Αυγούστου, 2025
[ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΔΔΔ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Δ. Χ. Κ.
Αιτήτρια,
και
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω του
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Καθ' ων η Αίτηση.
__________________
Χρ. Παπαζαχαρία (κα) για Ιωάννης Παπαζαχαρία Δ.Ε.Π.Ε. δικηγόροι της Αιτήτριας.
Ε. Νεοφύτου (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, δικηγόρο των Καθ' ων η αίτηση.
___________________
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΔΔΔ.: Με την παρούσα προσφυγή η Αιτήτρια εξαιτείται «Α. Δήλωση και/ή απόφαση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των Καθ ' ων η Αίτηση η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια στις 29/05/2019, με επιστολή ημερομηνίας 25/05/2019, με την οποία αποφασίστηκε η οριστική απόρριψη της αίτησης και/ή της ένστασης της Αιτήτριας επί της απόφασης των Καθ’ ων η αίτηση ημερομηνίας 20/02/2019 για ένταξη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2014-2020 «Ανταγωνιστικότητα & Αειφόρος Ανάπτυξη» Σχέδιο Ενίσχυσης της Γυναικείας Επιχειρηματικότητας, 2η Προκήρυξη, συμπεριλαμβανομένων των ενδιάμεσων και/ή προπαρασκευαστικών αυτής ενεργειών και αποφάσεων είναι άκυρη και/ή παράνομη και στερείται οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.».
Ως προκύπτει από τα σχετικά έγγραφα των πρωτότυπων διοικητικών φακέλων των Καθ' ων η αίτηση οι οποίοι έχουν υποβληθεί στο Δικαστήριο, τα γεγονότα έχουν ως εξής:
Στις 02/04/2018 η αιτήτρια, απόφοιτος Σχολής Χορού και επαγγελματίας χορεύτρια, υπέβαλε στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας αίτηση επιχορήγησης με σκοπό τη δημιουργία σχολής χορού — aerial yoga. Η αίτηση υποβλήθηκε στα πλαίσια του Σχεδίου «Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2014 - 2020 «Ανταγωνιστικότητα & Αειφόρος Ανάπτυξη» Σχέδιο Ενίσχυσης της Γυναικείας Επιχειρηματικότητας, 2η προκήρυξη» και αφορούσε επενδύσεις σε εξοπλισμό και διαμόρφωση/ανακαίνιση κτιριακών εγκαταστάσεων, κατάρτιση, προβολή - προώθηση, άλλες δαπάνες και κεφάλαιο κίνησης συνολικού ύψους €42 986.
Με βάση τον Οδηγό του Σχεδίου, μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων οι προτάσεις, θα βαθμολογούνταν αυτόματα από το ηλεκτρονικό σύστημα με βάση τα κατά δήλωση στοιχεία που υποβλήθηκαν και θα καταρτιζόταν προκαταρτικός κατάλογος κατάταξης των αιτήσεων με φθίνουσα σειρά αυτόματης βαθμολογίας. Οι αιτήσεις που θα εξασφάλιζαν τουλάχιστον 30 μονάδες με βάση τη διαδικασία που περιγράφεται στον Οδηγό του Σχεδίου, θα προχωρούσαν για έλεγχο των τυπικών προϋποθέσεων, της επιλεξιμότητας, της κανονικότητας και της πληρότητας του Σχεδίου. Οι υπόλοιπες αιτήσεις που θα εξασφάλιζαν βαθμολογία μικρότερη των 30 μονάδων θα απορρίπτονταν με έγκριση του Διευθυντή της Υπηρεσίας Βιομηχανίας και Τεχνολογίας και θα ενημερώνονταν οι αιτητές.
Η αίτηση της αιτήτριας εξασφάλισε βαθμολογία από το σύστημα 39,00 μονάδες και προχώρησε στο Διοικητικό Έλεγχο της αίτηση (check list). Στη συνέχεια η αίτηση αυτή προχώρησε σε Επαλήθευση των κατά δήλωση στοιχείων που υποβλήθηκαν και επισυνάφθηκαν με την αίτηση. Κατά την Επαλήθευση των στοιχείων η παρούσα αίτηση εξασφάλισε 28,00 μονάδες και με απόφαση του Διευθυντή απορρίφθηκε και οι Καθ' ων η Αίτηση με επιστολή τους ημερομηνίας 20/02/2019 ενημέρωσαν την αιτήτρια ότι η αίτηση της έχει ακυρωθεί και δεν μπορεί να προχωρήσει σε περαιτέρω εξέταση.
Η αιτήτρια στις 15/03/2019 απέστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου επιστολή και ζητούσε αναλυτική βαθμολογία της αίτησης της για να μπορέσει να αποστείλει την ένσταση της. Στις 18/03/2019 οι Καθ' ων η Αίτηση απέστειλαν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην αιτήτρια, την αναλυτική βαθμολογία που εξασφάλισε σε κάθε κριτήριο βαθμολόγησης και τους λόγους που έχουν αφαιρεθεί μονάδες όπου αναγράφονται, μέσω της αρμόδιας Λειτουργού, τα ακόλουθα.
«Αγαπητή κυρία Κυπριανού,
Σε συνέχεια του ηλεκτρονικού σας μηνύματος, έχω οδηγίες να σας πληροφορήσω ότι η αναλυτική βαθμολογία που έχετε εξασφαλίσει μετά από την αξιολόγηση της αίτηση σας έχει επισυναφθεί.
Με την αναλυτική βαθμολογία θα δείτε πως η αίτηση σας έχει βαθμολογηθεί βάσει των κατά δήλωση στοιχείων που έχετε συμπληρώσει στην αίτηση και επισυνάψει και τι έχει επιβεβαιωθεί με την αξιολόγηση τους.
Συγκεκριμένα, έχουν αφαιρεθεί μονάδες για την τελευταία εργασιακή πείρα καθώς δεν έχετε επισυνάψει βεβαίωση από τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις και βεβαίωση καθηκόντων από τους εργοδότες σας, όπως αναφέρεται στο σημείο 3.5.2.1 και 3.5.2.2 στην αίτηση.
Επιπρόσθετα, έχουν αφαιρεθεί μονάδες στην εξεύρεση χώρου καθώς δεν έχετε επισυνάψει άδεια οικοδομής που να επιβεβαιώνει ότι δεν χρειάζεται αλλαγή χρήσης του υποστατικού έτσι έγινε αλλαγή σε «Βρέθηκε χώρος — απαιτείται νέα έκδοση Άδειας Οικοδομής με ορθή χρήση (ακόμα να υποβληθεί)».
Ακόμη, έχει αφαιρεθεί μία μονάδα από τα Άλλα προσόντα καθώς η Επιτροπή Αξιολόγησης και Βαθμολόγησης αποφάσισε για όλες τις αιτήσεις ότι θα παραχωρείται ως ανώτατη βαθμολογία μία (1) μονάδα άσχετα με πόσα προσόντα έχει τεκμηριώσει κάποιος.
Η βιωσιμότητα βαθμολογείται μόνο εάν η αίτηση προχωρήσει στην Επιτροπή Αξιολόγησης και στη δική σας περίπτωση η αίτηση σας δεν έχει προχωρήσει καθώς δεν συγκέντρωσε την απαιτούμενη βαθμολογία.
Με βάση σχετική πρόνοια του Σχεδίου εάν επιθυμείτε μπορείτε να υποβάλετε ένσταση γραπτώς με συστημένη επιστολή προς το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας μέσα σε τριάντα (30) μέρες από την ημερομηνία παραλαβής της παρούσας επιστολής, με βάση τις πρόνοιες της σχετικής παραγράφου περί ενστάσεων που συμπεριλαμβάνεται στην Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων του Σχεδίου Χορηγιών. Στην ένσταση θα πρέπει να ζητείται επανεξέταση της αίτησης και να παρατίθενται συγκεκριμένοι λόγοι για τους οποίους πιστεύετε ότι η αίτησή σας έπρεπε να τύχει διαφορετικής βαθμολόγησης.
Είμαι στη διάθεση σας για τυχόν διευκρινήσεις.
Ευχαριστώ. Με τιμή (…)»
Στις 19/03/2019 η Αιτήτρια απέστειλε μέσω ταχυδρομείου συστημένη επιστολή ένστασης ως προς την απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση και ζητούσε επανεξέταση της αίτησης της προβάλλοντας λόγους για τους οποίους η αίτηση θα έπρεπε να εξασφαλίσει την απαιτούμενη βαθμολογία για να προχωρήσει σε αξιολόγηση. Στις 03/04/2019 οι Καθ' ων η Αίτηση απέστειλαν στην Αιτήτρια επιστολή ότι έχει παραληφθεί η ένσταση της και θα προχωρήσει προεξέταση το συντομότερο δυνατό.
Η Επιτροπή Ενστάσεων σε συνεδρία της με ημερομηνία 11/04/2019 εξέτασε με λεπτομέρεια τα στοιχεία που περιέχονται στο φάκελο της αίτησης καθώς και τις παρατηρήσεις που η αιτήτρια υπέβαλε μαζί με την επιστολή - ένσταση της. Από την εξέταση των στοιχείων, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι δεν έγινε οποιαδήποτε παράληψη ή λάθος εκ μέρους των Καθ' ων η Αίτηση και κατά συνέπεια η υπό αναφορά αίτηση δεν πληροί τα κριτήρια του Οδηγού του Σχεδίου.
Σημειώνεται ότι στη παράγραφο 10.2 του Σχεδίου αναγράφεται ότι «Το Έντυπο Υποβολής της Πρότασης θα πρέπει να είναι πλήρως συμπληρωμένο και να επισυνάπτονται όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα που ζητούνται σ’ αυτό. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΤΑΙ ΟΤΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΙΤΗΤΗΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΠΡΟΣΚΟΜΙΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ Ή/ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ, ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Ή/ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ (η παράγραφος 11.1.3 είναι σχετική)». Ακόμα στο Παράρτημα V του Σχεδίου «Κατευθυντήριες γραμμές Διαχείρισης Ενστάσεων», παράγραφος (Ι)(α) αναγράφεται ότι, «στις περιπτώσεις ενστάσεων που αφορούν σε απορρίψεις λόγω μη επιλεξιμότητας, δηλαδή απορρίψεις κατά το πρώτο στάδιο αξιολόγησης, και αφού Ενδιάμεσος Φορέας έχει εξαντλήσει το περιθώριο για υποβολή διευκρινήσεων/ συμπληρωματικών στοιχείων, η Επιτροπή Ενστάσεων επανεξετάζει μόνο το περιεχόμενο του φακέλου της αίτησης (δεν αποδέχεται πρόσθετα στοιχεία ή πληροφορίες ή την αντικατάσταση των υποβληθέντων με την αίτηση στοιχείων), για να διαπιστώσει αν υπήρξε οποιαδήποτε παράλειψη ή λάθος».
Με βάση τα πιο πάνω, η Επιτροπή Ενστάσεων αποφάσισε ότι ένσταση της Αιτήτριας δεν κρίνεται δικαιολογημένη και απορρίφθηκε. Σημειώνεται ότι, σε περίπτωση που η αίτηση της Αιτήτριας πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις του Σχεδίου, η αίτηση θα προχωρούσε στην Επιτροπή για να αξιολογηθεί, χωρίς να σημαίνει ότι θα εγκρινόταν για χορηγία. Η σχετική επιστολή απόρριψης της ένστασης της στάλθηκε στην αιτήτρια στις 25/05/2019, η οποία στις 09/08/2019 προσέβαλε την ως άνω απόφαση με τη παρούσα προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο.
Μέσω των δικηγόρων της η αιτήτρια προωθεί δύο λόγους ακύρωσης. Συγκεκριμένα υποστηρίζει ότι οι Καθ' ων η Αίτηση ενήργησαν υπό καθεστώς πλάνης περί το νόμο και/ή περί τα πράγματα, όπως και μη επαρκούς έρευνας, αλλά και μη επαρκούς αιτιολογίας της απόφασης. Περαιτέρω προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι, η προσβαλλόμενη πράξη πάσχει λόγω παράβασης των αρχών της χρηστής διοίκησης και παράβαση της καλής πίστης, της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και της αρχής της αναλογικότητας.
Αντίθετα με τα όσα προβάλει η πλευρά της αιτήτριας, οι Καθ’ ων η Αίτηση υποστηρίζουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι ορθή και νόμιμη, σύμφωνη με τις διατάξεις των Νόμων και των Κανονισμών και ως αποτέλεσμα ορθής εφαρμογής των κριτηρίων του Οδηγού του Σχεδίου του Προγράμματος. Υποστηρίζουν οι Καθ'ων η αίτηση ότι, η απόρριψη της Ένστασης, λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα, αφού αξιολογήθηκαν όλα τα σχετικά γεγονότα και στοιχεία της υπόθεσης και ότι η απόφαση είναι επαρκώς και σαφώς αιτιολογημένη. Ακόμα, προβάλουν ότι, ουδόλως παραβιάστηκαν οι αρχές της αναλογικής και ίσης μεταχείρισης, της φυσικής δικαιοσύνης, της χρηστής διοίκησης και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του πολίτη ως υποστηρίζει η αιτήτρια. Είναι αντίθετα η θέση της κας.Νεοφύτου ότι, ότι η αιτήτρια προβαίνει στους νομικούς ισχυρισμούς γενικά, χωρίς αυτοί να εξειδικεύονται σε σχέση με τα περιστατικά της παρούσας υπόθεσης,
Έχω μελετήσει προσεκτικά τα έγγραφα του που συνοδεύουν την παρούσα υπόθεση, όπως και τις αγορεύσεις των ευπαίδευτων δικηγόρων των πλευρών. Στη προκειμένη περίπτωση προκύπτουν από τα έγγραφα του διοικητικού φακέλου τα γεγονότα τα οποία επικαλείται η διοίκηση για την απόρριψη της Ένστασης της αιτήτριας. Εξετάζοντας αυτά τα δεδομένα της υπόθεσης, ως προκύπτουν από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου και το οποίο παραμένει αναντίλεκτο ενώπιον του Δικαστηρίου, θα συμφωνήσω πλήρως με τις θέσεις της Νομικής Υπηρεσίας. Οι ισχυρισμοί της αιτήτριας δεν φαίνεται να στηρίζονται επαρκώς, ούτε να ανταποκρίνονται στις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης.
Η νομολογία ως προς τι συνιστά δέουσα έρευνα είναι σαφής. Εφόσον συλλέγονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία, δεδομένα και γεγονότα που είναι εφικτό υπό τις περιστάσεις να αναζητηθούν, η έρευνα είναι πλήρης (Δημοκρατία v. Κοινότητας Πυργών (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, Κυριάκου v, Δημοκρατίας (2001) 4 Α.Α.Δ. 211 και Motorways Ltd ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 447). Η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία έρευνα ποικίλει ανάλογα με το υπό εξέταση αντικείμενο. Το αναθεωρητικό Δικαστήριο δεν ασχολείται με τη διαπίστωση πρωτογενών γεγονότων, αλλά κατ' πόσο η διεξαχθείσα έρευνα ήταν επαρκής (Δημοκρατία ν. Cassinos Constructions Ltd (1990) 3 (E) Α.Α.Δ. 3835). Το κριτήριο για την εγκυρότητα πράξης είναι η επάρκεια της έρευνας και η κατά τη διεξαγωγή της τήρηση των κανόνων της χρηστής διοίκησης (Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού v. Ρ. Kourris Constructions & co (2007) 3 Α.Α.Δ. 157).
H διαδικασία εξέτασης της Ένστασης, όπως και της αίτησης, διέπεται από τους όρους του προγράμματος επιχορήγησης, ως ο Οδηγός του Σχεδίου. Η Επιτροπή Ενστάσεων, ως προκύπτει από τα έγγραφα του Διοικητικού Φακέλου, στη περίπτωση της αιτήτριας ακολούθησε τη προβλεπόμενη διαδικασία. Απόλυτα σχετικό, μεταξύ των άλλων εγγράφων του φακέλου, είναι το έγγραφο «Επαλήθευση Λειτουργών» για την αίτηση της αιτήτριας. Εν προκειμένω διαπιστώνω ότι έχουν τηρηθεί οι πιο πάνω αρχές και έχει πραγματοποιηθεί η δέουσα διερεύνηση και προκύπτει επαρκής αιτιολογία για την απόρριψη της ένστασης και κατ’επέκταση της αιτήσεως για λήψη της αιτούμενης χορηγίας. Συνεπώς θα συμφωνήσω με την κα.Νεοφύτου ότι, η απόφαση των Καθ'ων η αίτηση, ήταν πλήρως και δεόντως αιτιολογημένη με σχετική τεκμηρίωση, στη βάση των εγγράφων της αίτησης. Όπως προκύπτει από το ηλεκτρονικό μήνυμα των Καθ'ων η αίτηση προς την Αιτήτρια, ημερομηνίας 18 Μαρτίου 2019, της απεστάλη η αναλυτική βαθμολογία όπως είχε ζητήσει, αλλά και της επεξηγήθηκαν ακριβώς οι λόγοι για τους οποίους η αίτηση της απορρίφθηκε στο προκαταρκτικό στάδιο.
Τέλος, απαράδεκτα η αιτήτρια παραπονείται ότι δεν της ζήτησαν περαιτέρω πληροφορίες και διευκρινίσεις για την αίτηση της, αφού κάτι τέτοιο απαγορεύεται, μεταξύ άλλων όρων, από τους όρους του προγράμματος τους οποίους περιλαμβάνω στο κείμενο της παρούσας ως ανωτέρω. Στο Παράρτημα V(α) του Οδηγού του Σχεδίου Ενίσχυσης Γυναικείας Επιχειρηματικότητας (σελ.47), αναφέρεται ότι, η Επιτροπή Ενστάσεων, όταν η ένσταση των αιτητών αφορά σε απόρριψη λόγω μη επιλεξιμότητας, δηλαδή απόρριψη κατά το πρώτο στάδιο της αξιολόγησης, εξετάζει μόνο το περιεχόμενο του φακέλου της αίτησης για να διαπιστώσει αν υπήρξε οποιαδήποτε παράλειψη ή λάθος. Δεν αποδέχεται δηλαδή η Επιτροπή Ενστάσεων πρόσθετα στοιχεία ή πληροφορίες ή αντικατάσταση των υποβληθέντων με την αίτηση, στοιχείων. Σχετικά ορίζεται ρητά στη παράγραφο 11.1.3 του Οδηγού του Σχεδίου Ενίσχυσης Νεανικής Επιχειρηματικότητας ότι «δεν θα επιτρέπεται η προσκόμιση πρόσθετων ή/και συμπληρωματικών πληροφοριών ή/και ελλειπόντων παραστατικών, εκτός εάν κατά τον έλεγχο διαπιστωθούν ασάφειες για τις οποίες δικαιολογείται η παροχή διευκρινίσεων.» Όπως προκύπτει από την επιστολή των Καθ’ων η αίτηση προς την αιτήτρια ημερ. 18/03/2019, οι ελλείψεις που παρουσίαζε η αίτηση της αιτήτριας, δεν περιείχαν οποιεσδήποτε ασάφειες, ώστε οι Καθ’ ων η αίτηση, να ζητήσουν συμπληρωματικές πληροφορίες από την αιτήτρια, κατ’εφαρμογή της παραγράφου 11.1.3 του Σχεδίου.
Εξετάζοντας στη συνέχεια τον δεύτερο λόγο ακύρωσης, διαπιστώνω ότι, στη προκειμένη περίπτωση και ειδικότερα κατά την λήψη της προβλεπόμενης πράξης, οι Καθ’ ων η αίτηση ενήργησαν εντός των πλαισίων της χρηστής διοίκησης. Η δε αιτήτρια, η οποία φέρει το βάρος απόδειξης, δεν απέδειξε ότι οι αρχές αυτές παραβιάστηκαν, από τις ενέργειες των Καθ’ων η αίτηση. Αντιθέτως, καταλήγω ότι η απόφαση των Καθ’ων επί της αιτήσεως της αιτήτριας λήφθηκε κατ' εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του Οδηγού του Σχεδίου και εντός των πλαισίων που επιβάλουν οι αρχές της χρηστής διοίκησης, της καλής πίστης και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης που αναμένει ο διοικούμενος από τη διοίκηση.
Συνοψίζοντας, το Δικαστήριο απορρίπτει τις θέσεις της αιτήτριας ότι, οι Καθ' ων η Αίτηση υπέπεσαν σε πλάνη ή ότι εν προκειμένω δεν προέβησαν στη δέουσα έρευνα. Ακόμα, διαπιστώνω ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι σαφής και αιτιολογημένη και ουδεμία παραβίαση των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου εντοπίζεται από το Δικαστήριο, ως ισχυρίζεται η αιτήτρια.
Εν προκειμένω, η αιτήτρια απέτυχε να καταδείξει οιονδήποτε βάσιμο λόγο ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €1500 έξοδα υπέρ των Καθ’ ων η αίτηση και εναντίον της Αιτήτριας.
Λ. Ν. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΔΔΔ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο