ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση αρ. 743/2025(Κ))
6 Αυγούστου 2025
[ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
T. F.
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Καθ’ ων η αίτηση.
……………………………
Παναγιώτης Μπενέτης και Ιωάννης Γιάννη, για Αλταχέρ, Μπενέτης και Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για τον αιτητή.
Κατερίνα Χρυσοστόμου, Δικηγόρος, για τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.: Ο αιτητής καταχώρησε την υπό κρίση προσφυγή στις 11.7.2025, με την οποία αξιώνει ακύρωση της απόφασης των καθ’ ων η αίτηση ημερομηνίας 5.7.2025, να τον κηρύξουν ως απαγορευμένο μετανάστη, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 6(1)(κ) του Κεφ. 105, λόγω παράνομης παραμονής από 30.6.2023 και εναντίον του να εκδώσουν διατάγματα κράτησης και απέλασης, ίδιας ημερομηνίας.
Ο αιτητής αρ. 1, είναι υπήκοος Νιγηρίας. Στις 17.2.2020, υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, αίτηση η οποία απερρίφθη, με απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, ημερομηνίας 7.11.2022. Κατά της εν λόγω απορριπτικής αποφάσεως, ο αιτητής καταχώρησε στις 17.11.2022 ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας (ΔΔΔΠ), την προσφυγή με αρ. 7190/22, η οποία επίσης απερρίφθη στις 30.6.2023.
Απορριπτική κατάληξη από την Υπηρεσία Ασύλου είχε κι η μεταγενέστερη αίτηση ασύλου που υπέβαλε στις 4.2.2025, κατά της οποίας εκκρεμεί η εκδίκαση της προσφυγής με αρ. Τ90/2025 ενώπιον του ΔΔΔΠ.
Ο αιτητής απέστειλε μέσω των δικηγόρων του επιστολή ημερομηνίας 13.3.2025, υποβάλλοντας αίτημα για παραχώρηση ειδικού καθεστώτος διαμονής στα πλαίσια της αρχής της οικογενειακής ενότητας, υποβάλλοντας πως σε σχέση με την σύζυγο του, υπήκοο Καμερούν και τα δύο ανήλικα τέκνα του, παραχωρήθηκε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Στις 4.7.2025, ο αιτητής συνελήφθη για το αδίκημα της παράνομης παραμονής στο έδαφος της Δημοκρατίας και κηρύχθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης, κατά τις διατάξεις του άρθρου 6(1)(κ) του Κεφ. 105. Εναντίον του εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης ημερομηνίας 5.7.2025, η νομιμότητα των οποίων προσβάλλεται δια της παρούσας προσφυγής.
Η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης αναστάληκε από την Διευθύντρια του Τμήματος Μετανάστευσης κατά τις διατάξεις του άρθρου 11Α του Ν.131(Ι)/2015, ως αυτός έτυχε τροποποίησης. Σημειώνεται πως στην Ένσταση και συγκεκριμένα στην παράγραφο 6 αυτής, αναφέρεται πως το Τμήμα Μετανάστευσης, προχωρά στις απαραίτητες ενέργειες για την εξακρίβωση της οικογενειακής κατάστασης του αιτητή, ζήτημα στο οποίο θα επανέλθω κατωτέρω.
Προς ακύρωση των προσβαλλόμενων διοικητικών αποφάσεων, οι ευπαίδευτοι συνήγοροι του αιτητή διατείνονται πως δεν προηγήθηκε εκ μέρους των καθ’ ων η αίτηση η δέουσα έρευνα σε ό,τι αφορά τις προσωπικές και οικογενειακές του συνθήκες, αφού δεν ελήφθη υπόψη αφενός, πως η προσφυγή που καταχώρησε ενώπιον του ΔΔΔΠ σε σχέση με την απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου αναφορικά με την μεταγενέστερη αίτηση ασύλου που υπέβαλε ακόμα εκκρεμεί κι αφετέρου, πως δεν εξετάστηκε το αίτημα που υπέβαλε για παραχώρηση ειδικού καθεστώτος διαμονής, βάσει της αρχής της οικογενειακής ενότητας, κατά τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου. Ισχυρίζεται πως η υποβολή αυτής της αίτησης, διακόπτει την όποια ισχυριζόμενη παράνομη παραμονή του αιτητή στη Δημοκρατία, μέχρις ότου η αίτηση εξεταστεί κι επομένως, δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του Κεφ. 105, αφού το δικαίωμα παραμονής του αιτητή στη Δημοκρατία έχει ανανεωθεί από την υποβολή του αιτήματος ημερομηνίας 13.3.2025.
Κατά δεύτερον, διατείνεται πως οι καθ’ ων η αίτηση παρέλειψαν να προβούν στην δέουσα διερεύνηση των προσωπικών και οικογενειακών του περιστάσεων, ενώ προκύπτει και παραδοχή των ιδίων, μέσα από την Ένσταση πως το Τμήμα Μετανάστευσης θα προχωρήσει στην εξέταση των προσωπικών του περιστάσεων, παρότι οι ίδιοι οι καθ’ ων η αίτηση τον καταγράφουν στα αρχεία τους, ως έγγαμο πρόσωπο.
Τέλος, υποβάλλεται η θέση πως με την έκδοση των προσβαλλόμενων διοικητικών αποφάσεων, παραβιάζεται η αρχή της μη επαναπροώθησης, ως επίσης και τα βέλτιστα συμφέροντα των ανήλικων τέκνων του, αρχές που κατά τις διατάξεις του άρθρου 18ΟΖ του Κεφ. 105, θα πρέπει να εξετάζονται και να τηρούνται σε κάθε περίπτωση, πριν την λήψη απόφασης επιστροφής, ενώ κατά τις εισηγήσεις, παραβιάζεται και το δικαίωμα στην προσωπική και οικογενειακή ζωή, κατά παράβαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ και του άρθρου 7 του ΧΘΔΕΕ.
Η ευπαίδευτη συνήγορος της Δημοκρατίας, υποστήριξε την νομιμότητα των προσβαλλόμενων διοικητικών αποφάσεων. Κατά τις θέσεις της, προηγήθηκε δέουσα και επαρκής έρευνα, επί όλων των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης, υποστηρίζοντας πως η υποβολή της αίτησης ημερομηνίας 13.3.2025 δεν παρέχει στον αιτητή οποιοδήποτε δικαίωμα παραμονής στη Δημοκρατία, αφού τέτοιο δικαίωμα θα μπορούσε να υποβληθεί προηγουμένως πριν καταστεί το καθεστώς του παράνομο και συγκεκριμένα, μπορούσε να υποβληθεί κατά τον χρόνο που χορηγήθηκε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας στη σύζυγο και στα τέκνα του. Αποτέλεσε θέση της Δημοκρατίας πως η επιστροφή στη χώρα καταγωγής του, δεν μπορεί να θεωρηθεί πως συνιστά επέμβαση στην οικογενειακή του ζωή, λόγω του ότι κι η υπόλοιπη του οικογένεια μπορεί να επιστρέψει στη Νιγηρία, χώρα η οποία δεν είναι η χώρα καταγωγής της συζύγου του, στην οποία δεν διατρέχει κίνδυνο.
Έχω μελετήσει τους ενώπιον μου τιθέμενους ισχυρισμούς, υπό το φως και του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου που κατατέθηκε στη διαδικασία ως Τεκμήριο 1. Καταλήγω πως νομίμως ο αιτητής κηρύχθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης, λόγω παράνομης παραμονής στη Δημοκρατία, μετά την απορριπτική απόφαση του ΔΔΔΠ ημερομηνίας 30.6.2023, με την οποία επικυρώθηκε η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 7.11.2022, σε σχέση με την αρχική αίτηση που ο αιτητής υπέβαλε για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Δεν συμφωνώ με τις εισηγήσεις του αιτητή πως η εκκρεμότητα της προσφυγής με αρ. Τ90/2025 ενώπιον του ΔΔΔΠ, σε σχέση με την απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου επί της πρώτης μεταγενέστερης αίτησης ασύλου, αναβιώνει καθεστώς αιτητή ασύλου (Ε.Δ.Δ. 8/2022 Madber ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 17.11.2022 και Ε.Δ.Δ. 20/2024 Nsah ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 22.10.2024). Απόρριψη αιτήματος για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, η οποία επικυρώθηκε με απόφαση του ΔΔΔΠ και απουσία λήψης μέτρων προς νομιμοποίηση της παραμονής του υπηκόου τρίτης χώρας στη Δημοκρατία, καθιστά παράνομη την παραμονή του προσώπου αυτού στο έδαφος της Δημοκρατίας.
Ομοίως, απορριπτέος κρίνεται κι ο ισχυρισμός του αιτητή πως η εκκρεμότητα της αίτησης ημερομηνίας 13.3.2025 για παραχώρηση ειδικού καθεστώτος διαμονής, βάσει της αρχής της οικογενειακής ενότητας, κατά τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου, διακόπτει την παράνομη παραμονή του στη Δημοκρατία και συνεπώς δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του Κεφ. 105. Υποβολή οποιασδήποτε αίτησης, ούτε νομιμοποιεί παραμονή στη Δημοκρατία, αλλά ούτε και αλλάζει το καθεστώς προσώπου που διαμένει προσωρινά στη Δημοκρατία, προτού εκδοθεί για το σκοπό αυτό, οποιαδήποτε άδεια από το αρμόδιο διοικητικό όργανο που να νομιμοποιεί τέτοια παραμονή.
Συνεπώς, βάσει των πιο πάνω, καταλήγω πως ορθά η διοίκηση έκρινε ως παράνομη την παραμονή του αιτητή στη Δημοκρατία από 30.6.2023, αφ’ ης στιγμής η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, σε σχέση με την αρχική αίτηση ασύλου που ο αιτητής υπέβαλε, επικυρώθηκε πλέον και από το ΔΔΔΠ την προαναφερόμενη ημερομηνία.
Το ζήτημα, όμως, που εντοπίζω να ανακύπτει, είναι η ύπαρξη της οικογένειας του αιτητή και των δύο ανήλικων τέκνων του. Το γεγονός ότι ο αιτητής είναι έγγαμος, όπως ορθά παρατηρεί ο ευπαίδευτος συνήγορός του, για το οποίο ήταν γνώστης η διοίκηση, προκύπτει από τη σελίδωση 4 του Τεκμηρίου 1 που αναφέρεται η οικογενειακή του κατάσταση. Εντούτοις, δεν εντοπίζω από τον διοικητικό φάκελο, να προηγήθηκε οποιαδήποτε έρευνα σε σχέση με την σύζυγο του αιτητή. Επιπρόσθετα, η επιστολή ημερομηνίας 13.3.2025, η οποία επισυνάπτεται στην προσφυγή, ως Παράρτημα Δ, η οποία αφορά μεν ζήτημα που άπτεται άλλης νομοθεσίας, ήτοι του περί Προσφύγων Νόμου, στην οποία όμως γίνεται αναφορά και σε ύπαρξη δύο ανήλικων τέκνων, κατόχων συμπληρωματικής προστασίας, όπως ομοίως και η σύζυγος του αιτητή.
Αυτή η πτυχή, της ύπαρξης οικογένειας του αιτητή, η οποία αποτελείται από πρόσωπα που απολαμβάνουν καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, δεν εξετάστηκε, ούτε και διερευνήθηκε προ της έκδοσης των επίδικων διαταγμάτων κράτησης και απέλασης ημερομηνίας 5.7.2025.
Παρόλο το γεγονός πως δεν εντοπίζονται στον διοικητικό φάκελο τα προσωπικά και οικογενειακά στοιχεία του αιτητή, ήτοι η ύπαρξη ανήλικων τέκνων και το καθεστώς διαμονής τους στη Δημοκρατία ή και η υπηκοότητά τους, και συνεπώς είναι άγνωστο το κατά πόσον αυτά δηλώθηκαν από τον ίδιο προ της έκδοσης των επίδικων διοικητικών αποφάσεων, εντούτοις, η γνώση της διοίκησης για την έγγαμη οικογενειακή κατάσταση του αιτητή (σελίδωση 4 Τεκμηρίου 1), σε συνάρτηση με την υποβολή του αιτήματος ημερομηνίας 13.3.2025, στο οποίο γίνεται γνωστή η ύπαρξη των τέκνων του, κατόχων συμπληρωματικής προστασίας, επέβαλλε προς την διοίκηση την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 18ΟΖ του Κεφ. 105, πριν την έκδοση των επίδικων αποφάσεων.
Δεν εντοπίζω στην Ένσταση, ομοίως και στον διοικητικό φάκελο να υπήρξε οποιαδήποτε αναζήτηση, είτε των στοιχείων αυτών, είτε της συνδρομής των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, παρά μόνον η αναφορά στην παράγραφο 6 της Ένστασης, πως το Τμήμα Μετανάστευσης προχωρά στις απαραίτητες ενέργειες για εξακρίβωση της οικογενειακής κατάστασης του αιτητή.
Η εν λόγω δήλωση επί της Ένστασης, επιβεβαιώνει πως δεν προηγήθηκε καμία εξακρίβωση της οικογενειακής κατάστασης του αιτητή, προ της λήψης μέτρων για απέλαση του αιτητή από την Δημοκρατία. Σημειώνεται πως οι θέσεις που προβάλλονται στην γραπτή αγόρευση της Δημοκρατίας πως η οικογένεια του αιτητή μπορεί να επιστρέψει στη Νιγηρία, αφ’ ης στιγμής η σύζυγος του αιτητή, η οποία απολαμβάνει το προνόμιο της συμπληρωματικής προστασίας, είναι υπήκοος Καμερούν, δεν αποτελεί διερευνώμενη δήλωση της διοίκησης που προέκυψε πριν την λήψη των επίδικων αποφάσεων, αλλά αποτελεί θέση και ισχυρισμό που προβάλλεται στα πλαίσια γραπτής αγόρευσης, ενώ παράλληλα, εντοπίζεται και κενό ως προς την υπηκοότητα των δύο ανήλικων τέκνων του αιτητή, στοιχείου συσχετιζόμενου με το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας που, και αυτά, κατέχουν.
Για τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή επιτυγχάνει. Οι προσβαλλόμενες διοικητικές αποφάσεις ακυρώνονται, βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος. Επιδικάζονται υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ’ ων η αίτηση €1.900 πλέον Φ.Π.Α.
Γαβριήλ, Δ.Δ.Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο