ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση Αρ. 117/2025)
15 Οκτωβρίου 2025
[ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΣ, Πρόεδρος]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
COSMOS BUSINESS SYSTEMS – ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΤΗΛΕΠ/ΝΙΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ δ.τ: «COSMOS COMPUTERS Α.Ε.Β.Ε.»
Αιτητές
ΚΑΙ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ
Καθ’ ης η Αίτηση
Κ. Λαμπριανίδης, για Ανδρέας Ι. Καρύδης & Σια Δ.Ε.Π.Ε., για Αιτητές
Μ. Βασιλείου (κα), για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για Καθ’ ης η Αίτηση
Α. Τσάρκατζιης, για Χρίστος Πατσαλίδης Δ.Ε.Π.Ε., για Ενδιαφερόμενο Μέρος
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΣ, Π.Δ.Δ.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ημερομηνίας 1.2.2025, οι αιτητές ζητούν-
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση της Καθ’ ης η Αίτηση ημερομηνίας 29.01.2025, για την οποία η Αιτούσα έλαβε γνώση αυθημερόν και με την οποία η Καθ’ ης η Αίτηση αποφάσισε κατά πλειοψηφία να απορρίψει την Ιεραρχική Προσφυγή με αρ. 41/2025 της Αιτούσης με την οποία προσβάλλετο η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας όπως απορρίψει την προσφορά της Αιτούσης η οποία υποβλήθηκε την 15.07.2024 στα πλαίσια του Διαγωνισμού με τίτλο «Συμφωνία Πλαίσιο για την Προμήθεια Διαδραστικών Οθονών ΤΠΕ 05/2024 αναφορικά με την ΟΜΑΔΑ 2 -Διαδραστικές Οθόνες Τύπου 2 (>=75") και συναφής εξοπλισμός (στο εξής «ο Διαγωνισμός») και/ή όπως κατακυρώσει το αντικείμενο αναφορικά με την ΟΜΑΔΑ 2 του Διαγωνισμού στον Οικονομικό Φορέα Α.Τ Techdata Ltd στη βάση της συνολικής τιμής προσφοράς των €1.741.200,00 και ουσιαστικά να αποκλείσει την Αιτούσα από την ανάληψη του αντικειμένου της ΟΜΑΔΑΣ 2 του Διαγωνισμού, είναι άκυρη, παράνομη και στερείται οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος».
Στο πλαίσιο της υπό αναφορά προσφυγής, καταχωρήθηκε μονομερώς, στις 3.2.2025, αίτηση για έκδοση προσωρινού δικαστικού διατάγματος, με το οποίο να αναστέλλεται η εφαρμογή και/ή εκτέλεση της ως άνω, προσβαλλόμενης απόφασης, μέχρι την τελική εκδίκαση και/ή την πλήρη αποπεράτωση της προσφυγής και/ή μέχρι εκδόσεως νεότερης διαταγής του Δικαστηρίου.
Την ίδια μέρα (3.2.2025), μετά από ακρόαση της μονομερούς αίτησης, εκδόθηκε από το Δικαστήριο τούτο προσωρινό διάταγμα αναστολής της εκτέλεσης της προσβαλλόμενης απόφασης, το οποίο ορίστηκε επιστρεπτέο στις 6.2.2025, ενώ δόθηκαν οδηγίες για επίδοση του διατάγματος, της ενδιάμεσης αίτησης και της προσφυγής στην καθ’ ης η αίτηση και στο Ε.Μ.. Κατά τη δικάσιμο ημερομηνίας 6.2.2025, η συνήγορος για την καθ’ ης η αίτηση δήλωσε ότι δεν θα καταχωρούσε ένσταση επί της αιτήσεως και οι διάδικοι συμφώνησαν στη σύντομη εκδίκαση της προσφυγής, το δε προσωρινό διάταγμα, με τη συμφωνία όλων των μερών, παρέμεινε σε ισχύ μέχρι την έκδοση δικαστικής απόφασης επί της προσφυγής. Στις 5.9.2025, έλαβαν χώρα οι διευκρινίσεις της υπόθεσης και η απόφαση του Δικαστηρίου επιφυλάχθηκε.
Τα γεγονότα της υπόθεσης είναι συνοπτικά τα εξής:
Ο Διαγωνισμός με τίτλο «Συμφωνία Πλαίσιο για την Προμήθεια Διαδραστικών Οθονών ΤΠΕ 05/2024 αναφορικά με την ΟΜΑΔΑ 2 -Διαδραστικές Οθόνες Τύπου 2 (>=75") και συναφής εξοπλισμός» («ο Διαγωνισμός») προκηρύχθηκε στις 11.6.2024 μέσω του e-PPS, ήτοι μέσω της διαλειτουργικής διαδικτυακής εφαρμογής της Κυπριακής Δημοκρατίας για την εφαρμογή ηλεκτρονικών διαδικασιών στη διεξαγωγή των Διαγωνισμών Δημοσίων Συμβάσεων στην Κύπρο, και είχε ως αντικείμενο τη Σύναψη Συμφωνίας Πλαίσιο για την προμήθεια, εγκατάσταση και πενταετή εγγύηση διαδραστικών οθονών, για περίοδο τριάντα έξι (36) μηνών με δικαίωμα επέκτασης για ακόμη δώδεκα (12) μήνες, καθώς και την υπογραφή Ρύθμισης, ανά ομάδα προϊόντων, για την πρώτη δωδεκάμηνη περίοδο. Στα πλαίσια του Διαγωνισμού, οι οικονομικοί φορείς κλήθηκαν να υποβάλουν προσφορά για το σύνολο ή για τη μια ή περισσότερες από τις εξής Ομάδες Προϊόντων:
ΟΜΑΔΑ 1 - Διαδραστικές Οθόνες Τύπου 1 (>=65") και συναφής εξοπλισμός·
ΟΜΑΔΑ 2 - Διαδραστικές Οθόνες Τύπου 2 (>=75") και συναφής εξοπλισμός (που εδώ ενδιαφέρει)· και
ΟΜΑΔΑ 3 - Διαδραστικές Οθόνες Τύπου 3 (>=85") και συναφής
εξοπλισμός.
Κριτήριο ανάθεσης ήταν η πλέον συμφέρουσα, από οικονομικής άποψης, προσφορά, βάσει τιμής, ανά Ομάδα προϊόντων. Ως ημερομηνία υποβολής των προσφορών καθορίστηκε η 15.7.2024, ημερομηνία κατά την οποία και υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα δεκατρείς (13) προσφορές. Ακολούθησε, με την εκπνοή της προθεσμίας υποβολής προσφορών, συνεδρία ημερομηνίας 15.7.2024, για το άνοιγμα των προσφορών. Τελικά, μετά από δώδεκα (12) συνολικά συνεδριάσεις της με το σκοπό την αξιολόγηση των προσφορών, η Επιτροπή Αξιολόγησης της αναθέτουσας αρχής (Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας) έκρινε ότι τέσσερεις (4) από τους οικονομικούς φορείς δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις συμμετοχής και, συνακόλουθα, αποκλείστηκαν από το Διαγωνισμό. Οι δε προσφορές των υπολοίπων εννέα (9) προσφοροδοτών προχώρησαν στην τεχνική αξιολόγησή τους για την Ομάδα Προϊόντων 2 (που εδώ ενδιαφέρει), κατά την οποία κρίθηκε ότι μόνο πέντε (5) πληρούσαν τις τεχνικές προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων και οι προσφορές των αιτητών και του επιτυχόντα προσφοροδότη, ήτοι της εταιρείας Α.Τ. Techdata Ltd (Ενδιαφερόμενο Μέρος (Ε.Μ.)).
Ακολούθησε, στη συνέχεια, η αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών για την Ομάδα 2, κατά την οποία η Επιτροπή Αξιολόγησης κατέταξε δεύτερη την προσφορά των αιτητών για τη συγκεκριμένη Ομάδα, η οποία ανέρχετο στο ποσό των €1.996.050,00, ενώ πρώτη κατετάγη εκείνη του Ε.Μ. για το ποσό των €1.741.200,00.
Ως εκ των πιο πάνω, η Επιτροπή Αξιολόγησης, με την έκθεσή της, ομόφωνα εισηγούνταν «την υπογραφή Ρύθμισης Συμφωνίας Πλαίσιο για τους πρώτους 12 μήνες για την ΟΜΑΔΑ 2 – Διαδραστικές Οθόνες Τύπου 2 (>=75’’) και συναφής εξοπλισμός με τον Οικονομικό Φορέα A.T. Techdata Ltd στη βάση της συνολικής τιμής προσφοράς των €1,741,200.00 (χωρίς ΦΠΑ)», καθότι το Ε.Μ. «πληροί τους όρους που καθορίζονται στα Έγγραφα του Διαγωνισμού και υπέβαλε την προσφορά με την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής ανά ομάδα προϊόντος και ορίζεται ως ο Ανάδοχος της Συμφωνίας Πλαίσιο για τους πρώτους 12 μήνες για όλες τις Ομάδες Προϊόντων.».
Εν συνεχεία, το Συμβούλιο Προσφορών, κατά τη συνεδρία του ημερομηνίας 7.10.2024, υιοθετώντας την Έκθεση Αξιολόγησης, αποφάσισε να εγκρίνει την εισήγηση για κατακύρωση του Διαγωνισμού για την Ομάδα 2, στο Ε.Μ.. Μετά τη γνωστοποίηση της εν λόγω απόφασης στους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, οι αιτητές αντέδρασαν και καταχώρησαν, την 1.11.2024, την Ιεραρχική Προσφυγή αρ. 41/2024 ενώπιον της καθ’ ης η αίτηση, Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, βάλλοντας κατά της απόφασης κατακύρωσης του Διαγωνισμού για την Ομάδα 2, στο Ε.Μ..
Στις 7.11.2024, η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών αποφάσισε ομόφωνα τη χορήγηση προσωρινών μέτρων για αναστολή οποιασδήποτε πράξης σχετικής με τον Διαγωνισμό και/ή την επίδικη σύμβαση αναφορικά με την Ομάδα Προϊόντων 2, μέχρι την έκδοση τελικής απόφασης από την καθ’ ης η αίτηση επί της Ιεραρχικής Προσφυγής αρ. 41/2024.
Η ακρόαση της Ιεραρχικής Προσφυγής ενώπιον της Αρχής, έλαβε χώρα στις 28.1.2025 και, με απόφασή της ημερομηνίας 29.1.2025, η καθ’ ης η αίτηση απέρριψε την Προσφυγή και επικύρωσε την απόφαση της αναθέτουσας αρχής να κατακυρώσει τον Διαγωνισμό στο Ε.Μ..
Κατά της πιο πάνω απόφασης, η οποία γνωστοποιήθηκε αυθημερόν στους αιτητές, καταχωρήθηκε η υπό εξέταση προσφυγή την 1.2.2025.
Στον πυρήνα της επιχειρηματολογίας του συνηγόρου των αιτητών, βρίσκονται οι ισχυρισμοί περί πραγματικής και νομικής πλάνης που εμφιλοχώρησε στη διαμόρφωση της επίδικης κρίσης, αλλά και, σε άμεση συνάρτηση, μη διενέργειας της δέουσας έρευνας εκ μέρους της καθ’ ης η αίτηση πριν από τη λήψη της επίδικης απόφασής της.
Κατά τη σχετική εισήγηση, εσφαλμένα και πεπλανημένα η καθ’ ης η αίτηση θεώρησε ότι το θέμα της κατ’ ισχυρισμόν ισοδυναμίας μεταξύ του πιστοποιητικού Αστέρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (Energy Star) και του πιστοποιητικού ERP (Energy Related Products Certification) είναι αμιγώς τεχνικό, το οποίο, κατά συνέπεια, δεν υπόκειται στον έλεγχο της καθ’ ης η αίτηση, υπό την ιδιότητά της ως αναθεωρητικού οργάνου. Αντίθετα, η καθ’ ης η αίτηση παρέλειψε να προβεί η ίδια στην αναγκαία έρευνα, ως όφειλε, προκειμένου να διαπιστώσει κατά πόσον υφίστατο ισοδυναμία του πιστοποιητικού ERP, που αφορούσε το προϊόν του Ε.Μ., με το πιστοποιητικό Energy Star, που αφορούσε το προϊόν των αιτητών.
Επιπρόσθετα δε, η πλάνη της καθ’ ης η αίτηση ενισχύεται και από το εσφαλμένο συμπέρασμά της ότι «οι δύο γνωματεύσεις είναι σαφείς ότι το ERP είναι το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό που είναι το ισοδύναμο του πιστοποιητικού Energy Star της αγοράς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επίσης εντοπίζουμε την αναφορά στη μία από τις δύο γνωματεύσεις ότι το πρόγραμμα Energy Star εφαρμόζεται μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες». Πρόκειται για γνωματεύσεις που είχε εξασφαλίσει το Ε.Μ., προκειμένου να καταδείξει την ισοδυναμία του πιστοποιητικού ERP με το πιστοποιητικό Energy Star, όπως του είχε ζητηθεί από την αναθέτουσα αρχή. Τονίζει εν πάση περιπτώσει ο συνήγορος των αιτητών ότι ακόμα και για τεχνικά ζητήματα, υφίσταται η δυνατότητα παρέμβασης του Δικαστηρίου, όταν η κρίση του διοικητικού οργάνου στηρίχθηκε σε ανύπαρκτα ή ανακριβή στοιχεία, οπότε και συντρέχει πραγματική πλάνη. Εν προκειμένω, συνεχίζει ο κ. Λαμπριανίδης, η ουσία της απόφασης της αναθέτουσας αρχής να αποδεχτεί την προσφορά του Ε.Μ., και της απόφασης της καθ’ ης η αίτηση να επικυρώσει την απόφαση της αναθέτουσας αρχής με την εδώ επίδικη απόφαση, «περιστρέφεται γύρω από το εσφαλμένο συμπέρασμα ότι προκύπτει «ισοδυναμία» μεταξύ της ευρωπαϊκής πιστοποίησης ERP (CE) και της αμερικανικής πιστοποίησης Energy Star». Αντιθέτως, κατά τον σχετικό ισχυρισμό, δεν προκύπτει οποιαδήποτε ισοδυναμία μεταξύ του ERP και του Energy Star. Συναφώς, είναι ο ισχυρισμός των αιτητών ότι εσφαλμένα και/ή πεπλανημένα η καθ’ ης η αίτηση στήριξε την επίδικη απόφασή της στη θέση που προέβαλε το Ε.Μ. και την οποία υιοθέτησε η αναθέτουσα αρχή, σύμφωνα με την οποία κακώς η αναθέτουσα αρχή αναζήτησε την πιστοποίηση/πρότυπο Energy Star, καθότι αυτό είναι αμερικανικό πρότυπο, ενώ η αναθέτουσα αρχή, ως Υπουργείο κράτους μέλους της Ε.Ε., θα έπρεπε να αναζητεί μόνο την πιστοποίηση/ πρότυπο ERP.
Επιπρόσθετα, εγείρεται και ο ισχυρισμός περί εμφιλοχώρησης και νομικής πλάνης στην επίδικη κρίση: η καθ’ ης η αίτηση, με το να επικυρώσει την απόφαση της αναθέτουσας αρχής, ουσιαστικά θεώρησε ότι ο όρος του Διαγωνισμού για την τεκμηρίωση ισοδυναμίας άλλης πιστοποίησης με την πιστοποίηση Energy Star, ικανοποιήθηκε δεόντως, από την πληροφόρηση που παρέσχε στην αναθέτουσα αρχή το Ε.Μ. και, ως εκ τούτου, ότι τα δυο πιστοποιητικά (Energy Star και ERP) είναι ισοδύναμα, γεγονός το οποίο αποτελεί πλάνη περί το νόμο.
Περαιτέρω, ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους αιτητές ισχυρίζεται ότι, συνεπεία των πιο πάνω, στοιχειοθετούνται και πρόσθετοι λόγοι ακύρωσης, που έγκεινται στην παραβίαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης εκ μέρους της καθ’ ης η αίτηση, η οποία, επιπρόσθετα, ενήργησε καθ’ υπέρβαση εξουσίας, ενώ εγείρεται και ισχυρισμός ότι η καθ’ ης η αίτηση έδρασε μεροληπτικά και/ή κατά παράβαση της αρχής της αμεροληψίας, εφόσον δεν επετράπη στους αιτητές να θέσουν ενώπιον της την απαιτούμενη πληροφόρηση προκειμένου να καταδειχθεί ότι το Ε.Μ. δεν πληρούσε τις τεχνικές προδιαγραφές του Διαγωνισμού.
Έτερος προβαλλόμενος λόγος ακύρωσης που προωθείται, συναφής με τα αμέσως πιο πάνω, έγκειται στον ισχυρισμό περί παραβίασης του δικαιώματος των αιτητών σε δίκαιη δίκη. Και τούτο, κατά τον κ. Λαμπριανίδη, καθότι η καθ’ ης η αίτηση παράνομα και αδικαιολόγητα δεν επέτρεψε την ενώπιον της προσαγωγή μαρτυρίας που επεδίωξαν οι αιτητές. Κατά τη σχετική εισήγηση, η απουσία οποιασδήποτε νομοθετικής πρόνοιας, η οποία σαφώς να προβλέπει το δικονομικό διάβημα της αίτησης προσαγωγής μαρτυρίας στα πλαίσια της ενώπιον της καθ’ ης η αίτηση διαδικασίας, καθώς και «η παράλληλη επιμονή της καθ’ ης η αίτηση σε τέτοιο ανύπαρκτο δικονομικό διάβημα, λειτούργησε επιβλαβώς εις βάρος της αιτούσης καθώς η τελευταία αποστερήθηκε του δικαιώματός της να παρουσιάσει ουσιαστικά την υπόθεσή της και ως εκ τούτου να τύχει δίκαιας δίκης».
Ο αμέσως πιο πάνω εγειρόμενος λόγος ακύρωσης συνδέεται άρρηκτα με τους ισχυρισμούς των αιτητών, οι οποίοι επίσης αναπτύσσονται στη γραπτή τους αγόρευση, ότι εσφαλμένα η καθ’ ης η αίτηση διατύπωσε τη θέση, τόσο στην απόφασή της όσο και στην ενώπιον της ακροαματική διαδικασία, ότι η πληροφόρησης και/ή επιστολή του Υπουργείου Ενέργειας ημερ. 27.11.2024, αλλά και η Ανακόινωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος ENERGY STAR στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη χρονική περίοδο 2006 - 2010, θα έπρεπε να είχαν υποβληθεί ενώπιον της, μέσω αίτησης προσαγωγής μαρτυρίας. Ως προβάλλει ο κ. Λαμπριανίδης, όφειλε η καθ’ ης η αίτηση να έχει εις γνώση της και τα δύο αυτά έγγραφα και να τα λάβει υπόψη της, σε κάθε δε περίπτωση, όφειλε η καθ’ ης η αίτηση να απαιτήσει όπως τα εν λόγω έγγραφα τεθούν ενώπιόν της. Κατά τη σχετική εισήγηση, η καθ’ ης η αίτηση δεν συστάθηκε ούτε υφίσταται ως Δικαστήριο, υπό τις σχετικές πρόνοιες του Συντάγματος, έτσι ώστε να υπέχει καθήκον αυστηρής εφαρμογής των κανόνων αποδείξεως, ούτε και δύναται να ασκεί δικαστικό έλεγχο και κρίση ή/και να αναπτύσσει και να προβαίνει σε δικανικό συλλογισμό επί αιτήσεως για προσαγωγή μαρτυρίας, ως έπραξε εν προκειμένω η Αρχή. Τέτοια διαδικασία, ως υποβάλλει ο συνήγορος των αιτητών, δεν υφίσταται και/ή δεν προνοείται στη σχετική με τη λειτουργία της καθ’ ης η αίτηση νομοθεσία. Η δε «απουσία ενεργούς επιθυμίας» της καθ’ ης η αίτηση να θέσει όλα τα σχετικά θέματα ενώπιόν της, αλλά και η «ύπαρξη ενεργούς επιθυμίας και επιλογής» της καθ’ ης η αίτηση να μην τεθούν ενώπιόν της πληροφορίες, οι οποίες υφίσταντο είτε κατά το χρόνο που έλαβε την απόφασή της η αναθέτουσα αρχή, είτε κατά το χρόνο άσκησης της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας της καθ ης η αίτηση είτε αργότερα, καθιστούν την επίδικη απόφαση προδήλως παράνομη και πεπλανημένη.
Όλα τα πιο πάνω, κατά τον συνήγορο των αιτητών, στοιχειοθετούν και πρόσθετο, αυτοτελή, λόγο ακύρωσης, ο οποίος έγκειται στην έλλειψη δέουσας έρευνας εκ μέρους της καθ’ ης η αίτηση.
Εκ διαμέτρου αντίθετες υπήρξαν οι θέσεις των συνηγόρων της καθ’ ης η αίτηση και του Ε.Μ..
Αντικρούοντας τους πιο πάνω ισχυρισμούς, η ευπαίδευτη συνήγορος για την καθ’ ης η αίτηση προβάλλει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε ορθά και νόμιμα, αφού ακολουθήθηκε η ορθή διαδικασία και εφαρμόστηκε ορθώς η οικεία νομοθεσία, εντός των ορίων διακριτικής ευχέρειας της καθ’ ης η αίτηση και κατόπιν δέουσας έρευνας, στο πλαίσιο της οποίας λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά με την περίπτωση στοιχεία, ουδεμία δε πλάνη εμφιλοχώρησε κατά τη λήψη αυτής.
Επισημαίνει εξ’ αρχής η κα Βασιλείου ότι όλοι οι προβαλλόμενοι λόγοι ακύρωσης, εδράζονται στην εσφαλμένη αντίληψη των αιτητών ότι η καθ’ ης η αίτηση δεν έλαβε υπόψη της πληροφόρηση (περί μη ισοδυναμίας μεταξύ της πιστοποίησης Energy Star και ERP), η οποία, ως είναι παραδεκτό, δεν βρισκόταν ενώπιον της αναθέτουσας αρχής κατά το χρόνο λήψης της απόφασής της, και την οποία πληροφόρηση οι αιτητές προσπάθησαν να εισαγάγουν μέσω της γραπτής του αγόρευσης, καθώς και μετά το πέρας της διαδικασίας ενώπιον της καθ’ ης η αίτηση. Αυτή όμως η θέση, συνεχίζει η κα Βασιλείου, είναι εσφαλμένη, καθότι η καθ’ ης η αίτηση σε καμία περίπτωση δεν προέβη σε οποιαδήποτε διαπίστωση περί ισοδυναμίας, εφόσον αυτό συνιστά ζήτημα κατ’ εξοχήν τεχνικό που απαιτεί ειδικές γνώσεις και/ή τεχνογνωσία και εκφεύγει του ελέγχου της, μόνο δε αρμόδιο όργανο να αποφασίσει επ’ αυτού, ήταν η αναθέτουσα αρχή. Η δε απόφαση της αναθέτουσας αρχής κρίθηκε από την καθ’ ης η αίτηση ως εύλογα επιτρεπτή και συμβατή με τις αρχές του Διοικητικού Δικαίου, με αποτέλεσμα να μην αφήνεται περιθώριο επέμβασης στην κρίση αυτή.
Περαιτέρω, ως προς τον ισχυρισμό ότι η αιτήτρια είχε εξασφαλίσει πληροφόρηση ότι δεν υφίσταται ισοδυναμία μεταξύ της πιστοποίησης Energy Star και ERP, η συνήγορος για την καθ’ ης η αίτηση υποβάλλει ότι αυτή η πληροφόρηση είχε ληφθεί στις 27.11.2024, ήτοι σε χρόνο μεταγενέστερο της απόφασης της αναθέτουσας αρχής και, συνεπώς, δεν ήταν μέρος του διοικητικού φακέλου και δεν είχε τεθεί ενώπιον της αναθέτουσας αρχής. Επιπρόσθετα δε, αυτή η πληροφόρηση δεν απαντούσε ως προς το ερώτημα της ισοδυναμίας και, εν πάση περιπτώσει, δεν συνιστούσε έγγραφο της Διοίκησης, «ως παραπλανητικά και εκ των υστέρων προτάσσει η Αιτήτρια», δεδομένου ότι πρόκειται απλώς για την τοποθέτηση ενός λειτουργού του Υπουργείου Ενέργειας σε ένα αόριστο ερώτημα, που είχε τεθεί από εκπροσώπους της αιτήτριας. Ανεπίτρεπτα δε η αιτήτρια επιχείρησε να προσαγάγει την επιδιωκόμενη μαρτυρία δια της γραπτής της αγόρευσης. Ως προς το ζήτημα αυτό, και εις απάντηση σχετικού ισχυρισμού της πλευράς των αιτητών, η κα Βασιλείου, με αναφορά στο άρθρο 12 του περί των Διαδικασιών Προσφυγής στον Τομέα Σύναψης των Δημοσίων Συμβάσεων Νόμου (Ν.104(Ι)/2010), επισημαίνει την εξουσία της καθ’ ης η αίτηση να ρυθμίζει την ενώπιον της διαδικασία κατά τις συνεδριάσεις της. Εν προκειμένω, η καθ’ ης η αίτηση αποφάσισε επί του θέματος προσαγωγής της συγκεκριμένης μαρτυρίας, εφαρμόζοντας την πάγια νομολογία επί του θέματος. Παρομοίως, δεν όφειλε η καθ’ ης η αίτηση να λάβει υπόψη της την Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος Energy Star στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά την περίοδο 2006-2010, η οποία δεν αποτελεί νόμο και δεν συνιστά θέμα που εμπίπτει στη δικαστική γνώση.
Αντικρούονται, επίσης, από τη συνήγορο της καθ’ ης η αίτηση, με εκτενή επιχειρηματολογία, οι ισχυρισμοί περί έλλειψης αμεροληψίας, αλλά και παραβίασης των αρχών της δίκαιης δίκης, της καλής πίστης και της χρηστής διοίκησης.
Από την πλευρά του, ο ευπαίδευτος συνήγορος για το Ε.Μ. αντέκρουσε τους ισχυρισμούς των αιτητών και επιχειρηματολόγησε υπέρ της νομιμότητας και εγκυρότητας της επίδικης απόφασης, προβάλλοντας θέσεις εν πολλοίς παρόμοιες με αυτές της καθ’ ης η αίτηση. Τονίζει, μεταξύ άλλων, ο κ. Τσάρκατζιης ότι η καθ’ ης η αίτηση δεν είχε δικαιοδοσία να προβεί σε αξιολογική κρίση επί τεχνικών θεμάτων και να αξιολογήσει εκ νέου το ζήτημα της ισοδυναμίας της πιστοποίησης ERP με τον Αστέρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (Energy Star), υποκαθιστώντας κατ’ αυτό τον τρόπο την αναθέτουσα αρχή. Ορθώς δε και κατ’ ορθήν εφαρμογή της πάγιας επί του θέματος νομολογίας, η καθ’ ης η αίτηση δεν έκανε δεκτη την υπό των αιτητών επιδιωκόμενη προς προσαγωγή μαρτυρία κατά το στάδιο της ενώπιον της ακρόασης.
Έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, τα οποία αποτέλεσαν το υπόβαθρο για προώθηση των εκατέρωθεν θέσεων, είτε υπέρ είτε κατά της προσβαλλόμενης απόφασης.
Ουσιαστικής σημασίας και άμεσα συνδεόμενος με τους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης που προωθούνται, είναι ο όρος που περιέχεται στο Παράρτημα Ι («Πίνακας Συμμόρφωσης με τις Τεχνικές Προδιαγραφές των Εγγραφών του Διαγωνισμού») των Εγγραφών του Διαγωνισμού, σύμφωνα με τον οποίο το υπό προμήθεια προϊόν της Ομάδας 2 (διαδραστική οθόνη) θα πρέπει, μεταξύ άλλων, «Να είναι συμβατό με Αστέρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (Energy Star compliant) ή άλλο ισοδύναμο σχέδιο διαχείρισης ενέργειας (την ευθύνη απόδειξης της ισοδυναμίας φέρει ο προσφέροντας).». Αυτό που ευκρινώς προκύπτει από το λεκτικό της υπό αναφορά προδιαγραφής, είναι πως ο προσφερόμενος εξοπλισμός θα πρέπει να είναι συμβατός με τον Αστέρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (Energy Star) ή άλλο ισοδύναμο σχέδιο διαχείρισης ενέργειας και την ευθύνη απόδειξης της ισοδυναμίας φέρει ο προσφοροδότης. Όπως ορθώς επισημάνθηκε και στην επίδικη απόφαση, η εν λόγω προδιαγραφή, σε ό,τι αφορά το προϊόν, δεν περιορίζεται μόνο στο σχέδιο Energy Star, αλλά γίνεται δεκτό και άλλο ισοδύναμο σχέδιο.
Αποτελεί παραδεκτό γεγονός ότι το Ε.Μ., μέσω της υποβληθείσας προσφοράς του, προσκόμισε, σε σχέση πάντα με τα υπό αναφορά προϊόντα της Ομάδας 2 που εδώ ενδιαφέρει, πιστοποιητικό ERP (Energy Related Products certification), ως ισοδύναμο σχέδιο διαχείρισης ενέργειας με τον Αστέρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (Energy Star), καθώς και δύο γνωματεύσεις ή/και επιστολές από δύο διεθνείς φορείς πιστοποίησης/οργανισμούς προς τεκμηρίωση της εν λόγω ισοδυναμίας, εις απάντηση διευκρινιστικού ερωτήματος που τού είχε τεθεί από την αναθέτουσα αρχή, η οποία και ικανοποιήθηκε από τα ενώπιον της προσκομισθέντα ότι η προσφορά του Ε.Μ. πληροί την συγκεκριμένη τεχνική απαίτηση. Οι αιτιάσεις των αιτητών συνοψίζονται στη θέση ότι η καθ’ ης η αίτηση πεπλανημένα και χωρίς τη δέουσα έρευνα, αποδέχτηκε και/ή επικύρωσε την απόφαση της αναθέτουσας αρχής περί συμβατότητας της προσφοράς του Ε.Μ. με τις τεχνικές προδιαγραφές των Εγγράφων του Διαγωνισμού, στηριζόμενη στην εσφαλμένη αντίληψη ότι το εν λόγω ζήτημα είναι αμιγώς τεχνικό.
Δεν μπορώ να συμφωνήσω με τις πιο πάνω θέσεις. Η καθ’ ης η αίτηση, με λεπτομερή αναφορά και στην Έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης, εξέτασε σφαιρικά το συγκεκριμένο ζήτημα, λαμβάνοντας, ορθώς, υπόψη και τη φύση του ως κατ’ εξοχήν τεχνικού, καταλήγοντας αιτιολογημένα στη διαπίστωση ότι δεν χωρούσε δική της παρέμβαση στην ορθότητα και νομιμότητα της απόφασης της αναθέτουσας αρχής, η Επιτροπή Αξιολόγησης της οποίας είχε εξετάσει την τεχνική προσφορά του Ε.Μ. «[.] και έκρινε με τα δεδομένα που παρουσίασε με την προσφορά του και τις διευκρινίσεις που έδωσε στις ερωτήσεις της Επιτροπής Αξιολόγησης, ότι η προσφορά του πληρούσε όλους τους όρους και τις τεχνικές προδιαγραφές των Εγγράφων του Διαγωνισμού, περιλαμβανομένης και εκείνης για το σχέδιο Energy Star». Ανέφερε, μεταξύ άλλων και τα εξής σχετικά η καθ’ ης η αίτηση στην απόφασή της (βλ. σελ. 18 και 19):
«Από τα ενώπιον μας δεδομένα και ιδιαίτερα τους Διοικητικούς Φακέλους ο Επιτυχών Προσφοροδότης παρουσίασε προς ικανοποίηση της πιο πάνω προδιαγραφής, πιστοποιητικό ERP (Energy Related Products Certification), ως ισοδύναμο σχέδιο με το Energy Star. Η Επιτροπή Αξιολόγησης κατά τον έλεγχο των τεχνικών προσφορών έκρινε ότι το πιστοποιητικό ERP έχρηζε διευκρινίσεων γι’ αυτό και ζήτησε, στη βάση του όρου 9.5 του Μέρους Α των Εγγράφων του Διαγωνισμού με την επιστολή της ημερ. 08.08.2024 από τον Επιτυχόντα Προσφοροδότη, τεκμηρίωση της απόδειξης της ισοδυναμίας των πιστοποιητικών ERP με τον Αστέρα Εξοικονόμησης Ενέργειας δυνάμει και σύμφωνα με τη συγκεκριμένη προδιαγραφή. Ο Επιτυχών Προσφοροδότης συμμορφώθηκε με την επιστολή αυτή της Αναθέτουσας Αρχής προσκομίζοντας με την επιστολή του ημερ. 05.09.2024 δύο γνωματεύσεις, σχετικές με το θέμα, από εγκεκριμένους, διεθνείς φορείς πιστοποίησης, δηλ. τους Enertek International και Εurofins Electrical & Electronics (E&E). Η Επιτροπή Αξιολόγησης εξετάζοντας τις γνωματεύσεις έκρινε ότι πληρείτο η προϋπόθεση αυτή στη βάση των διευκρινίσεων που δόθηκαν, σύμφωνα με τον Πίνακα Α2 που επισυνάπτεται στο Παράρτημα Η της Έκθεσης Αξιολόγησης της. Σημειώνουμε ότι τα πιο πάνω έγγραφα και γεγονότα περιλαμβανομένων και της επιστολής του Επιτυχόντα Προσφοροδότη ημερ. 05.09.2024 και των δύο γνωματεύσεων, εντοπίσαμε κατόπιν ενδελεχούς έρευνας μας στους Διοικητικούς Φακέλους. Οι δύο γνωματεύσεις είναι σαφείς ότι το ERP είναι το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό που είναι το ισοδύναμο του πιστοποιητικού Energy Star της αγοράς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επίσης, εντοπίζουμε την αναφορά στη μία από τις δύο γνωματεύσεις ότι το πρόγραμμα Energy Star εφαρμόζεται μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες.».
Στη βάση των πιο πάνω, ορθώς έκρινε η καθ’ ης η αίτηση ότι δε χωρούσε επέμβαση στην απόφαση της αναθέτουσας αρχής. Δεν εντοπίζεται κενό έρευνας στην επίδικη κρίση και ούτε επέμβαση του παρόντος Δικαστηρίου χωρεί. Η καθ’ ης η αίτηση αναφέρθηκε εν εκτάσει στις ενέργειες, στις οποίες προέβη η αναθέτουσα αρχή, η οποία και είχε ζητήσει από το Ε.Μ. την τεκμηρίωση της απόδειξης της ισοδυναμίας των πιστοποιητικών ERP και Αστέρα Εξοικονόμησης Ενέργειας, σύμφωνα με τη συγκεκριμένη προδιαγραφή του Διαγωνισμού. Η καθ’ ης η αίτηση διαπίστωσε επίσης ότι το Ε.Μ. είχε συμμορφωθεί με τα όσα του ζητήθηκαν από την αναθέτουσα αρχή, της οποίας η διενεργηθείσα έρευνα και αξιολόγηση σε σχέση με την πλήρωση των απαιτήσεων του Διαγωνισμού από το Ε.Μ., κρίθηκε, σε κάθε περίπτωση, επαρκής.
Εξάλλου, δε χωρεί αμφιβολία ότι, πράγματι, το συγκεκριμένο ζήτημα είναι κατ’ εξοχήν τεχνικό και, ως τέτοιο, εκφεύγει του αναθεωρητικού ελέγχου του παρόντος Δικαστηρίου. Τα όσα προβάλλονται στην αρχική, αλλά και στην απαντητική γραπτή αγόρευση του συνηγόρου του αιτητών επί του θέματος, δεν αναιρούν αυτή τη διαπίστωση, αλλά μάλλον την ενισχύουν. Ωστόσο, κατά πάγια νομολογία, το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει σε τεχνικά θέματα παρά μόνον εάν υπάρχει πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο ή όπου η Διοίκηση έχει υπερβεί τα ακραία όρια της διακριτικής της ευχέρειας ή έλλειψη αιτιολογίας (CYPRA LTD ν. Δημοκρατίας, Ε.Δ.Δ. 11/2018, ημερ. 1.12.2023, Eliades v. Republic (1985) 3 C.L.R. 1904, Ε. Φιλίππου Λτδ ν. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 389, Κουτσού ν. ΚΟΤ (2001) 3A Α.Α.Δ. 311, Ττουσούνα ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151). H κρίση της Διοίκησης επί ζητημάτων τεχνικής φύσης και σε διαπιστώσεις που αποτελούν απόρροια τεχνικών γνώσεων ή/και υπολογισμών, όπως είναι το υπό αναφορά ζήτημα, στο οποίο έγκεινται εν πολλοίς οι ισχυρισμοί των αιτητών στην υπό κρίση περίπτωση, είναι γενικά ανέλεγκτη και εκφεύγει του ακυρωτικού ελέγχου του Δικαστηρίου (FIRST ELEMENTS EUROCONSULTANTS LTD ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 34/2012, ημερ. 15.12.2017, Κυριάκου Ανδρέα Κκαḯλα ν. Οργανισμού Γεωργικής Ασφάλισης, Α.Ε. 268/2012, ημερ. 1.11.2018, WTE WASSERTECHNIK GMBH ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 118/2011, ημερ. 23.1.2018, Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας 1929-1959, σελ. 227). Στα πλαίσια αυτά, το Διοικητικό Δικαστήριο δεν υποκαθιστά τη Διοίκηση και δεν προβαίνει σε επανεκτίμηση πρωτογενών γεγονότων, ούτε και μπορεί να επέμβει με δικές του πράξεις και υπολογισμούς σε ζητήματα τεχνικά, αλλά ελέγχει αν όντως πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος των εμπειρογνωμόνων που κατέληξε στα συμπεράσματα της αναθέτουσας αρχής, καθώς και αν καταγράφηκαν τα στοιχεία που κατέληξαν στο συμπέρασμα του ελέγχου αυτού και αν η καταγραφή τους αποτελεί μέρος του διοικητικού φακέλου (Κυπριακή Δημοκρατία v. Iceline (Cyprus) Ltd, Ε.Δ.Δ. 103/17, ημερ. 22.04.2024). Κατά τα λοιπά, η ουσιαστική κρίση της Διοίκησης σε τεχνικά θέματα και θέματα που απαιτούν ειδικές γνώσεις, γίνεται καταρχήν αποδεκτή (Δήμος Λευκωσίας ν. Κοινοπραξία CYBARCO LTD -A. ARISTOTELOUS CONSTRUCTIONS LTD, Ε.Δ.Δ. 19/17, ημερ. 31.10.2023, Χρίστος Πρωτοπαπάς ν. Δημοκρατίας, Ε.Δ.Δ. 39/17, ημερ. 17.10.2023).
Εν προκειμένω, και υπό το φως των πιο πάνω νομολογιακών κατευθυντήριων, παρατηρώ ότι η αξιολόγηση της ισοδυναμίας της σήμανσης και/ή πιστοποίησης Energy Star με τη σήμανση ERP διενεργήθηκε με επάρκεια από το αρμόδιο προς τούτο όργανο, ήτοι την αναθέτουσα αρχή, ενώ η καθ’ ης η αίτηση, εφόσον δεν είχε διαπιστώσει οποιαδήποτε πλάνη ή/και έλλειψη δέουσας έρευνας ή/και οποιαδήποτε άλλη πλημμέλεια στην εν λόγω αξιολόγηση, έκρινε, αιτιολογημένα, ως εύλογα επιτρεπτή την απόφαση της αναθέτουσας αρχής, χωρίς βεβαίως να υποκαθιστά την αναθέτουσα αρχή και χωρίς να προβαίνει η ίδια σε ευρήματα αναφορικά με πρωτογενή γεγονότα, όπως το κατά πόσον η πιστοποίηση που είχε προσκομίσει το Ε.Μ. συνιστούσε «ισοδύναμο σχέδιο διαχείρισης ενέργειας». Δεν εντοπίζεται οποιοσδήποτε λόγος που θα παρέσχε πρόσφορο πεδίο επέμβασης της καθ’ ης η αίτηση, η οποία και έκρινε, ορθώς, ότι η αξιολόγηση της ισοδυναμίας των δύο σχεδίων διαχείρισης ενέργειας είναι τεχνικό ζήτημα, επί του οποίου κατάλληλη να κρίνει ήταν η αναθέτουσα αρχή. Υπ’ αυτά τα δεδομένα, οι ισχυρισμοί της πλευράς των αιτητών περί «απουσίας ισοδυναμίας», με αναφορά σε Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εκδόθηκε το 2009 και αφορούσε στην περίοδο 2006-2010, αλλά και τα περί «πληροφόρησης» του Υπουργείου Ενέργειας, ουδόλως αναιρούν τη διαπίστωση ότι, σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα είναι τεχνικό ζήτημα και, ως τέτοιο, εκφεύγει του ακυρωτικού ελέγχου του Δικαστηρίου τούτου.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τον όρο 8.3.2. του Μέρους Α των Εγγράφων του Διαγωνισμού, η τεχνική προσφορά έπρεπε να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, αναλυτική παρουσίαση των προσφερόμενων προϊόντων και των τεχνικών τους χαρακτηριστικών, με τη συμπλήρωση του Πίνακα Προσφοράς και Συμμόρφωσης με τις τεχνικές προδιαγραφές, με αντίστοιχη παραπομπή σε καταλόγους, τεχνικά φυλλάδια, εργαστηριακούς ελέγχους κ.λπ., τα οποία και θα έπρεπε να περιγράφουν και να επαληθεύουν τα τεχνικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των προς προμήθεια προϊόντων. Συνεπώς, επί της ουσίας, για να μπορούσε να τύχει εξέτασης το βάσιμο των ισχυρισμών των αιτητών επί του θέματος ενώπιον της καθ’ ης η αίτηση, θα έπρεπε πρωτίστως να αναλυθούν οι συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές και στη συνέχεια να αντιπαραβληθούν με την τεχνική προσφορά του Ε.Μ. και με τα προσφερόμενα υπ' αυτής προϊόντα και τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά (πιστοποιήσεις/σημάνσεις ενεργειακής απόδοσης, δοκιμές), αλλά και να υπεισέλθει η καθ’ ης η αίτηση, ανεπίτρεπτα και εκτός των ορίων δράσης της, σε διεργασίες ελέγχου τεχνικής φύσεως, προς αξιολόγηση όλων των τεχνικών στοιχείων που υπεβλήθησαν από το Ε.Μ.. Εξάλλου, προκύπτει και από την ίδια την Έκθεση Αξιολόγησης της Επιτροπής Αξιολόγησης, ότι υπήρχε ουσιαστική κρίση της Διοίκησης επί θεμάτων για τα οποία απαιτούνται ειδικές και/ή τεχνικές γνώσεις.
Τονίζεται ότι αντικείμενο εξέτασης της υπό κρίση προσφυγής, είναι μόνον η νομιμότητα της απόφασης της καθ’ ης η αίτηση. Εν προκειμένω, στη βάση των πιο πάνω, η επίδικη απόφαση κρίνεται ορθή και, σε κάθε περίπτωση, εύλογα επιτρεπτή. Οι ισχυρισμοί περί μη διενέργειας δέουσας έρευνας, αλλά και εμφιλοχώρησης πλάνης, κρίνονται αβάσιμοι. Αντιθέτως, προκύπτει ότι η καθ’ ης η αίτηση έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της και κατέληξε ότι η απόφαση της αναθέτουσας αρχής ήταν νόμιμη και ευλόγως επιτρεπτή, λήφθηκε δε αυτή μετά από διενέργεια δέουσας έρευνας. Στα πλαίσια αυτά, αξιολογήθηκε και η προσφορά του Ε.Μ. και κρίθηκε ότι αυτή δεν παρουσίαζε οποιεσδήποτε ουσιώδεις αποκλίσεις από τους όρους του Διαγωνισμού, με αναφορά στα επιμέρους στοιχεία της τεχνικής προσφοράς και στις διευκρινίσεις που το Ε.Μ. έδωσε στα ερωτήματα που είχε υποβάλει η Επιτροπή Αξιολόγησης, σε σχέση με τους συγκεκριμένους όρους που προέβλεπαν όπως το προϊόν είναι συμβατό με Αστέρα Εξοικονόμησης Ενέργειας (Energy Star compliant) ή άλλο ισοδύναμο σχέδιο διαχείρισης ενέργειας. Η αναθέτουσα αρχή κατακύρωσε τη Ρύθμιση για την πρώτη δωδεκάμηνη περίοδο για την Ομάδα 2 στο Ε.Μ., το οποίο κρίθηκε ότι πληρούσε όλες τις τεχνικές και άλλες απαιτήσεις του Διαγωνισμού και του οποίου η προσφορά κατετάγη πρώτη, ως η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά, βάσει τιμής για τη συγκεκριμένη ομάδα προϊόντων. Δεν υφίσταται λοιπόν περιθώριο επέμβασης στην απόφαση της καθ' ης η αίτηση, η οποία προκύπτει ότι έλαβε δεόντως υπόψη της και αξιολόγησε όλα τα υποβληθέντα ενώπιον της στοιχεία και δεν διαπιστώνεται πλάνη, το βάρος απόδειξης της οποίας, ούτως ή άλλως, το φέρουν οι αιτητές (Μολέσκη ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 118/14, ημερ. 2.6.2020).
Ως εκ των πιο πάνω, ο πρώτος προβαλλόμενος λόγος ακύρωσης απορρίπτεται ως αβάσιμος.
Προχωρώ στην εξέταση του, άρρηκτα συνδεδεμένου με τα πιο πάνω, ισχυρισμού των αιτητών ότι η καθ’ ης η αίτηση, στα πλαίσια της ενώπιον της διαδικασίας, παράνομα και/ή αντινομικά και/ή υπό καθεστώς πλάνης και/ή μεροληψίας, αρνήθηκε να αποδεχθεί και/ή αγνόησε πρόσθετη «πληροφόρηση» και/ή πρόσθετη μαρτυρία, και εσφαλμένα και/ή πεπλανημένα έκρινε ότι έπρεπε να είχε υποβληθεί από τους αιτητές αίτημα προσαγωγής μαρτυρίας, εφόσον κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται στην οικεία νομοθεσία, αλλ’ ούτε και αποτελεί η καθ’ ης η αίτηση Δικαστήριο. Στο πλαίσιο του εν λόγω ισχυρισμού, ο συνήγορος των αιτητών ισχυρίζεται στην γραπτή του αγόρευση (βλ. παρ. 6-21) ότι οι αιτητές είχαν εξασφαλίσει «πληροφόρηση» από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας ότι «δεν υφίσταται ισοδυναμία μεταξύ της πιστοποίησης/σήμανσης Energy Star και της πιστοποίησης σήμανσης ERP/CE».
Ούτε αυτός ο ισχυρισμός ευσταθεί.
Εν πρώτοις, θα πρέπει να επισημανθεί ότι αυτή η «πληροφόρηση» λήφθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο της απόφασης της αναθέτουσας αρχής, ήτοι σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των αιτητών, αλλά και όπως αναφέρεται στην επίδικη απόφαση της καθ’ ης η αίτηση, στις 27.11.2024. Συνεπώς, δεν ήταν μέρος του διοικητικού φακέλου και/ή δεν βρισκόταν ενώπιον της αναθέτουσας αρχής κατά τον ουσιώδη χρόνο. Έχει, ωστόσο, κατ’ επανάληψη νομολογηθεί ότι οποιαδήποτε επιχειρηματολογία προς υποστήριξη λόγου ακύρωσης, θα πρέπει να περιορίζεται αυστηρά στο περιεχόμενο του διοικητικού φάκελου και το υλικό που είχε ενώπιον του το διοικητικό όργανο κατά τον ουσιώδη χρόνο (Κ & P LIQUOR STORE LTD v. Εφόρου Προστιθέμενης Αξίας, Ε.Ε.Δ. 65/2018, ημερ. 15.3.2024, Ρούσος ν. Ιωαννίδη κ.α. (1999) 3 Α.Α.Δ. 549).
Περαιτέρω, είναι σημαντικό να τονιστεί εξ’ αρχής ότι η καθ' ης η αίτηση έχει, δυνάμει του άρθρου 12 του Νόμου 104(Ι)/2010, την εξουσία να ρυθμίζει τη διαδικασία που λαμβάνει χώρα κατά τις συνεδριάσεις της και την εσωτερική της λειτουργία. Αυτό, εις απάντηση στους ισχυρισμούς των αιτητών (βλ. παρ. 32 και 33 της γραπτής τους αγόρευσης) ότι δεν εντοπίζεται στη νομοθεσία που διέπει την ενώπιον της καθ’ ης η αίτηση διαδικασία, οποιαδήποτε πρόνοια περί αιτήσεως/αιτήματος προσαγωγής μαρτυρίας. Συνεπώς, και παρόλο που βεβαίως και δεν συνιστά Δικαστήριο, είχε η καθ’ ης η αίτηση την εξουσία να ρυθμίζει την ενώπιον της διαδικασία δυνάμει συγκεκριμένης νομοθεσίας. Εξάλλου, έχει νομολογηθεί ότι, παρόλο που η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών δεν αποτελεί δικαστήριο και δεν δεσμεύεται από αυστηρούς δικονομικούς κανόνες, η δράση της διέπεται από το πλέγμα αρχών του Διοικητικού Δικαίου που διέπουν διοικητικές πράξεις
Έτι δε περαιτέρω, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι εν προκειμένω, δεν ζητήθηκε και ούτε εξασφαλίστηκε από τους αιτητές άδεια για προσκόμιση τέτοιας μαρτυρίας, γι’ αυτό και δεν μπορούσε να ληφθεί υπόψη, και ορθώς δεν λήφθηκε, από την καθ’ ης η αίτηση (βλ. απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου στην Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, Υποθ. Αρ. 1252/19, ημερ. 4.9.2024), το περιεχόμενο της «πληροφόρησης», όπως την αποκαλεί η πλευρά των αιτητών, από το αρμόδιο Υπουργείο Ενέργειας της Δημοκρατίας. Όπως ορθώς επεσήμανε επ’ αυτού και η καθ’ ης η αίτηση στην επίδικη απόφασή της (βλ. σελ. 23), «Η «πληροφόρηση» αυτή δεν αποτελεί μέρος των Διοικητικών Φακέλων εφόσον, σύμφωνα με τη γραπτή αγόρευση του δικηγόρου των Αιτητών, εξασφαλίστηκε στις 27.11.2024».
Επιπρόσθετα, έχω την άποψη ότι η συγκεκριμένη «πληροφόρηση» δεν συνιστούσε έγγραφο της Διοίκησης, εν τη εννοία της επίσημης θέσης ή/και τοποθέτησης ενός τμήματος της Διοίκησης, εφόσον φαίνεται να πρόκειται για τοποθέτηση συγκεκριμένου λειτουργού του Υπουργείου Ενέργειας, σε ερώτημα το οποίο τού ετέθη από εκπροσώπους των αιτητών. Το γεγονός δε ότι το εν λόγω έγγραφο φέρει αριθμό σελίδωσης και, άρα, είναι καταχωρημένο εντός διοικητικού φακέλου, ως η εισήγηση στην απαντητική γραπτή αγόρευση των συνηγόρων των αιτητών, δεν καθιστά το έγγραφο αυτό, έγγραφο της Διοίκησης υπό την πιο πάνω έννοια. Όπως συναφώς αναφέρεται και στην επίδικη απόφαση, «[.] δεν αποκαλύπτονται οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εκδόθηκε το έγγραφο αυτό, που εν πάση περιπτώσει δεν απαντά θετικά στο υπό κρίση ερώτημα της ισοδυναμίας των δυο σχεδίων, δηλ. του Energy Star και του ERP, παρά μόνο αναφέρεται σε σήμανση συμμόρφωσης CE. Τα ίδια ισχύουν και για την παραπομπή του δικηγόρου των Αιτητών κατά την προφορική αγόρευση του σε ανακοίνωση του EUR-lex». Την εν λόγω Ανακοίνωση της Επιτροπής, μέσω του EUR-lex, αναφορικά με την εφαρμογή του προγράμματος Energy Star στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά την περίοδο 2006-2010, επικαλέστηκε ενώπιον της καθ’ ης η αίτηση η πλευρά των αιτητών, καλώντας αυτήν να την λάβει υπόψη και να αποφασίσει ότι η απόφαση της αναθέτουσας αρχής ήταν λανθασμένη και/ή πεπλανημένη. Ακολούθως, η πλευρά των αιτητών εισήγαγε για πρώτη φορά γραπτώς, μέσω της παραγράφου 19 της γραπτής της αγόρευσης, την αναφορά στην εν λόγω Ανακοίνωση. Ανεπίτρεπτα, ωστόσο, εφόσον, κατά πάγια νομολογία, η αγόρευση δεν αποτελεί μέσο προσαγωγής μαρτυρίας. Εν πάση δε περιπτώσει, και ως προς τη φύση του εν λόγω έγγραφου, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η υπό αναφορά Ανακοίνωση της Επιτροπής δεν αποτελεί νόμο και/ή δεν συνιστά «μέρος της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ως εσφαλμένα ισχυρίζεται η πλευρά των αιτητών.
Σε κάθε περίπτωση, κρίνω ότι ορθώς δεν έγινε αποδεκτή από την καθ’ ης η αίτηση η προσκόμιση της συγκεκριμένης μαρτυρίας, δεδομένου ότι δεν επρόκειτο για έγγραφα καταχωρισμένα σε φάκελο της Διοίκησης και/ή δεν αποτελούσαν αυτά μέρος του διοικητικού φακέλου και ούτε πρόκειται για έγγραφα της Διοίκησης, ως έχει εξηγηθεί ανωτέρω. Κατά τη νομολογία, μαρτυρία μπορεί να ληφθεί υπόψη, μόνο αν γίνει δεκτό σχετικό αίτημα για προσαγωγή (Γιάννης Κώστα Κασάπης κ.α. ν. Δημοκρατίας, Ε.Δ.Δ. 31/2017, ημερ. 11.10.2023). Εν προκειμένω βεβαίως, δεν έγινε οποιοδήποτε αίτημα για προσαγωγή μαρτυρίας εκ μέρους της αιτήτριας (βλ. την απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου στην Υποθ. Αρ. 1252/2019, ανωτέρω).
Ως εκ των πιο πάνω, στερούνται ερείσματος οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί των αιτητών, οι οποίοι αναπτύσσονται στον προβαλλόμενο λόγο ακύρωσης περί παραβίασης της αρχής της δίκαιης δίκης. Συνακόλουθα, και αυτός ο λόγος ακύρωσης κρίνεται αβάσιμος και απορρίπτεται, εφόσον δεν εντοπίζεται σφάλμα στις ενέργειες της καθ’ ης η αίτηση.
Ούτε προκατάληψη ή/και έλλειψη αμεροληψίας εκ μέρους της καθ’ ης η αίτηση εντοπίζεται. Κατά πάγια νομολογία, οι ισχυρισμοί περί έλλειψης αμεροληψίας και προκατάληψης πρέπει να αποδεικνύονται αυστηρά, το δε βάρος το φέρει ο επικαλούμενος την προκατάληψη και/ή την μεροληψία (Ευθύμιος Τσιβιτανίδης κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.α., Ε.Δ.Δ. 220/2019, ημερ. 27.11.2024, Χαράλαμπος Καττιμέρη ν. Δημοκρατίας, Ε.Δ.Δ. 65/2019, ημερ. 22.11.2023, Νεοφύτου ν. Δημοκρατίας (2007) 3 Α.Α.Δ. 8). Όπως λέχθηκε συναφώς στην Κλεάνθους κ.α. ν. Δημοκρατίας κ.α., Α.Ε. 22/2013 και 23/2013, ημερ. 8.5.2020, η έλλειψη αμεροληψίας πρέπει να αποδεικνύεται με ικανοποιητική βεβαιότητα, είτε από τα στοιχεία που παρουσιάζονται στους διοικητικούς φακέλους ή με ασφαλή συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από την ύπαρξη τέτοιων στοιχείων. Λαμβανομένων υπόψη των γεγονότων της υπόθεσης και δη των ενεργειών στις οποίες προέβη η καθ’ ης η αίτηση, ιδιαίτερα όσον αφορά στην «πληροφόρηση» και/ή το υλικό που επεδίωξαν να θέσουν ενώπιον της οι αιτητές, και υπό το φως βεβαίως της προεκτεθείσας νομολογίας, κρίνω ότι δεν έχουν έρεισμα οι ισχυρισμοί των αιτητών περί παραβίασης της αρχής της αμεροληψίας.
Έτερος προβαλλόμενος λόγος ακύρωσης, έγκειται στον ισχυρισμό περί παραβίασης της αρχής της δίκαιης δίκης. Ειδικότερα, στις παραγράφους 44 έως 46 της γραπτής του αγόρευσης, ο συνήγορος των αιτητών διατείνεται ότι η επιμονή της καθ’ ης η αίτηση σε ένα «ανύπαρκτο δικονομικό διάβημα», ήτοι αυτό της προσαγωγής μαρτυρίας, αποστέρησε από την αιτήτρια το δικαίωμά της σε δίκαιη δίκη, ως αυτό κατοχυρώνεται στο Άρθρο 30.3(γ) του Συντάγματος και στο άρθρο 6 της ΕΣΔΑ. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και ο ισχυρισμός των αιτητών ότι η καθ’ ης η αίτηση εμπόδισε τους αιτητές από του να θέσουν την σχετική πληροφόρηση εις γνώση της και/ή αρνήθηκε να λάβει γνώση των προαναφερθέντων καθώς και ότι «η συμπεριφορά της Καθ' ης η αίτηση μέσω της προέδρου αυτής απολήγει, μεταξύ άλλων, και σε μεροληψία και προκατάληψη».
Στη βάση των όσων έχουν προεκτεθεί, οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί κρίνονται αβάσιμοι. Η δυνατότητα της καθ’ ης η αίτηση να ζητήσει την προσαγωγή μαρτυρίας δι’ αιτήσεως, σαφώς και εμπίπτει εντός της εμβέλειας των εξουσιών που της παρέχει ο ίδιος ο Νόμος 104(Ι)/2010, και δη το προαναφερθέν άρθρο 12 αυτού, αλλά και η σχετική ημεδαπή νομολογία. Άμεσα σχετική με το υπό συζήτηση θέμα είναι η απόφαση στην GES (GLOBAL ENVIRONMENTAL SOLUTIONS LTD) v. Δημοκρατίας, Α.Ε.135/14, ημερ. 7.6.2021, όπου προκύπτει με σαφήνεια η ευρεία εξουσία της καθ’ ης η αίτηση να ρυθμίζει την ενώπιον της διαδικασία, αλλά και η εφαρμογή, κατ’ αναλογία, των δικονομικών διαδικασιών που διέπουν τη διοικητική δίκη. Κρίνεται σκόπιμη η παράθεση του κατωτέρω αποσπάσματος της εν λόγω απόφασης:
«Προσθέτως, εκείνο που προκύπτει από τα γεγονότα είναι ότι ο Πρόεδρος της Αναθεωρητικής Αρχής υπέγραψε τη σχετική αλληλογραφία κατά τις προβλέψεις του άρθρου 11 του Περί των Διαδικασιών Προσφυγής στον Τομέα της Σύναψης των Δημοσίων Συμβάσεων Νόμου 104(Ι)/10, και μετά την επέστρεψε στον αποστολέα αφού, κατά παγίως ακολουθούμενη τακτική της Αναθεωρητικής Αρχής (ως έγινε αποδεκτό από το Πρωτόδικο Δικαστήριο), δεν γίνονται αποδεκτά οποιαδήποτε στοιχεία ήθελαν υποβληθεί μεταγενέστερα της ακρόασης και της επιφύλαξης της απόφασης.
Έτσι κι αλλιώς, ουδέν άλλο (εναλλακτικό) δικονομικό διάβημα επιχειρήθηκε από τους Εφεσείοντες για επανάνοιγμα, ούτε και εξάλλου συνέτρεχαν προς τούτο τα προαπαιτούμενα, αφού δεν προέκυψε κατιτί το νέο ή άλλο, ώστε κατά εμπεδωμένη νομολογιακή αρχή, τα συμφέροντα της δικαιοσύνης να δικαιολογούν το επανάνοιγμα (βλ. Ντ.Ν ν ΝΝ, Έφεση 3/05, ημ. 14.4.20, DJ Karapatakis & Sons Ltd Consortium, AE 125/2014, ημ. 13.7.15, Γρηγορίου ν Τράπεζας Κύπρου Λτδ (Αρ 1) (1999) 2 ΑΑΔ 121, 122, Μαυρογένης ν Βουλής των Αντιπροσώπων και Άλλων (Αρ 2) (1996) 1(Α) ΑΑΔ 134, 137, Μαυρογένη ν Βουλής των Αντιπροσώπων και Άλλων (Αρ 1) (1996) 1(Α) ΑΑΔ 49, 60).
Η διαδικασία που ακολουθήθηκε από τον Πρόεδρο της Αναθεωρητικής Αρχής, ήταν συμβατή με τα προνοούμενα στο άρθρο 12 του Περί των Διαδικασιών Προσφυγής στον Τομέα της Σύναψης των Δημοσίων Συμβάσεων Νόμου 104(Ι)/10, σύμφωνα με τα οποία η Αναθεωρητική Αρχή ρυθμίζει την εσωτερική της λειτουργία και τη διαδικασία κατά τις συνεδριάσεις.».
Τα πιο πάνω τυγχάνουν εφαρμογής και στην παρούσα. Η προσέγγιση της καθ' ης η αίτηση υπήρξε, σε κάθε περίπτωση, συμβατή και/ή εντός των εξουσιών που της παρέχει το άρθρο 12 του Νόμου104(Ι)/2010, σύμφωνα με το οποίο η Αναθεωρητική Αρχή ρυθμίζει την εσωτερική της λειτουργία και τη διαδικασία κατά τις συνεδριάσεις. Σημειώνεται δε ότι μετά το πέρας της ακροαματικής διαδικασίας οι δικηγόροι των αιτητών επιχείρησαν να αποστείλουν την «πληροφόρηση» του Υπουργείου Ενέργειας στην καθ' ης η αίτηση, παρά το γεγονός ότι η συνεδρία είχε ήδη λήξει και η καθ' ης η αίτηση είχε ήδη επιφυλάξει την απόφασή της. Αυτό προκύπτει από το παράρτημα 9 του δικογράφου της ένστασης και το εκεί περιεχόμενο ηλεκτρονικό μήνυμα ημερομηνίας 29.1.2025, με τη χειρόγραφη σημείωση της Προέδρου της καθ' ης η αίτηση «ήδη επιφυλάχθηκε η απόφαση μας χθες, ώρα 9:45 πμ περίπου».
Περαιτέρω, ούτε τα όσα αναφέρει ο κ. Λαμπριανίδης στην παράγραφο 45 της γραπτής του αγόρευσης αναφορικά με το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ, τυγχάνουν εφαρμογής στην υπό κρίση περίπτωση, αφού εδώ δεν τίθεται θέμα παραδεκτού αποδεικτικών στοιχείων, είτε σε ποινικές είτε σε αστικές διαδικασίες ενώπιον Δικαστηρίου, ως η νομολογία που επικαλείται ο συνήγορος των αιτητών. Εν προκειμένω, είναι αρκετό να υπομνησθεί ότι η καθ' ης η αίτηση δεν συνιστά Δικαστήριο, αλλά διοικητικό όργανο που ιδρύθηκε δυνάμει Νόμου για σκοπούς εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, και οι υπό του Νόμου προβλεπόμενες αρμοδιότητές της, αλλά και η λειτουργία της, παρέχουν τα εχέγγυα της αμεροληψίας, οι δε αποφάσεις της υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, ικανοποιώντας ωσαύτως τις απαιτήσεις του Άρθρου 30 του Συντάγματος, αλλά και του Άρθρου 6 της ΕΣΔΑ. Άμεσα σχετική επί του θέματος, είναι η απόφαση στην ΠΦΑΪΖΕΡ ΕΛΛΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ-ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΩΝ (PFIZER HELLAS-CYPRUS BRANCH) κ.α. ν. Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού, Ε.Δ.Δ. 89/2016, ημερ. 26.7.2023.
Δεν εντοπίζω οτιδήποτε μεμπτό στον τρόπο χειρισμού της διαδικασίας και γενικότερα του όλου θέματος από την καθ’ ης η αίτηση. Όλα όσα οι αιτητές (γραπτά και προφορικά) παρουσίασαν ενώπιον της καθ’ ης η αίτηση, συνυπολογίστηκαν και λήφθηκαν υπόψη στη διαμόρφωση της τελικής, επίδικης κρίσης της καθ’ ης η αίτηση.
Ούτε κενό έρευνας εντοπίζεται, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς των αιτητών. Έχει ήδη λεχθεί πιο πάνω ότι η καθ’ ης η αίτηση, ορθώς και, σε κάθε περίπτωση, ενεργώντας εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας, επικύρωσε την απόφαση της αναθέτουσας αρχής, αποδεχόμενη την κρίση της τελευταίας ότι η προσφορά του Ε.Μ. πληρούσε τις προϋποθέσεις του Διαγωνισμού. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με τον ισχυρισμό του συνηγόρου των αιτητών και ούτε προκύπτει από το σύνολο των ενώπιον μου τεθέντων ότι η καθ’ ης η αίτηση δεν προέβη σε οποιαδήποτε δική της έρευνα, παρά μόνον «υιοθέτησε κατά απόλυτο τρόπο τα συμπεράσματα της Αναθέτουσας Αρχής». Εξετάζοντας την προσβαλλόμενη απόφαση, διαπιστώνω ότι παρατίθεται με σαφήνεια και επάρκεια το σκεπτικό της καθ’ ης η αίτηση ως προς τη διαμόρφωση της επίδικης κρίσης της, μέσα από το οποίο αποκαλύπτεται και η διενέργεια της δέουσας έρευνας, στη βάση και του οικείου πλαισίου που έχει διαμορφωθεί από την ημεδαπή νομολογία. Η καθ’ ης η αίτηση, αφού πρώτα, ορθώς, αναφέρεται στο ανέλεγκτο της κρίσης της Διοίκησης επί τεχνικών θεμάτων, ως είναι το ζήτημα του ελέγχου και/ή της αξιολόγησης των Τεχνικών Προσφορών για την Ομάδα 2 (Διαδραστικές Οθόνες), για το οποίο, ως λέγει, δεν είναι επιτρεπτή «η από πλευράς της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών επανεκτίμηση πρωτογενών γεγονότων, εφόσον είναι διαπίστωση μας ότι η έρευνα για το ζήτημα της ισοδυναμίας της πιστοποίησης ERP με Energy Star ήταν επαρκής», προβαίνει σε εύρημα ότι «η Επιτροπή Αξιολόγησης εξέτασε την τεχνική προσφορά του Επιτυχόντα Προσφοροδότη και έκρινε με τα δεδομένα που παρουσίασε με την προσφορά του και τις διευκρινίσεις που έδωσε στις ερωτήσεις της Επιτροπής Αξιολόγησης, ότι η προσφορά του πληρούσε όλους τους όρους και τις τεχνικές προδιαγραφές των Εγγράφων του Διαγωνισμού περιλαμβανομένης και εκείνης για το σχέδιο Energy Star.». Για να συνεχίσει αμέσως παρακάτω, λέγοντας τα εξής (σελ. 23 επ. της απόφασης):
«Ο δικηγόρος των Αιτητών προς υποστήριξη των εισηγήσεων του ως προς το ζήτημα της ισοδυναμίας Energy Star και ERP παραθέτει στη γραπτή του αγόρευση το περιεχόμενο «πληροφόρησης», όπως την αποκαλεί, από το αρμόδιο Υπουργείο Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η «πληροφόρηση» αυτή δεν αποτελεί μέρος των Διοικητικών Φακέλων εφόσον, σύμφωνα με τη γραπτή αγόρευση του δικηγόρου των Αιτητών, εξασφαλίστηκε στις 27.11.2024. Σημειώνουμε ότι δεν ζητήθηκε και ούτε εξασφαλίστηκε άδεια για προσκόμιση τέτοιας μαρτυρίας γι΄αυτό και δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη (βλ. Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, Υπ. Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 1252/19, ημερ. 04.09.2024). Εξάλλου δεν αποκαλύπτονται οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εκδόθηκε το έγγραφο αυτό, που εν πάση περιπτώσει δεν απαντά θετικά στο υπό κρίση ερώτημα της ισοδυναμίας των δύο σχεδίων, δηλ. του Energy Star και του ERP παρά μόνο αναφέρεται σε σήμανση συμμόρφωσης CE. Tα ίδια ισχύουν και για την παραπομπή του δικηγόρου των Αιτητών κατά την προφορική αγόρευση του σε ανακοίνωση του EUR – lex.
Ενόψει των πιο πάνω και η εισήγηση για παραβίαση της προσφοράς του Επιτυχόντα Προσφοροδότη όρων του Διαγωνισμού είναι έκθετη σε απόρριψη.
[.]
Είναι νομολογιακά γνωστό ότι η έκταση και η μορφή της έρευνας, στην οποία οφείλει να προβαίνει η διοίκηση σύμφωνα με το άρθρο 45(1) του Νόμου 158(Ι)/1999, είναι συνυφασμένη με τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης. Το κριτήριο για την επάρκεια και πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και διερεύνηση του συνόλου των ουσιωδών στοιχείων, τα οποία περιέχουν βάση για ασφαλή συμπεράσματα (βλ. Χωματένος -v- Δημοκρατίας κ.ά. (2013) 3 ΑΑΔ 120). Επαρκής έρευνα θεωρείται εκείνη που επεκτείνεται στη διερεύνηση κάθε σχετικού γεγονότος (βλ. Motorways Ltd -v- Δημοκρατίας (1999) 3 ΑΑΔ 447).».
Τα πιο πάνω καταδεικνύουν τη διενέργεια της δέουσας έρευνας και καθιστούν αβάσιμους και υποκείμενους σε απόρριψη τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς των αιτητών. Είναι αρκετό να υπομνησθεί στο σημείο αυτό ότι η μορφή της έρευνας είναι άμεσα συνυφασμένη με τα ιδιαίτερα γεγονότα της κάθε υπόθεσης. Η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί ποικίλλει ανάλογα με το υπό εξέταση ζήτημα και ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης (Κυριάκος Φυρίλλα ν. Δημοκρατίας, Ε.Δ.Δ. 40/17, ημερ. 1.11.2023, Χριστάκης Κωνσταντινίδης ν. Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ε.Δ.Δ. 93/2016, ημερ. 11.9.2023, Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α. (1996) 3 Α.Α.Δ 503, Ράφτη ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 345, 366). Το δε κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων, τα οποία παρέχουν βάση για ασφαλή συμπεράσματα (Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 189). Ακυρωτική παρέμβαση χωρεί εάν διαπιστωθεί πράγματι πλημμελής έρευνα. Βεβαίως, η δέουσα έρευνα, σε υποθέσεις ως η υπό κρίση, έχει κριθεί ότι δεν προϋποθέτει πάντοτε τον εξονυχιστικό έλεγχο κάθε στοιχείου που συνθέτει την παραγωγή της διοικητικής πράξης (CYBARCO LTD ν. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, Υποθ. Αρ. 1584/2014, ημερ. 26.3.2015). Τεκμαίρεται δε, ότι η Διοίκηση έχει υπόψη της τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου που είναι ενώπιον της, στη βάση βεβαίως και του τεκμηρίου της νομιμότητας υπέρ των πράξεων της Διοίκησης, το οποίο και δεν έχει εν προκειμένω ανατραπεί, με αποτέλεσμα να μην υφίσταται πεδίο επέμβασης του Δικαστηρίου (Καττιμέρη ν. Δημοκρατίας, Ε.Δ.Δ. 65/2019, ημερ. 22.11.2023).
Οι πιο πάνω διαπιστώσεις στοιχειοθετούν το σύννομο και την ορθότητα των ενεργειών της καθ’ ης η αίτηση και καθιστούν αβάσιμους και υποκείμενους σε απόρριψη και τους ισχυρισμούς περί παραβίασης της αρχής της καλής πίστης και της χρηστής διοίκησης, αλλά και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου, η οποία προωθήθηκε δια της απαντητικής γραπτής αγόρευσης των αιτητών.
Συνεπώς, καταλήγω ότι δεν στοιχειοθετείται λόγος ακύρωσης και, συνακόλουθα, δε χωρεί επέμβαση του Δικαστηρίου.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα υπέρ της καθ’ ης η αίτηση και εναντίον των αιτητών, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο. Το εκδοθέν προσωρινό διάταγμα αναστολής, ημερομηνίας 3.2.2025, ακυρώνεται.
Φ.ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΣ, Π.Δ.Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο