Υπόθεση αρ. 684/2021
16 Οκτωβρίου 2025
[ΚΕΛΕΠΕΣΙΗ, Δ.Δ.Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΕΡΑΣΥΤΕΧΝΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΑΕΚΒΟΝΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΜΟΡΦΟΥ
Αιτητής,
και
ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ (Κ.Ο.Α)
Καθ’ ων η αίτηση
__________________________________
Χ. Στρατουράς, δικηγόρος για τον αιτητή.
Μ. Δαμιανού (κα) για Σ. Σαμψών & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε, δικηγόροι για τους καθ’ ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΕΛΕΠΕΣΙΗ,Δ.Δ.Δ.: Ο αιτητής αιτείται δικαστικής απόφασης, ως ακολούθως:
«Α. Δήλωση και/ή Απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 23 Μαρτίου 2021, (Συνημμένο 1) η οποία έχει σταλεί με τηλεομοιότυπο και έχει παραληφθεί από τον Αιτητή στις 20 Απριλίου 2021 σύμφωνα με την οποία αποφάσισε το Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΟΑ τη μη επιχορήγηση του σωματείου ΕΡΑΣΥΤΕΧΝΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΑΕΚΒΟΝΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΜΟΡΦΟΥ μέσα από συγκεκριμένο σχεδιασμό του ΚΟΑ λόγο Covid- 19, με δικαιολογία ότι το σωματείο ΕΡΑΣΥΤΕΧΝΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΑΕΚΒΟΝΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΜΟΡΦΟΥ έχει διαγραφεί από την Ερασιτεχνική Ομοσπονδία Ταεκβόντο Κύπρου είναι άκυρη και/ή παράνομη και/ή αντισυνταγματική και/ή καθ' υπέρβαση εξουσίας και/ή στερείται οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος και/ή συνέπειας.
Β. Δήλωση και/ή απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι δεν υπάρχει νόμιμος συσταθείσα και με νομική προσωπικότητα, Ερασιτεχνική Ομοσπονδία Ταεκβόντο Κύπρου και/ή είναι ανύπαρκτο πρόσωπο και ως εκ τούτου δεν μπορεί να λειτουργεί στη Κυπριακή Δημοκρατία και να έχει μέλη για να τα διαγράφει και να την επικαλείται ο ΚΟΑ και να στηρίζεται στις αποφάσεις της και να τις επιτρέπει να παραβιάζει κατ' εξακολούθηση τριτενεργός τα δικαιώματα φυσικών και νομικών προσώπων».
Τα ουσιώδη γεγονότα που περιβάλλουν την υπόθεση, ως αυτά προκύπτουν από το διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, έχουν ως ακολούθως:
Σε συνεδρία του ημερομηνίας 6.6.2014 το διοικητικό συμβούλιο του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (εφεξής «ΚΟΑ») αποφάσισε την αθλητική αναγνώριση του σωματείου Ερασιτεχνικού Συλλόγου Ταεκβοντό Διαμερίσματος Μόρφου και την εγγραφή αυτού στο Αθλητικό Μητρώο του Οργανισμού.
Ως περιγράφεται σε σημείωμα Τριμελούς Επιτροπής ημερομηνίας 20.10.2015 η οποία συστάθηκε από τον ΚΟΑ για σκοπούς εξέτασης των ενώπιον της αιτήσεων ( ερυθρό 8 του Τεκμηρίου 1) μετά από απόφαση για διαχωρισμό της Ομοσπονδίας ΠΕΟΤΤ, η οποία έλαβε χώρα στη γενική συνέλευση της Ομοσπονδίας ημερομηνίας 20.9.2025, υποβλήθηκαν δυο ξεχωριστές αιτήσεις για αναγνώριση και εγγραφή στο Αθλητικό Μητρώο του ΚΟΑ δυο αυτόνομων Ομοσπονδιών ήτοι της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Τζούντο (ΠΟΤ) και της Εθνικής Ομοσπονδίας Ταεκβοντό Κύπρου (ΕΟΤΚ).
Με απόφαση του ημερομηνίας 20.10.2015 ο ΚΟΑ έλαβε απόφαση, στο μέτρο που εδώ ενδιαφέρει, για αθλητική αναγνώριση της Εθνικής Ομοσπονδίας Ταεκβοντό Κύπρου (εφεξής «ΕΟΤΚ») και εγγραφή αυτής στο Γενικό Αθλητικό Μητρώο του Οργανισμού. Ως προς τούτο ο ΚΟΑ εξέδωσε σχετικό Πιστοποιητικό αθλητικής αναγνώρισης ημερομηνίας 30.10.2015.
Στις 16.1.2019 η Αθλητική Δικαστική Επιτροπή της Εθνικής Ομοσπονδίας Ταεκβοντό Κύπρου εξέδωσε απόφαση (ερυθρά 20-14 Τεκμηρίου 1) αναφορικά με την ενώπιον της εκδικασθείσα υπόθεση, η οποία προέκυψε κατόπιν παραπομπής από τη ΕΟΤΚ στη Δικαστική Επιτροπή του αιτητή υπό την ιδιότητα του ως μέλους της και του Προέδρου αυτού Χ. Σ. Η Δικαστική Επιτροπή λαμβάνοντας υπόψη, ως καταγράφεται στην εν λόγω απόφαση της, το ενώπιον της πιστοποιητικό αναγνώρισης και εγγραφής της ΕΟΤΚ στο αθλητικό μητρώο του ΚΟΑ καθώς και ότι το ζήτημα εγγραφής στο μητρώο αυτό συνιστά διοικητική πράξη, η νομιμότητα της οποίας ως υπομνήσθηκε δεν προσεβλήθη ενώπιον αρμοδίου Δικαστηρίου, έκρινε ότι η κατηγορούσα αρχή είχε αποδείξει την υπόθεση της ήτοι ότι τόσο ο αιτητής όσο και ο Πρόεδρος του με τις ενέργειες τους και δη με αριθμό επιστολών τους αμφισβητούσαν το κύρος και τη νομική υπόσταση της Ομοσπονδίας. Προχώρησε δε με την εν λόγω απόφαση της και επέβαλε στον αιτητή ήτοι στον Ερασιτεχνικό Σύλλογο Ταεκβοντό Διαμερίσματος Μόρφου την ποινή της οριστικής διαγράφης από το μητρώο των μελών της ΕΟΤΚ.
Ο ΚΟΑ ενημερώθηκε σχετικώς για την εν λόγω απόφαση με επιστολή της ΕΟΤΚ ημερομηνίας 11.2.2019.
Σε συνεδρία του ημερομηνίας 27.1.2021, το Υπουργικό Συμβούλιο και αφού τέθηκε ενώπιον του Πρόταση του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας με θέμα Μέτρα Στήριξης για αντιμετώπιση του κορονοϊού COVID19 σε Μη Κερδοσκοπικούς Αθλητικούς Οργανισμούς που είναι Εγγεγραμμένοι στο Αθλητικό Μητρώο του ΚΟΑ αποφάσισε να εγκρίνει την υλοποίηση Ειδικού Σχεδίου οικονομικής ενίσχυσης, ως αυτό παρουσιαζόταν στις παραγράφους 1 έως 4 της Πρότασης.
Ειδικότερα στην παράγραφο 3 της εν λόγω Πρότασης αναφέρονται τα ακόλουθα:
«3. Το Σχέδιο θα καλύψει την περίοδο 1 μέχρι 31 Ιανουαρίου 2021, μέσω της καταβολής πρόσθετης χορηγίας σε Αθλητικούς Οργανισμούς εγγεγραμμένους στην Κυπριακή Δημοκρατία σύμφωνα με τον περί Σωματείων και Ιδρυμάτων και για Άλλα Συναφή Θέματα Νόμο του 2017 (Ν. 104(Ι)/2017) καθώς και στο Αθλητικό Μητρώο του ΚΟΑ και είναι μέλη των Αθλητικών Ομοσπονδιών που επιχορηγούνται σε τακτική βάση από τον ΚΟΑ».
(η έμφαση προστέθηκε)
Ο ΚΟΑ με επιστολή του ημερομηνίας 25.1.2021 απευθυνόμενος προς όλες τις Αθλητικές Ομοσπονδίες που επιχορηγούνται από αυτόν ζητούσε και για σκοπούς του εν λόγω Σχεδίου όπως οι Ομοσπονδίες προσκομίσουν συγκεκριμένα έγγραφα, ως αυτά υποδείχθηκαν με την επιστολή του, για κάθε ένα από τα σωματεία – μέλη τους τα οποία έτυχαν αθλητικής αναγνώρισης από τον ΚΟΑ.
Η ΕΟΤΚ ανταποκρίθηκε και με επιστολή της ημερομηνίας 3.2.2021 απέστειλε τα απαιτούμενα έγγραφα για τα σωματεία μέλη της που είναι εγγεγραμμένα στο Αθλητικό Μητρώο του ΚΟΑ. Σ΄ αυτά δεν περιλαμβανόταν ο αιτητής.
Ο αιτητής, με επιστολή του ημερομηνίας 3.2.2021, η οποία παραλήφθηκε την 1.3.2021, αιτήθηκε από τον ΚΟΑ όπως τύχει οικονομικής στήριξης το σωματείο του βάσει της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 27.1.2021, επισυνάπτοντας, ως προς τούτο, σχετικά στοιχεία.
Ο ΚΟΑ σε συνεδρία του ημερομηνίας 30.3.2021 επιλήφθηκε του ζητήματος και αποφάσισε τη μη επιχορήγηση του Ερασιτεχνικού Σωματείου Ταεκβοντό Διαμερίσματος Μόρφου μέσα από το συγκεκριμένο Σχεδιασμό του Οργανισμού λόγω Covid-19 επειδή το Σωματείο έχει διαγραφεί από την Ερασιτεχνική Ομοσπονδία Ταεκβοντό Κύπρου (ΕΟΤΚ).
Για την πιο πάνω απόφαση ο αιτητής ενημερώθηκε με επιστολή ημερομηνίας 20.4.2021. Ο αιτητής αντέδρασε και καταχώρησε την υπό κρίση Προσφυγή.
Σημειώνεται ότι στις 18.5.2022 και 2.9.2022 εκδόθηκαν αντιστοίχως δυο ενδιάμεσες αποφάσεις του Δικαστηρίου ενώ στις 29.4.2022 καταχωρήθηκε έτερη ενδιάμεση αίτηση για επιθεώρηση του φακέλου συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου του ΚΟΑ ημερομηνίας 20.10.2015 και 2.3.2021 οι οποίες αφορούσαν, σύμφωνα με το αιτητικό της αίτησης, την παράνομη απόφαση του ΚΟΑ για αθλητική αναγνώριση της ΕΟΤΚ.
Δεδομένου ότι με την καταχωρηθείσα ένσταση του καθ΄ου η αίτηση στην Προσφυγή είχε εγερθεί αριθμός προδικαστικών ενστάσεων, οι οποίες άπτονται του παραδεκτού της ίδιας Προσφυγής, περιλαμβανομένου και της αιτούμενης θεραπείας υπό παράγραφο Β με την οποία συναρτάτο η εκκρεμούσα ενδιάμεση αίτηση, δόθηκαν σχετικές Οδηγίες από το Δικαστήριο όπως προηγηθεί η εκδίκαση των προδικαστικών αυτών ενστάσεων. Ως προς τούτο καταχωρήθηκαν εκατέρωθεν αγορεύσεις από τα μέρη.
Με την ένσταση της η πλευρά του καθ΄ου η αίτηση ήγειρε τρείς προδικαστικές ενστάσεις, τις οποίες ανάπτυξε με τη γραπτή της αγόρευση. Με την πρώτη προδικαστική ένσταση υποστηρίχθηκε ότι με την Προσφυγή δεν προσβάλλεται εκτελεστή διοικητική πράξη αλλά ότι η προσβαλλόμενη με την αιτούμενη θεραπεία υπό παράγραφο (Α) είναι πληροφοριακού και/ή βεβαιωτικού χαρακτήρα και τούτο διότι ο καθ΄ου η αίτηση εφαρμόζοντας τις πρόνοιες του Σχεδίου ενημέρωσε τον αιτητή ότι αφ' ης στιγμής είχε διαγραφεί από την ΕΟΤΚ, απόφαση η οποία προηγήθηκε χρονικά και παρέμεινε απρόσβλητη, δεν δικαιούται επιχορήγησης, βάσει της σχετικής απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου. Με τη δεύτερη και τρίτη προδικαστική ένσταση ηγέρθηκε ότι η παρούσα Προσφυγή σε ότι αφορά την αιτούμενη θεραπεία υπό παράγραφο (Β) θα πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη. Τούτο διότι ως με τη δεύτερη προδικαστική ένσταση προβλήθηκε, δια αυτής επιζητείται ανεπίτρεπτος παρεμπίπτων έλεγχος διοικητικής απόφασης η οποία σχετίζεται με τη σύσταση της ΕΟΤΚ και η νομιμότητα της οποίας ουδέποτε προσβλήθηκε ενώπιον αρμόδιου Δικαστηρίου και δη εμπρόθεσμα ήτοι εντός της συνταγματικής προθεσμίας των 75 ημερών. Περαιτέρω και δια της τρίτης κατά σειρά προδικαστικής ένστασης υποστηρίχθηκε ότι ο αιτητής ανεπίτρεπτα επιδοκιμάζει και αποδοκιμάζει αφού δεν νομιμοποιείται να αμφισβητεί τη σύσταση της ΕΟΤΚ αφ΄ης στιγμής πριν από τη διαγραφή του ως μέλους της ΕΟΤΚ, από τη Δικαστική Επιτροπή, ο ίδιος είχε αιτηθεί την εγγραφή του και υπήρξε μέλος της Ομοσπονδίας.
Με τη γραπτή του αγόρευση η πλευρά του καθ΄ου η αίτηση ήγειρε πρόσθετα και τέταρτη προδικαστική ένσταση περί έλλειψης εννόμου συμφέροντος του αιτητή να εγείρει και να προωθεί την παρούσα Προσφυγή.
Με δεδομένο ότι προς απάντηση των προδικαστικών ενστάσεών ο αιτητής προβάλλει συνεχώς και κατ΄ επανάληψη τη θέση ότι «δεν υπάρχει νομίμως συσταθείσα και εγγεγραμμένη Ομοσπονδία με την ονομασία Εθνική Ομοσπονδία Ταεκβόντο Κύπρου (ΕΟΤΚ), για να εγγραφούν και να είναι μέλη της και ουδέποτε υπήρξαν μέλη της για να διαγραφούν, γιατί απλώς ήταν και είναι η Θέση του Αιτητή ότι δεν ήταν νόμιμη, αλλά ανύπαρκτη ομοσπονδία, δίχως καμία νομική υπόσταση» καθώς και ότι «οποιοδήποτε Πιστοποιητικό και/ή πιστοποιητικά Αθλητικής Αναγνώρισης έχουν παραχωρηθεί από τον ΚΟΑ στην (ΕΟΤΚ) με απόφαση του Διοικητικού του Συμβουλίου στις 20/10/2015 και 2/3/2021 είναι έκδηλα παράνομα, ανυπόστατα, δόθηκαν καθ' υπέρβαση εξουσίας και εκτός των προβλεπομένων από τον Περί Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (ΚΟΑ) Νόμο του 1969 (41/1969-1996)» κρίνω ότι προέχει ως ζήτημα λογικής προτεραιότητας η ενασχόληση του Δικαστηρίου με τη δεύτερη προδικαστική ένσταση, η οποία άπτεται της αιτούμενης θεραπείας υπό παράγραφο Β.
Ο αιτητής προς απάντηση της εν λόγω προδικαστικής ένστασης αντιτείνει ότι οι συνέπειες του τεκμηρίου της νομιμότητας δεν μπορούν στην ουσία να οδηγήσουν στην εν τοις πράγμασι κατάργηση της αρχής της νομιμότητας καθώς και ότι ο κυριότερος μηχανισμός κάμψης του τεκμηρίου της νομιμότητας είναι ο παρεμπίπτων έλεγχος της νομιμότητας των διοικητικών πράξεων. Στην προκειμένη δε περίπτωση συνιστά νομική και νομολογιακή υποχρέωση του Δικαστηρίου, ως σημειώνει, να διενεργήσει «παρεμπίπτων έλεγχο σε προηγούμενες παράνομες αποφάσεις των Διοικητικών Οργάνων για τις οποίες ο προσφεύγων στερείτο εννόμου συμφέροντος να τις προσβάλλει και απόκτησε τέτοιο έννομο συμφέρω μετά από απόφαση του Διοικητικού Οργάνου που επηρεάζει άμεσα τα έννομα συμφέροντα του, όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση».
Καθίσταται σαφές ότι η αιτούμενη θεραπεία υπό παράγραφο Β με την οποία εκζητείται «Δήλωση και/ή απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι δεν υπάρχει νόμιμος συσταθείσα και με νομική προσωπικότητα, Ερασιτεχνική Ομοσπονδία Ταεκβόντο Κύπρου και/ή είναι ανύπαρκτο πρόσωπο και ως εκ τούτου δεν μπορεί να λειτουργεί στη Κυπριακή Δημοκρατία και να έχει μέλη για να τα διαγράφει και να την επικαλείται ο ΚΟΑ και να στηρίζεται στις αποφάσεις της και να τις επιτρέπει να παραβιάζει κατ' εξακολούθηση τριτενεργός τα δικαιώματα φυσικών και νομικών προσώπων», θα πρέπει να απορριφθεί.
Πρώτον διότι με αυτή δεν προσβάλλεται η νομιμότητα οποιασδήποτε πράξης ή παράλειψης παρά μονό επιζητείται γενική δηλωτική διακήρυξη του Δικαστηρίου περί μη νόμιμης σύστασης της ΕΟΤΚ, κάτι που προφανώς εκφεύγει από τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, ως αυτή καθορίζεται από το άρθρο 146 (4) του Συντάγματος. Κατά δεύτερο διότι από το διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, το περιεχόμενο του οποίου συνιστά κατά πάγια νομολογια το μόνο οδηγό πληροφόρησης (MEHMET MAHER CEMAL EDDINv Δημοκρατίας (Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 97/2019, ημερομηνίας 14/11/23) εμφανως προκύπτει ότι ο ΚΟΑ με απόφαση του ημερομηνίας 20.10.2015 αποφάσισε, κατόπιν αιτήσεως, την αθλητική αναγνώριση της Εθνικής Ομοσπονδίας Ταεκβοντό Κύπρου και την εγγραφή αυτής στο Γενικό Αθλητικό Μητρώο του Οργανισμού ενώ στις 30.10.2015 εξέδωσε και σχετικό Πιστοποιητικό αθλητικής αναγνώρισης, ως άλλωστε είναι παραδεκτό και από τον ίδιο τον αιτητή. Στις 2.3.2021 δε, ως επίσης προκύπτει από τα ενώπιον μου στοιχεία, ο ΚΟΑ αποφάσισε όπως καταρτιστεί νέο Μητρώο Ομοσπονδιών στις οποίες θα περιλαμβάνονται όλες οι υφιστάμενες Ομοσπονδίες και όλες οι νέες Ομοσπονδίες οι οποίες θα τύχουν αθλητικής αναγνώρισης. Ως εκ τούτου στις 14.7.2021, ήτοι και μετά ακόμα την καταχώρηση της παρούσας Προσφυγής, εξεδόθη από τον ΚΟΑ σχετικό Πιστοποιητικό αθλητικής αναγνώρισης της ΕΟΤΚ προς αντικατάσταση του προηγούμενου. Η νομιμότητα των αποφάσεων αυτών ουδόλως, ως προκύπτει από τα ενώπιον μου στοιχεία, προσεβλήθη ή αμφισβητήθηκε ενώπιον αρμόδιου Δικαστηρίου, κάτι άλλωστε που ούτε ο αιτητής αρνείται. Είναι δε νομικά ορθή η θέση του καθ΄ου η αίτηση ότι τυχόν αποδοχής της αιτούμενης θεραπείας υπό παραγράφου Β θα ισοδυναμούσε με ανεπίτρεπτο νομολογιακά παρεμπίπτων έλεγχο του κύρους άλλων ανεξάρτητων κατά τεκμήριο νόμιμων αποφάσεων κατά παράβαση της αποκλειστικής εκ του Συντάγματος τασσόμενης προθεσμίας (Λάρκου v. Δημοκρατίας (2006) 3Α.Α.Δ. 745) Γεωργία Νικολάου Κουτσόφτα v Δημοκρατίας (Έφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 110/2016, ημερομηνίας 21/9/23) βλ. Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», 14η έκδοση, σελ. 113, του Ε. Σπηλιωτόπουλου). Καθοριστικό ωστόσο παραμένει και επί της ουσίας ότι με το αιτητικό Β της Προσφυγής δεν ζητείται καν η ακύρωση οποιασδήποτε συγκεκριμένης απόφασης.
Η δε απλή αναφορά του δικηγόρου του αιτητή ότι ο αιτητής δεν κέκτητο προηγουμένως έννομο συμφέρον για να προσβάλλει τη νομιμότητα «των προηγούμενων παράνομων αποφάσεων των Διοικητικών Οργάνων» ουδόλως μπορεί να δικαιολογήσει την ανάληψη δικαιοδοσίας από μέρους του Δικαστηρίου για χορήγηση τέτοιας θεραπείας, ως αυτή εκζητείται με το αιτητικό Β της Προσφυγής.
Επομένως προχωρώ να εξετάσω τις προδικαστικές ενστάσεις που έχουν εγερθεί σε ότι αφορά την εκζητούμενη θεραπεία με το αιτητικό Α της Προσφυγής. Καθίσταται εν προκειμένω σαφές ότι προέχει η ενασχόληση και εξέταση αναφορικά με το κατά πόσον ο αιτητής κατέχει το απαιτούμενο έννομο συμφέρον προς άσκηση και προώθηση της Προσφυγής του, αφού είναι αυτή ακριβώς η ύπαρξη του εννόμου συμφέροντος που ενεργοποιεί την αναθεωρητική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου και ως τέτοιο θεμελιακό ζήτημα πρέπει να αποφασίζεται, ως η νομολογία επιτάσσει, κατά προτεραιότητα (Δημοκρατία v Βάσω Ανδρέου (Έφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 132/2018, ημερομηνίας 15/2/24) Χριστοδούλου v. Πανεπιστήμιο Κύπρου (Α.Ε. 155/2014 ημερ.17.3.21), ECLI:CY:AD:2021:C100 Ιωαννίδης v Υπουργού Εσωτερικών, ως Κηδεμόνα Τουρκοκυπριακών Περιου- σιών (Αναθεωρητική Έφεση αρ. 49/2015, ημερομηνίας 9/3/22) Ανδρέας Μιχαήλ και Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 82/2018 σχετική με 83/2018, ημερομηνίας 11/1/2024).
Είναι εισήγηση του αιτητή ότι τέτοια προδικαστική ένσταση, ως αυτή ηγέρθηκε το πρώτον με τη γραπτή αγόρευση του καθ΄ου η αίτησή, δεν δικογραφήθηκε και ότι συνιστά πάγια νομολογημένη αρχή ότι μη δικογραφημένοι ισχυρισμοί δεν μπορούν να εξεταστούν από το Δικαστήριο.
Είναι αρκετό, ως προς τούτο, να σημειωθεί ότι ως και ο ίδιος ο αιτητής αναγνωρίζει, ότι το ζήτημα που εγείρεται- και ανεξαρτήτως της όποιας δικογράφησης του ή μη- εξετάζεται και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο ως ζητήματα δημοσίας τάξεως (Γυμναστικός Σύλλογος« Τα Ολύμπια» v. Δήμος Λεμεσού (Έφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου αρ. 95/19, ημερομηνίας 5/6/24) (Δημοκρατία v. Χατζηπαντελή (1989) 3 ΑΑΔ 911). Εν πάση περιπτώσει, ως παρατηρώ η προδικαστική αυτή ένσταση αναπτύχθηκε με επάρκεια στη γραπτή αγόρευση του καθ΄ου η αίτηση, ώστε ο αιτητής να είχε κάθε δυνατότητα και να μην αποστερείτο σ΄ αυτόν το δικαίωμα να τοποθετηθεί επί αυτού με τη δική του γραπτή αγόρευση, ως και βεβαίως έπραξε (Δ.Χ v Δημοκρατίας (Υπόθεση αρ.1898/19, ημερομηνίας 30/8/22) Davoud και Δημοκρατίας (Υπόθεση αρ. 930/17, ημερομηνίας 28/6/19).
Η πλευρά του καθ’ ου η αίτηση προς υποστήριξη της θέσης της ισχυρίζεται ότι ο αιτητής στερείται του απαιτούμενου εννόμου συμφέροντος για καταχώρηση και προώθηση της Προσφυγής του αφού τόσο κατά τον ουσιώδη χρόνο όσο και σήμερα δεν είναι μέλος της ΕΟΤΚ και συνεπώς δεν δικαιούται επιχορήγησης. Ισχυρίζεται δε ότι η Προσφυγή είναι αλυσιτελής εκ γεννήσεως της καθότι ο αιτητής ουδεμία ωφέλεια θα έχει από τυχόν ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, αφού ο ίδιος δεν συγκαταλέγεται και δεν θα μπορούσε να συγκαταλεχθεί σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 27.1.2021 στις περιπτώσεις που καλύπτονται από το Σχέδιο καθότι λόγω της διαγράφης του από την Εθνική Ομοσπονδία Ταεκβοντό Κύπρου δεν πληρεί την απαραίτητη προϋπόθεση για ένταξη του ήτοι την ιδιότητα μέλους Αθλητικής Ομοσπονδίας δικαιούμενης επιχορήγησης από τον ΚΟΑ.
Η πλευρά του αιτητή απορρίπτει τη βασιμότητα της προδικαστικής ένστασης και προς αντίκρουση της αντιτείνει ότι το έννομο συμφέρον του αιτητή αποδεικνύεται από τα πραγματικά γεγονότα που αναφέρονται από αυτόν τόσο στη Προσφυγή του όσο και στην καταχωρηθείσα ανταπάντηση του. Προς απάντηση του ισχυρισμού περί αλυσιτέλειας της Προσφυγής υποβάλλει ότι αυτή καταρρίπτεται από το γεγονός ότι η διοίκηση σε περίπτωση ακυρωτικής απόφασης οφείλει να επανεξετάσει σύμφωνα με τα ενώπιον της, ως το θέτει πραγματικά δεδομένα, τα οποία ίσχυσαν κατά τη λήψη της ακυρωθείσας απόφασης. Συνεπώς διατείνεται «ο Αιτητής θα καρπωθεί αυτά που δικαιούται και του τα στέρησαν οι Καθ' ων με την προσβαλλόμενη απόφαση τους». Πρόσθετα υποβάλλει ότι δεν αποδέχεται ούτε τον ισχυρισμό του καθ΄ου η αίτηση ότι η περίπτωση του δεν συγκαταλέγεται σ΄ εκείνες τις περιπτώσεις που καλύπτει το Σχέδιο επειδή είχε διαγραφεί από την ΕΟΤΚ και τούτο διότι «ουδέποτε υφίστατο νομίμως συσταθείσα στην Κυπριακή Δημοκρατία ΜΚΟ με την ονομασία ΕΟΤΚ».
Έχω εξετάσει με προσοχή τις εκατέρωθεν θέσεις των διαδίκων σε σχέση με το υπό εξέταση ζήτημα. Κρίνω ότι η προδικαστική ένσταση ευσταθεί.
Στην απόφαση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου Δημοκρατία v Βάσω Ανδρέου (Έφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 132/2018, ημερομηνίας 15/2/24) συνοψίστηκαν και επαναλήφθηκαν, ως ακολούθως, οι νομολογιακές αρχές σε σχέση με την αδήριτη προϋπόθεση του εννόμου συμφέροντος:
«Το συμφέρον το οποίο απαιτείται από το ΄Αρθρο 146.2 του Συντάγματος για τη νομιμοποίηση προσώπου να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να έχει νομικό έρεισμα. Ο όρος «ίδιον, ενεστώς έννομον συμφέρον» στο πιο πάνω Άρθρο καθιστά την άμεση προσβολή υφιστάμενου συμφέροντος του αιτητή που απορρέει από το Νόμο, προϋπόθεση για την άσκηση προσφυγής (Βλ. New Dimensions Property Developments Ltd ν. Δημοκρατίας, ΕΔΔ αρ. 164/18, 4.10.2021 και Νίκολας v. Δημοκρατίας (1995) 4(Α) Α.Α.Δ. 227, 230).
Στην πρόσφατη απόφαση Σταύρου ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου, Ε.Δ.Δ. 68/17, ημερ. 7.11.2023, υιοθετήθηκαν τα όσα αναφέρθηκαν στην Κωνσταντίνου ν. Δήμου Πάφου (1988) 3 Α.Α.Δ. 707 όπου επισημάνθηκαν και τα ακόλουθα:
«Έχει νομολογηθεί ότι η στοιχειοθέτηση του συμφέροντος, το οποίο νομιμοποιεί τον αιτητή να προσφύγει στο δικαστήριο, βαρύνει τον προσφεύγοντα, όπως εξυπακούει το Άρθρο 146.2 και αναγνωρίζει η νομολογία (βλ. μεταξύ άλλων, Ralliς Makrides v. Republic (Minister of Finance) (1967) 3 C.L.R. 147, Δήμος΄Εγκωμης ν. Δημοκρατίας, (1997) 3 Α.Α.Δ. 346). Το συμφέρον το οποίο απαιτείται από το άρθρο 146.2 του Συντάγματος για τη νομιμοποίηση προσώπου να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να έχει νομικό έρεισμα, δηλαδή πρέπει να εκπορεύεται από τα νομικά δικαιώματα του προσφεύγοντος (Βλ. K. and M. (Transport) Ltd κ.ά. ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (1995) 3 Α.Α.Δ. 225 (απόφαση Πική, Π.) και Γεωργίου κ.ά. ν. Παναγή κ.ά., (1997) 3 Α.Α.Δ. 81).
Όπως παρατηρεί ο Επαμεινώνδας Σπηλιωτόπουλος στο “Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου”, 5η έκδοση, 1991, σελ. 433:
“Το έννομο συμφέρον αφορά κάθε νομική ή πραγματική κατάσταση που αναγνωρίζεται από το δίκαιο, από την οποία ο αιτών, βάσει ενός ειδικού δεσμού αντλεί ωφέλεια η οποία θίγεται αμέσως ή εμμέσως από την προσβαλλόμενη πράξη ή παράλειψη δηλαδή μεταβλήθηκε ή δεν ρυθμίστηκε, με συνέπεια την πρόκληση υλικής ή ηθικής βλάβης σ΄ αυτόν».
Ο Π.Δ. Δαγτόγλου στο Σύγγραμμα του «Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο», 2η έκδοση, 1994, αναφέρει στην παρ.537:
« Έννομο είναι το συμφέρον που όχι μόνο δεν αντίκειται στο δίκαιο, αλλά και αναγνωρίζεται από αυτό ως άξιο έννομης προστασίας το συμφέρον δηλαδή που δεν είναι μια απλή προσδοκία οικονομικών ωφελημάτων, ένα απλό ενδιαφέρον για πολιτικά, κοινωνικά ή θρησκευτικά θέματα. Έννομο συμφέρον είναι βέβαια πάντοτε το δικαίωμα που παρέχει ο Νόμος.» (Η υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου)
Το έννομο συμφέρον αποτελεί ζήτημα δημόσιας τάξης και ακριβώς είναι η ύπαρξη του, που ενεργοποιεί την αναθεωρητική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου (Βλ. Χριστοδούλου v. Πανεπιστήμιο Κύπρου Α.Ε. 155/2014 ημερ.17.3.21, ECLI:CY:AD:2021:C100 και Χατζηνικολάου ν. ΑΤΗΚ (1992) 4 Α.Α.Δ. 106).
Όπως υποδείχθηκε στη Δημοκρατία ν. A. K. Χ΄Ιωάννου & Υιοί (2005) 3 ΑΑΔ 467, η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος πρέπει να αποφασίζεται κατά προτεραιότητα λόγω ακριβώς του θεμελιακού του ζητήματος. Και θα πρέπει να υφίσταται κατά τον ουσιώδη χρόνο (Βλ. Κουλέντη v. Δημοκρατίας Α.Ε 92/2014 ημερ.2.12.2020, ECLI:CY:AD:2020:C411, Minico House Ltd v. Δημοκρατίας (2011)3 Α.Α.Δ. 104 και S.C. Nicolaides Ltd v. Δημοκρατίας (2010)3 Α.Α.Δ. 148).
Στην απόφαση ΑΤΗΚ ν. Μιχαηλίδη κ.α., Α.Ε.115/13, ημερ. 9.7.2020, ECLI:CY:AD:2020:C238 αναφέρονται και τα ακόλουθα:
«Το έννομο συμφέρον εξετάζεται πρωτίστως ως θέμα δημοσίου δικαίου, είτε εγείρεται από τους διάδικους, είτε εγείρεται αυτεπάγγελτα από το ίδιο το Δικαστήριο. (βλ. Δημητριάδου ν. Καριόλου κ.α., Α.Ε. 124/2010, ημερ. 5.6.2015)... Η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος, όπως αυτό προβλέπεται από το Άρθρο 146.2 του Συντάγματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου το ακυρωτικό Δικαστήριο να αναλάβει δικαιοδοσία αναθεώρησης της εγκυρότητας προσβαλλόμενης πράξης (βλ. Pitsillos v. C.B.C (1982) 3 C.L.R. 208, 215) ».(Βλ. επίσης Δήμος Λευκωσίας ν. Κοινοπραξία Cybarco Ltd – A. Aristotelous Constructions Ltd, E.Δ.Δ. 19/17, ημερ. 31.10.2023).»
Ως ήδη υποδείχθηκε το Υπουργικό Συμβούλιο με την απόφαση του ημερομηνίας 27.1.2021 καθόρισε ως ρητή προϋπόθεση για την καταβολή της επίμαχης χορηγίας οι Αθλητικοί Οργανισμοί να είναι όχι μόνο εγγεγραμμένοι στην Δημοκρατία σύμφωνα με τον περί Σωματείων και Ιδρυμάτων και για Άλλα Συναφή Θέματα Νόμο του 2017 (Ν. 104(Ι)/2017) καθώς και στο Αθλητικό Μητρώο αλλά και να είναι μέλη των Αθλητικών Ομοσπονδιών που επιχορηγούνται σε τακτική βάση από τον ΚΟΑ.
Περαιτέρω και ως προκύπτει από το διοικητικό φάκελο, η Δικαστική Επιτροπή της ΕΟΤΚ με απόφαση της ημερομηνίας 16.1.2019 επέβαλε στον αιτητή την ποινή της οριστικής διαγράφης από το μητρώο των μελών της ΕΟΤΚ αφού έκρινε ότι η κατηγορούσα αρχή απέδειξε την υπόθεση της και ότι ο αιτητής με τις επιστολές του πράγματι υπέσκαπτε το κύρος της ΕΟΤΚ, την οποία χαρακτήριζε ως ανύπαρκτη οντότητα χωρίς καμία νομική υπόσταση. Ως δε καταγράφεται στην εν λόγω απόφαση, η Δικαστική Επιτροπή έλαβε υπόψη και μεταξύ άλλων, για να καταλήξει στα ευρήματα της, το ενώπιον της πιστοποιητικό αθλητικής αναγνώρισης και εγγραφής της ΕΟΤΚ στο αθλητικό μητρώο του ΚΟΑ και ότι ο καταγγελλόμενος δεν αμφισβήτησε τη νομιμότητα του ενώπιον αρμοδίου Δικαστηρίου. Σημείωσε δε ότι η ίδια δεν είναι Διοικητικό Δικαστήριο στη δικαιοδοσία του οποίου ως διοικητική εκτελεστή απόφαση, εμπίπτει αποκλειστικά το ζήτημα της εγγραφής στο αθλητικό μητρώο του ΚΟΑ.
Η νομιμότητα της εν λόγω απόφασης διαγραφής του αιτητή, ως και πάλι προκύπτει από τα ενώπιον μου στοιχεία -και παρά τον εδώ ισχυρισμό του αιτητή ότι η ΕΟΤΚ ως μη νόμιμη Ομοσπονδία δεν μπορούσε να έχει μέλη και να τα διαγραφεί-ουδέποτε προσεβλήθη από τον αιτητή είτε ενώπιον οποιουδήποτε αρμοδίου οργάνου ως η Ανώτατη Δικαστική Επιτροπή Αθλητισμού είτε ενώπιον Δικαστηρίου, γεγονός άλλωστε που δεν αμφισβητείται από τον αιτητή. Πρόσθετα και παρά τις όποιες αντιρρήσεις του αιτητή, στη βάση του διοικητικού φακέλου της υπόθεσης, προκύπτει ότι η ΕΟΤΚ είναι πράγματι Αθλητική Ομοσπονδία και έχει τύχει αθλητικής αναγνώρισης από το ΚΟΑ (ερυθρά 12-9 και 41-38 του Τεκμηρίου 1) και υπό την ιδιότητα αυτής της ζητήθηκε από το ΚΟΑ όπως αποστείλει για σκοπούς του Σχεδίου στοιχεία για τα σωματεία – μέλη της τα οποία έτυχαν αθλητικής αναγνώρισης από τον ΚΟΑ και στα οποία δεν συγκαταλεγόταν ο αιτητής (ερυθρό 27).
Καθίσταται σαφές από τα πιο πάνω ότι ο αιτητής δεν πληρούσε την απαιτούμενη προϋπόθεση για επιχορήγηση, ως αυτή τέθηκε στην παράγραφο 3 της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, αφού ο ίδιος και ένεκα της προγενέστερης διαγράφης του, δεν ήταν μέλος της Αθλητικής Ομοσπονδίας που επιχορηγείται σε τακτική βάση από τον ΚΟΑ. Τούτη δε ήταν ακριβώς και η διαπίστωση του καθ΄ου η αίτηση η οποία επέφερε την απόρριψη του αιτήματος του.
Συνεπώς και με δεδομένο ότι η απόφαση της Δικαστικής Επιτροπής η οποία επέβαλε τη διαγραφή του αιτητή από την ΕΟΤΚ, παρέμεινε ενώπιον μου, ως αναντίλεκτο πραγματικό γεγονός καθώς και με δεδομένη την κατάληξη ότι το Δικαστήριο δεν δύναται να προβεί σε αναψηλάφηση της απόφασης σύστασης και/ή αθλητικής αναγνώρισης της ΕΟΤΚ από τον ΚΟΑ καθίσταται σαφές ότι ορθά κρίθηκε ότι ο αιτητής δεν μπορούσε να τύχει επιχορήγησης αφού δεν πληρούσε την απαραίτητη προϋπόθεση για ένταξη του στο Σχέδιο ήτοι την ιδιότητα μέλους Αθλητικής Ομοσπονδίας η οποία επιχορηγείται από τον ΚΟΑ, γεγονός που αποστερεί στον αιτητή το απαιτούμενο έννομο συμφέρον για να προωθεί την Προσφυγή του.
Είναι δε περαιτέρω σαφές ότι με δεδομένη τη διαγραφή του αιτητή ως μέλους της ΕΟΤΚ τυχόν ακύρωση της επίδικης απόφασης δεν θα μπορούσε να τον ωφελήσει αφού καθοριστικό παραμένει ότι ο ίδιος- ακόμα και σε περίπτωση επανεξέτασης- και πάλι δεν θα πληρούσε την απαιτούμενη ρηθείσα προϋπόθεση για λήψη της χαριστικής παροχής (Κοινοπραξία Malta Lines Ltd κ.α και Υπεραστικά Λεωφορεία Κύπρου Λτδ και Δημοκρατία (Ε.Δ.Δ αρ.87/20, ημερ. 16.6.25). Ως δε λέχθηκε και στην πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου Δημοκρατία v Είκοσι (Ε.Δ.Δ αρ.218/19, ημερ. 15.11.24) «αλυσιτελής κρίνεται μια προσφυγή όταν η οποιαδήποτε απόφαση επ’ αυτής δεν θα επιφέρει όφελος στους προσφεύγοντες». Είναι δε ακριβώς για αυτόν τον λόγο που η εισήγηση του αιτητή ότι διατηρεί έννομο συμφέρον επειδή σε περίπτωση ακυρωτικής απόφασης η διοίκηση οφείλει να επανεξετάσει, δεν μπορεί να γίνει δεκτή (βλ. Δημήτριος Θ. Πυργάκης στο σύγγραμμα «Το Έννομο Συμφέρον στη Δίκη Ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας» σελ.81).
Η δε αναφορά του αιτητή, η οποία προβλήθηκε για πρώτη φορά στη γραπτή του αγόρευση, ότι το Δικαστήριο θα έπρεπε πριν από τις προδικαστικές ενστάσεις να εξετάσει κατά πόσον «η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 27/01/2021 να εγκρίνει την πρόνοια της παραγράφου 3 της πρότασης του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας που αναφέρει ότι για να συμμετάσχει στο σχέδιο[.] ΜΚΟ πρέπει να είναι μέλος Αθλητικής Ομοσπονδίας, παραβιάζει το Σύνταγμα άρθρο 28, τους νόμους και την Νομολογία ως προς την υποχρέωση αθλητικών σωματείων εγγεγραμμένων σύμφωνα με των περί Σωματείων και Ιδρυμάτων Νόμο 104 (1) 2017 και με αθλητική αναγνώριση από τον ΚΟΑ, να είναι εγγεγραμμένα σε Ιδιωτικές Ομοσπονδίες για να τύχουν βοήθειας» καθώς και το κατά πόσο «είναι νόμιμο και Συνταγματικό για να εξασφαλίσει τα δικαιώματα του ένα καθαρά ιδιωτικό ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικός Οργανισμός) όπως ο Αιτητής Θα πρέπει να είναι μέλος άλλου καθαρά ιδιωτικού ΜΚΟ όπως η Ομοσπονδία ΕΟΤΚ με αμφίβολη νομική υπόσταση;» παραβλέπει ότι ήταν ο ίδιος ο αιτητής που αιτήθηκε να του δοθεί η αιτουμένη επιχορήγηση δυνάμει της συγκεκριμένης απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 27.1.2021, η οποία καθόριζε κατά σαφή και ρητό τρόπο το πλαίσιο και τους απαιτούμενους όρους για την έγκριση τέτοιας χαριστικής παροχής. Με τούτο ως δεδομένο ο αιτητής κωλύεται και δεν νομιμοποιείται να αμφισβητεί εκ των υστερών τους όρους που το ίδιο το Υπουργικό Συμβούλιο καθόρισε και ενέκρινε για την υλοποίηση του Ειδικού Σχεδίου οικονομικής ενίσχυσης. Τούτο δε συνιστά χαρακτηριστική περίπτωση ανεπίτρεπτης επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας εκ μέρους του αιτητή ( Άννα Ηλία v Δημοκρατία ( Ε.Δ.Δ αρ.43/17, ημερ. 10/10/23). Εν πάση περιπτώσει δεν θα μπορούσα να μην παρατηρήσω ότι τέτοιοι λόγοι ακύρωσης- και δη ως προς την νομιμότητα της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου και τα κριτήρια που αυτή καθόριζε- δεν περιλήφθηκαν καν στα νομικά σημεία της Προσφυγής πόσο δε μάλλον εξειδικεύθηκαν και αιτιολογήθηκαν με απαιτούμενη σαφήνεια, ως η πάγια νομολογία επιτάσσει και οι απαιτήσεις που θέτει ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Δικαστηρίου (C.H Kounounas Constructions Ltd και Δημοκρατία (Αναθεωρητική Έφεση αρ. 28/14, ημερ. 28.7.2020), ECLI:CY:AD:2020:C277 Nestoras Hotels Ltd και Δημοκρατίας (Έφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου αρ. 169/18, ημερομηνίας 20/3/24).
Κατά συνέπεια και για όλους τους λόγους που επεξηγήθηκαν η Προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Επιδικάζονται έξοδα ύψους €1500 πλέον Φ.Π.Α, εάν υπάρχει, εναντίον του αιτητή και υπέρ του καθ΄ου η αίτηση.
Κελεπέσιη, Δ.Δ.Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο