ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ                                          

                                                 Υπόθεση Αρ. 1411/2021

                                             

     7 Νοεμβρίου, 2025

 

[Φ. ΚΑΜΕΝΟΣ, ΔΔΔ.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Δέσποινα Νικολάου

Αιτήτρια

 

Και

 

Υπουργείου Εργασίας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων

 

                                                       Καθ' ων η Αίτηση

......... 

Σωτηρούλα Νικολάου για Στυλιανό Κ. Αυγουστή για Αιτήτρια

Ιωάννα Κοτζιάμπασιη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για Καθ' ων η αίτηση.

                                               

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Φ. Καμένος, ΔΔΔ.: Με την υπό κρίση προσφυγή ζητείται ακύρωση της εκδοθείσας στις 16.08.2021 και κοινοποιηθείσας μεταγενεστέρως δι’ επιστολής ημερ. 02.09.2021 απορριπτικής απόφασης της Υπουργού Εργασίας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων επί  της ένστασης της Αιτήτριας, την οποία είχε ασκήσει επί της επίσης απορριπτικής απόφασης των Καθ’ ων η αίτηση ημερ. 02.10.2020 για ένταξή της Αιτήτριας στο σχέδιο ΕΣΤΙΑ (εφεξής το «Σχέδιο»). 

 

Με την αγόρευση της Αιτήτριας εγείρονται τρεις ενότητες λόγων ακύρωσης της προσβαλλόμενης: πρώτα ανεπαρκής αιτιολογία και έρευνα, δεύτερον νομική και πραγματική πλάνη και τρίτο παραβίαση αρχών χρηστής διοίκησης, καλής πίστης και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης.

 

Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση υποστηρίζουν πλήρως τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης και της προηγηθείσας διοικητικής ενέργειας, υποβάλλοντας παράλληλα ότι οι λόγοι ακύρωσης δεν είναι δεόντως δικογραφημένοι επί της αίτησης ακυρώσεως και δεν πρέπει να εξεταστούν από το Δικαστήριο.

 

Ξεκινώντας από το ζήτημα της δικογράφησης, διαπιστώνω ότι η παράθεση των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως πράγματι είναι ελλιπής. Προφανώς αυτό αποδίδεται στο ότι η Αιτήτρια είχε καταχωρήσει την αίτηση ακυρώσεως χωρίς βοήθεια συνηγόρου. Παρ’ όλα αυτά από τον δικαστικό φάκελο προκύπτει ότι 2μιση περίπου μήνες μετά την καταχώρηση της προσφυγής (και μήνες πριν την καταχώριση της ένστασης των Καθ’ ων η αίτηση), την εκπροσώπηση της Αιτήτριας ανέλαβε δικηγόρος και υπήρχε όλος ο απαραίτητος χρόνος να γίνουν τα δέοντα ώστε να υπάρξει συμμόρφωση με την απαίτηση του Κανονισμού 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Δικαστηρίου του 1962 (εφεξής ο «Κ7») και της σχετικής νομολογίας για δέουσα δικογράφηση.

 

Είναι σαφές ότι όταν η προσφυγή καταχωρείται χωρίς βοήθεια συνηγόρου, η περίπτωση εντάσσεται στη χαλάρωση[1] της δεύτερης περιόδου του Κ7, αυτό όμως δε σημαίνει ότι όταν πλέον αναλάβει δικηγόρος και δη σε χρόνο, ως στην υπό κρίση, που η λήψη κατάλληλων δικονομικών μέτρων θα ήταν ευλόγως αναμενόμενη, θεμιτή και προφανώς επιτρεπόμενη, δεν επανέρχεται η απαίτηση για δέουσα δικογράφηση των νομικών σημείων της προσφυγής. Αντίθετη ερμηνεία θα μπορούσε, θεωρώ, να ενθαρρύνει καταχωρήσεις εμφανώς ελλιπών δικογράφων από διαδίκους αρχικά μη εκπροσωπούμενους (ή μη εμφανιζόμενους ως εκπροσωπούμενους) από συνηγόρους, οι οποίοι όμως σύντομα μετά, θα αναλαμβάναν παρέχοντας πλήρη νομική επικουρία στους αιτητές χωρίς άρα να δικαιολογείται η χαλάρωση στη βασική αρχή ότι η δικογραφία αποτελεί το μέσο προσδιορισμού των επίδικων θεμάτων. Κάτι το οποίο θα απέληγε σε κατάχρηση.

 

Έχοντας διευκρινίσει τα ανωτέρω, συμφωνώ πλήρως με όσα, για παρόμοιο επίδικο ζήτημα, κρίθηκαν στην απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου στην Πρ. Αρ. 1609/2021 Κώστα Νεοφύτου ν. Γενικός Διευθυντής Υπουργείου Εργασίας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ημερ. 23.01.2025 (Κωμοδρόμος, ΠΔΔ).

 

Κατά τα λοιπά, όμως, παρά το ελλειμματικό της δικογράφησης των νομικών σημείων επί της αίτησης ακυρώσεως, από όσα τουλάχιστον αναφέρθηκαν σε αυτή προσφέρεται δικονομικά η δυνατότητα απόφανσης επί των ισχυρισμών της Αιτήτριας περί πλάνης και πλημμελούς έρευνας και αιτιολογίας, εφόσον στο δικόγραφο της αίτησης ακυρώσεως διατυπώνεται ευθέως το παράπονο της Αιτήτριας ότι οι Καθ’ ων η αίτηση δεν έλαβαν υπόψη συγκεκριμένα πραγματικά δεδομένα, ήτοι ότι δεν υπάρχουν δύο καταστήματα στην κύρια κατοικία καθώς και ότι πληρείται η πρόνοια 2.1.1 του Σχεδίου λόγω μεγάλων καθυστερήσεων στην αποπληρωμή του δανείου καθώς και ότι δεν αναφέρουν (άρα δεν αιτιολογείται) ποια παραστατικά δεν προσκόμισε με αποτέλεσμα να μη καταστεί δυνατή η εξέταση της αίτησης της.

 

Έχοντας λοιπόν εξετάσει τις εκατέρωθεν υποβολές, θα απορρίψω καταρχάς τον ισχυρισμό της Αιτήτριας ότι η προσβαλλόμενη είναι πεπλανημένη και αναιτιολόγητη λόγω μη αναφοράς από τους Καθ’ ων η αίτηση των παραστατικών που η Αιτήτρια όφειλε να είχε προσκομίσει και δεν το έπραξε. Οι Καθ’ ων η αίτηση στην επιστολή τους ημερ. 02.10.2020 με την οποία της κοινοποίησαν την απορριπτική απόφαση τους (Παράρτημα 2 σε Ένσταση Καθ’ ων η αίτηση) είχαν αναφέρει ρητώς στην Αιτήτρια τα ακόλουθα, ως προς τα απαιτούμενα εκ μέρους τους παραστατικά:

 

«2.      Έχει διαπιστωθεί ότι δεν προσκομίσατε όλα τα απαραίτητα παραστατικά τα οποία απαιτούνται για την αξιολόγηση της αίτησής σας, παρά το ότι σας έχουν ζητηθεί από το Τραπεζικό Ίδρυμα στο οποίο την υποβάλατε. Συγκεκριμένα, δεν προσκομίσατε ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις για την εταιρεία HERCULES ALUMINIUM LTD για τα έτη 2016, 2017 και 2018.»

 

Με την ένστασή της (Παράρτημα 3 σε Ένσταση Καθ’ ων η αίτηση), η Αιτήτρια παραδέχτηκε ότι δεν υπέβαλε της οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας των ετών 2016-2018 λέγοντας ότι δεν είχαν ετοιμαστεί και ότι οι τελευταίες καταστάσεις που διέθετε αφορούσαν το έτος 2012, επισυνάπτοντας βεβαιώσεις από το λογιστή ότι δεν είχαν η ίδια και ο σύζυγός της λάβει μέρισμα. Συνεπώς, και σε αντίθεση με την υποβολή στις σελίδες 11-12 της γραπτής της αγόρευσής (εφεξής η «ΓΑ») ότι δεν της ζητήθηκαν τα συγκεκριμένα έγγραφα (τελευταία παράγραφος σελ. 12 ΓΑ) ή ότι τελικώς τα υπέβαλε με την ένστασή της προς τους Καθ’ ων η αίτηση (πρώτη παράγραφος σελ. 13 ΓΑ), είναι σαφές ότι ήταν πλήρως ενήμερη ποια παραστατικά, ήτοι τις συγκεκριμένες οικονομικές καταστάσεις ζητούσαν οι Καθ’ ων η αίτηση αλλά και ότι δεν τις προσκόμισε εφόσον δεν είχαν ετοιμαστεί.

 

Δεδομένων των πιο πάνω, κατά την αξιολόγηση (Παράρτημα 14 σε Ένσταση) της ένστασης, οι Καθ’ ων η αίτηση σημείωσαν ρητώς ως ειδικά προς το ζήτημα των οικονομικών καταστάσεων:

 

«2.      Αναφορικά με την HERCULES ALUMINIUM LIMITED HE 151697, αν και Δημοσιεύτηκε η Τρίμηνη, ο Η(..) Ν (..) σύζυγος της Αιτήτριας, σύμφωνα με τα ΤΦ63 είναι για τα έτη 2017, 2018, στο μισθολόγιο της πιο πάνω εταιρείας, απόδειξη της δραστηριότητας της εταιρείας και ως εκ τούτου οι ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις απαιτούνται.

 

Εισήγηση Επιτροπής Εξέτασης Ενστάσεων:

 

Ή Επιτροπή αφού εξέτασε την ένσταση και όλα τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της εισηγείται: Απόρριψη της Ένστασης, για τους πιο κάτω λόγους:

 

1.        (…)

2.        Μη Προσκόμιση ελεγμένων οικονομικών καταστάσεων για την εταιρεία HERCULES ALUMINIUM LIMITED».

 

Με τα ανωτέρω ως δεδομένα, δε θεωρώ ότι οι Καθ’ ων η αίτηση πλανήθηκαν ή αιτιολόγησαν ανεπαρκώς την απόφασή τους. Είχαν εξ αρχής ζητήσει την υποβολή των οικονομικών καταστάσεων και η Αιτήτρια γνώριζε ότι αυτά τα παραστατικά απαιτούσαν οι Καθ’ ων η αίτηση πλην δεν τα διέθετε λόγω μη ετοιμασίας τους. Η μη αναφορά εκ νέου, στην επιστολή ημερ. 02.09.2021, ότι απαιτούνται οι οικονομικές καταστάσεις των ετών 2016-2018 δεν αποτελεί πλημμέλεια αιτιολογίας ούτε προκύπτει πλάνη ή πλημμελής έρευνα, δεδομένου ότι η Αιτήτρια ήταν ενήμερη για την απαίτηση προσκόμισης των οικονομικών καταστάσεων ενώ δε από το Παράρτημα 14 στην Ένσταση των Καθ’ ων η αίτηση είναι σαφές ότι οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας αξιολόγηθηκαν από τους Καθ’ ων η αίτηση, οι οποίοι όμως ενέμειναν στην αρχική τους απαίτηση. Νοείται ότι συμφωνώ με τη θέση των Καθ’ ων η αίτηση ότι, στην προκείμενη περίπτωση, η αιτιολογία δύναται να συμπληρωθεί από τα στοιχεία του φακέλου [βλ. Παντελούρης κ.ά. v. Υπουργικού Συμβουλίου (1991) 3 Α.Α.Δ. 7] και δεν ήταν απαραίτητο, πόσο μάλλον ώστε να προκύπτει ακυρότητα της προσβαλλόμενης, να καταγραφεί εκ νέου στην επιστολή ημερ. 02.09.2021 ότι απαιτούνται οι οικονομικές καταστάσεις ετών 2016-2018.

 

Ως εκ τούτου οι ισχυρισμοί της πρώτης ενότητας λόγων ακύρωσης απορρίπτονται και προχωρώ στους ισχυρισμούς (περί πλάνης) που αναπτύσσονται στη δεύτερη ενότητα της ΓΑ.

 

Το τραπεζικό ίδρυμα της δανειακής υποχρέωσης της Αιτήτριας είχε πληροφορήσει τους Καθ’ ων η αίτηση ότι δεν πληρείτο η απαίτηση όπως κατά την 30.09.2017 τουλάχιστον το 20% του υπολοίπου του συνόλου των διευκολύνσεων της Αιτήτριας είχε καθυστέρηση τις αμέσως προηγούμενες 90 ημέρες από την 30.09.2017.

 

Παρά το ότι η Αιτήτρια με την ένστασή της προς τους Καθ’ ων η αίτηση επεσύναψε και τραπεζικές καταστάσεις του δανείου της, δεν παραπέμπομαι σε οποιοδήποτε στοιχείο αυτών που να υποστηρίζει τον ισχυρισμό της ότι οι Καθ’ ων η αίτηση πλανήθηκαν ως προς τη μη εκ μέρους της πλήρωση του κριτηρίου 2.1.1(α) του Σχεδίου. Σημειώνω μάλιστα ότι, ιδίως από τη στιγμή που στην ένστασή της προς τους Καθ’ ων η αίτηση η Αιτήτρια είχε αναφερθεί σε καθυστέρηση 75 ημερών μέχρι τον Ιούνιο 2017 (παράγραφος 1 στο Παράρτημα 3 στην Ένσταση των Καθ’ ων η αίτηση) ενώ πλέον στην ΓΑ (πρώτη παράγραφος σελ. 16 ΓΑ) αναφέρεται σε καθυστέρηση 90 ημερών μέχρι τον Ιούνιο 2017, αναμενόταν ότι, ενόψει των ανακόλουθων υποβολών, θα παρέπεμπε σε σαφή στοιχεία που να θεμελιώνουν τον ισχυρισμό της ότι εμπίπτει στην πρόνοια του κριτηρίου 2.1.1(α) του Σχεδίου.

 

Δε με βρίσκει σύμφωνο ούτε η υποβολή ότι πεπλανημένα και λανθασμένα οι Καθ’ ων η αίτηση ανέφεραν στην Αιτήτρια ότι το ακίνητο του οποίου ζητείται προστασία μέσα στα πλαίσια του Σχεδίου, εκτός της Κύριας Κατοικίας περιλαμβάνει και δύο καταστήματα στο ισόγειο. Στην παράγραφο 3 της ένστασης της Αιτήτριας προς τους Καθ’ ων η αίτηση (Παράρτημα 3 Ένστασης Καθ’ ων η αίτηση) υπάρχει ρητή παραδοχή περί ύπαρξης δύο καταστημάτων στο ισόγειο[2], δε βλέπω συνεπώς ποια εν προκειμένω η πλάνη των Καθ’ ων η αίτηση. Το αν κατά τον χρόνο υποβολής της ένστασης τα εν λόγω καταστήματα χρησιμοποιούνταν ως αποθηκευτικοί χώροι δε θεωρώ, ούτε άλλωστε προτείνεται οποιοσδήποτε λόγος, ότι αποτελεί παράγοντα που όφειλαν να είχαν λάβει υπόψη οι Καθ’ ων η αίτηση προς έγκριση της αίτησης της Αιτήτριας. 

 

Ως εκ των πιο πάνω και η δεύτερη ενότητα λόγων ακύρωσης απορρίπτεται.

 

Η τρίτη ενότητα των λόγων ακύρωσης εντάσσεται στις μη δεόντως δικογραφημένες υποβολές της Αιτήτριας, παρ’ όλα αυτά θα σημειώσω συνοπτικά ότι ουδέν αναφέρεται προς θεμελίωση των εκεί εγειρόμενων πέραν της παράθεσης νομολογίας και νομοθετικών προνοιών. Στο μέτρο δε που ο ισχυρισμός περί παράβασης των αρχών χρηστής διοίκησης, καλής πίστης και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, εδράζεται επί της θέσης της Αιτήτριας ότι η απαίτηση των Καθ΄ ων η αίτηση για προσκόμιση οικονομικών καταστάσεων ήταν προϊόν πλημμελούς έρευνας και αιτιολογίας (δεύτερη παράγραφος σελ. 22 ΓΑ), είναι αυτονόητο ότι, δεδομένης της απόρριψης της εν λόγω θέσης της (βλ. ανωτέρω πρώτη ενότητα λόγων ακύρωσης), απορριπτέος, σε κάθε περίπτωση, είναι και ο ισχυρισμός της αυτός.

 

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη επικυρώνεται με 1.500 ευρώ έξοδα υπέρ των Καθ΄ων η αίτηση.

 

Φ. Καμένος, ΔΔΔ