ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Υπόθεση Αρ. 709/2025
14 Νοεμβρίου, 2025
[ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΔΔΔ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
MD H., ARC. xxxxxx από το Μπαγκλαντές
Αιτητής,
και
Κυπριακή Δημοκρατίας, μέσω Διευθυντή Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης
__________________
Νατάσα Χαραλαμπίδου για Νατάσα Χαραλαμπίδου & Συνεργάτες ΔΕΠΕ, δικηγόρος του Αιτητή.
Αίγλη Κίτσιου με Θεοχάρια Παπανικολάου, Δικηγόροι της Δημοκρατίας, για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, δικηγόρο για τους Καθ' ων η Αίτηση.
___________________
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΔΔΔ.: Με την παρούσα Προσφυγή, ο αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 21/06/2025 με την οποία κηρύχθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης και εναντίον του εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης ίδιας ημερομηνίας. Τα γεγονότα της υπόθεσης, ως προκύπτουν από τα σχετικά έγγραφα του διοικητικού φακέλου και καταγράφεται στην ένσταση των Καθ' ων η αίτηση, έχουν ως ακολούθως.
Ο Αιτητής είναι υπήκοος Μπαγκλαντές με ημερομηνία γέννησης 15/08/1997, ο οποίος στις 01/06/2022 υπέβαλε αίτηση Διεθνούς Προστασίας και η οποία απορρίφθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου στις 24/06/2022. Στις 26/08/2022 ο αιτητής καταχώρησε στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας την προσφυγή με αρ. 5440/22, η οποία απορρίφθηκε στις 15/12/2022. Έκτοτε ο αιτητής παρέμενε παράνομα στο έδαφος της Δημοκρατίας, μέχρι που στις 20/06/2025 συνελήφθη στην Αγία Νάπα από μέλη της ΑΔΕ Αμμοχώστου. Τότε διαπιστώθηκε ότι αυτός δεν είχε σταθερή διεύθυνση, ενώ ανέφερε ότι τον φιλοξενούν διάφορα φιλικά του πρόσωπα στην Αγία Νάπα. Περεταίρω, ως η επιστολή της ΥΑΜ Αμμοχώστου προς την Διευθύντρια Τμήματος Μετανάστευσης ημερ. 21/06/2025, ο αιτητής δήλωσε ότι δεν επιθυμεί να επαναπατριστεί και ότι το διαβατήριο του βρίσκεται στην Υπηρεσία Ασύλου. Αυτές οι διαπιστώσεις των Καθ' ων η αίτηση είχαν αποτέλεσμα να κριθεί ότι υπάρχει κίνδυνος διαφυγής του. Την επόμενη ημέρα 21/06/2025 εκδόθηκαν κατά του αιτητή διάταγμα κράτησης και διάταγμα απέλασης, δυνάμει του άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου τα οποία αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Λέγοντας αυτά, υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης, κρίνεται σημαντικό να καταγραφεί και το ιστορικό της διαδικασίας ενώπιον του Δικαστηρίου. Η προσφυγή καταχωρήθηκε στις 30/06/2025 και το Δικαστήριο, αφού έδωσε διαδοχικές προθεσμίες για καταχώρηση των δικογράφων, όρισε την υπόθεση για Διευκρινήσεις στις 22/07/2025. Στις 22/07/2025 αναφέρθηκε στο Δικαστήριο από την κα.Χαραλαμπίδου και επιβεβαιώθηκε από την Νομική Υπηρεσία ότι, ο αιτητής υπέβαλε μεταγενέστερη αίτηση για παροχή σ’ αυτόν διεθνούς προστασίας στις 21/06/2025, ημέρα έκδοσης και των προσβαλλόμενων διαταγμάτων. Κατά τη συγκεκριμένη δικάσιμο έγιναν αναφορές για έκδοση νέων διαταγμάτων χωρίς επιβεβαίωση από το αρμόδιο τμήμα, εξέλιξη η οποία απέτρεψε τη διεξαγωγή των διευκρινήσεων και την επιφύλαξη απόφασης. Την επόμενη ημέρα ήτοι στις 23/07/2025, οπότε το Δικαστήριο άφησε την υπόθεση για μνεία ούτως ώστε να τοποθετηθεί η πλευρά των Καθ' ων η αίτηση, αναφέρθηκε από την Νομική Υπηρεσία ότι υπήρχε η πρόθεση για έκδοση των νέων διαταγμάτων, όταν επιστρέψει η Διευθύντρια του Τμήματος Μετανάστευσης από το εξωτερικό. Αναφέρθηκε ακόμα από την κα. Παπανικολάου ότι η μεταγενέστερη αίτηση του αλλοδαπού ημερ. 21/06/2025 έγινε αποδεκτή προς εξέταση στις 17/07/2025, εξέλιξη η οποία όμως δεν αναιρούσε την νομιμότητα των προσβαλλόμενων διαταγμάτων. Το Δικαστήριο επαναόρισε την υπόθεση για Διευκρινήσεις, λόγω προγραμματισμένης απουσίας της δικηγόρου του αιτητή στο εξωτερικό, στις 19/08/2025. Στις 19/08/2025 δηλώθηκε από την κα. Παπανικολάου ότι εκδόθηκαν νέα διατάγματα αλλά υπήρξε έντονη αμφισβήτηση ότι τέτοια διατάγματα επιδόθηκαν στον αιτητή από τη δικηγόρο του. Καταγράφοντας ότι εν προκειμένω η τυχόν έκδοση νέων διαταγμάτων ίσως να καθιστούσε την υπόθεση άνευ αντικειμένου, το Δικαστήριο επαναόρισε την υπόθεση για οδηγίες στις 22/08/2025 ώστε να ξεκαθαρίσει το ζήτημα. Στις 22/08/2025 κατατέθηκαν στο Δικαστήριο, αντίγραφο διατάγματος κράτησης ημερ. 1/08/2025, μαζί με επιστολή των Καθ' ων η αίτηση ίδιας ημερομηνίας, ενώ ξεκαθαρίστηκε πως το διάταγμα απέλασης το οποίο έτυχε αναστολής παρέμενε σε ισχύ. Παρά την έκδοση νέου μεταγενέστερου διατάγματος στη βάση άλλης νομοθεσίας ήτοι του περί Προσφύγων Νόμου, η δικηγόρος του αιτητή δήλωσε ότι επιθυμούσε την προώθηση της υπόθεσης με σκοπό την έκδοση ακυρωτικής απόφασης του διατάγματος κράτησης ημερ. 21/06/2025, για σκοπούς αποζημιώσεων συνεπεία κατάλοιπου ζημίας του πελάτη της. Μετά το ξεκαθάρισμα της θέσης του αιτητή, το Δικαστήριο επαναόρισε την υπόθεση για Διευκρινήσεις στις 26/08/2025 ημερομηνία οπότε κατατέθηκαν οι διοικητικοί φάκελοι, αγόρευσαν οι δικηγόροι και η απόφαση επιφυλάχθηκε.
Ο αιτητής, μέσω της δικηγόρου του, καταχώρησε την παρούσα προσφυγή, η οποία προσβάλει τη νομιμότητα των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης ημερομηνίας 21/06/2025. Όπως προανέφερα, το διάταγμα κράτησης που εκδόθηκε στις 21/06/2025 δυνάμει του άρθρου 14 και βάσει του Άρθρου 6(1)(Κ) του ΚΕΦ.105 ακυρώθηκε και εκδόθηκε νέο την 1/08/2025 με βάση τον περί Προσφύγων νόμο, ενώ η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης έχει ανασταλεί μέχρι την εκδίκαση της παρούσας. Ως ο ισχυρισμός του αιτητή, το μεταγενέστερο αίτημα καταχωρίστηκε στην Υπηρεσία Ασύλου πριν του επιδοθούν τα διατάγματα ημερ. 21/06/2025, θέση την οποία ωστόσο απορρίπτει η εκπρόσωπος των Καθ' ων η αίτηση.
Όπως τονίστηκε κατά τις διευκρινήσεις από την κα.Χαραλαμπίδου, η συνεχιζόμενη κράτηση του αιτητή από την έκδοση του διατάγματος στις 21/06/2025 μέχρι και την 1/08/2025 οπότε αυτό ακυρώθηκε και εκδόθηκε νέο, νομιμοποιεί τη συνέχιση της υπόθεσης μέχρι την έκδοση απόφασης, αφού παραμένει κατάλοιπο ζημίας λόγω ακριβώς της στέρησης της ελευθερίας του, θέση την οποία απέρριψε η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, χωρίς να είναι σε θέση να παραπέμψει σε σχετικές αποφάσεις.
Είναι παραδεκτό ότι την 1/08/2025 οι Καθ' ων η αίτηση, εξέδωσαν νέο διάταγμα κράτησης στη βάση του περί προσφύγων νόμου ακυρώνοντας το προσβαλλόμενο διάταγμα κράτησης ημερ.21/06/2025. Ωστόσο, κρίνω ότι αυτό δεν εμποδίζει το παρόν Δικαστήριο να επιληφθεί, ακόμα και στο παρόν χρονικό διάστημα, την νομιμότητα του διατάγματος κράτησης. Σχετικά παραθέτω απόσπασμα από την απόφαση ημερ. 15.10.2024 στην Έφεση Απόφασης Δ.Δ. Αρ. 12/2024, Ahmed Shbib ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργού Εσωτερικών, όπου αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:
«Η κατάργηση, ανάκληση, ακύρωση, εξ υπαρχής εξαφάνιση ή εκπνοή της ισχύος της προσβαλλόμενης πράξης μεσούσης της δίκης (πρωτόδικα ή κατ' έφεση), στερεί την τελευταία από το αντικείμενό της, εκτός εάν εγείρεται θέμα κατάλοιπου ζημίας διεκδικήσιμης βάσει του Άρθρου 146.6 του Συντάγματος (Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 59/2018 Μιχαήλ ν. Ανώτατου Εκτελεστικού Διευθυντή Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου κ.ά., απόφαση ημερ. 11.1.2024). Κατάλοιπο ζημιάς προκύπτον ευθέως από την προσβαλλόμενη πράξη και αναδεικνυόμενο, τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως, από τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία (Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 104/2017 Λακκοτρύπη ν. Κοινοτικού Συμβουλίου Πελενδρίου κ.ά., απόφαση ημερ. 12.12.2023).
Στην περίπτωση της ανάκλησης διαταγμάτων απέλασης και κράτησης, ο θιγόμενος αλλοδαπός διατηρεί έννομο συμφέρον για προώθηση της υπόθεσης του (πρωτόδικα και κατ' έφεση) εξαιτίας της κράτησής του (έστω και ολιγοήμερης), διότι μόνο έτσι δύναται να διεκδικήσει αποζημίωση -στη βάση του Άρθρο 146.6 του Συντάγματος- για την (κατ' ισχυρισμόν παράνομη) αποστέρηση της ελευθερίας του (Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 147/2012 Stoyanov ν. Δημοκρατίας, ανωτέρω).
Δηλαδή, η αποστέρηση της ελευθερίας είναι αυταπόδεικτο ζημιογόνο κατάλοιπο, τουλάχιστον στο απαιτούμενο επίπεδο του εκ πρώτης όψεως για σκοπούς του παραδεκτού της Προσφυγής Αρ. 1578/2023 και κατ' επέκταση, της παρούσας έφεσης. Εν προκειμένω, η πραγματική κράτηση του Εφεσείοντα βάση του επίδικου διατάγματος κράτησης δεν αμφισβητείται από την Εφεσείουσα, τουναντίον επιβεβαιώνεται εμμέσως από την απελευθέρωση του Εφεσείοντα σε χρόνο (11.6.2024) μεταγενέστερο και αυτής της (εκ της Εφεσίβλητης) ακύρωσης του επίδικου διατάγματος κράτησης.
Συνεπώς, η πραγματική κράτηση του Εφεσείοντα στη βάση του εδώ επίδικου διατάγματος κράτησης συνιστά το εκ πρώτης όψεως κατάλοιπο ζημίας που δικαιολογεί την εκδίκαση της παρούσας έφεσης και σε σχέση με τη νομιμότητα του επίδικου διατάγματος κράτησης, παρά τη μεσολάβουσα ακύρωση του από την Εφεσίβλητη.»
Ξεκαθαρίζοντας το ζήτημα του κατάλοιπου ζημίας το οποίο εντοπίζεται υπό τις περιστάσεις και επιβάλει τη συνέχιση της υπόθεσης μέχρι την έκδοση απόφασης, προχωρώ στην εξέταση των λόγων ακύρωσης, οι οποίοι προωθούνται μέσα από την εκτενέστατη γραπτή αγόρευση της δικηγόρου του αιτητή.
Μέσω του πρώτου λόγου ακύρωσης, ο αιτητής ισχυρίζεται παραβίαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και του άρθρου 18ΟΘ(1) του ΚΕΦ.105 αφού «δεν εκδόθηκε απόφαση επιστροφής, ούτε δόθηκε χρόνος προς αυτόν για εξέταση της πιθανότητας οικειοθελούς αναχώρησης του από την Δημοκρατία, αλλά αντί αυτών, εκδόθηκαν απευθείας τα προσβαλλόμενα διατάγματα». Όπως ισχυρίζεται πάντα η κα.Χαραλαμπίδου, σύμφωνα με το άρθρο 18ΟΘ του ΚΕΦ. 105, η διαδικασία επιστροφής και οικειοθελούς αποχώρησης θα πρέπει να προηγείται της έκδοσης των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης και αποτελεί υποχρέωση της Διοίκησης προτού εκδώσει τα σχετικά διατάγματα, κάτι που λανθασμένα δεν έγινε στη παρούσα.
Κατά δεύτερον, ο αιτητής προβάλει ισχυρισμούς περί αναρμοδιότητας προσώπου στην έκδοση της απόφασης επιστροφής και κήρυξης του σε απαγορευμένο μετανάστη. Είναι η θέση του αιτητή ότι, καμία εξουσιοδότηση δεν υπάρχει μέσα στον διοικητικό του φάκελο και/ή στα παραρτήματα της ένστασης και καμία τέτοια εξουσιοδότηση δεν έχει στην πραγματικότητα εκχωρηθεί προς τον Ανώτερο Λειτουργό Μετανάστευσης κον Ανδρέα Κωνσταντίνου από το Υπουργικό Συμβούλιο για να υπογράφει και να λαμβάνει τις προσβαλλόμενες αποφάσεις στη βάση των συγκεκριμένων άρθρων του ΚΕΦ. 105.
Ως τρίτος λόγος ακύρωσης προβάλλεται ισχυρισμός περί αναιτιολόγητης απόφασης των Καθ’ ων η Αίτηση και η αιτιολογία στο διάταγμα είναι ανυπόστατη, αφού υπήρξε «Ανάκτηση του καθεστώτος του Αιτητή Διεθνούς Προστασίας». Όπως προαναφέρθηκε, ο αιτητής ισχυρίζεται ότι, οι προσβαλλόμενες αποφάσεις εκδόθηκαν μετά την υποβολή της μεταγενέστερης αίτησης του στις 21/06/2025 και είναι αποτέλεσμα έλλειψης δέουσας έρευνας, πλάνης περί τα πράγματα και το νόμο, κατάχρησης εξουσίας και παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας. Συνεπεία τούτης της μεταγενέστερης αίτησης, τίθεται ο ισχυρισμός ότι, υπάρχει παράλειψη έκδοσης μεταγενέστερης δεόντως αιτιολογημένης απόφασης, θέση η οποία όμως ανετράπη, αφού ακολούθησε η έκδοση νέου διατάγματος κράτησης την 1/08/2025.
Τέλος, υποστηρίζεται ότι η διοίκηση παραβίασε την Αρχή της Μη Επαναπροώθησης και τα Άρθρα 18ΟΖ και 18ΠΑ(1) του ΚΕΦ.105.
Αντίθετες είναι η θέσεις των Καθ’ ων η αίτηση. Η δικηγόρος της Νομικής Υπηρεσίας προς υποστήριξη της θέσης ότι, η παρούσα προσφυγή πρέπει να απορριφθεί, αναφέρει ότι, η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση, έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, μετά από δέουσα έρευνα και σωστή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ' ων η αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, καθώς και ότι η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη. Περαιτέρω τονίζει ότι, με τα όσα προβάλει ο αιτητής ουδόλως ανέτρεψε το τεκμήριο νομιμότητας των προσβαλλόμενων πράξεων.
Ειδικότερα, ως προς τις επικλήσεις του αιτητή για ενέργειες στις οποίες προέβη για επανάνοιγμα του φακέλου του, η δικηγόρος των Καθ’ ων η αίτηση παρατηρεί ότι, αυτές ακολούθησαν τη σύλληψη του στις 20/06/2025 και την έκδοση των προσβαλλόμενων διαταγμάτων την επόμενη ημέρα και σε κάθε περίπτωση ο αιτητής ήταν παράνομος μετανάστης στο έδαφος της Δημοκρατίας ήδη από τις 15/12/2022, οπότε η προσφυγή του απορρίφθηκε από το ΔΔΔΠ. Η μεταγενέστερη αίτηση για επανάνοιγμα του φακέλου του αιτητή με σκοπό να εξεταστεί ξανά η αίτηση του, προβάλουν οι Καθ’ ων η αίτηση, ακολούθησε την έκδοση των διαταγμάτων και δεν αναστέλλει την παράνομη παραμονή του, ενώ κρίνονται εκ του περισσού για σκοπούς που αφορούν τον έλεγχο των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης τα οποία σύννομα έχουν εκδοθεί κατά τον ουσιώδη χρόνο. Ακόμα, σημειώνει, κανένα αποδεικτικό ότι η μεταγενέστερη αίτηση προηγήθηκε της έκδοσης των διαταγμάτων, προς απόδειξη των ισχυρισμών του αιτητη, έχει προσκομιστεί.
Όπως ακόμα διαπιστώνει το Δικαστήριο, η ευπαίδευτη δικηγόρος της Νομικής Υπηρεσίας απαντά εκτενώς ως προς το ζήτημα αναρμοδιότητας οργάνου το οποίο προωθεί ο αιτητής, παραπέμποντας σε σχετικές πρόνοιες της νομοθεσίας. Είναι η θέση της ότι, το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφασή του ημερομηνίας 26.3.2025 εκχώρησε στο συγκεκριμένο λειτουργό που υπογράφει τις προσβαλλόμενες αποφάσεις τις αντίστοιχες εξουσίες. Παραθέτει μάλιστα τη σχετική απόφαση, ότι: «β) Να εκχωρήσει, παράλληλα, στους Ανώτερους Λειτουργούς Μετανάστευσης, (…) κ.Ανδρέα Κωνσταντίνου και (…) τις εξουσίες τις οποίες του παρέχουν τα άρθρα 6(1)(κ) και (ζ), 14, 18ΙΣΤ, 18ΚΣΤ(4) και (5) και (5Α), 18Π(1) και (3), 18ΠΑ και 18ΠΣΤ των πιο πάνω Νόμων, όπως αυτοί εκάστοτε τροποποιούνται η αντικαθίστανται, με ισχύ από τις 26.3.2025.». Συνεπώς, καταδεικνύει, ο κ. Ανδρέας Κωνσταντίνου είχε αρμοδιότητα δυνάμει των άρθρων 6(1) (κ) του Κεφ. 105 αλλά και 18ΠΓ του Κεφ 105, άρθρα τα οποία εμπεριέχονται στην συγκεκριμένη απόφαση και αντίστοιχα στο περιεχόμενο της απόφασης ημερ. 21/06/2025, εντοπίζεται η κήρυξη και/ή θεώρηση του Αιτητή ως απαγορευμένου μετανάστη δυνάμει του άρθρου 6(1)(κ) του Κεφ. 105 και η απαγόρευση επανεισόδου του αιτητή στην Δημοκρατία δυνάμει του άρθρου 18ΠΓ του Κεφ. 105.
Προτού εξετάσω τα όσα προβάλλονται από την ευπαίδευτη δικηγόρο του αιτητή, υπενθυμίζω ότι, τα μόνο πραγματικά γεγονότα τα οποία και στοιχειοθετούν την ενώπιον του Δικαστηρίου υπόθεση είναι αυτά τα οποία καταγράφονται στο διοικητικό φάκελο και οποιοιδήποτε ισχυρισμοί γεγονότων που εκτίθενται από το δικηγόρο του αιτητή και οι οποίοι δεν συνάδουν με το περιεχόμενο του σχετικού διοικητικού φακέλου δεν λαμβάνονται υπόψη, καθ' ότι, ως έχει πολλάκις νομολογηθεί, η αγόρευση σε υποθέσεις διοικητικού δικαίου δεν είναι μέσο για θεμελίωση πραγματικών δεδομένων και περαιτέρω, δεν είναι επιτρεπτή η προσαγωγή μαρτυρίας χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου.
Καταρχήν, σημειώνω την αιτιολογία της κράτησης και της απέλασης, όπως καταγράφεται στα προσβαλλόμενα διατάγματα, ότι δηλαδή ο αιτητής κατέστη παράνομος μετανάστης «καθότι παρέμεινε στη Δημοκρατία παράνομα από τις 15/12/2022, όταν απορρίφθηκε η προσφυγή του κατά της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου από το Διεθνές Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας.».
Όπως καταγράφω στα γεγονότα της υπόθεσης ανωτέρω, ο αιτητής διατείνεται ότι, ακολούθως της σύλληψης του, αλλά πριν την έκδοση και επίδοση των προσβαλλόμενων διαταγμάτων, καταχώρησε μεταγενέστερη αίτηση στην Υπηρεσία Ασύλου η οποία εν τέλει οδήγησε στην ακύρωση του προσβαλλόμενου διατάγματος κράτησης και στην έκδοση νέου στη συνέχεια. Αυτό, ότι δηλαδή η μεταγενέστερη αίτηση προηγήθηκε της έκδοσης των διαταγμάτων, όπως πολύ ορθά προβάλλει η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας, δεν αποδεικνύεται με οποιονδήποτε τρόπο από τον διοικητικό φάκελο, ούτε έχει προσκομιστεί από την δικηγόρο του αιτητή σχετική μαρτυρία, αλλά και ούτε η καταχώρηση μεταγενέστερη αίτησης αναστέλλει την παράνομη παραμονή του συγκεκριμένου προσώπου κατά τον ουσιώδη χρόνο.
Το ζήτημα των συνεπειών της μεταγενέστερης αίτησης στο νομικό καθεστώς του Αιτητή έχει απασχολήσει κατ΄επανάληψη το Διοικητικό Δικαστήριο (βλ. Α.Η. ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 2239/202 2 (Κ) (i-Justice), ημερ. 25.01.2023, THI HONG ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 2090/2022 (Κ) (i-Justice), ημερ. 30.12.2022, D.S. ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 578/2023 (Κ) (i-Justice), ημερ. 01.06.2023), ενώ το ζήτημα έχει κριθεί διεξοδικά στην απόφαση Sohel Madber ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Έφεση κατά απόφασης του ΔΔ αρ. 8/2022, ημερ. 17.11.2022, όπου καθορίστηκε ότι μεταγενέστερο αίτημα για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας ξεκινά με το δεδομένο πως ο Αιτητής δεν είναι αιτητής διεθνούς προστασίας, ενώ χαρακτηρίζεται από το καθεστώς που ίσχυε με την απόρριψη της αρχικής αίτησης ασύλου που είχε εν πρώτοις υποβάλει και απερρίφθη. Αντίθετη κρίση, ήτοι την παραχώρηση και απόκτηση της ιδιότητας ασύλου σε κάθε περίπτωση μεταγενέστερης αίτησης, θα έδιδε δικαίωμα καταστρατήγησης του Νόμου εκ μέρους αιτητών ασύλου, οι οποίοι θα καταχωρούν συνεχείς αιτήσεις προσδοκώντας στην άνευ ετέρου νομιμοποίηση της παραμονής τους στην Κυπριακή Δημοκρατία (βλ. Enone Essome Gilles, Πολιτική Αίτηση Aρ. 114/2023, ημερ. 23/10/2023, ECLI:CY:AD:2023:B223).
Με δεδομένο ωστόσο ότι, η Νομική Υπηρεσία αμφισβητεί ότι πριν την έκδοση και επίδοση των προσβαλλόμενων διαταγμάτων, ο αιτητής καταχώρησε μεταγενέστερη αίτηση στην Υπηρεσία Ασύλου και ούτε προκύπτει από τον διοικητικό φάκελο οιαδήποτε τέτοια ενέργεια, το Δικαστήριο δεν δύναται να συνυπολογίσει και να εξετάσει τους ισχυρισμούς της δικηγόρου του αιτητή για ήδη εκκρεμούσα μεταγενέστερη αίτηση προς εξασφάλιση καθεστώτος Διεθνούς Προστασίας. Μέσα στα ίδια πλαίσια, στερείται οιοδήποτε πραγματικό υπόβαθρο ο τελευταίος λόγος ακύρωσης τον οποίο προωθεί ο αιτητής, ότι η διοίκηση παραβίασε την Αρχή της Μη Επαναπροώθησης και τα αντίστοιχα Άρθρα της νομοθεσίας. Κατά συνέπεια, ο συγκεκριμένος ισχυρισμός, περί παράβασης της αρχής της επαναπροώθησης, απορρίπτεται ως παντελώς αβάσιμος.
Εξετάζοντας τις περιστάσεις της υπόθεσης, διαπιστώνω ότι, η κήρυξη του αιτητή ως απαγορευμένου μετανάστη ήδη από 15/12/20212 αποτελεί αναπόφευκτη συνέπεια της διαπίστωσης ότι, η προσφυγή του με αρ. 5440/2022, εναντίον της απορριπτικής απόφασης της Υπηρεσία Ασύλου ημερομηνίας 24/06/2022, απορρίφθηκε εκ μέρους του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας. Όπως ακριβώς καταγράφεται στα προσβαλλόμενα διατάγματα, ο Αιτητής κατέστη παράνομος μετανάστης «καθότι παρέμεινε στη Δημοκρατία παράνομα από τις 15/12/2022, όταν απορρίφθηκε η προσφυγή του κατά της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου από το Διεθνές Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας».
Η επάρκεια της αιτιολογίας συναρτάται άμεσα με τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά και τη φύση της κάθε υπόθεσης και εξαρτάται, όχι από την έκταση του λεκτικού της αλλά από την ουσία του περιεχομένου της. Μπορεί να είναι λακωνική, αρκεί να είναι επαρκής. Η μορφή και η έκταση της επιβαλλόμενης αιτιολογίας ποικίλλουν ανάλογα με το θέμα που πραγματεύεται η πράξη και τις συνθήκες που την περιβάλλουν (βλ. Ράφτης v. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 345, Pissas v. Republic (1974) 3 C.L.R. 476). Εν προκειμένω, η αιτιολογία των επίδικων αποφάσεων προκύπτει ρητώς από τα αντίστοιχα κείμενα των διαταγμάτων, υποστηρίζεται από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου και ικανοποιεί τον δικαστικό έλεγχο. Συνεπώς καταλήγω ότι, τα διατάγματα αυτά ήταν δεόντως αιτιολογημένα και εκδόθηκαν υπό τις περιστάσεις νόμιμα αφού προηγήθηκε η δέουσα έρευνα ως προς τις εξατομικευμένες περιστάσεις του αιτητή, ως αποτυπώνεται στην επιστολή εκ μέρους της ΥΑΜ Αμμοχώστου προς τη Διευθύντρια Τμήματος Μετανάστευσης ημερ. 21/06/2025, με έκθεση των ουσιαστικών γεγονότων της υπόθεσης.
Κρίνω εν προκειμένω ότι, η διοίκηση με βάση το αδιαμφησβήτητο γεγονός ότι ο αιτητης ήταν παράνομος μετανάστης για μεγάλο χρονικό διάστημα, προχώρησε νενομισμένα με βάση τα εκδοθέντα εντάλματα, στην σύλληψη και κράτηση του με σκοπό την απέλαση του ως εσχάτου μέτρου απομάκρυνσης του από την Κύπρο, αφού ο αλλοδαπός όπως δήλωσε στην ΥΑΜ Αμμοχώστου δεν επιθυμούσε να επαναπατριστεί. Όπως προκύπτει από τα έγγραφα του διοικητικού φακέλου, ημερ. 21/06/2025, με έκθεση των ουσιαστικών γεγονότων της υπόθεσης ο αιτητής δεν διέμενε σε σταθερή διεύθυνση, αλλά φιλοξενείτο από φιλικά του πρόσωπα στην Αγία Νάπα, με αποτέλεσμα να μην αφήνει κανένα άλλο περιθώριο πλην του εσχάτου μέτρου της κράτησης με σκοπό την απέλαση.
Όπως έχω προαναφέρει, το Δικαστήριο κρίνει τη νομιμότητα των επίδικων διαταγμάτων κράτησης και απέλασης κατά τον ουσιώδη χρόνο έκδοσης τους και όχι βάση μεταγενέστερων ενεργειών, όπως είναι η μεταγενέστερη εν προκειμένω αίτηση του Αιτητή για χορήγηση ασύλου. Κατά την ημερομηνία έκδοσης των διαταγμάτων, ο Αιτητής ήταν παρανόμως διαμένοντας στο έδαφος της Κ.Δ., ενώ με βάση τα όσα είχε δηλώσει κατά την συνέντευξη που προηγήθηκε, κρίνω ότι δικαιολογείτο πλήρως η έκδοση αυτών. Σημειώνω ότι η έκδοση του επίδικου διατάγματος απέλασης του αιτητή στηρίζεται στα προσωπικά περιστατικά που τον αφορούν και καταγράφονται στην επιστολή προς τη Διευθύντρια Τμήματος Μετανάστευσης ημερ. 21/06/2025 και τα οποία προέρχονται απ’ ότι ο ίδιος δήλωσε στις αρχές της Δημοκρατίας.
Στο άρθρο 18ΟΘ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου (ΚΕΦ.105) γίνεται ρητή αναφορά σε δικαίωμα οικειοθελούς αναχώρησης, αλλά αυτό εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του Αvώτερoυ Λειτουργού Μετανάστευσης.
«(4) Εάν υπάρχει κίνδυνος διαφυγής ή εάν αίτηση για νόμιμη παραμονή έχει απορριφθεί ως προδήλως αβάσιμη ή δολία ή εάν το συγκεκριμένο πρόσωπο αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια, τη δημόσια τάξη ή την ασφάλεια της Δημοκρατίας, ο Αvώτερoς Λειτουργός Μετανάστευσης δύναται είτε να μη χορηγεί χρονικό διάστημα οικειοθελούς αναχώρησης είτε να χορηγεί χρονικό διάστημα κάτω των επτά ημερών. δίδει 18ΟΘ.-(1) Η απόφαση επιστροφής Το χρονικό διάστημα που προβλέπεται στο παρόν εδάφιο δεν αποκλείει τη δυνατότητα των υπηκόων τρίτων χωρών να αναχωρήσουν ενωρίτερα.»
Εν προκειμένω, τα όσα φαίνεται να έχει δηλώσει ο ίδιος ο αιτητής κατά τη κατάθεση και ουδόλως έχουν αμφισβητηθεί από τη δικηγόρο του, οδηγούν στο εύλογο συμπέρασμα ότι στη παρούσα περίπτωση θα υπήρχε εύλογα κίνδυνος διαφυγής από το συγκεκριμένο πρόσωπο και παρεμπόδιση της όλης διαδικασίας επαναπατρισμού του, ως το νόμιμο διάταγμα απέλασης ημερομηνίας 21/06/2025. Το δε διάταγμα κράτησης του αιτητή, συμπεριλαμβανομένου και του ευρήματος περί κινδύνου διαφυγής του, ήταν νομίμως αιτιολογημένο και επιβαλλόμενο υπό τις περιστάσεις, ενώ οι Καθ' ων η αίτηση, παρά τα όσα προβάλει ο αιτητής μέσω της δικηγόρου του, φαίνεται να λειτούργησαν εντός του πεδίου του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου (Ν.158(Ι)/1999). Περαιτέρω, υιοθετώντας τη θέση των Καθ' ων η αίτηση, ουδόλως διαπιστώνω αναρμοδιότητα οργάνου εκ μέρους του Ανώτερου Λειτουργού Μετανάστευσης ο οποίος εξέδωσε τις προσβαλλόμενες αποφάσεις.
Επαναλαμβάνοντας ότι αμφότερα τα προσβαλλόμενα διατάγματα ήταν νόμιμα και αιτιολογημένα, κρίνω ότι υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης, ουδείς εκ των λόγων ακυρώσεως που προωθήθηκαν ευσταθεί.
Η παρούσα προσφυγή, στην ολότητα της, αποτυγχάνει και απορρίπτεται, με έξοδα ύψους 1700 Ευρώ υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και εναντίον του Αιτητή.
Λ. Ν. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΔΔΔ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο