ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.:  4077/2021

 

05 Ιανουαρίου, 2024

[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 Συντάγματος

Μεταξύ:

K.K., 

από Σιέρρα Λεόνε

                                                           Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Υπηρεσίας Ασύλου

 

Δικηγόροι για Αιτητή: Μ. Χαραλαμπίδου (κα) για Χρ. Ματθαίου (κα)

Δικηγόροι για Καθ' ων η αίτηση: Θ. Παπαχαραλάμπους (κα) για Ρ. Χρυσάνθου (κος), Δικηγόρος της Δημοκρατίας

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Αντικείμενο της υπό κρίση προσφυγής αποτελεί η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 05.04.2021 με την οποίαν απορρίφθηκε το αίτημά του Αιτητή για παραχώρηση ασύλου, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Προτού εξεταστούν οι εκατέρωθεν ισχυρισμοί, επιβάλλεται η σκιαγράφηση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου που κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας και σημειώθηκε ως Τεκμήριο 1 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»).

 

Ο Αιτητής κατάγεται από τη Σιέρρα Λεόνε και στις 17.10.2020 εισήλθε στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, δια μέσου των μη ελεγχόμενων περιοχών, υποβάλλοντας αίτηση ασύλου στις 06.11.2020. Στις 26.11.2020 πραγματοποιήθηκε συνέντευξή του Αιτητή από αρμόδια λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία υπέβαλε στις 01.12.2021 Έκθεση/Εισήγηση προς  τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενη την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε στις 05.04.2021 την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 05.07.2021 μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 28.05.2021. Την απόφαση αυτή αμφισβητεί ο Αιτητής μέσω της υπό εξέταση προσφυγής του.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

 

Ο Αιτητής, μέσω του συνηγόρου του προέβαλε στα πλαίσια τόσο του εισαγωγικού δικογράφου της διαδικασίας όσο και της γραπτής του αγόρευσης πλείονες λόγους ακυρώσεως, τους οποίους ωστόσο απέσυρε κατά το στάδιο των Διευκρινίσεων και περιορίστηκε μόνο στην προώθηση του λόγου ακυρώσεως περί έλλειψης δέουσας έρευνας.

 

Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, ισχυριζόμενοι ότι αυτή έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις νομοθετημένες διατάξεις, μετά από δέουσα έρευνα και ορθή ενάσκηση των εξουσιών που τους παρέχει ο νόμος και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης. Ισχυρίζονται περαιτέρω ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποσείσει το βάρος απόδειξης το οποίο ο ίδιος φέρει στους ώμους του, ως προς την ύπαρξη βάσιμου φόβου δίωξης βάσει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης δυνάμει του άρθρου 19 του ίδιου Νόμου.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ

 

Αναφορικά με τον εναπομείναντα λόγο ακυρώσεως περί έλλειψης δέουσας έρευνας, επισημαίνω ότι αυτός προωθείται με γενικότητα και αοριστία χωρίς οποιαδήποτε εξειδίκευση σε συνάρτηση με τα πραγματικά περιστατικά της παρούσας υπόθεσης του Αιτητή, πολλώ μάλλον κατά τρόπο που να προκύπτει ο πυρήνας του αιτήματός του και να δικαιολογεί την αναγνώριση του ως πρόσφυγα ή την απόδοση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει των άρθρων 3 και 9 του περί Προσφύγων Νόμου^[1]. Πράττει δε τούτο, αντίθετα με τα όσα επιτάσσει ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962^[2] και παρά την πάγια επί του θέματος θέση της νομολογίας, η οποία έχει πλειστάκις επισημανθεί και από το παρόν Δικαστήριο ως προς την απαίτηση για αιτιολόγηση των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως, ούτως ώστε αυτά να μπορούν να τύχουν εξέτασης από το Δικαστήριο^[3]. Δεν αρκεί συνεπώς η γενικόλογη και αόριστη επιχειρηματολογία περί έλλειψης δέουσας έρευνας χωρίς ταυτόχρονα την εξειδίκευση και αναφορά στα γεγονότα της συγκεκριμένης υπόθεσης και στη βάση ποιας συγκεκριμένης επιχειρηματολογίας προωθείται ο συγκεκριμένος λόγος ακυρώσεως^[4].

 

Είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιόν του εξ αρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, ενώ δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως (στο πλαίσιο πάντα που καθορίζουν οι ισχυρισμοί του εκάστοτε αιτητή). Ενόψει τούτου, ο Αιτητής θα πρέπει να προβάλει, στο πλαίσιο της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

Εν πάση περιπτώσει ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο τόσο της νομιμότητας όσο και της ουσιαστικής ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν^[5], θα προχωρήσω να εξετάσω την ουσία της υπόθεσης αυτής, σε συνάρτηση και με τον έστω γενικόλογο ισχυρισμό περί έλλειψης δέουσας έρευνας.

 

Επί της ουσίας της υπόθεσης σε συνάρτηση και με την κατ' ισχυρισμό έλλειψη δέουσας έρευνας

 

Υπό το πρίσμα λοιπόν όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν μου, διαφαίνεται ότι, σύμφωνα με τα όσα ο ίδιος κατέγραψε στην αίτησή του, ο Αιτητής εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του λόγω του ότι, μετά το θάνατο του πατέρα του, τόσο η οικογένεια του όσο και μέλη της οργάνωσης Poro Society ζήτησαν από τον ίδιο, να ενταχθεί και να γίνει μέλος της οργάνωσης αυτής. Ο Αιτητής αρνήθηκε την ένταξη του στην εν λόγω οργάνωση καθώς ήταν  αντίθετος με τις βίαιες πρακτικές που αυτή χρησιμοποιεί ενώ, ως προσθέτει,  παλαιότερα έχασε τον αδελφό του και τους φίλους του κατά την διαδικασία μυήσης τους στην οργάνωση Poro Society. Η άρνηση του για ένταξη στην εν λόγω οργάνωση, θεωρήθηκε ως ασέβεια στα έθιμα και τις παραδόσεις της και για τον λόγο αυτό του επιτέθηκαν περισσότερες από πέντε φορές. Ως καταληκτικά καταγράφει, κατάφερε να έλθει στην Κύπρο προκειμένου να συνεχίσει την εκπαίδευσή του, λαμβάνοντας οικονομική βοήθεια από την αδελφή του και ότι έχει πλέον βρει την ηρεμία του ενώ ως χαρακτηριστικά καταγράφει, επιστροφή του στη Σιέρρα Λεόνε «is like giving my life to devil».   

 

Ακολούθως, κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξής του, ο Αιτητής ανέφερε σχετικά με το προσωπικό του προφίλ ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2020 ζούσε στο χωριό (village) Mabanta, της πόλης (town) Makeni (ερυθρά 11 χ1 και 12 χ2), με την μητέρα του και την αδελφή του. Στην συνέχεια, λόγω των απειλών από την οργάνωση Poro Society, μετακόμισε στην πόλη Freetown οπου διέμενε με την μεγαλύτερη αδελφή του. Από το 2008 που αποφοίτησε από το σχολείο μέχρι και τον Μαρτιο του 2020 εργαζόταν με τον πατέρα του. Τον Μάρτιο του 2020 η Poro Society τον προσεγγισε για να γίνει μέλος τους. Ως επίσης ανέφερε, εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του χωρίς να αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα κατά την έξοδό του, μέσω διεθνούς αερολιμένα και έφθασε στη Δημοκρατία μέσω των μη ελεγχόμενων εδαφών, με φοιτητική θεώρηση εισόδου (student visa).

 

Ως προς την ουσία του αιτήματός του, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι αποφάσισε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του καθώς μετά το θάνατο του πατέρα του προσπάθησαν να τον εντάξουν παρά την θέληση του στην μυστική οργάνωση Poro Society προκειμένου να διαδεχθεί τον πατέρα του, ο οποίος ήταν μέλος της οργάνωσης αυτής, αλλά ο ίδιος αρνήθηκε. Όλα άρχισαν τον Φεβρουάριο του 2020, όταν μέλη της Poro Society τον προσέγγισαν για πρώτη φορά, ενώ ως δήλωσε, πήγαν στο σπίτι του αλλά και στην φάρμα του άλλες δύο με τρεις φορές και του είπαν πως πρέπει να γίνει μέλος της κοινότητας, με τον ίδιο να αρνείται. Ως επίσης ανέφερε, πέντε φορές τον έπιασαν και τον μετέφεραν σε θαμνώδη περιοχή στο χωριό του, τον έδεσαν σε ένα θάμνο και προσπάθησαν να τον πείσουν να γίνει μέλος της οργάνωσης αυτής αλλά ο ίδιος δεν ήθελε επειδή ήταν ενάντια στις πεποιθήσεις του. Κατάφερε να απελευθερωθεί με την βοήθεια ενός καλού του φίλου, ο οποίος ήταν μέλος της οργάνωσης. Πρόσθεσε πως από τον Ιούνιο του 2020, όπου σταμάτησαν οι απειλές από την οργάνωση, μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν και εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του, δεν δέχθηκε καμία άλλη ενόχληση από τα μέλη αυτής. Ερωτηθείς εάν πιστεύει ότι θα αντιμετώπιζε προβλήματα από την εν λόγω οργάνωση στην πόλη Freetown, αποκρίθηκε θετικά ισχυριζόμενος πως υπάρχουν παντού μέλη της Poro Society στην Freetown και θα μπορούσαν να τον πιάσουν, ενώ πιστεύει δεν κατάφεραν να τον εντοπίσουν κατά την τρίμηνη διαμονή του εκεί επειδή δεν γνώριζαν που βρίσκεται και πως ο ίδιος ήταν πολύ προσεκτικός στις μετακινήσεις του. Πρόσθεσε, ερωτηθείς σχετικά, πως γνωρίζει δύο άτομα, ήτοι έναν φίλο και τον εξάδελφό του, οι οποίοι έχασαν την ζωή τους κατά την διάρκεια της μύησης τους από την Poro Society. Δήλωσε, ακόμη, σχετικά με την συμμετοχή του πατέρα του στην οργάνωση πως η μητέρα του, τον ενημέρωσε πως ο πατέρας του ανήκει σε αυτήν και πως αυτός συμμετείχε σε συναντήσεις στα χωράφια κατά τις οποίες έκοβαν τις γλώσσες άλλων ανθρώπων. Πρόσθεσε ότι ο πατέρας του ήταν ανώτερο μέλος της κοινότητας αυτής στο χωριό του, ενώ δεν γνωρίζει τις αρμοδιότητες που είχε ο πατέρας του, ο οποίος και δεν είχε προσπαθήσει ποτέ να μυήσει τον Αιτητή σε αυτήν.

 

Η αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή από τους Καθ' ων η αίτηση

 

Προχωρώ τώρα στην αξιολόγηση που διενεργήθηκε, επί των όσων ο Αιτητής παρέθεσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, από την αρμόδια λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. 

 

Κατά την αξιολόγηση της αίτησης ασύλου του Αιτητή, η αρμόδια λειτουργός διαχώρισε τους ισχυρισμούς του Αιτητή σε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς: ο πρώτος αναφορικά με τα προσωπικά στοιχεία και τη χώρα καταγωγής του, ο οποίος και  έγινε αποδεκτός, και ο δεύτερος αναφορικά με την ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή από μέλη της οργάνωσης Poro Society, ο οποίος απορρίφθηκε καθώς δεν στοιχειοθετήθηκε, κατά την κρίση της λειτουργού, η εσωτερική και η εξωτερική του αξιοπιστία.

 

Ειδικότερα, κρίθηκε πως ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παραθέσει οιανδήποτε πληροφορία ενώ τέθηκαν σε αυτόν επαρκείς ερωτήσεις σχετικά με τον ρόλο, αρμοδιότητες, την ανάμειξη και τον ακριβή χρόνο ένταξης του πατέρα του στην Poro Society, ούτε κατάφερε να επεξηγήσει για ποιο λόγο ο πατέρας του ως ανώτερος μέλος αυτής δεν προσπάθησε  ποτέ να εντάξει τον Αιτητή στην οργάνωση αποκρινόμενος αορίστως πως δεν το έπραξε επειδή τον αγαπούσε. Περιέπεσε ακόμη σε αντιφάσεις, όταν κλήθηκε να προσδιορίσει την χρονική περίοδο κατά την οποία απεβίωσε ο πατέρας του, ισχυριζόμενος αρχικά ότι απεβίωσε τον Ιούνιο του 2020, ενώ αναιρώντας στην συνέχεια την δήλωση του αυτή ανέφερε πως απεβίωσε στις αρχές του 2020, συγκεκριμενοποιώντας στην συνέχεια, ως του ζητήθηκε από την αρμόδια λειτουργό, ότι ο πατέρας του απεβίωσε τον Φεβρουάριο του 2020. Εξίσου ανακριβής ήταν, κατά την αρμόδια λειτουργό, όταν κλήθηκε να προσδιορίσει χρονικά την περίοδο κατά την οποία προσεγγίστηκε από μέλη της μυστικής αυτής οργάνωσης. Κρίθηκε περαιτέρω πως ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να περιγράψει με επάρκεια τις προσεγγίσεις από τα μέλη της ανωτέρω μυστικής κοινότητας αλλά και ότι εντοπίστηκαν αντιφάσεις στις δηλώσεις του σχετικά με το εάν δέχθηκε την οποιαδήποτε βλάβη από την εν λόγω οργάνωση όταν τους εξέφρασε την άρνηση του να ενταχθεί σε αυτούς, αποκρινόμενος σε ένα σημείο αρνητικά και σε άλλο σημείο πως κάθε φορά που τον έπιαναν τον πήγαιναν σε δασώδη περιοχή, τον έδεναν και κάθε φορά τον απελευθέρωνε ένας φίλος του, μέλος αυτής. Ως αντιφατικοί αξιολογήθηκαν επίσης και οι ισχυρισμοί του Αιτητή περί του ότι θα εντοπισθεί στην Freetown, καθώς υπάρχει εκεί δίκτυο της οργάνωσης αυτής, ενώ ο ίδιος ως ισχυρίστηκε κατά την τρίμηνη παρουσία του εκεί δεν δέχθηκε κάποια ενόχληση από την εν λόγω οργάνωση. Επίσης, η αρμόδια λειτουργός έκρινε πως ο Αιτητής δεν κατάφερε να επεξηγήσει τον λόγο για τον οποίο τον άφηναν ελεύθερο κάθε φορά που η εν λόγω οργάνωση των απήγαγε,  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως ο ισχυρισμός του, η μυστική οργάνωση επιδίωκε να τον στρατολογήσει και προσπάθησε πολλές φορές να το επιτύχει αυτό. Δεν πέτυχε επίσης, ως κρίθηκε, να επεξηγήσει το πως κατάφερε να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του αφ’ης στιγμής ο ίδιος αποτελούσε για την εν λόγω κοινότητα άτομο ενδιαφέροντος και λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινότητα αυτή έχει διασυνδέσεις με μέλη της κυβέρνησης σύμφωνα με πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης στις οποίες ανέτρεξε η αρμόδια λειτουργός και ως εκ τούτου ευλόγως θα αναμένονταν να μην του επιτραπεί η έξοδος του από την χώρα. Τέλος, η αρμόδια λειτουργός έκρινε πως ο Αιτητής ήταν αόριστος και μη πειστικός όταν κλήθηκε να διευκρινίσει για ποιο λόγο ενώ οι πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφέρουν ότι η εν λόγω οργάνωση όταν επιθυμεί να στρατολογήσει κάποιο άτομο χρησιμοποιεί επιθετικές μεθόδους στον ίδιο, εντούτοις, δεν συνέβη τίποτα.

 

Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του ανωτέρω ισχυρισμού, η αρμόδια λειτουργός ανέτρεξε σε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης από τις οποίες  προκύπτει πως  η οργάνωση Poro Society χρησιμοποιεί βίαιες μεθόδους για να στρατολογήσει υποψήφια μέλη αυτής όπως δολοφονίες, απαγωγές, βανδαλισμούς σε περιουσίες και επιθέσεις σε μέλη της οικογένειας των ατόμων που επιθυμούν να στρατολογήσουν. Το προφίλ των στόχων της οργάνωσης είναι θρησκευτικοί ήγετες, υπάλληλοι δημοσίου, δάσκαλοι και πολιτικά πρόσωπα. Όσον αφορά την σχέση κυβέρνησης και οργάνωσης, υπάρχουν πολιτικά προσωπα διορισμένα σε υψηλές θέσεις λόγω του ότι έχουν μυηθεί ή στρατολογηθεί και η  οργάνωση διαθέτει κοινωνικό δίκτυο όπου μέσω πληροφοριών εντοπίζουν άτομα.

 

Ως εκ τούτου, η αρμόδια λειτουργός κατέληξε ότι έχει πληγεί  και η εξωτερική αξιοπιστία του Αιτητή, αφού οι ισχυρισμοί του Αιτητή έρχονται σε ασυμφωνία με τις ως άνω παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με τις μεθόδους, το προφίλ προσέγγισης και τις διασυνδέσεις που διατηρεί η εν λόγω οργάνωση και ως εκ τούτου ο ισχυρισμός του Αιτητή περί της δίωξης του από μέλη της Poro Society με σκοπό την στρατολόγηση του απορρίφθηκε.

  

Κατόπιν των ανωτέρω, το αίτημα διεθνούς προστασίας του Αιτητή απορρίφθηκε τόσο ως προς το προσφυγικό καθεστώς όσο και ως προς τη συμπληρωματική προστασία, καθώς κρίθηκε ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής δεν υπάρχει εύλογη πιθανότητα να υποστεί δίωξη με βάση τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951. Ως προς τη συμπληρωματική προστασία, η λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου έκρινε ότι δεν παρατηρούνται συνθήκες ύπαρξης αδιάκριτης βίας στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή ούτως ώστε να τύχει εφαρμογής το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ.

 

Η εκτίμηση του Δικαστηρίου

Έχοντας μελετήσει επισταμένως την εισηγητική έκθεση της αρμόδιας λειτουργού, επισημαίνω καταρχάς την παράλειψη των Καθ’ων η αίτηση να προβούν σε έρευνα σε επικαιροποιημένες και ως εκ τούτου χρονικά ακριβείς πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας  στην περιοχή καταγωγής και διαμονής  του Αιτητή (Σιέρρα Λεόνε, Makeni) κατά την ανάλυση του καθεστώτος της συμπληρωματικής προστασίας και ειδικότερα κατά την αξιολόγηση των προϋποθέσεων του  άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, κατά παράβαση ως εκ τούτου, των όσων προβλέπονται στα άρθρα 18 (3) (α) και (7 Α) (α) του Περί Προσφύγων Νόμου σύμφωνα με τα οποία:

 

18(3) (α): «Η αξιολόγηση της αίτησης διεθνούς προστασίας γίνεται σε εξατομικευμένη, βάση αντικειμενικά και αμερόληπτα, και περιλαμβάνει τη συνεκτίμηση:

 

(α) όλων των σχετικών  με την αίτηση στοιχείων που σχετίζονται με τη χώρα καταγωγής κατά το χρόνο λήψης απόφασης, συμπεριλαμβανομένων των νόμων και των κανονισμών στη χώρα καταγωγής και του τρόπου εφαρμογής τους,[.]»

 

18 (7A) (α): «Οι αποφάσεις επί των αιτήσεων λαμβάνονται μετά τη δέουσα εξέταση των αιτήσεων, σε εξατομικευμένη βάση, αντικειμενικά και αμερόληπτα, μετά από τη λήψη συγκεκριμένων και ακριβών πληροφοριών από διάφορες πηγές, όπως την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο, την Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και τις σχετικές διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως προς τη γενική κατάσταση στις χώρες ιθαγένειας των αιτητών και, όπου χρειάζεται, στις χώρες μέσω των οποίων διήλθαν∙  ο Προϊστάμενος μεριμνά ώστε ο ίδιος και το προσωπικό της Υπηρεσίας Ασύλου το οποίο είναι υπεύθυνο για την εξέταση αιτήσεων και την υποβολή εισηγήσεων για απόφαση να έχουν πρόσβαση στις προαναφερόμενες πληροφορίες».

Λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Σιέρα Λεόνε), δεν εντοπίζεται στον κατάλογο των ασφαλών χωρών ιθαγένειας ως αυτός εκάστοτε καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών[6], η ανάγκη για διερεύνηση, από τους  Καθ' ων η αίτηση, της κατάστασης ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, ήταν ιδιαιτέρως επιτακτική.  Τουναντίον, παρατηρώ ότι οι Καθ' ων η αίτηση περιορίστηκαν, χωρίς καμία έρευνα και παράθεση σχετικών στοιχείων, στην αναφορά ότι: «δεδομένου ότι δεν επιβεβαιώθηκε δικαιολογημένος φόβος δίωξης, καθώς επίσης και περίπτωση ο αιτητής να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, κρίνεται ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος παραχώρησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας». Καταλήγω συνεπώς, ότι η νομιμότητα της  προσβαλλόμενης απόφασης πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας υπό τις περιστάσεις έρευνας ως προβλέπεται από τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου και ως προνοείται ειδικότερα από τον περί Προσφύγων Νόμο. Κατά τούτο, ο σχετικός ισχυρισμός του Αιτητή, έστω και στην γενικότητα με την οποία αυτός προωθήθηκε από την συνήγορό του, επιτυγχάνει.

 

Ωστόσο, η κατάληξη μου αυτή, δεν σφραγίζει την τύχη της υπό κρίση προσφυγής, καθώς το παρόν Δικαστήριο έχει δικαιοδοσία, ως επισημάνθηκε και ανωτέρω,  δυνάμει του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας του 2019, να προβαίνει σε έλεγχο και της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν. 

 

Αναφορικά με τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή κρίνω πως ορθά αυτός έγινε αποδεκτός ως αξιόπιστος, και το Δικαστήριο δεν εντοπίζει λόγο διαφοροποίησης από την εν προκειμένω ανάλυση των Καθ’ων η αίτηση. Ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό περί της ισχυριζόμενης δίωξης του Αιτητή από την μυστική κοινότητα Poro Society, συντάσσομαι με τα ευρήματα αναξιοπιστίας ως αυτά εντοπίστηκαν από τους Καθ’ων η αίτηση, επισημαίνοντας περαιτέρω τα κάτωθι:Αρχικώς, διαπιστώνω πως η αρμόδια λειτουργός έθεσε, με επάρκεια, ανοιχτού και κλειστού τύπου ερωτήσεις στον Αιτητη, δίδοντας του κατ’ αυτόν τον τρόπο την ευκαιρία να αναπτύξει τον πυρήνα του αιτήματος του για διεθνή προστασία. Ειδικότερα, ο Αιτητής, ως ορθά εντόπισαν και οι Καθ’ων η αίτηση δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει με χρονική ακρίβεια τον θάνατο του πατέρα του αλλά και τον χρόνο κατά τον οποίο προσεγγίστηκε για πρώτη φορά από μέλη της Poro Society, ως ευλόγως θα αναμένονταν, αφ’ης στιγμής τα προβλήματα για τον ίδιο ξεκίνησαν, ως δήλωσε, μετά τον θάνατο του πατέρα του αλλά και ως επίσης δήλωσε, οι σχετικές ενοχλήσεις/απειλές από μέλη της οργάνωσης αυτής, ήταν και ο λόγος που τον οδήγησε στην εγκατάλειψη της περιοχής καταγωγής και μέχρι τότε διαμονής του και να μεταβεί στην Freetown. Ομοίως, ως γενικόλογες και μη συνεκτικές κρίνονται οι περιγραφές του Αιτητή όταν κλήθηκε να αναφερθεί στον τρόπο υπό τον οποίο προσεγγίστηκε από την εν λόγω οργάνωση αλλά και ούτε κατάφερε να περιγράψει με επάρκεια πληροφοριών τις πέντε (5) φορές κατά τις οποίες μέλη της μυστικής κοινότητας Poro Society τον έπιασαν και τον μετέφεραν σε θαμνώδη περιοχή/δάσος προκειμένου να τον πείσουν να μυηθεί στην εν λόγω οργάνωση(συνθήκες υπό τις οποίες τον έπιασαν, συνθήκες κράτησης, χρόνος-διάρκεια κράτησης) περιστατικά τα οποία θα αναμένονταν ευλόγως να είναι σε θέση να εξιστορήσει με ακριβή και λεπτομερή τρόπο λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ανωτέρω συμβάντα  αποτελούν βιωμένες προσωπικές εμπειρίες του Αιτητή. Επίσης, ήταν συνοπτικός και γενικόλογος ως προς τον τρόπο υπό τον οποίο διέφευγε κάθε φορά που κρατείτο από την Poro Society, ισχυριζόμενος πως κάθε φορά τον απελευθέρωνε ένας καλός του φίλος ο οποίος ήταν μέλος της μυστικής κοινότητας, χωρίς να εισφέρει οιανδήποτε άλλη πληροφορία επί της διαφυγής του ενώ του δόθηκε η δυνατότητα να αναφερθεί σε αυτήν κατά την συνέντευξη του ενώπιόν της Υπηρεσίας Ασύλου. Διαπιστώνω, ως ομοίως παρατηρήθηκε και από τους Καθ’ων η αίτηση, πως ο Αιτητής υπέπεσε σε αντιφάσεις σχετικά με το εάν μέλη της εν λόγω κοινότητας άσκησαν σε αυτόν βία στην προσπάθεια τους να τον προσεγγίσουν και να τον στρατολογήσουν, με τον Αιτητή να διαφοροποιεί την αρχική αρνητική του απόκριση όταν η αρμόδια λειτουργός επισήμανε σε αυτόν πως η οργάνωση αυτή, σύμφωνα με πληροφορίες από έγκυρες πηγές πληροφόρησης, χρησιμοποιεί βίαιες μεθόδους για να στρατολογήσει κάποιο άτομο.

Ούτε ήταν σε θέση να θεμελιώσει τον λόγο για τον οποίο η μυστική αυτή οργάνωση επεδίωκε να τον μυήσει σε αυτή, ισχυριζόμενος πως προσεγγίστηκε από την Poro Society για να διαδεχθεί τον πατέρα του, χωρίς ωστόσο να παραθέτει οιανδήποτε ουσιώδη πληροφορία επί της συμμετοχής του πατέρα του σε αυτήν (χρόνος ένταξης, ρόλος/καθήκοντα), γενικές πληροφορίες που θα αναμένονταν να γνωρίζει ο Αιτητής ένεκα και της υψηλής θέσης που, ως δήλωσε, κατείχε ο πατέρας του στην εν λόγω οργάνωση στο χωριό καταγωγής του. Τουναντίον ήταν γενικόλογος και λακωνικός στις αποκρίσεις του επί της ιδιότητας του πατέρα του ως ανώτερο μέλος αυτής. Επιπροσθέτως, διαπιστώνω έλλειψη ευλογοφάνειας και πειστικότητας στα λεγόμενα του Αιτητή περί του λόγου που ο πατέρας του δεν προσπάθησε να τον μυήσει στην οργάνωση αυτή, παρά το ότι ο τελευταίος ήταν ανώτερο μέλος αυτής, επειδή τον αγαπούσε. Θα αναμένονταν ευλόγως  από την στιγμή που ο πατέρας του κατείχε μια τέτοια υψηλή θέση εξουσίας στην εν λόγω οργάνωση, αυτός να έχει προσπαθήσει να εντάξει τον Αιτητή νωρίτερα σε αυτήν αλλά και η οικογένεια του να υποστηρίζει την κοινότητα αυτή αλλά και να γνωρίζει την δράση του πατέρα του σε αυτήν.  

 

Δεν παροράται, ακόμη, πως ο Αιτητής όταν κλήθηκε να αναφερθεί στους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του κατά την υποβολή της αίτησης του για διεθνή προστασία, δήλωσε πως ο αδελφός του και φίλοι με τους οποίους μεγάλωσε μαζί απεβίωσαν κατά την διαδικασία μύησης του στην εν λόγω μυστική οργάνωση αλλά και ότι μέλη της εν λόγω οργάνωσης προσπάθησαν να τον αιχμαλωτίσουν και πως του επιτέθηκαν πάνω από 5 φορές με τον ίδιο να διαφεύγει, στοιχεία που δεν συμφωνούν με τα όσα ο ίδιος προέβαλε και εξιστόρισε κατά την συνέντευξή του. Επιπλέον, όταν του επισημάνθηκαν οι ως άνω αποκλίσεις επί των ισχυρισμών του, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να τεκμηριώσει αυτές με πειστικό, ευλογοφανή και επαρκή τρόπο, τουναντίον αναίρεσε την δήλωση του περί του θανάτου του αδελφού του, ισχυριζόμενος πως ήταν ο εξάδελφός του και ένας φίλος του που πέθαναν, και ως εκ τούτου τα ανωτέρω στοιχεία κλονίζουν έτι περαιτέρω την ήδη πληγείσα,  ως αναλύθηκε ανωτέρω, εσωτερική αξιοπιστία του ανωτέρω ισχυρισμού του Αιτητή περί της δίωξης του από την μυστική κοινότητα Poro Society.

 

Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του ανωτέρου ισχυρισμού του Αιτητή φρονώ πως οι Καθ’ων η αίτηση παρέθεσαν επαρκείς πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με τις μεθόδους στρατολόγησης/μύησης(αναγκαστική μύηση), το προφίλ των ατόμων που επιδιώκει να μυήσει η ανωτέρω οργάνωση αλλά και τις διασυνδέσεις που διατηρεί η ομάδα αυτή, τα ευρήματα των οποίων υιοθετεί και το Δικαστήριο. Επιπροσθέτως, των όσων έχουν παρατεθεί από τους Καθ’ων η αίτηση, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την δυνατότητα να αρνηθεί κάποιος την μύηση/αναγκαστική μύηση αλλά και την διαθεσιμότητα κρατικής προστασίας.

 

Σύμφωνα με απόκριση (COI query) του Συμβουλίου Μετανάστευσης και Προσφύγων του Καναδά, το οποίο περιλαμβάνεται και στην εισηγητική έκθεση της αρμόδιας λειτουργού, αναφέρεται πως η Poro Society αποτελεί μια ανδρική μυστική κοινότητα (male secret society) και συνιστά έναν μακρά εδραιωμένο πολιτισμικό θεσμό στη Σιέρρα Λεόνε. Η ανωτέρω μυστική ομάδα έχει χρησιμοποιήσει σύμβολα μαγείας για να εκφοβίσει μέλη της κοινότητας και έχει προκαλέσει βανδαλισμούς σε περιουσίες και έχει επιτεθεί σε οικογένειες ατόμων που αρνούνται τη συμμετοχή στην Poro Society^[7]. Επιπλέον, η ίδια έκθεση αναφέρει πως η Poro Society συχνά απαγάγει πρόσωπα που θέλει να τα μυήσει αναγκαστικά[…]^[8]. Σε άρθρο τοπικού τύπου του 2021 αναφέρεται ότι σε περίπτωση που κάποιος του οποίου το όνομα είναι στη λίστα για να συμμετάσχει σε τελετή μύησης έχει δύο επιλογές, είτε να αποδεχθεί την ένταξή του είτε να εγκαταλείψει μία για πάντα τον τόπο του^[9]. Επίσης, στην ίδια πηγή αναφέρεται ότι υπήρξαν περιπτώσεις που νεαροί πέθαναν κατά την διάρκεια της μύησης και ότι νέοι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους χωρίς τη συναίνεση των γονέων τους στις περιοχές Makeni και Port Loko στη Βόρεια Επαρχία […]προκειμένου να μην μυηθούν εξαναγκαστικά και πεθάνουν στην διάρκεια της μύησης, είχε προηγηθεί της φυγής των νέων η απαγωγή άλλων νέων και η αναγκαστική τους μύηση κατόπιν εντολής των παραδοσιακών αρχηγών κατά την οποία αυτοί πέθαναν[10]. Στην ίδια πηγή σημειώνεται πως «στο  χωριό Konsho στο Makeni, αναφέρθηκε επίσης ότι οι οικογένειες Koroma και Turay έχουν εμπλακεί σε σοβαρή διαμάχη για τον θάνατο του οκτάχρονου γιου τους, ο οποίος μυήθηκε βίαια στην κοινότητα»[11].

 

Αναφορικά με την διαθέσιμη κρατική προστασία δεν βρέθηκαν πολλές πληροφορίες, παρατίθενται, ωστόσο, τα κατωτέρω:

 

Σε έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, με ημερομηνία δημοσίευσης 10 Ιουνίου 2020, για γεγονότα του 2019 εντοπίζονται τα ακόλουθα σχετικά:

 

«Τον Ιανουάριο μέλη μιας μυστικής ομάδας που ονομάζεται Poro Society επιτέθηκαν στην μουσουλμανική κοινότητα Ahmadiyya στην Kenema στο ανατολικό τμήμα της χώρας για να μυήσουν με τη βία ενήλικους άνδρες. Σύμφωνα με την έκθεση, οι Μουσουλμάνοι Ahmadi αρνήθηκαν την ένταξη στην Poro Society και δήλωσαν ότι τα μέλη της Poro απήγαγαν κατόπιν τουλάχιστον πέντε ενήλικους άνδρες, ξυλοκόπησαν άγρια έναν άνδρα και μύησαν τους άλλους με τη βία. Η μύηση περιελάμβανε σωματικό ακρωτηριασμό και μαχαιριές στην πλάτη. Μετά τη βίαιη επίθεση, κατά την οποία τα μέλη της Poro άρπαξαν ζώα και έκαψαν οκτώ σπίτια, περίπου 90 μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας Ahmadiyya εγκατέλειψαν το χωριό. Ο ηγέτης των Ahmadi ανέφερε το περιστατικό στα υψηλότερα κλιμάκια της κυβέρνησης, αλλά είπε ότι η αστυνομία και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ήταν απρόθυμοι να ερευνήσουν την Poro Society λόγω της επιρροής της στην κοινωνία. Μέχρι το τέλος του έτους, η αστυνομία δεν είχε προβεί σε συλλήψεις για την υπόθεση, αν και πηγές δήλωσαν ότι οι αρχές γνώριζαν την ταυτότητα του αρχηγού των επιθέσεων και ότι η ιδιοκτησία  των Ahmadi παρέμενε στην κατοχή των δραστών»^[12].  

 

Έρευνα του Immigration and Refugee Board (IRB Canada) σημειώνει ότι «οι αρχηγοί χωριών (παραδοσιακοί αρχηγοί) αποτελούν μέρος αυτών των μυστικών ομάδων αλλά δεν βρίσκονται απαραίτητα υπό τον έλεγχο αυτών των ομάδων. Ωστόσο, συνεχίζει ότι θα ήταν δύσκολο για έναν αρχηγό να δράσει σε αντίθεση με μια μυστική ομάδα/κοινότητα»^[13]. Επίσης αναφέρει ότι «η Poro society  αριθμεί πολλούς από τους υψηλότερους αξιωματούχους του έθνους μεταξύ των μελών της». Ένα ακαδημαϊκό άρθρο του 2017 το οποίο περιλαμβάνεται στην ανωτέρω έκθεση αναφέρει ομοίως ότι «οι περισσότερες από τις κυρίαρχες ανδρικές ελίτ είναι μέλη της Poro λόγω της συμβολικής της δύναμης». Η ίδια πηγή αναφέρει περαιτέρω ότι μέλη της Poro Society «χρησιμοποιούν τη θέση τους για να αποφύγουν τον νόμο και να μείνουν ατιμώρητοι για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο όνομα της «υπεράσπισης της πολιτιστικής κληρονομιάς»^[14].

 

Από τις ως άνω παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης (σε συνδυασμό και με όσες παρατίθενται στην εισηγητική έκθεση της αρμόδιας λειτουργού) προκύπτει πως ένα μεγάλος μέρος των κυρίαρχων ανδρικών ελίτ της χώρας είναι μέλη τέτοιων μυστικών κοινοτήτων, πως η αστυνομία συχνά δείχνει απροθυμία να διερευνήσει παραβιάσεις της ανωτέρω οργάνωσης λόγω της μεγάλης επιρροής αυτής στην χώρα αλλά και πως η ανωτέρω οργάνωση προβαίνει σε αναγκαστική μύηση των ανδρών που επιθυμεί να στρατολογήσει κάνοντας χρήση βίαιων μεθόδων (απαγωγές, σωματικές επιθέσεις, ενοχλήσεις, εκφοβισμό). Επίσης, οι ανωτέρω προβληθείσες πληροφορίες καταδεικνύουν πως δεν είναι εύκολο να αρνηθεί ένα άτομο την μύηση, ιδιαίτερα όταν επρόκειτο να διαδεχθεί ανώτερο/σημαντικό μέλος αυτής, και πως σε αυτή την περίπτωση η εν λόγω μυστική κοινότητα απαγάγει το εν λόγω άτομο που αρνείται και το εξαναγκάζει δια της βίας σε μύηση, κάτι το οποίο ως ο Αιτητής δήλωσε δεν συνέβη στην περίπτωση του. Ειδικότερα ο ίδιος δήλωσε πως μέλη της οργάνωσης αυτής τον έπιασαν πέντε φορές, κατά τις οποίες τον πήγαιναν στο δάσος όπου προσπαθούσαν να τον πείσουν να ενταχθεί στην εν λόγω κοινότητα και πως κάθε φορά ένα  συγκεκριμένο μέλος τους τον απελευθέρωνε, δηλώσεις που στο σύνολο τους δεν βρίσκουν έρεισμα στις ως άνω παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης και ως εκ τούτου ο ανωτέρω ισχυρισμός του Αιτητή δεν γίνεται αποδεκτός τόσο ως εσωτερικά όσο και ως εξωτερικά αναξιόπιστος.

 

Δέον ακόμη να επισημάνω πως καίτοι έχει κριθεί ως αναξιόπιστος ο ανωτέρω ισχυρισμός του Αιτητή, περί της δίωξης του από την Poro Society με σκοπό την μύηση του σε αυτήν, ακόμα και αν υποτεθεί πως αναζητείται από την εν λόγω οργάνωση, ο ίδιος δήλωσε ότι από τον Ιούνιο του 2020 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2020 όταν και εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του δεν δέχθηκε οιανδήποτε ενόχληση από την ανωτέρω οργάνωση αλλά και ούτε εντοπίστηκε κατά την τρίμηνη διαμονή του στην πόλη Freetown από μέλη αυτής. Περαιτέρω δήλωσε πως δεν εγκατέλειψε νωρίτερα την χώρα καταγωγής του  επειδή ήταν απασχολημένος με την φάρμα και έπρεπε να φροντίσει την οικόγενειά του, το οποίο δεν ενισχύει τον ισχυρισμό του περί του κινδύνου που θα διατρέξει από την εν λόγω οργάνωση σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του.

 

Υπό το φως των προλεχθέντων και των ισχυρισμών του Αιτητή που έχουν γίνει αποδεκτοί από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής του στη Σιέρρα Λεόνε, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

Ακολούθως, εξετάζοντας την πιθανότητα χορήγησης συμπληρωματικής προστασίας, η αρμόδια λειτουργός έκρινε ότι δεν επιβεβαιώθηκε ότι συντρέχει κάποια από τις περιπτώσεις του άρθρου 19 του Περί Προσφύγων Νόμου. Επί του ανωτέρω, έχοντας ήδη επισημάνει τις πλημμέλειες κατά την εξέταση από τους Καθ 'ων η αίτηση του ενδεχομένου παραχώρησης στον Αιτητή συμπληρωματικής προστασίας, το Δικαστήριο θα προχωρήσει σε αξιολόγηση του κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να υπαχθεί ο Αιτητής στο καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική νομοθεσία, ήτοι το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου το οποίο διαλαμβάνει ότι  [έμφαση του παρόντος Δικαστηρίου]: 

 

 «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής.»

 

Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :

 

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

 

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

 

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.

Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής  δεν επικαλείται ειδικώς, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής[15] δεν προκύπτει ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ. άρθρο 19(2)(α) και (β)].

 

Απομένει συνεπώς η εξέταση των προϋποθέσεων που θέτει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2).  Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά με την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεσήμανε  στην  απόφασή  του C-901/19, CF, DN κατάBundesrepublic Deutschland, ημερ. 10.06.2021[16] ότι αυτοί είναι: 

 

«(...) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» 

(βλ. σκέψη 43 της απόφασης)

 

Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του στην υπόθεση Sufi and Elmi κατά Ηνωμ. Βασιλείου, ημερ. 28.11.2011[17] αξιολόγησε, κατά τρόπο μη εξαντλητικό, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

Όπως επίσης διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie[18] (έμφαση και υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου):

 

 «33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.

 

34. Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.

 

35.  Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ, της οδηγίας.

 

36.  Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται  από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».

 

37.  Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.

 

38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.

 

39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».

 

Στη βάση της ως άνω νομολογίας, προς τον σκοπό εξέτασης των προϋποθέσεων που διαλαμβάνει το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το Δικαστήριο προχώρησε σε σχετική έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Σιέρρα Λεόνε και ειδικότερα στην περιοχή Makeni(βόρεια περιφέρεια), την οποία το Δικαστήριο θεωρεί ως την περιοχή καταγωγής και προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή εκεί, εντοπίζοντας τα κάτωθι:

 

Σύμφωνα με το portal Rule of Law in Armed Conflict (RULAC), πρωτοβουλία της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Σιέρα Λεόνε δεν βρίσκεται υπό ένοπλη σύρραξη[19].

 

Σύμφωνα με την πηγή πληροφόρησης Crisis24, αναφέρεται για την κατάσταση ασφαλείας στην Σιέρρα Λεόνε πως η χώρα σημείωσε σημαντικές ωφέλειες στο κομμάτι της σταθερότητας μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 2002 και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η χώρα θα μπορούσε να ξανά γλιστρήσει σε ένοπλη σύγκρουση. Περαιτέρω, αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν γνωστές τρομοκρατικές ομάδες που να δραστηριοποιούνται στη χώρα ή που να εκτιμάται ότι αποτελούν απειλή για ξένα συμφέροντα στη χώρα. Ωστόσο, η εγκληματικότητα, και δη το μη βίαιο, ευκαιριακό έγκλημα είναι διάσπαρτο. Ταυτόχρονα, συχνές είναι και οι κοινωνικές αναταραχές κατά τις οποίες οι δυνάμεις ασφαλείας τείνουν να απαντούν με τρόπο που συνήθως κλιμακώνει την κατάσταση[20]. Επίσης, σύμφωνα με τα πρόσφατα τελικά  αποτελέσματα της εκλογικής αναμέτρησης της 24^ης.06.23, ο εν ενεργεία πρόεδρος Julius Maada Bio του Λαϊκού Κόμματος της Σιέρα Λεόνε (SLPP) εξασφάλισε τη νίκη κατά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών ενώ στην δεύτερη θέση ήλθε ο Samura Kamara του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης All People's Congress (APC), ο οποίος απέρριψε κατηγορηματικά τα εκλογικά αποτελέσματα ως μη αξιόπιστα ενώ σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης, ο Bio ορκίστηκε ως πρόεδρος της χώρας στις 27.06.23[21]. Αναμένονταν βίαιες αναταραχές και διαδηλώσεις στην χώρα αλλά η κατάσταση υπήρξε ήρεμη στην πρωτεύουσα Freetown σύμφωνα με αναφορές εκείνης της περιόδου[22].

Περαιτέρω, σύμφωνα με πρόσφατα αριθμητικά δεδομένα από την βάση δεδομένων ACLED κατά την χρονική περίοδο 08.12.2022 έως 08.12.2023 καταγράφηκαν στη χώρα 47 περιστατικά ασφαλείας εκ των οποίων προήλθαν 30 απώλειες[23]. Επίσης, στην βόρεια περιφέρεια/γεωγραφική ζώνη στην οποία υπάγεται η πόλη Makeni η οποία προσδιορίστηκε ως περιοχή συνήθους διαμονής του Αιτητή, καταγράφηκαν βάσει της βάσης ACLED κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα 9 περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε 2 απώλειες. Εξ αυτών των 9 περιστατικών 1 καταχωρήθηκε ως «μάχη» ("battles"), 4 ως «αναταραχές» ("riots"), 2 ως «βία κατά πολιτών» ("violence against civilians"), 2 ως «διαμαρτυρίες» ("protests") ενώ δεν καταγράφηκε κανένα περιστατικό «εκρήξεων ή απομακρυσμένης βίας» ("explosions/remote violence")[24] Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της βόρειας επαρχίας  θα ανερχότανσύμφωνα με εκτιμήσεις κατά την 09.12.2021 στους 1.316.831 κατοίκους[25].

 

Αναφορικά με την πόλη Makeni, περιοχή συνήθους διαμονής του Αιτητή, κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα(08/12/2022 έως 08/12/2023), καταγράφηκαν 3 περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε μία απώλεια, εξ αυτών το 1 περιστατικό χαρακτηρίστηκε ως «μάχη» (‘‘battles’’) και τα άλλα 2 κωδικοποιήθηκαν ως «βία κατά αμάχων» ("violence against civilians")[26]. Το πιο πρόσφατο περιστατικό σύμφωνα με εξειδικευμένη έρευνα στην ανωτέρω βάση δεδομένων έλαβε χώρα στις 22/05/2023 κατά το οποίο δυνάμεις ασφαλείας επιτέθηκαν σωματικά σε έναν άνδρα επειδή κατέγραφε με το κινητό του την αυτοκινητοπομπή του προέδρου της χώρας στο Makeni[27].

 

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω δεδομένα,  φαίνεται να καταγράφονται μερικές κοινωνικές αναταραχές και πολιτικές εντάσεις στην χώρα, εντούτοις, δεν διακρίνω την ύπαρξη κατάστασης αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης τόσο στην χώρα καταγωγής του Αιτητή όσο και στην περιοχή της προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή εκεί ή έστω αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία να εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε ο Αιτητής λόγω της παρουσίας του και μόνο στο έδαφος της περιοχής αυτής να έρχεται αντιμέτωπος με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής απειλής κατά το άρθρο 19 στοιχείο (2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. 

 

Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άνδρας, νεαρής ηλικίας, υγιής, μέτριου μορφωτικού επιπέδου, με στενό οικογενειακό περιβάλλον (μητέρα και αδερφή) στην περιοχή  συνήθους διαμονής του στην χώρα καταγωγής του και ικανός προς εργασία. Επισημαίνω τέλος, ότι δεν έχουν εγερθεί ή/και αναδειχθεί ατομικά χαρακτηριστικά ή στοιχεία του Αιτητή που να υποδηλώνουν και να δεικνύουν ειδικώς ότι θα τεθεί σε κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής βλάβης και δυνατόν να μπορούσε να αντισταθμίσει το επίπεδο αδιάκριτης βίας βάσει της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Με βάση συνεπώς το σύνολο των στοιχείων ενώπιόν μου, όπως έχω αναλύσει ανωτέρω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. 

 

Ενόψει, ωστόσο, της κατάληξής μου αναφορικά με την πάσχουσα νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, θεωρώ ορθό και δίκαιο υπό τις περιστάσεις να μην επιδικάσω έξοδα. Υπό το φως της ανάλυσης της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, ως έχει παρατεθεί ανωτέρω, αυτή επικυρώνεται ως προς την κατάληξή της, ήτοι ότι η αίτηση του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίπτεται. 

 

 

 

 

Ε. Ρήγα,  Δ.Δ.Δ.Δ.Π.