ECLI:CY:DDDP:2023:720

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.:692/2022

24 Μαΐου 2023

[Β.ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΟΥ ΚΑΡΛΕΤΤΙΔΟΥ, ΔΔΔΔΠ.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

C.I., από Burundi, ARC: 58182ΧΧΧΧ

Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου

 

                                                                               Καθ’ ων η Αίτηση

Α. Τεκκής και Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., Δικηγόροι για τον Αιτητή

Α. Γεωργιάδη (κος.), Δικηγόρος για τους Καθ’ ων η Αίτηση.

ΑΠΟΦΑΣΗ

Με την υπό εξέταση προσφυγή, ο Αιτητής αιτείται:

Δήλωση και/ή Διάταγμα και/ή Απόφαση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση ημερ. 28/12/2021,  με την οποία τον πληροφορούν ότι το αίτημα του για παροχή διεθνούς προστασίας ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου απορρίπτεται καθότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 και 19 του Περί Προσφύγων Νόμου και ο Αιτητής δεν απέδειξε οποιονδήποτε λόγο για να του παραχωρηθεί το καθεστώς πρόσφυγα ή της συμπληρωματικής προστασίας, είναι άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη, στερημένη οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος και είναι αποτέλεσμα πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Σύμφωνα με τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, ο Αιτητής στις 19/10/2020 υπέβαλε αίτηση για παροχή Διεθνούς Προστασίας, αφού αφίχθηκε παράνομα στο μη ελεγχόμενο από την Κυπριακή Δημοκρατία έδαφος της Κύπρου και δια μέσου των κατεχομένων αφίχθηκε στις ελεύθερες περιοχές στις 03/09/2020, μετά την αναχώρηση του στις 03/03/2020 από τη χώρα καταγωγής του (Μπουρούντι). Στις 25/11/2020 διεξήχθη συνέντευξη στον Αιτητή από Λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος ετοίμασε ΈΚΘΕΣΗ - ΕΙΣΗΓΗΣΗ προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου στις 25/11/2021. Στις 28/12/2021 ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών Λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την πιο πάνω ΕΚΘΕΣΗ - ΕΙΣΗΓΗΣΗ και αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης του Αιτητή. Στις 30/12/2021 ετοιμάστηκε επιστολή από την Υπηρεσία Ασύλου προς τον Αιτητή σχετικά με την απόρριψη της αίτησης του και αιτιολόγηση της απόφασης. Η εν λόγω επιστολή επιδόθηκε στον Αιτητή στις 20/01/2022.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Ο Αιτητής κατέθεσε αρχικά αυτοπροσώπως προσφυγή στο έντυπο της οποίας ανέφερε ότι κινδυνεύει η ζωή του από το στρατό και την αστυνομία. Έπειτα, κατατέθηκε από το συνήγορο του αίτηση τροποποίησης η οποία έγινε δεκτή, όπως και η αίτηση για προσαγωγή μαρτυρίας.

Ο Αιτητής δια της γραπτής αγόρευσης του συνηγόρου του προβάλλει, ως πρώτο λόγο ακύρωσης, την ανεπαρκή/μη δέουσα έρευνα και την πραγματική πλάνη. Σύμφωνα με τον συνήγορο του Αιτητή δεν ακολουθήθηκε η σωστή διερευνητική διαδικασία πριν και κατά τη συνέντευξη του Αιτητή, με αποτέλεσμα οι Καθ’ ων να εκδώσουν την προσβαλλόμενη απόφαση ευρισκόμενοι υπό πλάνη, μη δίνοντας παράλληλα την ευκαιρία στον Αιτητή να καταθέσει τυχόν έγγραφα προς υποστήριξη των ισχυρισμών του. Υποστηρίζει, επίσης, ότι ο λειτουργός δεν προχώρησε στις κατάλληλες εξειδικευμένες και διευκρινιστικές ερωτήσεις με αποτέλεσμα να μη μπορεί να αξιολογηθεί η αξιοπιστία του Αιτητή ενώ ο λειτουργός προέβη και σε ανεπαρκή έρευνα σχετικά την κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή. Ως δεύτερο λόγο ακύρωσης, ο συνήγορος του Αιτητή επικαλείται την έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας, καθώς η αναγραφόμενη στην απορριπτική απόφαση αιτιολογία είναι ανεπαρκής, γενική και αόριστη. Τέλος, ως τρίτο λόγο ακύρωσης προωθεί την παραβίαση της χρηστής Διοίκησης και της Δικαιολογημένης Εμπιστοσύνης καθώς σύμφωνα με τα ανωτέρω η Διοίκηση παραβίασε τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου και δεν εξάντλησε ως όφειλε όλα τα περιθώρια διερεύνησης της υπόθεσης.

Ο Αιτήτης κατέθεσε μέσω του Δικηγόρου του και σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία:

1. Ένορκη Δήλωση του Αιτητή.

2. Πιστοποιητικό Γέννησης του Αιτητή.

3. Κοινή Πρόταση Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ελευθερία έκφρασης στο Burundi, με ημερομηνία 15/01/2020.

4. Πρόταση Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάσταση στο Burundi, με ημερομηνία 09/12/2015.

5. Κοινή Πρόταση Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάσταση στο Burundi, με ημερομηνία 15/12/2015.

6. Κοινή Πρόταση Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάσταση στο Burundi, με ημερομηνία 05/07/2017.

7. Ηλεκτρονική αλληλογραφία Αιτητή με The Vitala Group.

8. Αποσπάσματα ειδησεογραφικών ειδήσεων σχετικά με το Burundi.

9. Κλήσεις από τη Δικαστική Αστυνομία, ημερομηνίας 25/08/2020 και 01/09/2020.

Ο Δικηγόρος των Καθ' ων η Αίτηση, με την προφορική του αγόρευση, αντικρούει όλους τους πιο πάνω ισχυρισμούς που προβάλλει ο Αιτητής και αντιτείνει ότι η απόφαση λήφθηκε έπειτα από δέουσα έρευνα και αξιολόγηση των σχετικών στοιχείων της υπόθεσης χωρίς η Διοίκηση να βρίσκεται υπό νομική ή πραγματική πλάνη ενώ είναι επαρκώς αιτιολογημένη.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, κυρίως των όσων ο Αιτητής δήλωσε με την αίτηση του για διεθνή προστασία όσο και κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, όσο και όσα προσβάλει με την παρούσα Προσφυγή.

Συγκεκριμένα, ο Αιτητής στην αίτηση του για διεθνή προστασία ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του διότι δεχόταν απειλές από τον αρχηγό του Στρατού ο οποίος οικειοποιήθηκε ενός έργου (project) που είχε δημιουργήσει ο ίδιος. Μετά την 1^η Μαρτίου του 2020 οπότε και απεβίωσε ένας πρώην στρατιωτικός ονόματι Victor Bandandaza, φίλος του πατέρα του, ο οποίος τον βοήθησε να παρουσιάσει το project στο στρατό, αποφάσισε να επισπεύσει τις σπουδές του στις μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές.

Κατά τη συνέντευξη, αρχικά ο Αιτητής δήλωσε ότι είχε προγραμματίσει να μεταβεί στη Δημοκρατία για σπουδές αλλά χρειάστηκε να επισπεύσει το ταξίδι για λόγους ασφαλείας. Κληθείς να διευκρινίσει σχετικά με τους λόγους ασφάλειας, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι έπειτα από μία έρευνα που έκανε στα πλαίσια της φοίτησης του στο Πανεπιστήμιο σχετικά με περιβαλλοντολογικά ζητήματα, συνειδητοποίησε ότι το Burundi ήταν ψηλά στη λίστα με χώρες που καταστρέφουν τα δάση και δεν προστατεύουν τις λίμνες και τα ποτάμια. Αυτή η εργασία τον ενέπνευσε να δημιουργήσει ένα έργο δενδροφύτευσης. Ένας φίλος του πατέρα του, πρώην στρατιωτικός, αποφάσισε να τον βοηθήσει προκειμένου να συγκεντρώσει τη χρηματοδότηση που χρειάζεται για την υλοποίηση του. Σύμφωνα με τον Αιτητή, ο φίλος του πατέρα του κανόνισε συνάντηση με τον στρατό όπου και παρουσιάσανε το έργο. Ωστόσο, ο Αιτητής, δύο μήνες μετά την παρουσίαση κι ενώ δεν είχε κάποιο νεότερο σχετικά, έμαθε ότι ο στρατός και συγκεκριμένα ο στρατηγός στον οποίο το παρουσίασαν, οικειοποιήθηκε το έργο και ο Αιτητής αποφάσισε να το εγκαταλείψει. Κάποιο διάστημα μετά, ένας δημοσιογράφος τον πλησίασε ζητώντας να μάθει σε ποιον ανήκει η ιδέα ενώ την 1^η Μαρτίου 2020, ο φίλος του πατέρα του που τον βοήθησε, βρέθηκε νεκρός. Σύμφωνα με τον Αιτητή, ο στρατηγός έστειλε άτομα στο σπίτι του και κατάσχεσαν τις ηλεκτρονικές του συσκευές, οπότε και αποφάσισε να φύγει από τη χώρα.

Ερωτηθείς σχετικά με το έργο, ο Αιτητής εξήγησε ότι επρόκειτο για έργο δενδροφύτευσης στο οποίο θα συμμετείχε ο στρατός, η αστυνομία και τα σχολεία, διότι βρίσκονται παντού στη χώρα και δε θα απαιτούσαν αποζημίωση για τη συνεισφορά τους. Ερωτηθείς εάν μπορεί να δείξει το έργο, ο Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά ισχυριζόμενος ότι ο στρατός έχει κατασχέσει τον υπολογιστή του τη 1^η Μαρτίου 2020 ενώ ο ίδιος δε βρισκόταν στην οικία του αλλά πληροφορήθηκε το συμβάν από τη μητέρα του. Σε ερώτηση εάν απευθύνθηκε στην αστυνομία, ο Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά καθώς δεν εμπιστεύεται τις αρχές. Σε ερώτηση εάν παρουσίασε το έργο του και στην αστυνομία και τα σχολεία, αποκρίθηκε αρνητικά καθώς πρωταρχικός στόχος του ήταν η χρηματοδότηση του έργου.

Σχετικά με τον φίλο του πατέρα του, ο Αιτητής δήλωσε ότι ονομάζεται Victor Bandandaza και είναι πρώην στρατιωτικός. Ερωτηθείς περισσότερες πληροφορίες, ο Αιτητής δήλωσε ότι ήταν φίλος του πατέρα του και τους επισκεπτόταν στο σπίτι όταν ήταν ο Αιτητής μικρός. Δήλωσε, επίσης, ότι δεν γνωρίζει τα αίτια του θανάτου του, ο οποίος έλαβε χώρα την 1^η Μαρτίου 2020 και για τον οποίο ενημερώθηκε από τη σύζυγο του θανόντα τηλεφωνικά μέσω της μητέρα του. Ο Αιτητής ρωτήθηκε το όνομα της συζύγου του θανόντα αλλά δήλωσε ότι δεν γνωρίζει. Ερωτηθείς σχετικά, δήλωσε ότι δεν παρέστη στην κηδεία του γιατί είχε ήδη εξέλθει της χώρας. Ερωτηθείς γιατί πιστεύει ότι ο θάνατος του φίλου του πατέρα του σχετίζεται με το έργο της δενδροφύτευσης, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι λίγες μέρες πριν το θάνατο του είχε μιλήσει κι αυτός σε δημοσιογράφο σχετικά με το έργο.

Αναφορικά με το Διοικητή του στρατού, ο Αιτητής δήλωσε ότι ονομάζεται Prime Niyongabo. Κληθείς να δώσει πληροφορίες για την ημέρα της παρουσίασης, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι κλήθηκε από τον φίλο του πατέρα του και πήγανε στο γραφείο του διοικητή. Ο Αιτητής δεν θυμόταν τη διεύθυνση του γραφείου ούτε και την ακριβή ημερομηνία της παρουσίασης. Δήλωσε ότι αυτή έλαβε χώρα περί τα μέσα Νοέμβρη 2019 και ο διοικητής οικειοποιήθηκε το έργο μέσα Δεκεμβρίου του 2019. Ερωτηθείς εάν συνέβη τίποτα στον ίδιο από τον Δεκέμβριο του 2019 έως το Μάρτιο του 2020, ο Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά.

Σχετικά με τον κίνδυνο τον οποίο αντιμετωπίζει, ο Αιτητής δήλωσε ότι έλαβε τηλεφωνικές κλήσεις από άγνωστο αριθμό ζητώντας από τον ίδιο να γνωστοποιήσει την τοποθεσία του και τον λόγο που δε βρίσκεται στην οικία του. Ερωτηθείς σχετικά με τις απειλές δήλωσε ότι μόνο ο ίδιος έλαβε κλήσεις από την οικογένεια του. Σε ερώτηση της λειτουργού πως εξήλθε της χώρας ενώ αναζητείται από τις αρχές, ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι υπάρχουν κάποια έγγραφα με τα οποία μπορείς να βγει κάποιος εκτός χώρας χωρίς θεώρηση. Τέλος, ερωτηθείς γιατί δεν αιτήθηκε νωρίτερα διεθνή προστασία, ισχυρίστηκε ότι πίστευε ότι είναι ασφαλής στις μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές.

Ο λειτουργός στην εισήγηση του διέκρινε δύο ισχυρισμούς. Ο πρώτος ο οποίος αφορά την ταυτότητα και καταγωγή του Αιτητή έγινε δεκτός. Ο δεύτερος σχετικά με δίωξη του και τις απειλές που λαμβάνει από τις αρχές της χώρας του, απορρίφθηκε λόγω έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας. Σύμφωνα με τη λειτουργό, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει επαρκείς πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο της μελέτης του αλλά και την παρουσίαση του έργου στο στρατό. Ως αρνητικό της αξιοπιστίας του Αιτητή κρίθηκε ότι δε θυμόταν που βρισκόταν όταν οι αρχές εισέβαλαν στην οικία του και κατέσχεσαν τις ηλεκτρονικές του συσκευές. Τέλος, αρνητικά αξιολογήθηκε και το γεγονός ότι ο Αιτητής δε θυμόταν την ακριβή διεύθυνση όπου έλαβε χώρα η παρουσίαση του έργου ενώ υπέπεσε σε αντιφάσεις αναφορικά με τις κατ’ ισχυρισμό τηλεφωνικές απειλές που δέχθηκε.

Έπειτα από ενδελεχή εξέταση του διοικητικού φακέλου και όπως προκύπτει από τα στοιχεία που βρίσκονται σε αυτόν και απαντώντας στους προβαλλόμενους από τη συνήγορο του Αιτητή λόγους ακύρωσης, αναφέρονται τα παρακάτω:

Ως προς τον πρώτο λόγο ακύρωσης που αφορά τη μη δέουσα έρευνα έχει πλειστάκις νομολογηθεί ότι η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθείται ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης.

Περαιτέρω, η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και τη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν ασφαλή συμπεράσματα (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α., Α.Ε. 1518/1.11.96, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97, A.Ε.2371,Motorways Ltd ν Δημοκρατίας ημερ. 25/6/99).

Το Δικαστήριο στα πλαίσια ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντας οργάνου και διαφέρει κατά περίπτωση (βλ. απόφαση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU V Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 1 Φεβρουάριου, 2010).

Περαιτέρω όπως εξηγήθηκε στην υπόθεση Πολυξένη Γεωργίου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 606/91, ημερομηνίας 22.9.92, στις σελ. 2-3: «Το τι αποτελεί επαρκή έρευνα, εξαρτάται από τα γεγονότα και περιστατικά της κάθε υπόθεσης (Κηαί ν. The Republic (1987) 3 CLR 1534). Η έκταση της έρευνας που ένα διοικητικό όργανο διεξάγει για τη λήψη απόφασης εξαρτάται από τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης» (Δημοκρατίας ν. Γιαλλουρίδη και Άλλων), Αναθεωρητικές Εφέσεις 868, 868, ημερομηνίας 13.12.90)».

Αναφορικά με την πραγματική πλάνη «Σύμφωνα με προς αρχές του διοικητικού δικαίου, ^[2] πλάνη περί τα πράγματα δημιουργείται όταν το αποφασίζον όργανο κατά την άσκηση προς διακριτικής του εξουσίας στηρίζεται σε γεγονότα και προϋποθέσεις  που είναι εξ’ αντικειμένου ανύπαρκτά ή όταν παραλείπει να λάβει υπόψη πραγματικά γεγονότα που αντικειμενικά κρινόμενα είναι ουσιώδη. Βέβαια εκείνος που προβάλλει ως λόγο ακύρωσης την πλάνη περί τα πράγματα, έχει και το βάρος της απόδειξης» (βλ.Υπόθεση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU V Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 1 Φεβρουαρίου, 2010 και  Παπαδόπουλος v. Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (1190) 3ΑΑΔ 262, 267).

Έχει νομολογηθεί ότι δεν υφίσταται πλάνη περί τα πράγματα όταν η Διοίκηση σταθμίζει και αξιολογεί στοιχεία και γεγονότα όπως αυτά τίθενται ενώπιον της προς κρίση. Πλάνη περί τα πράγματα στοιχειοθετείται όταν αποδεικνύεται η αντικειμενική ανυπαρξία γεγονότων που έλαβε υπόψη του το αρμόδιο όργανο για να εκδώσει την προσβαλλόμενη απόφαση.

Εν προκειμένω, η λειτουργός υπέβαλε επαρκείς και ανοικτού τύπου ερωτήσεις στον Αιτητή τόσο σχετικά με τη μελέτη και την εκπόνηση του έργου του όσο και για την ανάμειξη του φίλου του πατέρα του, την παρουσίαση του έργου αλλά και τις κατ’ ισχυρισμό απειλές τις οποίες δέχθηκε. Ωστόσο, πράγματι η Διοίκηση κατά τον έλεγχο της εξωτερικής αξιοπιστίας του δεύτερου ισχυρισμού του Αιτητή, περί δίωξης του από τις αρχές, φαίνεται ότι δεν προέβη στη δέουσα έρευνα αναφορικά με τα πρόσωπα τα οποία υπέδειξε ο Αιτητής, ήτοι τον φίλο του πατέρα του και τον Διοικητή του στρατού. Έπειτα από έρευνα την οποία διενήργησε ο συνήγορος του Αιτητή και επιβεβαίωσε το Δικαστήριο, αποδεικνύεται ότι τόσο ο φίλος του πατέρα του Αιτητή όσο και ο στρατηγός είναι υπαρκτά πρόσωπα. Η Διοίκηση, μη προβαίνοντας στη δέουσα έρευνα, ήταν αδύνατο να προχωρήσει σε ορθή αξιολόγηση της αξιοπιστίας του Αιτητή και εν γένει του ισχυρισμού κι επομένως βρισκόταν σε πραγματική πλάνη. Ως εκ τούτου ο πρώτος λόγος ακύρωσης γίνεται δεκτός.

Όσον αφορά την έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας, η επάρκεια της αιτιολογίας, συναρτάται άμεσα με τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά και τη φύση της κάθε υπόθεσης και εξαρτάται, όχι από την έκταση του λεκτικού της αλλά από την ουσία του περιεχομένου της. Μπορεί να είναι λακωνική, αρκεί να είναι επαρκής. Η μορφή και η έκταση της επιβαλλόμενης αιτιολογίας ποικίλλουν ανάλογα με το θέμα που πραγματεύεται η πράξη και τις συνθήκες που την περιβάλλουν. Βλ. Ράφτης v. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 345, Pissas v. Republic (1974) 3 C.L.R. 476

Σύμφωνα δε με το άρθρο 29 του Ν.158(Ι)/99 και την πάγια νομολογία, η αιτιολογία μιας πράξης μπορεί να συμπληρωθεί ή αναπληρωθεί από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, όπως και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας νοουμένου, όμως, ότι τα απαιτούμενα στοιχεία προκύπτουν από το φάκελο, κατά τρόπο βέβαιο και αναντίλεκτο  (Παναγιωτίδης v. Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων κ.ά. (1998) 3 ΑΑΔ 342, Θ. Χριστοφή & Σία Λτδ v. Yπουργού Οικονομικών κ.ά. (1998) 3 ΑΑΔ 427), ως ισχύει στην παρούσα περίπτωση.

Η αιτιολογία μιας απόφασης για να θεωρείται ότι είναι σύμφωνη με τις Γενικές αρχές του Διοικητικού Δικαίου, Άρθρα 26 και 28 του Νόμου 158(Ι)/1999  και την πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, θα πρέπει  να περιέχει τους πραγματικούς λόγους και την νομική βάση στην οποία  υπήγαγε τα γεγονότα ώστε να καταλήξει στη συγκεκριμένη απόφαση. Όμως η διατύπωση θα πρέπει να γίνεται με τρόπο που να δίνει την δυνατότητα στο Δικαστήριο να ελέγξει τη νομιμότητα της (Βλ. Φράγκου ν.). Δημοκρατίας (1998)3 Α.Α.Δ.270.

Η πραγματική πλάνη της Διοίκησης και η έλλειψη δέουσας έρευνας οδήγησαν σε έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας καθώς η Διοίκηση δεν ήταν σε θέση να συμπεριλάβει στην αξιολόγηση της όλες τις πληροφορίες αναφορικά με τα πραγματικά περιστατικά τα οποία επικαλέστηκε ο Αιτητής. Για το λόγο αυτό ο δεύτερος λόγος ακύρωσης γίνεται δεκτός.

Τέλος, αναφορικά με τον τρίτο λόγο ακύρωσης περί παράβασης της χρηστής Διοίκησης και δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του Αιτητή, ο συνήγορος του Αιτητή, πέρα από την παράθεση σχετικής νομολογίας, δεν αιτιολόγησε επαρκώς πως η προσβαλλόμενη παραβιάζει τη χρηστή Διοίκηση. Παράλληλα, δεν υπήρξε σαφής πως η Διοίκηση ενήργησε με τρόπο αντίθετο προς τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη του Αιτητή. Η αοριστία με την οποία προβάλλεται  με αποτέλεσμα να μη μπορεί να τύχει δικανικής αξιολόγησης και ως εκ τούτου ο τελευταίος λόγος ακύρωσης απορρίπτεται ως αόριστος.

Στα πλαίσια της εξουσίας του Δικαστηρίου να εξετάζει τόσο την νομιμότητα όσο και την ουσία στη βάση του άρθρου 11 (3) (α) του περί Προσφύγων νόμου, ήτοι το Δικαστήριο «προβαίνει σε έλεγχο της νομιμότητας και ορθότητας αυτής, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής [.] τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν» και «την ανάγκη χορήγησης διεθνούς προστασίας σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου, σε περίπτωση που προσβάλλεται απόφαση η οποία συνεπάγεται τη μη χορήγηση τέτοιας προστασίας» -  θα προχωρήσω να  εξετάσω  κατά πόσο τα στοιχεία που βρίσκονται  στο διοικητικό φάκελο όσο και τα προσκομισθέντα δια της ένορκης δήλωσης του Αιτητή  τα οποία το δικαστήριο στη πορεία θα αξιολογήσει ,αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Νόμου ώστε να χορηγηθεί στον Αιτητή διεθνής Προστασία.   

Σχετικά με την αξιοπιστία του Αιτητή, πράγματι διαφαίνεται ότι δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές πληροφορίες σχετικά με την έρευνα του αλλά κυρίως σχετικά με την παρουσίαση αυτής στον αρχηγό του στρατού. Παράλληλα, γενικόλογος και ασαφής υπήρξε σχετικά με τις τηλεφωνικές απειλές τις οποίες ισχυρίστηκε ότι έλαβε.

Το Δικαστήριο βασιζόμενο στις πηγές που προσκομίστηκαν από το συνήγορο του αλλά και επιβεβαιώνοντας αυτές διεξάγοντας τη δική του έρευνα, διαπίστωσε πως πράγματι ο φίλος του πατέρα του Αιτητή, ονόματι Victor Bandandaza, είναι υπαρκτό πρόσωπο. Σύμφωνα με ειδησεογραφική ιστοσελίδα[1], ο Victor Bandandaza, πρώην στρατιωτικός, δολοφονήθηκε λόγω της εθνοτικής του καταγωγής (Tutsi) και της προηγούμενης συμμετοχής του στις ένοπλες δυνάμεις του Burundi και τη χωροφυλακή. Παράλληλα, ο αναφερόμενος στρατιωτικός, ενώπιον του οποίου έγινε η παρουσίαση του έργου του Αιτητή, ονόματι Prime Niyongabo, είναι από το 2018 ο επιβλέπων της συντονιστικής επιτροπής και εκτέλεσης ενός έργου δενδροφύτευσης. Σύμφωνα με το άρθρο, το 2018 η κυβέρνηση ξεκίνησε μια εκστρατεία δενδροφύτευσης με την ονομασία ‘Ewe Burundi Urambaye’.[2]

Αναφορικά με τα έγγραφα τα οποία κατέθεσε και τα οποία εξετάζει το Δικαστήριο αξίζει να αναφερθούν τα παρακάτω:

Παρατηρείται από την ηλεκτρονική αλληλογραφία ότι πράγματι ο Αιτητής προωθούσε ένα έργο δενδροφύτευσης στην εταιρία Vitala Group με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο τον Σεπτέμβριο του 2019. Ωστόσο, το έργο δενδροφύτευσης στο οποίο είναι επιβλέπων ο αρχηγός του στρατού ξεκίνησε το 2018, δηλαδή πριν την κατ’ ισχυρισμό παρουσίαση του έργου του στο στρατό τον Νοέμβριο του 2019 . Η δε κλήση του από τη δικαστική αστυνομία, επίσης, δε φαίνεται να συνδέεται με το περιστατικό της δενδροφύτευσης, καθώς αφορά συκοφάντηση του αρχηγού του επιτελείου και του στρατού του Burundi και συμμετοχή στις εξεγέρσεις του 2015, γεγονός το οποίο δεν αναφέρθηκε σε κανένα στάδιο της διαδικασίας.

Όπως αποδεικνύεται από τις εξωτερικές πηγές, ο φίλος του πατέρα του Αιτητή δολοφονήθηκε λόγω της εθνοτικής του καταγωγής ως Tutsi και του επαγγέλματος του ως πρώην στρατιωτικός. Ουδεμία σχέση φαίνεται να υπάρχει με κάποιο σχέδιο δενδροφύτευσης ούτε, μετά από έρευνα, προκύπτει να έχει δημοσιευθεί κάποιο άρθρο στο οποίο να μιλάει για το έργο, όπως ισχυρίζεται ο Αιτητής. Παράλληλα, ο αρχηγός του στρατού συμμετέχει όντως σε ένα πρόγραμμα δενδροφύτευσης, την πρωτοβουλία του οποίου όμως φαίνεται να έχει το Κράτος και το οποίο ξεκίνησε το 2018, ήδη πριν να αιτηθεί ο Αιτητής χρηματοδότηση. Δεν υπάρχει αιτιώδη συνάφεια μεταξύ των αποδεδειγμένων περιστατικών και της δίωξης που ισχυρίζεται ότι υφίσταται ο Αιτητής. Το γεγονός ακόμα της συνομιλίας του με εταιρία για χρηματοδότηση του έργου, όπως προκύπτει από την ηλεκτρονική αλληλογραφία την οποία προσκομίζει, δεν αποδεικνύει δίωξη του, παρά μόνο ότι πράγματι ο Αιτητής συμμετείχε σε κάποια μελέτη.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι ναι μεν ο Αιτητής είναι αξιόπιστος ως προς την εκπόνηση κάποιας μελέτης και σχεδίου για δενδροφύτευση το οποίο, το Σεπτέμβριο του 2019, προώθησε σε Βρετανική εταιρία για χρηματοδότηση. Ωστόσο, κρίνεται αναξιόπιστος ως προς την παρουσίαση και προώθηση του έργου του στο στρατό, την οικειοποίηση του έργου από το στρατό, το λόγο δολοφονίας του φίλου του πατέρα του και τις κατ΄ ισχυρισμό τηλεφωνικές απειλές.

Περαιτέρω τα  έγγραφα τα οποία ο Αιτητής προσκόμισε ήτοι  οι κλήσεις από τη Δικαστική Αστυνομία, ημερομηνίας 25/08/2020 και 01/09/2020 δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά καθότι  από πουθενά δεν προκύπτει η γνησιότητα τους.

 

Συμπερασματικά, προκύπτει ότι δεν υπήρξε δίωξη αλλά ούτε θα υπάρξει σε περίπτωση επιστροφής του κι επομένως δεν  εμπίπτει στο εδάφιο (1) του άρθρου 3 του Περί Προσφύγων Νόμου του 2000-2019. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν υφίστατο δίωξη από το στρατό με σκοπό να αποτραπεί ο Αιτητής από το να δημοσιοποιήσει τον δημιουργό του έργου της δενδροφύτευσης, δε θα ενέπιπτε σε κάποιον από τους περιοριστικά αναφερόμενους λόγους του άρθρου 3 του Περί Προσφύγων Νόμου για χορήγηση προσφυγικού καθεστώτος.

Όσον αφορά την επικουρική προστασία, αναφέρονται τα παρακάτω:

Την περίοδο 10/03/2022-10/03/2023, έλαβαν χώρα 335 περιστατικά τα οποία ήταν η αιτία θανάτου 239 ανθρώπων. Πιο αναλυτικά, από τα 335 περιστατικά, τα 39 ήταν μάχες (με 98 θύματα), τα 252 ήταν επιθέσεις κατά πολιτών (με 119 θύματα), τα 6 ήταν εκρήξεις (με 5 θύματα), τα 38 ήταν εξεγέρσεις (με 16 θύματα) και τα 34 ήταν διαμαρτυρίες/πορείες (με 1 θύμα).[3] Το μεγαλύτερο μέρος των επιθέσεων κατά των πολιτών αφορά επίσης απαγωγές, εξαναγκαστικές εξαφανίσεις και θύματα σεξουαλικής βίας. Αυτή η βία κατά αμάχων αποδίδεται κυρίως στους Imbonerakure, την αστυνομία και, σε μικρότερο βαθμό, τον στρατό και άγνωστες ομάδες.[4] Να σημειωθεί ότι το Burundi έχει πληθυσμό πλέον των 12 εκατομμυρίων.

Όσον αφορά τυχόν ζητήματα τα οποία μπορεί να αντιμετωπίζουν οι επιστραφέντες, καμία διεθνής έκθεση δεν αναφέρει προβλήματα που να αντιμετώπισαν κατά την επιστροφή στην επικράτεια υπήκοοι του Burundi που επέστρεφαν από το Βέλγιο ή άλλα μέρη αεροπορικώς[5]. Παράλληλα, ούτε οι εκθέσεις του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ που καλύπτουν τα έτη 2018 και 2019[6], ούτε οι ετήσιες εκθέσεις της Amnesty International για το 2017 και το 2019 (η AI δεν δημοσίευσε ετήσια έκθεση που καλύπτει το έτος 2018)[7], ούτε οι συνολικές εκθέσεις του HRW που σχετίζονται με τα έτη 2019 και 2020 ή άλλες εκθέσεις του HRW σχετικά με ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δημοσιεύθηκαν από το 2018.[8] Από την άλλη πλευρά, αρκετές πηγές συμβουλεύτηκαν διαδικτυακά προβλήματα που αντιμετώπισαν άτομα που επαναπατρίστηκαν από γειτονικές χώρες από το 2017.

Ως εκ τούτου, συνάγεται ότι ο Αιτητής δεν εμπίπτει στις πρόνοιες του Περί Προσφύγων Νόμου άρθρο 19 (2) (α) και (β) για χορήγηση επικουρικής προστασίας λόγω θανατικής ποινής ή βασανιστηρίων ή εξευτελιστικής μεταχείρισης αντίστοιχα. Παράλληλα, σύμφωνα με τα παραπάνω δε διαφαίνεται να υπάρχει κίνδυνος να υποστεί ο Αιτητής σοβαρή βλάβη μόνο λόγω της παρουσίας του στο έδαφος της χώρας του σε συνδυασμό με το προφίλ του καθώς πρόκειται για μορφωμένο νεαρό υγιή άνδρα με υποστηρικτικό δίκτυο. Επομένως, δεν εμπίπτει ούτε στο άρθρο 19 (2) (γ), καθώς δεν παρατηρείται στο Burundi η ύπαρξη ένοπλης σύρραξης που θα έθετε τον Αιτητή σε κίνδυνο.

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι, σύμφωνα με το άρθρο 18(5) του Νόμου, εναπόκειται στον Aιτητή να τεκμηριώσει την αίτηση του για διεθνή προστασία και εν προκειμένω ο Αιτητής με  τα όσα δήλωσε στη συνέντευξη του και που αναφέρθηκαν πιο πάνω και καταγράφονται στην έκθεση της αρμόδιας λειτουργού της Υπηρεσίας, ουδόλως τον ενέτασσαν στις περιπτώσεις της αναγκαιότητας παροχής του καθεστώτος της συμπληρωματικής προστασίας  και εν προκειμένω ορθά κρίθηκε ότι δεν έχει αποδειχθεί οτιδήποτε εκ μέρους του Αιτητή που να στοιχειοθετεί τον ισχυρισμό του για βάσιμο φόβο ότι αυτός θα υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη.

Συμπερασματικά, δεν προκύπτει ότι θα υποστεί δίωξη σε περίπτωση επιστροφής του κι ως εκ τούτου δεν εμπίπτει στις πρόνοιες του άρθρου 3 του Περί Προσφύγων Νόμου αλλά ούτε στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Νόμου, αφού αυτός δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο ότι θα υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη, ως καθορίζεται στο άρθρο 19(2).

Συνεπώς, η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα  .

                               

 

                               

 

                               Βούλα Κουρουζίδου – Καρλεττίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π