ECLI:CY:DDDP:2023:1276

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.: 3006/22

30 Οκτωβρίου, 2023

[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

F. I. N.

Αιτητή,

και

Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η αίτηση

Μπαγιαζίδου Μ. (κα), για τον Αιτητή

Α. Ρούσου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, στερούμενη κάθε έννομου αποτελέσματος, αδικαιολόγητη και παράνομη η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση, ημερομηνίας 14.4.2022, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του τελευταίου για διεθνή προστασία, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2020 (στο εξής: ο Περί Προσφύγων Νόμος).

Γεγονότα

1.             Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Δημοκρατία του Καμερούν. Εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές και περί τις 6.11.2018 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 4.8.2020, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (στο εξής: EASO και πλέον Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο -EUAA). Ακολούθως, ο λειτουργός υπέβαλε Έκθεση /Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 14.4.2022. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 5.5.2022, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

Νομικοί Ισχυρισμοί

2.             Ο Αιτητής δια της συνηγόρου του κατά την ακροαματική διαδικασία της παρούσας προσφυγής, περιόρισε τους λόγους προσφυγής, επικαλούμενος ότι δικαιούται καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, εξαιτίας της κατάστασης που επικρατεί στον τελευταίο τόπο διαμονής του. Επιβεβαίωσε ότι ο τελευταίος τόπος διαμονής του ήταν το Tombel, ενώ ερωτώμενος σχετικά με το ενδεχόμενο μετεγκατάστασής του στην Buea ή στην Kumba, η συνήγορος του Αιτητή υποστήριξε ότι η κατάσταση και εκεί είναι έκρυθμη.

3.             Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση υπεραμύνονται της επίδικης πράξης και υποβάλλουν ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα. Ειδικότερα, ως προς την κατάσταση ασφαλείας, υποστηρίζουν ότι, καίτοι η κατάσταση παραμένει ρευστή, εντούτοις αυτή δεν αγγίζει το επίπεδο της αδιάκριτης βίας με την έννοια του άρθρου 19(2)(γ).

Το νομικό πλαίσιο

4.             Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι δική μου):

«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».

5.             Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

6.             Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει την έννοια του όρου πρόσφυγας και τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτό το καθεστώς.

7.             Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τις περιπτώσεις, όπου χορηγείται το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

 

Κατάληξη

8.             Είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι το παρόν Δικαστήριο, ως δικαστήριο ουσίας, δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ αρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως εξ’ υπαρχής και ex nunc (στο πλαίσιο πάντα που καθορίζουν οι ισχυρισμοί του εκάστοτε Αιτητή). Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας.

9.             Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή, επισημαίνω συναφώς τα ακόλουθα: Ο Αιτητής, κατά την καταγραφή του αιτήματός του αναφέρεται στη κατάσταση που επικρατεί στη χώρα του και ειδικότερα, στην κρίση μεταξύ των αγγλόφωνων και της κυβέρνησης της χώρας. Στο πλαίσιο αυτής της κρίσης άνθρωποι εκτοπίστηκαν, άνθρωποι σκοτώθηκαν και σπίτια έχουν καεί από την κυβέρνηση. Τα περισσότερα χωριά έχουν καεί και η οικογένειά του έχει καταφύγει στο δάσος, καθώς οι περισσότεροι έχουν στοχοποιηθεί από την κυβέρνηση. Ένας φίλος του, οποίος γνωρίζει τη κατάσταση στη χώρα του τον βοήθησε να έρθει στη Δημοκρατία ως φοιτητής, προκειμένου να ξεφύγει από αυτήν την κατάσταση. αναχωρήσει, με τη συνδρομή κάποιου ατόμου ονόματι Ch., για κάποιο ασφαλές μέρος.

10.          Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής δήλωσε ότι κατάγεται από τον Καμερούν και όρισε ως τελευταίο τόπο διαμονής του την πόλη Tombel. Ως προς την εκπαίδευσή του, δήλωσε ότι είναι απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς σπούδασε Περιβαλλοντικές σπουδές στο πανεπιστήμιο της Buea. Παράλληλα με τις σπουδές του ασχολήθηκε και με αγροτικές εργασίες. Ερωτηθείς ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα του, ο Αιτητής δήλωσε ότι μετά τις απεργίες των δικηγόρων το 2016 σταμάτησε το πανεπιστήμιο στην Buea το 2017 και επέστρεψε στο Tombel. Ακολούθως το 2018 επέστεψε στην Buea προκειμένου να ολοκληρώσει τις σπουδές του, όπως και έπραξε. Εντούτοις, εξαιτίας της κατάστασης που επικρατούσε στο Tombel, των θανάτων νέων στην ηλικία του, δεν θέλησε να επιστρέψει  εκεί, κάτω από το φόβο του στρατού. Οι περισσότεροι νέοι στην ηλικία του Αιτητή, ως ο ίδιος ανέφερε, μάχονται και παράλληλα υπάρχει φόβος απέναντί στο στρατό. Ένας φίλος του και η αδελφή του τον βοήθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα του προκειμένου να ζήσει κάπου με ασφάλεια. Σε ακόλουθη ερώτηση, ο Αιτητή εξήγησε ότι ο ίδιος κινδυνεύει είτε από καταναγκαστική στρατολόγηση από τους Αμπαζόνιανς είτε από το στρατό της χώρας. Ακολούθως ζητήθηκε από τον Αιτητή να αναφερθεί σε τυχόν περιστατικά που συνέβησαν προσωπικά στον ίδιο. Ο Αιτητής ανέφερε ότι όταν οι αρχές έρχονται αναζητώντας τους Aμπαζόνιανς θεωρούν ότι λόγω της ηλικίας του, καθώς είναι νεαροί άνδρες, ότι έχουν συνταχθεί με αυτούς και έτσι οι νεαροί αναγκάζονται να κρυφτούν στους θάμνους. Σε άλλες περιπτώσεις βρίσκονται ανάμεσα στα πυρά των αντιμαχόμενων πλευρών. Ο Αιτητής αναφέρθηκε εξάλλου σε ένα περιστατικό δολοφονίας κάποιου φίλου του από το στρατό, καθώς επίσης και σε ένα περιστατικό εντός του 2018, όπου ακούστηκαν πυροβολισμοί και αναγκάστηκαν (υπονοώντας ο ίδιος και η οικογένειά του) να καταφύγουν στους θάμνους. Ερωτώμενος ως προς το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης του σε κάποιο από τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της γαλλόφωνης περιοχής του Καμερούν, ήτοι την Douala και τη Yaounde, o Αιτητής αποκρίθηκε ότι στις εν λόγω περιοχές δεν μεταχειρίζονται καλά τους αγγλόφωνους.

11.          Αξιολογώντας τις δηλώσεις του Αιτητή, οι Καθ’ ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος ως προς την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής του και ο δεύτερος ως προς την απόφασή του να εγκαταλείψει τη χώρα του το 2018 εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης που επικρατεί εκεί λόγω της συνεχιζόμενης διαμάχης που επικρατεί στην περιοχή του. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθώς οι δηλώσεις του Αιτητή ως προς τον τόπο διαμονής του ήταν συνεπείς με τις εξωτερικές πηγές που εντοπίστηκαν. Ο δεύτερος ισχυρισμός του κρίθηκε επίσης αξιόπιστος, καθώς οι δηλώσεις του, οι οποίες περιέγραφαν την γενικότερη κατάσταση στην περιοχή διαμονής του, επιβεβαιώνονται από σχετικές αξιόπιστες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης για τη χώρα καταγωγής. Κατά την ανάλυση κινδύνου, διαπιστώθηκε ως προς την κατάσταση ασφαλείας στο Νοτιοδυτικό Καμερούν, περιοχή τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, ότι υπάρχουν περιστατικά ασφαλείας από τα οποία θα μπορούσε καταρχήν να προκύπτει κίνδυνος για τον Αιτητή δίωξης ή σοβαρής βλάβης. Εντούτοις, κατά το ακόλουθο στάδιο της νομικής ανάλυσης, οι Καθ’ ων  η αίτηση κατέληξαν, ότι δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητού για κάποιους από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης αυτού δυνάμει του άρθρου 19(2)(α) και (β) του περί Προσφύγων Νόμου. Στο πλαίσιο εξέτασης της υπαγωγής του Αιτητή στο άρθρο 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου, οι Καθ’ ων η αίτηση εξέτασαν όλα τα επιμέρους συστατικά στοιχεία της εν λόγω διάταξης, ήτοι την ύπαρξης εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, την ύπαρξη αδιάκριτης βίας,  της ύπαρξης σοβαρής και προσωπικής απειλής κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, αξιολογήθηκε πως δεν προκύπτει πιθανότητα υπαγωγής του σε αυτό. Ειδικότερα, κρίθηκε πώς, αν και η κατάσταση στην εν λόγω περιοχή παραμένει ασταθής, εντούτοις τα περιστατικά βίας σε συνάρτηση με τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, δεν οδηγούν στο συμπέρασμα ότι αυτός εκ της παρουσίας του και μόνο ως άμαχος στην περιοχή κινδυνεύει να υποστεί κίνδυνο κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας και συνεπώς δεν δύναται να υπαχθεί στο άρθρο 19(2)(γ).

12.          Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, ο Αιτητής δια της συνηγόρου του επιβεβαιώνει τη θέση του ότι δικαιούται καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας επικαλούμενος της κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στο τελευταίο τόπο διαμονής του. Προχωρώντας στην εξ υπαρχής και ex nunc αξιολόγηση των ενώπιόν μου δεδομένων,  συντάσσομαι με τους Καθ’ ων η αίτηση ως προς τη διάκριση και αξιολόγηση των ουσιωδών ισχυρισμών του Αιτητή, για τους λόγους που εκτίθενται στην έκθεση, η οποία αποτέλεσε και την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης. ΄

13.          Συντάσσομαι επίσης και αναφορικά με την αξιολόγηση που έγινε στους συγκεκριμένους ισχυρισμούς, οι οποίοι αμφότεροι κρίθηκαν αξιόπιστοι. Όσον αφορά στον ισχυρισμό περί προσωπικών στοιχείων, τόπου καταγωγής και συνήθους διαμονής του Αιτητή, ο Αιτητής απάντησε συνεκτικά στις ερωτήσεις που τέθηκαν από τους Καθ’ ων η αίτηση, ενώ τα λεγόμενά του επιβεβαιώθηκαν και από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, διαπιστώνω πως ο Αιτητής αναφέρθηκε με λεπτομέρεια και συνοχή στη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στον τόπο συνήθους διαμονής του, ενώ έρευνα των Καθ’ ων η αίτηση σε διεθνείς πηγές πληροφόρησης επιβεβαίωσε την έκρυθμη κατάσταση.

14.          Ως προς την αξιολόγηση κινδύνου και τη νομική ανάλυση των Καθ’ ων η αίτηση σημειώνω ότι, ενώ συμφωνώ με την κατάληξή τους, εντούτοις θα διαφωνήσω με τη συλλογιστική πορεία βάση της οποίας έχουν καταλήξει στο εν λόγω συμπέρασμα. Ενώ κατά την αξιολόγηση κινδύνου κρίθηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση, έπειτα από έρευνά τους και παραπομπή στις αντίστοιχες πηγές πληροφόρησης, πως προκύπτει εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να εκτεθεί σε συνθήκες, οι οποίες ισοδυναμούν με δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν, προχωρώντας στη νομική ανάλυση έκριναν πως δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης για τον Αιτητή, αλλά ούτε και κίνδυνος να εκτεθεί σε μορφή σοβαρής βλάβης. Όπως αναφέρει και η αδερφή δικαστής Ε. Ρήγα στην απόφασή της στην Προσφυγή αρ. 8294/2021, ημερ. 26.5.2023, ECLI:CY:DDDP:2023:943 «οι δύο αυτές κρίσεις των Καθ' ων η αίτηση παρίστανται αντιφατικές. Μέσα από την Εισηγητική Έκθεση των Καθ' ων η αίτηση, δεν επεξηγείται πως, παρά την αρχική κρίση περί εύλογης πιθανότητας έκθεσης του Αιτητή σε συνθήκες που ισοδυναμούν με δίωξη ή σοβαρή βλάβη, κατέληξαν τελικώς πως δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος. Προκύπτει λοιπόν μία μεταστροφή των Καθ' ων η αίτηση η οποία δεν έχει αιτιολογηθεί, κατά τρόπο ώστε να μην είναι σαφής η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης, αφού αφήνονται αμφιβολίες ως προς το ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος που οδήγησε το διοικητικό όργανο στη λήψη της απόφασης». Σημειώνεται, ωστόσο, πως η ως άνω περιγραφείσα αντιφατική αιτιολογία δεν επαρκεί ούτως ώστε να επιτύχει η προσφυγή του Αιτητή.

15.          Προχωρώντας, συνεπώς, στην αξιολόγηση του κινδύνου που διατρέχει ο Αιτητής, στη βάση των αποδεκτών ισχυρισμών του, έχοντας ενώπιόν μου το διοικητικό φάκελο της υπόθεσης καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση, σημειώνονται τα κάτωθι.

16.          Όσον αφορά  τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, ο οποίος έγινε εαποδεκτός από τους Καθ’ ων η αίτηση, σημειώνω ότι ο ισχυρισμός αυτός αναφέρεται στη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στο αγγλόφωνο κομμάτι του Καμερούν και όχι σε κάποια προσωπική στοχοποίηση του Αιτητή. Ο Αιτητής ερωτήθηκε επανειλημμένως από τους Καθ’ ων η αίτηση αναφορικά με το εάν ο ίδιος ή η οικογένειά του δέχτηκε οποιουδήποτε είδους απειλή, ωστόσο σε όλες τις σχετικές ερωτήσεις ο Αιτητής έκανε αναφορά στη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του. Δεν ανέκυψαν ενδείξεις κατά τη διάρκεια της συνέντευξης ότι ο Αιτητής στοχοποιήθηκε ή υπάρχει εύλογη πιθανότητα σε περίπτωση επιστροφής του να στοχοποιηθεί προσωπικά ήτοι αποκλειστικά και μόνο λόγω των στοιχείων της ταυτότητάς του. Συνεπώς, η αξιολόγηση κινδύνου ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό θα γίνει υπό το φως της γενικότερης κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί αυτή τη στιγμή στο Καμερούν, και ειδικότερα στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι το Tombel.  Συνεπώς, καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητού στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Τέτοιος φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθαυτός ούτε από τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητού, τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά.[1] Καταληκτικά, ενόψει των ανωτέρω και από τα στοιχεία του φακέλου, δεν προκύπτει δυνατότητα υπαγωγής του Αιτητή στην προστατευτική διάταξη του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

17.          Εν συνεχεία, στο πλαίσιο του ex nunc ελέγχου που διενεργεί το παρόν Δικαστήριο  δέον εξεταστεί σε επικαιροποιημένη βάση η γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του.

18.          =Ως προς τη γενική κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, το Δικαστήριο θα προχωρήσει σε εξέταση βάσει πρόσφατων και, όπου αυτό είναι εφικτό, συγκεκριμένων πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής, στο πλαίσιο της εξατομικευμένης αξιολόγησης του αιτήματος του Αιτητή.[2]

19.          Πιο συγκεκριμένα, βάσει του portal RULAC (Rule of Law in Armed Conflict)[3] παρατηρώ ότι το Καμερούν εμπλέκεται σε μη διεθνή ένοπλη σύρραξη με την Boko Haram στην περιοχή Far North. Στις περιοχές Northwest (Βορειοδυτικά) και Southwest (Νοτιοδυτικά), αναφέρεται ότι αριθμός αγγλόφωνων αποσχιστικών ομάδων μάχεται έναντι της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία των περιοχών.[4]

20.          Οι απαρχές της σύγκρουσης εντοπίζονται κατά το 2016 όταν αγγλόφωνοι δικηγόροι, μαθητές και δάσκαλοι ξεκίνησαν να διαδηλώνουν λόγω της υπο-εκπροσώπησής τους και της περιθωριοποίησής τους από την κυβέρνηση, ενώ η συμβολική μονομερής ανακήρυξη του ανεξάρτητου κράτους της Αμπαζονίας την πρώτη Οκτωβρίου 2017 επέφερε την άμεση χρήση του στρατού στις αγγλόφωνες περιοχές.[5] Προέκυψαν από τις άνω εξελίξεις διάφορες αυτονομιστικές ομάδες οι οποίες υποστηρίζουν τη δημιουργία της «Δημοκρατίας της Αμπαζονίας» στη βορειοδυτική και τη νοτιοδυτική περιφέρεια.[6]

21.          Οι αντιμαχόμενες πλευρές αποτελούνται από τις δυνάμεις ασφαλείας του Καμερούν και από τις ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες. Οι δυνάμεις των αυτονομιστών παρουσιάζονται διαιρεμένες, αν και το μεταξύ τους επίπεδο συνεργασίας παραμένει ασαφές.[7] Παρατηρείται διαρκώς αυξανόμενη προσπάθεια των ομάδων προς συνεργασία, μεταξύ των οποίων η πραγματοποίηση συναντήσεων τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του 2022, όταν αποπειράθηκαν να ευθυγραμμίσουν τους σκοπούς και να εξεύρουν κοινή στρατηγική στις διενέξεις αυτών.[8] Οι ομάδες αυτές φαίνεται να πολλαπλασιάζονται και να αποκτούν οικονομική και αποφασιστική αυτονομία έναντι της διασποράς στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, η οποία έδιδε πολιτική κατεύθυνση σε αυτές.[9] H στρατιωτική ικανότητα των αυτονομιστών αξιολογείται περί τις δύο με τέσσερις χιλιάδες μαχητές.[10]

22.          Περαιτέρω, ως προς τις χρησιμοποιούμενες τακτικές, μεθόδους, μέσα και όπλα πολέμου αξιολογούνται τα κάτωθι. Το 2021 φαίνεται να έλαβε χώρα στρατιωτική αναδιοργάνωση εντός των αποσχιστικών ομάδων, οι οποίες προκρίνουν την τακτική της φθοράς και στοχεύουν συγκεκριμένα το στρατό.[11] Πιο συγκεκριμένα, αντί να χτυπούν τα αστικά κέντρα προς δημιουργία χάους, προκρίνουν κατά προτεραιότητα τη στοχοποίηση του στρατού από την αρχή της χρονιάς.[12] Ένας περισσότερο τελειοποιημένος εξοπλισμός και ελαφρύς οπλισμός, ο οποίος καθιστά δυσχερή την αναγνώριση των αυτονομιστών έχει βοηθήσει στη στρατηγική αυτή.[13] Κατά τη διάρκεια των επιθέσεών τους στο στρατό, οι αυτονομιστές χρησιμοποιούν αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, καθώς και περισσότερο προηγμένα όπλα, όπως εκτοξευτές αντιαρματικών.[14]Με βάση τα ανωτέρω, ούτε επίσης τεκμηριώνεται, επικουρικώς, η υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν τεκμηριώνει αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.

 

23.          Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση, από το προαναφερόμενο ιστορικό του Αιτητή δεν προκύπτει, ότι, ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], ήτοι ότι διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)]. Παρατηρείται ότι  ο Αιτητής δεν έθεσε υπόψη των Καθ’ ων η αίτηση τα πραγματικά περιστατικά εκείνα που θα επέτρεπαν να αντληθούν τέτοια συμπεράσματα.

 

24.          Ούτε, εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο Αιτητής, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].

25.          Επισημαίνεται ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε Αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως  «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) η «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».

26.           Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν ως προς την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).

27.          Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών  8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

28.          Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ, «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».

29.          Ως προς τον αριθμό δε των περιστατικών ασφαλείας γενικότερα στη Νοτιοδυτική περιφέρεια του Καμερούν, στην οποία εντοπίζεται και η πόλη Tombel, τόπος προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή, για την πληρότητα της έρευνας παρατίθενται και αριθμητικά δεδομένα από την βάση δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project). Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 20.10.2022 και 20.10.2023, στην Νοτιοδυτική περιφέρεια του Καμερούν καταγράφηκαν από την εν λόγω βάση δεδομένων συνολικά 98 περιστατικά ασφαλείας εκ των οποίων προέκυψαν 140 απώλειες ζωών. Πιο αναλυτικά, 35 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες, 43 ως περιστατικά χρήσης βίας κατά των πολιτών, 7 ως εκρήξεις ή εξ αποστάσεως ασκηθείσα βίας, και 13 ως ταραχές.[15] Εντούτοις, μόλις ένα περιστατικό με δύο ανθρώπινες απώλειες έλαβε χώρα κατά την ανωτέρω χρονική περίοδο στην πόλη Tombel, ήτοι τον τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή. Ειδικότερα, με βάση τα όσα αναφέρονται στη βάση δεδομένων ACLED, στις 18/05/2023, οι αυτονομιστές Ambazonians έστησαν ενέδρα με τις δυνάμεις τους σε ένα στρατιωτικό σημείο ελέγχου στο Tombel, με αποτέλεσμα 2 φύλακες να σκοτωθούν, ένας φύλακας να απαχθεί και ένας πολίτης να τραυματιστεί από αδέσποτη σφαίρα. Η επίθεση σημειώθηκε δύο ημέρες πριν από την Ημέρα Εθνικής Ενότητας.[16] Σημειωτέον δε ότι ο πληθυσμός της Νοτιοδυτικής Περιφέρειας καταγράφεται στους 1.553.300 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις που έλαβαν χώρα το έτος 2015,[17] ενώ ο πληθυσμός της ευρύτερης περιοχής του Tombel ανέρχεται σε 110.178 κατοίκους.[18]

30.          Αλλά και όλως επικουρικώς, εξετάζοντας την περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στην Buea όπου διαβιούσε επί αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, διαφαίνεται ότι δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις ούτως ώστε να χορηγηθεί στον Αιτητή καθεστώς επικουρικής προστασίας με βάση το άρθρο 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου. Εξετάζοντας τα περιστατικά ασφαλείας στην Buea κατά την περίοδο 20.10.2022 – 20.10.2023 σημειώθηκαν 13 περιστατικά ασφαλείας με 12 απώλειες (6 περιστατικά βίας κατά αμάχων, 4 εξεγέρσεις, 1 μάχη και 2 εκρήξεις / απομακρυσμένη βία). Υπενθυμίζεται ότι ο πληθυσμός της Buea ανέρχεται σε 90.000 άτομα με βάση την τελευταία απογραφή.[19]

31.          Κατά τα παραπάνω, προκύπτει πως στη Νοτιοδυτική Περιφέρεια, τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή, λαμβάνει χώρα εσωτερική ένοπλη σύρραξη υπό το σύνηθες νόημα στην καθημερινή γλώσσα, όπου οι τακτικές δυνάμεις ασφαλείας της χώρας καταγωγής συγκρούονται με ένοπλες δυνάμεις αυτονομιστών(Απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση, Diakite, C‑285/12, ημερ. 30.1.2014, σκέψη 19). Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψιν τον σχετικά χαμηλό αριθμό των καταγεγραμμένων βίαιων επιθέσεων στην περιοχή τον περασμένο  χρόνο (122 περιστατικά στην περιφέρεια εν γένει και κανένα στο χωριό Bombele) συγκριτικά με το μέγεθος του πληθυσμού, το είδος των υποθέσεων και του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται, δεν προκύπτει ότι η αδιάκριτη βία, η οποία προκύπτει εκ της ως άνω σύρραξης, εξικνείται σε τέτοιο επίπεδο ώστε μόνη η παρουσία του Αιτητή εκεί να τον θέσει αντιμέτωπο με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής απειλής κατά το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων νόμου.

32.          Λαμβάνοντας υπόψιν προς τούτο και τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή (απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψεις 36 έως 40), αυτός συνιστά ενήλικο άντρα, υγιή, πεπαιδευμένο και ικανό προς εργασία. Συγκεκριμένα, έχει ολοκληρώσει την πανεπιστημιακή του εκπαίδευση και απασχολούνταν περιστασιακά σε εργασίες στον αγροτικό τομέα. Επιπλέον, μιλά άπταιστά την αγγλική γλώσσα, η οποία αποτελεί την μητρική του γλώσσα. Περαιτέρω, ανήκει στην φυλή Kissam και είναι χριστιανός  στο θρήσκευμα, στοιχεία που ουδέποτε αποτέλεσαν αιτία διακριτικής κοινωνικής μεταχείρισης ή έθεσαν εμπόδια στην πρόσβασή του στην εργασία. Τέλος, προκύπτει ότι διατίθεται εν δυνάμει υποστηρικτικό δίκτυο στην χώρα καταγωγής του καθότι διαθέτει τους γονείς του και τα αδέρφια του, οι οποίοι εξακολουθούν να διαβιούν στο Tombel χωρίς να αντιμετωπίζουν οποιοδήποτε πρόβλημα.

33.          Περαιτέρω, και εξετάζοντας τη διαδρομή που θα ακολουθηθεί από τον Αιτητή κατά την επιστροφή του στην περιοχή διαμονής του,[20] οφείλουν να παρατηρηθούν τα κάτωθι. Αναμένεται ευλόγως η επιστροφή του Αιτητή από το αεροδρόμιο της Douala, το οποίο εκτελεί διεθνείς πτήσεις.[21] Η μετακίνηση μεταξύ των αγγλόφωνων και γαλλόφωνων περιοχών είναι γενικά δυνατή,[22] με τις εισόδους των περιοχών να μην είναι αποκομμένες και πολλά πρόσωπα τα οποία κατάγονται από τη Νοτιοδυτική περιφέρεια να μετακινούνται στην Douala για ανεφοδιασμό, παρά τις όποιες δυσκολίες.[23]

34.           Συνεπώς. δεν προκύπτει ότι ο Αιτητής δε θα είναι σε θέση να καταφθάσει στον τόπο τελευταίας διαμονής του εξαιτίας της ύπαρξης ένοπλης σύγκρουσης.[24] Επομένως, δεν συντρέχει περίπτωση υπαγωγής του Αιτητή στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας στη βάση του άρθρου 19(2)(γ).

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ’ ων η αίτηση.

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.