ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

 

 Υπόθεση Αρ. 3138/2022

29 Οκτωβρίου, 2024

 

[X. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος 

Μεταξύ:  

 

B.S.

                                                                                                                                                                                                                                       Αιτήτριας

 

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της

Υπηρεσίας Ασύλου 

 

                                                                                                 Καθ' ων η αίτηση

 

..............................................

 

Η αιτήτρια εμφανίζεται προσωπικά

 

Αγγελική Πλιάκα για Χρύσα Ματθαίου, Δικηγόρος για την αιτήτρια

 

Βασιλική Θωμά, για Κατερίνα Μιχαηλίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους καθ' ων η αίτηση

 

[Παρών ο μεταφραστής κύριος Maurice Nasr για πιστή μετάφραση από αγγλικά σε ελληνικά και αντίστροφα]

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.:  Η αιτήτρια προσφεύγει με την παρούσα αίτηση ακυρώσεως εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 17/03/2022, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά της για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.

 

Όπως προκύπτει από την Ένσταση που καταχωρήθηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο που εκπροσωπεί τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης έχουν ως κατωτέρω: Η αιτήτρια είναι υπήκοος της της Σιέρρα Λεόνε και στις 26/03/2021 υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας αφού εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας περιοχές. Στις 27/04/2021, η αιτήτρια παρέλαβε τη Βεβαίωση Υποβολής Αίτησης Διεθνούς Προστασίας (Confirmation of Submission of an Application for International Protection).

 

Στις 08/02/2022 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη της αιτήτριας από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου.  Στις 05/03/2022 η αρμόδια λειτουργός ετοίμασε Έκθεση - Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας σχετικά με τη συνέντευξη της αιτήτριας. Στη συνέχεια, συγκεκριμένος λειτουργός που δύναται δυνάμει σχετικής εξουσιοδότησης από τον Υπουργό Εσωτερικών να εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε την Έκθεση - Εισήγηση για απόρριψη του αιτήματος της αιτήτριας για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας στις 17/03/2022. Στις 27/04/2022 η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε επιστολή προς την αιτήτρια στην οποία συμπεριέλαβε την απόφασή της για απόρριψη του αίτηματός της και την αιτιολόγησή της, την οποία παρέλαβε η αιτήτρια στις 12/05/2022. Στη συνέχεια, η αιτήτρια καταχώρησε την υπό εξέταση προσφυγή εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου.

 

Η αιτήτρια μέσω της Γραπτής Αγόρευσης της ευπαίδευτης συνηγόρου της πρόβαλε τους πιο κάτω νομικούς ισχυρισμούς: (1) δεν διεξήχθη δέουσα έρευνα από τον αρμόδιο λειτουργό ως κατονομάζεται στον περί Προσφύγων Νόμο, (2) η προσβαλλόμενη απόφαση ελήφθη υπό πλάνη και/ή υπό πεπλανημένα κριτήρια και (3) η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη και/ή μη δεόντως αιτιολογημένη. Θα πρέπει να αναφερθεί πως η ευπαίδευτη συνήγορος της αιτήτριας, δήλωσε κατά το στάδιο των διευκρινίσεων πως υιοθετεί τα όσα περιλαμβάνονται στη Γραπτή της Αγόρευση.

 

Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ' ων η αίτηση, υπεραμύνθηκε της νομιμότητας της προσβαλλόμενης απόφασης και ανέφερε πως αυτή ήταν αποτέλεσμα δέουσας έρευνας, ορθής αξιολόγησης των στοιχείων και ορθής εφαρμογής του νόμου, ότι είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη και ότι καμία πλάνη δεν εμφιλοχώρησε  κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.  Επιπλέον, εισηγείται ότι η αιτήτρια φέρει το βάρος απόδειξης των λόγων ακυρώσεως και των ισχυρισμών της που θεμελιώνουν το αίτημά της για παραχώρηση διεθνούς προστασίας, το οποίο δεν κατάφερε η αιτήτρια να αποσείσει στην προκειμένη περίπτωση, καθώς δεν απέδειξε βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, όπως προβλέπεται από το άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου έτσι ώστε να της αναγνωρισθεί το καθεστώς του πρόσφυγα, αλλά ούτε απέδειξε ότι δύναται να της χορηγηθεί το καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας.

 

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018 (Ν.73(Ι)/2018), το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση και επί της ουσίας.  Το γεγονός αυτό, οφείλεται στο ότι η υπό εξέταση υπόθεση αφορά αίτηση που χρονικά εμπίπτει στις προϋποθέσεις του άρθρου 11 του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (Ν.73(Ι)/2018), οι οποίες δίδουν στο Δικαστήριο την υποχρέωση ελέγχου νομιμότητας και ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης.

 

Θα εξεταστεί αρχικά ο πρώτος και ο τρίτος προβαλλόμενος ισχυρισμός της αιτήτριας, περί του ότι οι καθ' ων η αίτηση δεν διεξήγαγαν τη δέουσα έρευνα πριν την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης, η οποία κατά την εισήγησή τους δεν είναι δεόντως αιτιολογημένη. Κρίνω πως πρέπει να καταγραφούν όλοι οι ισχυρισμοί που πρόβαλε η αιτήτρια σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός της, για σκοπούς εξέτασης του νομικού ισχυρισμού που προβάλλει η ευπαίδευτη συνήγορός της, αλλά και για να εξεταστεί η ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης.

 

Η αιτήτρια στην αίτηση που υπέβαλε στην Υπηρεσία Ασύλου, δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της εξαιτίας διαφορών που είχε με τα μέλη της οικογένειας του αποβιώσαντος συζύγου της και κυρίως με τον αδελφό του. Ειδικότερα, αναφέρει πως το ότι ο σύζυγός της που ήταν μουσουλμάνος είχε αλλάξει θρησκεία και ασπάστηκε τον χριστιανισμό λόγω της αγάπης και του σεβασμού που έτρεφε για την αιτήτρια, προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της οικογένειας του συζύγου της και εξαιτίας αυτού προκαλούσαν προβλήματα στο σύζυγό της.

 

Μετά το θάνατο το συζύγου της, μέλη της οικογένειάς του προσπάθησαν να καταλάβουν την περιουσία του αποβιώσαντος και κατόρθωσαν να πάρουν υπό την ευθύνη τους τα δύο παιδιά της αιτήτριας. Επιπρόσθετα, ένας εκ των αδελφών του αποβιώσαντος συζύγου της επιθυμούσε να παντρευτεί την αιτήτρια και ενόψει της άρνησης της τελευταίας, καθώς αυτός είχε ήδη τρεις συζύγους, ισχυρίστηκε πως η ζωή της βρισκόταν σε κίνδυνο. Κάποιοι φίλοι της από την εκκλησία την βοήθησαν οικονομικά και αφότου η αιτήτρια προέβη και στην πώληση κάποιων ακινήτων που κατείχε, εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της για να σωθεί (ερυθρά 1-3, του διοικητικού φακέλου).

 

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της, η αιτήτρια δήλωσε πως γεννήθηκε στην πόλη Freetown της Σιέρρα Λεόνε και ότι είναι Χριστιανή (ερυθρό 22 1x-2x, του διοικητικού φακέλου). Η αιτήτρια δεν ανήκει σε κάποια εθνοτική ομάδα και ομιλεί Krio και Αγγλικά (ερυθρά 18 κα 19, του διοικητικού φακέλου). Κληθείσα να παραθέσει πληροφορίες για την οικογενειακή της κατάσταση, η αιτήτρια δήλωσε ότι είναι χήρα και έχει δύο παιδιά τα οποία διαμένουν από το 2019 που απεβίωσε ο σύζυγός της, μαζί με τον αδελφό του αποβιώσαντος συζύγου της στην πόλη Freetown της Σιέρρα Λεόνε (ερυθρό 20, του διοικητικού φακέλου). Στη χώρα καταγωγής της ζουν επίσης και τα αδέλφια του αποβιώσαντος συζύγου της (6 αδελφοί και 1 αδελφή), ενώ οι γονείς της και ο αδελφός της αιτήτριας έχουν αποβιώσει (ερυθρό 19 3x, του διοικητικού φακέλου). Ως ανέφερε η αιτήτρια, διατηρεί επικοινωνία με τα παιδιά της μέσω της αδελφής του αποβιώσαντος συζύγου της, ενώ με τους αδελφούς του δεν διατηρεί καμία επαφή, καθώς η ίδια αρνήθηκε να παντρευτεί τον ένα από αυτούς όταν απεβίωσε ο σύζυγός της και αυτός έχει καταλάβει την περιουσία του άντρα της και έχει πάρει υπό την ευθύνη του τα παιδιά της αιτήτριας (ερυθρό 19 4x-5x, του διοικητικού φακέλου).

 

Ως προς το μορφωτικό της υπόβαθρο, η αιτήτρια ανέφερε ότι έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στη χώρα καταγωγής της, όπως επίσης και σχολή νοσοκόμων στην πόλη Freetown της Σιέρρα Λεόνε (ερυθρό 19 1x-2x, του διοικητικού φακέλου). Επιπρόσθετα, φοιτούσε σε σχολή μαιευτικής στην πόλη Makeni της Σιέρρα Λεόνε όταν αρρώστησε ο σύζυγός της, την οποία όμως δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει (ερυθρό 19 2x, του διοικητικού φακέλου). Ως προς το επαγγελματικό της υπόβαθρο, η αιτήτρια δήλωσε ότι κατά την περίοδο 2017-2019 εργαζόταν ως νοσοκόμα σε νοσοκομείο στην πόλη Freetown της Σιέρρα Λεόνε και ότι μετέπειτα εργαζόταν για περίοδο 2 μηνών σε νοσοκομείο στην πόλη Makeni της Σιέρρα Λεόνε ενόσω διέμενε εκεί το 2019 (ερυθρό 18 1x-2x, του διοικητικού φακέλου).  

 

Ως προς τους τόπους διαμονής της, η αιτήτρια ανέφερε ότι ζούσε στην πόλη Freetown της Σιέρρα Λεόνε με μόνη εξαίρεση μία περίοδο 2 μηνών κατά το έτος 2019 όπου ζούσε στην πόλη Makeni. Όπως ανέφερε, ο τελευταίος τόπος διαμονής της προτού εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της είναι η πόλη Freetown της Σιέρρα Λεόνε (ερυθρό 18 2x-3x, 6x, του διοικητικού φακέλου).  Η αιτήτρια ταξίδεψε αεροπορικώς χρησιμοποιώντας το διαβατήριο της, χωρίς να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα κατά την έξοδο της από τη χώρα καταγωγής της (ερυθρό 17, του διοικητικού φακέλου).  Στις 26/02/2021 εισήλθε στις μη ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές και μετέπειτα αφού εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές, υπέβαλε στις 26/03/2021 αίτηση διεθνούς προστασίας. Ως ανέφερε η αιτήτρια, είχε λάβει οικονομική βοήθεια από την εκκλησία στη χώρα καταγωγής της και από κάποιο φιλικό της πρόσωπο για να ταξιδέψει στην Κυπριακή Δημοκρατία (ερυθρό 17 1x, του διοικητικού φακέλου).

 

Κληθείσα να παραθέσει τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της, η αιτήτρια κατά την ελεύθερη αφήγησή της, ανέφερε πως το ότι ο σύζυγός της είχε αλλάξει θρησκεία και ασπάστηκε τον Χριστιανισμό λόγω του ότι αυτή ήταν Χριστιανή, προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της οικογένειας του συζύγου της. Αφού παρήλθαν 2-3 βδομάδες από το θάνατο του συζύγου της, η αιτήτρια κατόπιν πιέσεων από την οικογένεια του αποβιώσαντος συζύγου της, παρέδωσε την περιουσία του τελευταίου στον ένα εκ των αδελφών του, όπως επίσης και τα παιδιά της. Ο εν λόγω αδελφός του αποβιώσαντος συζύγου της που είναι Μουσουλμάνος είχε ήδη 3 συζύγους αλλά επιθυμούσε να παντρευτεί και την αιτήτρια, η οποία ωστόσο αρνήθηκε καθώς η ίδια είναι Χριστιανή. 

 

Ενόψει της άρνησης της, ξεκίνησε να την κυνηγά και να την απειλεί ότι θα την σκοτώσει εάν δεν τον παντρευτεί. Όπως ανέφερε, μετακόμισε στο σπίτι μίας φίλης της στην πόλη Freetown αλλά την είχε εντοπίσει ο αδελφός του αποβιώσαντος συζύγου της και συνέχισε να την απειλεί. Μετέπειτα, μετέβη στην πόλη Makeni γιατί θεώρησε ότι δεν θα μπορέσει να την εντοπίσει εκεί, πλην όμως ένα βράδυ ο αδελφός του συζύγου της εισήλθε στην οικία που διέμενε αφού έσπασε το παράθυρο και προσπάθησε να την βιάσει, αλλά η αιτήτρια αρνήθηκε και την τραυμάτισε στα χέρια, χωρίς ωστόσο να αντιληφθεί με ποιο τρόπο την είχε τραυματίσει (ερυθρό 16 1x, του διοικητικού φακέλου).  Μετέπειτα σε σχετική διευκρινιστική ερώτηση πότε είχαν ξεκινήσει τα προβλήματα, η αιτήτρια ανέφερε ότι ξεκίνησαν το 2019 και διήρκησαν μέχρι το 2020 (ερυθρό 16 2x, του διοικητικού φακέλου). Η αιτήτρια ανέφερε ότι δεν θυμάται πότε άλλαξε τη θρησκεία του ο σύζυγός της και επιπρόσθετα δήλωσε ότι τα παιδιά τους είναι Χριστιανοί στο θρήσκευμα (ερυθρό 16 3x-4x, του διοικητικού φακέλου).

 

Ερωτηθείσα πως κατόρθωσε ο αδελφός του αποβιώσαντος συζύγου της να πάρει υπό την ευθύνη του τα παιδιά της, η αιτήτρια ανέφερε ότι μία μέρα που είχαν μεταβεί στο σπίτι του για να επισκεφθούν τα δικά του παιδιά, δεν τους επέτρεψε να επιστρέψουν στην αιτήτρια (ερυθρό 16 5x, του διοικητικού φακέλου).  Όπως ανέφερε, προέβη σε σχετική αναφορά σε αστυνομικό σταθμό όπου την είχαν συμβουλεύσει ότι είναι καλύτερα να αφήσει τα παιδιά μαζί του, όπως και έπραξε (ερυθρό 15 1x, του διοικητικού φακέλου). Η αιτήτρια ανέφερε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης πως είχε προσπαθήσει μία φορά να του ζητήσει να της δώσει τα παιδιά, αλλά αρνήθηκε.

 

Μετέπειτα, είχε επισκεφθεί ξανά την οικία του και κατόρθωσε να πάρει τα παιδιά της επειδή αυτός απουσίαζε, πλην όμως όταν επέστρεψε και ενημερώθηκε το περιστατικό από τη γυναίκα του, μετέβη στο σπίτι της και ξεκίνησε να διαπληκτίζεται με την αιτήτρια, οπότε οι γείτονες της την είχαν συμβουλεύσει πως είναι καλύτερο να τον αφήσει να πάρει τα παιδιά, όπως και έπραξε. Μετά το εν λόγω περιστατικό, η αιτήτρια υπέβαλε σχετική αναφορά στην αστυνομία (ερυθρό 15 2x, του διοικητικού φακέλου). Επιπρόσθετα, η αιτήτρια ισχυρίστηκε πως επιθυμούσαν τα παιδιά της να διαμείνουν μαζί της, πλην όμως όταν τους τηλεφώνησε την ενημέρωσαν ότι είναι καλύτερο να μην επιστρέψει στη χώρα καταγωγής της γιατί θα τεθεί σε κίνδυνο η ζωή της (ερυθρό 15 3x, του διοικητικού φακέλου).

 

Ερωτηθείσα κατά πόσον δεν είναι παράνομο που έχει πάρει τα παιδιά και τα αναγκάζει να ζουν μαζί του, η αιτήτρια δήλωσε ότι στη χώρα καταγωγής της σε περίπτωση που ο πατέρας ενός παιδιού που είναι πέραν των 5 χρόνων αποβιώσει, είναι γενική πρακτική το να αναλαμβάνει το παιδί η οικογένεια του αποβιώσαντος, εξ’ ου και η αστυνομία την είχε συμβουλεύσει να τα αφήσει μαζί με τον αδελφό του συζύγου της (ερυθρό 15 4x, του διοικητικού φακέλου).  Επιπρόσθετα, η αιτήτρια δήλωσε ότι στη χώρα καταγωγής της είναι επίσης γενική πρακτική όπως η οικογένεια του αποβιώσαντος συζύγου καταλάβει την περιουσία του σε περίπτωση που το επιθυμεί και για αυτό το λόγο είχαν αποκτήσει την οικία του συζύγου της (ερυθρό 15 5x, του διοικητικού φακέλου).

 

Σε σχετική διευκρινιστική ερώτηση, η αιτήτρια επιβεβαίωσε ότι ο αδελφός του συζύγου της την απειλούσε επειδή ήθελε να τον παντρευτεί (ερυθρό 15 6x, του διοικητικού φακέλου). Ερωτηθείσα, για ποιο λόγο επιθυμούσε κάτι τέτοιο, η αιτήτρια ανέφερε χαρακτηριστικά «He says that he likes me», αλλά η ίδια αρνήθηκε γιατί είναι αδελφός του συζύγου της, οπότε και ξεκίνησε να λαμβάνει απειλές εκ μέρους του (ερυθρό 15 7x, του διοικητικού φακέλου). Κληθείσα να δώσει περισσότερες πληροφορίες ως προς τον τρόπο με τον οποίο την απειλούσε, η αιτήτρια ανέφερε ότι όταν την επισκεπτόταν στην οικία της, έλεγε στην αιτήτρια ότι αν δεν τον παντρευτεί θα κάνει κάτι στην αιτήτρια που ποτέ δεν θα ξεχάσει (ερυθρό 15 8x, του διοικητικού φακέλου), ενώ δήλωσε ότι την απείλησε ότι θα την σκοτώσει (ερυθρό 15 9x, του διοικητικού φακέλου).

 

Επιπρόσθετα, η αιτήτρια ανέφερε ότι το πρόσωπο αυτό κατάφερε να την εντοπίζει όπου και εάν πήγαινε και ότι είχε επισκεφθεί και το νοσοκομείο στο οποίο εργαζόταν στην πόλη Freetown και είχε προβεί σε λεκτική επίθεση εναντίον της (ερυθρό 15 10x, του διοικητικού φακέλου).  Αφότου επέστρεψε από την πόλη Makeni στην πόλη Freetown, η αιτήτρια ανέφερε ότι επανειλημμένα δεχόταν κλήσεις από τον αδελφό του συζύγου της για να μάθει που βρισκόταν αλλά δεν του απαντούσε καθώς αναγνώριζε τον αριθμό του τηλεφώνου του, οπότε την καλούσε από άγνωστα νούμερα και η αιτήτρια του ζήτησε να μην την ενοχλεί, αλλά εκείνος την αγνοούσε γιατί επιθυμούσε να την παντρευτεί (ερυθρό 14 1x, του διοικητικού φακέλου).

 

Ερωτηθείσα κατά πόσον είχε συμβεί οτιδήποτε άλλο ενόσω βρισκόταν στην πόλη Freetown πέραν από τις κλήσεις που λάμβανε, η αιτήτρια δήλωσε ότι δεν τον είχε συναντήσει εκείνη την περίοδο και ότι την καλούσε τηλεφωνικά και την απειλούσε (ερυθρό 14 2x, του διοικητικού φακέλου). Ερωτηθείσα σχετικά, η αιτήτρια ανέφερε ότι στην πόλη Freetown βρισκόταν το 2020 αλλά δεν θυμόταν ποιο μήνα είχε επιστρέψει σε αυτήν (ερυθρό 14 3x, του διοικητικού φακέλου). Σε σχετική διευκρινιστική ερώτηση κατά πόσον από το 2020 που επέστρεψε στην πόλη Freetown μέχρι που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της τον Φεβρουάριο του 2021 λάμβανε μόνο απειλές μέσω τηλεφωνημάτων, η αιτήτρια απάντησε θετικά αναφέροντας ότι δεν είχαν συναντηθεί εκείνο το διάστημα (ερυθρό 14 4x, του διοικητικού φακέλου).  Καταληκτικά, ανέφερε ότι δεν προσπάθησε να μετεγκατασταθεί σε άλλη περιοχή στη χώρα καταγωγής της γιατί ήταν μπερδεμένη (ερυθρό 14 5x, του διοικητικού φακέλου).

 

Η αιτήτρια ανέφερε πως ουδέποτε συνελήφθη ή παρενοχλήθηκε στη χώρα καταγωγής της (ερυθρό 14, του διοικητικού φακέλου) και ότι οι αρχές της χώρας της θα της επιτρέψουν να επιστρέψει (ερυθρό 13, του διοικητικού φακέλου).  Η αιτήτρια ισχυρίστηκε πως δεν θα είναι σε θέση να ζήσει με ασφάλεια σε κάποια άλλη περιοχή στη χώρα καταγωγής της καθώς είναι μικρή χώρα και όπου και εάν βρίσκεται θα την εντοπίσει (ερυθρό 13 1x, του διοικητικού φακέλου). Ακόμη και όταν επισημάνθηκε στην αιτήτρια ότι δεν ισχύει ότι η Σιέρρα Λεόνε είναι μικρή χώρα και ερωτήθηκε πως θα είναι δυνατόν να την εντοπίσει αν ζεί μακριά από την πόλη Freetown, η αιτήτρια απάντησε πως θα την εντοπίσει καθώς στη χώρα καταγωγής της υπάρχει μόνο ένα αεροδρόμιο, το αεροδρόμιο Lungi International Airport στο οποίο εργάζεται κάποιος φίλος του που θα τον ενημερώσει ότι επέστρεψε στη χώρα καταγωγής της (ερυθρό 13 2x, του διοικητικού φακέλου). Αφού επισημάνθηκε στην αιτήτρια ότι σύμφωνα με εξωτερικές πηγές υπάρχουν περισσότερα του ενός αεροδρόμια στη χώρα καταγωγής της και κλήθηκε η αιτήτρια να σχολιάσει σχετικά, απάντησε και πάλι πως ένα αεροδρόμιο υπάρχει στη χώρα της (ερυθρό 13 3x-4x, του διοικητικού φακέλου).

 

Στη βάση των ανωτέρω ισχυρισμών, η αρμόδια λειτουργός σχημάτισε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς.  Ο πρώτος αφορά την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και διαμονής της αιτήτριας, ο οποίος έγινε αποδεκτός, καθότι κρίθηκε εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστη. Ωστόσο, δεν έγινε  αποδεκτός ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός που αφορά την ισχυριζόμενη δίωξη της αιτήτριας από τον κουνιάδο της για να την παντρευτεί, καθώς η αρμόδια λειτουργός έκρινε ότι η αιτήτρια δεν έδωσε τεκμηριωμένες απαντήσεις και πως δεν ήταν σε θέση να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον πυρήνα του αιτήματός της, εφόσον αποτελεί και το λόγο για τον οποίο εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της. Στην Έκθεση- Εισήγηση, καταγράφονται οι ανεπάρκειες που έχουν εντοπιστεί στο αφήγημα της αιτήτριας.

 

Προχωρώντας στη διερεύνηση της εξωτερικής αξιοπιστίας των δηλώσεων της αιτήτριας, κρίθηκε από την αρμόδια λειτουργό ότι η απόφαση της να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της στηρίζεται σε υποθέσεις χωρίς να υπάρχει πραγματικός λόγος δίωξης. Σε συνδυασμό λοιπόν με την αξιολόγηση της εσωτερικής αξιοπιστίας, η αρμόδια λειτουργός απέρριψε τον υπό εξέταση ισχυρισμό ως μη αξιόπιστο στο σύνολό του.

 

Κατά την αξιολόγηση κινδύνου, η αρμόδια λειτουργός, λαμβάνοντας υπόψη τον μοναδικό αποδεκτό ισχυρισμό και κατόπιν εξατομικευμένης εξέτασης του αιτήματός της, όλων των σχετικών στοιχείων που άπτονται του πυρήνα του αιτήματός της, των λόγων που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτήν, έκρινε πως δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι σε περίπτωση που επιστρέψει σε αυτή, θα αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.

 

Κατά τη νομική ανάλυση στην οποία προέβη η αρμόδια λειτουργός κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ισχυρισμοί της αιτήτριας, δεν δύνανται να αποτελέσουν λόγο παραχώρησης καθεστώτος πρόσφυγα ή καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, όπως προνοείται στα άρθρα 3 και 19 (1) και (2) του περί Προσφύγων Νόμου, Ν.6(Ι)/2000.   

 

Κατόπιν μελέτης της Έκθεσης – Εισήγησης της αρμόδιας λειτουργού διαπιστώνω πως οι καθ΄ ων η αίτηση δεν προέβησαν σε καμία έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την επικρατούσα κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής και περιοχή τελευταίας συνήθους διαμονής της αιτήτριας (Freetown - Σιέρρα Λεόνε) κατά το στάδιο αξιολόγησης του κινδύνου και κατά την ανάλυση των προϋποθέσεων υπαγωγής της αιτήτριας στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. Ειδικότερα, το άρθρο 18(3)(α) του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει ως εξής (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου) : «(3) Η αξιολόγηση της αίτησης διεθνούς προστασίας γίνεται σε εξατομικευμένη, βάση αντικειμενικά και αμερόληπτα, και περιλαμβάνει τη συνεκτίμηση: (α) όλων των σχετικών  με την αίτηση στοιχείων που σχετίζονται με τη χώρα καταγωγής κατά το χρόνο λήψης απόφασης, συμπεριλαμβανομένων των νόμων και των κανονισμών στη χώρα καταγωγής και του τρόπου εφαρμογής τους […]».

 

Επιπρόσθετα το εδάφιο (7Α), υποεδάφιο (α) του ίδιου άρθρου προνοεί ως ακολούθως (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου): «Οι αποφάσεις επί των αιτήσεων λαμβάνονται μετά τη δέουσα εξέταση των αιτήσεων, σε εξατομικευμένη βάση, αντικειμενικά και αμερόληπτα, μετά από τη λήψη συγκεκριμένων και ακριβών πληροφοριών από διάφορες πηγές, όπως την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο, την Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και τις σχετικές διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως προς τη γενική κατάσταση στις χώρες ιθαγένειας των αιτητών και, όπου χρειάζεται, στις χώρες μέσω των οποίων διήλθαν∙  ο Προϊστάμενος μεριμνά ώστε ο ίδιος και το προσωπικό της Υπηρεσίας Ασύλου το οποίο είναι υπεύθυνο για την εξέταση αιτήσεων και την υποβολή εισηγήσεων για απόφαση να έχουν πρόσβαση στις προαναφερόμενες πληροφορίες.»

 

Αντιθέτως, παρατηρώ ότι οι καθ' ων η αίτηση χωρίς καμία έρευνα και παράθεση σχετικών πληροφοριών, περιορίστηκαν αποκλειστικά και μόνο στην αναφορά ότι: «[…] δεδομένου ότι δεν επιβεβαιώθηκε δικαιολογημένος φόβος δίωξης, καθώς επίσης και περίπτωση η αιτούσα να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, κρίνεται ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος παραχώρησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας […]».

 

Πέραν τούτου, επισημαίνω αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, ότι οι καθ’ ων η αίτηση παρέλειψαν να διερευνήσουν τον εν λόγω ισχυρισμό της αιτήτριας σε συνάρτηση με σχετικές πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης στη χώρα καταγωγής της, επικαλούμενοι κατ’ ουσίαν την υποκειμενική φύση του εν λόγω ισχυρισμού, καθώς, ως αναφέρεται στην Έκθεση-Εισήγηση, αυτός στηρίζεται σε υποθέσεις χωρίς να υπάρχει πραγματικός λόγος δίωξης.  Ουδόλως παραγνωρίζεται η υποκειμενική φύση του ισχυρισμού της αιτήτριας αναφορικά με τη δίωξη της στη χώρα καταγωγής της από τον αδελφό του αποθανόντος συζύγου της εξαιτίας οικογενειακών θεμάτων, ωστόσο, στα πλαίσια του εν λόγω ισχυρισμού προβάλλονται και ισχυρισμοί που σχετίζονται με περιορισμούς ως προς την απόλαυση και εκμετάλλευση της περιουσίας του αποβιώσαντος και την επιμέλεια των παιδιών της αιτήτριας, τους οποίους όφειλαν να εξετάσουν μέσω έρευνας σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.

 

Υπό το φως των ανωτέρω λεχθέντων, καταλήγω ότι ο προβαλλόμενος ισχυρισμός περί έλλειψης δέουσας έρευνας με αναπόφευκτο αποτέλεσμα την ανεπαρκή αιτιολόγηση της επίδικης απόφασης, ιδιαίτερα ως προς το σκέλος που αφορά την αξιολόγηση εξωτερικών πηγών πληροφόρησης για την επικρατούσα κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής και περιοχή τελευταίας συνήθους διαμονής της αιτήτριας, επιτυγχάνει με αποτέλεσμα να πάσχει η νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης.

 

Ωστόσο, η κατάληξη μου ως προς το ότι πάσχει η νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας εκ μέρους του αρμόδιου οργάνου, δεν καθορίζει την τύχη της υπό κρίση προσφυγής, ενόψει της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου να προβαίνει σε έλεγχο της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν.

 

Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός ο οποίος έγινε αποδεκτός από την Υπηρεσία Ασύλου και αφορά την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και διαμονής της αιτήτριας δεν χρειάζεται περαιτέρω σχολιασμό, εφόσον προκύπτει πως ορθά έγινε αποδεκτός από τους καθ΄ ων η αίτηση.  Αναφορικά με το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίνω ότι ορθά δεν έγινε αποδεκτός, καθώς από τις δηλώσεις της αιτήτριας προκύπτει ότι δεν κατόρθωσε να αποδείξει την ισχυριζόμενη δίωξή της στη χώρα καταγωγής της. Ειδικότερα, όπως ορθώς επισημαίνεται στην Έκθεση – Εισήγηση της αρμόδιας λειτουργού, η αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να παραθέσει πότε ακριβώς ο σύζυγος της είχε αλλάξει θρησκεία, έστω και εάν ευλόγως αναμενόταν από την ίδια να γνωρίζει αυτή τη βασική πληροφορία, ενόψει άλλωστε και του γεγονότος ότι σύμφωνα με τα λεγόμενά της, το γεγονός αυτό σηματοδότησε και την έναρξη των προβλημάτων που αντιμετώπισαν με την οικογένεια του συζύγου της.

 

Πέραν τούτου, και σε άλλα σημεία της συνέντευξής της παρατηρείται η αδυναμία της αιτήτριας να παραθέσει επακριβώς πότε συνέβησαν κάποια γεγονότα τα οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τον πυρήνα του αιτήματός της, όπως για παράδειγμα τον μήνα που απεβίωσε ο σύζυγος της κατά το έτος 2019 και το πότε ακριβώς το 2020 επέστρεψε από την πόλη Makeni στην πόλη Freetown, όπου και διέμενε μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της. Αφ’ ης στιγμής, όπως ισχυρίστηκε λίγο μετά το θάνατο του συζύγου της είχε ξεκινήσει να λαμβάνει απειλές από τον αδελφό του συνεπεία της άρνησής της να τον παντρευτεί, ευλόγως αναμενόταν από την ίδια να είναι σε θέση να προσδιορίσει πότε είχε αποβιώσει ο σύζυγος της και κατ΄ επέκταση πότε ξεκίνησε να λαμβάνει τις εν λόγω απειλές και όχι να αναφέρει γενικά και αόριστα ότι και τα δύο γεγονότα έλαβαν χώρα το 2019.

 

Επιπρόσθετα, η αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει για πόσο χρονικό διάστημα διέμενε στην πόλη Freetown αφότου επέστρεψε από την πόλη Makeni μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της. Από τα λεγόμενα της προκύπτει πως διέμενε σε εκείνη την πόλη για κάποιο χρονικό διάστημα από το 2020 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2021 που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της, χωρίς ωστόσο εκείνη την περίοδο να είχε λάβει οποιαδήποτε άλλη προσωπική απειλή από τον αδελφό της συζύγου της πέραν από τις τηλεφωνικές απειλές που είχε λάβει προηγουμένως. Πέραν τούτου, η δήλωσή της ότι δεν επιθυμεί να επιστρέψει στην Σιέρρα Λεόνε γιατί είναι μικρή χώρα και ότι θα την εντοπίσει ο αδελφός του συζύγου της όπου και εάν βρίσκεται και θα την σκοτώσει, έρχεται σε αντίθεση με το γεγονός ότι το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα διέμενε στην πόλη Freetown χωρίς να είχε υποστεί οτιδήποτε από το εν λόγω πρόσωπο. Εάν η πρόθεσή του είναι να την σκοτώσει όπως επικαλείται η αιτήτρια, δεν καθίσταται αντιληπτό για ποιο λόγο να μην προέβη σε κάτι τέτοιο τις προηγούμενες φορές που της είχε επιτεθεί ή σε κάθε περίπτωση προτού εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της, αφού σύμφωνα με τα λεγόμενά της την εντόπιζε όπου και εάν βρισκόταν.

 

Σημειώνεται ότι από τα λεγόμενά της δεν προκύπτει πως ήταν δυνατόν ο αδελφός του συζύγου της να γνωρίζει ότι εγκατέλειψε την περιοχή διαμονής της και ότι διέφυγε στην πόλη Makeni, παρά τον γενικόλογο ισχυρισμό της ότι δεν γνωρίζει με ποιο τρόπο κατόρθωσε να την εντοπίσει. Πέραν τούτου, ως μη ευλογοφανής κρίνεται και η δήλωσή της ότι σε περίπτωση που επιστρέψει στη χώρα καταγωγής της θα ενημερωθεί σχετικά ο αδελφός του συζύγου της για την επιστροφή της από κάποιον φίλο του που εργάζεται στο μοναδικό αεροδρόμιο που υπάρχει σε ολόκληρη τη χώρα σύμφωνα με τα λεγόμενά της, κάτι το οποίο ωστόσο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ως είχε επισημανθεί στην αιτήτρια κατά το στάδιο της συνέντευξής της.

 

Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού της αιτήτριας, διεξήγαγα έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης από την οποία προέκυψε πως σύμφωνα με την έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2024 και η οποία αφορά το έτος 2023, οι νόμοι στη Σιέρρα Λεόνε αναγνωρίζουν ίδιο νομικό καθεστώς και ίσα δικαιώματα στους άντρες και τις γυναίκες αναφορικά με το οικογενειακό δίκαιο, το κληρονομικό δίκαιο και το δίκαιο ακίνητης ιδιοκτησίας.[1]  Συγκεκριμένα, οι γυναίκες προστατεύονται από τη στέρηση του δικαιώματος απόκτησης πρόσβασης στην περιουσία του αποθανόντος συζύγου τους, καθώς ο σχετικός νόμος, «Devolution of Estates Act No. 21» του 2007, έχει καταργήσει όλες τις δυσμενείς διατάξεις της νομοθεσίας και τις δυσμενείς πρακτικές εναντίον των γυναικών και έχει καταστήσει τις γυναίκες και τους άνδρες ίσους ως προς τον τρόπο διανομής της περιουσίας.[2]  Στην προαναφερόμενη έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2024 και η οποία αφορά το έτος 2023 αναφέρεται ότι οι νόμοι για την ισότητα των φύλων δεν εφαρμόζονται με συνέπεια και τα δικαιώματα των γυναικών όσον αφορά το οικογενειακό δίκαιο και το δίκαιο κληρονομικής διαδοχής να εξακολουθούν να παραγνωρίζονται από πολλά παραδοσιακά δικαστήρια.[3]

 

Ειδικότερα, σύμφωνα με το παραδοσιακό εθιμικό δίκαιο (traditional customary law), η σύζυγος θεωρείτο ότι συνιστά ιδιοκτησία του συζύγου της και ως εκ τούτου ό,τι κατείχε μεταβιβαζόταν στον επιζώντα σύζυγο μετά το θάνατό της.[4] Επιπρόσθετα, τα κληρονομικά δικαιώματα μίας γυναίκας αναφορικά με ακίνητη ιδιοκτησία που ανήκε στον σύζυγό της εξαρτιόταν από δύο παράγοντες, το κατά πόσον είχε αποκτήσει παιδιά με τον εν λόγω σύζυγο της ή το κατά πόσο μετά το θάνατο του συζύγου της επιλέγει να παντρευτεί εκ νέου με άντρα που προέρχεται από το οικογενειακό περιβάλλον του αποθανόντος συζύγου της.[5] Σε περίπτωση που δεν ισχύει κανένας εκ των δύο προαναφερόμενων παραγόντων, τότε η γυναίκα χάνει κάθε δικαίωμα ή συμφέρον στην ακίνητη ιδιοκτησία του αποθανόντος συζύγου της.[6] Σε ορισμένες περιπτώσεις, χήρες γυναίκες ενθαρρύνονται ή αναγκάζονται όπως παντρευτούν τον αδελφό του αποβιώσαντος συζύγου τους, προκειμένου η οικογένεια του τελευταίου να διατηρήσει όλα το δικαιώματά της επί της περιουσίας του αποβιώσαντος.[7] Λόγω των κοινωνικών και πολιτισμικών στερεοτύπων που επικρατούν, πολλές χήρες, πέραν από την περιουσία, έχουν χάσει και τα παιδιά τους, καθώς τα αναλαμβάνει η οικογένεια του αποθανόντος συζύγου.[8]

 

Από την έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2024 και η οποία αφορά το έτος 2023 προκύπτει επιπρόσθετα ότι σύμφωνα με το Υπουργείο Υποθέσεων Κοινωνικής Πρόνοιας (Ministry of Social Welfare Affairs) υπήρξαν αναφορές ότι γυναίκες αντιμετώπισαν εκτεταμένες κοινωνικές διακρίσεις.[9] Σε όλες τις περιοχές με εξαίρεση την πόλη Freetown[10], τα δικαιώματα των γυναικών εξαρτιόνταν σε μεγάλο βαθμό από το εθιμικό δίκαιο, ιδίως όσον αφορά ζητήματα που σχετίζονται με το γάμο, το διαζύγιο, την ακίνητη ιδιοκτησία και την κληρονομική διαδοχή.[11] Το καθεστώς και τα δικαιώματα των γυναικών βάσει του εθιμικού δικαίου διέφεραν ουσιωδώς ανάλογα με την εθνοτική τους καταγωγή και αυτά τα δικαιώματα και το καθεστώς ήταν συνήθως κατώτερα από εκείνα των ανδρών.[12]

 

Επιπρόσθετα στη διάταξη 7 εδάφιο 4 του «The Customary Land Rights Act» του 2022 προβλέπεται ως ακολούθως: «Τhe surviving spouse of a deceased member of a land owing family shall be entitled to live on and enjoy the benefits from the deceased’s person family land unless the surviving spouse remarries outside the family».[13] Ως εκ τούτου, προκύπτει ότι για να μπορεί μία γυναίκα να απολαμβάνει τα κληρονομικά της δικαιώματα μετά το θάνατο του συζύγου της σε σχέση με την ακίνητη περιουσία που αναφέρεται στην εν λόγω διάταξη, θα πρέπει να απέχει από την τέλεση νέου γάμου με πρόσωπο το οποίο δεν προέρχεται από την οικογένεια του αποθανόντος συζύγου της.[14]

 

Από τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, επιβεβαιώνεται η ύπαρξη παραδοσιακών εθιμικών κανόνων δικαίου για θέματα που σχετίζονται με το γάμο, την ακίνητη ιδιοκτησία και την κληρονομική διαδοχή, πλην όμως οι εν λόγω κανόνες φαίνεται πως δεν τυγχάνουν εφαρμογής στην πόλη Freetown της Σιέρρα Λεόνε  που συνιστά τον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής της αιτήτριας. Πέραν τούτου, όπως δήλωσε η αιτήτρια, ο αδελφός του συζύγου της έχει ήδη καταλάβει την περιουσία του αποθανόντος, οπότε εάν η επιθυμία του για να την παντρευτεί συνδέεται και με την προσπάθεια του να διασφαλιστούν τα δικαιώματα της οικογένειας του αποθανόντος επί της περιουσίας του, δεν είναι ξεκάθαρο πως είναι δυνατόν να εξακολουθεί να κινδυνεύει η αιτήτρια ακόμη και αφού η ίδια επέτρεψε στον αδελφό του αποθανόντος να αναλάβει την ευθύνη των παιδιών της και το σημαντικότερο αποποιήθηκε της περιουσίας του αποθανόντος με την παράδοσή της στον αδελφό του. Σε κάθε περίπτωση, ενόψει της μη στοιχειοθετηθείσας εσωτερικής αξιοπιστίας των σχετικών ισχυρισμών της αιτήτριας για τους λόγους που εκτενώς αναλύονται ανωτέρω, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός της.

 

Όπως προκύπτει από το πιο πάνω ιστορικό, η αιτήτρια δεν επικαλείται κανένα απολύτως ισχυρισμό που να εμπίπτει στις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα και όσα επικαλέστηκε δεν θα μπορούσαν να την εντάξουν στην έννοια του πρόσφυγα, έτσι όπως αυτή η έννοια ερμηνεύεται από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 και από το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6 (Ι)/2000.

 

Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6 (Ι)/2000 προβλέπει πως (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου):  «Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής […]».

 

Είναι ξεκάθαρο τόσο από το άρθρο 3 του Ν.6(Ι)/2000, όσο και από το άρθρο 1 Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, πως για να αναγνωριστεί πρόσωπο ως πρόσφυγας, θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης, του οποίου τόσο το υποκειμενικό, όσο και το αντικειμενικό στοιχείο, πρέπει να εκτιμηθούν από το αρμόδιο όργανο προτού καταλήξει σε απόφαση (Βλ. παραγράφους 37 και 38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών).

 

Αδιαμφισβήτητα όπως προκύπτει από το άρθρο 18 (5) του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6 (Ι)/2000), η αιτήτρια που επιθυμεί την υπαγωγή της στο ειδικό προστατευτικό καθεστώς της Σύμβασης, οφείλει να εκθέσει στη διοίκηση με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία της προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης στη χώρα καταγωγής της.  Η αιτήτρια δεν είναι υποχρεωμένη να προσκομίσει για την απόδειξη των ισχυρισμών της, τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, αυτό όμως δεν αίρει την υποχρέωσή της να επικαλεσθεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το αίτημα που υπέβαλε στις αρμόδιες αρχές.

 

Ως νομολογιακά έχει κριθεί, γενικοί και αόριστοι ισχυρισμοί, καθώς και ισχυρισμοί για κίνδυνο ζωής χωρίς στοιχειοθετημένες και τεκμηριωμένες αναφορές, δεν θεμελιώνουν βάσιμο φόβο δίωξης ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, ώστε να ισοδυναμεί με εκείνη της προσβολής των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση και δεν στοιχειοθετεί περιστάσεις, οι οποίες λαμβανομένης υπόψη της εξατομικευμένης κατάστασης της αιτήτριας να συνιστούν απειλή έτσι ώστε ευλόγως να δύναται να θεωρηθεί ότι η αιτήτρια έχει βάσιμο φόβο δίωξης (βλ. απόφασή στην υπόθεση υπ' αριθμόν 121/20, A.S.R. v. Κυπριακή Δημοκρατία, ημερομηνίας 31/7/2020).

 

Από τα όσα ισχυρίστηκε η αιτήτρια σε κάθε στάδιο εξέτασης του αιτήματός της, προκύπτει πως δεν ήταν συγκεκριμένη στις αναφορές της και δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές εξηγήσεις και πληροφορίες για γεγονότα που όφειλε να γνωρίζει και να αναφέρει με λεπτομέρεια. Η αιτήτρια δεν κατάφερε να τεκμηριώσει με αξιοπιστία και αληθοφάνεια τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς που θα την ενέτασσαν στον ορισμό του πρόσφυγα ή στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

 

Διαφαίνεται πως η αιτήτρια είχε αρκετές ευκαιρίες κατά το στάδιο της συνέντευξής της μέσω σχετικών ερωτήσεων που της τέθηκαν να αναπτύξει με κάθε λεπτομέρεια τον πυρήνα του αιτήματός της και να θεμελιώσει τον φόβο δίωξης στο πρόσωπό της από τον κατ’ ισχυρισμό φορέα δίωξης της στη χώρα καταγωγής της.  Η αιτήτρια ούτε στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας που είχε την δικονομική δυνατότητα εκπροσωπούμενη από συνήγορο, δεν κατόρθωσε να στοιχειοθετήσει τους ισχυρισμούς της, να εμπλουτίσει την επιχειρηματολογία της και να καλύψει τα κενά και τις αντιφάσεις που εντοπίστηκαν κατά τη συνέντευξή της. Ενόψει τούτων, η αιτήτρια δεν κατάφερε να τεκμηριώσει με αξιοπιστία τους προβληθέντες ισχυρισμούς που θα την ενέτασσαν στον ορισμό του πρόσφυγα, σύμφωνα με το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6 (Ι)/2000.

 

Πρόσθετα, από το σύνολο το στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου κρίνω ότι δεν πληρούνται ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 19, του Ν. 6 (Ι)/2000 για να παραχωρηθεί στην αιτήτρια το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον δεν αποδείχθηκε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις αναφορικά με τον κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της.

 

Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), του Ν. 6(Ι)/2000, «ουσιώδεις λόγοι».  Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, του Ν. 6 (Ι)/2000 σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής ή εκτέλεσης βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ή να υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης (Βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015), ECLI:CY:AD:2015:D619, ECLI:CY:AD:2015:D619).

 

Στα πλαίσια της ex nunc δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου και προς εκπλήρωση της υποχρέωσης του Δικαστηρίου για έλεγχο της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, προχώρησα σε έρευνα σε έγκυρες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής της και στον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής της αιτήτριας, από την οποία προκύπτουν τα ακόλουθα.

 

Σύμφωνα με το διαδραστικό χάρτη του RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, στη Σιέρρα Λεόνε δε λαμβάνει χώρα οποιαδήποτε διεθνής ή μη διεθνής ένοπλη σύρραξη.[15]  Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα  Crisis24, μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου του 2002 στη Σιέρρα Λεόνε έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά το ζήτημα της σταθερότητας και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η χώρα θα μπορούσε να ολισθήσει εκ νέου  σε ένοπλη σύγκρουση. Πέραν τούτου, αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν γνωστές τρομοκρατικές ομάδες που να δραστηριοποιούνται  ή που να εκτιμάται ότι αποτελούν απειλή για ξένα συμφέροντα στη χώρα. Ωστόσο, η εγκληματική δραστηριότητα είναι ευρέως διαδεδομένη και το μη βίαιο, ευκαιριακό έγκλημα συνιστά την κύρια απειλή τόσο για τους ξένους επισκέπτες, όσο και για τους ομογενείς. Συχνές είναι και οι κοινωνικές αναταραχές και οι δυνάμεις ασφαλείας τείνουν να απαντούν με τρόπο που συνήθως προκαλεί κλιμάκωση της κατάστασης.[16]

 

Επίσης, στις γενικές εκλογές του Ιουνίου του 2023 ο πρόεδρος Julius Maada Bio  του Sierra Leone People’s Party (SLPP) επανεξελέγη για δεύτερη θητεία και το  κόμμα του κέρδισε την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο.[17] Αναμένονταν βίαιες αναταραχές και διαδηλώσεις στην χώρα, αλλά η κατάσταση υπήρξε ήρεμη στην πρωτεύουσα Freetown, σύμφωνα με αναφορές εκείνης της περιόδου.[18] Τα εκλογικά αποτελέσματα απορρίφθηκαν από το κόμμα της αντιπολίτευσης All People's Congress (APC), ενώ ταυτόχρονα εγχώριοι και διεθνείς παρατηρητές εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με την αξιοπιστία των επίσημων αποτελεσμάτων. Μετά τη λήξη της εκλογικής αναμέτρησης, το κόμμα APC αρνήθηκε να συμμετάσχει στο νομοθετικό σώμα και στα τοπικά συμβούλια ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την εκλογική νοθεία που θεωρούσε ότι υπήρχε στην προκειμένη περίπτωση. Τον Οκτώβριο, τα κόμματα APC και SLPP υπέγραψαν συμφωνία εθνικής ενότητας και το κόμμα APC ανέλαβε τις έδρες του στο κοινοβούλιο με αντάλλαγμα τη δέσμευση της κυβέρνησης αναφορικά με μια διαδικασία εκλογικής μεταρρύθμισης, την απελευθέρωση κρατουμένων και την απόσυρση δικαστικών υποθέσεων, που σύμφωνα με την αντιπολίτευση είχαν πολιτικά κίνητρα. Τον Νοέμβριο, μετά από μια σειρά επιθέσεων σε στρατώνες και φυλακές, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οι αρχές είχαν αποτρέψει μία απόπειρα πραξικοπήματος.[19]

 

Κατόπιν αναζήτησης στη βάση δεδομένων ACLED προέκυψε ότι κατά το διάστημα από την 28/09/2023 έως τις 21/10/2024 στην δυτική επαρχία της Σιέρρα Λεόνε, όπου βρίσκεται η πόλη Freetown που συνιστά τον τελευταίο τόπος συνήθους διαμονής της αιτήτριας πριν την αναχώρησή της από τη χώρα καταγωγής της, καταγράφηκαν 10 περιστατικά ασφαλείας στα οποία χάθηκαν 21 ανθρώπινες ζωές. Ειδικότερα, στην πόλη Freetown καταγράφηκαν 7 περιστατικά ασφαλείας και 21 θάνατοι, εκ των οποίων 1 διαμαρτυρία (καμία απώλεια ανθρώπινων ζωών), 2 εξεγέρσεις (1 απώλεια ανθρώπινων ζωών), 1 μάχη (19 απώλειες ανθρώπινων ζωών), 3 περιστατικά βίας εναντίον αμάχων (1 απώλεια ανθρώπινων ζωών) και κανένα περιστατικό εκρήξεων/απομακρυσμένης βίας.^[20] Σημειώνεται ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις για το έτος 2024, ο πληθυσμός της Σιέρρα Λεόνε ανέρχεται σε 8,977,972[21] κατοίκους και της πόλης Freetown σε 1,348,000[22] κατοίκους.

 

Αποτιμώντας τα προαναφερόμενα δεδομένα, καθίσταται κατανοητό ότι ο ανωτέρω αναφερόμενος αριθμός θανάτων (21 θάνατοι) στον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής της αιτήτριας δεν ανέρχεται σε τόσο υψηλά επίπεδα σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της περιοχής, έτσι ώστε η κατάσταση στην εν λόγω περιοχή να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένοπλη σύρραξη, η οποία μπορεί να επιφέρει συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας. Λαμβάνοντας υπόψιν και τις προσωπικές περιστάσεις της αιτήτριας, ότι δηλαδή πρόκειται για γυναίκα, υγιή, με επαρκή μόρφωση και πλήρως ικανή προς εργασία, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας, θεωρώ ότι δεν εγείρονται ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι θα διατρέξει κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της και συγκεκριμένα στον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής της, την πόλη Freetown της Σιέρρα Λεόνε.

 

Σε σχέση με τον ισχυρισμό της αιτήτριας ότι η προσβαλλόμενη απόφαση συνιστά προϊόν πλάνης, θα πρέπει να αναφερθεί πως το βάρος απόδειξης του ισχυρισμού για την ύπαρξη πλάνης το έχει η αιτήτρια (βλ. Παπαδόπουλος v. Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (1190) 3ΑΑΔ 262, 267). Ο προβαλλόμενος ισχυρισμός δεν στοιχειοθετείται επαρκώς από την αιτήτρια και είναι γενικόλογος. Από τους ισχυρισμούς της ευπαίδευτης συνηγόρου της, δεν προωθείται συγκεκριμένα οποιουδήποτε είδους πλάνη, τόσο ως προς την διαδικασία που ακολουθήθηκε, όσο και ως προς τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η Υπηρεσία Ασύλου με βάση τα στοιχεία που είχε ενώπιον της, αλλά ούτε και ως προς τα γεγονότα που έλαβε υπόψη της. Ενόψει των ανωτέρω, δεν διακρίνω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε με σκοπό κατάδηλα διαφορετικό από εκείνο που ο νομοθέτης θέλησε και η συνήγορος της αιτήτριας δεν υπέδειξε στο Δικαστήριο οποιαδήποτε παρατυπία.

 

Πλάνη περί τα πράγματα στοιχειοθετείται όταν αποδεικνύεται η αντικειμενική ανυπαρξία γεγονότων που έλαβε υπόψη του το αρμόδιο όργανο για να εκδώσει την προσβαλλόμενη απόφαση. Όταν η πλάνη του αρμόδιου οργάνου έγκειται στη λανθασμένη ερμηνεία του Νόμου, τότε η απόφαση του αρμόδιου οργάνου πάσχει, διότι η πλάνη του αυτή οδήγησε σε εσφαλμένη εφαρμογή του Νόμου και κατά συνέπεια με αυτό τον τρόπο συντρέχει πλάνη περί το Νόμο (βλ. Σύγγραμμα του Επαμεινώνδα Π. Σπηλιωτόπουλου, «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου» (Τόμος 2, 14^η έκδοση, 2011) σελίδες 136, 137, παράγραφοι 510 και 511).

 

Η αιτήτρια δεν παραπέμπει σε συγκεκριμένα γεγονότα τα οποία οι καθ' ων η αίτηση παρέλειψαν να λάβουν υπόψη με αποτέλεσμα να αποφασίσουν κατά πλάνη περί τα πράγματα, ούτε ισχυρίζεται οτιδήποτε που να στοιχειοθετεί πλάνη περί τον Νόμο. Στη βάση των ανωτέρω, είναι προφανές πως δεν αποδεικνύεται ο ισχυρισμός της αιτήτριας περί πραγματικής πλάνης ή/και οποιασδήποτε άλλης ουσιώδους πλάνης και ως εκ τούτου, απορρίπτεται.

 

Ούτε η αιτήτρια θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας στην προκειμένη περίπτωση, καθώς το ευεργέτημα της αμφιβολίας δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία της αιτήτριας (βλ. σχ. παρ. 204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών).

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω παρατέθηκαν και το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου, καταλήγω ότι ορθώς κρίθηκε επί της ουσίας ότι η αιτήτρια δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή της στο καθεστώς του πρόσφυγα ή για την παραχώρηση σε αυτήν συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει των προνοιών του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6 (Ι)/2000 και της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων.

 

Ως εκ τούτου, η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται. Ενόψει της κατάληξής μου αναφορικά με την πάσχουσα νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, θεωρώ ορθό και δίκαιο υπό τις περιστάσεις να μην επιδικάσω έξοδα.  

 

 

 

Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.