ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: Τ1096/24
18 Νοεμβρίου, 2024
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
G. A. A.
Αιτητού
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
........
Αλ Τάχερ Μπενέτης και Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε. (κ.), Δικηγόροι- για τον Αιτητή
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή στρέφεται κατά της απόφασης των Καθ’ ων η αίτηση ημερομηνίας 9.10.2024, με την οποία απορρίφθηκε η μεταγενέστερη αίτησή του για διεθνή προστασία καθώς κρίθηκε ως απαράδεκτη δυνάμει των άρθρων 12Βτετράκις, 16Δ(3)(δ), 16Δ(4)(β) των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2023 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος).
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από Νιγηρία. Περί τις 11.5.2022, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 30.3.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή. Στις 7.4.2023, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: ο Προϊστάμενος) ενέκρινε την εισήγηση για απόρριψη της αίτησής του για διεθνή προστασία. Στις 10.5.2023, ο Αιτητής καταχώρισε την προσφυγή υπ’ αριθμό 1407/23 ενώπιον του παρόντος δικαστηρίου, η οποία απορρίφθηκε στις 2.2.2024. Στις 4.10.2024, ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για επανάνοιγμα του φακέλου της αίτησης του για διεθνή προστασία. Στις 9.10.2024, ο Προϊστάμενος ενέκρινε την εισήγηση για απόρριψη της μεταγενέστερης αίτησής του Αιτητή ως απαράδεκτης. Η τελευταία αυτή απόφαση αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Ο Αιτητής, δια του συνηγόρου του, στο πλαίσιο της προώθησε ότι λανθασμένως η μεταγενέστερη αίτησή του απορρίφθηκε ως απαράδεκτη καθώς με αυτήν ο Αιτητής προσκόμισε πιστοποιητικό θανάτου του θείου του, το οποίο δεν προσκόμισε προηγουμένως διότι αυτό δεν βρισκόταν στην κατοχή του και προσθέτει στην αξιολόγηση υπέρ της αξιοπιστίας του πυρήνα του αιτήματός του όπως προωθήθηκε κατά τη διοικητική διαδικασία, ήτοι περί δίωξής του από μέλη μυστικής οργάνωσης εξαιτίας της άρνησής του να διαδεχθεί το θείο του, δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα του εξαιτίας πολιτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει. Παράλληλα, επικαλείται ότι δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα του εξαιτίας της κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί εκεί.
3. Κατ΄ εφαρμογή του Κανονισμού 3(ε) των περί της λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019, ως έχει τροποποιηθεί, οι Καθ’ ων η αίτηση συμμετέχουν στην παρούσα διαδικασία δια της καταχωρίσεως υπομνήματος, δεν συμμετείχαν στην ακροαματική διαδικασία και δεν καταχώρισαν γραπτή αγόρευση.
To νομικό πλαίσιο
4. Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι του παρόντος δικαστηρίου):
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ’ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
5. Ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962 προβλέπει τα εξής:
«Έκαστος διάδικος δέον δια των εγγράφων προτάσεων αυτού να εκθέτη τα νομικά σημεία επί των οποίων στηρίζεται και, αιτιολογών συγχρόνως ταύτα πλήρως. Διάδικος εμφανιζόμενος άνευ συνηγόρου δεν υποχρεούται εις συμμόρφωσιν προς τον κανονισμό αυτόν.».
6. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
7. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
8. Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:
«Υποχρεώσεις αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών
16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).
(2) Ιδίως, ο αιτητής οφείλει-
(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙ […]
(3) Η Υπηρεσία Ασύλου αξιολογεί, σε συνεργασία με τον αιτητή, τα προβλεπόμενα στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2) στοιχεία.».
9. Το άρθρο 12Βτετράκις του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τα ακόλουθα:
«Απαράδεκτες αιτήσεις
(2) Με την επιφύλαξη της Σύμβασης, η Υπηρεσία Ασύλου δύναται να θεωρήσει αίτηση ως απαράδεκτη μόνον εάν-
(α) [...] (β) [...] (γ) [...]
(δ) η αίτηση είναι μεταγενέστερη αίτηση στο πλαίσιο της οποίας δεν υποβλήθηκαν από τον αιτητή ή δεν προέκυψαν νέα στοιχεία ή πορίσματα σχετικά με την εξέταση του κατά πόσο ο αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ως δικαιούχος διεθνούς προστασίας∙ ή
(ε) [...]».
10. Το άρθρο 16Δ του του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:
«Υποβολή νέων στοιχείων ή πορισμάτων ή μεταγενέστερης αίτησης
16Δ.-(1)(α) Σε περίπτωση που αιτητής υποβάλει στον Προϊστάμενο -
(i) Μεταγενέστερη αίτηση, ή
(ii) νέα στοιχεία ή πορίσματα κατά ή μετά την ημερομηνία στην οποία καθίσταται εκτελεστή απόφαση του Προϊσταμένου επί πρότερης αίτησης του αιτητή,
ο Προϊστάμενος εξετάζει το συντομότερο δυνατό οτιδήποτε ούτως υποβληθέν σύμφωνα με το παρόν άρθρο.
(β) Στην παράγραφο (α), ο όρος «απόφαση» περιλαμβάνει απόφαση που λαμβάνεται από τον Προϊστάμενο δυνάμει του άρθρου 16Β ή 16Γ.
(2) Σε περίπτωση που αιτητής υποβάλει στον Προϊστάμενο είτε μεταγενέστερη αίτηση είτε νέα στοιχεία ή πορίσματα, σύμφωνα με το εδάφιο (1), ο Προϊστάμενος δεν μεταχειρίζεται οτιδήποτε υποβληθέν ως νέα αίτηση αλλά ως περαιτέρω διαβήματα στα πλαίσια της αποφασισθείσας αίτησης. Ο Προϊστάμενος λαμβάνει υπόψη όλα τα στοιχεία των προαναφερόμενων περαιτέρω διαβημάτων χωρίς να πραγματοποιηθεί συνέντευξη.
(3)(α) Κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με το παραδεκτό της αίτησης σύμφωνα με την παράγραφο (δ) του εδαφίου (2) του άρθρου 12Βτετράκις, ο Προϊστάμενος προβαίνει σε προκαταρτική εξέταση προκειμένου να διαπιστώσει κατά πόσο προέκυψαν ή υποβλήθηκαν από τον αιτητή νέα στοιχεία ή πορίσματα τα οποία ο Προϊστάμενος δεν έλαβε υπόψη κατά την έκδοση της εκδοθείσας απόφασής του, σχετικά με την εξέταση του κατά πόσο ο αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τον χαρακτηρισμό του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας:
Νοείται ότι, σε περίπτωση που ο Προϊστάμενος διαπιστώσει ότι ο αιτητής δεν έχει προσκομίσει νέα στοιχεία ή πορίσματα, η μεταγενέστερη αίτηση απορρίπτεται ως απαράδεκτη, με βάση την αρχή του δεδικασμένου, χωρίς να πραγματοποιηθεί συνέντευξη.
(β) Σε περίπτωση που ο Προϊστάμενος διαπιστώνει ότι προέκυψαν ή υποβλήθηκαν τα προαναφερόμενα στην παράγραφο (α) νέα στοιχεία ή πορίσματα, προβαίνει σε ουσιαστική εξέτασή τους, αφού προηγουμένως ενημερώσει σχετικά τον αιτητή, και εκδίδει νέα εκτελεστή απόφαση, μόνο εφόσον -
(i) Τα εν λόγω στοιχεία ή πορίσματα αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες χορήγησης στον αιτητή διεθνούς προστασίας∙ και
(ii) ικανοποιείται πως ο αιτητής, άνευ δικής του υπαιτιότητας, αδυνατούσε να υποβάλει τα εν λόγω στοιχεία ή πορίσματα κατά την προηγούμενη διαδικασία και ιδίως μέσω της προσφυγής στο Διοικητικό Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος.
(γ) Επί της νέας εκτελεστής απόφασης που αναφέρεται στην παράγραφο (β) εφαρμόζονται τα εδάφια (7) μέχρι (7Ε) του άρθρου 18.
(δ) Σε περίπτωση που μεταγενέστερη αίτηση δεν εξετάζεται περαιτέρω δυνάμει του παρόντος άρθρου, αυτή θεωρείται απαράδεκτη σύμφωνα με την παράγραφο (δ) του εδαφίου (2) του άρθρου 12Βτετράκις και σε τέτοια περίπτωση ο Προϊστάμενος εκδίδει σχετική απόφαση επί της οποίας εφαρμόζονται κατ' αναλογία τα εδάφια (7) και (7Ε) του άρθρου 18. Η εν λόγω απόφαση παραθέτει την αιτιολογία της και ενημερώνει τον αιτητή για το δικαίωμα που έχει να την προσβάλει στο Διοικητικό Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, καθώς και για την προθεσμία άσκησης τέτοιας προσφυγής[...]».
11. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις χορήγησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
12. Είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως. Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας και εν προκειμένω την αξιολόγηση της μεταγενέστερης αίτησής τους ως παραδεκτής.
13. Επισημαίνεται ότι η επίδικη πράξη αποτελεί απόφαση εκδιδόμενη δυνάμει της παραγράφου (δ) του εδαφίου (2) του άρθρου 12Βτετράκις του περί Προσφύγων Νόμου. Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, ο Προϊστάμενος κλείνει το φάκελο και διακόπτει τη διαδικασία εξέτασης της αίτησης χωρίς να εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 12Δ (ταχύρρυθμη διαδικασία εξέτασης αιτήσεων) και 13 (κανονική διαδικασία εξέτασης αιτήσεων), όταν η αίτηση είναι μεταγενέστερη αίτηση στο πλαίσιο της οποίας δεν υποβλήθηκαν από τον αιτητή ή δεν προέκυψαν νέα στοιχεία ή πορίσματα σχετικά με την εξέταση του κατά πόσο ο αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ως δικαιούχος διεθνούς προστασίας.
14. Το ζήτημα της εξέτασης των μεταγενέστερων αιτήσεων και ειδικότερα της έννοιας των νέων στοιχείων και πορισμάτων εξετάστηκε στην πρόσφατη απόφαση του ΔΕΕ της 9ης Σεπτεμβρίου 2021 στην υπόθεση C‑18/20, XY κατά Bundesamt für Fremdenwesen und Asyl, ECLI:EU:C:2021:710, σκέψεις 31 έως 44. Η εξέταση των μεταγενέστερων αιτήσεων διενεργείται σε δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο, προκαταρκτικής φύσεως, έχει ως αντικείμενο τον έλεγχο του παραδεκτού των αιτήσεων αυτών, ενώ το δεύτερο στάδιο αφορά την επί της ουσίας εξέταση των εν λόγω αιτήσεων [Βλ. επίσης απόφαση της 10ης Ιουνίου 2021, Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Νέα στοιχεία ή πορίσματα), C‑921/19, EU:C:2021:478, σκέψη 34].
15. Οι προϋποθέσεις παραδεκτού της αίτησης, συνεπώς, οι οποίες ανήκουν στο πρώτο στάδιο εξέτασης μίας μεταγενέστερης αίτησης, όπως μεταφέρθηκαν στην εθνική έννομη τάξη είναι οι ακόλουθες:
16. Πρώτον, καθορίζεται εάν προέκυψαν ή υποβλήθηκαν από τον αιτούντα νέα στοιχεία ή πορίσματα σχετικά με την εξέταση του και εάν ο αιτών πληροί τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τον χαρακτηρισμό του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας.
17. Δεύτερον, εάν τα νέα στοιχεία ή πορίσματα που έχουν προκύψει ή υποβληθεί από τον αιτούντα αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες χαρακτηρισμού του αιτούντος ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας.
18. Τρίτον, εάν ο συγκεκριμένος αιτών, χωρίς δική του υπαιτιότητά, δεν μπόρεσε να επικαλεσθεί τα εν λόγω νέα στοιχεία ή πορίσματα κατά την προηγούμενη διαδικασία που αφορούσε την εξέταση της αίτησης του. Οι πιο πάνω προϋποθέσεις θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικώς.
19. Ως εκ τούτου, σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου δεν υφίσταται ουσιαστική κρίση επί της βασιμότητας της αίτησης ασύλου αλλά κρίση επί του παραδεκτού της μεταγενέστερης αίτησης για διεθνή προστασία, το Δικαστήριο καλείται να εξετάσει μόνο κατά πόσον ευλόγως η αρμόδια αρχή έκρινε ως απαράδεκτο το αίτημα του Αιτητή για επανάνοιγμα της υπόθεσής του. Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, η διαδικασία ουσιαστικής εξέτασης της μεταγενέστερης αίτησης επαφίεται πλέον στην δικονομική αυτονομία των κρατών μελών.
20. Εν προκειμένω, ο Αιτητής στο έντυπο υποβολής της αρχικής του αιτήσεως για αναγνώριση καθεστώτος διεθνούς προστασίας (υποβληθείσας το Μάιο του 2022), δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του καθώς ο θείος του, ο οποίος ανήκει στη μυστική οργάνωση Ogboni, απεβίωσε το Σεπτέμβριο του προηγούμενου χρόνου, με αποτέλεσμα τα μέλη της οργάνωσης να απειλούν ότι θα σκοτώσουν το ίδιο τον Αιτητή σε περίπτωση που αρνηθεί να τον διαδεχθεί στην θέση του. Για το λόγο αυτό αναγκάστηκε να διαφύγει.
21. Στο πλαίσιο διαδικασίας εξέτασης της πρώτης αίτησής του, απομονωθήκαν τρεις ουσιώδεις ισχυρισμοί, ο πρώτος αναφορικά με το προσωπικά του στοιχεία, ο δεύτερος ότι εγκατέλειψε τη χώρα του για να σπουδάσει και ο τρίτος εξαιτίας της δίωξής του από μέλη μυστικής οργάνωσης. Οι πρώτοι δύο ισχυρισμοί έγιναν αποδεκτοί ενώ ο τρίτος, ελλείψει εσωτερική αξιοπιστίας του Αιτητή, απορρίφθηκε. Το σύνολο δε της αίτησης έτυχε απόρριψης καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας και ιδίως η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξής ή κινδύνου σοβαρής βλάβης. Με την απόφαση στη Προσφυγή αρ. 1407/23, G. A. A.v. Δημοκρατίας ημερ. 2.2.2023, επικυρώθηκε η απόφαση του Προϊσταμένου.
22. Στο πλαίσιο της μεταγενέστερης αίτησής του, ο Αιτητής καταγράφει το ίδιο αφήγημα περί δίωξής του από τα μέλη συγκεκριμένης οργάνωσης εξαιτίας της άρνησής του να διαδεχθεί το θείο του μετά το θάνατο του τελευταίου. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του προσκόμισε για πρώτη φορά πιστοποιητικό θανάτου του θείου του και ιατρικό πιστοποιητικό βεβαίωσης της αιτίας θανάτου του εν λόγω προσώπου. Ο Προϊστάμενος κατά την αξιολόγηση της μεταγενέστερης αίτηση του Αιτητή διαπίστωσε ότι ο Αιτητής επαναλαμβάνει τα όσα ήδη εξετάστηκαν στο πλαίσιο της προηγούμενης διαδικασίας εξέτασης της αίτησής του, ως προς τον πυρήνα του αιτήματός του. Ως προς δε τα νέα έγγραφα που προσκόμισε, ήτοι πιστοποιητικό θανάτου και βεβαίωση αιτίας θανάτου, σχολιάζεται ότι δεν επαρκούν προκειμένου να στοιχειοθετεί φόβος δίωξης για τον Αιτητή, δεν μπορεί να επαληθευτεί δε η ταυτότητα του προσώπου που έχει αποβιώσει και καταλήγει ότι αυτά δεν αυξάνουν τις πιθανότητες χορήγησης στον Αιτητή καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
23. Υπό το φως των ανωτέρω, διαπιστώνω ότι οι ισχυρισμοί που προέβαλε ο Αιτητής στο πλαίσιο της μεταγενέστερης αίτησής του, όντως αφορούν στον ίδιο ισχυρισμό, περί απειλών κατά της ζωής του από μυστική οργάνωση, που εξετάστηκε σε πρώτο και δεύτερο βαθμό και απορρίφθηκε, καθώς ο Αιτητής κρίθηκε ως αναξιόπιστος. Ως προς τα νέα έγγραφα που προσκόμισε ο Αιτητής, πιστοποιητικό θανάτου του προσώπου που υποστηρίζει ότι είναι θείος του και ιατρικό πιστοποιητικό που πιστοποιεί τα αίτια θανάτου του τελευταίου, επισημαίνονται τα εξής. Ακόμα και εάν τα εν λόγω έγγραφα γίνει δεκτό ότι πιστοποιούν το θάνατο του θείου του Αιτητή, δεδομένων των ευρημάτων των Καθ’ ων η αίτηση και του Δικαστηρίου στην Προσφυγή αρ. 1407/23 (σελ. 8 και 9 αυτής), περί της μη θεμελίωσης της εσωτερικής και, εν μέρει, εξωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή ως προς το συναφή ισχυρισμό, δεν αυξάνουν σημαντικά την χορήγηση σε αυτόν καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Υπενθυμίζεται ότι, μεταξύ άλλων, κρίθηκε ότι οι αναφορές του Αιτητή περί των απειλών των οποίων υπήρξε αποδέκτης δεν διέθεταν οποιαδήποτε βιωματικής φύσεως λεπτομέρεια, όπως ευλόγως θα αναμενόταν. Ο θάνατος του θείου του καίτοι, κατά τον ίδιο αποτελεί την γενεσιουργό αιτία της δίωξής του, εντούτοις, από μόνη της η επιβεβαίωση του θανάτου ενός προσώπου, το οποίο δεν μπορεί με βεβαιότητα να ειπωθεί ότι πρόκειται για το θείο του Αιτητή, λόγω ασθένειας δεν ικανοποιεί την υπό εξέταση προϋπόθεση παραδεκτού. Περαιτέρω, ο Αιτητής δεν επεξηγεί επαρκώς, ούτε και ακόμα στο στάδιο της παρούσας διαδικασίας, το λόγο για τον οποίο δεν προσκόμισε προηγουμένως τα εν λόγω έγγραφα, παρά μόνο αρκέστηκε να αναφέρει ότι προηγουμένως δεν ήταν στην κατοχή του.
24. Σημειώνεται συναφώς το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών δυνάμει του άρθρου 12Βτρις του περί Προσφύγων Νόμου ημερομηνίας 31.5.2024 (στο εξής: η Κ.Δ.Π. 191/2024) ορίζει τη Νιγηρία ως ασφαλή χώρα χωρίς παράλληλα ο Αιτητής να έχει τεκμηριώσει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς/στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς τρίτης χώρας.
25. Όσον αφορά την κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στην χώρα καταγωγής του και ειδικότερα στην περιοχή συνήθους διαμονής του, ήτοι στην πολιτεία Lagos, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης. Σύμφωνα με το Portal RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις ενάντια στις μη κρατικές ένοπλες ομάδες Boko Haram και ISWAP (Islamic State in West Africa Province)[1]. Η Boko Haram δρα στις πολιτείες Borno, Yobe, και Adamawa. Το 2019, παρατηρήθηκε αναζωπύρωση και κλιμάκωση της κρίσης της Boko Haram σε ολόκληρη τη βορειοανατολική Νιγηρία και από το 2019 επεκτάθηκε στη βορειοδυτική Νιγηρία με επιθέσεις που έλαβαν χώρα στην Kaduna, Katsina, Sokoto και Zamfara.[2] Ο στρατιωτικός εξοπλισμός και ο οπλισμός της Boko Haram περιλαμβάνει AK47, αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, χειροβομβίδες, όλμους, βόμβες βενζίνης και οχήματα Hilux. Επιπλέον, έχει αναφερθεί ότι χρησιμοποιεί χειροβομβίδες με ρουκέτες και ενδέχεται να έχει τη δυνατότητα κατασκευής όπλων.[3]
26. Η Πολιτεία Lagos, ως το οικονομικό κέντρο της Νιγηρίας, αντιμετωπίζει ποικίλες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας. Παρά τις προσπάθειες των αρχών, ζητήματα όπως η εγκληματικότητα, η κυκλοφοριακή συμφόρηση και οι κοινωνικές ανισότητες παραμένουν επίκαιρα[4]. Οι αρχές έχουν εντείνει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση αυτών των φαινομένων μέσω αυξημένης αστυνόμευσης και κοινοτικών πρωτοβουλιών.[5] Προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας και πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της απασχόλησης βρίσκονται σε εξέλιξη για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων.[6] Παρά τις προκλήσεις, η Πολιτεία Lagos σημειώνει πρόοδο στην ενίσχυση της ασφάλειας μέσω συντονισμένων προσπαθειών των αρχών και της κοινότητας. Η συνεχής συνεργασία και η εφαρμογή βιώσιμων λύσεων είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για όλους τους κατοίκους.[7]
27. Σύμφωνα με πρόσφατα αριθμητικά δεδομένα από την βάση δεδομένων ACLED κατά την χρονική περίοδο 11.11.2023 έως 8.11.2024 στην πολιτεία Lagos, όπου υπάγεται η περιοχή συνήθους διαμονής του Αιτητή, καταγράφηκαν 117 περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε 95 καταγεγραμμένες απώλειες. Εξ αυτών των περιστατικών τα 26 καταχωρήθηκαν ως περιστατικά βίας κατά πολιτών, από τα οποία προέκυψαν 9 ανθρώπινες απώλειες, , τα 62 ως μάχες, από τις οποίες σημειώθηκαν 67 ανθρώπινες απώλειες, τα 29 ως αναταραχές, από τα οποία προέκυψαν 19 ανθρώπινες απώλειες [8]. Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της Πολιτείας Lagos, σύμφωνα με πρόβλεψη του 2022, ανέρχεται σε 13,491,800 κατοίκους[9].
28. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ( στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, η χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, ο αριθμός των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
29. Εξάλλου, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009) Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
30. Με βάση τα ανωτέρω, προκύπτει ότι η πολιτεία Lagos της Νιγηρίας δεν φαίνεται να πλήττεται από τις ένοπλες συγκρούσεις που επικρατούν στη Νιγηρία, ούτε να επικρατούν συνθήκες διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ούτε υπό την καθημερινή του όρου έννοια, όπου δηλαδή οι τακτικές δυνάμεις της χώρας καταγωγής συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους (απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση Diakité, C-285/12, ημερ. 30.1.2014, σκέψεις 27-28), ουσιώδους προϋπόθεσης εφαρμογής του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
31. Συνεπώς, με βάση τα ενώπιον του Δικαστηρίου δεδομένα οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν αποτελούν νέα στοιχεία ενώ σε κάθε περίπτωση δεν προκύπτουν ισχυρισμοί που να αυξάνουν τις πιθανότητες υπαγωγής του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας, αλλά ούτε κίνδυνος επιστροφής του Αιτητή λόγω της κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί στο τόπο συνήθης διαμονής του Αιτητή. Ως εκ τούτου, δεν πληρούνται οι εκ του νόμου προϋποθέσεις παραδεκτού της μεταγενέστερης αίτησής του.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται ως ανωτέρω, με €1400 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ’ ων η αίτηση.
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria#collapse1accord, ημ. τελευταίας πρόσβασης 11.11.2024
[2] Country of Origin Information, Nigeria, security Situation (Ιούνιος 2021), https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2021_06_EASO_COI_Report_Nigeria_Security_situation.pdf σελ. 32, ημ. τελευταίας πρόσβασης 11.11.2024
[3] Rulac (last update 2 March 2023), 'Non-International Armed Conflicts in Nigeria', available at: https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-nigeria#collapse4accord (τελευταία ημερομηνία πρόσβασης στις 25/01/2024)
[4] Human Rights Watch. (2024). World Report 2024: Nigeria. Retrieved from https://www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/nigeria , ημ. τελευταίας πρόσβασης 11.11.2024
[5] European Union Agency for Asylum (EUAA). (2024, July). Nigeria Country Focus Report. Retrieved from https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2024-07/2024_07_EUAA_COI_Report_Nigeria_Country_Focus.pdf, ημ. τελευταίας πρόσβασης 11.11.2024
[6] United States Institute of Peace (USIP). (2024, April). The Current Situation in Nigeria. Retrieved from https://www.usip.org/publications/2024/04/current-situation-nigeria, ημ. τελευταίας πρόσβασης 11.11.2024
[7] Human Rights Watch. (2024). World Report 2024: Nigeria. Retrieved from https://www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/nigeria , ημ. τελευταίας πρόσβασης 11.11.2024
[8] ACLED explorer, filters applied: Nigeria, Rivers State, period: 30/09/2023 - 27/09/2024, available at: https://acleddata.com/explorer/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14.11.2024
[9] https://citypopulation.de/en/nigeria/admin/ , ημ. τελευταίας πρόσβασης 11.11.2024
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο