ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: Τ99/24
5 Νοεμβρίου 2024
[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΔΔΔΔΠ.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
B.Y.N
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ’ ων η Αίτηση
Παρών ο Αιτητής
Κασσάνδρα Κουπαρή (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή
ΑΠΟΦΑΣΗ
Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π: Με την παρούσα προσφυγή ζητείται από το Δικαστήριο απόφαση με την οποία να ακυρώνει ως παράνομη και στερούμενη οιουδήποτε έννομου αποτελέσματος την απόφαση ων Καθ’ ων, ημερομηνίας 08/01/2024, με την οποία απορρίφθηκε το μεταγενέστερο αίτημα του Αιτητή ως απαράδεκτο.
Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης έχουν ως ακολούθως:
Ο Αιτητής είναι ενήλικος, υπήκοος Καμερούν. Αφού εισήλθε παρατύπως στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές υπέβαλε στις 10/01/2018, αίτηση για παραχώρηση διεθνούς προστασίας.
Στις 08/10/2020 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου προς εξέταση του αιτήματός του, ο οποίος με την από 26/03/2021 έκθεση-εισήγηση του προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, εισηγήθηκε την απόρριψη του αιτήματος. Ο τελευταίος, ενέκρινε την εισήγηση στις 07/05/2021 και αποφάσισε την επιστροφή του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του. Ακολούθως, εξεδόθη η από 26/5/2021 απορριπτική επιστολή της Υπηρεσίας, η οποία παραλήφθηκε αυθημερόν από τον Αιτητή.
Κατά της τελευταίας, ασκήθηκε από τον Αιτητή η υπ’ αριθμ. 3194/21 προσφυγή, ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας, η οποία απορρίφθηκε στις 31/3/2023.
Εν συνεχεία, στις 14/11/2023, ο Αιτητής υπέβαλλε ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, μεταγενέστερο αίτημα χορήγησης διεθνούς προστασίας, το οποίο απερρίφθη ως απαράδεκτο, κατόπιν της από 08/01/2024 αρνητικής εισήγησης του αρμόδιου λειτουργού, η οποία εγκρίθηκε αυθημερόν από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας, ενώ η από 10/01/2024 απορριπτική επιστολή παραλήφθηκε από τον αιτητή αυθημερόν.
Η εν λόγω απορριπτική απόφαση αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, η οποία καταχωρήθηκε ενώπιον του παρόντος δικαστηρίου στις 22/01/2024.
Με την προσφυγή του, ο Αιτητής δια της συνηγόρου του, βάλλει κατά της προσβαλλόμενης, επικαλούμενος πλάνη περί τα πράγματα και το νόμο, παραβίαση των άρθρων 15(1) και 30 (1) και (3) του Συντάγματος, των άρθρων 3 και 8 της ΕΣΔΑ, της Σύμβασης της Γενεύης, ισχυρίζεται δε ότι η προσβαλλόμενη καθ’ υπέρβαση της διακριτικής ευχέρειας της διοικήσεως, κατά παράβαση των κανόνων φυσικής δικαιοσύνης και χωρίς δέουσα έρευνα. Ειδικότερα, τόσο με τη προσφυγή όσο και με το από το από 24/04/2024 υπόμνημα, αναφέρεται στη πολιτική του δράση στη Δημοκρατία, στην οικογενειακή του κατάσταση και στην κατάσταση της υγείας του, τα οποία δεν ελήφθησαν υπόψη από τη διοίκηση κατά την έκδοση της αποφάσεως.
Το μεταγενέστερο αίτημα για χορήγηση διεθνούς προστασίας που υπέβαλλε ο Αιτητής, εξετάζεται δυνάμει ειδικού άρθρου του περί Προσφύγων Νόμου, το άρθρο 16Δ. Σύμφωνα με το άρθρο 16Δ (3) του περί Προσφύγων Νόμου:
«(α) Κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με το παραδεκτό της αίτησης σύμφωνα με την παράγραφο (δ) του εδαφίου (2) του άρθρου 12Βτετράκις, ο Προϊστάμενος προβαίνει σε προκαταρτική εξέταση προκειμένου να διαπιστώσει κατά πόσο προέκυψαν ή υποβλήθηκαν από τον αιτητή νέα στοιχεία ή πορίσματα τα οποία ο Προϊστάμενος δεν έλαβε υπόψη κατά την έκδοση της εκδοθείσας απόφασής του, σχετικά με την εξέταση του κατά πόσο ο αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τον χαρακτηρισμό του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας:
Νοείται ότι, σε περίπτωση που ο Προϊστάμενος διαπιστώσει ότι ο αιτητής δεν έχει προσκομίσει νέα στοιχεία ή πορίσματα, η μεταγενέστερη αίτηση απορρίπτεται ως απαράδεκτη, με βάση την αρχή του δεδικασμένου, χωρίς να πραγματοποιηθεί συνέντευξη.
(β) Σε περίπτωση που ο Προϊστάμενος διαπιστώνει ότι προέκυψαν ή υποβλήθηκαν τα προαναφερόμενα στην παράγραφο (α) νέα στοιχεία ή πορίσματα, προβαίνει σε ουσιαστική εξέτασή τους, αφού προηγουμένως ενημερώσει σχετικά τον αιτητή, και εκδίδει νέα εκτελεστή απόφαση, μόνο εφόσον –
(i) Τα εν λόγω στοιχεία ή πορίσματα αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες χορήγησης στον αιτητή διεθνούς προστασίας∙ και
(ii) ικανοποιείται πως ο αιτητής, άνευ δικής του υπαιτιότητας, αδυνατούσε να υποβάλει τα εν λόγω στοιχεία ή πορίσματα κατά την προηγούμενη διαδικασία και ιδίως μέσω της προσφυγής στο Διοικητικό Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος.»
Διαφαίνεται από τα πιο πάνω, ότι ο Προϊστάμενος δεν προβαίνει σε ουσιαστική εξέταση των νέων στοιχείων που υποβάλλει αιτητής, εκτός και αν πληρούνται σωρευτικά και οι δύο προϋποθέσεις υπό (i) και (ii) του εν λόγω άρθρου. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι αιτητής δύναται να καταγράψει και εξηγήσει με λεπτομέρεια τους λόγους που επιθυμεί την επανεξέταση του φακέλου του, ως προκύπτει από το ειδικό έντυπο που συμπληρώνεται από τα πρόσωπα που επιθυμούν επανάνοιγμα του φακέλου τους.
Από το σύνολο των στοιχείων που έχω ενώπιον που, προκύπτει ότι με την από 14/11/2023 μεταγενέστερη αίτησή του, η οποία παρελήφθη από τους Καθ’ων η Αίτηση στις 17/11/2023, ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν επιθυμεί να επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του, καθώς θα συλληφθεί κατά την άφιξή του και πιθανώς θα εκτελεστεί. Σύμφωνα δε με τις πληροφορίες που του παρείχε ο δικηγόρος του, στρατός και Amba Boys, εξακολουθούν να αναζητούν τον ίδιο και την οικογένειά του. Τέλος, δήλωσε ότι είναι παντρεμένος και με τη σύζυγό του έχουν αποκτήσει ένα τέκνο και οι οποίοι διαμένουν νόμιμα στη Δημοκρατία.
Προς επίρρωση των ισχυρισμών του, προσκόμισε:
1) Αντίγραφο ένορκης δήλωσης άνευ ημερομηνίας, της N.G.N., μητέρας του αιτητή,
2) Αντίγραφο του από 20/9/2017 Πιστοποιητικού Θανάτου του πατέρα του αιτητή,
3) Αντίγραφο του από 21/12/2021 Πιστοποιητικού Γάμου,
4) Αντίγραφο του υπ’ αριθμ. 3191363/21.8.2023 Πιστοποιητικού Γέννησης,
5) Αντίγραφο δημοσιεύματος της εφημερίδας Cyprus Mail. με τίτλο “Cameroonians march to protest situation in their home country”, ημερομηνίας 19/8/2022,
6) Αντίγραφο της υπ’ αριθμ. 5779182/9.9.2021 κάρτας μέλους των Ambazonians.
Ο αρμόδιος λειτουργός της Υ.Α. που εξέτασε προκαταρκτικά τους ανωτέρω ισχυρισμούς, κατέληξε ότι αφενός μεν δεν αποτελούν νέα στοιχεία, αφετέρου δεν αυξάνουν τις πιθανότητες χορήγησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ενώ η μη έγκαιρη προβολή μερικών εξ αυτών οφειλόταν σε υπαιτιότητα του αιτητή. Ειδικότερα, έκρινε ότι ο ισχυρισμός περί καταδίωξής του από το στρατό και τους Amba Boys, προβλήθηκε, εξετάσθηκε και απορρίφθηκε κατά τη πρώτη αίτηση του για διεθνή προστασία. Επιπλέον, έκρινε ότι η οικογενειακή κατάσταση του αιτητή δεν αυξάνει τις πιθανότητες χορήγησης διεθνούς προστασίας.
Ως προς τα προσκομισθέντα έγγραφα, έκρινε ότι κανένα εξ αυτών δεν αυξάνει τις πιθανότητες χορήγησης διεθνούς προστασίας στον αιτητή, ενώ ειδικότερα για το πιστοποιητικό θανάτου του πατέρα του και τη κάρτα μέλους των Ambazonians, κρίθηκε ότι είχαν προβληθεί και αξιολογηθεί κατά τη πρώτη αίτηση του. Τέλος, ως προς τα αντίγραφα φωτογραφιών από διαδηλώσεις στη Δημοκρατία, ο λειτουργός επισήμανε ότι αφενός δεν προσκομίστηκαν κατά την αίτηση και πως είχαν προσκομιστεί και εξεταστεί κατά την πρώτη εξέταση του αιτήματος.
Επιπλέον, έκρινε ότι με δεδομένες τις δηλώσεις του αιτητή, ότι είχε στη κατοχή του τα εν λόγω έγγραφα ήδη από το 2021, η μη προσκόμισή τους σε προγενέστερο της διαδικασίας στάδιο αποδίδεται σε υπαιτιότητα του.
Προτού προχωρήσω στην αξιολόγηση της κρίσης των Καθ’ ων επί του μεταγενέστερου αιτήματος, κρίνω σκόπιμο όπως αναφέρω επιγραμματικά, ότι ο αιτητής κατά την από 08/10/2020 συνέντευξή του ενώπιον της Υ.Α. επικαλέστηκε φόβο δίωξης από το στρατό, λόγω συμμετοχής του σε διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης στη χώρα καταγωγής του, αλλά και από την ομάδα των φοιτητών που ανήκε, μέλη της οποίας φέρεται να δολοφόνησαν τον πατέρα του, προσκομίζοντας δε και τα αντίστοιχα δικαιολογητικά, ισχυρισμοί που κρίθηκαν σε πρώτο και δεύτερο βαθμό και απορρίφθηκαν. Ειδικότερα, σε σχέση με τη συμμετοχή του αιτητή σε διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης του Καμερούν στη Δημοκρατία, παρατηρώ ότι ο ισχυρισμός αυτός προβλήθηκε κατά τη συνέντευξη του αιτητή (ερυθρό 44 διοικητικού φακέλου), ενώ και η προσκομισθείσα φωτογραφία (ερυθρό 35 διοικητικού φακέλου) έτυχε αξιολόγησης από την Υ.Α. (ερυθρό 90 διοικητικού φακέλου), ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο εν λόγω ισχυρισμός δεν προωθήθηκε ενώπιον του ΔΔΔΠ κατά το στάδιο της προσφυγής.
Συναφώς, παρατηρώ, ότι ορθώς κρίθηκε από τους Καθ’ ων, ότι οι λόγοι υποβολής της μεταγενέστερης αίτησης από τον αιτητή, όπως αναπτύχθηκαν από τον ίδιο, δεν αποτελούν νέους ισχυρισμούς, αλλά ισχυρισμούς που ήδη εξετάσθηκαν σε πρώτο και δεύτερο βαθμό κατά την πρώτη αίτηση του για διεθνή προστασία, ενώ ουδεμία σύνδεση επικαλείται με τις διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα στη Δημοκρατία, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι “… εξακολουθούν να αναζητούν εμένα και την οικογένεια μου…”, αναφερόμενος, εμφανώς, στους ισχυρισμούς που προέβαλε στην προγενέστερη αίτησή του.
Επιπλέον και σε σχέση με τα προσκομισθέντα έγγραφα κρίνω ότι ορθά η διοίκηση κατέληξε ότι δεν αυξάνουν τις πιθανότητες χορήγησης διεθνούς προστασίας στον αιτητή. Ειδικότερα, πράγματι το αντίγραφο του από 20/9/2017 πιστοποιητικού θανάτου του πατέρα του δεν αποτελεί νέο στοιχείο καθώς ήδη προσκομίστηκε από τον αιτητή κατά την πρώτη του συνέντευξη για διεθνή προστασία, η ένορκη δήλωση της μητέρας του δεν συνιστά νέο στοιχείο ικανό να αυξήσει τις πιθανότητες του για χορήγηση διεθνούς προστασίας. Επιπρόσθετα, το αντίγραφο της υπ’ αριθμ. 5779182/9.9.2021 κάρτας μέλους δεν προσκομίσθηκε σε προγενέστερο στάδιο εξ υπαιτιότητας του αιτητή, δεδομένου ότι η απόφαση επί της προσφυγής του εξεδόθη περί το ενάμιση έτος αργότερα, τα δε πιστοποιητικά τη οικογενειακής του κατάστασης δεν συνδέονται με κάποιο από τους λόγους που αιτείται διεθνή προστασία και συνεπώς δεν αυξάνουν τις πιθανότητες για τον αιτητή να του χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας.
Ειδικότερα, για το αντίγραφο δημοσιεύματος της εφημερίδας Cyprus Mail. με τίτλο “Cameroonians march to protest situation in their home country”, ημερομηνίας 19/8/2022, παρατηρώ ότι οι Καθ’ ων παρέθεσαν εσφαλμένως τον παράτιτλο του δημοσιεύματος, αναφέροντας για διαδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στο Καμερούν, αντί του ορθού ”Οι Καμερουνέζοι διαδηλώνουν για να διαμαρτυρηθούν για την κατάσταση στη χώρα τους”. Τούτο δε από μόνο του δεν αρκεί για την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, αλλά θα πρέπει να εξετασθεί αν αξιολογήθηκε το περιεχόμενο του εν λόγω δημοσιεύματος. Πράγματι, παρατηρώ από το εν λόγω δημοσίευμα δεν προκύπτει προσωπική αναφορά στο πρόσωπο του αιτητή, ούτε κάποιο στοιχείο που να τον συνδέει ή να δημιουργεί εύλογες πιθανότητες να του χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας, κατάληξη στην οποία έφτασαν και οι Καθ’ ων η Αίτηση.
Τέλος, σε σχέση με τις φωτογραφίες από διαδηλώσεις στη Δημοκρατία που φέρεται αν συμμετείχε ο αιτητής, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει κατάθεση των εν λόγω εγγράφων, ενώ οι ισχυρισμοί του αιτητή δια της συνηγόρου του παρουσιάζονται αντιφατικοί, δηλώνοντας αφενός ότι η απώλεια τους βαρύνει την Υ.Α., επικαλούμενος παράλληλα και την αδυναμία προσκόμισης εγγράφων λόγω της κράτησης του στο κέντρο κράτησης Μενόγειας. Τονίζω στο σημείο αυτό ότι οι φωτογραφίες που η συνήγορος του Αιτητή ισχυρίζεται ότι θα έπρεπε να είχαν αξιολογηθεί στο πλαίσιο της μεταγενέστερης του προσφυγής και σε σχέση με τη συμμετοχή του Αιτητή σε διαδηλώσεις στην Κύπρο (οπόταν και ενδεχομένως να εγείρετο θέμα αξιολόγησης της αίτησης του για διεθνή προστασία sur place – βλ. άρθρο 14 του περί Προσφύγων Νόμου), φέρουν ημερομηνία προγενέστερη της έκδοσης της απόφασης του ΔΔΔΠ, με την οποία είχε προσβάλει την απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου επί της αρχικής του αίτησης, και θα έπρεπε να προσκομιστούν στα πλαίσια εκείνης της διαδικασίας. Σημειώνω ότι η ενέργεια του Αιτητή να υποβάλει μεταγενέστερη αίτηση με στοιχεία και ισχυρισμούς που μπορούσε να προβάλει μέσω της εκκρεμούσης προσφυγής του στο Δικαστήριο, ενδεχομένως να συνιστά καταχρηστική ενέργεια από μέρους του.
Όλως επικουρικώς, αν και η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου εξαντλείται στον έλεγχο νομιμότητας της προσβαλλομένης, παρατηρώ ότι εκ πρώτης όψεως το οπτικό υλικό που προσκομίσθηκε από τον αιτητή ενώπιον μου, δεν θα αρκούσε να αυξήσει τις πιθανότητες χορήγησης διεθνούς προστασίας στον αιτητή, τούτο δε διότι αποτελεί υλικό του προσωπικού αρχείου του αιτητή, χωρίς να γίνεται επίκληση κάποιου συγκεκριμένου λόγου που να δικαιολογεί αυτή τη πιθανολόγηση, λαμβάνοντας υπόψη ότι ήδη η συμμετοχή του σε παρόμοιες διαδηλώσεις κρίθηκε από την αρμόδια αρχή και από το Δικαστήριο.
Τέλος, αναφορικά με τις αιτιάσεις περί της κατάστασης υγείας του αιτητή, παρατηρώ ότι τέτοιος ισχυρισμός δεν προβλήθηκε κατά την υποβολή του μεταγενέστερου αιτήματός του, αλλά και ενώπιον μου η προβολή του γίνεται χωρίς κάποιο έγγραφο που να το υποστηρίζει. Εξάλλου, οι ενώπιον του Δικαστηρίου αιτιάσεις περί αδυναμίας λήψης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στη χώρα καταγωγής του, αποτελούν νέους ισχυρισμούς, που απαραδέκτως προβάλλονται στην παρούσα διαδικασία. Συνεπώς, ο εν λόγω ισχυρισμός απορρίπτεται στο σύνολό του.
Ως εκ τούτου, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €1.000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ’ ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο