ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

 

                                                                  

                                                                                        Νομική Αρωγή Αρ. 196/24

 

10 Δεκεμβρίου, 2024

[Κ.Κ. ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ.1 ΤΟΥ 2003, ΩΣ ΕΧΕΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ

ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΜΕΧΡΙ 2019

 

ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:

 

F. A. T.

                                                                                                          Αιτήτριας

......................

 

Η Αιτήτρια είναι παρούσα

(κα) Θ. Βασιλάκη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

 

(κ.) Ρ. Ευαγγέλου για πιστή μετάφραση από αγγλικά σε ελληνικά και αντίστροφα   

                  

Α Π Ο Φ Α Σ Η 

 

Κ. Κ. Κλεάνθους, ΔΔΔΔΠ.:  Η Αιτήτρια με την αίτησή της ημερομηνίας 13.11.2024 αιτείται την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής για την προώθηση της καταχωρισθείσας προσφυγής του υπ’ αριθμόν 1787/24, εναντίον της απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: ο Προϊστάμενος) ημερομηνίας 24.2.2024, με την οποία απορρίπτεται η αίτησή της για διεθνή προστασία δυνάμει των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2023 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος).

1.             Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως προκύπτουν από το γραπτό σημείωμα που καταχώρισε η συνήγορος που εμφανίστηκε ως εκπρόσωπος για το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και από τα παραρτήματα που επισυνάπτονται σε αυτό έχουν ως ακολούθως:

 

2.             Η Αιτήτρια κατάγεται από το Καμερούν. Περί τις 21.3.2022 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας και αυθημερόν παρέλαβε βεβαίωση υποβολής της αίτησής της για διεθνή προστασία. Στις 24.1.2024, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη της Αιτήτριας από αρμόδιο λειτουργό. Στις 24.2.2024, ο Προϊστάμενος ενέκρινε την έκθεση εισήγηση για απόρριψη της αίτησής διεθνούς προστασίας της Αιτήτριας. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, κοινοποιήθηκε σε αυτήν στις 30.4.2024. Εναντίον της απορριπτική αυτής απόφασης καταχωρίστηκε η προσφυγή υπ’ αριθμόν 1787/24.  

 

3.             To άρθρο 6Β των περί Νομικής Αρωγής Νόμων του 2002 μέχρι 2019 (ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος) προβλέπει τα εξής (η υπογράμμιση είναι δική μου):

 

«Νομική αρωγή σε αιτητές και δικαιούχους διεθνούς προστασίας

6Β. (1) [...]

(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε αιτητή διεθνούς προστασίας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος -

(α) Kατά δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του εν λόγω αιτητή, την οποία απόφαση ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ ή 13 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή

 

(β) […]

υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και

(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:

 

Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη».

 

4.             Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο καθεστώς του πρόσφυγα.

 

5.             Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.

 

6.             Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

 

Κατάληξη

7.              Η Αιτήτρια έχει καταχωρίσει την προσφυγή υπ’ αριθμό 1787/24/24 κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου δυνάμει των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου. Η περίπτωση αυτή εμπίπτει στο άρθρο 6Β(2)(α) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου.

 

8.             Πρώτο κριτήριο χορήγησης νομικής αρωγής σε αιτητή διεθνούς προστασίας που θεσπίζεται με την υπό αναφορά διάταξη αποτελεί η ύπαρξη, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της σκοπούμενης προσφυγής.

 

9.             Δίδεται δε ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιόν του στοιχεία, η προσφυγή του αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας (Απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 23/2010, Farshad Khamsen, ημερ. 14/10/2010).

 

10.          Οι πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας θα πρέπει να εξετάζονται και υπό το φως της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου, το οποίο δυνάμει του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου εξετάζει τα ενώπιον του πραγματικά και νομικά ζητήματα των πραγματικών όσο και των νομικών ζητημάτων εξ υπαρχής και ex nunc.

 

11.          Περαιτέρω, το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το δικαίωμα του αιτητή να ακουστεί στη βάση του άρθρου 146 του Συντάγματος, αλλά θα πρέπει περαιτέρω να εξετάσει την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιόν του, χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας (Βλ. Αποφάσεις στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 10/2010, Αlali Abdulhamid, ημερ. 6.5.2010 και στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 25/2010, Antonia Adahor, ημερ. 13.12.2010).

 

12.          Κατά την εξέταση των ισχυρισμών, το Δικαστήριο προβαίνει σε εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης, χωρίς βεβαίως το Δικαστήριο να καλείται να αποφασίσει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής που πιθανόν να καταχωρήσει ο αιτητής. Σημειώνεται, πως το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή, δεν θα επηρεάσει την τελική έκβαση της προσφυγής που έχει καταχωρίσει η Αιτήτρια, εφόσον το Δικαστήριο στην παρούσα διαδικασία δεν αποφασίζει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής (Αποφάσεις στις Yπoθ. αρ. 278/09, Durgo Man v. Δημοκρατίας, ημερ. 15.7.2009, Baghour και Yπoθ. αρ. 7/11 και 8/11, Roud Gad, ημερ. 28.3.2011).

 

13.          Σημειώνεται, εξάλλου, ότι το Δικαστήριο προβαίνει στην αξιολόγηση της βασιμότητας της αίτησης παροχής νομικής αρωγής στη βάση του υλικού που τίθεται ενώπιόν του [Bλ. απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 31/2013, Singh Khushwant, ημερ. 23.12.2013].

 

14.          Εν προκειμένω, σημειώνεται ότι η ευπαίδευτη εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα, εισηγήθηκε μέσω του Γραπτού της Σημειώματος ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος για την παραχώρηση του ευεργετήματος της νομικής αρωγής στην Αιτήτρια.

 

15.          Έχω μελετήσει προσεκτικά το Γραπτό Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα, συμπεριλαμβανομένης της  συνέντευξη της Αιτήτριας ενώπιον των αρμόδιων λειτουργών, την εισηγητική έκθεση του λειτουργού της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO, ήδη EUAA), την απόφαση του Προϊσταμένου και γενικά το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν μου.

 

16.          Από τα ενώπιόν μου δεδομένα, διαπιστώνεται ότι στο πλαίσιο της καταγραφής της αίτησής της. η Αιτήτρια ανέφερε ότι ως νοσοκόμα αναγκαζόταν να περιθάλπει τους αποσχιστές. Στο πλαίσιο της συνέντευξής της, η Αιτήτρια πέραν των προσωπικών της στοιχείων και του τόπου συνήθους διαμονής, προώθησε ως λόγους εγκατάλειψης της χώρας της την αναζήτησή της από τις αρχές της χώρας της, καθώς η ίδια περίθαλπε, καταναγκαστικώς ως εξηγεί, τους αποσχιστές στη χώρα της. Περαιτέρω εξήγησε ότι ο σύντροφός της δολοφονήθηκε, σύμφωνα με φήμες, από τους αποσχιστές. Συνεπεία αυτού, οι γονείς του κατέδωσαν την Αιτήτρια στην αστυνομία, κατηγορώντας την ότι συνεργάζεται με τους αποσχιστές. Ακολούθως, μέλη του στρατού ήρθαν στην οικία της Αιτήτριας προκειμένου να υποβάλουν στην Αιτήτρια ερωτήματα, με την τελευταία να εξηγεί ότι η όποια συνδρομή προς τους αποσχιστές ήταν συνεπεία καταναγκασμού. Πράγματι, οι αποσχιστές εμφανίστηκαν σε κάποιο σημείο για να πάρουν μαζί τους την Αιτήτρια και υπήρξε ανταλλαγή πυρών με το στρατό, Σε αυτή την κατάσταση, η Αιτήτρια κατόρθωσε να διαφύγει. Αργότερα και αφότου είχε φύγει από το σπίτι της εκδόθηκε εναντίον της ένταλμα σύλληψης. Η Αιτήτρια αναφέρθηκε εξάλλου σε ενδοοικογενειακή διαμάχη εξαιτίας της άρνησής της να παντρευτεί έναν αποσχιστή, δεδομένο το οποίο απέκλεισε την πρόσβαση της από την πατρική περιουσία. Η Αιτήτρια αναφέρθηκε εξάλλου στη διαφυγή της στη Yaoundé, όπου κατ΄ισχυρισμό υπέστη σεξουαλική επίθεση από τον εργοδότη της, ο οποίος απείλησε ότι θα την καταδώσει στην αστυνομία. Ερωτηθείσα η Αιτήτρια αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους δεν εντοπίστηκε ούσα στη Yaoundé, υποστήριζε ότι διοικητικά η Yaoundé δεν συνδέεται με τη Νοτιοδυτική περιφέρεια. Αξιολογώντας τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας ο Προϊστάμενος πέρα των προσωπικών της δεδομένων και του τόπου συνήθους διαμονής της, εξέτασαν ως ουσιώδη ισχυρισμό την κατ’ ισχυρισμό δίωξής της από τις αρχές της χώρας εξαιτίας της συνδρομής της στους Αμπαζόνιανς. Επιπλέον, ως τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό εξέταση τις ενδοοικογενειακές της διαφορές.

 

17.          Κατά την αξιολόγηση κινδύνου, στη βάση του μόνου αποδεκτού ισχυρισμού της, ήτοι των προσωπικών στοιχείων, της καταγωγής της και του τόπου συνήθους διαμονής της, κρίθηκε ότι αυτή δεν διατρέχει μελλοντοστραφώς οποιοδήποτε φόβο δίωξης ή σοβαρό κίνδυνο βλάβης και απορρίφθηκε κατά τη νομική υπαγωγή των ανωτέρω στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου το αίτημά της για διεθνή προστασία.

 

18.          Στη βάση των ανωτέρω επισημαίνονται τα κάτωθι. Καταρχάς, από την έκθεση εισήγηση, η οποία αποτελεί την αιτιολογική βάση της υπό εξέταση επίδικης πράξης, δε προκύπτει εάν γίνεται δεκτή η ιδιότητα της Αιτήτριας ως νοσοκόμας και δη ως νοσοκόμας, η οποία καταναγκαστικώς συνέδραμε τους Αμπαζόνιανς, δεδομένο το οποίο ενδέχεται να την εξέθετε σε κίνδυνο. Περαιτέρω, δεν εξετάστηκε ο έτερος ισχυρισμός της, ότι ούσα στη Yaoundé υπήρξε θύμα σεξουαλικής επίθεσης και εκβιασμού από τον τέως εργοδότη της. Όπως υποδεικνύει ο Πρακτικός Οδηγός της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO, και πλέον Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο, EUAA), «η προσήκουσα ταυτοποίηση των ουσιωδών ισχυρισμών είναι ουσιώδης τόσο για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας όσο και για την αξιολόγηση κινδύνου».[1] Εν προκειμένω, εκ πρώτης όψεως διαπιστώνεται ότι κάποιοι εκ των παραμέτρων της αφήγησης της Αιτήτριας δεν διακρίθηκαν και κατ’ επέκταση δεν εξετάστηκαν ως διακριτοί ουσιώδεις ισχυρισμοί.

 

19.          Επιπλέον, σημειώνεται ότι η Αιτήτρια στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ενέμεινε στο πυρήνα του αιτήματός της. Υποστήριξε δε ότι δεν της ζητήθηκε να προσκομίσει οποιοδήποτε έγγραφο για την ιδιότητά της ως νοσοκόμα ούτε το ένταλμα σύλληψης, αντίγραφο του οποίου έχει ως ανέφερε στην κατοχή της. Η Αιτήτρια κατά την ακροαματική διαδικασία υπέδειξε στο παρόν δικαστήριο αντίγραφο του τίτλου εκπαίδευσής της ως νοσοκόμας, το οποίο δεν προκύπτει να κατατέθηκε κατά τη διοικητική διαδικασία.

 

20.          Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, κρίνεται ότι υφίστανται πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας της καταχωρισθείσας προσφυγής της Αιτήτριας, δεδομένης και της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου (de novo και ex nunc εξέταση) και της δυνατότητας της Αιτήτριας να προσκομίσει νέα μαρτυρία στο πλαίσιο της καταχωρισθείσας προσφυγής της.

 

21.          Περαιτέρω, δυνάμει του άρθρου 7 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002, Ν.165(Ι)/2002, το Δικαστήριο προτού προχωρήσει στην έκδοση πιστοποιητικού για παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, συνεκτιμά την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του εκάστοτε αιτητή καθώς επίσης και τη σοβαρότητα της υπόθεσης ή άλλων περιστάσεων της υπόθεσης προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον είναι επιθυμητό για το συμφέρον της δικαιοσύνης ο εκάστοτε αιτητής να τύχει δωρεάν νομικής αρωγής για την προετοιμασία και το χειρισμό της υπόθεσής του.

 

22.          Σύμφωνα με τα ενώπιόν μου δεδομένα, η Αιτήτρια δεν διαθέτει ουσιώδη περιουσία ή οποιαδήποτε ουσιώδη εισοδήματα.

 

23.          Επισημαίνεται στο σημείο αυτό ότι κριτήριο δυνάμει του άρθρου 7 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002 είναι κατά πόσο η οικονομική κατάσταση του εκάστοτε αιτητή επιτρέπει ή όχι την εξασφάλιση νομικής αρωγής και όχι το κατά πόσον αυτός είναι άπορος. (Ποινική Έφεση Αρ. 255/2014, Αλέξης Αναστασίου ν. Αστυνομίας, 8.11.2014)

 

Δεδομένων των γεγονότων της παρούσας υπόθεσης, ότι δηλαδή η προσφυγή που καταχώρισε η Αιτήτρια έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας  και του γεγονότος ότι αυτή δεν διαθέτει κάποιο ουσιώδη οικονομικό πόρο και γενικότερα η οικονομική της κατάσταση δεν της επιτρέπει να λάβει νομική αρωγή, καθώς και υπό το φως των εφαρμοστέων νομικών διατάξεων που παρέθεσα ανωτέρω, αποφασίζω ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την έκδοση πιστοποιητικού Νομικής Αρωγής. Ως εκ τούτου εντέλλεται το αρμόδιο Πρωτοκολλητείο να προχωρήσει στις νενομισμένες διαδικασίες για διορισμό δικηγόρου σύμφωνα με τον περί Νομικής Αρωγής Διαδικαστικό Κανονισμό και δυνάμει του σχετικού Νόμου.

 

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.