ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.: 828/22

 

28 Ιανουαρίου, 2025

 

[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

M.J.Ν.

Αιτήτριας

και

 

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου

 

Καθ' ων η αίτηση

 .........

 

 

 

Δ. Παυλίδης (κα), Δικηγόρος για την Αιτήτρια

 

Θ. Παπανικολάου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η 

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Η Αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 17.1.2022 με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά της για διεθνή προστασία, καθώς κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2020.

Γεγονότα

1.             Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Η Αιτήτρια κατάγεται από το Καμερούν. Στις 26.9.2019, εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της, στις 27.9.2019, κατά τη δήλωσή της, εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία και περί τις 30.9.2019 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, παραλαμβάνοντας αυθημερόν αντίστοιχη βεβαίωση υποβολής αιτήματος. Στις 29.11.2021, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη της Αιτήτριας. Εν συνεχεία, υποβλήθηκε Έκθεση / Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου της Αιτήτριας και επιστροφής της στο Καμερούν. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 17.1.2022. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια στις 31.1.2022 και αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

2.             Κατά την δικαστική διαδικασία, ο συνήγορος της Αιτήτριας κατόπιν οδηγιών του Δικαστηρίου ημερομηνίας 12.4.2023 υπέβαλε υπόμνημα προσκομίζοντας τα κάτωθι έγγραφα: α./πιστοποιητικό γέννησης δεύτερου τέκνου της αιτήτριας, το οποίο γεννήθηκε στη Δημοκρατία, β./ βεβαίωση πληρωμής για την έκδοση γερμανικού διαβατηρίου για το δεύτερο τέκνο της, γ./ αντίγραφο ένορκης δήλωσης αναγνώρισης τέκνου (δεύτερο τέκνο αιτήτριας) του πατέρα του δεύτερου τέκνου της αιτήτριας, δ./ αντίγραφο ένορκης δήλωσης αναγνώρισης τέκνου της Αιτήτριας, ε./ αντίγραφο γερμανικού διαβατηρίου του πατέρα του δεύτερου τέκνου της Αιτήτριας.

 

Νομικοί Ισχυρισμοί

3.             Η Αιτήτρια επικαλείται, μέσω του συνηγόρου της, πως η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας, πλάνης και μη επαρκούς αιτιολογίας. Υποστηρίζει πως δεν εφαρμόστηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση καμία από τις αρχές και τις τεχνικές που περιλαμβάνονται στο εγχειρίδιο κατάρτισης της Ύπατης αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες σχετικά με τις συνεντεύξεις και διαδικασίες εξέτασης αιτήσεων ασύλου. Προσθέτει πως οι Καθ’ ων η αίτηση προέβησαν σε ελλιπή έρευνα σχετικά με την δυνατότητα επιστροφής της Αιτήτριας στην χώρα καταγωγής της παραθέτοντας διεθνείς πηγές αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στο Καμερούν. Τέλος, είναι η θέση της πως οι Καθ’ ων η αίτηση ενήργησαν κατά παράβαση του άρθρου 13(4) του περί Προσφύγων Νόμου δεν της παραχώρησαν το ευεργέτημα της αμφιβολίας ενώ όπως διαφαίνεται από την έκθεση εισήγηση του λειτουργού κάποιοι εκ των ισχυρισμών της Αιτήτριας αποδεικνύονται.

 

4.             Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης. Υποστηρίζουν ότι οι λόγοι προσφυγής δεν δικογραφούνται δεόντως και ότι σε κάθε περίπτωση αναπτύσσονται κατά τρόπο γενικό και αόριστο.  Προωθούν ότι αυτή λήφθηκε κατόπιν ενδελεχούς έρευνας και ότι είναι δεόντως αιτιολογημένη. Ισχυρίζονται τέλος, ότι οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας δεν αποσείουν το βάρος απόδειξης το οποίο η ίδια φέρει, τόσο ως προς τους λόγους προσφυγής που προωθεί, όσο και προς την ύπαρξη βάσιμου φόβου δίωξης βάσει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης δυνάμει του άρθρου 19 του ίδιου Νόμου.

 

5.             Δια της απαντητικής της αγόρευσης η Αιτήτρια παραπέμπει στις προηγούμενες δηλώσεις της, υποστηρίζοντας ότι οι Καθ’ ων η αίτηση δεν κατόρθωσαν να καταδείξουν τη νομιμότητα και ορθότητα της επίδικης απόφασης.

 

Το νομικό πλαίσιο

6.             Η Σύμβαση περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954 [Recueil des trait?s des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967 (στο εξής: Σύμβαση της Γενεύης), ορίζει, στο άρθρο 1, τμήμα Α, σημείο 2, πρώτο εδάφιο, ότι ο όρος «πρόσφυγας» εφαρμόζεται επί παντός προσώπου το οποίο, «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων, ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύη της προστασίας της χώρας ταύτης».

 

7.             Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2023 έχει ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι δική μου): «Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής τηρουμένων των αναλογιών σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις/προσθήκες που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ’ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.»

8.             Ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962 προβλέπει τα εξής: «Έκαστος διάδικος δέον δια των εγγράφων προτάσεων αυτού να εκθέτη τα νομικά σημεία επί των οποίων στηρίζεται, αιτιολογών συγχρόνως ταύτα πλήρως. Διάδικος εμφανιζόμενος άνευ συνηγόρου δεν υποχρεούται εις συμμόρφωσιν προς τον κανονισμόν τούτον.»

 

9.             Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (στο εξής: ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

 

10.          Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει την έννοια του όρου πρόσφυγας και τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτό το καθεστώς.

 

11.          Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:

«Υποχρεώσεις αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών

16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).

(2)  Ιδίως, ο αιτητής οφείλει-

(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙[.]

(γ) σε περίπτωση που δεν έχει στοιχεία και έγγραφα στην κατοχή του, να εξηγήσει τους λόγους για τη μη ύπαρξη των εν λόγω εγγράφων και στοιχείων, να αναφέρει τις προσπάθειες, που έκανε για την εξασφάλισή τους και να παρουσιάσει οτιδήποτε άλλο πρόσθετο στοιχείο το οποίο η Υπηρεσία Ασύλου ήθελε ζητήσει ή είναι χρήσιμο και να προβεί σε εύλογες προσπάθειες για να προμηθεύσει την Υπηρεσία Ασύλου με τα αναγκαία στοιχεία∙[…]

(3) Η Υπηρεσία Ασύλου αξιολογεί, σε συνεργασία με τον αιτητή, τα προβλεπόμενα στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2) στοιχεία.»

 

12.          Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τις περιπτώσεις, όπου χορηγείται το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

 

Κατάληξη

13.          Ως προς του ισχυρισμούς της Αιτήτριας περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας και  παρά την προβολή από τους Καθ’ ων η αίτηση του ισχυρισμού περί απαραδέκτου των υπό αναφορά λόγων προσφυγής λόγω μη επαρκούς εξειδίκευσης, κρίνεται ότι το παρόν Δικαστήριο υπό το φως της ημεδαπής νομολογίας (βλ. Μαρία Ευθυμίου ν. Ε.Δ.Υ., (1997) 3 ΑΑΔ 281, 14.7.1997), και δεδομένης της έκτασης του ελέγχου που ασκεί επί της επίδικης πράξης (βλ. άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας, το οποίο μεταφέρει στην εθνική έννομη τάξη το άρθρο 46 της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ), υπό το φως του άρθρου 46 της Οδηγία 2013/32/EE όπως ερμηνεύτηκε από το ΔΕΕ (βλ. απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 4 Οκτωβρίου 2024, CV, C-406/22,  σκέψεις 84 έως 96, (Βλ. απόφαση της της 17ης Οκτωβρίου 2024, υπόθεση C‑156/23 [Ararat] K, L, M, N κατά Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, ECLI:EU:C:2024:892, ιδίως σκέψεις 50 έως 51), ως προς την έκταση του ελέγχου που οφείλει να διενεργεί επί απορριπτικής απόφασης επί αιτήσεως διεθνούς προστασίας, δεν μπορεί παρά να εξετάσει στη βάση των ενώπιόν του δεδομένων πλήρως και ex nunc τα πραγματικά και νομικά ζητήματα που άπτονται της αίτησή της Αιτήτριας για διεθνή προστασία. Είναι παρά ταύτα γεγονός ότι η Αιτήτρια δεν προβαίνει δια του συνηγόρου της σε συγκεκριμένη νομική υπαγωγή των περιστάσεών της στις κρίσιμες διατάξεις του άρθρου 3 ή 19 του περί Προσφύγων Νόμου ούτε και σχολιάζει κατά τρόπο συγκεκριμένο τα επιμέρους ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση που την έκριναν αναξιόπιστη και εντέλει οδήγησαν στην απόρριψη της αίτησής της.

 

14.           Είναι περαιτέρω κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει και την ουσιαστική ορθότητα της de novo και ex nunc. Η Αιτήτρια αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή της σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η πιο πάνω ανάλυση λόγω της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης. Εν προκειμένω, η Αιτήτρια εκπροσωπούμενη και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς της και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14^ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2^η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552]. Ως αλυσιτελείς  χαρακτηρίζονται  οι λόγοι προσφυγής, οι οποίοι ακόμα και αν γίνουν δεκτοί δεν πρόκειται να οδηγήσουν σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. Αθ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].

 

15.          Για τους ίδιους λόγους ο ισχυρισμός περί διαδικαστικών πλημμελειών εγείρεται αλυσιτελώς δεδομένης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου για πλήρη και ex nunc εξέταση των ενώπιόν του δεδομένων, ενώ επιπλέον, η Αιτήτρια δεν εξηγεί τι δεν κατόρθωσε να προβάλει ώστε να προκύπτει οποιαδήποτε ζημία εκ των επικαλούμενων διαδικαστικών πλημμελειών. Αντίθετα παραπέμπει στις δηλώσεις της κατά τη διοικητική διαδικασία προκειμένου να τεκμηριώσει την αίτησή της για διεθνή προστασία, χωρίς να προσθέτει στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας οποιουσδήποτε νέους ισχυρισμούς συναρτώμενους με τον πυρήνα του αιτήματός της. Ως προς δε τον ισχυρισμό της ότι ο διερμηνέας και το πρόσωπο που έλαβε τη συνέντευξη δεν έχει τα κατάλληλα προσόντα δεν δικογραφείται ούτε εξειδικεύεται δεόντως (Βλ. Α.Ε. Αρ. 156/2012, Mustafa Haghilo v. Γενικού Διευθυντή Υπουργείου Εσωτερικών, ημερ. 27/2/2018, Α.Ε. Αρ. 95/2012, Χριστοδουλίδης ν. Πανεπιστημίου Κύπρου, ημερ. 6.7.2018, Α. Ε. αρ. 1883, Μαρία Ευθυμίου ν. Ε.Δ.Υ., (1997) 3 ΑΑΔ 281, 14.7.1997). Σε κάθε περίπτωση, ο λόγος αυτός αναπτύσσεται κατά τρόπο γενικό που τον καθιστά απαράδεκτο και εξ αυτού του λόγου (Bλ. συναφώς Υπ. Αρ. 1239/2009, ΟΜ Prakash Pandey v AAΠ, ημερ. 5.11.2010).

16.          Συναφές είναι εν προκειμένω είναι και το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του Αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του αιτητή ασύλου να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για κάποιον από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010). Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας των αιτητών ασύλου να τεκμηριώσουν με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή τους, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του (Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C‑277/11, M. M., ECLI:EU:C:2012:744, σκέψεις 63 εώς 68).

 

17.          Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών της Αιτήτριας, επισημαίνονται τα ακόλουθα: η Αιτήτρια κατά την καταγραφή του αιτήματός της δήλωσε αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της πως εργαζόταν ως κοινοτική νοσοκόμα στο χωριό Kwakwa στην Kumba και πως κατά την διάρκεια της κρίσης ο στρατός εισέβαλε στο χωριό της κατακαίγοντας το. Προσέθεσε πως η ίδια και η οικογένεια της μαζί με τους κατοίκους κατευθύνθηκε σε δασική έκταση. Στην συνέχεια, οι αποσχιστές της ζήτησαν να προσφέρει ιατρική βοήθεια στο στρατόπεδό τους. Η Αιτήτρια αρνήθηκε και τότε απείλησαν με θάνατο την οικογένειά της. Ως εκ τούτου, η Αιτήτρια τους ακολούθησε στο στρατόπεδό τους, όπου περιέθαλπε τραυματισμένους αποσχιστές. Περαιτέρω, δήλωσε πως με την επιδρομή του στρατού στο εν λόγω στρατόπεδο, βρέθηκε εν μέσω ανταλλαγής πυρών. Κατά την μεταφορά της με στρατιωτικό όχημα, και ούσα κατηγορούμενη ότι συνιστά νοσηλεύτρια των αποσχιστών, διαφορετική ομάδα αποσχιστών πραγματοποίησε επίθεση στο εν λόγω όχημα. Η Αιτήτρια εκμεταλλευόμενη την ανταλλαγή πυρών διέφυγε στην πόλη Muyuka όπου από ραδιοφωνική ανακοίνωση πληροφορήθηκε ότι καταζητείται «η νοσηλεύτρια των Amba». Τέλος, με την συνδρομή του θείου της ο οποίος διαμένει στην Douala ήρθε σε επαφή με πράκτορα ο οποίος ετοίμασε τα ταξιδιωτικά της έγγραφα.

18.          Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξής της, η Αιτήτρια  δήλωσε υπήκοος Καμερούν γεννηθείσα στην Kumba, διέμεινε στο Fiango μέχρι την ηλικία των 4 ετών και ακολούθως μετέβη για 10 έτη στην Yaound?. Επέστρεψε πίσω στην Kumba μέχρι το 2014 και έπειτα πήγε σε νοσηλευτική σχολή στην Santa Bamenda (North West) μέχρι το 2016.  Ως τόπο τελευταίας διαμονής της, δήλωσε θαμνώδη περιοχή στην Kwakwa όπου έμενε και εργαζόταν από το 2017 μέχρις τις αρχές του 2019. Είναι χριστιανή στο θρήσκευμα και άγαμη. Είναι μητέρα δύο τέκνων, το ένα της τέκνο (υιός ηλικίας 10 ετών) βρίσκεται στο Καμερούν όπου διαμένει με την μητέρα της και το άλλο τέκνο της έχει γεννηθεί στη Δημοκρατία. Ο πατέρας του νεογέννητου τέκνου της είναι υπήκοος Καμερούν, έχει δε αποκτήσει την Γερμανική υπηκοότητα και διαμένει στην Γερμανία όπου εργάζεται. Ως προς το επάγγελμά της, δήλωσε πως εργάστηκε ως νοσοκόμα για δύο έτη από το τέλος του 2017 έως τα μέσα του 2019 σε ιατρικό κέντρο του χωριού Kwakwa. Αναφορικά με την πατρική της οικογένεια δήλωσε ότι αυτή αποτελείται από την μητέρα της και το νεότερο αδελφό της, οι οποίοι διαμένουν μαζί με τον υιό της σε θαμνώδη περιοχή (bush) στην Kwakwa. Τελευταία φορά είχε επικοινωνία με την πατρική της οικογένεια τον Σεπτέμβριο του 2020 μέσω ενός γείτονα τους. Πρόσθεσε πως η οικογένειά της συντηρείται οικονομικά από την ίδια. Ο πατέρας του τέκνου της επισκέπτεται περιστασιακά τον υιό τους στην δασώδη περιοχή όπου διαμένουν.

 

19.          Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της, δήλωσε πως καταζητείται από την κυβέρνηση επειδή παρείχε, ως νοσοκόμα, ιατρική βοήθεια στους Ambazonians. Παράλληλα δήλωσε πως αναζητείται από τους αποσχιστές, οι οποίοι την κατηγορούν ότι έφερε τον στρατό στην βάση/στρατόπεδο τους. Ειδικότερα, δήλωσε πως εργαζόταν από το 2017 ως η μοναδική νοσοκόμα στην κοινότητα Kwakwa. Το 2019, όταν ο στρατός επιτέθηκε και έκαψε το χωριό της, η ίδια μαζί με την οικογένειά της και άλλους κατοίκους του χωριού κατέφυγε στο δάσος όπου έμεινε για τρεις εβδομάδες προτού ενοχληθεί από τους Ambazonians. Ένα βράδυ οι αυτονομιστές την προσέγγισαν στο δάσος και, απειλώντας με όπλο τον υιό της, την εξανάγκασαν να τους ακολουθήσει στο στρατόπεδό τους για να τους παρέχει ιατρική βοήθεια. Κατά την διαμονή της στο στρατόπεδο των Ambazonians, η Αιτήτρια δήλωσε πως μαγείρευε, παρείχε φάρμακα και περιποιούνταν τα τραύματα.

 

20.          Εν συνεχεία μια ημέρα του Αυγούστου του 2019, ο στρατός επιτέθηκε στο κρησφύγετο των αυτονομιστών και πήρε μαζί του την Αιτήτρια. Κατά την διάρκεια της μεταφοράς της προς την στρατιωτική βάση, ξεκίνησαν τα πυρά μεταξύ του στρατού και των αυτονομιστών και ως εκ τούτου, η Αιτήτρια βρήκε την ευκαιρία να δραπετεύσει. Αφού δραπέτευσε, οδηγήθηκε στο δάσος. Στην συνέχεια, σταμάτησε ένα αυτοκίνητο το οποίο πήγαινε προς Kumba και έπειτα επιβιβάστηκε σε άλλο όχημα προς την Muyunka όπου συνάντησε έναν αγρότη, ο οποίος της έδωσε το τηλέφωνο του προκειμένου να επικοινωνήσει με τον θείο της. Ο θείος της την συμβούλευσε να μην επιστρέψει στο χωριό. Έμεινε στο σπίτι του αγρότη για δύο εβδομάδες, μέχρι που ο τελευταίος πληροφορήθηκε, όταν πήγε στην αγορά Muyunka park, ότι έχει κυκλοφορήσει φωτογραφία της Αιτήτριας παντού με την ένδειξη «η κοινοτική νοσοκόμα της Kwakwa καταζητείται». Στην συνέχεια, ο θείος της που διέμενε στην Yaound? και απεβίωσε τον Ιούνιο διευθέτησε όλες τις διαδικασίες για την έξοδό της από την χώρα.

 

21.          Ερωτηθείσα τι θα της συμβεί σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της δήλωσε ότι θα φυλακισθεί και πως οι Ambazonians θα τη δολοφονήσουν. Τέλος, κληθείσα να αποκριθεί για ποιο λόγο δεν πήγε να διαμείνει κάπου αλλού εντός της χώρας καταγωγής της αποκρίθηκε πως δεν το έπραξε εξαιτίας της φωτογραφίας που έχει κυκλοφορήσει. Η Αιτήτρια προσκόμισε πιστοποιητικό γέννησής της, πιστοποιητικό γέννησης του τέκνου της και αντίγραφο της ταυτότητας του πατέρα του τέκνου της.

 

22.          Αξιολογώντας το αίτημα διεθνούς προστασίας της Αιτήτριας, οι Καθ’ ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος αναφέρεται στην χώρα καταγωγής της αιτήτριας (Καμερούν) και την περιοχή καταγωγής και διαμονής της τη Νοτιοδυτική Περιφέρεια. Ο δεύτερος ισχυρισμός αναφέρεται στον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης της εξαιτίας της ιδιότητας της ως νοσοκόμα από την αποσχιστική ομάδα Ambazonians και τον κυβερνητικό στρατό.

 

23.          Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, δεδομένου ότι κρίθηκε πως παρατέθηκε με επαρκώς συγκεκριμένο τρόπο, βρισκόταν δε σε συμφωνία με τα έγγραφα που προσκόμισε (πιστοποιητικό γέννησής της) και τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.

 

24.          Εντούτοις, ο δεύτερος ισχυρισμός δεν έγινε αποδεκτός καθώς  εντοπίστηκαν στις συναφείς δηλώσεις της αντιφάσεις, σε κάποια σημεία έλλειψη αληθοφάνειας και χρονικές ανακολουθίες.

 

25.          Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του υπό κρίση ισχυρισμού, κρίθηκε ότι δεν δικαιολογείται οποιαδήποτε έτερη διερεύνηση αυτού μέσω εξωτερικών πηγών πληροφόρησης. Παρά ταύτα, παρατέθηκαν πληροφορίες από εξωτερική πηγή πληροφόρησης, σύμφωνα με την οποία πάνω από 50 χωριά κάηκαν από τον κυβερνητικό στρατό, συμπεριλαμβανομένου και του χωριού καταγωγής της Αιτήτριας, στις 18 Ιανουαρίου 2018, στοιχείο που δεν συμφωνεί με το έτος (2019) που ισχυρίστηκε η Αιτήτρια όταν κλήθηκε να προσδιορίσει χρονικά την εισβολή και τον εμπρησμό του χωριού της από τον στρατό. Επισημάνθηκε ακόμη πως ενώ δόθηκε στην Αιτήτρια η ευκαιρία να προσκομίσει το πιστοποιητικό φοίτησής στη νοσηλευτική σχολή, εντούτοις αυτή δεν το προσκόμισε. Τέλος, κατόπιν έρευνας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εντοπίστηκε το προφίλ της Αιτήτριας στο οποίο υπήρξε ανάρτηση το Νοέμβριο του 2021 φωτογραφία του 10 χρόνου υιού της ευχόμενη για τα γενέθλια του. Το εν λόγω στοιχείο αξιολογήθηκε αρνητικά ως προς την αξιοπιστία της Αιτήτριας σε συνάρτηση με τον ισχυρισμό της ότι τελευταία φορά είχε επικοινωνία με την οικογένεια της τον Σεπτέμβριο του 2020 ή ότι καταβάλλει προσπάθειες εντοπισμού του μέσω άλλων προσώπων.  Σε αυτό συνυπολογίστηκε ότι κάτω από την ανάρτηση της υπάρχουν αρκετά σχόλια. Επιπλέον, θεωρήθηκε ότι δεν είναι εύλογο ένα άτομο που αναζητείται από τις αρχές να προβαίνει σε αναρτήσεις και να έχει έντονη δραστηριότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ως εκ της ανωτέρω ανάλυσης, ο υπό κρίση ισχυρισμός απορρίφθηκε στο σύνολο του. 

 

26.          Εν συνεχεία, στην αξιολόγηση του μελλοντικού φόβου επί τη βάσει του αποδεδειγμένου ισχυρισμού περί της χώρας καταγωγής και περιοχή συνήθους διαμονής της Αιτήτριας εκεί, κρίθηκε ότι υπάρχει καταρχήν πιθανότητα η Αιτήτρια να υποστεί μεταχείριση που ισοδυναμεί με δίωξη ή σοβαρή βλάβη, σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της, δεδομένης της κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί στο τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της.

 

27.          Ωστόσο κατά τη νομική ανάλυση, κρίθηκε ότι δε συντρέχουν στο πρόσωπο της Αιτήτριας τα υποκειμενικά και αντικειμενικά δεδομένα που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο φόβο δίωξης, για έναν από τους λόγους που προβλέπονται στη Σύμβαση της Γενεύης 1951. Ακολούθως, ως προς την υπαγωγή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, κρίθηκε ότι δεν συντρέχει κάποια από τις περιπτώσεις του Άρθρου 19(2) του περί Προσφυγών Νόμου 2000, καθώς η Αιτήτρια δεν κινδυνεύει να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί θανατική ποινή ή εκτέλεση, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, ενώ δεν συντρέχει περίπτωση να υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ως άμαχος, λόγω αδιάκριτης βίας. Ειδικότερα, κατά την εξέταση του εδαφίου (γ) του Άρθρου 19(2) του περί Προσφυγών Νόμου, αφού έγινε δεκτή η ύπαρξη εσωτερικής ένοπλης σύρραξης και η ύπαρξη αδιάκριτης βίας, κρίθηκε ότι με βάση τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας, ήτοι ενός ενήλικου προσώπου, υγιούς, με κάποιο μορφωτικό επίπεδο, η οποία εργαζόταν στην χώρα καταγωγής της και παρόλο που ήταν ανύπαντρη μητέρα, η ίδια στήριζε οικονομικά την οικογένεια της και η οποία μέχρι και σήμερα διαθέτει υποστηρικτικό συγγενικό δίκτυο στην περιοχή της (Νοτιοδυτική Περιφέρεια), δεν συντρέχει περίπτωση να υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής της ακεραιότητας ως άμαχος, λόγω αδιάκριτης βίας κατά την επιστροφή της στην χώρα καταγωγής της και ειδικότερα στην περιοχή όπου αναμένεται να επιστρέψει.

 

28.          Κατά τη διοικητική διαδικασία και ειδικότερα στις 18.9.2023 και στις 18.10.2023 σχετικά με το δεύτερο τέκνο της (γεννηθέν στην Δημοκρατία), για το οποίο υποβλήθηκε ως δήλωσε η Αιτήτρια αίτημα από τον Ιανουάριο για έκδοση γερμανικού διαβατηρίου, η Αιτήτρια ερωτήθηκε σχετικά με τον πατέρα του δεύτερου τέκνου της ώστε να διερευνηθεί εάν η ύπαρξη του εν λόγω τέκνου επηρεάζει με οποιοδήποτε τρόπο το καθεστώς της για διεθνή προστασία.  Ερωτηθείσα σχετικά με το πως γνωρίστηκε με τον πατέρα του τέκνου της δήλωσε πως έβγαιναν στο Καμερούν, η ίδια ζούσε στην Kumba και ο σύντροφός της στην Mutenguene και πως την επισκέπτονταν στην Kumba και η ίδια στην Mutenguene. Κληθείσα να αποκριθεί πως το τέκνο της απέκτησε γερμανικό διαβατήριο δήλωσε πως ο ανωτέρω άνδρας κατέθεσε αίτηση για έκδοση γερμανικού διαβατηρίου για το τέκνο της στην πρεσβεία. Σχετικά με τον πατέρα του δεύτερου τέκνου της δήλωσε πως είναι υπήκοος Καμερούν και πως έχει λάβει πλέον την γερμανική υπηκοότητα.

 

29.          Κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου στις 12.6.2024. η Αιτήτρια δήλωσε ως προς τους τόπους διαμονής της πως κατά τη χρονική περίοδο 2017-2019 ότι διέμενε στο χωριό Kwakwa όπου είχε σταλεί από την κυβέρνηση να εργαστεί στο τοπικό κέντρο υγείας. Ως τόπο τελευταίας διαμονής της προσδιόρισε την KwaKwa. Ερωτηθείσα από το Δικαστήριο σχετικά με την εκπαίδευσή της δήλωσε πως φοίτησε σε νοσηλευτική σχολή μεταξύ 2016-2017 στην Sanda Bamenda από την οποία αποφοίτησε ως βοηθός νοσηλευτή. Ερωτηθείσα σχετικά με τον πατέρα του δεύτερου τέκνου της δήλωσε πως εξακολουθούν και είναι ζευγάρι, πως δεν τους επισκέπτεται παρά μόνο στέλνει χρήματα κάθε μήνα. Αναφορικά με τη γνωριμία της με τον πατέρα του τέκνου της δήλωσε πως ήταν μαζί από το Καμερούν και πως όταν ταξίδεψε προς την Γερμανία έχασαν επαφές. Προσέθεσε ότι με την άφιξή της στη Δημοκρατία προσπάθησε να τον αναζητήσει στο Facebook, του έστειλε μήνυμα και ξεκίνησαν να επικοινωνούν μέχρι που ο εν λόγω άνδρας την επισκέφτηκε στη Δημοκρατία. Δήλωσε πως τελευταία φορά επικοινώνησε με την μητέρα της το 2021 (η Αιτήτρια κατά τη συνέντευξή της ορίζει χρονικά την τελευταία επικοινωνία της με την μητέρα της το 2020 –βλ. ερ. 35) την οποία είχε καλέσει μέσω του τηλεφώνου του γείτονα και η οποία κατά την στιγμή της επικοινωνίας τους βρισκόταν στην Kumba (ενώ κατά τη συνέντευξή της η Αιτήτρια ανέφερε ότι η μητέρα της έμενε σε θαμνώδη περιοχή στην Kwakwa ερ. 36 σημείο 4χ και 5χ). Ερωτηθείσα από το Δικαστήριο για ποιο λόγο δεν προσπάθησε να επικοινωνήσει εκ νέου με την οικογένεια της δήλωσε πως τα άτομα μέσω των οποίων επικοινωνούσε με την μητέρα της είχαν σκοτωθεί στην Kumba. Επεξήγησε πως κάλεσε στο τηλέφωνο τον γείτονά της και ότι η σύζυγός του την πληροφόρησε πως ο σύζυγός της πέθανε και ως εκ τούτου δεν έχει επικοινωνία με άλλα άτομα. Προσέθεσε ότι προσπαθεί να επικοινωνήσει μαζί με την μητέρα της και πως στέλνει μηνύματα σε άτομα για να την φέρουν σε επαφή μαζί της. Κληθείσα να αποκριθεί σχετικά με την ύπαρξη έτερου συγγενικού δικτύου στην Kumba πέραν της μητέρας της δήλωσε πως είχε μια μικρή αδελφή που έμενε με την μητέρα της και θείους των οποίων τα τηλέφωνα δεν έχει. Κατόπιν σχετικής ερώτησης ανέφερε ότι καταλαβαίνει τη γαλλική γλώσσα. Ως προς τα έγγραφά της, δήλωσε πως το διαβατήριο της παρακρατήθηκε από έναν λευκό άνδρα στο αεροδρόμιο, δεν γνωρίζει για ποιο λόγο δεν της επιστράφηκε καθότι, ως ισχυρίστηκε, ο θείος της είχε αναλάβει τις διαδικασίες εξόδου της από την χώρα. Εν συνεχεία, κληθείσα από το Δικαστήριο να αποκριθεί σχετικά με τις σπουδές της δήλωσε πως μέσα σε ένα έτος διδάχθηκε στο πανεπιστήμιο ρευματολογία, χημεία και μικροβιολογία και πως έκανε και πρακτική άσκηση και μετά το τέλος της φοίτησης της το 2017 την έστειλαν στο κέντρο υγείας στην KwaKwa όπου παρείχε βοήθεια στην ανωτέρω της. Δήλωσε πως βοηθούσε στην λήψη αιματολογικών εξετάσεων και πως έκανε τεστ, για παράδειγμα για μαλάρια. Ερωτήματα υποβλήθηκαν στην Αιτήτρια από Δικαστήριο αναφορικά με την εργασία της ως νοσοκόμα, την απαγωγή της από τους αυτονομιστές και τις περιστάσεις γύρω από τη σύλληψη και εντέλει διαφυγή της από το στρατό. Ερωτηθείσα, τέλος για το ενδεχόμενο να μετεγκατασταθεί στη Yaound?, η Αιτήτρια δήλωσε ότι κινδυνεύει να συλληφθεί από το στρατό.  

 

30.          Προχωρώντας στη de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, συντάσσομαι με τους Καθ' ων η αίτηση ως προς την αξιολόγηση και αποδοχή του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού ως προς την χώρα καταγωγής και περιοχή καταγωγής και διαμονής της Αιτήτριας εκεί, του εκπαιδευτικού της υποβάθρου και της εργασίας της, για τους ίδιους λόγους που καταγράφονται στη εισηγητική έκθεση, η οποία αποτελεί την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης. Ειδικώς ως προς τις σπουδές της στη νοσηλευτική σχολή, παράμετρος η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού, ο οποίος έγινε αποδεκτός από τους Καθ’ ων η αίτηση (βλ. ε. 82 και 84 του διοικητικού φακέλου), κρίνεται ότι αποτελεί αποδεκτή πτυχή του προφίλ της Αιτήτριας. Παρατηρείται ότι καίτοι δεν υποβλήθηκαν ερωτήματα κατά τη διοικητική διαδικασία αναφορικά με την εργασιακή της πείρα ως νοσηλεύτρια, το παρόν Δικαστήριο είχε την ευκαιρία να διερευνήσει και να υποβάλει ερωτήματα στην Αιτήτρια αναφορικά με αυτή την πτυχή του προφίλ της, όπου διαπιστώνεται ότι η Αιτήτρια ήταν σε θέση να παρέχει ικανοποιητικές πληροφορίες για το πρόγραμμα σπουδών της αλλά και για τη μετέπειτα εργασία της ως βοηθού νοσηλεύτριας.

 

31.          Σε έρευνα του Δικαστηρίου σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης εντοπίστηκαν στην Bamenda οι σχολές και ινστιτούτα: Training School for State Registered Nurses, Bamenda[1], St. Florence Nightingale Higher Institute of Health and Biomedical Sciences[2], Catholic University of Cameroon (CATUC) - School of Health and Medical Sciences[3], St. Jude Higher Institute of Nursing and Biomedical Studies[4], τα παρέχουν μαθήματα/εκπαιδευτικά προγράμματα νοσηλευτικής και/ή βοηθού νοσηλευτή. Περαιτέρω σε έρευνα των ιστοσελίδων των ανωτέρω ιδρυμάτων προκύπτει πως το πρόγραμμα κατάρτισης βοηθού νοσηλευτή διαρκεί περίπου 1 έως 2 χρόνια συνδυάζοντας τη θεωρία με την κλινική πράξη.[5] Επίσης, τα μαθήματα του βοηθού νοσηλευτή (Nursing Assistant) επικεντρώνονται στις βασικές δεξιότητες υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας ασθενών, της υγιεινής, των πρώτων βοηθειών, της βασικής ανατομίας και της επικοινωνίας[6]. Οι απόφοιτοι είναι πιστοποιημένοι για να βοηθούν νοσηλευτές σε νοσοκομεία ή κλινικές. Επίσης σε άρθρο του Human Rights Watch σχετικά με τις καταχρήσεις του στρατού στο νοτιοδυτικό Καμερούν (2018-2020) γίνεται αναφορά σε ιατρικό κέντρο στην KwaKwa[7]. Παρά το γεγονός ότι η Αιτήτρια δεν προσκόμισε πιστοποιητικό φοίτησης, εντούτοις οι συναφείς της δηλώσεις της ήταν αρκούντως συνεκτικές ως προς αυτό το σημείο, ιδίως ενώπιον του Δικαστηρίου όπου της υποβλήθηκαν ειδικά ερωτήματα προς τούτο και συνεπώς γίνεται αποδεκτό ότι η Αιτήτρια σπούδασε και εργάστηκε ως βοηθός νοσηλεύτρια.

 

32.          Προχωρώντας στην εξέταση του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού της Αιτήτριας αναφορικά με τον εξαναγκασμό της να περιθάλπει τους αποσχιστές και στην αιφνίδια εισβολή το στρατού και την επακόλουθή σύλληψής της, παρατηρούνται τα ακόλουθα, ως προς την εσωτερική της αξιοπιστία. Παρά το γεγονός ότι η Αιτήτρια καθόλα τα στάδια εξέτασης της αίτησής της υπήρξε συνεπής ως προς του λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα της, εντούτοις, υπήρξε αντιφατική ως προς ουσιώδη περιστατικά που άπτονται του πυρήνα του αιτήματός της. Καταρχάς, ως προς τον εξαναγκασμό της να συνδράμει τους αποσχιστές, η Αιτήτρια στο πλαίσιο της ελεύθερής της αφήγησης αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ένα βράδυ οι αποσχιστές την βρήκαν και της ζήτησαν να έρθει μαζί τους προκειμένου να περιθάλπτει τα τραύματά τους. Όταν η Αιτήτρια αρνήθηκε έστρεψαν ένα όπλο στο κεφάλι του γιού της (βλ. ερ. 33, σημείο 1Χ του διοικητικού φακέλου). Ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου στις 12.6.2024, η Αιτήτρια ανέφερε ότι οι αποσχιστές την απείλησαν ότι εάν δεν τους ακολουθήσει θα σκοτώσουν τη μητέρα της. Στην αρχική καταγραφή της αναφέρθηκε γενικά ότι απειλήθηκε η οικογένειά της. Επίσης κατά την ελεύθερή της αφήγηση, η Αιτήτρια αναφερόμενη στις περιστάσεις διαφυγής της από το στρατόπεδο όπου κρατούνταν από το στρατό, δήλωσε ότι διέφυγε μέσω ενός αυτοκινήτου, το οποίο πήγαινε στην Κumba και ότι στη συνέχεια πήρε ένα άλλο αυτοκίνητο που την οδήγησε Muyuka. Aπό εκεί με τη βοήθεια ενός χωρικού κατόρθωσε να επικοινωνήσει με το θείο της. Αντίθετα, στην ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία ανέφερε ότι όταν τη συνέλαβε ο στρατός κατά την διάρκεια πυροβολισμών  που δέχτηκαν οι στρατιωτικοί από τους αποσχιστές, η ίδια με τη βοήθεια ενός άνδρα από το στρατό κατόρθωσε να διαφύγει. Είναι προφανές, ότι οι δύο αυτές εκδοχές του τρόπου διαφυγής της διαφέρουν ουσιωδώς. Επίσης ενώ κατά την ελεύθερή της αφήγηση η Αιτήτρια ανέφερε ότι μετά τη σύλληψή της από το στρατό μεταφέρθηκε σε στρατιωτική βάση απ΄όπου διέφυγε αρχικώς για την Κumba και ακολούθως για τη Muyuka,  σε άλλο σημείο της συνέντευξής της αλλά και κατά την καταγραφή της αίτησής της, ανέφερε ότι κατόρθωσε να διαφύγει από το στρατό κατά την μεταφορά της από τους στρατιώτες την ίδια ημέρα της σύλληψής της (βλ. ερ. 31, σημείο 3Χ του διοικητικού φακέλου). Περαιτέρω, ερωτηθείσα η Αιτήτρια ως προς το διάστημα που παρέμεινε στον καταυλισμό των αποσχιστών, στη συνέντευξή της δήλωσε ότι έμεινε εκεί για περίπου τρεις μήνες, ενώ κατά τη συνέντευξη αναφέρθηκε σε  ένα περίπου μήνα (βλ. ερ. 31, σημείο). Αντιφατική υπήρξε και η Αιτήτρια στις αναφορές της ως προς την ισχυριζόμενη δίωξή της από τον στρατό. Καταρχάς εάν ισχύει το σενάριο διαφυγής της από το στρατό, ότι κατά τη μεταφορά της και  μετά από της συμπλοκή των αποσχιστών με το στρατό, ότι υπήρξε εκ νέου επίθεση αποσχιστών στο στρατιωτικό όχημα όπου μετέβαινε δεν παρίσταται καταρχήν εύλογη η ταυτοποίηση της Αιτήτριας εν μέσω μιας νυχτερινής επιδρομής και κάτω από αυτές τις περιστάσεις. Επιπλέον, ενώ η Αιτήτρια δήλωσε κατά την ελεύθερή της αφήγηση ότι ο αγρότης που τη βοήθησε να επικοινωνήσει με το θείο της την πληροφόρησε ότι η φωτογραφία της είναι παντού και ότι την αναζητεί ο στρατός, κατά την καταγραφή του αιτήματός της, η Αιτήτρια ανέφερε ότι πληροφορήθηκε από μια ραδιοφωνική ανακοίνωση ότι αναζητείται η νοσοκόμα των Amabazonias. Ενώπιον του Δικαστηρίου, ερωτηθείσα πως γνωρίζει ότι καταζητείται από το στρατό, αποκρίθηκε γενικά και μερικώς ανακόλουθα ότι όλοι τη γνωρίζουν στο χωριό διότι εργαζόταν εκεί. Δεν παροράται εξάλλου, ότι ούσα υπό καταδίωξη, ως ισχυρίζεται κατόρθωσε να εκδώσει διαβατήριο περί το Σεπτέμβριο του 2019 και να ταξιδέψει νόμιμα με αυτό, χωρίς στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας να δηλώνει ότι αντιμετώπισε οποιοδήποτε πρόβλημα με τις αρχές ή τουλάχιστον αποτελεί ένδειξη ότι αυτή δεν διώκονταν ως ισχυρίζεται. Υπό το φως των ανωτέρω ευρημάτων, δεν γίνεται αποδεκτή η εσωτερική αξιοπιστία της Αιτήτρια ως προς το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό της.

 

33.          Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του υπό εξέταση ισχυρισμού εντοπίστηκαν τα ακόλουθα.

 

34.          Αναφορικά με την ισχυριζόμενη εισβολή και εμπρησμού του χωριού του κυβερνητικού στρατού στην περιοχή KwaKwa όπου διέμενε η Αιτήτρια, το Δικαστήριο προέβη επιπρόσθετα των Καθ’ ων η αίτηση σε έρευνα σε πηγές πληροφόρησης από τις οποίες προέκυψαν τα κάτωθι:

 

35.           Σε «COI query» της EUAA του Αυγούστου του 2024 σχετικά με την συμπεριφορά του στρατού του Καμερούν κατά την περίοδο 2018-2020 στην Kumba και στην Bamenda αναφέρεται πως ο Καμερουνέζικος στρατός ήταν υπεύθυνος μεταξύ άλλων και για καταστροφή σπιτιών στο Νοτιοδυτικό Καμερούν. Ειδικότερα, η ανωτέρω έκθεση καταγράφει πως το χωριό Kwakwa, στο τμήμα Meme, κάηκε ολοσχερώς τον Δεκέμβριο του 2017 σε φερόμενα αντίποινα για τη δολοφονία δύο χωροφυλάκων από αυτονομιστές[8].  Έκθεση της HRW αναφέρει πως οι δυνάμεις ασφαλείας επέστρεψαν πίσω στο Kwakwa τον Ιανουάριο του 2018 και έκαψαν εκατοντάδες σπίτια και σκότωσαν τουλάχιστον 7 αμάχους[9]. Η ζημιά έγινε «για να καταστραφούν οι περιουσίες των αυτονομιστών ηγετών και να τιμωρηθούν χωριά που είναι ύποπτα ότι υποστηρίζουν την απόσχιση». Σε όλες τις περιπτώσεις, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κατέφυγε στους θάμνους όταν έφτασαν οι δυνάμεις ασφαλείας. Μαρτυρία χωρικού που περιλαμβάνεται στην ανωτέρω έκθεση αναφέρει πως «ο στρατός ήρθε από πίσω και έκαψε όλα τα σπίτια. Το μόνο πράγμα που έμεινε ήταν η εκκλησία, το ιατρικό κέντρο και κάποια σπίτια».

 

36.           Έκθεση του US DOS για το Καμερούν του 2019 επιβεβαιώνει πως μεταξύ Ιανουαρίου-Απριλίου 2018 οι δυνάμεις ασφαλείας έκαψαν σπίτια, σκοτώνοντας μέχρι θανάτου τουλάχιστον 4 ηλικιωμένες γυναίκες οι οποίες έμειναν πίσω από τους συγγενείς τους κατά την διάρκεια της επίθεσης. Αναφέρεται, ακόμη, πως 12 χωριά (συμπεριλαμβανομένων των Kwakwa, Bole, and Mongo Ndor)  στο Βορειοδυτικό και Νοτιοδυτικό Καμερούν δέχθηκαν κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα[10]. Σε άρθρο του The New Humanitarian περιλαμβάνεται φωτογραφία του χωριού Kwakwa αναφέροντας πως επτά μήνες μετά, το χωριό Kwakwa είναι ακόμα σε κομμάτια, τα σπίτια των χωριών κάηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας του Καμερούν αποτυπώνοντας το μέγεθος της καταστροφής[11]. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι σύμφωνα με τις δηλώσεις της Αιτήτριας κατά το στάδιο της συνέντευξής της, η ίδια τοποθετεί χρονικά την στρατιωτική επίθεση στο χωριό της το 2019 ενώ την επίθεση του στρατού στο στρατόπεδο των αποσχιστών τον Αύγουστο του 2019.

 

37.           Ως εκ τούτου, οι εντοπισθείσες εξωτερικές πηγές επιβεβαιώνουν μεν τις συγκρούσεις μεταξύ των αποσχιστών και του στρατού στο τόπο συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, συμπεριλαμβανομένων και των επιθέσεων που δέχονταν οι άμαχοι της περιοχής από εκατέρωθεν τις αντιμαχόμενες πλευρές, ωστόσο τα περιστατικά στα οποία αναφέρονται δεν συμπίπτουν χρονικά με τις αναφορές της Αιτήτριας. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό, δεδομένου ότι υπήρξε εκτεταμένη αναφορά σε εξωτερικές πηγές αναφορικά με το συγκεκριμένο χωριό και την επίθεση που δέχτηκε σε χρόνο ωστόσο προηγούμενο από το υποδειχθέν από την Αιτήτρια. Επιπροσθέτως, δεδομένης της εκτεταμένης αναφοράς των επιθέσεων του στρατού στα ανωτέρω χωριά από πλήθος εξωτερικών πηγών πληροφόρησης, καθώς και λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της καταστροφής που συντελέστηκε στο χωριό Kwakwa, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι του χωριού, επτά μήνες μετά την καταστροφή του, να παραμένουν στο δάσος, θα αναμενόταν ευλόγως από την Αιτήτρια να έχει αναφερθεί στην ανωτέρω επίθεση και τον εμπρησμό με περισσότερες πληροφορίες. Επιπλέον, δεν κρίνεται εύλογο- αν και δεν αποκλείεται- ο στρατός να στόχευσε δύο φορές σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα το ανωτέρω χωριό, τόσο στις αρχές του 2018 όσο και στις αρχές του 2019. Οι ανωτέρω πηγές μαρτυρούν την πλήρη καταστροφή του χωριού κατά την πρώτη επίθεση το 2018, καθώς και την παραμονή των κατοίκων εκτοπισμένων στο δάσος ακόμη και επτά μήνες μετά. Δεν εντοπίζεται οποιαδήποτε πηγή ούτε και η πλευρά της Αιτήτριας προσκόμισε πηγή για περιστατικό στο χωριό το 2019. Ως εκ τούτου, οι δηλώσεις τις Αιτήτρια μόνο εν μέρει βρίσκουν έρεισμα στις εξωτερικές πηγές.

 

38.          Αναφορικά με την στοχοποίηση εργαζόμενων στο τομέα της υγείας από τους αυτονομιστές και από τις δυνάμεις ασφαλείας παρατίθενται τα κάτωθι:

 

39.          Εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφέρουν ότι οι συχνές επιθέσεις κατά του ιατρικού προσωπικού και των ιατρικών εγκαταστάσεων έχουν καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την αποτελεσματική παροχή αλλά και την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη.[12] Ο οργανισμός του ΟΗΕ OCHA επιβεβαίωσε τον Οκτώβριο του 2023 ότι αυτή η κατάσταση επηρεάζει σημαντικά την πρόσβαση των κοινοτήτων σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.[13] Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, σε έκθεση του Μαΐου 2023, περιέγραψε περαιτέρω ότι η ανασφάλεια ώθησε σε αρκετές περιπτώσεις το ιατρικό προσωπικό σε φυγή επιβαρύνοντας περαιτέρω το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.[14]

 

40.          Σύμφωνα με μια έκθεση για την κατάσταση ασφαλείας για την αγγλόφωνη περιοχή, που συμπεριελήφθη στην συλλογή πληροφοριών για την χώρα καταγωγής της EUAA που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2024 και αναφέρει ως πηγή την Cedoca, την ερευνητική μονάδα COI του Βελγίου [ανεπίσημη μετάφραση], «οι αυτονομιστές στόχευαν ιδιαίτερα αμάχους που ήταν ύποπτοι για συνεργασία με κυβερνητικές δυνάμεις, ενώ οι δυνάμεις άμυνας και ασφαλείας διεξάγουν «εκστρατεία αντιποίνων» εναντίον εκείνων που πιστεύουν ότι υποστηρίζουν ένοπλους μαχητές». Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας ήταν μεταξύ των ομάδων που στοχοποιήθηκαν και δέχτηκαν ιδιαίτερη βία.[15]

 

41.          Επιπροσθέτως της στοχοποίησης από τους αυτονομιστές Ambazonians, μια έκθεση που καλύπτει το 2022 που συντάχθηκε από κοινού από το Insecurity Insight and Safeguarding Health in Conflict Coalition ανέφερε ότι τουλάχιστον 12 εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας συνελήφθησαν από την αστυνομία και τις Ένοπλες Δυνάμεις του Καμερούν (CAF) το 2022, και τέσσερις εξ’ αυτών κατηγορήθηκαν για συνενοχή με αυτονομιστές.[16]

 

42.          Στο χωριό Bamessing, στην κοινότητα Ndop, στο διαμέρισμα Ngo-Ketunija, στη βορειοδυτική περιοχή, ένας γιατρός και ένας άλλος εργαζόμενος στον τομέα της υγείας απειλήθηκαν από αυτονομιστές Ambazonias που εισέβαλαν σε ένα κέντρο υγείας. Απήγαγαν μια  αδελφή της εκκλησίας και έκλεψαν πολλά αντικείμενα[17].  Στις 25 Σεπτεμβρίου 2022, «τρεις εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, ένας φύλακας και ένας πάστορας απήχθησαν από αυτονομιστές με την κατηγορία ότι συνεργάζονταν με στρατιωτικές δυνάμεις» στο Kumbo, στη βορειοδυτική περιοχή»[18].  Επίσης, ένα άρθρο του 2022 από το On Policy Magazine, ένα ειδησεογραφικό περιοδικό του Καμερούν, καταγράφει πως «οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας σε περιοχές υψηλού κινδύνου βρίσκονται παγιδευμένοι μεταξύ του στρατού και των ένοπλων αυτονομιστικών ομάδων που τους πιέζουν να μην παρέχουν ιατρική βοήθεια στο αντίπαλο μέρος. Η αδυναμία συμμόρφωσης με τα αιτήματα της κάθε πλευράς έχει οδηγήσει σε παρενόχληση των εργαζομένων στον τομέα της υγείας»[19]. Αναφορά του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 2022 κάνει λόγο πως από το 2017, οι ένοπλοι αυτονομιστές έχουν απαγάγει εκατοντάδες ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων φοιτητών, δασκάλων, ιατρικού προσωπικού, εργαζομένων σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, κληρικών και κυβερνητικών αξιωματούχων[20].

 

43.          Σύμφωνα με δημοσίευμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα του Απριλίου του 2022, κυβέρνηση του Καμερούν κατηγορεί τους αυτονομιστές στα δυτικά της χώρας ότι επιτέθηκαν σε νοσοκομεία και απήγαγαν εργαζόμενους στον τομέα της υγείας. Ακτιβιστές κατηγορούν επίσης τα κυβερνητικά στρατεύματα για επίθεση και σύλληψη προσωπικού νοσοκομείων που είναι ύποπτα για περίθαλψη αμάχων που ο στρατός πιστεύει ότι είτε είναι μαχητές είτε συμπάσχει στους αυτονομιστές. Τον Απρίλιο, η ομάδα ιατρικής βοήθειας «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» ανέστειλε τις εργασίες στην ταραγμένη νοτιοδυτική περιοχή του Καμερούν για να διαμαρτυρηθεί για την εκ νέου σύλληψη τεσσάρων μελών του προσωπικού της. Μέλη του ιατρικού προσωπικού λένε ότι ο εκφοβισμός και η απαγωγή εργαζομένων στον τομέα της υγείας και οι αδιάκοπες μάχες μεταξύ κυβερνητικών στρατευμάτων και αυτονομιστών μαχητών καθιστούν αδύνατη την πρόσβαση ιατρικών προμηθειών στις ταραγμένες αγγλόφωνες περιοχές.[21] Έκθεση του US DOS για το Καμερούν η οποία καλύπτει το έτος 2023 επιβεβαιώνει πως συνεχίστηκαν οι αναφορές για βία κατά των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και για χρήση πυροβόλων όπλων κοντά σε εγκαταστάσεις υγείας από μέλη των δυνάμεων ασφαλείας και ένοπλους αυτονομιστές[22].

 

44.          Σύμφωνα με έκθεση του Safeguarding Health in Conflict Coalition (SHCC), μιας παγκόσμιας συμμαχίας οργανισμών που εργάζεται για την προστασία των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, των ασθενών και των εγκαταστάσεων υγείας, αναφέρεται πως ο οργανισμός εντόπισε 31 περιστατικά βίας κατά ή παρεμπόδιση της υγειονομικής περίθαλψης στο Καμερούν το 2023, σε σύγκριση με 30 το 2022. Περισσότερα από τα τρία τέταρτα των περιστατικών καταγράφηκαν στις αγγλόφωνες περιοχές. Έξι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας απήχθησαν από αυτονομιστές και άγνωστους επιτιθέμενους σε πέντε περιστατικά το 2023, σε σύγκριση με 28 απαγωγές σε δέκα περιστατικά το 2022. Σε ένα περιστατικό, αυτονομιστές απήγαγαν έναν εργαζόμενο στον τομέα της  υγείας επειδή δεν περιέθαλψε έναν από τους τραυματισμένους μαχητές. Το 2023, έξι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια τριών επιδρομών σε νοσοκομείο από δυνάμεις του στρατού-CAF προς αναζήτηση αυτονομιστών. Σε μια περίπτωση κρατήθηκε μια νοσοκόμα, δύο ασθενείς που ήταν ύποπτοι για διασυνδέσεις με τους αποσχιστές, μεταφέρθηκαν από το νοσοκομείο στο North West και σκοτώθηκαν[23].

 

45.          Οι ανωτέρω πηγές επιβεβαιώνουν την επισφαλή θέση, των λειτουργών υγείας, στις εν λόγω περιοχές και υποστηρίζουν ως προς αυτή την παράμετρο το αφήγημα της Αιτήτριας.

 

46.          Υπό το φως των ανωτέρω, παρά το γεγονός ότι εξωτερικές πηγές υποστηρίζουν την έκρυθμη κατάσταση που επικρατούσε στο τόπο όπου εργαζόταν και διέμενε η Αιτήτρια και τις προκλήσεις για την ασφάλεια των λειτουργών υγείας στη περιοχή, δεδομένης της μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας των ισχυρισμών της Αιτήτριας, δεν γίνεται αποδεκτός ο συναφής ισχυρισμός περί δίωξης της Αιτήτρια από τους αποσχιστές και το στρατό στο πλαίσιο συγκεκριμένου περιστατικού.

 

47.          Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που διατρέχει η Αιτήτρια, στη βάση των αξιόπιστων ισχυρισμών της, έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση, παρατηρώ τα εξής:

 

48.          Ως προς το προφίλ της Αιτήτριας, ήτοι νέα, υγιής, μορφωμένη γυναίκα, η οποία ομιλεί την αγγλική και την γαλλική γλώσσα, μητέρα δύο ανήλικων τέκνων, μη έγγαμη, διαθέτουσα εργασιακή προϋπηρεσία στην χώρα καταγωγής της ως νοσοκόμας, με υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής της (την μητέρα, το νεότερο αδελφό της και το τέκνο της -Ερ.36 4χ του διοικητικού φακέλου.) τους οποίους συνέδραμε οικονομικά και με προηγούμενη διαμονή τόσο το Νοτιοδυτικό Καμερούν(KwaKwa, Kumba) όσο και την Yaound? (όπου διαθέτει φίλους και συγγενικό δίκτυο εκεί) παρατηρούνται τα εξής.

 

49.           Σε έρευνα του Δικαστηρίου σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούν για τις γυναίκες στο Καμερούν προέκυψε πως πλήθος πηγών καταγράφουν πως οι γυναίκες στο Καμερούν και ειδικότερα οι μόνες γυναίκες χωρίς ανδρικό υποστηρικτικό δίκτυο αντιμετωπίζουν εμπόδια και διακριτική μεταχείριση στην πρόσβαση τους στην εργασία, υγεία και στέγαση[24].

 

50.          Έκθεση του Freedom House του 2024 αναφέρει «πως οι γυναίκες γενικά αποκλείονται από θέσεις πολιτικής επιρροής και τα συμφέροντά τους  προωθούνται ελάχιστα από εκλεγμένους αξιωματούχους. Το σύνταγμα εγγυάται ίσα δικαιώματα σε άνδρες και γυναίκες, αλλά οι παραδοσιακές νομικές αξίες και πρακτικές συχνά υπερισχύουν και δεν παρέχουν πάντα στις γυναίκες πλήρη δικαιώματα. Οι γυναίκες και τα παιδιά, που αποτελούν το 60 τοις εκατό των εκτοπισμένων, έχουν επηρεαστεί περισσότερο από τον εσωτερικό εκτοπισμό λόγω της αγγλόφωνης κρίσης και έχουν εκτεθεί σε σεξουαλική βία και έλλειψη πρόσβασης σε ευκαιρίες εργασίας και εκπαίδευσης»[25].

 

51.          Επίσης, πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι η βία με βάση το φύλο είναι ευρέως διαδεδομένη, και ότι η επικράτησή της είναι υψηλή σε ολόκληρη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της συχνής σεξουαλικής παρενόχλησης ασυνόδευτων γυναικών που ταξιδεύουν μόνες. Οι δράστες σπάνια διώκονται ποινικά, εν μέρει λόγω της απροθυμίας των θυμάτων να αναφέρουν τα περιστατικά κακοποίησης από φόβο αντεκδίκησης ή στιγματισμού.^[26] 

 

52.          Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι στο Καμερούν καταγράφονται διακρίσεις έναντι των γυναικών καθώς και περιστατικά έμφυλης βίας εναντίον τους, ενώ ο βιασμός και η κακομεταχείρισή τους είναι ένα διαδεδομένο φαινόμενο στη χώρα. Όπως διαφαίνεται από τις ως άνω παρατεθείσες πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, λόγω του φύλου τους, οι γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με διακρίσεις στην καθημερινότητά τους.

 

53.          Εντούτοις, δεδομένων των προσωπικών περιστάσεων της Αιτήτριας και ιδίως του υποστηρικτικού οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος που διαθέτει εντός και εκτός της χώρας καταγωγής της (οι πατέρες των ανήλικων τέκνων της και άλλα συγγενικά της πρόσωπα), η προηγούμενη εργασιακή της πείρα, η επί μακρό παραμονή της στην περιοχή χωρίς η ίδια να αναφερθεί σε κάποιο περιστατικό διακριτικής μεταχείρισης ή βίας εναντίον της, πέραν τα όσα καταγράφονται και αξιολογούνται στο πλαίσιο του δεύτερου και απορριφθέντος ουσιώδους ισχυρισμού της, κρίνεται ότι δεν απορρέει για αυτήν κάποιος σοβαρός κίνδυνος βλάβης εκ του φύλου της.

 

54.          Επισημαίνεται εξάλλου ότι πως η Αιτήτρια είναι μητέρα δύο ανήλικων τέκνων, το ένα της τέκνο διαμένει με την οικογένεια της στο Καμερούν και το δεύτερο ανήλικο αρσενικό τέκνο της βρίσκεται μαζί της στην Κυπριακή Δημοκρατία. Επαναλαμβάνεται ότι, η Αιτήτρια διατηρεί οικογενειακό υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα της, ήτοι τη μητέρα, τον ανήλικο υιό της και τον αδελφό της, και από τα λεγόμενά της προκύπτει ότι διαθέτει και ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο. Επί τούτου, διακρίνεται ότι η Αιτήτρια δήλωσε πως ο πατέρας του δεύτερου τέκνου της είναι  υπήκοος Καμερούν ο οποίος διατηρεί πλέον την γερμανική υπηκοότητα, και με τον οποίο διατηρούν σχέσεις και ο οποίος έχει υποβάλει αίτηση για έκδοση γερμανικού διαβατηρίου στο τέκνο τους, χωρίς παρά ταύτα να έχει προσκομίσει η Αιτήτρια σχετικά αποδεικτικά έγγραφα. Επιπλέον, η ίδια λαμβάνει οικονομική συνδρομή, κατά τη δήλωσή της σε τακτική βάση.

 

55.          Ούτε προκύπτει κάποιος κίνδυνος για την Αιτήτρια ένεκα του θρησκευτικού της προφίλ ως Χριστιανής. Μάλιστα πηγές αναφέρουν πως στο Καμερούν, οι Χριστιανοί αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού, με περίπου 70% να ανήκουν σε διάφορα χριστιανικά δόγματα. Ωστόσο, υπάρχουν περιοχές όπου οι Χριστιανοί αντιμετωπίζουν προκλήσεις. Στις βόρειες περιοχές, όπου κυριαρχεί το Ισλάμ, έχουν αναφερθεί περιστατικά κοινωνικών εντάσεων μεταξύ χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων. Επιπλέον, η παρουσία εξτρεμιστικών ομάδων, όπως η Μπόκο Χαράμ, έχει οδηγήσει σε επιθέσεις κατά χριστιανικών κοινοτήτων στα βόρεια σύνορα με τη Νιγηρία. Παρά τις προκλήσεις αυτές, οι Χριστιανοί στο Καμερούν γενικά ασκούν τη θρησκεία τους ελεύθερα[27].

 

56.          Προχωρώντας σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, και ειδικότερα στην περιοχή συνήθους διαμονής της (SouthWest), σημειώνονται τα κάτωθι: Επισημαίνεται πως το Δικαστήριο κρίνει ως τόπο συνήθους διαμονής της αιτήτριας την Kumba, τόπο καταγωγής της Αιτήτριας αλλά και διαμονής της οικογένειας της ως δήλωσε η Αιτήτρια κατά την ακροαματική διαδικασία, ενώ στο χωριό Kwakwa, η Αιτήτρια διέμενε κατά τους ισχυρισμούς της για αμιγώς εργασιακούς σκοπούς.

 

57.          Συγκεκριμένα, βάσει πληροφοριών από τον ανεξάρτητο οργανισμό ACAPS, η κρίση που ξέσπασε στις Αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν (ήτοι στις περιφέρειες Northwest και Southwest) περί τα τέλη του 2016 οδήγησε στην εμφάνιση διαφόρων αποσχιστικών ομάδων και σε ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ του κρατικού στρατού και των ενόπλων δυνάμεων των αυτονομιστών, που έχουν εντείνει την ανασφάλεια στις αγγλόφωνες περιοχές, «αφήνοντας 638.400 άτομα εσωτερικά εκτοπισμένα και 64.000 να αναζητούν καταφύγιο στη γειτονική Νιγηρία» (κατάσταση ως καταγράφεται στις 9 Φεβρουαρίου 2024). Εκ των όσων επίσης αναφέρονται στην ίδια πηγή, οι απαρχές της σύγκρουσης εντοπίζονται στα μακροχρόνια προβλήματα στην αγγλόφωνη κοινότητα στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές της χώρας, λόγω της περιθωριοποίησης τους από τη γαλλόφωνη κυβέρνηση, «που κλιμακώθηκαν σε εκτεταμένες διαμαρτυρίες και απεργίες περί τα τέλη του 2016»[28].

 

58.          Σύμφωνα με το RULAC το Καμερούν «εμπλέκεται σε μη διεθνή ένοπλη σύρραξη (NIAC) εναντίον της Boko Haram στην περιοχή Far North και εναντίον αριθμού ομάδων αγγλόφωνων αποσχιστών, οι οποίες διαμάχονται εναντίον της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία των περιοχών στις περιφέρειες Northwest και Southwest»[29].

 

59.          Η ανωτέρω πηγή συνεχίζει πως οι αντιμαχόμενες πλευρές αποτελούνται από τις ένοπλες κρατικές δυνάμεις ασφαλείας του Καμερούν που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή (συμπεριλαμβανομένης της επίλεκτης μονάδας μάχης) και από διάφορες ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες (που αριθμούν πέραν των 7 διαφορετικών ενόπλων ομάδων, συνολικής δυναμικότητας 2.000-4.000 μαχητών, που κατά τις επιθέσεις τους εναντίον του κρατικού στρατού χρησιμοποιούν αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, καθώς και πιο προηγμένο οπλισμό όπως εκτοξευτές αντιαρματικών), που δρουν (κυρίως) στις αγγλόφωνες περιοχές (παρά το ότι εμφανίζονται με ορισμένο διαχωρισμό, οι ομάδες αυτές προσπαθούν όλο και περισσότερο να συντονιστούν μεταξύ τους, ενώ «οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες παρουσιάζουν ένα συλλογικό χαρακτήρα»)[30].

 

60.          Ως προς την κατάσταση ασφαλείας ειδικότερα στη Νοτιοδυτική περιφέρεια όπου υπάγεται η περιοχή διαμονής και καταγωγής της αιτήτριας, σημειώνονται τα εξής:

 

61.          Ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας γενικότερα στη Νοτιοδυτική περιφέρεια του Καμερούν, στην οποία υπάγεται τόσο η περιοχή KwaKwa  όσο και η Kumba, ευρύτερη περιοχή στην οποία βρίσκεται ο τόπος συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, μεταξύ 06.01.2023 και 03.01.2024 καταγράφηκαν από τη βάση δεδομένων του ACLED συνολικά 788 περιστατικά ασφαλείας (453 περιστατικά βίας εναντίον των πολιτών/αμάχων, 277 περιστατικά μαχών, 32 περιστατικά ταραχών/εξεγέρσεων, 14 περιστατικά διαδηλώσεων και 12περιστατικά εκρήξεων / βίας εξ αποστάσεως) εκ των οποίων προέκυψαν 698 απώλειες (171 από τα περιστατικά βίας εναντίον των πολιτών/αμάχων, 507 από τα περιστατικά μαχών, 6 από τα περιστατικά ταραχών/εξεγέρσεων και 14 από τα περιστατικά εκρήξεων / βίας εξ αποστάσεως, ενώ δεν καταγράφηκαν θάνατοι από τα περιστατικά διαδηλώσεων)[31]. Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της περιφέρειας Southwest του Καμερούν εκτιμάται στους 1.553.300 κατοίκους (με βάση την επίσημη εκτίμηση για το 2015)[32].

 

62.          Ως προς την κατάσταση ασφαλείας στην Kumba, τόπο όπου δήλωσε πως διαμένει η οικογένεια της, καταγράφηκαν από τη βάση δεδομένων του ACLED κατά την ανωτέρω υπό εξέταση χρονική περίοδο συνολικά 33 περιστατικά ασφαλείας (23 περιστατικά βίας εναντίον των πολιτών/αμάχων, 7 περιστατικά μαχών και 3 περιστατικά διαδηλώσεις) εκ των οποίων προέκυψαν 14 απώλειες (10 από τα περιστατικά βίας εναντίον των πολιτών/αμάχων και 4 από τα περιστατικά μαχών). Η ανωτέρω περιοχή έχει συνολικό πληθυσμό 225,046 κατοίκους[33]. 

 

63.          Ανωτέρω καταγράφηκε και αναλύθηκε η κατάσταση των λειτουργών υγείας στην κατηγορία των οποίων υπάγεται η Αιτήτρια, σε συνάρτηση με την κατάσταση ασφαλείας, η οποία επικρατεί στην περιοχή στην οποία εντάσσεται ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής της. Με βάση τα ενώπιόν μου δεδομένα καταλήγω στο συμπέρασμα, ότι η Αιτήτρια ως λειτουργός υγείας όντως διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης στο τόπο τελευταία συνήθους διαμονής της καθώς υφίσταται το ενδεχόμενο κυρίως να στοχοποιηθεί από τους αποσχιστές.

 

64.          Εντούτοις, η ενδεχόμενη εισήγηση για περιορισμό του δικαιώματός της σε συγκεκριμένη εργασία δεν θίγει τον πυρήνα της προσωπικότητας ή της ανθρώπινής της αξιοπρέπειας ούτε και  κρίνεται υπό τις περιστάσεις δυσανάλογη προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία της ζωής και της σωματικής της ακεραιότητας. Με άλλα λόγια, με βάση τα ενώπιόν μου δεδομένα, η Αιτήτρια στην πραγματικότητα εκτίθεται σε κίνδυνο ως βοηθός νοσηλεύτρια στη Νοτιοδυτική Περιφέρεια μόνο εφόσον εξασκήσει το εν λόγω επάγγελμα. Αντίθετα, ούσα υγιής και μορφωμένη ενήλικη γυναίκα, με υποστηρικτικό δίκτυο σε χώρο οικείο για την ίδια ευλόγως αναμένεται ότι η ίδια θα μπορούσε να εξεύρει άλλη εργασία για τη διασφάλιση ενός ικανοποιητικού επιπέδου διαβίωσης.  Όπως δε αναπτύσσεται και στη συνέχεια, η εν λόγω εργασία θα μπορούσε να αποτελέσει για αυτήν μέσο βιοπορισμού σε περίπτωση που επιλέξει να μετεγκατασταθεί στην Yaound? όπου διέμενε στο παρελθόν επί δέκα έτη.

 

65.          Βάσει του Άρθρου 15[34] του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, η ελευθερία του επαγγέλματος και το δικαίωμα προς εργασία αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα, αλλά δεν περιλαμβάνονται στα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση[35]. Επιπλέον, σύμφωνα με το εγχειρίδιο της EUAA «Προϋποθέσεις χορήγησης διεθνούς προστασίας» (Δικαστική ανάλυση, δεύτερη έκδοση, Ιανουάριος 2023, σελ. 64), η αποστέρηση οικονομικών δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στην εργασία, μπορεί να συνιστά πράξη δίωξης μόνο όταν η επέμβαση στις συνθήκες διαβίωσης είναι τόσο σοβαρή ώστε να οδηγεί σε ακραία φτώχεια ή αδυναμία επιβίωσης. Εν προκειμένω, η Aιτήτρια διαθέτει ένα μέτριο προς υψηλό μορφωτικό επίπεδο, προηγούμενη εργασιακή πείρα και ένα ευρύ κοινωνικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής της. Τα στοιχεία αυτά θα της επιτρέψουν να αναζητήσει και να εξεύρει εργασία σε άλλους οικονομικούς τομείς, ακόμα και αν δεν ασκήσει το επάγγελμά της ως νοσοκόμα, διασφαλίζοντας της έτσι ικανοποιητικές συνθήκες διαβίωσης στο αγγλόφωνο τμήμα της χώρας. Επιπλέον, σε περίπτωση μετεγκατάστασής της στη Yaound? (βλ. κατωτέρω), η ιδιότητά της ως νοσοκόμα θα μπορούσε να αποτελέσει μέσο βιοπορισμού για την Αιτήτρια και την οικογένεια της. Πέραν των ανωτέρω δεν προκύπτει από τις δηλώσεις της ότι η εργασία της ως βοηθού νοσοκόμα συνιστά αναπόσπαστο στοιχείο της προσωπικότητας της, ώστε η μη άσκηση του ως άνω επαγγέλματος να επηρεάζει δυσμενώς και ουσιωδώς την ανάπτυξη της προσωπικότητας της (στην Δημοκρατία όπου η Αιτήτρια εργάστηκε ως καθαρίστρια δεν επικαλείται τέτοιες αρνητικές συνέπειες οόυτε κατά την συνέντευξη της και κατά την επ’ακροατηρίω διαδικασία) (Βλ. judgment of 5 September 2012, Bundesrepublik Deutschland v Y and Z, Joined Cases C-71/11 and C-99/11, EU:C:2012:518, σκέψη 70)[36]. 

 

66.          Προχωρώντας στη νομική ανάλυση και υπαγωγή των περιστάσεων της Αιτήτριας στο άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου, καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή της Αιτήτριας στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου. Φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθαυτός από τα προσωπικά στοιχεία της Αιτήτριας τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά.[37] Ως προς τούτο, λαμβάνεται επίσης υπόψη ότι η Αιτήτρια διαθέτει υποστηρικτικό δίκτυο / συγγενικούς δεσμούς στη χώρα καταγωγής της, και παράλληλα, είναι άτομο ενήλικο, χωρίς προβλήματα υγείας, με μόρφωση καθώς και με εργασιακή πείρα στη χώρα της, αλλά και ικανότητα να εργαστεί όχι μόνο ως νοσηλεύτρια αλλά και σε έτερη εργασία. Στο σημείο αυτό συνυπολογίζεται ότι καίτοι έχει δύο ανήλικα τέκνα οι πατέρες και των δύο τέκνων της φαίνεται να διατηρούν επικοινωνία, με τον δεύτερο κατά τη δήλωση της Αιτήτριας ενώπιον του Δικαστηρίου να εξακολουθεί να τη συνδράμει και οικονομικά και να λαμβάνει ενέργειες προς όφελος της αποκατάστασης του δικού του τέκνου (ενέργειες έκδοσης γερμανικού διαβατηρίου), δεδομένο που δεικνύει έμπρακτα το ενδιαφέρον του. Το έτερο τέκνο εξακολουθεί να παραμένει στη χώρα της με τη δική της οικογένεια κατά τη δήλωσή της.

 

67.          Ούτε επίσης τεκμηριώνεται, επικουρικώς, η υπαγωγή της  στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς η αιτήτρια δεν τεκμηριώνει αλλά και από τα ενώπιον μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς της, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.

 

 Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό της αιτήτριας δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών της περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)] ή ότι αυτή διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].

 

68.          Ως προς την υπαγωγή της Αιτήτριας στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, επισημαίνω τα κατωτέρω. Ούτε και διαπιστώνεται από τα προσωπικά της στοιχεία και περιστάσεις τέτοια εύλογη πιθανότητα η Αιτήτρια να υποστεί δίωξη, ή ενδεχόμενος κίνδυνος σοβαρής βλάβης, με την επιστροφή της στη χώρα καταγωγής της λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση ασφαλείας στην Kumba όπου ευλόγως αναμένεται να επιστρέψει ως κέντρο της οικογένειάς της. Κρίνεται δε ότι η παραμονή της στο χωριό Kwakwa αφορούσε στις υπηρεσιακές ανάγκες της. [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 43].

 

69.          Eπισημαίνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου, «[αναγνωρίζεται] καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».

 

70.          Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν ως προς την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[.] μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakit?, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).

71.          Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011, σκέψη 241) αξιολόγησε ως κατάλληλα, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τα κριτήρια αναφορικά με τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, εάν οι συγκρούσεις είναι τοπικές ή εκτεταμένες, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

72.           Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ, «[.] ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κατά Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009, σκέψη 35). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση (σκέψη 39) διευκρίνισε ότι «[.] όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας.

73.          Ενόψει των ανωτέρω ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών, ιδίως δε του χαμηλού βαθμού απομακρυσμένης βίας στην περιοχή, η οποία είναι εκ φύσεως δυνατό να επιφέρει απώλειες αμάχων, καθώς και του σχετικά χαμηλού αριθμού μαχών και περιστατικών βίας κατά αμάχων, σε σχέση και με το συνολικό πληθυσμό της περιοχής, δεν είναι δυνατό η επικρατούσα κατάσταση στην Kumba να χαρακτηριστεί ως αδιάκριτη βία λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε η Αιτήτρια μόνο λόγω της παρουσίας της εκεί να έρθει αντιμέτωπη  με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης εντός του πλαισίου του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Tην ίδια στιγμή δεν προκύπτει οποιοσδήποτε παράγοντας επίτασης του κινδύνου στο πρόσωπο της Αιτήτριας, δεδομένου ότι αυτής νεαρής ηλικίας, μορφωμένης γυναίκας χωρίς κάποιο πρόβλημα υγείας και με υποστηρικτικό δίκτυο, εξοικειωμένη με την εν λόγω περιοχή δεδομένης της μακράς προηγούμενης διαμονής της.

 

74.          Επικουρικώς, κρίνεται ότι εάν η Αιτήτρια απέκλειε το ενδεχόμενο επιστροφής της στη Νοτιοδυτική Περιφέρεια εξαιτίας του επιπέδου ασφαλείας που επικρατεί εκεί αλλά και της αδυναμίας της να εξασκήσει το επάγγελμα της βοηθού νοσηλεύτριας, θα μπορούσε αυτή να μετεγκατασταθεί στη Yaound?.

 

75.          Ως προς τη δυνατότητα μετεγκατάστασης της Αιτήτριας, παρατηρούνται τα ακόλουθα. Δυνάμει του άρθρου 12Γ(1) του περί Προσφύγων Νόμου, κατά τη λήψη απόφασης επί της αίτησης, ο Προϊστάμενος δύναται να αποφασίσει ότι ο αιτητής δεν χρήζει διεθνούς προστασίας, εάν σε τμήμα της χώρας ιθαγένειάς του- (i) δεν υπάρχει βάσιμος φόβος ότι θα υποστεί δίωξη  ή ότι διατρέχει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, ή (ii) έχει πρόσβαση σε προστασία κατά της δίωξης ή της σοβαρής βλάβης, όπως η εν λόγω προστασία ορίζεται στο άρθρο 3Β, και ο αιτητής μπορεί νόμιμα και με ασφάλεια να ταξιδέψει και να γίνει δεκτός σε εκείνο το τμήμα της χώρας και μπορεί εύλογα να αναμένεται να εγκατασταθεί εκεί.».

 

76.          Όπως υποδεικνύει ο Πρακτικός Οδηγός της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο, τρία είναι τα κύρια κριτήρια για τη διαπίστωση παροχής εσωτερικής προστασίας σε τμήμα της χώρας, (α) το συγκεκριμένο τμήμα να είναι ασφαλές για τον αιτούντα (β) ο αιτών να διαθέτει πρόσβαση στο συγκεκριμένο τμήμα της χώρας (γ) να μπορεί λογικά να αναμένεται ότι ο αιτών θα εγκατασταθεί εκεί.^[38]

 

77.           Ως προς την πρώτη προϋπόθεση, της ασφάλειας της μετεγκατάστασης, σύμφωνα με τον ως άνω Πρακτικό Οδηγό «Το ενδεχόμενο δίωξης ή η σοβαρής βλάβης που έχει τεκμηριωθεί όσον αφορά την περιοχή καταγωγής του αιτούντος στη χώρα καταγωγής δεν πρέπει να συντρέχει στην τοποθεσία ΕΔΕΠ. Επιπλέον, στην τοποθεσία ΕΔΕΠ δεν πρέπει να υπάρχουν νέοι κίνδυνοι δίωξης και σοβαρής βλάβης οι οποίοι να απειλούν δυνητικά τον αιτούντα.».^[39]

 

78.          Σύμφωνα με τον ίδιο Οδηγό, στις χώρες όπου λαμβάνει χώρα ένοπλη σύρραξη, είναι αναγκαία η αξιολόγηση της γενικότερης κατάστασης ασφαλείας στην περιοχή της μετεγκατάστασης, προκειμένου να διαπιστωθεί ή απουσία δίωξης ή σοβαρής βλάβης στην περιοχή αυτή. Είναι επιπλέον αναγκαία η αξιολόγηση της ανθρωπιστικής κατάστασης στο πλαίσιο εξέτασης του εύλογου χαρακτήρα της μετεγκατάστασης. Η κατάσταση ασφαλείας οφείλει να αξιολογηθεί κατά τα πρότυπα του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011 , σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας, και συνεπώς άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.^[40]

 

79.          Ειδικά ως προς τον εύλογο χαρακτήρα της μετεγκατάστασης το ΕΔΔΑ σημείωσε ότι η εσωτερική μετεγκατάσταση συμπεριλαμβάνει ορισμένες δυσχέρειες, ενώ, προβαίνοντας σε in concreto εξέταση των περιστάσεων της υπόθεσης, δεν ανηύρε κάποια ένδειξη ότι οι γενικές συνθήκες διαβίωσης στην περιοχή μετεγκατάστασης θα ήταν μη εύλογες ή με οποιοδήποτε τρόπο θα οδηγούσαν σε μεταχείριση απαγορευμένη από το άρθρο 3.^[41] Κριτήρια για τον εύλογο χαρακτήρα της μετεγκατάστασης έχουν τεθεί από τη νομολογία του ίδιου Δικαστηρίου.^[42]

 

80.           Στην προκειμένη περίπτωση, θα κριθεί επικουρικώς το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης της Αιτήτριας στην πρωτεύουσα Yaound?, όπου αυτή διέμενε σε νεαρή ηλικία επί 10 έτη (ερ. 36 1χ του διοικητικού φακέλου). Δήλωσε, ακόμη, κατά την ακροαματική διαδικασία στις  12.6.2024 πως έχει φίλους στην Yaound?. Ερευνώντας την πρώτη προϋπόθεση, ήτοι την απουσία φόβου δίωξης ή κινδύνου βλάβης στην Yaound?, υπενθυμίζεται ότι βάσει του άρθρου 12Γ(3), κατά την εξέταση βάσιμου φόβου δίωξης ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης στην περιοχή μετεγκατάστασης λαμβάνονται υπόψιν οι γενικές περιστάσεις που επικρατούν στο εν λόγω τμήμα της χώρας και τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας. Βάσει πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής, οι βιαιοπραγίες είναι σε μεγάλο βαθμό περιορισμένες στους κόλπους των αγγλόφωνων περιοχών.^[43] Σε έρευνα στην βάση δεδομένων του ACLED κατά την χρονική περίοδο 06.01.2023 και 03.01.2024  καταγράφηκαν συνολικά 16 περιστατικά ασφαλείας (5 περιστατικά βίας εναντίον των πολιτών/αμάχων, 1 περιστατικό μαχών, 4 περιστατικά εξεγέρσεων και 6 περιστατικά διαδηλώσεων) εκ των οποίων προέκυψαν 6 απώλειες (3 από τα περιστατικά εξεγέρσεων, τα 2 από τα περιστατικά βίας κατά αμάχων και το 1 από το περιστατικό της μάχης)[44]. Τα εν λόγω στοιχεία, εξεταζόμενα συνδυαστικά με τον εκτιμώμενο πληθυσμός της Yaound? που ανέρχεται στους 2.765.600 κατοίκους σύμφωνα με εκτίμηση του 2015[45], δεικνύουν ότι η ένταση της βίας στην εν λόγω περιοχή είναι σχετικά πολύ μικρή. Κατά τα παραπάνω, συνάγεται ότι η ένοπλη σύγκρουση η οποία λαμβάνει χώρα στις αγγλόφωνες περιοχές δεν εξικνείται στο έδαφος της  Yaound?

81.          Σε σχέση με τη γενικότερη μεταχείριση των αγγλόφωνων από τις αρχές στις γαλλόφωνες περιοχές, οι πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής οι οποίες παρατίθενται από το Γραφείο του Γενικού Επιτρόπου για τους Πρόσφυγες και τους Απάτριδες του Βελγίου καταδεικνύουν ότι οι αγγλόφωνοι άμαχοι αναφέρουν πως συνιστούν θύματα διακριτικής μεταχείρισης όταν απευθύνονται στα αγγλικά στις δημόσιες υπηρεσίες, ενώ τους αρνούνται υπηρεσίες καθώς μιλούν αγγλικά και όχι γαλλικά. Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται ότι η Αιτήτρια ανέφερε ότι ομιλεί λίγα γαλλικά (ερ. 36 του διοικητικού φακέλου). Παρά την ύπαρξη νομοθεσίας η οποία ορίζει ότι τα αγγλικά και τα γαλλικά οφείλουν να χρησιμοποιούνται κατά ισότιμο τρόπο στο πλαίσιο των δημόσιων υπηρεσιών, μεγάλος αριθμός κρατικών αξιωματούχων δίδει προέχουσα θέση στα γαλλικά.[46] Οι εκτοπισμένες αγγλόφωνες κοινότητες δυνατό να γίνονται αντικείμενο διακρίσεων σχετικών με τη γλώσσα στις δημόσιες υπηρεσίες, όπως διαπιστώνει η αναφορά.[47] Λοιπές πηγές της έρευνας του Γραφείου του Γενικού Επιτρόπου για τους Πρόσφυγες και τους Απάτριδες του Βελγίου, υποδεικνύουν ότι δεν έχουν καταγράψει διακριτική μεταχείριση εκ μέρους των αρχών προς τους εκτοπισμένους αγγλόφωνους. Υποδεικνύουν ακόμα ότι επιδρομές οι οποίες λάμβαναν χώρα το 2020 και των οποίων οι αγγλόφωνοι αποτελούσαν αντικείμενο, δεν παρατηρούνται πλέον ή δεν έχουν γνώση τέτοιων περιστατικών.[48] Πηγή της έρευνας της Γραμματείας για τη Μετανάστευση της Ελβετίας (SEM) η οποία εκδόθηκε το 2024 υποδεικνύει πως «αντίθετα με την αρχή της κρίσης, ο στρατός δεν προβαίνει πλέον σε συστηματικές διακρίσεις σε βάρος των αγγλόφωνων εκτοπισθέντων στη γαλλόφωνη ζώνη».[49] Άλλη πηγή της έρευνας υπέδειξε ότι «τα πρόσωπα τα οποία προέρχονται από τις κατειλημμένες από τις ένοπλες ομάδες ζώνες είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε συλλήψεις».[50]

82.          Οι πηγές της έρευνας του Γραφείου του Γενικού Επιτρόπου για τους Πρόσφυγες και τους Απάτριδες υποδεικνύουν ακόμα την ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των εκτοπισμένων και των κοινοτήτων υποδοχής.^[51] Η έρευνα του SEM υποδεικνύει επίσης ότι ένα ποσοστό 54% εκτοπισμένων προσώπων σε αγγλόφωνες και γαλλόφωνες περιοχές εκτιμά ότι οι κοινότητες υποδοχής τους είναι φιλικές έναντί τους. Βάσει της ίδιας έρευνας, αν και αρκετοί αγγλόφωνοι φοβούνται μία εχθρική στάση εκ μέρους των γαλλόφωνων, κάποιοι εξ αυτών «έχουν αναθεωρήσει τις προκαταλήψεις τους».[52]

83.          Λαμβάνοντας υπόψιν τις ανωτέρω πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής, καταδεικνύεται ότι η πλειοψηφία αυτών δε μαρτυρά την ύπαρξη συστηματικών συλλήψεων σε βάρος του αγγλόφωνου πληθυσμού, ενώ δε διαφαίνεται ύπαρξη συστηματικής διάκρισης σε βάρος των αγγλοφώνων στις γαλλόφωνες περιοχές. Κατά τα παραπάνω, δεν προκύπτει οποιοσδήποτε βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης ή πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης για της Αιτήτριας από τις γενικές περιστάσεις οι οποίες επικρατούν στην Yaound?.

84.          Σε έρευνα του Δικαστηρίου σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με τις συνθήκες των γυναικών που ηγούνται ενός νοικοκυριού, και ειδικότερα στην Yaound? και Douala, καταγράφει σχετικά με την πρόσβαση των ανωτέρω στην εργασία «πως οι γυναίκες χωρίς γνώση γαλλικών και ενός σχετικού κοινωνικού δικτύου είναι δύσκολο να εξεύρουν εργασία στον επίσημο τομέα απασχόλησης, ενώ είναι ευκολότερο για τις γυναίκες που γνωρίζουν άτομα στο τομέα απασχόλησης τους να βρουν εργασία. Μάλιστα, όσο πιο «επίσημη» είναι η θέση εργασίας, τόσο πιο απαραίτητη είναι η γνώση των γαλλικών. Επίσης, οι γυναίκες με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία βρίσκονται σε ευνοϊκότερη θέση κατά την αναζήτηση εργασίας. Επιπλέον, όσες ήταν προηγουμένως αυτοαπασχολούμενες (όπως κομμώτριες, μικροέμποροι) μπορούν πιο εύκολα να ξεκινήσουν μια νέα επιχείρηση στην πόλη, αφού χρειάζονται «μικρό» κεφάλαιο εκκίνησης και έχουν ήδη τα απαραίτητα εργαλεία[53]. Έτερη απόκριση της ανωτέρω πηγής  αναφέρει πως είναι δυνατόν ανύπαντρες γυναίκες να ζήσουν μόνες τους στις μεγάλες πόλεις της Yaound? και Douala εφόσον έχουν τους απαραίτητους πόρους και σημειώνεται πως το είδος της εργασίας που θα εξεύρουν εξαρτάται από τον βαθμό της εκπαίδευσης που κατέχουν. Είναι πιθανό οι μη έγγαμες γυναίκες που ζουν μόνες τους να αποκτήσουν μια αρνητική/κακή φήμη καθώς σύμφωνα με την παράδοση στο Καμερούν οι γυναίκες ζουν με τους γονείς τους μέχρι να παντρευτούν[54]. Επίσης, διεθνείς  πηγές σημειώνουν πως πολλές μόνες γυναίκες στις πόλεις Yaound? και Douala και σε μεγάλο βαθμό πολλές εκτοπισθείσες μόνες γυναίκες στις ανωτέρω πόλεις καταφεύγουν στην πορνεία εξαιτίας της αδυναμίας τους να βρουν πόρους για να επιβιώσουν[55].

 

85.          Έτερη πηγή αναφέρει πως τόσο η Yaound? όσο και η Douala έχουν επηρεαστεί από τη σημαντική μετατόπιση πληθυσμού από τις αγγλόφωνες περιοχές της χώρας προς τα αστικά κέντρα, με αποτέλεσμα υπερπλήρεις κοινότητες υποδοχής.  Αν και έχει σημειωθεί κάποια οικονομική πρόοδος, η φτώχεια εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στο Καμερούν […][56].Στις αστικές περιοχές, σημειώθηκε σημαντική μείωση της φτώχειας, από 12,2 % στο 2007 σε 8,9 % το 2014. Ωστόσο, σημειώθηκε αύξηση των ανισοτήτων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ιδιαίτερα στον καταμερισμό του πλούτου[57].

 

86.          Ως αναφέρθηκε ανωτέρω, βάσει των πηγών πληροφόρησης οι γυναίκες στο Καμερούν στην πράξη αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πρόσβαση τους στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην πολιτική συμμετοχή και εκπροσώπηση και παρόλο που αποτελούν το 46,8% του εργατικού δυναμικού του Καμερούν (2021), οι άνδρες εξακολουθούσαν να καταλαμβάνουν υψηλότερες θέσεις[58]. Πολλές κοινωνικές πρακτικές περιορίζουν τις ίσες ευκαιρίες για τις γυναίκες. Ως εκ τούτου, οι ανωτέρω πηγές σε συνάρτηση με τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας παρουσιάζουν ένα περιβάλλον στο οποίο η Αιτήτρια θα ήταν ικανή να διασφαλίσει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης δεδομένης της μόρφωσης της, η οποία είναι ανώτερη του μέσου όρου των εγγράμματων γυναικών στην χώρα, καθώς και της πρότερης εργασιακής της πείρας. Στα ανωτέρω συνυπολογίζονται οι γλωσσικές δεξιότητες της αιτήτριας, καθώς και το κοινωνικό της δίκτυο στην υπό εξέταση περιοχή. Τα στοιχεία αυτά, όπως προκύπτει από τις παραπάνω πληροφορίες, ενισχύουν τις ευκαιρίες της στην αναζήτηση εργασίας και διευκολύνουν την ενσωμάτωσή της στην υπό κρίση περιοχή.

87.          Σε σχέση με τη δεύτερη ουσιώδη προϋπόθεση, ήτοι τη δυνατότητα νόμιμης και ασφαλούς μετάβασης στην Yaound?, επισημαίνεται καταρχάς ότι είναι αεροπορικώς προσβάσιμη.^[59] Σύμφωνα με πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής, το Σύνταγμα προβλέπει την ελευθερία επαναπατρισμού, χωρίς να υποδεικνύεται διαφορετική πρακτική εκ μέρους της κυβέρνησης.^[60] Στην ίδια αναφορά δεν αναφέρεται πρακτική η οποία να απαγορεύει την πρόσβαση και την εγκατάσταση στην Yaound?. Πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής υποδεικνύουν ότι η έλλειψη εγγράφων ταυτοποίησης παρεμπόδιζε την ελευθερία μετακίνησης στη χώρα^[61], ενώ η αστυνομία συχνά σταματούσε τους ταξιδιώτες προς έλεγχο των εγγράφων ταυτότητας.^[62] Ευλόγως αναμένεται η διευκόλυνση της Αιτήτριας στις σχετικές διαδικασίες ενόψει της κατοχής του πιστοποιητικού γέννησής της (ερ. 37 του διοικητικού φακέλου). Βάσει πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής, επιπλέον, υπό το πρόσχημα ελάσσονων παραβάσεων, η αστυνομία, η χωροφυλακή και οι τελωνειακοί συχνά αποσπούσαν δωροδοκίες και παρενοχλούσαν τους ταξιδιώτες σε οδοφράγματα και σημεία ελέγχου σε πόλεις και αυτοκινητοδρόμους.^[63] Η ως άνω συμπεριφορά ωστόσο δεν ξεπερνά το απαιτούμενο επίπεδο σοβαρότητας προκειμένου να κατηγοριοποιηθεί στην έννοια της δίωξης ή σοβαρή βλάβης.^[64]

88.          Σε σχέση, τέλος, με τον εύλογο χαρακτήρα της μετεγκατάστασης, βάσει των πλέον πρόσφατων δεδομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας, το δημοσιονομικό ισοζύγιο του Καμερούν έχει βελτιωθεί, εμφανίζοντας πλεόνασμα το 2022, σε σύγκριση με το έλλειμμα του προηγούμενου χρόνου, αν και παραμένει εκτεθειμένο στην αστάθεια των αγορών.[65] Υπογραμμίζεται επιπλέον η αύξηση του κόστους διαβίωσης, ιδίως οι αυξημένες τιμές τροφίμων, οι οποίες επιδρούν αρνητικά ιδίως στα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ υψηλά παραμένουν τα επίπεδα ένδειας.[66] Η ένδεια στη χώρα συγκεντρώνεται στις βόρειες περιοχές, όπου διαμένουν το 56% των ενδεών προσώπων,^[67] ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η σημαντική μετατόπιση των αγγλόφωνων πληθυσμών έχει πιέσει τις κοινότητες υποδοχής και έχει περιορίσει τη δυνατότητα παροχής υπηρεσιών στην Yaound?.^[68] Ως προς τα ποσοστά της ανεργίας στην πόλη, σύμφωνα με τα στοιχεία του National Employment Fund στο Καμερούν, η ανεργία είναι τονισμένη μεταξύ των νέων ανθρώπων σε πόλεις όπως η Yaound?, όπου το ποσοστό ανεργίας ορισμένες φορές αγγίζει το 24%.^[69] Για το λόγο αυτό, ωστόσο, σχεδιάστηκε το πρόγραμμα USEP, το οποίο μεταξύ άλλων στοχεύει στη μείωση της ανεργίας των νέων. Δεν εμφανίζεται κάποιο λόγο για τον οποίο η Αιτήτρια δε θα ήταν επιλέξιμη για το εν λόγω πρόγραμμα.^[70] Περαιτέρω, βάσει της Περιοδικής Έκθεσης η οποία εκδόθηκε το 2023 σχετικά με την Κοινή Πρωτοβουλία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το εν λόγω σχήμα προσφέρει σειρά παροχών σε επιστραφέντες, όπως χρηματική βοήθεια, ψυχοκοινωνική υποστήριξη για την ενσωμάτωσή τους και διάφορες μορφές κοινωνικής συνδρομής.^[71] Παρατηρώ ακόμα η Αιτήτρια έχει στην κατοχή του έγγραφα ταυτοποίησης, με αποτέλεσμα να αναμένεται ευλόγως ότι θα έχει πρόσβαση σε κυβερνητική βοήθεια.^[72] Εξάλλου, σύμφωνα με πηγή του SEM η διγλωσσία ενδέχεται να συνιστά πλεονέκτημα στην εξεύρεση εργασίας, ενώ η απώλεια ταυτοποιητικών εγγράφων να συνιστά εμπόδιο.[73] Στην περίπτωση η Αιτήτρια κατά τις δηλώσεις της γνωρίζει αγγλικά και λίγα γαλλικά, ενώ κατέχει έγγραφο ταυτοποίησης, δε διαφαίνεται η ύπαρξη τέτοιων εμποδίων, ενώ τουναντίον η διγλωσσία της όπως και η προηγούμενη επαγγελματική της πείρα και η μόρφωσή της αναμένεται εύλογα να εξασφαλίσουν τη διαβίωσή της και δεδομένης της δυνατότητας να εργαστεί ως βοηθός νοσοκόμα. Επιπλέον, δεν υπάρχουν οποιεσδήποτε ενδείξεις ότι η Αιτήτρια θα αποστερηθεί της οικονομικής συνδρομής που ήδη λαμβάνει από τον πατέρα του δεύτερου ανήλικου τέκνου της ενώ σημειώνεται και η ύπαρξη υποστηρικτικού οικογενειακού και κοινωνικού δικτύου στη χώρα της.

 

89.          Ως εκ των ανωτέρω, παρά τις όποιες δυσχέρειες εμφανώς ενέχει η μετεγκατάσταση, δεν είναι δυνατό να θεωρηθεί ότι οι γενικές συνθήκες διαβίωσης της Αιτήτριας θα ήταν μη εύλογες ή θα οδηγούσαν σε μεταχείριση αντίθετη με το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. Υπέρ της δυνατότητας μετεγκατάστασης της Αιτήτριας με τόπο τελευταίας διαμονής τις αγγλόφωνες περιοχές στην Yaound? έκρινε, όλως διαφωτιστικώς και το Conseil du Contentieux des Etrangers του Βελγίου, ενδεικτικά στην απόφαση ημερομηνίας 25.4.2023, στην υπόθεση Χ/Χ, απόφαση υπ’ αριθ. 288046.[74]

 

90.          Ως προς την απόφαση επιστροφής, η οποία έχει εκδοθεί βάσει των όσων προβλέπονται στα άρθρα 13(2)(δ) και του άρθρου 18(7Β)(α1) του περί Προσφύγων Νόμου σημειώνονται τα εξής. Ως προς τη σχέση της απορριπτικής του καθεστώτος διεθνούς προστασίας και της απόφασης επιστροφής, τονίζεται ότι αυτές συνιστούν συναφείς αλλά διακριτές από απόψεως προϋποθέσεων έκδοσης πράξεις. Το άρθρο 18(7Β) 8(α1) θέτει ως προϋπόθεση της έκδοσης απόφασης επιστροφής εκ μέρους του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου στο πλαίσιο των ανωτέρω διατάξεων την απορριπτική απόφαση επί καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Καθόσον η απορριπτική επί καθεστώτος διεθνούς προστασίας απόφαση συνιστά προϋπόθεση της έκδοσης απόφασης επιστροφής, οι προσβαλλόμενες συνιστούν συναφείς πράξεις. Μολονότι η απόφαση επιστροφής είναι δυνατό να εκδοθεί ταυτόχρονα με την απόφαση για την απόρριψη αιτήσεως διεθνούς προστασίας ή να ακολουθήσει αμέσως την απόφαση αυτήν, πρόκειται, εντούτοις, για δύο διακριτές αποφάσεις, οποιαδήποτε δε απόφαση επιστροφής πρέπει να τηρεί τις διαδικαστικές εγγυήσεις του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου και ιδίως τις αντίστοιχες εθνικές εναρμονιστικές διατάξεις με την Οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών (στο εξής: η Οδηγία 2008/115/ΕΚ) (Βλ. αποφάσεις της 18ης Δεκεμβρίου 2014, Abdida (C-562/13, EU:C:2014:2453, σκέψεις 45 και 46), της 19ης Ιουνίου 2018, Gnandi (C-181/16, EU:C:2018:465, σκέψεις 52 και 53), και της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, CPAS de Li?ge (C-233/19, EU:C:2020:757, σκέψη 45).

91.          Ως εκ των ανωτέρω, τυχόν ακύρωση της απορριπτικής απόφασης επί της αίτησης διεθνούς προστασίας θα σημάνει αναγκαία ακύρωση της απόφασης επιστροφής, ως νόμιμο έρεισμα αυτής, χωρίς ωστόσο να ισχύει το αντίστροφο. Η διατύπωση, εξάλλου, που χρησιμοποίησε ο νομοθέτης περί «ενσωμάτωσης» της απόφασης επιστροφής στην απορριπτική προς χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας απόφαση και της ιδιότητας της πρώτης ως «αναπόσπαστου τμήματος» της τελευταίας δε σημαίνει την απώλεια της αυτοτέλειας των δύο, αλλά συνιστά μία επιλογή του νομοθέτη με δικονομικής φύσης σκοπιμότητα, ήτοι την εκδίκαση και των δύο αυτών πράξεων από το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας όταν η απόφαση επιστροφής εκδίδεται συνεπεία απορριπτικής απόφασης επί αιτήσεως διεθνούς προστασίας. Ως προς το ζήτημα της σχέσης μεταξύ των δύο αποφάσεων καθώς και των έννομων συνεπειών τυχόν ακύρωσης μίας εκ των δύο, παραπέμπω στην απόφαση της αδελφής μου δικαστού Ε. Ρήγα στην υπόθεση αρ. 3213/2022, JK δια της Επιτρόπου Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού v. Δημοκρατίας, ημερ. 17.8.2023, με την οποία και συντάσσομαι. Επιπλέον, παρότι η απόφαση επιστροφής δεν αναφέρεται ρητά ανάμεσα στις αποφάσεις στις οποίες επεκτείνεται η από τούδε και στο εξής αρμοδιότητα του Δικαστηρίου βάσει του άρθρου 11(4) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας, ενόψει της ενσωμάτωσής της και της σχέσης η οποία έχει περιγράφει με την απορριπτική της αίτησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας απόφαση, οφείλει να γίνει αποδεκτή η εξέταση από το Δικαστήριο των δεδομένων του ενδιαφερόμενου προσώπου σε επικαιροποιημένη βάση. Πράγματι, δεν παρίσταται εύλογο ενδεχόμενη ακύρωση της απορριπτικής απόφασης επί αίτησης διεθνούς προστασίας για κάποιο λόγο ο οποίος προέκυψε έπειτα από την έκδοση της πράξης να μην είναι δυνατό να οδηγήσει σε ακύρωση της απόφασης επιστροφής. Ως εκ τούτου, και στην περίπτωση της απόφασης επιστροφής η οποία έχει εκδοθεί από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου βάσει του περί Προσφύγων Νόμου ισχύει η υποχρέωση του Δικαστηρίου να λάβει υπόψιν όλα τα στοιχεία ενώπιόν του, προβαίνοντας σε ενημερωμένη αξιολόγηση αυτών (Βλ. και Απόφαση του ΕΔΑΔ στην αίτηση αρ. 37201/06, υπόθεση SAADI v. ITALY, ημερ. 28.2.2008, παρ. 128 έως 133) (βλ. απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 4 Οκτωβρίου 2024, CV, C-406/22,  σκέψεις 84 έως 96, (Βλ. απόφαση της της 17ης Οκτωβρίου 2024, υπόθεση C‑156/23 [Ararat] K, L, M, N κατά Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, ECLI:EU:C:2024:892, ιδίως σκέψεις 50 έως 51).[75]

92.          Περαιτέρω, δυνάμει του άρθρου 18ΟΖ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεων Νόμου 18ΟΖ κατά την εφαρμογή των διατάξεων της επιστροφής και δη κατά την έκδοση της απόφασης επιστροφής τηρείται η αρχή της μη επαναπροώθησης κατά τρόπο να λαμβάνονται δεόντως υπόψη, μεταξύ άλλων, τα βέλτιστα συμφέροντα του παιδιού και η οικογενειακή ζωή.[76]

93.          Ως προς δε την απόφαση επιστροφής της και το ενδεχόμενο παράβασης της αρχής της μη επαναπροώθησης  επισημαίνονται συναφώς τα ακόλουθα. Σύμφωνα δε με την απόφαση του ΔΕΕ της 15^ης Φεβρουαρίου του 2023, C‑484/22, Bundesrepublik Deutschland κατά GS, ECLI:EU:C:2023:122, η προστασία των βέλτιστων συμφερόντων του παιδιού και της οικογενειακής ζωής του επιβάλλεται και στο πλαίσιο διαδικασίας που οδηγεί στην έκδοση απόφασης για την επιστροφή ανηλίκου, έστω και αν ο ανήλικος έχει τη δυνατότητα να τα επικαλεστεί στο πλαίσιο μεταγενέστερης διαδικασίας για την αναγκαστική εκτέλεση της εν λόγω απόφασης επιστροφής, προκειμένου να επιτύχει, ενδεχομένως, την αναστολή της εκτέλεσης.

94.          Οι αξιολογήσεις σχετικά με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού οφείλουν να λαμβάνονται υπόψιν σε όλες τις αποφάσεις οι οποίες αφορούν παιδιά αμέσως ή εμμέσως (ΔΕΕ, απόφαση ημερ. 11.3.2021, M. A., C-112/20, σκέψεις 36 έως 38), ήτοι ακόμα και κατά την εξέταση της απόφασης επιστροφής του γονέα του. Παρατηρείται ότι εν προκειμένω, στο εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας δεν έχει προστεθεί και ως αιτητής το ανήλικο τέκνο της Αιτήτριαςκαίτοι η επίδικη απόφαση αφορά και στο ίδιο. Παρα ταύτα όπως προκύπτει από την ανωτέρω απόφαση του ΔΕΕ, αυτό λαμβάνεται υπόψη, εμμέσως ως μέρος του προφίλ της μητέρας του αλλά και εμμέσως κατά την εξέταση της νομιμότητας της απόφασης επιστροφής. Στην εν λόγω απόφασή του Δικαστήριο αναφέρει  επίσης στη σκέψη 41, ότι από το άρθρο 5, στοιχείο βʹ, της οδηγίας αυτής απορρέει ότι τα κράτη μέλη, όταν προτίθενται να εκδώσουν απόφαση περί επιστροφής, οφείλουν να λαμβάνουν επίσης δεόντως υπόψη την οικογενειακή ζωή. Το δε άρθρο 7 του Χάρτη, που αφορά ιδίως το δικαίωμα σεβασμού της οικογενειακής ζωής, το οποίο μπορεί να επικαλεστεί ένας παρανόμως διαμένων υπήκοος τρίτης χώρας ο οποίος, όπως ο M. A., είναι ο πατέρας ανήλικου παιδιού, πρέπει να ερμηνεύεται σε συνδυασμό με το άρθρο 24, παράγραφος 2, του Χάρτη, που προβλέπει την υποχρέωση να λαμβάνεται υπόψη το υπέρτερο συμφέρον του ανήλικου παιδιού του [πρβλ. απόφαση της 26ης Μαρτίου 2019, SM (Παιδί που τελεί υπό το αλγερινό σύστημα kafala), C‑129/18, EU:C:2019:248, σκέψη 67 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία].

95.          Συναφείς είναι και οι πρόσφατες Προτάσεις του Γενικού Εισαγγελέα Jean Richard De la Tour στην υπόθεση C-156/23, K, L, Μ, L. κατά Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Ararat), ημερ. 16.5.2024, ECLI:EU:C:2024:413, σκέψεις 37 και επ., όπου επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι:

 

«37.      Σε μια κατάσταση κατά την οποία η διαδικασία επιστροφής έχει ανασταλεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι απαραίτητο η αρμόδια εθνική αρχή, πριν από την εκ νέου κίνηση της διαδικασίας επιστροφής, να προβεί σε νέα αξιολόγηση των κινδύνων που διατρέχει ο ενδιαφερόμενος σε περίπτωση απομάκρυνσης, διαφορετική από εκείνη που είχε διενεργηθεί κατά τον χρόνο εκδόσεως της προγενέστερης αποφάσεως επιστροφής. Και τούτο διότι τυχόν αναστολή της διαδικασίας για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα σημαίνει ότι η αρμόδια εθνική αρχή δεν είναι σε θέση να συναγάγει οριστικό συμπέρασμα σχετικά με τους κινδύνους που διατρέχει το εν λόγω πρόσωπο στην προβλεπόμενη χώρα προορισμού, με συνέπεια να διακυβεύεται η τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης Εάν δεν διενεργηθεί τέτοια αξιολόγηση, συντρέχει το ενδεχόμενο η υποχρέωση επιστροφής να μην πληροί πλέον τις προϋποθέσεις νομιμότητας που απαιτούνται από το δίκαιο της Ένωσης και να εκτελεστεί, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σοβαροί και αποδεδειγμένοι λόγοι για να θεωρηθεί ότι ο ενδιαφερόμενος διατρέχει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή ποινή σε περίπτωση απομάκρυνσής του προς την εν λόγω χώρα.».

 

96.          Το Δικαστήριο οφείλει να λάβει υπόψη του σε επικαιροποιημένη βάση τα δεδομένα της Αιτήτριας και  δεν μπορεί να παραβλέψει ότι εν προκειμένω εγείρεται ζήτημα ενδεχόμενης παράβασης της αρχής της μη επαναπροώθησης, υπό το φως του βέλτιστου συμφέροντος του ανηλίκου και του δικαιώματος για οικογενειακή ζωή. (Βλ. απόφαση της της 17ης Οκτωβρίου 2024, υπόθεση C 156/23 [Ararat] K, L, M, N κατά Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, ECLI:EU:C:2024:892, ιδίως σκέψεις 50 έως 51).

97.          Σε σχέση με τη λήψη υπόψιν των βέλτιστων συμφερόντων του παιδιού, βάσει της αιτιολογικής σκέψης 22 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, «Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989), τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν πρωτίστως υπόψη το «συμφέρον του παιδιού» κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας.». Στο πλαίσιο της υπόθεσης M. A. (απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 11.3.2021, M. A., C-112/20), ερμηνεύοντας το άρθρο 5 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, το οποίο έχει μεταφερθεί στην εσωτερική έννομη τάξη με το ανωτέρω άρθρο 180Ζ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, το ΔΕΕ προέβη σε διευκρινίσεις σχετικά με την υποχρέωση αυτή των κρατών μελών. Στο πλαίσιο αυτό υπενθύμισε την υποχρέωση των κρατών μελών να λαμβάνουν υπόψιν το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού σε «όλες τις αποφάσεις και όλες τις δράσεις που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τα παιδιά»(απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 11.3.2021, M. A., C-112/20, σκέψη 38). Η υποχρέωση λήψης υπόψιν της εν λόγω αρχής δεσμεύει τα κράτη μέλη μεταξύ άλλων όταν «η αρμόδια εθνική αρχή εκδίδει απόφαση περί επιστροφής […] σε βάρος υπηκόου τρίτης χώρας ο οποίος διαμένει παρανόμως στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους και ο οποίος είναι, επιπλέον, πατέρας του ανηλίκου που διαμένει νομίμως στο έδαφος αυτό» (απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 11.3.2021, M. A., C-112/20, σκέψη 32). Σύμφωνα με το Γενικό Σχόλιο 14 (2003) της Επιτροπής των Δικαιωμάτων του Παιδιού των Ηνωμένων Εθνών στο οποίο παραπέμπει η ανωτέρω απόφαση, η διατήρηση του οικογενειακού περιβάλλοντος συνιστά ένα από τα στοιχεία τα οποία λαμβάνονται υπόψιν κατά την αξιολόγηση των βέλτιστων συμφερόντων του παιδιού.[77] Ενόψει της βαρύτητας του αποχωρισμού επί των παιδιών, αυτός οφείλει να αποτελεί λύση έσχατης ανάγκης.[78] Στο Γενικό Σχόλιο Νο 6 (2005), η Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού αναφέρει ότι «η οικογενειακή επανένωση στη χώρα καταγωγής δεν είναι προς το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού […] όταν υπάρχει «εύλογος κίνδυνος» τέτοια επιστροφή να οδηγήσει σε παραβίαση των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων του παιδιού. Τέτοιος κίνδυνος καταγράφεται αναμφισβήτητα στην παροχή προσφυγικού καθεστώτος ή στην απόφαση των αρμόδιων αρχών ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής των υποχρεώσεων μη επαναπροώθησης […]. Επομένως, η παροχή προσφυγικού καθεστώτος συνιστά νομικά δεσμευτικό εμπόδιο επιστροφής στη χώρα καταγωγής, και, επομένως στην οικογενειακή επανένωση σε αυτήν»[79]

98.          Ειδικά ως προς τη λήψη υπόψιν της οικογενειακής ζωής, ως προβλέπεται από το ανωτέρω άρθρο 180Ζ, το προοίμιο υπό (22) της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ ότι «σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν πρωτίστως υπόψη το σεβασμό της οικογενειακής ζωής κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας.» Βάσει της νομολογίας του ΕΔΑΔ, η έννοια της οικογενειακής ζωής συνιστά αυτόνομη έννοια της Σύμβασης (βλ. ενδεικτικά ΕΔΔΑ, απόφαση ημερομηνίας 3.10.2023, αίτηση υπ’ αριθ. 59913/11, Zelenevy v. Russia, σκέψη 60) Στην απόφαση Van der Heijden v Netherlands (ΕΔΔΑ, απόφαση ημερομηνίας 3.4.2012, αίτηση υπ’ αριθ. 42857/05, σκ. 50), το ΕΔΔΑ επιβεβαίωσε πως η έννοια της οικογενειακής ζωής δεν περιορίζεται στις οικογένειες οι οποίες βασίζονται στο γάμο και ενδεχομένως να συμπεριλαμβάνει άλλες εν τοις πράγμασι σχέσεις. Ως προς τη διαπίστωση εάν μία σχέση εξικνείται στο επίπεδο της «οικογενειακής ζωής», το Δικαστήριο έκρινε ότι κρίσιμους παράγοντες αποτελούν η συμβίωση του ζεύγους, η διάρκεια της σχέσης του, η επίδειξη της κοινής τους δέσμευσης μέσω της γέννησης τέκνων ή άλλων μέσων (ΕΔΔΑ, απόφαση ημερομ. 3.4.2012, αίτηση υπ’ αριθ. 42857/05, σκ. 50). Ειδικά ως προς τη σχέση μεταξύ φυσικού πατέρα και τέκνου γεννημένου εκτός γάμου, το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι η έννοια της οικογένειας περιλαμβάνει τους εν τοις πράγμασι οικογενειακούς δεσμούς, όπου τα μέρη διαβιώνουν εκτός γάμου. Τέκνο γεννηθέν εκτός μίας τέτοιας σχέσης είναι ipso iure μέρος μίας τέτοιας οικογενειακής μονάδας από τη στιγμή της γέννησής του και μόνο εκ του γεγονότος αυτού. (ΕΔΔΑ, απόφαση ημερομ. 26.5.1994, Keegan v. Ιρλανδίας, αίτηση υπ’ αριθ. 16969/90, σκ.44). Ως παράγοντα επέκτασης της έννοιας της «οικογενειακής ζωής» σε μία τέτοια σχέση, το ΕΔΔΑ έκρινε την «πραγματική ύπαρξη στην πράξη στενών προσωπικών δεσμών», όπως προσδιορίζεται από τη φύση της σχέσης μεταξύ των φυσικών γονέων καθώς και την ύπαρξη «ευαπόδεικτου ενδιαφέροντος και δέσμευσης από τον πατέρα στο τέκνο τόσο πριν όσο και έπειτα από τη γέννηση» (ΕΔΔΑ, απόφαση ημερομ. 15.9.2011, Schneider v. Γερμανίας, αίτηση υπ’ αριθ. 17080/07, σκ. 81)

99.          Εξάλλου, ως προς την οικογενειακή ενότητα, το άρθρο 9 παράγραφος 1 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού ορίζει ότι, με την επιφύλαξη ρητών εξαιρέσεων, «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη διασφαλίζουν ότι ένα παιδί δεν θα χωρίζεται από τους γονείς του παρά τη θέλησή τους».

100.        Η Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων αναφέρει στο άρθρο 12 αυτής ότι:

«Αρθρον 12. - 1. Η προσωπική κατάστασις των Προσφύγων διέπεται υπό των νόμων της χώρας της κατοικίας ή ελλείψει κατοικίας, υπό των νόμων της χώρας της διαμονής αυτών. 2. Τα προς την προσωπικήν κατάστασιν του πρόσφυγος συναφή κεκτημένα δικαιώματα, ιδίως δε τα συναφή προς τον γάμον, θα είναι σεβαστά υπό παντός Συμβαλλομένου Κράτους, υπό την επιφύλαξιν της εκπληρώσεως, εν ή περιπτώσει τυγχάνει τούτο απαραίτητον των υπό της νομοθεσίας του ειρημένου Κράτους».

 

101.        Σε περίπτωση απέλασης αλλοδαπού, η νομολογία του ΕΔΔΑ διακρίνει κατά βάση μεταξύ των περιπτώσεων «εγκατεστημένων αλλοδαπών», δηλαδή προσώπων στα οποία έχει ήδη δοθεί επισήμως δικαίωμα διαμονής στη χώρα (ΕΔΔΑ, απόφαση ημερομ. 3.10.2014, Jeunesse v. the Netherlands, αίτηση υπ’ αριθ. 12738/10, σκ.104) και προσώπων τα οποία εισέρχονται παράτυπα στη χώρα.[80] Στο πλαίσιο αξιολόγησης της αναλογικότητας, το Δικαστήριο εξετάζει σειρά παραγόντων, μεταξύ των οποίων την ύπαρξη ανυπέρβλητων εμποδίων στη διαβίωση της οικογένειας στη χώρα καταγωγής του υπηκόου τρίτης χώρας τον οποίο αφορά η απόφαση (ΕΔΔΑ, απόφαση ημερομ. 23.6.2022, Alleleh and Others v. Norway, αίτηση υπ’ αριθ. 569/20, σκ.90)[81] 

102.        Εν προκειμένω δέον να εξεταστεί κατά πόσον θα μπορούσε να διασφαλίσθεί ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης για την ίδια την Αιτήτρια και τα τέκνα της στην Kumba και επικουρικώς στην πρωτεύουσα Yaound?.[82] 

 

103.        Το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, αναφορικά με την πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση στο Καμερούν, βάσει του στοιχείου του προφίλ της ως άγαμης μητέρας με τέκνο (αρσενικού φύλου) γεννηθέντα στη Δημοκρατία, σημειώνοντας τα εξής.

 

104.        Η εκπαίδευση στο Καμερούν παραμένει ένας τομέας σε κρίση, καθώς τα σχολεία συνεχίζουν να δέχονται επιθέσεις σε πολλές περιοχές της χώρας, κυρίως  στη βορειοδυτική και η νοτιοδυτική περιοχή ενώ πάνω από 1,4 εκατομμύρια παιδιά συνωστίζονται σε κακοσυντηρημένες και υπερπλήρεις αίθουσες διδασκαλίας[83]. Παρόλο που το Καμερούν συνεχίζει να βιώνει πολλαπλές μοναδικές κρίσεις, υπάρχουν αρκετές γενικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά κατά την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό σε περιοχές όπως η βορειοδυτική και η νοτιοδυτική περιοχή, όπου το 68% και το 39% των σχολείων δεν λειτουργούν. Συνολικά 2.245 σχολεία εξακολουθούν να μην λειτουργούν μόνο σε αυτές τις δύο περιοχές.

105.           Η ανασφάλεια και οι βίαιες επιθέσεις έχουν επίσης οδηγήσει σε μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, με πάνω από 900.000 ανθρώπους να έχουν εκτοπιστεί στη χώρα το 2023. Καθώς οι άνθρωποι αναζητούν καταφύγιο σε αστικά κέντρα τα οποία θεωρούν ασφαλέστερα, αυτή η συνεχής εισροή παιδιών σχολικής ηλικίας, επιβαρύνει σοβαρά τις εκπαιδευτικές υποδομές. Ενώ η υψηλότερη αναλογία δασκάλων/μαθητών που επιτρέπεται από τους κυβερνητικούς κανονισμούς είναι 1/60, η μέση αναλογία είναι 1/149 στον Άπω Βορρά και στο Βορρά, με πολλά σχολεία να αντιμετωπίζουν πάνω από 200 παιδιά σε μία μόνο αίθουσα διδασκαλίας[84].

 

106.        Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Unicef του 2024, στις Βορειοδυτικές (ΒΔ) και Νοτιοδυτικές (ΝΔ) περιοχές, η κατάσταση ασφαλείας παρέμεινε ασταθής το 2024[85]. Οι επιθέσεις στην εκπαίδευση συνεχίστηκαν, με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές να πέφτουν θύματα απαγωγών και να διεγείρονται πυρπολήσεις σχολικών κτιρίων[86].

 

107.         Για τη βελτίωση του προστατευτικού περιβάλλοντος μάθησης για τα παιδιά, η UNICEF εξόπλισε 148 (55 γυναίκες) εργαζόμενους στην εκπαίδευση και τις κοινωνικές υπηρεσίες πρώτης γραμμής με δεξιότητες για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την παραπομπή περιπτώσεων παιδιών που αντιμετωπίζουν βία και κακοποίηση στο σχολικό περιβάλλον. Συνεδρίες ευαισθητοποίησης  προσέγγισαν 154.389 παιδιά (79.542 κορίτσια). Στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής ανταπόκρισης, η UNICEF εφάρμοσε μια δέσμη παρεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υποστήριξη της υγείας, διαχείριση υποθέσεων, μηχανισμούς καταγγελιών και ανατροφοδότησης με βάση την κοινότητα, εναλλακτικές φροντίδας, καθώς και επανένωση και επανένταξη οικογενειών παιδιών που φέρονται να συνδέονται με ένοπλες ομάδες.

 

108.         Περαιτέρω, στην ετήσια έκθεση της Unicef του 2023, καταγράφεται ότι για να διασφαλιστεί ότι κάθε παιδί έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση, η UNICEF έδωσε προτεραιότητα στην εφαρμογή των δεσμεύσεων που ανέλαβε η κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής για τον Μετασχηματισμό της Εκπαίδευσης που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη το 2022. Σε συνεργασία με άλλους σημαντικούς ενδιαφερόμενους φορείς, ιδίως την UNESCO, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το WFP και την Παγκόσμια Τράπεζα, η UNICEF παρείχε πολυδύναμη υποστήριξη για την προετοιμασία των μεταρρυθμίσεων διαρθρωτικής πολιτικής. Η στρατηγική του τομέα εκπαίδευσης και κατάρτισης του Καμερούν αναθεωρήθηκε και ευθυγραμμίστηκε με το μακροπρόθεσμο όραμα για το εκπαιδευτικό σύστημα του Καμερούν. Η UNICEF υποστήριξε τη σύνταξη του εθνικού σχεδίου για την εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς στρατηγικής. Σε ανταπόκριση στην υψηλού επιπέδου συνηγορία των μελών της τοπικής ομάδας για την εκπαίδευση υπό την ηγεσία της UNICEF, η κυβέρνηση αποφάσισε να προσλάβει 3.000 εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στο πλαίσιο του δημόσιου προϋπολογισμού του 2024 (με αναλογία 1:60 μαθητές). Αυτό θα ωφελήσει άμεσα 180.000 παιδιά της ηλικίας δημοτικού σχολείου[87].

 

109.        Περαιτέρω, σύμφωνα με δημοσίευμα του International Plan, το πρόγραμμα επιτάχυνσης της εκπαίδευσης έχει αποδειχθεί ανεκτίμητο στο να παρέχει σε παιδιά και νέους μια δεύτερη ευκαιρία στην εκπαίδευση. Προκειμένου να προωθηθεί η ασφαλής πρόσβαση των παιδιών σε ποιοτική εκπαίδευση, στο πλαίσιο του έργου αναλήφθηκε μια σειρά δραστηριοτήτων σε κοινοπραξία με το Νορβηγικό Συμβούλιο Προσφύγων. Αυτές περιλαμβάνουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης για τη δέσμευση της κοινότητας στο πρόγραμμα, την κατασκευή ενός χώρου προσωρινής μάθησης και τη διοργάνωση εκστρατειών "Επιστροφή στο σχολείο" και "Μείνετε στο σχολείο". Έχει επίσης συμμετάσχει στη διανομή σχολικών και διδακτικών πακέτων, στην πρόσληψη, κατάρτιση και παρακίνηση κοινοτικών ηγετών και παρατηρητών. Έχει επίσης αναληφθεί η ανάπτυξη ικανοτήτων για τους εκπαιδευτικούς του επίσημου τομέα, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι μαθητές λαμβάνουν ποιοτική εκπαίδευση[88].

 

110.        Σε σχέση με την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη,  έκθεση του Bertelsmann Stiftung για το Καμερούν δημοσιευθείσας το 2024 αναφέρει πως το Καμερούν ξοδεύει λιγότερο από το 5% του ΑΕΠ του στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και απαιτεί την πληρωμή τελών από τους χρήστες αυτών των υπηρεσιών. Προσθέτει πως η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, ιδιαίτερα χωρίς ασφάλιση, δημιουργεί εμπόδια για τους περισσότερους. Οι περισσότεροι Καμερουνέζοι βασίζονται σε άτυπους μηχανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, όπως στις οικογενειακές δομές, στα δίκτυα αλληλεγγύης και σε θρησκευτικά ιδρύματα[89].

 

111.        Σύμφωνα με έκθεση της USAID για το Καμερούν επιβεβαιώνεται πως ένα σημαντικό μέρος των υπηρεσιών υγείας -περίπου το 70% - χρηματοδοτείται από τους ίδιους τους ασθενείς, το οποίο δημιουργεί εμπόδια στην πρόσβαση, ειδικά για τις περιθωριοποιημένες κοινότητες. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, έχουν ξεκινήσει πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα Καθολικής Κάλυψης Υγείας (UHC) το οποίο υποστηρίζεται από την USAID. Από τον Αύγουστο του 2024, πάνω από 2,5 εκατομμύρια άτομα έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα, επωφελούμενοι από υπηρεσίες όπως δωρεάν συμβουλευτική για παιδιά (642,090 παιδιά έχουν λάβει δωρεάν συμβουλευτική από τον Απρίλιο του 2023)και οικονομικά προσιτή προγεννητική φροντίδα για γυναίκες[90].  Σύμφωνα με fact sheet της UNHCR του Ιουλίου 2024 για το Καμερούν καταγράφεται πως 52,000 πρόσφυγες έχουν πλέον πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη μέσω του προγράμματος Καθολική Κάλυψη Υγείας, παρέχοντας δωρεάν ή επιδοτούμενη πρόσβαση σε θεραπεία για την ελονοσία, τον HIV, τη φυματίωση, τη νεφρική ανεπάρκεια και επιδοτούμενη περίθαλψη για τις γυναίκες σε κύηση[91].

 

112.        Αναφορικά με την πρόσβαση σε υπηρεσίας υγείας στο Νοτιοδυτικό και Βορειοδυτικό Καμερούν καταγράφεται σε έκθεση της OCHA του ΟΗΕ πως περισσότερες από 210 εγκαταστάσεις υγείας σε αυτές τις δύο περιοχές δεν είναι πλέον λειτουργικές από τον Αύγουστο του 2022, είτε επειδή έχουν καταστραφεί είτε επειδή έχουν εγκαταλειφθεί από το υγειονομικό προσωπικό[92]. Εντούτοις, έτερες πηγές αναφέρουν πως στις περιοχές όπου πλήττονται από την κρίση, στις περιοχές του Βορειοδυτικού και Νοτιοδυτικού Καμερούν, έχουν αναπτυχθεί κινητές κλινικές για την παροχή βασικών υπηρεσιών υγείας σε πληθυσμούς που αντιμετωπίζουν εμπόδια σε πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη[93].  Σε  Situation Report της  OCHA για το Νοέμβριο του 2024 καταγράφεται για το Νοτιοδυτικό και Βορειοδυτικό Καμερούν πως 2.682 άτομα προσέγγισαν υπηρεσίες υγείας μέσω κινητών κλινικών και πως οι επιθέσεις σε σχολικές εγκαταστάσεις συνεχίστηκαν[94]

 

113.        Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι στο Καμερούν, πολλά παιδιά στερούνται την πρόσβαση στην εκπαίδευση λόγω μιας σειράς παραγόντων. Η έλλειψη σχολικών υποδομών, καθιστά δύσκολή τη φοίτηση για πολλούς μαθητές. Επιπλέον, η πολιτική αστάθεια και οι συγκρούσεις στην περιοχή, επίσης συμβάλλουν στη διακοπή της εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα χιλιάδες παιδιά να μην έχουν την ευκαιρία να μορφωθούν. Ωστόσο, παρατηρείται ότι γίνονται προσπάθειες αναβάθμισης του συστήματος εκπαίδευσης, σύμφωνα με τις ανωτέρω εξωτερικές πηγές, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες διδασκαλίας και να έχουν περισσότερα παιδιά πρόσβαση στην εκπαίδευση. Εξίσου δύσκολη καθίσταται και η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε περιοχές όπου πλήττονται από τις συγκρούσεις λόγω έλλειψης ιατρικού προσωπικού, υποχρηματοδότησης και ανασφάλειας. Ωστόσο, στις ανωτέρω περιοχές έχουν αναπτυχθεί, βάσει των ανωτέρω εξωτερικών πηγών, κινητές μονάδες υγείας, οι οποίες, σε έναν βαθμό, έχουν διευκολύνει την πρόσβαση σε βασική ιατρική περίθαλψη. Επιπλέον, από τα ως άνω αναφερόμενα προκύπτει ότι η πρόσβαση δυσχεραίνεται και από τα τέλη χρήσης των υπηρεσιών, που επιβαρύνουν τους πολίτες. Παρά ταύτα, οι εξωτερικές πηγές καταδεικνύουν πως καταβάλλονται προσπάθειες μέσω κυβερνητικών πρωτοβουλιών, με τη στήριξη διεθνών οργανισμών, για την εφαρμογή προγραμμάτων δωρεάν παιδιατρικής φροντίδας και οικονομικά προσιτών υπηρεσιών  υγείας προς όλους.

 

114.        Ως εκ της ανωτέρω ανάλυσης προκύπτει πως οι συγκρούσεις στο Νοτιοδυτικό και Βορειοδυτικό τμήμα της χώρας δυσχεραίνουν την πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση κυρίως στο ανωτέρω τμήμα της χώρας ενώ τα παιδιά εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης που επικρατεί εκεί καθίστανται περισσότερο ευάλωτα σε περιστατικά βίας, μη πρόσβασης σε τροφή, και κατάλληλης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Περαιτέρω, ως εντοπίζεται από τις ανωτέρω πηγές οι σοβαρές προκλήσεις για τα παιδιά αναφορικά με την πρόσβαση στην εκπαίδευση και ιατρική περίθαλψη εστιάζονται κυρίως στις Βορειοδυτικές και Νοτιοδυτικές περιοχές της χώρας όχι στα αστικά κέντρα όπως εν προκειμένω στις γαλλόφωνες περιοχές της χώρας.  

 

115.        Επομένως, το ανωτέρω στοιχείο του προφίλ της Αιτήτριας, ήτοι μητέρας με ανήλικο τέκνο στην Κυπριακή Δημοκρατία, θα μπορούσε να δυσχεράνει την επιστροφή της στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας. Αντίθετα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές στη Yaound? τα παιδιά της Αιτήτριας θα είχαν πρόσβαση τόσο στην εκπαίδευση όσο και σε κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η μετεγκατάσταση της Αιτήτριας έχει εξεταστεί και αναλυθεί ανωτέρω, όπου κρίθηκε εύλογη η εκεί μετεγκατάστασή της. Σημειώνεται περαιτέρω, ως προς το ζήτημα της οικογενειακής ενότητας ότι η Αιτήτρια, κατά τη δήλωσή της, δεν διαμένει μαζί με τον πατέρα του ανήλικου τέκνου της που απέκτησε στη Δημοκρατία, καθώς ο τελευταίος διαμένει στη Γερμανία. Ως εκ τούτου, με βάση τα ενώπιόν μου δεδομένα δεν εγείρεται ζήτημα ως προς την πτυχή αυτής της αρχής της μη επαναπροώθησης, ήτοι την οικογενειακή ενότητα. Να σημειωθεί ότι η Αιτήτρια ερωτήθηκε ειδικώς προκειμένου να τοποθετηθεί ως προς το ενδεχόμενο μετεγκατάστασής της στη Yaound?.

 

116.        Συνεπώς, βάσει των ανωτέρω, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι άμα τη επιστροφή της Αιτήτρια στη χώρα της και ειδικώς στη Yaound?  έχει βάσιμο φόβο δίωξης ή θα διατρέξει κίνδυνο να υποβληθεί σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση, ή τιμωρία κατά παράβαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ και της αρχής της μη επαναπροώθησης.

117.        Επιπλέον, δεν εγείρεται ζήτημα παράβασης της αρχής της μη επαναπροώθησης σε περίπτωση επιστροφής της στο Καμερούν για τους ίδιους λόγους που αναλύθηκαν ανωτέρω στο πλαίσιο της αίτησής της για διεθνή προστασία. Δεν εγείρεται δε οποιοσδήποτε ισχυρισμός και δεν έχει τεθεί ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου οτιδήποτε άλλο συναφές με την εν λόγω αρχή πέραν των όσων ήδη εξετάστηκαν και αναλύθηκαν ανωτέρω. (Βλ. απόφαση της της 17ης Οκτωβρίου 2024, υπόθεση C 156/23 [Ararat] K, L, M, N κατά Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, ECLI:EU:C:2024:892, ιδίως σκέψεις 50 έως 51).

 

 

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €500 έξοδα εναντίον της Αιτήτριας και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.