S.J.A. ν. Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου, Υπoθ. Αρ.: 2105/23, 24/2/2025
print
Τίτλος:
S.J.A. ν. Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου, Υπoθ. Αρ.: 2105/23, 24/2/2025

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

Υπoθ. Αρ.: 2105/23

 

25 Φεβρουαρίου 2025 

[Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, ΔΔΔΔΠ] 

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος 

 

Μεταξύ: 

  S.J.A 

Αιτητής 

-και- 

 

Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω

Υπηρεσίας Ασύλου 

Καθ' ων η Αίτηση 

 

Κ. Αριστοδήμου (κα), για Μ. Παπαλοΐζου (κος), Δικηγόρος για τον Αιτητή  

Λ. Βελίκοβα (κα), για Μ. Καρπούζη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους Καθ' ων η Αίτηση

[Ο Αιτητής παρών]

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ Δ. ΔΔΔΠ:  Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 29/05/2023, σύμφωνα με την οποία το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε και καλεί το Δικαστήριο όπως κηρύξει αυτήν άκυρη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος. Με δεύτερη αιτούμενη θεραπεία, ζητείται η αναγνώριση στον Αιτητή καθεστώτος διεθνούς προστασίας. 

 

Όπως προκύπτει τόσο από την Ένσταση, αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, που αποτελεί τεκμήριο Α στην παρούσα διαδικασία, τα ουσιώδη γεγονότα που αφορούν την υπό εξέταση υπόθεση είναι τα ακόλουθα:

 

Ο Αιτητής είναι ενήλικος, υπήκοος Νιγηρίας και κάτοχος διαβατηρίου της χώρας καταγωγής του με ημερομηνία έκδοσης 17/01/2020 και ημερομηνία λήξης 16/01/2025, o οποίος, σύμφωνα με δική του δήλωση, εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του στις 14/11/2020, κάνοντας χρήση διαβατηρίου, μεταβαίνοντας μέσω Τουρκίας στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου από όπου στη συνέχεια διήλθε παράτυπα στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, υποβάλλοντας στις 24/09/2021 αίτηση διεθνούς προστασίας.

 

Στις 24/04/2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο και στις 28/04/2023, ο αρμόδιος λειτουργός, στη βάση των δηλώσεων του Αιτητή, συνέταξε εισηγητική έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, εισηγούμενος την απόρριψη του αιτήματος του Αιτητή. Αυθημερόν, λειτουργός δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών να ασκεί καθήκοντα Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου κατόπιν εξέτασης της εισηγητικής έκθεσης αποφάσισε την απόρριψη της αίτησής του για διεθνή προστασία, σύμφωνα με τα άρθρα 13(2)(δ) και 18(7Β) του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου μαζί με την αιτιολογία αυτής, η οποία περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 29/05/2023, παραλήφθηκε από τον Αιτητή στις 06/06/2023, θέτοντας ο τελευταίος την υπογραφή του μετά από πλήρη κατανόηση του περιεχομένου της.

 

Εμπρόθεσμα ο Αιτητής, μέσω του συνηγόρου του, καταχώρησε την με τον πιο πάνω αριθμό και τίτλο προσφυγή εναντίον της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση, προβάλλοντας με αυτή πλήθος νομικών ισχυρισμών προς ακύρωση της προσβαλλόμενης.

 

Με τη γραπτή αγόρευση του συνηγόρου του, ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη θα πρέπει να ακυρωθεί καθότι αυτή εκδόθηκε από αναρμόδιο όργανο και κατά παράβαση της ορθής και/ή νόμιμης διαδικασίας εφόσον οι Καθ’ ων η αίτηση παρέλειψαν να ακολουθήσουν την ορθή διαδικασία ως προνοείται στο άρθρο 12 της οδηγίας για τις Διαδικασίες Ασύλου και ακολούθησαν μια αυτοματοποιημένη διαδικασία.  Συγκεκριμένα, ισχυρίζεται ότι: δεν του παρασχέθηκε η δυνατότητα επικοινωνίας με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) ή με οργανώσεις που παρείχαν νομική αρωγή και/ή δεν διεξήχθη ορθή διαδικασία συνέντευξης, δεν του δόθηκε το δικαίωμα να εκπροσωπηθεί από δικηγόρο κατά τη διάρκεια της συνέντευξης και οι Καθ' ων η αίτηση δεν άσκησαν τη διακριτική τους ευχέρεια να τον καλέσουν σε επανάληψη της συνέντευξης και/ή να του παράσχουν το ευεργέτημα της αμφιβολίας.  Περαιτέρω, υποστηρίζει ότι η προσβαλλόμενη λήφθηκε χωρίς τη διεξαγωγή δέουσας έρευνας σε σχέση με το αίτημά του, με αποτέλεσμα να στερηθεί του καθεστώτος του πρόσφυγα ή της συμπληρωματικής προστασίας.

 

Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση, μέσω της δικής τους αγόρευσης, υπεραμύνονται της νομιμότητας και της ορθότητας της υπό εξέτασης απόφασης, ισχυριζόμενοι ότι η επίδικη απόφαση των Καθ' ων η αίτηση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, κατόπιν δέουσας έρευνας και επαρκούς αιτιολογίας και ότι ο Αιτητής δεν έχει αποσείσει το βάρος απόδειξης που φέρει από το Νόμο.  Ακόμη, αποτελεί θέση τους ότι ο Αιτητής δεν επικαλέστηκε κανέναν απολύτως ισχυρισμό, ο οποίος να συνηγορεί προς το γεγονός ότι αυτός εμπίπτει στις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος διεθνούς προστασίας ή συμπληρωματικής προστασίας.  Επιπλέον, απορρίπτουν όλους τους προβαλλόμενους από τον Αιτητή ισχυρισμούς και καλούν το Δικαστήριο όπως απορρίψει την προσφυγή του, επικυρώνοντας την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου. 

 

Κατά το στάδιο των διευκρινήσεων, η ευπαίδευτη συνήγορος για τον Αιτητή περιόρισε τους νομικούς ισχυρισμούς της στη μη διεξαγωγή δέουσας έρευνας από πλευράς των Καθ' ων η αίτηση κατά την λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, εγκαταλείποντας όλους τους λοιπούς προβαλλόμενους ισχυρισμούς.

 

 

Έχω μελετήσει με μεγάλη προσοχή τα όσα τέθηκαν ενώπιον μου από τους συνηγόρους των διαδίκων και δεδομένου ότι το παρόν Δικαστήριο, δυνάμει του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν. 73(Ι)/2018, κέκτηται εξουσίας όπως εξετάζει πέραν από την νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης και την ορθότητα αυτής, ήτοι εξέταση επί της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή, κρίνω σκόπιμο όπως καταγραφούν όλοι οι ισχυρισμοί που προέβαλε ο Αιτητής σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός του, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης αλλά και για να διαφανεί εάν οι Καθ' ων η αίτηση αποφάσισαν μετά από δέουσα έρευνα, ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της διακριτικής τους ευχέρειας.

 

Με την αίτησή του για παροχή διεθνούς προστασίας o Αιτητής δήλωσε ότι οι γονείς του κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ Orisha-nla που συνέβη στην Ago-Iwoye, ζήτησαν πνευματική βοήθεια προκειμένου να μπορέσουν να αποκτήσουν παιδιά.  Παράλληλα, ορκίστηκαν ότι αν τυχόν αποκτούσαν παιδί, μόλις έφτανε σε ηλικία 40 ετών, θα το αφιέρωναν στο θεό.  Οι γονείς του απεβίωσαν ενόσω ο Αιτητής ήταν ακόμα ανήλικος και μέχρι την ηλικία των 23 ετών διέμενε με τον θείο του, ενώ από τα 23 του χρόνια και έπειτα δημιούργησε τη δική του οικογένεια. Συνεχίζει ο Αιτητής αναφέροντας ότι δυο μέρες πριν τα 40α του γενέθλια, κάποιοι ηλικιωμένοι άντρες, οι οποίοι προέρχονταν από το χωριό της μητέρας του, τον προσέγγισαν, αναφέροντας του ότι οι γονείς του τον αφιέρωσαν στο θεό του Orisha-nla και ότι ο θεός τον επέλεξε ως τον εκπρόσωπο της θρησκείας τους.  Με το που έγινε 41 ετών, η πίεση ήταν τέτοια που αναγκάστηκε να τηλεφωνήσει σε ένα φίλο του και εκείνος του είπε ότι η μόνη λύση ήταν να ζητήσει άσυλο.

 

Στα πλαίσια της προφορικής του συνέντευξης, ο Αιτητής προέβαλε ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη Ikorodu της πολιτείας Lagos, η οποία αποτελεί και τον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του στη χώρα. Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση, ο Αιτητής δήλωσε παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών, η σύζυγός του και τα παιδιά του εξακολουθούν να διαμένουν στο χωριό Agbede της πόλης Ikorodu της πολιτείας Lagos, οι δε γονείς του απεβίωσαν ενόσω ο ίδιος ήταν ανήλικος. Επιπλέον ο Αιτητής δήλωσε απόφοιτος Πανεπιστημίου στο κλάδο πληροφορικής και πως στη χώρα του ασχολείτο με την αγορά και την επισκευή γεννητριών.

 

Όσον αφορά τους λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει τη χώρα του κατά την ελεύθερη αφήγηση του, ο Αιτητής επανέλαβε όσα κατέγραψε στην αίτησή του. Ισχυρίστηκε ειδικότερα ότι οι γονείς του ζήτησαν πνευματική βοήθεια προκειμένου να μπορέσουν να αποκτήσουν παιδιά.  Παράλληλα, η μητέρα του ορκίστηκε ότι αν τυχόν αποκτούσαν παιδί, μόλις έφτανε σε ηλικία 40 ετών, θα το αφιέρωναν στο θεό.  Δυο μέρες πριν τα 40α του γενέθλια, οι συγγενείς του από την πλευρά της μητέρας του, τον προσέγγισαν και του ανέφεραν ότι η μητέρα του τους μίλησε για τον όρκο της και ότι βρέθηκαν εκεί για να τον βοηθήσουν ώστε να αφιερωθεί στο θεό και να γίνει ο εκπρόσωπος της θρησκείας τους.

 

Στον Αιτητή τέθηκαν διευκρινιστικές ερωτήσεις ως προς τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς του, με τον τελευταίο να αναφέρει ότι η πρώτη φορά που τον προσέγγισαν οι τρεις ηλικιωμένοι άντρες οι οποίοι του ζητούσαν να γίνει ο εκπρόσωπος της θρησκείας τους ήταν στις 20/07/2020, και ακολούθησαν και άλλες επισκέψεις, συνολικά πέντε στον αριθμό με τον Αιτητή σε κάθε επίσκεψη να αρνείται να αναλάβει το ρόλο του εκπροσώπου εφόσον δε γνώριζε σχετικές  πληροφορίες για την πίστη τους.  Μετά το πέρας οποιασδήποτε επίσκεψης, οι συγγενείς του εξακολουθούσαν μεν να επιμένουν, ωστόσο ουδέποτε τον απείλησαν ή του δημιούργησαν πρόβλημα.  Αφ’ ης στιγμής έφυγε από τη χώρα, ο Αιτητής δήλωσε άγνοια σχετικά με την ανάληψη του συγκεκριμένου ρόλου αλλά και του γεγονότος ότι για τρία χρόνια δεν είχε αναλάβει ευθύνες εκπροσώπου κάποιος.

 

Ο Αιτητής ανέφερε ότι στην περίπτωση που δεχόταν να γίνει εκπρόσωπος της θρησκείας τους, ως η αντίληψή του, όφειλε να προβαίνει σε θυσίες και να φροντίζει το είδωλο.

 

Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξη ο Αιτητής διευκρίνισε ότι η πρώτη φορά που τον επισκέφθηκαν οι τρεις ηλικιωμένοι άντρες ήταν το 2019 και όχι το 2020.  Κληθείς να παραθέσει πως κατάφερε από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι και τον Νοέμβριο του 2020 να παραμένει στη Νιγηρία χωρίς να γίνει εκπρόσωπος, ανέφερε ότι στην αρχή δεν πήρε στα σοβαρά όσα του λέχθηκαν και ότι αντιλήφθηκε τη σοβαρότητα της κατάστασης όταν άρχισαν να επιμένουν.

 

Ο αρμόδιος λειτουργός στην εισηγητική του έκθεση διέκρινε δυο ουσιώδεις ισχυρισμούς.  Ο πρώτος ισχυρισμός αφορά την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής του Αιτητή και ο δεύτερος τις πιέσεις που δεχόταν από συγγενείς του να αναλάβει την εκπροσώπηση της θρησκείας τους.

 

Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός έγινε αποδεκτός αφού δεν προέκυψαν στοιχεία περί του αντιθέτου και οι δηλώσεις του Αιτητή επιβεβαιώθηκαν και/ή εντοπίστηκαν σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.  Επιπλέον, ο Αιτητής προσκόμισε διαβατήριο από τη χώρα καταγωγής του.

 

Ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός απορρίφθηκε καθώς ο Αιτητής δεν μπόρεσε να παραθέσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες που άπτονταν του πυρήνα του αιτήματός του και οι απαντήσεις του στις ερωτήσεις που του τέθηκαν ήταν γενικές, αόριστες, ασαφείς και αντιφατικές.  Συγκεκριμένα, δεν ήταν σε θέση να παραθέσει πληροφορίες σχετικά με τι του ζητήθηκε από τους συγγενείς του αλλά και ποια θα ήταν τα καθήκοντά του στην περίπτωση που αναλάμβανε το ρόλο του εκπροσώπου της θρησκείας τους.  Περαιτέρω, δεν γνώριζε στοιχεία για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις και γενικότερα για τη θρησκεία τους.  Επιπλέον, προέβαλε ότι έπρεπε να γίνει ο εκπρόσωπος της θρησκείας τους προσθέτοντας ότι τον προσέγγισαν δυο μέρες πριν τα 40 α γενέθλιά του. Ωστόσο, ως δήλωσε τον επισκέφτηκαν στις 20/07/2020 και επομένως, βάση της ημερομηνίας γέννησής του, ήταν ήδη 41 ετών.  Επισημανθείς για την αντίφαση στους ισχυρισμούς του, συνέχισε να επαναλαμβάνει τη συγκεκριμένη ημερομηνία.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε πως λόγω της υποκειμενικής φύσης του ισχυρισμού δεν δικαιολογείτο η οποιαδήποτε ανάλυσή του μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης.  Επιπλέον, πρόσθεσε ότι συνεπεία της μη στοιχειοθέτησης της εσωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού, ο τελευταίος δεν μπορούσε να τύχει αποδοχής.

 

Προχωρώντας σε αξιολόγηση κινδύνου βάσει των αποδεκτών ισχυρισμών, ήτοι των προσωπικών στοιχείων του Αιτητή, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι, επί τη βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές αναφορικά με τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, δεν προκύπτει εύλογη πιθανότητα ότι σε περίπτωση επιστροφής του στην Νιγηρία και συγκεκριμένα στην πολιτεία Lagos, θα αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο βλάβης.  Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, κρίθηκε ότι από τα στοιχεία και το προφίλ του Αιτητή, τις δηλώσεις του και την ανάλυση κινδύνου δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξής του σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του στο πλαίσιο του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Επιπλέον κρίθηκε ότι δεν προκύπτει ούτε πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βάβης του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του, στο πλαίσιο του άρθρου 19(1) και (2) του περί Προσφύγων Νόμου. Τούτων λεχθέντων οι Καθ’ ων η αίτηση απέρριψαν το αίτημα του Αιτητή στο σύνολό του ως αβάσιμο.

 

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν.6(Ι)/2000, «πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο, που λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγένειας του και δεν είναι σε θέση ή λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής».

 

Για να αναγνωριστεί πρόσωπο ως πρόσφυγας, θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης, του οποίου τόσο το υποκειμενικό όσο και το αντικειμενικό στοιχείο πρέπει να εκτιμηθούν από το αρμόδιο όργανο προτού καταλήξει σε απόφαση.

 

Το άρθρο 18(5) του ίδιου Νόμου προνοεί ότι «εναπόκειται στον Αιτητή να τεκμηριώσει την αίτηση διεθνούς προστασίας», χωρίς να απαιτείται να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία.  Ο Αιτητής έχει την ευθύνη να εκθέσει με την αίτησή του αλλά και μέσα από την ενώπιον της αρμόδιας αρχής συνέντευξή του, ακόμα και ενώπιον του Δικαστηρίου, μέσω της ορθής δικονομικής διαδικασίας, με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία του προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης υφιστάμενο στη χώρα καταγωγής του.  Ο Αιτητής οφείλει να επικαλεστεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το υποβληθέν αίτημά του για διεθνή προστασία, το δε αρμόδιο όργανο εξετάζοντας την αίτηση του Αιτητή οφείλει να λάβει υπόψη του κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός.  Επί τούτου ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι οι Καθ΄ ων η αίτηση στα πλαίσια εξέτασης της αίτησής του, δεν προέβησαν σε δέουσα έρευνα.

 

Είναι πάγια νομολογημένο ότι δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447).  Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (βλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Ττουσούνα ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. 2 Α.Α.Δ. 120).  Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή έρευνα.

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του Αιτητή, με σκοπό να εξεταστεί ο προωθούμενος ισχυρισμός του Αιτητή περί πάσχουσας έρευνας, το Δικαστήριο μελετώντας το σύνολο του διοικητικού φακέλου, διαπιστώνει ότι οι Καθ’ ων η αίτηση συνεκτίμησαν και αξιολόγησαν τα στοιχεία του είχαν ενώπιον τους προτού καταλήξουν στην προσβαλλόμενη απόφαση, εκδίδοντας με τον τρόπο αυτό αιτιολογημένη απόφαση και εντός των πλαισίων της διακριτικής τους ευχέρειας.

 

Ειδικότερα, τα ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση περί αναξιοπιστίας του ισχυρισμού του Αιτητή περί των πιέσεων προς τον Αιτητή από τους συγγενείς του για να αναλάβει ως εκπρόσωπος της θρησκείας τους, κρίνονται ορθά καθώς το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι πράγματι ο Αιτητής δεν κατάφερε να παραθέσει λεπτομερείς, επαρκείς και διεπόμενες από συνοχή δηλώσεις ή και απαντήσεις. Αρχικά, παρατηρώ ότι ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι οι συγγενείς του από την πλευρά της μητέρας του τον επισκέφθηκαν πέντε φορές ζητώντας του να αναλάβει το ρόλο του εκπροσώπου της θρησκείας τους, ωστόσο, παρέλειψε να μιλήσει για όσα συνέβησαν στις επισκέψεις αυτές, αρκούμενος στο να δηλώνει συνεχώς ότι κάθε φορά αρνιόταν την προσφορά των συγγενών του, οι οποίοι ουδέποτε τον απείλησαν παρά μόνο επέμεναν.  Περαιτέρω, ο Αιτητής δεν γνώριζε καμία πληροφορία για τα εν λόγω άτομα όπως για παράδειγμα ποιοι ήταν και σε ποιο θεό πίστευαν.  Ακόμη, ερωτηθείς σε σχέση με τα καθήκοντά του στην περίπτωση που αναλάμβανε αυτό το ρόλο, ο Αιτητής απάντησε μεν ότι θα έπρεπε να προβαίνει σε θυσίες και να φροντίζει το είδωλο, όμως δεν παρέθεσε οποιαδήποτε πληροφορία ώστε να επεξηγήσει περαιτέρω τις δηλώσεις του.

 

Τέλος λαμβάνεται υπόψη ότι από τον Ιούλιο του 2019 που κατ’ ισχυρισμός ξεκίνησαν οι επισκέψεις των συγγενών για ανάληψη του Αιτητή του ρόλου του θρησκευτικού εκπροσώπου μέχρι και το Νοέμβριο του 2020 όταν εγκατέλειψε τη χώρα του δεν του συνέβη, ως ο ίδιος δήλωσε, απολύτως τίποτα.  Τα ανωτέρω συνηγορούν υπερ του ότι ο Αιτητής δεν αντιμετώπιζε πραγματικό φόβο δίωξης στη χώρα του.

 

Προχωρώντας στη διερεύνηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του υπό εξέταση ισχυρισμού και δεδομένου ότι οι Καθ΄ων η αίτηση έκριναν ότι λόγω της υποκειμενικής φύσης των προβαλλόμενων από τον Αιτητή ισχυρισμών, δεν υπάρχει περιθώριο έρευνας σε εξωτερικές πηγές, το Δικαστήριο προέβη σε σχετική έρευνα από την οποία διαπιστώνονται τα εξής:

 

Σε άρθρο σε σχέση με τους Αφρικανούς θεούς και θεές, καταγράφεται ότι οι παραδοσιακοί αφρικανικοί πολιτισμοί πιστεύουν σε ή λατρεύουν πολλούς θεούς.[1]  Στην πληθώρα αυτών των θεών συγκαταλέγεται και ο Obatala ή αλλιώς Orisha-nla[2] ο οποίος πρόκειται για το θεό «δημιουργό» δεδομένου του ότι του ανατέθηκε η θεϊκή αποστολή της δημιουργίας του κόσμου και των κατοίκων του.  Ο Obatala, θεωρείται ως μια από τις παλαιότερες και σοφότερες θεότητες και συνδέεται με τη δημιουργικότητα, τον πολιτισμό και τον ίδιο τον άνθρωπο.[3]

 

Σε σχέση με τις τελετουργίες και τις θυσίες ως αναφέρεται σε σχετική πηγή, όσοι πολιτισμοί πιστεύουν στις θεότητες, προκειμένου να αποτιμήσουν φόρο τιμής προς αυτές εκτελούν διάφορες τελετουργίες και προσφέρουν θυσίες.  Οι τελετουργίες, διεξάγονται από πνευματικούς ηγέτες ή ιερείς,[4] οι οποίοι όντας κυριαρχημένοι από το πνεύμα που στέλνει η θεότητα, παραδίδουν το μήνυμά της στους πιστούς[5] ενώ πραγματοποιούνται για να διατηρηθεί η σχέση με τη θεότητα και να ζητηθεί η ευλογία και η προστασία της. [6]

 

Σύμφωνα με τα πιο πάνω, οι δηλώσεις του Αιτητή βρίσκουν, εν μέρει, έρεισμα στις διαθέσιμες πληροφορίες, αφού διασταυρώνονται μόνο τα στοιχεία που αφορούν την πίστη στο θεό Obatala (Orisha-nla) και την ύπαρξη πνευματικών ηγετών ή ιερέων που επικοινωνούν με τη θεότητα μεταφέροντας τα μηνύματά της στους πιστούς, πλην όμως ο Αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του, εφόσον το αφήγημά του δεν αποκάλυψε τη βασιμότητα των ισχυρισμών του και αρκέστηκε σε γενικές, αόριστες και αντιφατικές αναφορές.  Ως εκ τούτου, ο σχετικός ισχυρισμός ορθά δεν έγινε αποδεκτός λόγω ελλιπούς εσωτερικής αξιοπιστίας.

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που θα διατρέξει ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ανατρέχοντας και πάλι στο πρακτικό της συνέντευξης, όπως εκτέθηκε αναλυτικά και ανωτέρω, δήλωσε φόβο από τους συγγενείς του από την πλευρά της μητέρας του, οι οποίοι σε περίπτωση εντοπισμού του θα τον πίεζαν να αναλάβει το ρόλο του εκπροσώπου της θρησκείας τους.

 

Σε σχέση με τον εκπεφρασμένο φόβο του Αιτητή, το Δικαστήριο κρίνει ότι το συγκεκριμένο σκέλος του φόβου του Αιτητή δεν είναι βάσιμο και δικαιολογημένο καθώς ο συνδεόμενος με το συγκεκριμένο φόβο ισχυρισμός απορρίφθηκε ως μη αξιόπιστος και ως εκ τούτου δεν προκύπτουν στοιχεία επικείμενης στοχοποίησης και/ή δίωξης του Αιτητή από τα άτομα αυτά, σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία.  Σε κάθε περίπτωση, όπως εκτέθηκε και ανωτέρω, ο Αιτητής δεν βίωσε κάποια κακοποιητική συμπεριφορά ούτε του συνέβη κάτι προσωπικά από την πρώτη φορά που τον επισκέφθηκαν τα εν λόγω άτομα μέχρι και τη στιγμή που εγκατέλειψε τη χώρα του.

 

Από το ιστορικό του Αιτητή όπως αυτό φαίνεται πιο πάνω, στη βάση των δεδομένων του διοικητικού φακέλου και από την ανωτέρω αξιολόγηση των ισχυρισμών του, προκύπτει ότι ορθά κρίθηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση ότι ο Αιτητής δε στοιχειοθέτησε κανέναν ισχυρισμό που να ενέπιπτε στις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.

 

Με βάση τα πιο πάνω και ελλείψει παρελθούσας εις βάρος του Αιτητή πράξης δίωξης, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν ανέκυψαν ενδείξεις εκ των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία και συγκεκριμένα στην πολιτεία Lagos, ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει πραγματική, υφιστάμενη και τρέχουσα απειλή από οπουδήποτε φορέα, κρατικό ή μη, ως εκ τούτου ο φόβος του κρίνεται αβάσιμος και μη δικαιολογημένος.

 

Ο «Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων» (Μάρτιος 2015) καθορίζει πως στη βάση της συλλογής πληροφοριών θα πρέπει να προσδιορίζονται τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του πρόσφυγα και αν δεν υπάρχει κατάληξη ότι μπορεί να δοθεί προσφυγικό καθεστώς, τότε το αρμόδιο όργανο θα πρέπει να εκτιμήσει εάν τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του προσώπου που δικαιούται συμπληρωματική προστασία.

 

Αποτελεί κρίση μου ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 του Νόμου, έτσι ώστε να εκχωρηθεί στον Αιτητή καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αφού δεν προέκυψε βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος του Αιτητή να αντιμετωπίσει κίνδυνο σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στη  χώρα καταγωγής του.

 

Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), «ουσιώδεις λόγοι».  Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, του Ν.6(Ι)/2000 σημαίνει (α) κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, ή (β) βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ή (γ) να υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619).

 

Ο Αιτητής δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει οποιοδήποτε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής σε περίπτωση επιστροφής του υπό τα άρθρα 19(2)(α) και (β) του Νόμου.

 

Εξετάζοντας την πρώτη προϋπόθεση του άρθρου 19(γ) του Νόμου, κατά πόσο υφίσταται ένοπλη σύρραξη στη πολιτεία Lagos αλλά και ειδικότερα στην πόλη Ikorodu, τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, κατόπιν έρευνας του Δικαστηρίου προκύπτουν τα ακόλουθα:

 

Ανατρέχοντας σε πρόσφατα στοιχεία από τη βάση δεδομένων της ACLED (“Armed Conflict Location and Event Data Project”) για το διάστημα από 17/02/2024 έως 14/02/2025, στην πολιτεία Lagos καταγράφηκαν 209 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο 110 ανθρώπων.  Αναλυτικότερα, έχουν καταγραφεί, 26 εξεγέρσεις/ταραχές (riots) με 18 ανθρώπινες απώλειες, 76 διαμαρτυρίες (protests) με καμία ανθρώπινη απώλεια, 27 περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (violence against civilians) με 10 ανθρώπινες απώλειες και 80 μάχες (battles) με 82 ανθρώπινες απώλειες.[7] Επίσης, στην πόλη Ikorodu, βάσει της βάσης ACLED κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα, καταγράφηκαν 1 διαμαρτυρία  με καμία ανθρώπινη απώλεια, 3 περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών με καμία  ανθρώπινη απώλεια, 1 εξέγερση/ταραχή με καμία ανθρώπινη απώλεια και 3 μάχες με 6 ανθρώπινες απώλειες.[8]   Τα εν λόγω στοιχεία εξεταζόμενα συνδυαστικά με τον εκτιμώμενο πληθυσμό της πολιτείας Lagos (13,491,800 κάτοικοι)[9] και της πόλης Ikorodu (781,500 κάτοικοι)[10] καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν συνθήκες αδιάκριτης βίας και γενικά δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος για έναν πολίτη να επηρεαστεί προσωπικά μόνο από την παρουσία του στην πολιτεία Lagos όπως και στην πόλη Ikorodu, υπό την έννοια του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ.

 

Εφόσον από τις αντληθείσες πληροφορίες δεν προκύπτει ότι στον τόπο τελευταίας διαμονής του Αιτητή λαμβάνει χώρα διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη εντός του πλαισίου του άρθρου 19(2)(γ) του Νόμου, το Δικαστήριο κρίνει ότι παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» όπως αυτή προνοείται από τη νομολογία του ΔΕΕ.

 

Ενόψει των ανωτέρω, κρίνω, υπό τις περιστάσεις, ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει σε κανένα στάδιο της διαδικασίας τη βασιμότητα του αιτήματός του για αναγνώριση της ιδιότητας του πρόσφυγα, δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου και της Σύμβασης της Γενεύης, ούτε για την παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Νόμου.  Η απόφαση των Καθ’ ων η αίτηση κρίνεται ορθή και νόμιμη πλήρως αιτιολογημένη.

 

Λαμβάνεται υπόψιν και το γεγονός ότι ούτε στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ο Αιτητής κατόρθωσε να αντικρούσει τα ευρήματα περί αναξιοπιστίας των ισχυρισμών του από τους Καθ’ ων η Αίτηση, ούτε όμως προέβαλε οποιονδήποτε στοιχειοθετημένο ισχυρισμό σε σχέση με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία.

 

Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €1000 έξοδα υπέρ των Καθ'ων η αίτηση και εναντίον του Αιτητή, η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

        Α.ΑΓΡΟΤΗ, Δ ΔΔΔΠ



[1] Ikechukwu Anthony Kanu, “ IGBO-AFRICAN GODS AND GODDESSES ” Nnadiebube Journal of Philosophy, 2018, p. 142, διαθέσιμο στο: https://ikechukwuanthonykanu.com/repo/IGBO%20GODS%20AND%20GODDESES.pdf (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 18/02/2024).

[2] “ Obatala is tempted with Palm Wine ” Oxford Reference, διαθέσιμο στο: https://www.oxfordreference.com/display/10.1093/oi/authority.20110803100243353 (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 18/02/2025).

[3] Fiyinfoluwa Victory, “ Obatala: The Creator and Wisdom Keeper in Yoruba Mythology ”, Oriire, 06/08/2023, διαθέσιμο στο: https://www.oriire.com/article/obatala-the-creator-and-wisdom-keeper-in-yoruba-mythology (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 18/02/2025).

[4] “ Exploring Igbo mythology Gods and Goddesses: Divine Tales from Nigeria’s Rich Culture ”, Old World Gods, rituals and offerings to honor the deities, διαθέσιμο στο: https://oldworldgods.com/other/igbo-mythology-gods-and-goddesses/ (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 19/02/2025).

[5] Ibid, αριθμός 3

[6] Ibid, αριθμός 4

[7] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. Πλατφόρμα Explorer , με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 17/02/2024 – 14/02/2025, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Violence against civilians / Riots / Protests / Battles και ΠΕΡΙΟΧΗ: Africa - Nigeria - Lagos) (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 19/02/2025).

[8] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. Πλατφόρμα Explorer , με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 17/02/2024 – 14/02/2025, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Violence against civilians / Protests / Riots/ Battles και ΠΕΡΙΟΧΗ: Africa - Nigeria - Lagos - Ikorodu) (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 19/02/2025).

[9] City Population, Nigeria, Lagos https://www.citypopulation.de/en/nigeria/admin/NGA025__lagos/ (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 19/02/2025).

[10] City Population, Nigeria, Lagos, Ikorodu https://www.citypopulation.de/en/nigeria/admin/lagos/NGA025012__ikorodu/ (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 19/02/2025).


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο