ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.:  2273/2023

28 Φεβρουαρίου, 2025

[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

E.O.U.

από Νιγηρία

                                     Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

της Υπηρεσίας Ασύλου

 

Δικηγόροι για Αιτητή: Τζ. Μπετίτο (κος) για Πιερίδης και Πιερίδης

Δικηγόροι για Καθ’ ων η αίτηση: Μ. Φιλίππου (κα) για Α. Αναστασιάδη (κα), για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερ. 20.06.2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Σκιαγραφώντας τα γεγονότα που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά

προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου ο οποίος κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας και σημειώθηκε ως Τεκμήριο 1 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»), καταγράφονται τα ακόλουθα:

 

Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία την οποία εγκατέλειψε στις 22.09.2021 και στις 09.11.2021 εισήλθε στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, μέσω των μη ελεγχόμενων περιοχών όπου διέμενε με φοιτητική άδεια παραμονής (student visa). Στις 20.11.2021 υπέβαλε αίτηση για παροχή καθεστώτος διεθνούς προστασίας και στις 15.06.2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος υπέβαλε στις 19.06.2023 Έκθεση-Εισήγηση προς  τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενος την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου υπάλληλος της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε στις 20.06.2023 την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 13.07.2023 μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ίδιας ημερομηνίας. Με την υπό κρίση προσφυγή ο Αιτητής αμφισβητεί την εν λόγω απόφαση.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

 

Εξειδικεύοντας και περιορίζοντας στα πλαίσια της γραπτής αγόρευσης των ευπαιδεύτων δικηγόρων του, τους εγειρόμενους στην προσφυγή λόγους ακυρώσεως, ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει λόγω δέουσας υπό τις περιστάσεις έρευνας. Στο πλαίσιο του ίδιου λόγου ακυρώσεως, προωθεί την θέση ότι δεν προκύπτει αν ο λειτουργός με τον κωδικό CAS25, που διενήργησε τη συνέντευξη και συνέταξε την Έκθεση-Εισήγηση είναι καταρτισμένος σε θέματα εθνικολογίας (sic), εθνολογίας και κοινωνικοπολιτικών επιστημών και συγκεκριμένα αν έχει γνώσεις που αφορούν την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη Νιγηρία και τα σεξουαλικά αδικήματα κατά ομοφυλόφυλων. Επίσης δεν προκύπτει αν είναι ψυχολόγος ή ψυχίατρος και αν έτυχε εκπαίδευσης προκειμένου να εφαρμόζει το μοντέλο DSSH. Είναι περαιτέρω η θέση του ότι το γεγονός ότι ο Αιτητής δεν έδωσε επαρκείς πληροφορίες βαρύνει τον λειτουργό που διενήργησε τη συνέντευξη, δεδομένου ότι ο τελευταίος είναι υποχρεωμένος να κατευθύνει ορθά τον Αιτητή, ώστε να αντλήσει από αυτόν τις πληροφορίες που χρειάζονται για την εξέταση της αίτησής του. Προσθέτει ότι ενώ δεν τίθενται ερωτήσεις στον Αιτητή με τις οποίες να ζητούνται περισσότερες λεπτομέρειες και αναλυτικότερη περιγραφή των γεγονότων, στην αξιολόγηση αξιοπιστίας η μη παροχή επαρκών πληροφοριών αξιολογείται ως αρνητικό εύρημα. Ισχυρίζεται περαιτέρω ότι το μοντέλο DSSH δεν πρέπει να εφαρμόζεται κατ’ απόλυτο τρόπο και το γεγονός ότι ο Αιτητής δεν εξέφρασε αίσθημα ντροπής δεν μπορεί να είναι καθοριστικό δεδομένου ότι πρέπει να αναμένεται υποχρεωτικά ότι ο κάθε Αιτητής θα «ανοιχτεί» στον λειτουργό που διενεργεί τη συνέντευξη. Καταλήγει ότι η  απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση στερείται επαρκούς έρευνας και συνεπώς μολύνεται από πλάνη περί τα πράγματα. Επισημαίνεται ότι ο Αιτητής προέβαλε στο πλαίσιο της γραπτής του αγόρευσης και ισχυρισμό περί παραβίασης του άρθρου 15 του περί Προσφύγων Νόμου, ο οποίος ωστόσο αποσύρθηκε από το συνήγορο του κατά το στάδιο των Διευκρινίσεων.

 

Από την πλευρά τους οι Καθ΄ ων η αίτηση, υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, εξετάζοντας και αντικρούοντας ένα έκαστο ισχυρισμό του Αιτητή, υποβάλλοντας ότι αυτή είναι αποτέλεσμα των εξουσιών με τις οποίες περιβάλλονται οι Καθ’ ων η αίτηση, κατ’ εφαρμογή των αρχών του διοικητικού δικαίου, λήφθηκε από αρμόδιο πρόσωπο κατόπιν δέουσας έρευνας όλων των σχετικών στοιχείων της υπόθεσης, αφού αξιολογήθηκαν όλα τα σχετικά γεγονότα και στοιχεία της υπόθεσης και ότι αυτή είναι επαρκώς αιτιολογημένη. Ισχυρίζονται περαιτέρω, ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν αποσείουν το βάρος απόδειξης το οποίο ο ίδιος φέρει στους ώμους του, τόσο ως προς τους λόγους ακυρώσεως που προωθεί με την προσφυγή του, όσο και προς την ύπαρξη βάσιμου φόβου δίωξης βάσει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης δυνάμει του άρθρου 19 του ίδιου Νόμου. Υποβάλλουν επιπλέον πως όσοι ισχυρισμοί δεν συνάδουν με το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου πρέπει να αγνοηθούν καθότι νομολογιακά η γραπτή αγόρευση δεν αποτελεί μέσο για θεμελίωση πραγματικών γεγονότων και προσαγωγής μαρτυρίας χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου. 

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ

 

Ισχυρισμός περί έλλειψης κατάρτισης του λειτουργού που διεξήγαγε τη συνέντευξη

 

Επισημαίνεται πρωτίστως ότι ο ισχυρισμός αυτός προωθείται από τον Αιτητή με γενικότητα και αοριστία χωρίς οποιαδήποτε εξειδίκευση σε συνάρτηση με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσής του. Πράττει δε τούτο, αντίθετα με τα όσα επιτάσσει ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962^[1]. Έχει πλειστάκις λεχθεί και από το παρόν Δικαστήριο, με παραπομπή στη σχετική επί του θέματος νομολογία, ότι τα επίδικα θέματα στοιχειοθετούνται και προσδιορίζονται από τη δικογραφία^[2], ενώ ξεκάθαρη είναι η απαίτηση για αιτιολόγηση των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως, ούτως ώστε αυτά να μπορούν να τύχουν εξέτασης από το Δικαστήριο^[3]. Δεν αρκεί συνεπώς η γενικόλογη και αόριστη επιχειρηματολογία περί έλλειψης κατάρτισης του λειτουργού χωρίς ταυτόχρονα την εξειδίκευση και αναφορά στα γεγονότα της συγκεκριμένης υπόθεσης και στη βάση ποιας συγκεκριμένης επιχειρηματολογίας προωθείται οι συγκεκριμένοι λόγοι ακυρώσεως.  

 

Εν πάση περιπτώσει ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος. Σε συμφωνία με τα όσα υποβάλλει η ευπαίδευτη συνήγορος των Καθ' ων η αίτηση, ο Αιτητής δεν έχει προσκομίσει οποιαδήποτε στοιχεία, δυνάμενα να ανατρέψουν το τεκμήριο της κανονικότητας, ενώ δεν έχει καταδειχθεί γιατί δεν τηρούνται τα εκ του Νόμου προβλεπόμενα προσόντα. Η αοριστολογία και η γενικότητα με την οποία ο ισχυρισμός προωθείται, αφήνει αυτόν μετέωρο εφόσον δεν έχει προσκομιστεί σχετική μαρτυρία για την απόδειξη του.

 

Τα λεχθέντα στην απόφαση OM PRAKASH PANDEY ν. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ, Υπόθεση Αρ. 1239/2009, 5 Νοεμβρίου 2010 είναι απολύτως σχετικά (-έμφαση του παρόντος Δικαστηρίου):

 

«γ. Ο ισχυρισμός περί ανεπάρκειας προσόντων του Λειτουργού που διενήργησε τη συνέντευξη.

 

Όπως ανέφερε στην αγόρευσή του ο συνήγορος του αιτητή, το πρόσωπο που διεξήγαγε τη συνέντευξη δε διέθετε τα κατάλληλα προσόντα για να συνεκτιμήσει τις προσωπικές και γενικές συνθήκες της αίτησης του αιτητή, όπως απαιτεί ο Νόμος και η Οδηγία. Όπως προσθέτει, πουθενά στην Ένσταση δεν φαίνεται ότι ο Λειτουργός είχε τέτοια προσόντα.

 

Σύμφωνα με το άρθρο 13Α(9)(α) του περί Προσφύγων Νόμου, η Υπηρεσία Ασύλου λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα ώστε, μεταξύ άλλων:

 

"(α) ο αρμόδιος λειτουργός που διεξάγει τη συνέντευξη να διαθέτει τα κατάλληλα προσόντα για να συνεκτιμήσει τις προσωπικές ή γενικές συνθήκες που περιβάλλουν την αίτηση, συμπεριλαμβανομένης της πολιτιστικής καταγωγής ή της ευαισθησίας του αιτητή, στο μέτρο που είναι δυνατόν"

 

Ο αιτητής δεν εξηγεί για ποιο λόγο ο Λειτουργός που διεξήγαγε τη συνέντευξη δε διέθετε τα κατάλληλα προσόντα. Κατά την άποψή μου δεν είναι επιτρεπτό όπως λαμβάνεται από τη νομοθεσία το ζητούμενο ή προαπαιτούμενο και να εγείρεται απλά ο ισχυρισμός ότι στην υπό εξέταση περίπτωση δεν ικανοποιείται. Πρέπει να προβάλλονται ειδικοί και συγκεκριμένοι λόγοι για τους οποίους κατά την άποψή του δεν ικανοποιείται ένα προαπαιτούμενο από το Νόμο.».

 

Τέλος ως πολύ ορθά επισημαίνει και η ευπαίδευτη συνήγορος των Καθ’ ων η αίτηση, με παραπομπή στη Μαυρονύχη[4] η διοίκηση τεκμαίρεται πως λειτουργεί σύμφωνα με το νόμο, εκτός όπου καθαρά αποδεικνύεται ότι αυτό δεν συμβαίνει.  Και εν προκειμένω, τίποτα δεν έχει τεθεί που να υποδεικνύει πως κάτι τέτοιο δεν συνέβη (βλ. επίσης Χριστίνα Μιχαηλίδου ν. Δημοκρατίας, (2009) 4 Α.Α.Δ. 929). Στο πλαίσιο δε της κανονικότητας των διοικητικών πράξεων, επί των οποίων υπάρχει μαχητό τεκμήριο, δεν νοείται ανατροπή του με τα όσα επιχειρηματολογεί ο Αιτητής και συνεπώς ο ισχυρισμός αυτός απορρίπτεται.

 

Επί της ουσίας της υπόθεσης σε συνάρτηση και με τον ισχυρισμό περί έλλειψης δέουσας έρευνας και πλάνης περί πράγματα.

 

Δεδομένου ότι ο βασικός ισχυρισμός του Αιτητή αφορά την έλλειψη δέουσας έρευνας και κατ’ επέκταση πλάνης περί τα πράγματα, και εφόσον αυτός συναρτάται με την ουσία της υπόθεσης, είναι ευχερέστερο όπως τα ζητήματα αυτά εξεταστούν μαζί. Επισημαίνεται άλλωστε η υποχρέωση που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο τόσο της νομιμότητας όσο και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν^[5].

 

Αναφορικά λοιπόν με τη θέση του Αιτητή, περί έλλειψης δέουσας έρευνας επισημαίνεται ότι, το Δικαστήριο στα πλαίσια ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης, ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντας οργάνου και διαφέρει κατά περίπτωση[6].

 

Ως εκ τούτου, προσέγγισα το θέμα με βάση τα ενώπιον μου στοιχεία και το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, εξετάζοντας όλα τα ουσιώδη στοιχεία που τέθηκαν ενώπιόν μου.

 

Υπό το πρίσμα λοιπόν αυτό, διαφαίνεται ότι, σύμφωνα με τα όσα ο ίδιος κατέγραψε στην αίτησή του, ο Αιτητής εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του καθώς ως δήλωσε η μητέρα του πέθανε στη γέννα, ο ίδιος είναι το μοναδικό παιδί του πατέρα του ο οποίος αποφάσισε να τον φροντίσει αλλά λόγω της φύσης του, νυμφεύτηκε μια άλλη γυναίκα. Αρχικά, η γυναίκα αυτή τον φρόντιζε, ωστόσο μετά τη γέννηση της κόρης της, άρχισε να τον κακομεταχειρίζεται στερώντας του φαγητό και τελικά τον έδιωξε από το σπίτι αναγκάζοντας τον να ζει στον δρόμο, προσθέτοντας ότι έφτασε στο σημείο να του χορηγήσει δηλητήριο. Ο Αιτητής κατάφερε τελικά να σωθεί επειδή ένας γείτονάς του έσπευσε να τον μεταφέρει στο νοσοκομείο. Ο πατέρας του Αιτητή αρχικά πίστεψε ότι ο ίδιος κατασκεύαζε τις διάφορες ιστορίες προκειμένου να καταστρέψει το γάμο του ωστόσο όταν επέστρεψε στο σπίτι από επαγγελματικό ταξίδι διαπίστωσε την αλλαγή στη συμπεριφορά της συζύγου του. Ως καταλήγει, οι καταστάσεις αυτές ανάγκασαν τον πατέρα του να δανειστεί χρήματα από την εταιρία του προκειμένου ο Αιτητής να μπορέσει να ταξιδέψει και να λάβει διεθνή προστασία.

 

Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι έζησε όλη του τη ζωή στο Lagos και ότι γεννήθηκε στο LGA Amuwo Odofin, της πολιτείας Lagos. Αναφορικά με την οικογένειά του, δήλωσε ότι η μητέρα του έχει αποβιώσει, ότι έχει τρεις αδελφές, καθώς επίσης μία ετεροθαλή αδερφή από το γάμο του πατέρα του με τη θετή μητέρα του μετά το θάνατο της βιολογικής του μητέρας (ερυθρό 22 δ.φ.). Στο Lagos διέμενε με την οικογένειά του (ερυθρό 22 δ.φ.). Ως προς το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση το 2014, ενώ αναφορικά με την επαγγελματική του πορεία δήλωσε ότι εργαζόταν σε ένα σουπερμάρκετ για 3 χρόνια, μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του (ερυθρό 21 δ.φ.). Συγκεκριμένα, ταξίδεψε από το αεροδρόμιο του Lagos με προορισμό την Τουρκία και από εκεί μετέβη στις μη ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές (ερυθρό 21 δ.φ.), δια μέσου των οποίων διήλθε στις ελεγχόμενες περιοχές.

 

Ως προς το λόγο για τον οποίο εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής επανέλαβε ότι η μητέρα του πέθανε κατά τη γέννησή του και ότι η αδερφή του τον φρόντιζε όσο μπορούσε, αλλά τόσο εκείνη όσο και ο πατέρας του ήταν πολύ νέοι. Ο πατέρας του, λόγω της φύσης της δουλειάς του, δεν είχε χρόνο να ασχοληθεί μαζί του, ενώ το 1998, ένα χρόνο μετά τον θάνατο της μητέρας τους ξαναπαντρεύτηκε. Αρχικά, η μητριά του ήταν καλή απέναντί του, αλλά όταν γέννησε τη δική της κόρη, η στάση της άλλαξε εντελώς, δηλώνοντας ότι άρχισε να τον κακομεταχειρίζεται, να τον παραμελεί και να τον διώχνει από το σπίτι.

 

Ακολούθως, ο Αιτητής δήλωσε ότι η φυγή του συνδέεται με το σεξουαλικό του προσανατολισμό. Ειδικότερα, ανέφερε ότι τον Ιούνιο του 2021 η θετή του μητέρα «έπιασε» τον Αιτητή μαζί με τον σύντροφό του και κάλεσε κόσμο για να τους δολοφονήσουν. Ο σύντροφός του δολοφονήθηκε, αλλά αυτός κατάφερε να δραπετεύσει. Κατέφυγε στην περιοχή Suroulere και κρύφτηκε στο σπίτι ενός φίλου του μέχρι να εγκαταλείψει οριστικά τη Νιγηρία το Σεπτέμβριο του 2021 (ερυθρά 20-19 διοικητικού φακέλου). Δήλωσε επίσης, ότι η θετή του μητέρα έκανε καταγγελία σε βάρος του στην αστυνομία και ότι η αδερφή του τον ενημέρωσε ότι η αστυνομία τον αναζήτησε στο πατρικό του σπίτι (βλ. ερυθρό 20 και ερυθρό 19 δ.φ.).

 

Ερωτηθείς για το σύντροφό του, δήλωσε ότι είχαν σχέση για 3 χρόνια, ότι γνωρίστηκαν στο εμπορικό κέντρο, όπου εργαζόταν ο Αιτητής και ότι αρχικά έγιναν φίλοι (ερυθρό 19 δ.φ.).

 

Στα πλαίσια ερωτήσεων του μοντέλου DSSH (Difference, Stigma and Shame, Harm), ο Αιτητής δήλωσε ότι είναι ομοφυλόφιλος και ότι συνειδητοποίησε τον σεξουαλικό του προσανατολισμό σε ηλικία 15 ετών, όταν άρχισε να έλκυεται από όμορφους άνδρες, ωστόσο άρχισε να εμπλέκεται με άλλους άνδρες σε ηλικία 18, οπότε και άρχισε να ανοίγεται περισσότερο (ερυρθό 18 δ.φ.). Προσέθεσε ότι γνώριζε άλλους άνδρες στα κέντρα διασκέδασης (clubs), όπου τους εντόπιζε μέσω της «θηλυπρεπούς» τους εμφάνισης (ερυθρό 18 δ.φ.), στο εμπορικό κέντρο (ερυθρό 17 δ.φ.) και σε ιδιωτικά πάρτι που απευθύνονταν συγκεκριμένα σε ομοφυλόφιλα άτομα (ερυθρό 16 δ.φ.). Ερωτηθείς για τα συναισθήματά του όταν συνειδητοποίησε το σεξουαλικό του προσανατολισμό, ο Αιτητής δήλωσε ότι αρχικά δεν μπορούσε να είναι ολοκληρωτικά ο εαυτός του, επειδή η ομοφυλοφιλία είναι παράνομη στη Νιγηρία, ωστόσο σταδιακά συνειδητοποίησε ότι αποτελεί δημιούργημα του Θεού και άρχισε να νοιώθει καλά με τον εαυτό. Σε αυτή τη διαδικασία αποδοχής τον βοήθησε και η σχέση του με το σύντροφό του (ερυθρό 18 δ.φ.).

 

Αναφορικά με τη σχέση του, ο Αιτητής δήλωσε ότι ήταν η μοναδική σχέση που είχε, ότι συναντιόντουσαν είτε σε ξενοδοχεία είτε στο σπίτι του, όταν οι γονείς του έλειπαν, και ότι γενικά ήταν προσεκτικοί και φρόντιζαν να σχετίζονται μόνον ιδιωτικά (ερυθρό 17 δ.φ.).

 

Ερωτηθείς για ποιο λόγο δεν ανέφερε το συγκεκριμένο ζήτημα στην αρχική του αίτηση, ο Αιτητής δήλωσε ότι απέφυγε να το κάνει επειδή δεν γνώριζε τις σχέσεις μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Νιγηρίας, ενώ επίσης δεν γνώριζε αν η ομοφυλοφιλία είναι αποδεκτή εδώ. (ερυθρό 20 δ.φ.).

 

Ερωτηθείς αν έχει γνωρίσει ομοφυλόφιλα άτομα στην Κύπρο, ο Αιτητής δήλωσε ότι φοβάται ακόμα να γνωρίσει κόσμο, ότι δεν ξέρει κάποιο gay κέντρο διασκέδασης εδώ, και ότι η εργασία του δεν του αφήνει χρόνο, ώστε να κάνει κάτι τέτοιο (ερυθρό 17 δ.φ.). Προσέθεσε ότι δεν γνωρίζει κάποια ειδική πλατφόρμα γνωριμιών (ερυθρό 17 δ.φ.).

 

Ερωτηθείς πώς ένοιωθε όντας ομοφυλόφιλος στη Νιγηρία, ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν ένοιωθε ασφαλής, καθώς η ομοφυλοφιλία θεωρείται κατακριτέα. Προσέθεσε ότι δεν είχε μοιραστεί με κανέναν το σεξουαλικό του προσανατολισμό, γιατί φοβόταν και ότι όταν οι γονείς του το πληροφορήθηκαν απογοητεύτηκαν. Ειδικότερα, ο πατέρας του, του ζήτησε να φύγει από το σπίτι, ενώ η θετή του μητέρα τον κατήγγειλε στην αστυνομία. Ο ίδιος νοιώθει χαρούμενος πλέον με το γεγονός ότι είναι ομοφυλόφιλος, καθώς συνειδητοποίησε ότι αυτό δεν τον καθιστά λιγότερο άνθρωπο, ενώ στην Κύπρο, νοιώθει ελεύθερος, γιατί δεν θεωρεί ότι υπάρχει κάποιος κίνδυνος (ερυθρό 16 δ.φ.).

 

Ερωτηθείς ποια είναι η άποψη της χριστιανικής θρησκείας για την ομοφυλοφιλία, ο Αιτητής δήλωσε ότι θεωρείται αμαρτία και ότι ο ίδιος αρχικά ένοιωθε δυσαρεστημένος με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, ωστόσο σταδιακά αποδέχτηκε τον εαυτό του. Ως προς την κοινωνική αντιμετώπιση της ομοφυλοφιλίας στη Νιγηρία, δήλωσε ότι κινδυνεύεις να δολοφονηθείς, ενώ ως προς την κρατική αντιμετώπιση ανέφερε ότι προβλέπει ποινή κάθειρξης 14 ετών (ερυθρά 16-15 δ.φ.).

 

Ερωτηθείς τί φοβάται ότι θα συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ο Αιτητής δήλωσε ότι θα συλληφθεί και θα φυλακιστεί (ερυθρό 15 δ.φ.).

 

Η εκτίμηση των Καθ’ ων η αίτηση:

 

Εξετάζοντας το αίτημά του, ο λειτουργός ασύλου σχημάτισε τρεις ουσιώδεις  ισχυρισμούς:  ο πρώτος αφορά τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, το εν γένει προφίλ του, την ιθαγένειά του και τον τόπο καταγωγής και διαμονής του, ο δεύτερος αφορά τον σεξουαλικό του προσανατολισμό και ο τρίτος αφορά την ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού.

 

Ο πρώτος ισχυρισμός του Αιτητή έγινε αποδεκτός καθώς κρίθηκε ότι τα όσα ο ίδιος ανέφερε ως προς τα προσωπικά του στοιχεία και το προφίλ του, χαρακτηρίζονται από εσωτερική και εξωτερική αξιοπιστία.

 

Αναφορικά με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, εξετάζοντας αυτόν αναφορικά με την εσωτερική του αξιοπιστία, ο λειτουργός ασύλου έκρινε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές πληροφορίες, ενώ οι δηλώσεις του χαρακτηρίζονται από αοριστία και επιπολαιότητα. Ως επισημαίνει, ο Αιτητής ήταν αόριστος και ασαφής κατά τον προσδιορισμό του σεξουαλικού του προσανατολισμού και της διαδικασίας συνειδητοποίησης αυτού. Επίσης, κατά την εκτίμηση του, δεν ήταν ευλογοφανείς τις δηλώσεις του αναφορικά με το πώς γνώριζε άτομα με τον ίδιο σεξουαλικό προσανατολισμό και έκρινε αρνητικά την μη έκφραση συναισθημάτων εκ μέρους του Αιτητή. Απέδωσε βαρύτητα στο γεγονός ότι ο Αιτητής χαρακτήρισε την ομοφυλοφιλία ως επιλογή. Έκρινε ως μη επαρκή την απάντησή του σχετικά με το πώς προστάτευε τον εαυτό του και κατάληξε ότι οι δηλώσεις του αναφορικά με τη σχέση του και την εξέλιξη αυτής ήταν ασαφείς. Ασαφείς θεωρήθηκαν και οι απαντήσεις του αναφορικά με το πώς αισθανόταν ως ομοφυλόφιλο άτομο στη χώρα καταγωγής του, αναφορικά με το πώς αντιμετωπίζει ο χριστιανισμός την ομοφυλοφιλία και αναφορικά με την κοινωνική αντιμετώπιση της ομοφυλοφιλίας. Τέλος, η δήλωση του ότι δεν έχει γνωρίσει κάποιο άτομο στην Κύπρο με ίδιο σεξουαλικό προσανατολισμό από το 2021 που βρίσκεται στη χώρα, κρίθηκε ως μη ευλογοφανής.

 

Στη βάση αυτών των διαπιστώσεων, ο λειτουργός ασύλου κατέληξε ότι από τις δηλώσεις του Αιτητή δεν προκύπτει αίσθημα διαφορετικότητας ούτε αίσθημα ντροπής, απομόνωσης ή γενικότερης δυσκολίας. Επίσης παρατήρησε ότι ο Αιτητής δεν παρουσίασε σημάδια θλίψης, εξασθένησης και ψυχικής ταλαιπωρίας λόγω της κοινωνικής και κρατικής αντιμετώπισης της ομοφυλοφιλίας στη χώρα καταγωγής του.

 

Στα πλαίσια του ίδιου ισχυρισμού, υπό το σκέλος της εξωτερικής αξιοπιστίας, ο λειτουργός ασύλου παρέπεμψε σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, οι οποίες επιβεβαιώνουν ότι η ομοφοβική βία είναι συνηθισμένη στη Νιγηρία, καθώς επίσης ότι τα άτομα με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό υφίστανται εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Επίσης, διαπίστωσε ότι η ομοφυλοφιλία ποινικοποιείται στη Νιγηρία (ποινικός κώδικας και Same Sex Marriage Proactive Act) και τιμωρείται με κάθειρξη έως και 14 χρόνια.

 

Έχοντας επισημάνει τα πιο πάνω, ο λειτουργός ασύλου κατέληξε ότι τα όσα ανέφερε ο Αιτητής αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματός του και ότι δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν την οποιαδήποτε ανάλυση των εν λόγω δεδομένων μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης και απέρριψε τον ισχυρισμό του λόγω του ότι ο Αιτητής υπέπεσε σε ασάφειες, ασυνέπειες και αντιφάσεις.

 

Αναφορικά με τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό του ο οποίος αφορά την ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού και εξετάζοντας την εσωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού αυτού ο λειτουργός ασύλου σημείωσε αρχικά ότι δεδομένου ότι η γενεσιουργός αιτία της ισχυριζόμενης δίωξης είναι ο σεξουαλικός του προσανατολισμός, στοιχείο που δεν έγινε αποδεκτό, δεν μπορεί να γίνει δεκτή ούτε η ισχυριζόμενη δίωξη λόγω αυτού. Προχώρησε ωστόσο, σε ανάλυση της εσωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού. Παρατήρησε ότι ο Αιτητής δεν παρείχε επαρκείς πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο προστατευόταν, ενώ υπήρξε ασαφής αναφορικά με το πώς κατάφερε να γλιτώσει από την επίθεση, τί έκανε μετά, και πώς γνώριζε ότι η μητριά του ήθελε να τον εκδικηθεί. Η δήλωσή του ότι τον αναζητά η αστυνομία κρίθηκε ως μη ευλογοφανής και αντιφατική με το γεγονός ότι ο Αιτητής εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του ακολουθώντας τις νόμιμες διαδικασίες. Τέλος, λειτουργός ασύλου έκανε ειδική μνεία στο γεγονός ότι ο Αιτητής δεν αναφέρθηκε στον ισχυριζόμενο σεξουαλικό του προσανατολισμό ούτε στη συνδεόμενη με αυτόν δίωξη στην αρχική του αίτηση. Έλαβε επιπρόσθετα υπ’ όψιν ότι ο Αιτητής δήλωσε ότι ήρθε στην Κύπρο προκειμένου να σπουδάσει στις μη ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές. Υπό το σκέλος της εξωτερικής αξιοπιστίας, ο λειτουργός ασύλου σημείωσε ότι δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι ανάλυσης των δηλώσεων του Αιτητή μέσω πληροφοριών από πηγές πληροφόρησης και απέρριψε εν τέλει τον ισχυρισμό του αυτόν.

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου στη βάση του μοναδικού αποδεκτού ισχυρισμού του Αιτητή, έκρινε ότι δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του και συγκεκριμένα στην πολιτεία Lagos, θα αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης. Κατά την αξιολόγηση λήφθηκε υπ’ όψιν το προσωπικό προφίλ του Αιτητή (άτομο αυτόνομο, ενήλικο, μορφωμένο, χωρίς ζητήματα υγείας και με εργασιακή εμπειρία), καθώς και η κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία καταγωγής.

 

Ακολούθως, κατά τη νομική ανάλυση, ο λειτουργός ασύλου σημείωσε αρχικά ότι από τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς του Αιτητή διαφαίνεται ότι δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 (1) του περί Προσφύγων Νόμου για την αναγνώρισή του ως πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε κίνδυνος δίωξης για έναν από τους λόγους που απαριθμούνται στο προαναφερθέν άρθρο.

 

Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και ως προς την συνδρομή των προϋποθέσεων των παραγράφων (α) και (β) του εδαφίου (2) του άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου. Προχωρώντας στην εξέταση των προϋποθέσεων του άρθρου 19(2)(γ), ο λειτουργός ασύλου σημείωσε αρχικά ότι η Νιγηρία δεν βρίσκεται σε συνθήκες διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξη και άρα δεν μπορεί να τεκμηριωθεί κίνδυνος για τη σωματική ακεραιότητα του Αιτητή υπό τους όρους του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας ή του άρθρου 19 (2) (γ) του περί Προσφύγων Νόμου σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του. Επιπρόσθετα, κατέγραψε ότι ούτε στην πολιτεία Lagos παρατηρούνται συνθήκες ένοπλης σύγκρουσης.

 

Τέλος, ο λειτουργός κατέληξε ότι δεν διαπιστώνεται κίνδυνος έκθεσης του Αιτητή σε βασανιστήρια, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία κατά παράβαση του άρθρου 3 ΕΣΔΑ και/ή της αρχής της μη επαναπροώθησης, σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία.

 

Στη βάση όλων των ανωτέρω, το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίφθηκε δια της προσβαλλόμενης απόφασης. 

 

Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ

 

Αξιολογώντας λοιπόν τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Εισηγητική Έκθεση του λειτουργού ασύλου όσο και τους λοιπούς ισχυρισμούς του Αιτητή ως αυτοί παρουσιάστηκαν τόσο κατά την διοικητική διαδικασία όσο και κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:

 

Καταρχάς συμφωνώ και συντάσσομαι με την κρίση των Καθ' ων η αίτηση ως προς την αξιοπιστία του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού τον οποίον και αποδέχομαι.

 

Ως προς τον δεύτερο ισχυρισμό, ήτοι την ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή λόγω της ομοφυλοφιλίας του, παρατηρώ ότι ο λειτουργός ασύλου, εφαρμόζοντας το μοντέλο αξιολόγησης DSSH (Difference - Shame - Stigma Harm) έθεσε διάφορα ερωτήματα προκειμένου να διακρίνει εκείνα τα στοιχεία (key elements) που θα καταδείκνυαν την αξιοπιστία του ισχυρισμού του Αιτητή.

 

Επισημαίνω στο στάδιο αυτό, ότι διατηρώ τις επιφυλάξεις μου ως προς το μοντέλο DSSH το οποίο χρησιμοποιήθηκε και το οποίο τα τελευταία έτη φαίνεται να επικρίνεται ως προς τον τρόπο που αυτό χρησιμοποιείται από τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, ήτοι με τρόπο που κανονικοποιεί και ομογενοποιεί τη σεξουαλικότητα και την ταυτότητα των αιτούντων και τον τρόπο με τον οποίον τα άτομα αυτά θα πρέπει να εκφράζονται. Ιδιαίτερα, επικρίνεται πως, όπως κάθε κανονιστικό μοντέλο, έτσι και το DSSH δύναται να και έχει αποδειχθεί ότι χρησιμοποιείται καταχρηστικά, για παράδειγμα με την προσέγγιση του «κουτιού επιλογής», η οποία μπορεί να ενισχύσει τα στερεότυπα, ιδίως στην περίπτωση της αξιολόγησης της «ντροπής» «shame» . Επισημαίνεται ότι η ανταπόκριση κάθε ατόμου στον σεξουαλικό του προσανατολισμό είναι ατομική και αντιπαραβάλλεται προς την προσωπική του ιστορία, τον πολιτισμό και την κοινωνικοοικονομική του κατάσταση.

 

Πιο συγκεκριμένα, το μοντέλο αυτό φαίνεται να ακολουθεί μια γραμμική αφήγηση γύρω από τη σεξουαλικότητα, κάτι που δεν ταιριάζει πάντα με τις εμπειρίες από διαφορετικές κουλτούρες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απόρριψη αιτήσεων, όταν οι αιτητές δεν ακολουθούν συγκεκριμένες δυτικές αντιλήψεις για τη σεξουαλική ταυτότητα ή τις προσωπικές τους εμπειρίες. Για παράδειγμα, οι αποφάσεις βασίζονται συχνά σε στερεότυπα, όπως η υπόθεση ότι κάποιος πρέπει να έχει βιώσει ντροπή (Shame) για τη σεξουαλική του ταυτότητα, κάτι που δεν ισχύει πάντα για όλους τους αιτητές . Συνεπώς στις περιπτώσεις απουσίας συγκεκριμένων στοιχείων ή συναισθημάτων που σχετίζονται με την ντροπή ή το στίγμα, η διαδικασία αξιολόγησης ακολουθώντας τις κατευθύνσεις του DSSH μπορεί να υπονομεύσει την αξιοπιστία των αιτητών. Και τούτο, καθώς παραβλέπει ότι πολλές σύγχρονες κοινωνίες, ακόμα και σε χώρες καταγωγής των αιτητών, μπορεί να μην επιβάλλουν απαραίτητα τέτοια συναισθήματα, ή οι αιτητές μπορεί να έχουν εσωτερικεύσει την ταυτότητά τους διαφορετικά . Περαιτέρω, το μοντέλο λαμβάνει υπόψη ότι θεωρείται πως οι αιτητές θα πρέπει να έχουν βιώσει μια εσωτερική πάλη με τη σεξουαλικότητά τους προτού την εξωτερικεύσουν. Μια τέτοια όμως αντιμετώπιση, αγνοεί το γεγονός ότι ορισμένοι αιτητές, λόγω πολιτισμικών διαφορών, μπορεί να μην έχουν την ίδια εμπειρία αυτοαποδοχής που προϋποθέτει το μοντέλο .

 

Φρονώ καταληκτικά πως, το μοντέλο DSSH, αν και προσφέρει μια δομημένη προσέγγιση, μπορεί να περιορίσει την κατανόηση της πολυπλοκότητας των εμπειριών των αιτητών, αν δεν εφαρμόζεται με ευαισθησία προς τις πολιτισμικές διαφοροποιήσεις και τις μοναδικές εμπειρίες κάθε ατόμου. Τούτο, καθώς επιβάλλει απροκάλυπτα ένα σταθερό μοτίβο που όλοι, ανεξάρτητα από την κουλτούρα ή τη γνώση των εννοιών του σεξουαλικού προσανατολισμού, θα βιώσουν κατά την ανάπτυξη της σεξουαλικής τους ταυτότητας.

 

Ενόψει λοιπόν των πιο πάνω, χωρίς το εν λόγω μοντέλο να αποκλείεται ως καθοδηγητική – και μόνο- μέθοδος για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας του Αιτητή, εν προκειμένω, θα προχωρήσω στην εξέταση του σχετικού ισχυρισμού, χωρίς ειδική αναφορά στο εν λόγω μοντέλο, για τους λόγους που αναλύθηκαν παραπάνω. Η αξιολόγηση μου βασίζεται στους κοινώς αποδεκτούς δείκτες αξιοπιστίας, με την επίγνωση ότι δεν υπάρχουν καθολικά χαρακτηριστικά ή ιδιότητες που να προσδιορίζουν τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+ και ότι δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη η παρουσία ή απουσία συγκεκριμένων στερεοτυπικών συμπεριφορών ή στοιχείων εμφάνισης στην εκτίμηση του σεξουαλικού προσανατολισμού ενός ατόμου.

 

Έχοντας αναφέρει τα ανωτέρω, παρατηρώ πως κατά τη συνέντευξη υποβλήθηκε στον Αιτητή επαρκής αριθμός ανοικτού αλλά και κλειστού τύπου ερωτήσεων, ώστε ο ίδιος να μπορέσει να εξωτερικεύσει αναλυτικά τόσο τις εμπειρίες και τα βιώματά του, όσο και τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και να αποσαφηνίσει τους ισχυρισμούς του περαιτέρω. Λόγω ακριβώς της πληρότητας που εντοπίζω κατά τη διερευνητική διαδικασία, δεν μπορώ να συμφωνήσω με τους ισχυρισμούς του συνηγόρου του Αιτητή περί έλλειψης δέουσας έρευνας και κατ’ επέκταση πλάνης περί τα πράγματα, ισχυρισμοί οι οποίοι απορρίπτονται καθώς φρονώ πως οι Καθ’ ων η Αίτηση προέβησαν στη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα και εξέτασαν προσεκτικά και σχολαστικά κάθε ισχυρισμό του Αιτητή και κάθε πτυχή της υπόθεσης του προτού καταλήξουν στα συμπεράσματα τους. Ούτε έχει αποδειχθεί με οποιονδήποτε τρόπο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε υπό πλάνη, επισημαίνοντας ότι, σύμφωνα με τη νομολογία το βάρος απόδειξης του ισχυρισμού για ύπαρξη πλάνης φέρει ο Αιτητής[7]. Η υπό κρίση απόφαση λήφθηκε στα πλαίσια της άσκησης της διακριτικής ευχέρειας του αρμόδιου διοικητικού οργάνου, ήτοι της Υπηρεσίας Ασύλου, κατόπιν συνεκτίμησης των πραγματικών στοιχείων και δεδομένων, στηριζόμενη στο ορθό νομικό υπόβαθρο. Πρόσθετα, παρά το ότι συμφωνώ με τον συνήγορο του Αιτητή ότι το μοντέλο DSSH δεν πρέπει να εφαρμόζεται κατ’ απόλυτο τρόπο, κάτι που έχω ήδη επισημάνει, ωστόσο δε συμφωνώ ότι το γεγονός ότι ο Αιτητής δεν εξέφρασε αίσθημα ντροπής υπήρξε καθοριστικό για την απόρριψη ως αναξιόπιστου του ισχυρισμού του από τον λειτουργό ασύλου.

 

Προχωρώντας τώρα στην εξέταση του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή και έχοντας μελετήσει ενδελεχώς τα ενώπιόν μου δεδομένα, θα συμφωνήσω με τα ευρήματα της Υπηρεσίας Ασύλου περί εσωτερικής αναξιοπιστίας του ισχυρισμού αυτού. Εξέταση των απαντήσεων και του αφηγήματος του Αιτητή αποκαλύπτει σημαντικά προβλήματα που υπονομεύουν την εσωτερική του αξιοπιστία και εγείρουν αμφιβολίες σχετικά με την αυθεντικότητα των ισχυρισμών του.

 

Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία συνειδητοποίησης της σεξουαλικής του ταυτότητας, κάτι που αποτελεί κεντρικό στοιχείο σε τέτοιας φύσεως υποθέσεις. Οι δηλώσεις του χαρακτηρίζονται από αοριστία και έλλειψη συναισθηματικού βάθους, ενώ απουσίαζαν στοιχεία που θα μπορούσαν να καταστήσουν την αφήγησή του αληθοφανή.

 

Ένα σημαντικό στοιχείο που εγείρει αμφιβολίες για την αξιοπιστία του ισχυρισμού του είναι η περιγραφή της σεξουαλικότητάς του ως «επιλογή». Σε συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα περιγράφουν τη σεξουαλικότητά τους ως έμφυτο χαρακτηριστικό και όχι ως κάτι που αποφασίζουν να υιοθετήσουν, ιδιαίτερα σε μία χώρα που όπως θα αναφερθεί και στην συνέχεια, η ομοφυλοφιλία αποτελεί ποινικό αδίκημα. Η συγκεκριμένη διατύπωση, λοιπόν, δημιουργεί ερωτήματα για το κατά πόσο ο Αιτητής έχει πραγματικά βιώσει προσωπικά τη σεξουαλική ταυτότητα που επικαλείται ή αν ο ισχυρισμός του αποτελεί ένα κατασκευασμένο επιχείρημα για την ενίσχυση της αίτησής του.

 

Πρόσθετα, εντοπίζω αδυναμία να περιγράψει πειστικά πώς γνωρίζε άλλα ομοφυλόφιλα άτομα στη χώρα καταγωγής του. Στη Νιγηρία, όπου η ομοφυλοφιλία ποινικοποιείται και τιμωρείται αυστηρά, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα φαίνεται να δρουν με μεγάλη προσοχή και οι κοινωνικοί τους κύκλοι είναι περιορισμένοι και διακριτικοί. Ο Αιτητής, ωστόσο, δεν μπόρεσε να εξηγήσει πώς αναγνώριζε άλλους άντρες που είχαν τον ίδιο σεξουαλικό προσανατολισμό, ούτε να περιγράψει με λεπτομέρειες τις εμπειρίες του στο πλαίσιο αυτής της καταπίεσης. Αντίθετα, η αφήγησή του ήταν ασαφής και επιφανειακή, δημιουργώντας αμφιβολίες για τη γνησιότητα του ισχυρισμού του.

 

Επιπλέον, οι απαντήσεις του σχετικά με το πώς αισθανόταν ως ομοφυλόφιλο άτομο στη χώρα καταγωγής του δεν συνοδεύτηκαν από συγκεκριμένες περιγραφές ή συναισθήματα. Δεν εξέφρασε καμία ανησυχία, ντροπή ή φόβο, τα οποία είναι συνήθη συναισθήματα σε άτομα που ανήκουν σε καταπιεσμένες μειονότητες σε χώρες όπου η ομοφυλοφιλία είναι παράνομη. Ακόμη και όταν ρωτήθηκε για τη σχέση της χριστιανικής θρησκείας με την ομοφυλοφιλία, οι απαντήσεις του ήταν απλοϊκές και χωρίς βιωματικά στοιχεία, περιοριζόμενες σε γενικές αναφορές στη Βίβλο και στη μονογαμία μεταξύ ανδρών και γυναικών.

 

Πρόσθετα, εντοπίζω ασυνέπεια ως προς τον τρόπο με τον οποίο ο ίδιος αντιμετωπίστηκε μετά την αποκάλυψη της σεξουαλικότητάς του. Ανέφερε ότι η μητριά του τον κατήγγειλε στην αστυνομία, γεγονός που θεωρητικά θα έπρεπε να οδηγήσει σε σύλληψή του, ωστόσο, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του, δήλωσε ότι δεν συνελήφθη και ότι διέφυγε πριν συμβεί κάτι τέτοιο. Δεν έδωσε σαφείς λεπτομέρειες για το πώς έμαθε ότι η αστυνομία τον αναζητούσε, γεγονός που αφήνει ερωτήματα σχετικά με το πόσο επικείμενη ήταν η απειλή της σύλληψης.

 

Επιπλέον, η δήλωση του Αιτητή ότι δεν έχει γνωρίσει κανένα άτομο με τον ίδιο σεξουαλικό προσανατολισμό από το 2021, όταν εισήλθε στην Κύπρο, εγείρει εύλογες αμφιβολίες ως προς την αξιοπιστία του ισχυρισμού του. Σε μια χώρα όπου η ομοφυλοφιλία δεν διώκεται νομικά και όπου δραστηριοποιούνται οργανώσεις που στηρίζουν τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, η πλήρης απομόνωση που επικαλείται δεν συνάδει με την εμπειρία ατόμων που έχουν βιώσει καταπίεση στη χώρα προέλευσής τους και τείνουν να αναζητούν υποστηρικτικά δίκτυα σε ασφαλέστερα περιβάλλοντα. Το χρονικό διάστημα από τις 09.11.2021, ημερομηνία εισόδου του στη Δημοκρατία, έως τις 15.06.2023, όταν πραγματοποιήθηκε η συνέντευξή του, κρίνεται ως αρκετά μεγάλο ώστε να είχε τουλάχιστον κάποια επαφή με την τοπική ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα ή να είχε ενημερωθεί για τρόπους δικτύωσης, γεγονός που καθιστά τον ισχυρισμό του μη πειστικό.

 

Συμπερασματικά, ο ισχυρισμός του Αιτητή σχετικά με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα εσωτερικής αξιοπιστίας. Η αφήγησή του χαρακτηρίζεται από αοριστία, έλλειψη λεπτομερειών και απουσία προσωπικών και βιωματικών εμπειριών που θα καθιστούσαν την ιστορία του αληθοφανή. Οι απαντήσεις του δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένες και υπολείπονται της απαραίτητης λεπτομέρειας προς στοιχειοθέτηση του ισχυρισμού του.

 

Προχωρώντας σε εξέταση της εξωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού αυτού παρατηρώ τα ακόλουθα:

 

Ως προς την κατάσταση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στη Νιγηρία:

 

·           Οι σχέσεις μεταξύ ανθρώπων του ιδίου φύλου απαγορεύονται στη Νιγηρία με νόμους σε ομοσπονδιακό και κεντρικό επίπεδο^[8]. Η Νιγηρία είναι μία από τις χώρες που ποινικοποιούν ρητά σεξουαλική επαφή μεταξύ γυναικών^[9]. Η νομοθεσία για την καταπολέμηση των διακρίσεων δεν περιλαμβάνει τον σεξουαλικό προσανατολισμό ως διακριτό λόγο προστασίας^[10].

 

·           Ο Ομοσπονδιακός Ποινικός Κώδικας του 2004, που χρησιμοποιείται στις περισσότερες νότιες πολιτείες ως κρατικός νόμος, προβλέπει ποινή φυλάκισης 14 ετών για συναινετικές ομοφυλοφιλικές σχέσεις και τριών ετών για «βαριά προσβολή της δημοσίας αιδούς»^[11]. Ο Ποινικός Κώδικας για τις βόρειες πολιτείες [Penal Code (Northern States) Federal Provisions Act) του 1959 προβλέπει ποινή φυλάκισης 14 ετών για συναινετικές ομοφυλοφιλικές σχέσεις^[12].

·           Επιπλέον, 12 βόρειες πολιτείες εφαρμόζουν τον νόμο της Σαρία^[13], ο οποίος επιτρέπει τη δίωξη για «ομοφυλοφιλικές πράξεις»^[14] και την επιβολή της θανατικής ποινής για «αφύσικες σεξουαλικές πράξεις»^[15]. Σύμφωνα με το Equaldex, έναν ιστότοπο που παρέχει παγκόσμιες πληροφορίες για τη νομοθεσία και τα δεδομένα κοινής γνώμης σχετικά με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, τόσο οι γκέι όσο και οι λεσβίες στις πολιτείες που εφαρμόζουν τη Σαρία μπορούν να αντιμετωπίσουν τη θανατική ποινή για συναινετικές ομοφυλοφιλικές σχέσεις^[16].

 

·           Η Human Rights Watch ανέφερε ότι η μέγιστη ποινή για ομοφυλοφιλικές πράξεις μεταξύ ανδρών είναι η θανατική ποινή, ενώ για τις λεσβίες η ποινή μπορεί να περιλαμβάνει μαστίγωμα και/ή φυλάκιση^[17].

 

·           Ένας νέος ομοσπονδιακός νόμος που απαγορεύει τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου τέθηκε σε ισχύ το 2014^[18]. Ο Νόμος για την Απαγόρευση του Γάμου μεταξύ Ατόμων του Ίδιου Φύλου (SSMPA) απαγορεύει τους γκέι γάμους, τις δημόσιες εκδηλώσεις ομοφυλοφιλικών σχέσεων, καθώς και τις οργανώσεις που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των γκέι^[19]. Σύμφωνα με τη Human Rights Watch, η διατύπωση του νόμου είναι τόσο αόριστη που περιλαμβάνει «ουσιαστικά οποιαδήποτε μορφή συγκατοίκησης μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου»^[20]. Η Πρωτοβουλία για Ίσα Δικαιώματα (TIER), μια νιγηριανή ΜΚΟ που υπερασπίζεται τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, ανέφερε ότι ο νόμος οδήγησε σε αύξηση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων^[21].

 

·           Η έκθεση του USDOS αναφέρει ότι δεν υπάρχουν νόμοι που να ρυθμίζουν τις «διορθωτικές θεραπείες» (conversion therapies)^[22].

 

Ως προς την εφαρμογή Νομοθεσίας:

 

·                Κατά την περίοδο 2002-2023, η ILGA (Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association) World κατέγραψε πάνω από 80 περιπτώσεις όπου εφαρμόστηκαν διάφοροι νόμοι κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων^[23], με αποτέλεσμα τη σύλληψη ανθρώπων με διάφορες κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων των συναινετικών ομοφυλοφιλικών σχέσεων, του cross-dressing, της συμμετοχής σε υποτιθέμενους γκέι γάμους, καθώς και για το ότι «έμοιαζαν γκέι» ή για «λεσβιασμό»^[24].

 

·                Για παράδειγμα, πηγές ανέφεραν την περίπτωση τριών ανδρών που καταδικάστηκαν σε θάνατο για ομοφυλοφιλία στη βόρεια πολιτεία Bauchi από δικαστήριο Σαρία τον Ιούνιο του 2022^[25].

 

·                Ο νόμος SSMPA χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2019 για τη δίωξη 47 υπόπτων ομοφυλόφιλων ανδρών στο Lagos, αλλά η υπόθεση αργότερα απορρίφθηκε από το δικαστήριο, καθώς η αστυνομία δεν κατάφερε να παρουσιάσει μάρτυρες^[26].Παρόμοιες περιπτώσεις μαζικών συλλήψεων αναφέρθηκαν επίσης το 2017 στην πολιτεία Kaduna^[27] και το 2022 στην πολιτεία Kano^[28].

 

·                Τον Αύγουστο του 2023, η αστυνομία έκανε έφοδο σε έναν υποτιθέμενο γκέι γάμο στην πολιτεία Delta, συλλαμβάνοντας 67 άτομα βάσει του SSMPA^[29]. Τον Οκτώβριο του 2023, η αστυνομία συνέλαβε 59 άνδρες και 17 γυναίκες στην πολιτεία Gombo, κατηγορώντας τους ότι σχεδίαζαν να πραγματοποιήσουν γκέι γάμο.

 

·                Τον Ιανουάριο του 2024, το νιγηριανό ειδησεογραφικό μέσο No Strings ανέφερε ότι εκπρόσωπος της αστυνομίας δήλωσε πως οι αρχές θα «καταστείλουν» μια ομάδα ΛΟΑΤΚΙ ατόμων που εμφανίζονταν σε βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου αποκάλυπταν δημόσια τη σεξουαλική τους ταυτότητα^[30].

 

Ως προς την κοινωνική αντιμετώπιση και τη βία:

 

·           Η διάκριση κατά των σεξουαλικών μειονοτήτων στη Νιγηρία είναι «διάχυτη», σύμφωνα με την έκθεση του Freedom House^[31]. Η αυτολογοκρισία φέρεται να είναι συνηθισμένη μεταξύ των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων για λόγους ασφαλείας^[32].

 

·           Οι συντηρητικοί θρησκευτικοί κοινωνικοί κανόνες έχουν περιγραφεί ως ο κύριος λόγος πίσω από την ομοφοβία στη Νιγηρία^[33], ενώ έχει αναφερθεί ότι θρησκευτικά ιδρύματα και προσωπικότητες διαδίδουν ομοφοβικά μηνύματα^[34]. Σύμφωνα με το Equaldex, οι ομοφοβικές αντιλήψεις στην νιγηριανή κοινωνία είναι «βαθιά ριζωμένες»^[35].

 

·           Διάφορες έρευνες έχουν δείξει κυρίως αρνητικές στάσεις απέναντι στα ΛΟΑΤΚΙ άτομα . Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center το 2023 , το 97% των Νιγηριανών τάσσεται κατά του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου .Η δημόσια υποστήριξη για τον νόμο SSMPA, η οποία κατά την υιοθέτησή του ήταν «ευρεία», μειώθηκε από 77% το 2015 σε 57% το 2019 και σε 48% το 2022 .

 

·           Διάφορες πηγές υποδεικνύουν ότι τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+ βιώνουν βία από εγκληματίες και ομάδες . Η έκθεση του Ιδρύματος Bertelsmann για τη Νιγηρία το 2024 διαπίστωσε ότι «τα μέλη πολιτοφυλακών συχνά κακοποιούν ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα» .

 

Ως προς τις παραβιάσεις από φορείς κρατικής εξουσίας και τα μέσα έννομης προστασίας:

 

·           Οι πηγές αναφέρουν ότι οι ΛΟΑΤΚΙ άνθρωποι αντιμετωπίζουν βία από την αστυνομία, συμπεριλαμβανομένων αυθαίρετων συλλήψεων και κρατήσεων , σωματικής κακοποίησης , και εκβιασμού . Σύμφωνα με την έκθεση TIER του 2023, οι παραβιάσεις κατά των ΛΟΑΤΚΙ από την «Hisbah [την ηθική αστυνομία στις πολιτείες με νόμους Σαρία], την αστυνομία και άλλες αρχές επιβολής του νόμου» αντιπροσωπεύουν μια «ταχεία αυξανόμενη τάση στη Νιγηρία, όπως παρατηρήθηκε τα τελευταία τέσσερα χρόνια» . Η έκθεση του Ιδρύματος Bertelsmann για το 2024 σχετικά με τη Νιγηρία διαπίστωσε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας «κακοποιούν συχνά τα LGBTQ+ άτομα, και η δίωξη είναι πραγματική, ειδικά στις πολιτείες όπου εφαρμόζεται η Σαρία» . Σύμφωνα με το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, «ήταν σύνηθες μετά από συλλήψεις και κράτηση από την αστυνομία, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα να αντιμετωπίζουν βασανιστήρια και σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση για να εξαναγκαστούν να ομολογήσουν ότι είναι ομοφυλόφιλοι» . Το TIER κατέγραψε 67 περιπτώσεις αυθαίρετων συλλήψεων μεταξύ Δεκεμβρίου 2022 και Νοεμβρίου 2023 .

 

·           Οι οργανώσεις που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ είναι ουσιαστικά απαγορευμένες στη Νιγηρία , με εξαίρεση όσες παρέχουν νομικές συμβουλές ή ενημέρωση για τον ιό HIV και το AIDS . Η Women’s Health and Equal Rights Initiative (WHER) προσφέρει ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε λεσβίες, αμφιφυλόφιλες και queer γυναίκες , ενώ η Love Is a Crime παρέχει νομική και ψυχολογική υποστήριξη σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που είναι θύματα παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων .

 

Η εξωτερική αξιοπιστία των ισχυρισμών του Αιτητή αξιολογείται με βάση την αντιπαραβολή των δηλώσεών του με ανεξάρτητες πηγές πληροφόρησης για την κατάσταση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στη Νιγηρία. Από τις πηγές αυτές προκύπτει ότι η χώρα είναι εξαιρετικά εχθρική προς τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, καθώς τόσο η νομοθεσία όσο και η κοινωνική αντίληψη καθιστούν τη ζωή τους επισφαλή. Ωστόσο, η συμβατότητα των προσωπικών ισχυρισμών του Αιτητή με αυτές τις συνθήκες παραμένει προς εξέταση. Συνεπώς, ενόψει του γεγονότος ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να θεμελιώσει επαρκώς την εσωτερική αξιοπιστία της αφήγησής του, λόγω αντιφάσεων, ασαφειών  και ελλείψεων στις δηλώσεις της, ο ισχυρισμός του δεν μπορεί να θεωρηθεί πειστικός. Πρόσθετα, οι ασάφειες και οι αντιφάσεις στις δηλώσεις του Αιτητή αποδυναμώνουν τον ισχυρισμό του, καθώς δεν ευθυγραμμίζονται με τις τυπικές εμπειρίες διωκόμενων ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στη Νιγηρία, όπως αυτές περιγράφονται από διεθνείς οργανισμούς. Ως εκ τούτου, ενώ το γενικό πλαίσιο στη χώρα υποστηρίζει ότι ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο μπορεί να κινδυνεύει, η συγκεκριμένη περίπτωση του Αιτητή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς βάσει των διαθέσιμων δεδομένων.

 

Κατά τούτο ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός του Αιτητή απορρίπτεται ως εσωτερικά και εξωτερικά αναξιόπιστος.

 

Αναφορικά τώρα με τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή επισημαίνω ότι ο λειτουργός ασύλου παρατήρησε ότι, δεδομένου ότι ο σεξουαλικός του προσανατολισμός δεν έγινε αποδεκτός, δεν μπορούσε να γίνει δεκτή ούτε η υποτιθέμενη δίωξη που συνδέεται με αυτόν. Η κρίση του αυτή βασίζεται σε μια λογική συνέπεια: αν ο ίδιος ο πυρήνας του ισχυρισμού του Αιτητή (η ταυτότητα του ως ομοφυλόφιλου ατόμου) δεν τεκμηριώνεται, τότε η δίωξη που υποτίθεται ότι υπέστη λόγω αυτής της ταυτότητας καθίσταται εξίσου αβάσιμη.

 

Ωστόσο, παρά την πιο παρατήρηση του λειτουργού ασύλου, ο ίδιος προχώρησε τελικώς σε αξιολόγηση του ισχυρισμού, ορθά φρονώ. Τούτο καθώς παρά την συλλογιστική που επισημάνθηκε, υπάρχει ένα σημαντικό σημείο που θα μπορούσε να υποστηρίξει μια διαφορετική προσέγγιση. Συγκεκριμένα, ακόμη και αν ο Αιτητής δεν είναι πράγματι ομοφυλόφιλος, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν διώχθηκε λόγω της αντίληψης των άλλων ότι είναι ομοφυλόφιλος. Σε πολλές περιπτώσεις, άνθρωποι διώκονται, υφίστανται διακρίσεις ή ακόμα και βία όχι επειδή ανήκουν πραγματικά σε μια συγκεκριμένη ομάδα, αλλά επειδή θεωρούνται, υποψιάζονται ή κατηγορούνται ότι ανήκουν σε αυτήν.

 

Φρονώ συνεπώς ότι μία πιο ανθρωπιστική προσέγγιση επιβάλλει όπως η κατ’ ισχυρισμόν δίωξη του Αιτητή εξεταστεί αυτοτελώς, ανεξάρτητα από το αν τεκμηριώθηκε επαρκώς η σεξουαλική του ταυτότητα. Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι μόνο αν ο Αιτητής είναι πραγματικά ομοφυλόφιλος, αλλά αν υπήρξε απειλή ή δίωξη εναντίον του υπό την κατηγορία ή την πεποίθηση ότι είναι. Αν η μητριά του, η αστυνομία ή άλλοι παράγοντες στη Νιγηρία τον αντιμετώπισαν ως ομοφυλόφιλο άτομο και γι’ αυτό τον απείλησαν ή τον κατεδίωξαν, τότε ο κίνδυνος που επικαλείται μπορεί να είναι πραγματικός ανεξάρτητα από τον πραγματικό σεξουαλικό του προσανατολισμό.

 

Ωστόσο, εξετάζοντας μεμονωμένα, την αφήγηση του Αιτητή ως προς την κατ’ ισχυρισμόν δίωξη του καταλήγω ότι αυτή παρουσιάζει σημαντικές ασάφειες και αντιφάσεις, καθιστώντας την εσωτερική του αξιοπιστία αμφισβητήσιμη.

 

Ένα από τα βασικά προβληματικά σημεία είναι η αδυναμία του να εξηγήσει με σαφήνεια πώς προστατευόταν ως ομοφυλόφιλο άτομο στη Νιγηρία. Παρότι περιέγραψε ότι διατηρούσε μια σχέση τριών ετών, δεν μπόρεσε να αναφέρει συγκεκριμένες στρατηγικές που χρησιμοποιούσε για να διατηρεί τη μυστικότητά της. Δεδομένου ότι η χώρα του είναι εξαιρετικά εχθρική απέναντι στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, η απουσία τέτοιων αναφορών καθιστά την αφήγησή του μη αληθοφανή.

 

Επιπλέον, η περιγραφή της σύγκρουσης με τη μητριά του παρουσιάζει ασυνέχειες. Δεν εξήγησε πώς έμαθε ότι εκείνη ήθελε να τον εκδικηθεί, ούτε πώς ακριβώς κατήγγειλε την υπόθεσή του στην αστυνομία. Στη συνέχεια, ισχυρίστηκε ότι η αστυνομία τον αναζητούσε, αλλά δεν μπόρεσε να εξηγήσει γιατί δεν υπήρξαν επίσημες ενέργειες εναντίον του, ούτε πώς κατάφερε να ταξιδέψει νόμιμα παρά το γεγονός ότι υποτίθεται πως ήταν υπό δίωξη. Επισημαίνεται ότι ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι η μητριά του τον κατάγγειλε τον Ιούνιο του 2021, με τον ίδιο ωστόσο να συνεχίζει να διαμένει στη Νιγηρία μέχρι και το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, όταν και εγκατέλειψε τη χώρα του. Ανέφερε δε, ότι μετά την καταγγελία μετακινήθηκε σε άλλη περιοχή (Suroulere) και διέμενε με αν φίλο του, χωρίς ωστόσο να δώσει λεπτομέρειες για πως κατάφερε να εξασφαλίζει την ασφάλεια και τον μη εντοπισμό του κατά την τρίμηνη αυτή παραμονή του. Όταν ρωτήθηκε πώς κατάφερε να ταξιδέψει, είπε ότι μεταμφιέστηκε στο αεροδρόμιο, ενώ κατά την αρχή της συνέντευξής του είχε δηλώσει ότι χρησιμοποίησε το διαβατήριό του για να φύγει. Ωστόσο, αυτή η εξήγηση δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα, καθώς εάν οι αρχές τον αναζητούσαν πραγματικά, είναι απίθανο να του επέτρεπαν να ταξιδέψει χρησιμοποιώντας τα πραγματικά του έγγραφα. Η αδυναμία του να δώσει συγκεκριμένες πληροφορίες για το πώς ακριβώς κατάφερε να διαφύγει και να παραμείνει κρυμμένος για τρεις μήνες, καθώς και το γεγονός ότι τελικά μπόρεσε να φύγει από τη χώρα μέσω νόμιμης οδού, αποτελούν ισχυρές ενδείξεις αμφισβήτησης της αξιοπιστίας του ισχυρισμού του περί δίωξης.

 

Πρόσθετα και συμπληρωματικά των ανωτέρω η έλλειψη αναφοράς στη δίωξή του  λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού στην αρχική αίτηση ασύλου αποδυναμώνει την αξιοπιστία του ισχυρισμού του. Αν η δίωξη αυτή ήταν ο κύριος λόγος διαφυγής του, θα αναμενόταν να την είχε δηλώσει από την αρχή. Το γεγονός ότι ο Αιτητής δήλωσε αρχικά ότι ήλθε στην Κύπρο, στις μη ελεγχόμενες περιοχές, για σπουδές και μόνο αργότερα επικαλέστηκε τη δίωξη, ενισχύει την εντύπωση ότι προσέθεσε εκ των υστέρων αυτόν τον ισχυρισμό για να ενισχύσει την αίτησή του.

 

Συμπερασματικά, ο ισχυρισμός του Αιτητή περί δίωξης πάσχει από σοβαρές αντιφάσεις, ασάφειες και αδυναμία παροχής πειστικών λεπτομερειών. Η έλλειψη συνοχής και η αδυναμία εξήγησης κρίσιμων γεγονότων καθιστούν την αφήγησή του προβληματική και αποδυναμώνουν την εσωτερική του αξιοπιστία.

 

Δεδομένων λοιπόν των ελλείψεων στην αφήγησή του και των γενικότερων προβλημάτων αξιοπιστίας που εντοπίστηκαν, η τελική κρίση του λειτουργού ασύλου ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να θεμελιώσει επαρκώς τον ισχυρισμό του είναι, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, εύλογη.

 

Έχοντας πλέον αξιολογήσει τα αποδεικτικά στοιχεία που έχω ενώπιόν μου και εξακριβώσει τα πραγματικά περιστατικά που περιβάλλουν την υπό εξέταση υπόθεση, προχωρώ στην νομική αξιολόγηση των προϋποθέσεων χορήγησης διεθνούς προστασίας και κατά πόσον αυτές πληρούνται στην υπό εξέταση υπόθεση, λαμβάνοντας υπόψη τους αποδεκτούς ουσιώδεις ισχυρισμούς.

 

Χρήσιμη είναι η επαναφορά στην μνήμη των προνοιών του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου δυνάμει του οποίου:

 

«3.-(1) Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής, ή πρόσωπο, που δεν έχει ιθαγένεια, το οποίο, ενώ είναι εκτός της χώρας της προηγούμενης συνήθους διαμονής του ως αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων, δεν είναι σε θέση ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο να επιστρέψει σ' αυτή και στο οποίο δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 5».

 

Υπό το φως των προλεχθέντων και των ισχυρισμών του Αιτητή που έχουν γίνει αποδεκτοί από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δε δικαιολογείται η υπαγωγή του στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής της στη Νιγηρία, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Ως εκ τούτου, απομένει να εξεταστεί το κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα υπαγωγής στο καθεστώς της επικουρικής αλλιώς συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική νομοθεσία. Ειδικότερα, το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου διαλαμβάνει ότι:

 

«το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής.»

 

Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :

 

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

 

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

 

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.

 

Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Εξέτασης συνεπώς χρήζει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2).

 

Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά με την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επισήμανε στην απόφαση του CF, DN κατά  Bundesrepublic Deutschland  ότι συνιστούν:

 

«(...) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C 285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.»

      (βλ. σκέψη 43 της απόφασης).

 

Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του Sufi and Elmi  αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

Όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji v.  Staatssecretaris van Justitie^[36]:  

 

«33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.

 

34.Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.

 

35.  Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.

 

36. Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται  από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».

 

37. Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.

 

38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.

 

39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».

 

Εξετάζοντας σήμερα την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή (πολιτεία Lagos), όπου δηλαδή ευλόγως αναμένεται ότι θα επιστρέψει, αναφέρω τα εξής, τα οποία προκύπτουν από επικαιροποιημένες διεθνείς πηγές:

 

·                Στην Country Focus έκθεση της EUAA (Ιούλιος 2024)^[37] αναφέρεται ότι οι αδελφότητες έχουν παρουσία και δραστηρίοτητα στην πολιτεία Lagos^[38].

 

·                Στην ίδια πηγή αναφέρεται ότι οι πολιτείες του Lagos και του Ogun ήταν δύο από τις τρεις – η τρίτη ήταν το Rivers στη South-South περιοχή – που το 2023 επηρεάστηκαν κυρίως από συγκρούσεις μεταξύ συμμοριών και ανέφεραν σταθερά τον υψηλότερο αριθμό θανάτων σε συγκρούσεις μεταξύ αντίπαλων ομάδων^[39]. Στην πολιτεία Lagos, περιστατικά που αφορούσαν συμμορίες αναφέρθηκαν στις LGAs Ajeromi-Ifelodun, Mushin, Ojo, Oshodi-Isolo και Shomolu^[40].

 

·                Σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα της βάσης δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έργο τη συλλογή, ανάλυση και χαρτογράφηση δεδομένων σχετικά με τις ημερομηνίες, τους δρώντες, τις τοποθεσίες, τους θανάτους και τους τύπους όλων των καταγεγραμμένων γεγονότων πολιτικής βίας και διαμαρτυρίας σε παγκόσμια κλίμακα, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 24.02.2024 και 21.02.2025 στο κρατίδιο Lagos της Νιγηρίας, καταγράφηκαν συνολικά 134 περιστατικά ασφαλείας από τα οποία επήλθε ο θάνατος συνολικά 110 ανθρώπων. Πιο αναλυτικά, 80 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες (με 82 θύματα), 28 ως περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (με 11 θύματα), και 21 ως ταραχές/εξεγέρσεις (με 17 θύματα)^[41].

 

·                Κατόπιν επισκόπησης των μηνιαίων εκθέσεων του Crisis Watch του International Crisis Group σε βάθος 10 μηνών (μέχρι και τον Απρίλιο του 2024) δεν εντοπίστηκε κάποια ειδική μνεία στο κρατίδιο Lagos^[42].

 

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω δεδομένα δε διακρίνω την ύπαρξη κατάστασης αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης στην πολιτεία Lagos, ή έστω αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία να εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε o Αιτητής λόγω της παρουσίας του και μόνο στο έδαφος της περιοχής αυτής να έρχεται αντιμέτωπος με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής απειλής κατά το άρθρο 19 στοιχείο (2)(γ). Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άντρας, νεαρής ηλικίας, υγιής, μορφωμένος με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία στην χώρα καταγωγής του και χωρίς θέματα υγείας. Επισημαίνω τέλος, ότι δεν έχουν εγερθεί ή/και αναδειχθεί ατομικά χαρακτηριστικά ή στοιχεία του Αιτητή που να υποδηλώνουν και να δείχνουν ειδικώς ότι θα τεθεί σε κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής βλάβης και δυνατόν να μπορούσε να αντισταθμίσει το επίπεδο αδιάκριτης βίας βάσει της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας.  

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Καταληκτικά, λαμβάνω υπόψη μου ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Νιγηρία), συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν ορισθεί ως ασφαλείς χώρες ιθαγένειας σύμφωνα με το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 31.05.2024 (Κ.Π.Δ. 191/2024), χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς ή στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας καταγωγής. Ο κατάλογος των ασφαλών χωρών ιθαγένειας καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών όταν ικανοποιηθεί βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών ότι στις οριζόμενες χώρες, γενικά και μόνιμα, δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από την χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.

 

Με βάση το σύνολο των στοιχείων ενώπιον μου, όπως έχω αναλύσει ανωτέρω, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.

 

 

 

Ε. Ρήγα,  Δ.Δ.Δ.Δ.Π.