ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                                      Υπόθεση αρ.2377/24

 

12 Φεβρουαρίου 2025

 

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

U. I. N.

                                                                                                                        Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

                                                                                                                        Καθ’ ων η αίτηση

 

Κκ Αλ Τάχερ, Μπενέτης και Συνεργάτες ΔΕΠΕ, Δικηγόροι για Αιτητή

Κα Κ. Μιχαηλίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.30/04/24, η οποία του κοινοποιήθηκε στις 29/05/24, και απόφαση του Δικαστηρίου δια της οποίας να αναγνωρίζεται ο αιτητής ως πρόσφυγας ή, διαζευκτικά, να αναγνωρίζεται ως δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας ή με την οποία να αναγνωρίζεται ότι σε περίπτωση επιστροφής του παραβιάζονται τα αρ.2 και 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής ΕΣΔΑ).

Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, ο αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία, εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, στις 02/02/22 και υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 19/04/22 (ερ.1-3, 54).  

Στις 03/04/24 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.18-27). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση-Εισήγηση (ερ.43-53) και στις 13/04/24 η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε να μην παραχωρηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ακολούθως ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία του επιδόθηκε στις 29/05/24  στην αγγλική, που είναι η μητρική του γλώσσα (ερ.54, 1-3).

Επί της αιτήσεως ασύλου ο αιτητής καταγράφει ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής λόγω οικογενειακών προβλημάτων, καθώς - ως αναφέρει - έχασε τους 3 αδελφούς του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 2021, έκτοτε απέμεινε μόνος και ένας από τους θείους του απειλεί ότι θα τον σκοτώσει λόγω οικογενειακής περιουσίας. Για τους λόγους αυτούς η μητέρα του αιτητή τον βοήθησε να εγκαταλείψει τη χώρα για να σώσει την ζωή του.  

Στη συνέντευξη που διενεργήθηκε ο αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πολιτεία Imo και διέμενε προτού φύγει από τη χώρα στο Owerri της ίδιας, είναι χριστιανός καθολικός,  μιλά αγγλικά, είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εργαζόταν ως ηλεκτρολόγος, ο πατέρας του έχει αποβιώσει το 1995, η μητέρα του βρίσκεται στο χωριό όπου γεννήθηκε ο ίδιος και τα αδέρφια του έχουν σκοτωθεί σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα τον Οκτώβριο 2021.

Αναφορικά με τους λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του ο αιτητής δήλωσε ότι, μετά τον θάνατο των αδερφών του, ο θείος του πούλησε μέρος της περιουσίας τους. Όταν ο αιτητής προσπάθησε να αντιμετωπίσει («confront») τον θείο του, αυτός δεν τον έλαβε υπόψη λέγοντάς του ότι είναι μικρό παιδί και εξακολουθούσε να πωλεί την περιουσία τους και απείλησε να τον σκοτώσει. Η μητέρα του αιτητή φοβήθηκε και με τον αδερφό της προσπάθησαν να τον βοηθήσουν.

Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις στη συνέχεια ο αιτητής ανέφερε ότι παρόλο που δεν ήθελε να εγκαταλείψει την χώρα του, αναγκάστηκε εξαιτίας των απειλών που δεχόταν από τον θείο του. Ως ανέφερε, ο θείος του πώλησε δύο τεμάχια από τα έξι που είχε στην κατοχή του ο πατέρας του αιτητή. Όταν του υποδείχθηκε ότι, αφού - ως ανέφερε - η μητέρα του δεν υπέγραψε οποιοδήποτε έγγραφο σχετικά με την πώληση του τεμαχίου φαίνεται ότι η μητέρα δεν είχε ιδιοκτησία αυτής της περιουσίας, ο αιτητής αποκρίθηκε ότι σύμφωνα με την παράδοση της Νιγηρίας, οι γυναίκες δεν έχουν δικαιώματα στη γη. Επιπλέον, αφού ο αιτητής απάντησε αρνητικά σε επόμενο ερώτημα σχετικά με το αν ο θείος του ρώτησε αυτόν για την πώληση του τεμαχίου, εκ του οποίου συνάγεται ότι η ιδιοκτησία της γης ανήκε στον θείο, ο αιτητής δήλωσε ότι η γη ήταν ιδιοκτησία της οικογένειας. Περαιτέρω ο αιτητής ανέφερε ότι το συγκεκριμένο τεμάχιο γης δεν έχει τίτλους ιδιοκτησίας. Ανέφερε ακόμα ότι τελευταία φορά που είδε ο αιτητής τον θείο ήταν τον Φεβρουάριο 2021, όταν τον συνάντησε για να ζητήσει το μερίδιο από την πώληση του τεμαχίου, ωστόσο αυτός δεν αποδέχτηκε. Ακολούθως ο αιτητής ανέφερε ότι επισκέφθηκε ξανά τον θείο του περί τον Ιούνιο για να ζητήσει το μερίδιο από την πώληση του δεύτερου τεμαχίου με τον θείο του να αρνείται και πάλι.

Κληθείς ο αιτητής να αναφέρει τι σκοπεύει να κάνει με αυτό το ζήτημα, ανέφερε ότι θα ήθελε να λάβει το μερίδιο του γιατί ο θείος του θα προχωρήσει σε πώληση ολόκληρης της περιουσίας. Ως προς το ποιες θα είναι οι συνέπειες σε περίπτωση που επιστρέψει στην χώρα του ο αιτητής ανέφερε ότι θα ήθελε να επιστρέψει για να αντιμετωπίσει τον θείο του, που πιθανό να τον σκοτώσει και ανέφερε πως αν δεν βρίσκεται εκεί ο αιτητής αυτόματα η περιουσία ανήκει στον θείο του. Ως τέλος ανέφερε ο αιτητής, οι αρχές της χώρας του θα του επιτρέψουν την είσοδο σε αυτή και σε περίπτωση που επέστρεφε θα πήγαινε στο Owerri αν και δεν θα είναι ασφαλής.

Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα όσα ανέφερε ο αιτητής εντόπισαν και αξιολόγησαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ως ακολούθως.

1.    Ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπο διαμονής του αιτητή

2.    Λόγω περιουσιακών διαφορών με τον θείο του

Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο εκ των ως άνω ισχυρισμών, απέρριψαν όμως τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό ως αναξιόπιστο.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίθηκε ότι στερείται εσωτερικής συνοχής ενόψει της αοριστίας, ασάφειας, έλλειψης συνέπειας, ευλογοφάνειας αλλά και γενικότητας των δηλώσεων του αιτητή. Συγκεκριμένα, ως κρίθηκε, η γη η οποία είναι και το αντικείμενο της κατ’ ισχυρισμό διαμάχης είναι στην ιδιοκτησία του θείου του, ο αιτητής, παρότι ήταν σε σχετικά ώριμη ηλικία το 2021, όταν έγινε το πρώτο κατ’ ισχυρισμό συμβάν όπου ζήτησε εξηγήσεις από τον θείο του (26 ετών), δεν εξήγησε με ευλογοφανή τρόπο γιατί δεν έπραξε ώστε, εφόσον ισχυρίζεται ότι του ανήκει μερίδιο στην περιουσία αυτή, να την διεκδικήσει με νομικό τρόπο και - σε κάθε περίπτωση - ουδέν συνέβη στον ίδιο κατά τα δύο κατ’ ισχυρισμό περιστατικά όπου αντιμετώπισε τον θείο του, πέραν των φραστικών απειλών που δέχθηκε. Επιπροσθέτως σημειώθηκε ότι - σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του ίδιου του αιτητή - η μητέρα του καλλιεργεί μέρος της κατ’ ισχυρισμό διαφιλονικούμενης γης, χωρίς να αντιμετωπίζει προβλήματα από τον θείο. Συνεπεία των ως άνω κρίθηκε ότι ο ισχυρισμός στερείται εσωτερικής συνοχής και, δεδομένης της τρωθείσας εσωτερικής συνοχής, αυτός απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος, χωρίς να γίνει εξέταση της εξωτερικής συνέπειας των δηλώσεων του αιτητή.

Στη βάση των ως άνω ευρημάτων, δεδομένου του προφίλ του αιτητή, οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι δεν υφίσταται εύλογος βαθμός πιθανότητας, ο αιτητής να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του. Αναφορικά ειδικώς με το αρ.19 (2) (γ) του Νόμου, ομοίως, κατέληξαν ότι δεν υφίσταται κίνδυνο να αντιμετωπίσει κίνδυνο κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ο αιτητής κατά την επιστροφή του στον τόπο διαμονής του (Owerri, Imo State), καθώς εκεί δεν παρατηρείται αδιάκριτη βία σε υψηλό επίπεδο, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες.    

Συνεπεία των ανωτέρω η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη.

Κατά τις διευκρινήσεις ο συνήγορος του αιτητή απέσυρε ρητά τους λοιπούς νομικούς ισχυρισμούς προωθώντας εν τέλει μόνο τον ισχυρισμό περί μη δέουσας έρευνας.

Οι καθ' ων η αίτηση αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη και κατ’ ουσία ορθή και ζητούν απόρριψη της προσφυγής.

Προχωρώ με την εξέταση του ισχυρισμού που αφορά την μη διενέργεια δέουσας έρευνας που είναι και ο μόνος ισχυρισμός που εν τέλει προωθείται, και ο οποίος, δεδομένου ότι συμπλέκεται με την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, θα εξεταστεί μαζί μ’ αυτήν πιο κάτω.

Προχωρώ λοιπόν με αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων και ισχυρισμών.

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, αναφέρεται στην σελ.98, ότι «[...] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.». Στην σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] οι δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾.  […] Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»

Ενόψει των ως άνω θα συμφωνήσω με την κατάληξη τους επί της αξιοπιστίας του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού του αιτητή, καθώς τα όσα ανέφερε επί τούτου, ως και οι καθ’ ων η αίτηση καταγράφουν ενδελεχώς και λεπτομερώς στα ερ.47-48, στερούνταν παντελώς κάθε εύλογα αναμενόμενης λεπτομέρειας, βιωματικού στοιχείου και  ευλογοφάνειας και έβριθαν κενών.

Δεν έχω τίποτε να προσθέσω στα όσα επί του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού αναφέρονται στην επίδικη έκθεση, καθώς, ως προκύπτει αβίαστα από μια ανάγνωση του πρακτικού της επίδικης συνέντευξης, από το σύνολο του αφηγήματος του αιτητή ελλείπουν σε όλη του την έκταση λεπτομέρειες και απουσιάζει κάθε ψήγμα ευλογοφάνειας και συνοχής. Οι δε απαντήσεις που έδωσε επί όλου ανεξαιρέτως του αφηγήματος του παρουσιάζουν ουσιώδη και σημαντικά κενά, ελλείψεις και αοριστίες, οι οποίες πλήττουν αναπόφευκτα την εσωτερική συνοχή των δηλώσεων του. Σημειώνω επιγραμματικά ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να αναφέρει γιατί θεωρεί ότι του ανήκει μερίδιο της διαφιλονικούμενης περιουσίας, γιατί θεωρεί ότι υφίσταται κίνδυνο από τον θείο του, γιατί ουδέν έπραξε όσο βρισκόταν στη Νιγηρία για να διεκδικήσει το μερίδιο που θεωρεί ότι του ανήκει και γιατί η μητέρα του εκμεταλλεύεται μέρος της περιουσίας αυτής χωρίς πρόβλημα, δεδομένων όσων είχε αναφέρει για τις απειλές που έλαβε ο ίδιος από τον θείο του.

Συνεπεία των ανωτέρω, ενόψει εδώ της παντελούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής των λεγομένων δεν θεωρώ ότι ήταν απαραίτητη η αναζήτηση πληροφορίων (ΠΧΚ) αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία. Ορθώς λοιπόν και απολύτως δικαιολογημένα θεωρώ ότι οι καθ’ ων η αίτηση δεν προέβησαν σε τέτοια έρευνα. Σχετικά με τούτο, στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», σελ.132, αναφέρεται ότι η αναζήτηση πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής (ΠΧΚ) «ενδέχεται να μην είναι απαραίτητ[η] σε περίπτωση αρνητικής διαπίστωσης περί της αξιοπιστίας βάσει καταφανούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής ή μη ικανοποιητικής επεξήγησης αποκλίσεων ή παραλλαγών σε ό,τι αφορά τα ουσιώδη στοιχεία μιας αίτησης ή, ακόμη περισσότερο, σε περίπτωση απόρριψης προσφυγής ως απαράδεκτης.».

Απομένει εν προκειμένω μια επικαιροποιημένη αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του αιτητή (Owerri, Imo State). 

Σε αναφορά του ACLED για την περίοδο 16/12/23 ως 13/12/24, καταγράφηκαν στην πολιτεία Imo 100 περιστατικά ασφαλείας, στα οποία χάθηκαν 138 ανθρώπινες ζωές. Τα 100 περιστατικά αφορούσαν 3 ταραχές (riots), που είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, 29 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν αποτέλεσμα 34 ανθρώπινες απώλειες, 49 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 102 ανθρώπινες απώλειες και 1 περιστατικό έκρηξης/απομακρυσμένης βίας, χωρίς κάποια ανθρώπινη απώλεια και 18 περιστατικά διαμαρτυρίας (protests), επίσης χωρίς κάποια ανθρώπινη απώλεια.^[1] Ειδικότερα για την πόλη Owerri, που αποτελεί το συνήθη τόπο διαμονής του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, για το διάστημα 07/10/23- 04/10/24 σημειώθηκαν 9 περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε 13 απώλειες ανθρώπινων ζωών. Αυτά αφορούσαν 5 μάχες (11 θάνατοι),  2 περιστατικά βίας κατά αμάχων (2 θάνατοι), 1 εξέγερση (1 θάνατος) και 1 διαμαρτυρία (καμία απώλεια).[2] Σημειώνεται η πολιτεία Imo έχει πληθυσμό περί των 5 ½ εκατομμυρίων κατοίκων.[3]

Είναι κατάληξη μου ότι εκ των ανωτέρω στοιχείων δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στον τόπο διαμονής του. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό της περιοχής, στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» [4] (βλ. και αποφάσεις ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19, CF, DN και C-465/07, Elgafaji, ημ.17/02/09). Σημειώνεται δε ότι, ως και στην αιτ. σκέψη 35 της Οδ.2011/95/ΕΕ αναφέρεται, «[οι] κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη.».

Εν προκειμένω λοιπόν δεν τεκμηριώνεται βάσιμος φόβος «καταδίωξης του [αιτητή] για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» αλλά ούτε και ότι υπάρχουν «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα αρ.3 και 19 του Νόμου.

Με δεδομένα λοιπόν τα όσα ανωτέρω αναλύονται δεν κρίνω ότι η επιστροφή του αιτητή θα ήταν σε παράβαση του κατοχυρωμένου εκ του αρ.3 της ΕΣΔΑ δικαιώματος του στην μη επαναπροώθηση εφόσον δεν έχει τεκμηριωθεί ισχυρισμός προς ανατροπή αυτού του τεκμήριου της ασφαλούς χώρας καταγωγής, ως έχει καθοριστεί στη Κ.Δ.Π. 191/2024, που εκδόθηκε δυνάμει του αρ.12Βτρις του Νόμου, δεδομένου ότι ουδέν προσκομίστηκε στη βάση του οποίου μπορούσε να «θεωρηθεί ότι η χώρα αυτή δεν είναι ασφαλής […] στη συγκεκριμένη περίπτωσή», στη βάση του αρ.12Βτρις (6). 

Η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.

 

                                                                                                    Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.