
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Aρ.: 1736/23
31 Μαρτίου, 2025
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
F.F. (Αιτήτρια αρ. 1 – μητέρα)
C.F.F. (Αιτήτρια αρ. 2 – ανήλικη κόρη)
Αιτήτριες,
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
.........
Κ. Κουπαρή (κα), για τις Αιτήτριες
Αντ. Ρούσου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Κ. Κ. Κλεάνθους Δ.Δ.Δ.Δ.Π. Οι Αιτήτριες με την παρούσα προσφυγή αιτούνται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη, αντισυνταγματική, και στερούμενη νομικού αποτελέσματος, η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 28.4.2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά τους για διεθνή προστασία.
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Οι Αιτήτριες κατάγονται από το Καμερούν. Η Αιτήτρια 1 είναι μητέρα της Αιτήτριας 2 (γεννηθείσας στις 29.8.2022). Η Αιτήτρια 1 εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία και περί τις 9.7.2021 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στην 12.4.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη της Αιτήτριας. Εν συνεχεία, υποβλήθηκε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου των Αιτητριών και την επιστροφή τους στη χώρα καταγωγής τους. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 28.4.2023. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στις Αιτήτριες στις 16.5.2023 και η απόφαση επιστροφής τους, αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί ισχυρισμοί
2. Οι Αιτήτριες, με τη γραπτή τους αγόρευση προωθούν ως μόνους λόγους προσφυγής, την κατ’ ισχυρισμό έλλειψη δέουσας έρευνας, υποστηρίζοντας περαιτέρω ότι λανθασμένως αξιολογήθηκε ως αναξιόπιστη ως προς τους δυο ουσιώδεις ισχυρισμούς της Αιτήτριας 1 περί δίωξής της περί της από το στρατό της χώρας και περί της έκδοσης δύο ενταλμάτων σύλληψης εναντίον της. Επιπλέον, οι Αιτήτριες επισημαίνουν την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής τους, όπου σε συνάρτηση με τα προσωπικά τους δεδομένα, εισηγούνται ότι δικαιολογούν επικουρικώς την υπαγωγής τους σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
3. Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση παραπέμπουν στα ευρήματά τους όπως καταγράφονται στην έκθεση εισήγηση αναφορικά με τους δύο πιο πάνω ουσιώδεις ισχυρισμούς της Αιτήτριας 1 και επισημαίνουν ότι ορθώς αυτή κρίθηκε αναξιόπιστη ως προς την ισχυριζόμενη δίωξή της από τις αρχές της χώρας της. Υποστηρίζουν εξάλλου ότι θα μπορούσαν, λαμβάνοντας υπόψη και τα προσωπικά τους δεδομένα, σε συνάρτηση με την κατάσταση ασφαλείας, να επιστρέψουν πίσω στην περιοχή Tiko του Καμερούν, χωρίς αυτές να διατρέχουν κίνδυνο βλάβης. Ως εκ τούτου, εισηγούνται ότι ορθώς απορρίφθηκε το αίτημά τους για διεθνή προστασία.
To νομικό πλαίσιο
4. Η Σύμβαση περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954 [Recueil des traités des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967 (στο εξής: Σύμβαση της Γενεύης), ορίζει, στο άρθρο 1, τμήμα Α, σημείο 2, πρώτο εδάφιο, ότι ο όρος «πρόσφυγας» εφαρμόζεται επί παντός προσώπου το οποίο, «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων, ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύει της προστασίας της χώρας ταύτης».
5. Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι δική μου):
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
6. Ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962 προβλέπει τα εξής:
«Έκαστος διάδικος δέον δια των εγγράφων προτάσεων αυτού να εκθέτη τα νομικά σημεία επί των οποίων στηρίζεται και, αιτιολογών συγχρόνως ταύτα πλήρως. Διάδικος εμφανιζόμενος άνευ συνηγόρου δεν υποχρεούται εις συμμόρφωσιν προς τον κανονισμό αυτόν».
7. Ο Κανονισμός 7 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019, ως έχει τροποποιηθεί, ορίζει ότι:
«7. (α) Κάθε γραπτή αγόρευση θα χωρίζεται ευκρινώς σε ανάλογες παραγράφους, μια για κάθε νομικό σημείο, το οποίο θα αναφέρεται συνοπτικά.[...]».
8. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
9. Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:
«Υποχρεώσεις αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών
16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).
(2) Ιδίως, ο αιτητής οφείλει-
(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙
[.]
(3) Η Υπηρεσία Ασύλου αξιολογεί, σε συνεργασία με τον αιτητή, τα προβλεπόμενα στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2) στοιχεία.».
10. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις χορήγησης του καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
11. Όσον αφορά τους λόγους προσφυγής που προωθούν οι Αιτήτριες, Ως προς τον προωθούμενο λόγο προσφυγής περί έλλειψης δέουσας έρευνας είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει και την ουσιαστική ορθότητα της de novo και ex nunc (Βλ. Έφεση κατά Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Aρ. 107/2023, Δημοκρατία ν. Q.B.T., απόφαση ημερ. 11.2.2025, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 17/2021 Janelidze ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 21.9.2021· Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 35/2023 Lubangamu ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.12.2024). Ο εκάστοτε αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η έκταση του ελέγχου που ασκεί το παρόν Δικαστήριο επί της επίδικης απόφασης σε συνάρτηση με την εξουσία του να την τροποποιήσει καθιστά αλυσιτελή την προβολή των πιο πάνω υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας. [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552.]. Ως αλυσιτελής χαρακτηρίζεται ο λόγος προσφυγής, ο οποίος, ακόμα και εάν γίνει δεκτός, δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. ΑΘ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].
12. Σχετικό προκειμένω είναι και το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του Αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του Αιτητή ασύλου να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για κάποιον από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010). Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας του Αιτητή ασύλου να τεκμηριώσει με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή του, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον Αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του (Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C‑277/11, M. M., ECLI:EU:C:2012:744, σκέψεις 63 εώς 68).
13. Παρατηρείται συναφώς ότι κατά την καταγραφή του αιτήματός της για διεθνή προστασία, η Αιτήτρια 1 κληθείσα να καταγράψει με λεπτομέρεια επί του εντύπου της αίτησης τους λόγους που την ώθησαν να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής της ή τους λόγους που δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτήν, προέβαλε ότι καταζητείται από τις αρχές της χώρας της με την κατηγορία της παροχής βοήθειας προς τους αποσχιστές «Ambazonians». Πιο αναλυτικά, ισχυρίστηκε ότι εργαζόταν σε εταιρία μικροχρηματοδοτήσεων στην χώρα καταγωγής της, όπου στο πλαίσιο της απασχόλησής της εκεί, βοήθησε κάποιους άνδρες στις χρηματικές τους συναλλαγές. Μόλις ο στρατός αντιλήφθηκε τη δράση της, την συνέλαβε με την αιτιολογία ότι παρείχε συνδρομή στους μαχητές της Ambazonians. Μετά την αποφυλάκισή της, την οποία πέτυχε με την βοήθεια του δικηγόρου της, ισχυρίζεται ότι ο στρατός την καλούσε επανειλημμένα σε ανάκριση, της έκαψαν την οικία και την απείλησαν ότι θα πληρώσει με την ζωή της γιατί εξαιτίας της χάθηκαν οι ζωές στρατιωτών στον αγώνα. Κατόπιν, εκδόθηκε εκ νέου ένταλμα σύλληψης σε βάρος της και μετά την παρότρυνση του δικηγόρου της αποφάσισε να εγκαταλείψει οριστικά την χώρα της για να είναι ασφαλής. Αρνείται δε να επιστρέψει γιατί ο στρατός εξακολουθεί να την καταδιώκει (ερυθρό 1 του διοικητικού φακέλου).
14. Η Αιτήτρια 1 στις 9.6.2021 παραπέμφθηκε σε έλεγχο ευαλωτότητας από αρμόδιο λειτουργό (Έντυπο ελέγχου και αξιολόγησης ευαλωτότητας – ερ. 13-19 του διοικητικού φακέλου) κατά την οποία ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της επειδή το 2020 οι στρατιωτικές δυνάμεις εισέβαλαν στην εταιρεία που εργαζόταν και την κατηγόρησαν ότι υποστηρίζει τους αγγλόφωνους αποσχιστές. Κατόπιν την συνέλαβαν και την οδήγησαν για ανάκριση σε ένα από τα γραφεία τους και δύο ημέρες αργότερα αφέθηκε ελεύθερη. Μια εβδομάδα αργότερα επέστρεψαν για να την συλλάβουν εκ νέου με την αιτιολογία ότι ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο στρατιωτών συναδέλφων τους. Επειδή ξεκίνησαν να της στέλνουν απειλές θανάτου, ο δικηγόρος της Αιτήτριας την συμβούλεψε να εγκαταλείψει οριστικά την χώρα. Δήλωσε πως ήρθε στην Δημοκρατία αφήνοντας πίσω τα παιδιά της, τα οποία τα φροντίζει η μητέρα της, με την οποία διατηρεί τακτική επικοινωνία. Ερωτηθείσα αν υπέστη οποιαδήποτε άλλη κακοποιητική μεταχείριση, απάντησε αρνητικά (ερ. 17 του διοικητικού φακέλου). Η Αιτήτρια αφότου υποβλήθηκε σε ιατρικές εξετάσεις, καταγράφηκε ως χήρα γυναίκα που έχει υποστεί στο παρελθόν ψυχολογική/συναισθηματική κακοποίηση. Ωστόσο, κατά την χρονική στιγμή ελέγχου ευαλωτότητας, δεν διαγνώστηκε με προβλήματα υγείας ούτε και εξέφρασε σκέψεις αυτοκτονίας. Παρουσιάζει μονάχα αίσθημα θλίψης λόγω των δυσκολιών που έχει βιώσει, νιώθει όμως δυνατή και αισιόδοξη να προχωρήσει την ζωή της και δεν χρειάζεται στήριξη από ειδικό ψυχικής υγείας. Επίσης, δεν παρουσιάζει συνεχόμενη υποτονική διάθεση αλλά ούτε και επεισόδια αναβίωσης των τραυματικών γεγονότων. Τέλος, δεν ανέφερε δυσκολίες αναφορικά με τον ύπνο και την σίτιση της, δεν καπνίζει και δεν κάνει χρήση αλκοόλ ή άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών (ερ. 12 και 14 του διοικητικού φακέλου). Υπό το φως των ανωτέρω, η πιθανότητα μελλοντικού κινδύνου για την προσωπική ασφάλειά της Αιτήτριας εκτιμήθηκε ως «χαμηλή» (ερ. 19 του διοικητικού φακέλου).
15. Κατά τη διάρκεια της προσωπικής της συνέντευξης, η Αιτήτρια αρ. 1 κλήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις που άπτονται τόσο των προσωπικών της στοιχείων όσο και του πυρήνα του αιτήματός της. Αναφορικά με τα το προφίλ της επιβεβαίωσε την καμερουνέζικη καταγωγή της προβάλλοντας το χωριό Bali Nyonga της Βορειοδυτικής Επαρχίας ως τόπο γέννησης και την πόλη Tiko της Νοτιοδυτικής Επαρχίας ως τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής. Περαιτέρω, ισχυρίστηκε πως είναι χριστιανή καθολική στο θρήσκευμα και πως ανήκει στην εθνοτική φυλή των Bali Nyonga (ερ. 47, 2Χ του διοικητικού φακέλου). Αναφορικά με το μορφωτικό της επίπεδο, προέβαλε πως έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην χώρα καταγωγής της και κατόπιν σπούδασε χρηματοοικονομική και τραπεζική στο πανεπιστήμιο της Buea, ενώ ομιλεί την αγγλική (ως μητρική γλώσσα) και κατανοεί την γαλλική (ερ. 46, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Ως προς το επαγγελματικό της υπόβαθρο, εργάστηκε αρχικώς ως σύμβουλος διαχειρίστρια σε εταιρία της χώρας καταγωγής της και από το 2012 και μετά ως γενική διευθύντρια σε πιστωτικό ίδρυμα με την επωνυμία «Tiko Progressive Cooperative Creedit Union» (ερ. 45, 3Χ του διοικητικού φακέλου). Όσον αφορά στην οικογενειακή της κατάσταση, ανέφερε πως είναι χήρα και άγαμη, ενώ έχει συνολικά τρία παιδιά, δύο ανήλικα αγόρια από τον γάμος της με τον από το 2019 αποθανόντα σύζυγό της και μια ολίγων μηνών κόρη (Αιτήτρια 2) που απέκτησε εκτός γάμου με Καμερουνέζο πολίτη κατά την παραμονή της στην Δημοκρατία (ερ. 46, 3Χ του διοικητικού φακέλου). Οι γονείς της είναι διαζευγμένοι και ο μεν πατέρα της διαμένει πλέον στην Buea με τη νέα σύζυγό του ενώ η μητέρα της εξακολουθεί να διαμένει στο Tiko. Από την πατρική πλευρά διαθέτει δύο αδελφές, των οποίων αγνοεί την τοποθεσία και από την μητρική πλευρά άλλες δύο αδελφές εκ των οποίων η μια βρίσκεται στην Yaoundé και η άλλη στο Tiko (ερ. 45, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Η Αιτήτρια 1 επιβεβαίωσε, τέλος, πως δεν αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας και ήταν πλήρως ικανή να διεξαγάγει την συνέντευξη.
16. Σημειωτέον πως η Αιτήτρια εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της αεροπορικώς από τον διεθνή αερολιμένα της Douala στις 29.4.2021 και ταξίδεψε με το εν ισχύ διαβατήριό της και άδεια φοίτησης για τις μη ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές της Δημοκρατίας, όπου και αφήχθη παρανόμως την επομένη, στις 30.4.2021, απ’ όπου εν συνέχεια μετέβη παρατύπως στις ελεγχόμενες από την κυβέρνηση περιοχές στις 9.6.2021.
17. Ως προς τους κατ’ ιδίαν λόγους για τους οποίους φέρεται να εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της, ο Αιτήτρια 1 στο πλαίσιο της ελεύθερης αφήγησης επιβεβαίωσε τα όσα κατέθεσε στο στάδιο της καταγραφής περί της δίωξής της από τον καμερουνέζικο στρατό λόγω του ότι της καταλόγισαν ότι παρείχε συνδρομή στους μαχητές Ambazonians. Πιο συγκεκριμένα, ισχυρίστηκε ότι εργαζόταν σε κάποιο οικονομικό ίδρυμα και ενέκρινε την εντολή μεταφοράς χρημάτων ύψους 8.000.000 FCA σε λογαριασμό ενός μέλους των Ambazonians. Όταν ο στρατός προέβη σε διερεύνηση, ανακάλυψαν αυτήν την συναλλαγή και θεώρησαν ότι η Αιτήτρια ενισχύει οικονομικά τους Ambazonians. Παρότι η Αιτήτρια τους διαβεβαίωσε ότι η κατηγορία τους δεν ήταν αληθής καθότι το ποσό μεταφέρθηκε σε προσωπικό λογαριασμό του δικαιούχου, εκείνοι μια εβδομάδα αργότερα εξέδωσαν ένταλμα σύλληψης και την συνέλαβαν. Με τη βοήθεια ενός δικηγόρου κατάφερε εντέλει να αποφυλακιστεί αλλά ο στρατός εξακολουθούσε να την καλεί τακτικά για να την ανακρίνει. Έναν μήνα αργότερα η Αιτήτρια επισκέφτηκε ούσα διευθύντρια το υποκατάστημα όπου διενεργούνταν οι αναλήψεις και ο στρατός μετέβη εκεί και έβαλε φωτιά τόσο στο κατάστημα όσο και στην οικία της. Έκτοτε η Αιτήτρια διέφυγε στην πόλη Tiko. Εν συνεχεία, τον Ιούνιο του ίδιου έτους ο στρατός εξέδωσε νέο ένταλμα σύλληψης εναντίον της και αυτήν τη φορά ο δικηγόρος της την παρότρυνε να εγκαταλείψει οριστικά την χώρα για να είναι ασφαλής. Ισχυρίζεται πως ο στρατός όταν έκαψε το κατάστημα σκότωσε, άνοιξε πυρά κατά του προσωπικού από τα οποία έχασαν την ζωή τους ορισμένοι συνάδελφοί της. Συνεπεία των ανωτέρω, φοβάται πως αν επιστρέψει ο στρατός θα την σκοτώσει (ερ. 43, 2Χ του διοικητικού φακέλου). Ερωτηθείσα αν συντρέχουν άλλοι λόγοι για τους οποίους αιτείται διεθνή προστασία, απάντησε αρνητικά. Τέλος, κληθείσα να αποσαφηνίσει τι είναι αυτό που φοβάται ότι θα της συμβεί σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της, απάντησε πως η ζωή της κινδυνεύει λόγω της γενικότερης κατάστασης στην χώρα, ενώ επιπλέον εξέφρασε την ανησυχία ότι πέραν από τον στρατό την έχουν στοχοποιήσει και οι Ambazonians ως πληροφοριοδότρια του στρατού λόγω του ότι μετέβαινε αρκετά συχνά στον στρατό για ανακρίσεις. Τόνισε επίσης πως δεν τηρούνται οι διαδικαστικές εγγυήσεις στην χώρα της και ότι ο στρατός προβαίνει σε αυθαίρετες δολοφονίες (ερ. 42, 1Χ του διοικητικού φακέλου).
18. Στο πλαίσιο των διερευνητικών ερωτήσεων που ακολούθησαν δόθηκε η ευκαιρία στην Αιτήτρια 1 να εμπλουτίσει την επιχειρηματολογία της και να αποσαφηνίσει τα κρίσιμα βιοτικά γεγονότα της αφήγησής της. Αρχικώς η Αιτήτρια κλήθηκε να παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες αναφορικά με το επάγγελμά της. Σχετικώς, ανέφερε πως ως γενική διευθύντρια ήταν αρμόδια να εποπτεύει τα υποκαταστήματα και μια φορά το τρίμηνο τα επισκεπτόταν για να δει τις εργασίες τους και να ελέγξει τους λογιστές. Η δε δική της κύρια αρμοδιότητα ήταν να εγκρίνει το ποσό των αναλήψεων. Στην θέση της γενικής διευθύντριας διευκρίνισε ότι προήχθη το έτος 2017 κατόπιν αξιολόγησης από επιτροπή, μόλις συνταξιοδοτήθηκε ο προηγούμενος διευθυντής. Το οικονομικό ίδρυμα το οποίο διηύθυνε έχει την επωνυμία «Tiko Progressive Cooperative, Credit Union Ltd», εδρεύει στην πόλη Tiko και διαθέτει τρία άλλα υποκαταστήματα στις περιοχές Mutegene, Bafia και Ikata (ερ. 42, 2Χ και 41, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Περαιτέρω, αναφορικά με την επίμαχη συναλλαγή που υπήρξε η αιτία να στοχοποιηθεί η Αιτήτρια, η τελευταία ανέφερε πως τον Φεβρουάριο του 2020 μετέβη στο υποκατάστημα Bafia για να εγκρίνει την εντολή ανάληψης ενός πελάτη ύψους 8.000.000 FCA, αίτημα το οποίο ο τελευταίος είχε υποβάλει μία εβδομάδα πριν. Ο λόγος που η Αιτήτρια έπρεπε να μετέβη αυτοπροσώπως να εγκρίνει τη συναλλαγή ήταν, όπως ισχυρίζεται, ότι το ποσό ήταν ασυνήθιστα υψηλό, ωστόσο δεν γνώρισε προσωπικά τον πελάτη ούτε γνώριζε ότι ανήκε στους Ambazonians ή όχι (ερ. 41, 2Χ και 40, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Περαιτέρω, αναφορικά με την διερεύνηση του στρατού και το πρώτο ένταλμα σύλληψης, η Αιτήτρια ανέφερε πως περίπου δύο εβδομάδες μετά τη συναλλαγή ο στρατός επισκέφτηκε το κατάστημα και ενημέρωσε τους υπαλλήλους ότι ο λήπτης του ποσού αγόρασε με αυτό όπλα και πως επρόκειτο για μαχητή των Ambazonians. Αφού ανέκριναν τους υπαλλήλους, τηλεφώνησαν και στην Αιτήτρια για εξηγήσεις και η τελευταία τους διαβεβαίωσε πως δεν γνώριζε ότι ο πελάτης ανήκε στους Ambazonians. Στις 19.3.2020, οι στρατός μετέβη στα κεντρικά γραφείο στο Tiko παρουσιάζοντας ένταλμα σύλληψης κατά της Αιτήτριας με την κατηγορία ότι στήριζε οικονομικά τους Ambazonians. Αντίγραφο του εντάλματος ισχυρίστηκε ότι κατείχε ο δικηγόρος της. Κατόπιν τη συνέλαβαν και την έθεσαν υπό κράτηση για τρεις ημέρες για περαιτέρω ανάκριση. Χάρις στον δικηγόρο της, η Αιτήτρια πέτυχε την αποφυλάκισή της και συνέχισε την ζωή της χωρίς προβλήματα μέχρι και τον Ιούνιο του 2020. Ερωτηθείσα αν δοκίμασε να αποταθεί στις αρχές της χώρας της ενάντια στην ψευδή κατηγορία που δέχτηκε, απάντησε αρνητικά επειδή, όπως ισχυρίζεται, ο πατέρας της που τύγχανε αστυνομικός, τη διαβεβαίωσε ότι σε τέτοιου είδους υποθέσεις δεν μπορεί να γίνει κάτι. Μετά την αποφυλάκισή της ισχυρίζεται ωστόσο ότι ενίοτε την καλούσε στο τηλέφωνο ο στρατός, τόσο αυτήν όσο και τον δικηγόρο της, για να μάθουν περισσότερα σχετικά με την συναλλαγή, τα προσωπικά της στοιχεία, το επάγγελμά της, το υπόβαθρό της κ.ο.κ. (ερ. 40, 2Χ, 39, 1Χ και 38, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Αναφορικά με την καταστροφή της οικίας της και του καταστήματος, ισχυρίστηκε ότι έλαβαν χώρα την ίδια ημέρα, τoν Ιούνιο του 2020, και επρόκειτο για ένα διαμέρισμα που νοίκιαζε στην περιοχή όταν επισκεπτόταν το υποκατάστημα και το ίδιο το υποκατάστημα Bafia. Η ίδια εκείνη την στιγμή δεν βρισκόταν στο υποκατάστημα αλλά στα κεντρικά στο Tiko και ενημερώθηκε τηλεφωνικώς από τους υπάλληλους. Ερωτηθείσα πως γνώριζε ότι η καταστροφή προήλθε από τον στρατό προέβαλε ότι έτσι της είπαν οι συνάδελφοί της οι οποίοι διέκρινα την χαρακτηριστική στρατιωτική ενδυμασία που διέκρινε τους στρατιωτικούς. Σημειωτέον ότι την ημέρα αυτή ισχυρίστηκε πως σκοτώθηκε και ένας υπάλληλος. Στην συνέχεια, η Αιτήτρια μετέβη στην Buea για να είναι ασφαλής ενώ οι οικογένειά της παρέμεινε στο Tiko, διότι δεν κινδύνευαν αφού ο στρατός έψαχνε μόνο την ίδια (ερ. 38, 2Χ του διοικητικού φακέλου). Αναφορικά με το δεύτερο ένταλμα, η Αιτήτρια προέβαλε ότι αυτό εστάλη απευθείας στον δικηγόρο της τον Ιούνιο του 2020 και η ίδια δεν το είδε ποτέ. Όπως την ενημέρωσε ο δικηγόρος της, κατηγορούνταν εκ νέου για παροχή βοήθειας στους Ambazonians, γι’ αυτό και την συμβούλεψε να εγκαταλείψει την χώρα. Η Αιτήτρια το διάστημα εκείνο, προέβαλε πως κρυβόταν στην Buea με τον πατέρα της και πως εξακολουθούσε να εργάζεται παρέχοντας την έγκρισή της για τις συναλλαγές προφορικά, ενώ ο στρατός δεν την προσέγγισε. Ερωτηθείσα αναφορικά με το τι έκανε διάστημα από τον Ιούνιο του 2020 μέχρι και τον Μάρτιο του 2021, οπότε και εγκατέλειψε την χώρα της, ανέφερε πως της πήρε χρόνο για να οργανώσει τη φυγή της (ερ. 37, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Ακολούθως, σε σχέση με τον μελλοντικό κίνδυνο η Αιτήτρια προέβαλε την ανησυχία ότι η ανήλικη κόρη της (Αιτήτρια 2) ενδέχεται να μην έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση στην χώρα καταγωγής της, ενώ σε κάθε περίπτωση διευκρίνισε πως τα δύο ανήλικα αγόρια της εξακολουθούν και πηγαίνουν στο σχολείο όταν αυτό είναι δυνατόν και ότι δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Ερωτηθείσα αν ο στρατός προσπάθησε να προσεγγίσει την οικογένειά της, απάντησε πως πράγματι αυτό συνέβη μόνο μια φορά ενόσω εκείνη βρισκόταν στην Buea και πως έκτοτε δεν ρώτησε αν συνέβη κάτι άλλο αλλά ούτε η οικογένειά της της ανέφερε το οτιδήποτε, καίτοι διατηρούν επικοινωνία (ερ. 37, 3Χ και 36, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Τέλος, αναφορικά με το ενδεχόμενο εσωτερικής μετέγκαταστασής της σε άλλο σημείο στην χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια ανέφερε πως η Yaoundé ίσως αποτελούσε μια επιλογή αλλά ανησυχεί ότι ο στρατός θα την εντοπίσει και εκεί. Σε κάθε περίπτωση, διευκρίνισε ότι η αδερφή της που διαμένει στην Yaoundé δεν είχε καμία ενόχληση από τα αρχές (ερ. 36, 2Χ του διοικητικού φακέλου).
19. Κατά τη διοικητική διαδικασία, η Αιτήτρια προσκόμισε τα εξής έγγραφα: α) διαβατήριο της χώρας καταγωγής της, β) δελτίο μισθοδοσίας της του Φεβρουαρίου του 2018 και του Μαΐου του 2018 (ερ. 51 και 52) γ) επιστολή μετάθεσης (ερ. 53) δ) Επιβεβαίωση εργοδότησης στην εταιρεία χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
20. Με το πέρας της συνέντευξης το πρακτικό δόθηκε στην Αιτήτρια να το διαβάσει και να το εγκρίνει θέτοντας την υπογραφή της σε κάθε σελίδα ξεχωριστά αλλά και στο τέλος αυτού βεβαιώνοντας πως το περιεχόμενο ανταποκρίνεται στις δηλώσεις της όπως αυτές αποδόθηκαν με τη συνδρομή του διερμηνεία (ερ. 35 του διοικητικού φακέλου).
21. Αξιολογώντας το αίτημα διεθνούς προστασίας της Αιτήτριας, οι Καθ’ ων η αίτηση σχημάτισαν τρεις (3) ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος ως προς την ταυτότητα, το προφίλ, τη χώρα καταγωγής, και τον τόπο συνήθους διαμονής των Αιτητριών, ο δεύτερος ως προς την δίωξή της Αιτήτριας αρ. 1 από τον στρατό λόγω του ότι κατηγορήθηκε για παροχή βοήθειας στους Ambazonians και ο τρίτος ως προς την έκδοση δύο ενταλμάτων σύλληψης σε βάρος της ίδιας Αιτήτριας. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, δεδομένου ότι κρίθηκε πως παρατέθηκε με επαρκώς λεπτομερή και συγκεκριμένο τρόπο, βρισκόταν δε σε συμφωνία με τα προσκομισθέντα από την Αιτήτρια έγγραφα και τις εξωτερικές πηγές. Ο δεύτερος ισχυρισμός, ωστόσο, έτυχε απόρριψης, καθώς κρίθηκε ότι η Αιτήτρια, καίτοι ήταν σε θέση να παράσχει λεπτομερείς πληροφορίες για το επάγγελμά της και την διεκπεραίωση της επίμαχης συναλλαγής, εντούτοις δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες για θέματα που άπτονται του πυρήνα του αιτήματός της, ήτοι την στοχοποίησή της από τον στρατό, καθότι δεν μπορούσε να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα στα οποία αποκρινόταν με γενικότητα και ασάφεια. Ειδικότερα, επεσήμαναν ότι η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να περιγράψει με σαφήνεια την καταστροφή του υποκαταστήματος και της οικίας της στην Bafia και να συνδέσει τα περιστατικά με την στοχοποίησή της από τον στρατό καθότι δήλωσε ότι η περιοχή γύρω από το γραφείο και το διαμέρισμα κάηκε επίσης. Επιπρόσθετα, όπως καταγράφουν οι Καθ’ ων η αίτηση η Αιτήτρια δεν ανέφερε κανένα περιστατικό που να έλαβε χώρα μεταξύ Μαρτίου 2020 και Ιουνίου 2020 και να υποδεικνύει ότι οι στρατιωτικοί την κυνηγούσαν ακόμα και μετά την κράτηση της ενώ επίσης η ίδια δήλωσε ότι η οικογένειά της συνέχισε να ζει κανονικά στο οικογενειακό τους σπίτι στο Tiko χωρίς προβλήματα (ερ. 38, 2Χ του διοικητικού φακέλου). Όσον αφορά δε στην εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, οι Καθ’ ων η αίτηση παραπέμποντας σε πηγές πληροφόρησης κρίνουν ως αποδεδειγμένες τις εχθροπραξίες του καμερουνέζικου στρατού κατά αμάχων στις αγγλόφωνες περιοχές αλλά και κατά όσων υπολάμβαναν ως αποσχιστές, ωστόσο δεν ανευρέθησαν πηγές που να αποδεικνύουν τα όσα ισχυρίστηκε η Αιτήτρια ότι συνέβησαν στο πρόσωπό της, ώστε να θεμελιωθεί η προσωπική στοχοποίησή της από τις αρχές. Συνεπεία των ανωτέρω, ο δεύτερος ισχυρισμός απορρίφθηκε στο σύνολό του.
22. Ομοίως απορριπτέος κρίθηκε και ο τρίτος ισχυρισμός αναφορικά με τα εντάλματα σύλληψης σε βάρος της Αιτήτριας αρ. 1, καθότι οι Καθ’ ων έκριναν πως οι δηλώσεις της ήταν γενικόλογες, ασαφείς και ασυνεπείς. Πιο αναλυτικά, είναι θέση των Καθ’ ων η αίτηση ότι παρότι τα όσα κατέθεσε σε σχέση με το πρώτο ένταλμα, τη σύλληψή της και την μετέπειτά αποφυλάκισή της, κρίθηκαν αρκούντως συγκεκριμένα και συνεκτικά, εντούτοις οι δηλώσεις της αναφορικά με το δεύτερο ένταλμα δεν ήταν λεπτομερείς και δεν έγινε λόγος για οποιοδήποτε γεγονός που να υποδεικνύει την εν συνεχεία καταδίωξή της από τις αρχές, καθότι από τον Ιούνιο του 2020 που εκδόθηκε το ένταλμα έως και τον Απρίλιο του 2021 που εγκατέλειψε την χώρα εξακολουθούσε να διαμένει στην Buea με τον πατέρα της χωρίς να αντιμετωπίσει το οποιοδήποτε πρόβλημα. Περαιτέρω, το ένταλμα καθ’ εαυτό ουδέποτε περιήλθε στην κατοχή της παρά μόνο ενημερώθηκε γι’ αυτό μέσω του δικηγόρου της. Όσον αφορά στην εξωτερική αξιοπιστία των γεγονότων, οι Καθ’ ων η αίτηση με παραπομπή σε πληροφορίες από την χώρα καταγωγής διαπίστωσαν ότι ένας αρχηγός των Ambzonians και εννέα ακόλουθοί του εκτελέστηκαν με θανατική ποινή σε φυλακή της Yaoundé και πως πράγματι οι Ambazonians υφίστανται καταπίεση και διακρίσεις, ιδίως στην πρόσβαση στην παιδεία, στις γαλλόφωνες περιοχές. Ωστόσο, όπως δεικνύουν οι αναφερθείσες πηγές, η θανατική ποινή επιβλήθηκε μόνο στους αρχηγούς και όχι απαραίτητα σε κάθε υποστηριχτή. Συνεπώς, και ελλείψει της εσωτερικής αξιοπιστίας, ο εν λόγω ισχυρισμός απορρίφθηκε στο σύνολό του.
23. Στη βάση του μοναδικού ισχυρισμού ο οποίος έγινε αποδεκτός, ήτοι της ταυτότητας και της χώρα καταγωγής των Αιτητριών και λαμβανομένων υπόψιν των πληροφοριών από τη χώρας καταγωγής, και ειδικότερα πληροφορίες για την κατάσταση ασφαλείας στη Νοτιοδυτική Επαρχία του Καμερούν, όπου εντοπίζεται και η πόλη Tiko, τόπος προηγούμενης συνήθους διαμονής της Αιτήτριας 1, διαπιστώθηκε πως υπάρχει εύλογος βαθμός πιθανότητας όπως οι Αιτήτριες εκτεθούν σε περίπτωση επιστροφής τους σε μεταχείριση που ενδέχεται να ισοδυναμεί με κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης. Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, οι Καθ’ ων έκριναν πως ο φόβος της Αιτήτριας 1 συνίστατο στη θανάτωσή της από τον στρατό ενώ της Αιτήτριας 2 στην καταπάτηση του δικαιώματός της στην εκπαίδευση και πως αμφότεροι οι φόβοι δεν θεωρήθηκαν θεμελιωμένοι και αιτιολογημένοι. Συνεπώς, διαπιστώθηκε ότι δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης των Αιτητριών δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης αυτών, δυνάμει του άρθρου 19(2)(α) και (β) του περί Προσφύγων Νόμου. Στο πλαίσιο εξέτασης της υπαγωγής των Αιτητριών στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, λαμβάνοντας υπόψη το ατομικό τους προφίλ σε συνάρτηση με επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στη Νοτιοδυτική Επαρχία, κρίθηκε ότι δεν διατρέχουν σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής τους ακεραιότητας καθότι η εν εξελίξει διαμάχη μεταξύ των αποσχιστών (Ambazonians) και των κρατικών δυνάμεων δεν έχει λάβει την μορφή αδιακρίτως ασκούμενης βίας και σε κάθε περίπτωση το προφίλ των Αιτητριών δεν ενδεικνύει επαυξανόμενο κίνδυνο όπως επηρεαστεί προσωπικά από μια εκ των αντιμαχόμενων δυνάμεων στην εν λόγω διαμάχη. Ειδικότερα ως προς την Αιτήτρια 1 επισημαίνεται ότι είναι νέα γυναίκα, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας, υγιής, εξαιρετικώς πεπαιδευμένη και πλήρως ικανή προς εργασία, ενώ παράλληλα δεν αντιμετώπισε οποιαδήποτε προηγούμενη δίωξη στην χώρα καταγωγής της. Ενόψει των ανωτέρω, η αίτηση διεθνούς προστασίας των Αιτητριών απορρίφθηκε.
24. Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας η Αιτήτρια 1 δεν προέβαλε οποιοδήποτε νέο, ειδικό και τεκμηριωμένο ισχυρισμό συναφή με τον πυρήνα του αιτήματός της για διεθνή προστασία. Οφείλεται εξάλλου να επισημανθεί ότι από τη γραπτή αγόρευση των Αιτητριών απουσιάζει η υπαγωγή των πραγματικών περιστάσεων της υπόθεσης τους στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου. Αφ' ης στιγμής, όπως εξηγείται, το παρόν Δικαστήριο εξετάζει την αίτηση των Αιτητριών εξ υπαρχής, η εν λόγω ανάλυση θα έπρεπε να αποτελεί την πεμπτουσία της γραπτής αγόρευσης τους, γεγονός που δεν παρατηρείται εν προκειμένω. Η ανακύκλωση των ισχυρισμών τους, η γενική αναφορά σε νομολογία και η επισήμανση των κατ' ισχυρισμό σφαλμάτων της διοίκησης δεν αποτελεί νομική τεκμηρίωση και ανάλυση του δικαιώματός τους να υπαχθούν σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Δεν σχολιάζεται δε με οποιοδήποτε τρόπο το εύρημα αναξιοπιστίας εκ των ουσιωδών ισχυρισμών της Αιτήτριας 1.
25. Η Αιτήτρια 1 με το εισαγωγικό δικόγραφο της προσφυγής προσκομίζει ένορκη δήλωση με την οποία επαναλαμβάνει τα σχετικά με το πρώτο ένταλμα σύλληψης, την κράτηση και την αποφυλάκισή της, τα οποία τονίζει πως έγιναν πιστευτά από τους Καθ’ ων στην Έκθεση/Εισήγηση, επισυνάπτοντας ως ΤΕΚΜΗΡΙΟ 1 το σχετικό ένταλμα σύλληψης, εκδοθέν στις 23.6.2020 από την Εισαγγελία του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Buea με το εξής περιεχόμενο: «Η Γενική Αντιπροσωπεία Εθνικής Ασφάλειας του Καμερούν, Νοτιοδυτική Περιφέρεια, υπό την εξουσιοδότηση του Υπουργείου Δικαιοσύνης και του Φύλακα της Σφραγίδας (Keeper of the Seal) του Υπουργού Άμυνας, με τη συνεργασία του SEMIL, DGRE, αναζητούν με ένταλμα σύλληψης την εξουδετέρωση των δραστηριοτήτων του αποσχιστικού κινήματος που σχηματίζει έναν συνασπισμό που ονομάζεται (SCNC) υπεύθυνος για τα ακόλουθα: α) Διάδοση ψευδών πληροφοριών β) Συνενοχή στον αποσχισμό, την τρομοκρατία και τον εμφύλιο πόλεμο των Ambazonians γ) Υποκίνηση ταραχών και πολιτικών ανατροπών κατά του κράτους δ) Κήρυγμα απόσχισης από τη Δημοκρατία του Καμερούν ε) Συλλογική αντίσταση στ) Παρότρυνση σε όπλα ε) Καύση, λεηλασία και καταστροφή δημόσιας και κρατικής περιουσίας. ΕΧΕΤΕ ΕΝΤΟΛΗ ΝΑ ΣΥΛΛΑΒΕΤΕ: α) την FILI FELICIA Γενική Διευθύντρια του Tiko Progressive Cooperative Credit Union Ltd […ακολουθούν τα ονόματα άλλων καταζητούμενων] και να την παραπέμψετε χωρίς περιττή καθυστέρηση ενώπιον οποιασδήποτε Χωροφυλακής ή Αστυνομικού Σταθμού, για να παραπεμφθεί σε οποιοδήποτε αρμόδιο Δικαστήριο για το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο και να εκτελέσει την ποινή που νόμιμα αποφάσισε το δικαστήριο.» Το ανωτέρω ένταλμα σύλληψης ισχυρίζεται πως της απεστάλη μέσω του δικηγόρου της σε χρόνο μεταγενέστερο της προσωπικής της συνέντευξης και ο οποίος την ενημέρωσε πως εκκρεμεί ένα ακόμα ένταλμα για την φυλάκισή της. Η δε Αιτήτρια δηλώνει πως δεν θα είχε εγκαταλείψει την χώρα και τα δύο παιδιά της εάν δεν κινδύνευε πραγματικά η ζωή της. Επιπλέον έχει μια ανήλικη κόρη στην Δημοκρατία (Αιτήτρια 2) και φοβάται πως αν επιστρέψει στο Καμερούν είναι σίγουρο πως θα φυλακιστεί δεδομένου ότι δεν εμφανίστηκε στην δίκη της.
26. Με την γραπτή τους αγόρευση οι Αιτήτριες προβάλλουν πως δεν είναι λογικό να έγιναν πιστευτά από τους Καθ’ ων τα σχετικά με την επίμαχη συναλλαγή, το πρώτο ένταλμα σύλληψης, την τριήμερη κράτησή και την μετ’ έπειτα αποφυλάκισή με εγγύηση της Αιτήτριας αρ. 1 και να απορρίφθηκαν οι περαιτέρω ισχυρισμοί της Αιτήτριας 1 αναφορικά με τον εμπρησμό της οικίας της και του υποκαταστήματος από τον στρατό και το δεύτερο ένταλμα σύλληψης σε βάρος της. Τονίζουν δε πως ακόμα και αν η έγκριση της συναλλαγής με μέλος των Ambazonians έγινε ακουσίως από πλευρά της Αιτήτριας 1, αυτό είναι αρκετό για να θέσει σε κίνδυνο την ζωή της. Η Αιτήτρια 1 τονίζει ακόμα πως ούσα υψηλά αμειβόμενο πρόσωπο στην χώρα καταγωγής της, ήτοι διευθύντρια οικονομικού ιδρύματος, και ούσα η μοναδική που με τον μισθό της συντηρούσε την οικογένεια και τα δύο παιδιά της, είναι παράλογο να άφηνε πίσω τα δύο παιδιά της και να παραιτούνταν από την εργασία της αν η ζωή της δεν βρίσκονταν πράγματι σε κίνδυνο. Ως προς την υπαγωγή τους δε στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, οι Αιτήτριες προβάλλουν πως θα υποστούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, συνέπεια της φυλάκισης της Αιτήτριας 1, και προς τούτο επικαλούνται πηγές για την μεταχείριση που έλαβαν από τις αρχές του Καμερούν αντίστοιχοι αιτητές που επαναπατρίστηκαν. Τονίζουν δε πως το Καμερούν κατά τον χρόνο έκδοσης της προσβαλλομένης δεν ανήκε στον εθνικό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής. Τέλος, είναι θέση των Αιτητριών πως δεν είναι βιώσιμη η εσωτερική μετέγκαταστασή τους στις γαλλόφωνες περιοχές, αφενός διότι δεν μιλούν την γαλλική γλώσσα και αφετέρου διότι θα έρθουν αντιμέτωπες με παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.
28. Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, επισημαίνονται τα εξής:
29. Ως προς τη διάκριση των ουσιωδών ισχυρισμών συντάσσομαι με τους Καθ’ ων η αίτηση ότι ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός είναι τα προσωπικά στοιχεία και η χώρα καταγωγής των Αιτητριών με την αποδοχή του οποίου συμφωνώ. Η Αιτήτρια αρ. 1 κατέθεσε πρωτότυπο διαβατήριο από το οποίο προκύπτουν τα στοιχεία της ταυτότητάς της και ο τόπος γέννησής της καθώς και έγραφα της μισθοδοσίας της που αποδεικνύουν την απασχόλησή της στην χώρα καταγωγής της. Ως προς την Αιτήτρια αρ. 2 δεν προσκομίστηκε πιστοποιητικό γέννησης ως όφειλε να κατατεθεί σύμφωνα με το άρθρο 11(7) του περί Προσφύγων Νόμου, σύμφωνα με το οποίο «ο αιτητής υποχρεούται καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας εξέτασης της αίτησής του, να ενημερώνει το Κλιμάκιο για τη γέννηση νέων μελών της οικογένειάς του ή/και για τα νέα εξαρτώμενα από αυτόν πρόσωπα και να επισυνάπτει σχετικό πιστοποιητικό γέννησης. Το Κλιμάκιο οφείλει να ενημερώνει σχετικά την Υπηρεσία Ασύλου και το Διευθυντή». Μολαταύτα, κατατέθηκε ως αποδεικτικό το βιβλιάριο εγγραφής αλλοδαπού από το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης του Υπουργείου Εσωτερικών της Δημοκρατίας.
30. Όσον αφορά στο δεύτερο διαμορφωθέντα ισχυρισμό, ήτοι την δίωξη της Αιτήτριας 1 από τον στρατό της χώρας με την κατηγορία ότι βοηθούσε τους Ambazonians, συντάσσομαι με τα ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση και υιοθετώ την κρίση τους ως προς την έλλειψη εσωτερικής αξιοπιστίας. Παρότι η Αιτήτρια 1 ήταν σε θέση να προσδιορίσει με τρόπο σαφή και αναλυτικό την θέση της ως διευθύντρια στο πιστωτικό ίδρυμα που εργαζόταν και περιέγραψε με τρόπο λεπτομερή και συγκεκριμένο την οικονομική συναλλαγή που ενέκρινε που αποτέλεσε και την γενεσιουργό αιτία της μετ’ έπειτα στοχοποίησής της, ωστόσο, εξετάζοντας το σύνολο των ισχυρισμών της στο πλαίσιο της πλήρους και ex nunc έρευνας του δικαστηρίου, παρατηρώ τα εξής αφηγηματικά κενά. Κατά πρώτον, δεν εξηγείται γιατί ο στρατός μετέβη στο συγκεκριμένο κατάστημα για να διεξάγει έρευνα των συναλλαγών που εγκρίθηκαν. Δεν διευκρινίζεται ποια ήταν η αφορμή που ώθησε τις στρατιωτικές δυνάμεις μιας χώρας να εισέλθουν σε οικονομικό ίδρυμα, να ζητήσουν πρόσβαση στα στοιχεία των συναλλαγών και να ανακρίνουν το προσωπικό. Μια τέτοια ενέργεια αναμφίβολα δεν εντάσσεται στις συνήθεις δραστηριότητες των ενόπλων δυνάμεων και αναμενόταν από την Αιτήτρια να εξηγήσει τον λόγο που ο στρατός κινητοποιήθηκε σε βάρος του υποκαταστήματος και της επίμαχης συναλλαγής συγκεκριμένα. Η αιτιολογία που έδωσε η Αιτήτρια αρ. 1 σε μεταγενέστερο σημείο της συνέντευξης (ερ. 40, 2Χ του διοικητικού φακέλου) ότι ο στρατός ανακάλυψε πως με αυτό το πόσο που εκταμίευσε ο δικαιούχος, αγόρασε στην συνέχεια όπλα, τίθεται με τρόπο γενικόλογο και αόριστο και δεν αρκεί για να αποσαφηνίσει τα γεγονότα. Για παράδειγμα, πως έλαβε χώρα η αγοραπωλησία των όπλων ώστε ο στρατός να λάβει γνώση της συναλλαγής; Πως διαφάνηκε η προέλευση των χρημάτων από το εν λόγω οικονομικό ίδρυμα; Με τι μέσα ο στρατός έλαβε αυτές τις πληροφορίες και κυρίως γιατί; Ποιος ήταν ο λήπτης του ποσού που ήθελε τα όπλα ώστε ο στρατός να τον εντοπίσει; Πρόκειται για κάποιον επιφανή άνδρα που ήταν γνωστός στον στρατό ως μέλος των Ambazonians; Αυτές είναι κρίσιμες πληροφορίες που θα βοηθούσαν τον κριτή του αιτήματος να κατανοήσει πως η συναλλαγή σχετίζεται με μέλος των Ambazonians ώστε να δικαιολογείται και η στοχοποίηση της Αιτήτριας ως εγκρίνουσα την συναλλαγή. Από την άλλη, το γεγονός ότι η Αιτήτρια 1 διατείνεται πως αυτός ο άνδρας δεν ανήκει στους Ambazonians αλλά ήθελε απλώς τα χρήματα να μεταφερθούν στον προσωπικό του λογαριασμό (ερ. 43, 2Χ του διοικητικού φακέλου) εγείρει περαιτέρω επιφυλάξεις. Πως ήταν σε θέση η Αιτήτρια να τοποθετηθεί με βεβαιότητα αν κάποιος δικαιούχος ήταν Ambazonian ή όχι; Υπήρχε λίστα ονομάτων των μελών; Πως έφτασε στην διαπίστωση ότι η μεταφορά γίνεται σε προσωπικό λογαριασμό, ωσάν να εννοεί ότι αν ήταν Ambazonian θα τα μετέφερε σε λογαριασμό των Ambazonian; Πράγματι, στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι δεν αναμένεται από την Αιτήτρια να γνωρίζει αν κάποιος του οποίου εγκρίνει την συναλλαγή είναι Ambazonian ή όχι. Όπως εξηγεί η Αιτήτρια, δεν συναντήθηκε ποτέ προσωπικά με το άτομο αυτό, παρά μόνο έπρεπε αφενός να μεταβεί στο κατάστημα για να εγκρίνει την συναλλαγή επειδή το ζητούμενο ποσό ήταν αρκετά υψηλό και αφετέρου να του ορίσει ραντεβού ανάληψης των χρημάτων ώστε το υποκατάστημα να έχει στην διάθεσή του το ποσό. Δεν προκύπτει από καμία πληροφορία της συνέντευξης η ταυτότητα του πελάτη, ώστε να γίνει έρευνα αν ήταν τουλάχιστον κάποιο γνωστό μέλος των Ambazonians, αλλά ούτε και το γεγονός ότι η Αιτήτρια θα μπορούσε να έχει γνώση των πολιτικών ή άλλων κινήτρων του πελάτη ώστε να εμποδίσει την συναλλαγή ή ότι είχε γνώση αυτών και συγκατατέθηκε εκουσίως με σκοπό να στηρίξει τον αγώνα των αποσχιστών. Συνεπώς, καίτοι τα σχετικά με την διαδικασία έγκρισης της συναλλαγής αναλύονται με τρόπο ικανοποιητικό, εντούτοις δεν αρκούν για να αποδείξουν ότι η Αιτήτρια στοχοποιήθηκε από τον στρατό γιατί ήθελε να στηρίξει οικονομικά τον αγώνα στον αποσχιστών, καθότι, όπως αναλύθηκε ανωτέρω, ελλείπουν πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα του λήπτη, το πως ο στρατός θεώρησε αυτόν ως Ambazonian και κατ’ επέκταση πως αναμενόταν από την Αιτήτρια αρ. 1 να το γνωρίζει. Όσον αφορά δε στον μετ’ έπειτα εμπρησμό του υποκαταστήματος και της οικίας της Αιτήτριας αρ. 1 στην περιοχή Bafia, ορθώς οι Καθ’ ων η αίτηση έκριναν πως οι δηλώσεις της ήταν ασαφείς και γενικόλογες. Η αφήγησή της συγκεκριμένα βασιζόταν σε όσα ισχυρίζεται πως της είπε τηλεφωνικώς ένας συνάδελφός της διότι η ίδια δεν ήταν παρούσα σε κανένα από τα περιστατικά. Η ίδια βρισκόταν τον Ιούνιο του 2020 στην πόλη Tiko όταν την ενημέρωσαν ότι τόσο το υποκατάστημα όσο και το διαμέρισμα που χρησιμοποιούσε η ίδια για τα επαγγελματικά της ταξίδια κάηκαν ολοσχερώς. Εντούτοις, περισσότερα στοιχεία για τις περιστάσεις, τους δράστες και τα αίτια των εμπρησμών δεν ήταν σε θέση να παραθέσει η Αιτήτρια, παρά μόνο ότι, όπως ενημερώθηκε, οι δράστες φορούσαν στολή, οπότε και εικάζει πως ήταν ο στρατός. Αναπάντητα μένουν ωστόσο ερωτήματα αναφορικά με το ποιος ήταν αυτόπτης μάρτυρας στον εμπρησμό του διαμερίσματος, πως γνώριζε ότι ανήκε στην Αιτήτρια 1 και πως την ενημέρωσε. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, δέον να σημειωθεί πως η Αιτήτρια 1 ανέφερε (ερ. 38, 2Χ του διοικητικού φακέλου) πως το διαμέρισμά της δεν ήταν το μόνο που κάηκε αλλά ομοίως καταστράφηκαν και γειτονικές οικίες. Το ίδιο ισχύει και για τον περιβάλλοντα χώρο του καταστήματος. Το στοιχείο αυτό συνηγορεί στην διαπίστωση, όπως ορθώς καταγράφηκε από τους Καθ’ ων, ότι η επίθεση ίσως να μην ήταν προσωπική αλλά να αφορούσε σε γενικότερη επίθεση συνέπεια της εν εξελίξει διαμάχης που λάμβανε χώρα στην περιοχή μεταξύ των αποσχιστών και των κρατικών δυνάμεων. Συνεπώς, δεν καθίσταται σαφές ότι η Αιτήτρια 1 πράγματι στοχοποιήθηκε προσωπικά. Τέλος, εξίσου σημαντικό είναι και το στοιχείο της παρέλευσης μεγάλου χρονικού διαστήματος μεταξύ του Ιουνίου 2020, οπότε έλαβε χώρα ο κατ’ ισχυρισμός εμπρησμός, και του Απριλίου 2021, οπότε και η Αιτήτρια εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της, διάστημα κατά το οποίο δεν αναφέρθηκαν άλλα περιστατικά βίας σε βάρος της. Η δε οικογένειά της στο Tiko δεν δέχτηκε επίσης οποιαδήποτε ενόχληση από τον στρατό και η ίδια, καίτοι μετέβη στην Buea, ήταν σε θέση να επισκέπτεται ενίοτε το κεντρικό κατάστημα στο Tiko για σκοπούς της εργασίας της (ερ. 37, 2Χ του διοικητικού φακέλου). Αν ο στρατός είχε πράγματι στοχοποιήσει προσωπικά την Αιτήτρια -και δη με ένταλμα σύλληψης βλ. ισχυρισμό αρ. 3 παρακάτω- σε σημείο που να έχουν εντοπίσει ακόμα και το διαμέρισμα που χρησιμοποιούσε περιστασιακά για τα επαγγελματικά της ταξίδια στην περιοχή Bafia, θα αναμενόταν να την έχουν αναζητήσει και στην κύρια οικία της στην πόλη Tiko, γεγονός που δεν φαίνεται να συνέβη με βάση τις δηλώσεις της.
31. Ως προς την αξιολόγηση του τρίτου ουσιώδους ισχυρισμού, ήτοι την έκδοση σε βάρος της Αιτήτριας 1 δύο (2) ενταλμάτων σύλληψης, συντάσσομαι με την θέση των Καθ’ ων η αίτηση ότι ως προς το πρώτο ένταλμα η Αιτήτρια ήταν σε θέση να περιγράψει επαρκώς και με συνοχή τα γεγονότα (ενδεικτικά: πότε και που την προσέγγισαν, που την οδήγησαν, την συνομιλία που είχαν κ.ο.κ.), εντούτοις δεν συμβαίνει το ίδιο και ως προς το δεύτερο ένταλμα. Πιο αναλυτικά, η Αιτήτρια αρ. 1 ανταποκρίθηκε ικανοποιητικά στην εξιστόρηση της πρώτης σύλληψης της που έλαβε χώρα στις 19.3.2020 για σκοπούς ανάκρισής της εξηγώντας πως κατόπιν αφέθηκε ελεύθερη με την παρέμβαση του δικηγόρου της. Όπως ανέφερε, κρατήθηκε προσωρινά για τρείς ημέρες, υπό φυσιολογικές συνθήκες και τηρώντας την νόμιμη προδικασία, χωρίς να υποστεί οποιαδήποτε είδους κακομεταχείριση από τις αρχές και εν συνεχεία αφέθηκε ελεύθερη νομίμως και εξακολούθησε να εργάζεται χωρίς πρόβλημα (ερ. 39 του διοικητικού φακέλου). Αντιθέτως, όσον αφορά στο δεύτερο ένταλμα η Αιτήτρια δεν ήταν περιγραφική, οι δηλώσεις της χαρακτηρίζονταν από ασάφεια και δεν ενέχουν τις λεπτομέρειες που ευλόγως αναμένονται από εκείνον που εξιστορεί βιωματικά γεγονότα. Όπως ορθώς επισημαίνουν οι Καθ’ ων η αίτηση, η Αιτήτρια με τρόπο γενικόλογο ανέφερε μόνο ότι κατά την παραμονή της στην Buea τον Ιούνιο του 2020 όπου είχε διαφύγει για να ζήσει με τον πατέρα της, δέχτηκε τηλεφώνημα από τον δικηγόρο της ότι εκδόθηκε νέο ένταλμα σύλληψής που την κατηγορούν για συνεργασία με τους Ambazonians και ως εκ τούτου για τρομοκρατία. Εντούτοις, δεν εξηγείται πως ο δικηγόρος της έλαβε γνώση του εντάλματος και τι μεσολάβησε από το πρώτο ένταλμα που αφέθηκε ελεύθερη, ώστε να κινηθεί ποινική δίωξη εκ νέου σε βάρος της. Από τις δηλώσεις της διαφαίνεται ότι στο μεσοδιάστημα δεν την ενόχλησε ο στρατός, οπότε καταλείπονται αμφιβολίες για την εξέλιξη των γεγονότων. Ομοίως, κατόπιν έκδοσης του δεύτερου εντάλματος μεσολάβησαν δέκα (10) μήνες κατά τους οποίους δεν αναφέρθηκαν οποιαδήποτε περιστατικά σε βάρος της Αιτήτριας ή της οικογένειάς της, έστω προς αναζήτηση αυτής στην οικία των γονιών της ή στο χώρο εργασίας της δεδομένου ότι γνώριζαν που εργαζόταν. Η Αιτήτρια δεν προσκόμισε οποιοδήποτε έγγραφο προς απόδειξη του συναφούς ισχυρισμού της. Συμπερασματικά, γίνεται δεκτός ο ισχυρισμός ως προς την εσωτερική αξιοπιστία μόνο σε ό,τι αφορά στο πρώτο ένταλμα σύλληψης και την μετ’ έπειτα αποφυλάκισή της. Αντιθέτως, τα λεχθέντα αναφορικά με το δεύτερο ένταλμα σύλληψης δεν μπορούν να τύχουν αποδοχής λόγω μη θεμελιωμένης εσωτερικής αξιοπιστίας.
32. Προχωρώντας στην αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας των υπό εξέταση ισχυρισμών, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα όσον αφορά τα εντάλματα σύλληψης στο Καμερούν. Σύμφωνα με τον κώδικα Ποινικής Δικονομίας του Καμερούν Νόμος 2005/007 της 27ης Ιουλίου 2005 προβλέπεται στα Αρ. 18 - 19:
33. Άρθρο 18 — (1) Το ένταλμα σύλληψης είναι η εντολή που δίνεται σε αξιωματικό της δικαστικής αστυνομίας να αναζητήσει κατηγορούμενο ή καταδικασθέντα και να τον παραπέμψει ενώπιον μιας από τις δικαστικές αρχές που αναφέρονται στο άρθρο 12. (2) Όταν ο κατηγορούμενος ή ο καταδικασθείς βρίσκεται σε φυγή, ο ανακριτής ή το πρωτοβάθμιο δικαστήριο μπορεί να εκδώσει ένταλμα σύλληψης εναντίον του, εάν το εν λόγω αδίκημα τιμωρείται με στερητική της ελευθερίας ποινή. (3) Όταν ο κατηγορούμενος ή ο καταδικασθείς διαμένει εκτός της εθνικής επικράτειας και δεν συμμορφώνεται με την κλήση του δικαστηρίου, ο ανακριτής ή το πρωτοβάθμιο μπορεί να επιδικάσει το ένταλμα σύλληψης εάν το αδίκημα τιμωρείται με στερητική της ελευθερίας ποινή τουλάχιστον έξι (6) μηνών ή σε περίπτωση καταδίκης για την ίδια ποινή. Όποιος συλλαμβάνεται δυνάμει εντάλματος σύλληψης παραπέμπεται χωρίς καθυστέρηση ενώπιον του ανακριτή ή του προέδρου του δικαστηρίου που το εξέδωσε[1].
Άρθρο 19 (1) Ο συλληφθείς βάσει εντάλματος σύλληψης οδηγείται χωρίς καθυστέρηση ενώπιον του ανακριτή ή του προέδρου του δικαστηρίου που το εξέδωσε, ο οποίος μπορεί με ένα έγγραφο (‘mainlevée’) να αφεθεί ελεύθερος, εάν (σ.σ. το πρόσωπο αυτό) παρέχει μία από τις εγγυήσεις που προβλέπονται στο αρ. 246 (g). (2) (α) Σε αντίθετη περίπτωση, οδηγείται αμέσως στη φυλακή που αναγράφεται στο ένταλμα, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου. β) Εντός σαράντα οκτώ (48) ωρών από την κράτηση του προσώπου αυτού, θα οδηγηθεί για ανάκριση στον ανακριτή ή, κατά περίπτωση, στην επόμενη συνεδρίαση (σ.σ. θα οδηγηθεί ενώπιον) του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου που εξέδωσε το ένταλμα σύλληψης. (3) Ο ανακριτής ή το πρωτοβάθμιο δικαστήριο αποφασίζει για την κράτηση υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στα άρθρα 221 και 222. (4) Εάν το πρόσωπο συλληφθεί εκτός της κατά τόπον αρμοδιότητας του ανακριτή ή του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου που εξέδωσε το ένταλμα, οδηγείται αμέσως ενώπιον του Εισαγγελέα του τόπου σύλληψης, ο οποίος ενημερώνει αμέσως τον ανακριτή ή τον πρόεδρο του δικαστηρίου που εξέδωσε το ένταλμα για την σύλληψη και ζητά τη μεταφορά του συλληφθέντα[2].
34. Σύμφωνα με το Camerlex.com, την πιο μεγάλη βάση δικαστικών δεδομένων του Καμερούν, η οποία λειτουργεί σε εθελοντική βάση, τα εντάλματα σύλληψης εκδίδονται ως περιγράφουν τα άρθρα 18-19 του κώδικα Ποινικής Δικονομίας και επιπροσθέτως, αναφέρεται ότι «Εάν το άτομο για το οποίο έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης δεν μπορεί να βρεθεί μετά από προσεκτική έρευνα, αντίγραφο του εν λόγω εντάλματος κοινοποιείται στην τελευταία γνωστή κατοικία του ή στον αρχηγό του χωριού ή της περιφέρειας. Συντάσσεται έκθεση των διαδικασιών που εκτελέστηκαν και αποστέλλεται στον συντάκτη της εντολής. Ο αξιωματικός της δικαστικής αστυνομίας που είναι επιφορτισμένος με την εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης έχει την έκθεσή του επικυρωμένη από το πρωτότυπο του εντάλματος υπογεγραμμένη είτε από τον προϊστάμενο της διοικητικής περιφέρειας, τον δήμαρχο είτε από τον προϊστάμενο του χωριού ή της περιφέρειας του τόπου κατοικίας ή τελευταία γνωστή κατοικία, και αφήνει ένα αντίγραφο για δημοσίευση. Εκτός από την περίπτωση εγκλήματος που τιμωρείται με θάνατο, το ένταλμα σύλληψης μπορεί να περιέχει τη δήλωση ότι το άτομο που θα συλληφθεί θα αφεθεί ελεύθερο εάν προσκομίσει τις εγγυήσεις που παρατίθενται. Στην περίπτωση αυτή, η μνεία προσδιορίζει εκτός από τον δικαστή ενώπιον του οποίου ή το δικαστήριο ενώπιον του οποίου πρέπει να παρουσιαστεί το πρόσωπο που θα συλληφθεί: α) είτε τον αριθμό των εγγυητών, κατά περίπτωση, και το ποσό του χρηματικού ποσού που αναλαμβάνουν να καταβάλουν σε περίπτωση μη εκπροσώπησης· β) ή το ποσό της εγγύησης που θα καταβληθεί από το άτομο που θα συλληφθεί. Όταν γίνεται τέτοια μνεία, ο αξιωματικός της δικαστικής αστυνομίας αφήνει ελεύθερο το πρόσωπο που κατονομάζεται στο ένταλμα, μόλις εκπληρωθούν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις. Η δέσμευση που έχει αναλάβει ο συλληφθείς ή οι εγγυητές του και, εάν χρειαστεί, τα στοιχεία της απόδειξης πληρωμής της εγγύησης διαβιβάζονται, συνοδευόμενα από την έκθεση εκτέλεσης της εντολής, στον δικαστή ενώπιον του οποίου ή στο δικαστήριο ενώπιον του οποίου το εν λόγω πρόσωπο πρέπει να εμφανιστεί»[3].
35. Σύμφωνα με έκθεση του Σεπτεμβρίου του 2022 του γερμανικού Γραφείου AA – Federa oreign Office, δεν υπάρχει κεντρικό μητρώο για εντάλματα σύλληψης στο Καμερούν. Οι άνθρωποι που βρίσκονται στο στόχαστρο των τοπικών αρχών μπορούν να δραπετεύσουν μετακομίζοντας στην πρωτεύουσα ή σε απομακρυσμένα μέρη του Καμερούν. Οι αρχές ασφαλείας μπορούν να αναζητήσουν άτομα σε εθνικό επίπεδο, αλλά αυτό συνήθως δεν συμβαίνει[4].
36. Σύμφωνα με το αρ. 12 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας στο οποίο παραπέμπει το αρ. 18, οι εκδούσες αρχές των ενταλμάτων σύλληψης είναι οι εξής: Αρ. 12 […] (2) Ο Ανακριτής μπορεί να εκδώσει κλήτευση, κλητήριο θέσπισμα, ένταλμα έρευνας, ένταλμα σύλληψης, προσωρινό ένταλμα κράτησης και ένταλμα εξαγωγής. (3) Το πρωτόδικο δικαστήριο μπορεί να εκδώσει κλήτευση, κλητήριο θέσπισμα, ένταλμα έρευνας, ένταλμα σύλληψης, προσωρινό ένταλμα κράτησης, ένταλμα φυλάκισης και ένταλμα εξαγωγής[5].
37. Το Μέρος II του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας του Καμερούν, με τίτλο «Δικαστικές διαδικασίες», περιέχει διατάξεις σχετικά με τους διαφορετικούς τύπους εγγράφων που συνιστούν «δικαστικές διαδικασίες». Το άρθρο 11 έχει ως εξής: «(1) Η δικαστική διαδικασία μπορεί να περιλαμβάνει ένα έγγραφο με το οποίο ένας δικαστής ή ένα δικαστήριο διατάσσει είτε: - την εμφάνιση ή την προσκόμιση ενός ατόμου ενώπιόν τους· ή - την κράτηση υπόπτου, κατηγορουμένου ή μάρτυρα που είναι ύποπτος για παρακώληση της αναζήτησης αποδεικτικών στοιχείων· ή - την φυλάκιση ενός καταδικασθέντος· ή - την έρευνα αντικειμένων που είτε χρησιμοποιήθηκαν είτε προμηθεύτηκαν για τη διάπραξη αδικήματος. (2) Τα ακόλουθα αποτελούν δικαστικές διαδικασίες: κλήτευση, ένταλμα εκ της έδρας, ένταλμα κράτησης, […], ένταλμα έρευνας, ένταλμα σύλληψης και φυλάκιση»[6].
38. Ως προς τις πληροφορίες που μπορεί να αναφέρει ένα ένταλμα σύλληψης, ο Κώδικας Ποινικής Διαδικασίας ορίζει τα εξής: Άρθρο 21 — (1) Εκτός από την περίπτωση εγκλήματος που τιμωρείται με θάνατο, το ένταλμα σύλληψης μπορεί να περιέχει τη δήλωση ότι το πρόσωπο που θα συλληφθεί θα αφεθεί ελεύθερο εάν προσκομίσει τις εγγυήσεις που αναφέρονται σε αυτό. Στην περίπτωση αυτή, η μνεία προσδιορίζει εκτός από τον δικαστή ενώπιον του οποίου ή τη δικαιοδοσία ενώπιον της οποίας πρέπει να παρουσιαστεί το πρόσωπο που θα συλληφθεί: - είτε τον αριθμό των εγγυητών, κατά περίπτωση, και το ποσό του χρηματικού ποσού που αναλαμβάνουν να καταβάλουν σε περίπτωση μη εκπροσώπησης· - ή το ποσό της εγγύησης που θα καταβληθεί από το πρόσωπο που θα συλληφθεί. (2) Όταν γίνεται τέτοια μνεία, ο δικαστικός αστυνομικός αφήνει ελεύθερο το πρόσωπο που κατονομάζεται στο ένταλμα αμέσως μόλις πληρούνται οι προϋποθέσεις που καθορίζονται με αυτόν τον τρόπο. (3) Η δέσμευση που ανέλαβε ο συλληφθείς ή οι εγγυητές του και, κατά περίπτωση, τα στοιχεία της απόδειξης για την πληρωμή της κατάθεσης αποστέλλονται, μαζί με την έκθεση εκτέλεσης του εντάλματος, στον δικαστή ενώπιον του οποίου ή στο δικαστήριο ενώπιον του οποίου πρέπει να εμφανιστεί το πρόσωπο αυτό[7].
39. Σε παλαιότερη έκθεση του 2008 από την γερμανική SFH – Schweizerische Flüchtlingshilfe αναφορικά με την αξιολόγηση της αυθεντικότητας ενός εντάλματος σύλληψης, σημειώνεται ως προς την πρόσβαση στα εντάλματα σύλληψης ότι με βάση πληροφορίες από τον Akere Muna, πρώην πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Καμερούν και νυν προέδρου του τμήματος Διεθνούς Διαφάνειας του Καμερούν, οι άνθρωποι κατά των οποίων εκδίδεται ένταλμα σύλληψης ή ένταλμα έρευνας, δεν λαμβάνουν ούτε το πρωτότυπο έγγραφο ούτε αντίγραφό του. Το ένταλμα σύλληψης εμφανίζεται μόνο από την αστυνομία. Όποιος αποφυλακιστεί, ωστόσο, λαμβάνει μια αρχική επιβεβαίωση αποφυλάκισης. Ο νέος κώδικας ποινικής δικονομίας του Καμερούν, ο οποίος ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 2005 και ισχύει από τον Ιανουάριο του 2007, ορίζει επίσης ότι πρέπει να εκδοθεί ένταλμα σύλληψης αλλά να μην παραδοθεί[8].
40. Αναφορικά με την μορφή των ενταλμάτων έρευνας, συλλογή COI query EASO του 2018 αναφορικά με το σύστημα ενημέρωσης ενταλμάτων έρευνας δεν κατάφερε να επιβεβαιώσει την μορφή τους ή να δώσει έτερο στοιχείο[9].
41. Σε έκθεση του US Department of State και δημοσίευση της 11ης Μαρτίου 2020, που αφορά τις πρακτικές ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Καμερούν για το έτος 2019 αναφέρονται τα ακόλουθα: Το σύνταγμα και το δίκαιο απαγορεύουν την αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση και προβλέπουν το δικαίωμα κάθε προσώπου να αμφισβητήσει τη νομιμότητα σύλληψης ή κράτησης ενώπιον δικαστηρίου. Το δίκαιο ορίζει ότι, εκτός από την περίπτωση κατά την οποία ένα πρόσωπο διαπράττει κακούργημα ή πλημμέλημα, οι αξιωματούχοι που πραγματοποιούν τη σύλληψη οφείλουν να αποκαλύψουν την ταυτότητά τους και να ενημερώσουν το πρόσωπο που συλλαμβάνεται για τους λόγους σύλληψής του. Κάθε πρόσωπο που κρατείται παρανόμως από την αστυνομία, τον εισαγγελέα του κράτους ή τον δικαστή που εξετάζει την υπόθεση δύναται να λάβει αποζημίωση. Η κυβέρνηση δεν σεβάστηκε πάντα τις ανωτέρω προβλεπόμενες διατάξεις. […] Το δίκαιο προβλέπει ότι η αστυνομία οφείλει να λάβει ένταλμα από δικαστή ή εισαγγελέα προτού προβεί σε σύλληψη, εκτός από την περίπτωση που ένα πρόσωπο συλλαμβάνεται την ώρα που διαπράττει έγκλημα. Ωστόσο η αστυνομία συχνά δεν σεβάστηκε αυτήν την προϋπόθεση. Το δίκαιο προβλέπει ότι οι ύποπτοι πρέπει να προσάγονται άμεσα ενώπιον δικαστή ή εισαγγελέα, ωστόσο αυτό δεν συνέβη σε πολλές περιπτώσεις και οι πολίτες υποβλήθηκαν σε κράτηση χωρίς δικαστική εξουσιοδότηση. Η αστυνομία δύναται να υποβάλλει σε κράτηση ένα πρόσωπο για ένα κοινό έγκλημα για διάστημα έως 48 ωρών, το οποίο δύναται να ανανεωθεί μία φορά. Η περίοδος αυτή μπορεί να επεκταθεί δύο φορές προτού αποδοθούν κατηγορίες, κατόπιν της γραπτής έγκρισης του εισαγγελέα του κράτους. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, η αστυνομία και η χωροφυλακή συχνά υπερέβησαν αυτές τις περιόδους κράτησης […]»[10].
42. Στην ως άνω παλαιότερη έκθεση του 2008 από την γερμανική SFH – Schweizerische Flüchtlingshilfe αναφορικά με την αξιολόγηση της αυθεντικότητας ενός εντάλματος σύλληψης, αναφέρεται ως πρακτική ότι ακόμη και ένα απλό ένταλμα σύλληψης στο Καμερούν μπορούσε να οδηγήσει σε πολλά χρόνια φυλάκισης χωρίς δίκη και υπό απειλητικές για τη ζωή συνθήκες φυλάκισης. Οι κρατούμενοι μπορούσαν να φυλακιστούν έως και επτά ή οκτώ χρόνια χωρίς δίκη ή να αναμένουν να δικαστούν δίκη έως και τρία χρόνια χωρίς να κληθούν ποτέ στο δικαστήριο. Μια άλλη μέθοδος ήταν η αναβολή της εκδίκασης μιας υπόθεσης έως και 90 φορές[11].
43. Η ομάδα έρευνας για τις συγκρούσεις του Καμερούν στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανέφερε τον Ιούνιο του 2023 ότι η κράτηση μελών της οικογένειας φερόμενων αυτονομιστών μαχητών, συγκεκριμένα συζύγων, είχε γίνει «ανησυχητική τάση»: «το υποτιθέμενο «έγκλημα» για το οποίο κατηγορούνται αυτά τα μέλη της οικογένειας είναι η συγγένεια με κάποιον ύποπτο» κατηγορία που δεν ερείδεται στο νόμο[12]. Τα παιδιά θεωρούνταν μέλη αυτονομιστικών ομάδων και υπόκεινται σε «αυθαίρετες συλλήψεις και κράτηση» όταν δεν πήγαιναν σχολείο, ιδίως στη βορειοδυτική περιοχή, σύμφωνα με τις πληροφορίες που συλλέχθηκαν από την ACAPS[13]. Τόσο η αντιτρομοκρατική νομοθεσία όσο και τα αντιτρομοκρατικά μέτρα χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο ως απάντηση στη σύγκρουση στην αγγλόφωνη περιοχή[14].
44. Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας αναφέρει ότι τα τελευταία πέντε χρόνια, η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει γίνει ολοένα και πιο δυσχερής καθώς άνθρωποι από αγγλόφωνες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων δημοσιογράφων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακτιβιστών και υποστηρικτών της πολιτικής αντιπολίτευσης, έχουν συλληφθεί και φυλακιστεί επειδή εξέφρασαν τις απόψεις τους ή διαμαρτυρήθηκαν ειρηνικά. Τα περισσότερα από τα φυλακισμένα άτομα δικάστηκαν ενώπιον στρατιωτικών δικαστηρίων - κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων - και καταδικάστηκαν σύμφωνα με τον κατασταλτικό νόμο της χώρας του 2014 κατά της τρομοκρατίας[15].
45. Τέλος, ως προς τα εγκλήματα του κοινού Ποινικού Κώδικα το άρθρο 102 ορίζει: «ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ - Άρθρο 102 — Εχθρότητα κατά της πατρίδας. Είναι ένοχος προδοσίας και τιμωρείται με θάνατο κάθε πολίτης που: (α) Συμμετέχει σε εχθροπραξίες κατά της Δημοκρατίας· (β) Προωθεί ή προσφέρεται να προωθήσει τέτοιες πράξεις»[16].
46. Υπό το φως των ανωτέρω πληροφοριών προχωρώ στην αξιολόγηση του εντάλματος σύλληψης σε βάρος της Αιτήτριας 1 όπως αυτό προσκομίστηκε από την συνήγορό της με την κατάθεση της προσφυγής ως Τεκμήριο Α. Εκ προοιμίου, επισημαίνεται ότι το Δικαστήριο δεν έχει αρμοδιότητα να αποφανθεί επί της γνησιότητας ενός εγγράφου, τόσο διότι κατά πάγια νομολογημένη αρχή ο δικαστής δεν υποχρεούται να αποφασίζει επί τεχνικών θεμάτων, όπως εν προκειμένω η γνησιότητα ενός εγγράφου, αλλά ούτε έχει τη δυνατότητα αφού δεν έχει την απαιτούμενη τεχνογνωσία για να προβεί σε ένα τέτοιο εγχείρημα (βλ. και Λάμπρου Λάμπρος v. Κυπριακής Δημοκρατίας και Άλλου, (2009) 3 Α.Α.Δ. 79). Εξάλλου, δεδομένης της απαγόρευσης συνεργασίας με τις αρχές της χώρας καταγωγής, ακόμα κι αν υπάρχουν δημόσια έγγραφα που στηρίζουν τους ισχυρισμούς, αυτά θα είναι κατά κανόνα αμετάφραστα και ανεπικύρωτα. Αξιολογήσεις περί γνησιότητας ή πλαστότητας είναι συνεπώς δυσχερείς. Τελικώς και η γνησιότητα των εγγράφων θα διασταυρωθεί μέσω των προφορικών ισχυρισμών, άλλως αυτά θα ενισχύσουν προφορικούς ισχυρισμούς αλλά δεν επαρκούν αφ’ εαυτών για να τους αποδείξουν[17]. Ως εκ τούτου, Δικαστήριο συναξιολογεί καταρχάς το εν λόγω έγγραφο ακόμα και στις περιπτώσεις όπου δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί η γνησιότητά του (Βλ. Απόφαση του ΔΕΕ της 10.6.2021, την υπόθεση C‑921/19, LH κατά Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, ECLI:EU:C:2021:478, σκέψεις 44 και 66). Στο πλαίσιο της αξιολόγησης της αυθεντικότητας ενός εγγράφου μπορεί βεβαίως να ληφθούν υπόψη και τυχόν εξόφθαλμες ενδείξεις μεταποίησης του εγγράφου τις οποίες είναι εύκολο να διακρίνει το Δικαστήριο ακόμα και χωρίς την επέμβαση ενός εμπειρογνώμονα[18]. Τούτων λεχθέντων η αξιολόγηση του προσκομισθέντος εγγράφου θα λάβει χώρα υπό το φως της ανωτέρω παραμέτρου.
47. Εξετάζοντας το περιεχόμενο του εγγράφου παρατηρώ τα ακόλουθα. Αρχικώς, καίτοι το έγγραφο φέρει τίτλο «Arrest Warrant» (δηλ. ένταλμά σύλληψης) και ως τέτοιο προσδιορίστηκε και από την Αιτήτρια κατά την διάρκεια της συνέντευξής της, εντούτοις στον τίτλο του εγγράφου τίθεται εντός παρενθέσεως και ο όρος «Avis De Reserche» που κατά κυριολεξία στα ελληνικά μεταφράζεται ως «ένταλμα έρευνας», αντί του γαλλικού όρου «Μandat d'arrêt» που ανταποκρίνεται στον όρο «ένταλμα σύλληψης». Όπως δε προκύπτει από τις εξωτερικές πηγές που παρατέθηκαν, το ένταλμα σύλληψης διαφέρει από το ένταλμα έρευνας. Επίσης, παρότι η Αιτήτρια ανέφερε πως οι κατηγορίες που της προσάπτονται είναι η παροχή βοήθειας στους Ambazonians και η συμμέτοχή σε τρομοκρατία, εντούτοις, στο ένταλμα αναφέρονται πλείονες κατηγορίες για τις οποίες ουδέποτε έγινε λόγος, όπως «α) Διάδοση ψευδών πληροφοριών […] γ) Υποκίνηση ταραχών και πολιτικών ανατροπών κατά του κράτους δ) Κήρυγμα απόσχισης από τη Δημοκρατία του Καμερούν ε) Συλλογική αντίσταση στ) Παρότρυνση σε όπλα ε) Καύση, λεηλασία και καταστροφή δημόσιας και κρατικής περιουσίας». Έτι περαιτέρω, το ένταλμα κάνει λόγο για σχηματισμό αποσχιστικής οργάνωσης με το ακρωνύμιο «SCNC», για το οποίο δεν έγινε καμία αναφορά στην διοικητική ή την ενώπιον μου διαδικασία. Επιπρόσθετα, ελλείπουν από τα σχετικά εγκλήματα οι ποινικές διατάξεις, ώστε να εκλεχθεί η ύπαρξη των εγκλημάτων αυτών στον νόμο, η ειδική τους υπόσταση και η επιβαλλόμενη ποινή. Ομοίως ελλείπει και κάθε άλλη παραπομπή σε διατάξεις σχετικές με την διαδικασία που ακολουθήθηκε για την έκδοση τους σχετικού εντάλματος και την εκτέλεση αυτού. Επιπλέον, παρατηρώ ότι το ένταλμα περιλαμβάνει άλλους τέσσερις (4) καταζητούμενους με τις ίδιες κατηγορίες για συμμέτοχή στην οργάνωση «SCNC», για τους οποίους ουδέποτε έγινε λόγος ούτε τα ονόματά τους συνδέθηκαν με οποιονδήποτε τρόπο με την ιστορία της Αιτήτριας 1. Επιφυλάξεις εγείρει και το γεγονός ότι όλα τα αναγραφόμενα ονόματα δεν φέρουν κανένα άλλο προσδιοριστικό στοιχείο της ταυτότητάς τους (όπως ονοματεπώνυμο γονέων, τόπο κατοικίας, κ.ο.κ.) πλην της Αιτήτριας, όπου μονάχα σε αυτήν προσδιορίζεται η εταιρία στην οποία εργάζεται. Οι δε ενδείξεις «ΧΧ» με κόκκινη μελάνη που συνοδεύουν τα ονόματα των καταζητούμενων είναι αμφιβόλου ερμηνείας.
48. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το εν λόγω ένταλμα σύλληψης, καίτοι εκδοθέν στις 23 Ιουλίου 2020, προσκομίζεται για πρώτη φορά ενώπιον της παρούσας διαδικασίας με την κατάθεση της υπό κρίση προσφυγής στις 7 Ιουλίου του 2023, χωρίς να διευκρινίζεται σε τι οφείλεται η καθυστερημένη κατάθεσή του, πως έφτασε στην κατοχή του δικηγόρου της Αιτήτριας με τόση καθυστέρηση και γιατί δεν προσκομίστηκε νωρίτερα, δεδομένου ότι όπως ανέφερε η Αιτήτρια αρ. 1 αντίγραφο του εγγράφου είχε στην κατοχή του ο δικηγόρος της στο Καμερούν ήδη από τον χρόνο διεξαγωγής της συνέντευξης (ερ. 39, 1Χ του διοικητικού φακέλου).
49. Δεδομένων των ανωτέρω διαπιστώσεων και χωρίς αυτό να αποτελεί κρίση περί της πλαστότητας ή γνησιότητας του εγγράφου, καταλήγω πως δεδομένων των αντιφάσεων και των ελλείψεων του εγγράφου, δεν μπορεί αυτό να στηρίξει τους ισχυρισμός της Αιτήτριας. Αντιθέτως, αποδυναμώνει τον ισχυρισμό αναφορικά με το πρώτο ένταλμα σύλληψης, του οποίου παρότι η εσωτερική αξιοπιστία κρίθηκε από τους Καθ’ ων ως ικανοποιητική, με την προσκόμιση του συγκεκριμένου εγγράφου ο ισχυρισμός στο σύνολό του απορρίπτεται.
50. Όσον αφορά δε στο δεύτερο ένταλμα σύλληψης, αν και μεταγενέστερο του πρώτου δεν κατατέθηκε από την Αιτήτρια, καίτοι ανέφερε πως κοινοποιήθηκε στον δικηγόρο της στο Καμερούν (ερ. 37, 1Χ του διοικητικού φακέλου).
51. Προχωρώντας σε αξιολόγηση κινδύνου βάσει του μοναδικού αποδεκτού ισχυρισμού των Αιτητριών αναφορικά με τα προσωπικά τους στοιχεία, κρίνεται καταρχάς σκόπιμο να εξεταστεί η κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στην Νοτιοδυτική Περιφέρεια του Καμερούν, όπου εντοπίζεται και η πόλη Tiko, τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας 1. Επισημαίνεται στο πλαίσιο αυτό, ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής, ότι βάσει της ιστοσελίδας RULAC, πρωτοβουλία της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα,[19] κρίνοντας με κριτήρια διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου,[20] αναφέρει ότι το κράτος είναι εμπλεκόμενο σε διεθνή ένοπλη σύρραξη κατά της Boko Haram στον Άπω Βορρά (Far North), ενώ στη Βορειοδυτική (Northwest) και Νοτιοδυτική περιφέρεια (Southwest) αγγλόφωνες αποσχιστικές ομάδες μάχονται κατά της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία της περιοχής.[21] Πιο συγκεκριμένα, από το τέλος του 2017, οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας εμπλέκονται σε ένοπλες συγκρούσεις με αριθμό ομάδων αποσχιστών οι οποίοι δρουν στη Βορειοδυτική και Νοτιοδυτική Περιφέρεια. Ως τέτοιες αποσχιστικές ομάδες αναφέρονται ιδίως, μεταξύ άλλων, οι Ambazonia Governing Council (AGC) και η Interim Government of Ambazonia (IG) καθώς και οι στρατιωτικές πτέρυγες αυτών.[22]
52. Αν και παρουσιάζει βαθύτερες προεκτάσεις, η απαρχή της αγγλόφωνης κρίσης εντοπίζεται το 2016, με την κυβερνητική καταστολή των αγγλόφωνων διαδηλωτών οι οποίοι διεκδικούσαν προστασία για το εκπαιδευτικό και δικαστικό σύστημα της Βορειοδυτικής και Νοτιοδυτικής περιοχής.[23] Οι ηγέτες της διαδήλωσης διεκδικούσαν στο μεγαλύτερο μέρος τους την επιστροφή σε ένα ομοσπονδιακό κράτος, μία μειοψηφία αυτών, ωστόσο, αποζητούσε την ανεξαρτησία και την ανακήρυξη του νέου κράτους της Αμπαζονίας. Η κρατική απάντηση στις διεκδικήσεις αυτές υπήρξε βίαιη.[24] Η μονομερής συμβολική ανακήρυξη εκ μέρους αποσχιστικών δυνάμεων του ανεξάρτητου κράτους της Αμπαζονίας την πρώτη Οκτωβρίου 2017 σήμανε μία στροφή στην κρίση, με άμεση χρήση του στρατού στις αγγλόφωνες περιοχές, ενώ κατά το τέλος του Νοεμβρίου του 2017 έλαβε χώρα ριζοσπαστικοποίηση μέρους του κινήματος των διαδηλωτών ως απάντηση στις χρησιμοποιούμενες αυταρχικές μεθόδους.[25]
53. Αντιμαχόμενες δυνάμεις στην αγγλόφωνη κρίση συνιστούν δυνάμεις ασφαλείας του Καμερούν και ένοπλες αποσχιστικές ομάδες. Ως προς το επίπεδο συνεργασίας μεταξύ των αποσχιστικών δυνάμεων, σύμφωνα με το portal RULAC, αυτό παραμένει ασαφές, όπως εξάλλου και η δομή τους[26]. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ορισμένες ομάδες εμφανίζουν κάποια δομή σε τοπικό επίπεδο, και προσπαθούν αυξανόμενα να συντονιστούν.[27] Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής, ωστόσο, καταγράφεται η ύπαρξη συχνών συγκρούσεων μεταξύ των ένοπλων ομάδων αντίπαλων συμφερόντων.[28]
54. Περαιτέρω ως προς τις χρησιμοποιούμενες τακτικές, μεθόδους, μέσα και όπλα πολέμου επισημαίνεται ότι βάσει της αναφοράς της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Human Rights Watch για το 2023 οι δυνάμεις ασφαλείας αποκρίθηκαν στις επιθέσεις των αυτονομιστών με επιχειρήσεις οι οποίες «συχνά αποτύγχαναν να προστατεύσουν τους πολίτες ή τους στόχευσαν ευθέως».[29] Αναφέρονται από την ίδια πηγή περιστάσεις στις οποίες τα θύματα βρήκαν το θάνατο όταν διέφευγαν της μάχης, ενώ «στρατιωτικές επιδρομές κατά καταχρηστικό τρόπο και δολοφονίες πολιτών ενδέχεται να πραγματοποιήθηκαν σε βάρος ιδιωτών για τους οποίους υπήρχαν υποψίες ότι συνιστούν αποσχιστές ή σε αντίποινα για επιθέσεις έναντι στρατιωτικών θέσεων».[30] Οι αποσχιστές, σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά της Διεθνούς Αμνηστίας, ευθύνονται για εγκλήματα σε βάρος του τοπικού πληθυσμού στις αγγλόφωνες περιοχές, όπως δολοφονίες, απαγωγές, βασανισμούς και καταστροφές κατοικιών. Έχουν στοχοποιήσει πρόσωπα τα οποία υποπτεύονται για συνεργασία με τις δυνάμεις άμυνας και ασφαλείας, καθώς και πρόσωπα τα οποία κατηγορούνται ότι δε συμμορφώθηκαν με εντολές τις οποίες οι αυτονομιστές προσπάθησαν να επιβάλλουν.[31]
55. Ως προς τα χρησιμοποιούμενα όπλα, και ειδικά ως προς τη χρήση εκρηκτικών μηχανισμών οι οποίοι εκ φύσεως είναι δυνατό να επιφέρουν απώλειες αμάχων, οι πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής υποδεικνύουν την τάση αύξησης των επιθέσεων με τέτοια μέσα εκ μέρους των αυτονομιστών με στόχο τις δυνάμεις ασφαλείας από τις αρχές του έτους 2021, με αμάχους επίσης να αποβιώνουν κατά τη διάρκεια των επιθέσεων αυτών. Η χρήση αυτών αναφέρεται ότι εξακολούθησε και το 2022.[32] Σε πρόσφατο δημοσίευμα στην ειδησεογραφική πλατφόρμα Africanews[33], αναφέρεται στην περιοχή Nkambe έκρηξη βόμβας με τουλάχιστον ένα θάνατο και σαράντα τραυματισμούς.[34]
56. Ως προς τον αριθμό των εσωτερικά εκτοπισμένων προσώπων τόσο στη Βορειοδυτική όσο και Νοτιοδυτική Περιοχή, στην αναφορά του SEM, υποδεικνύεται ότι βάσει της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες το Νοέμβριο του 2023 περί τα 360000 πρόσωπα ήταν εσωτερικά εκτοπισμένα στις αγγλόφωνες περιοχές, περί τα 260000 πρόσωπα είχαν μετακινηθεί προς τις περιοχές Ouest, Littoral και Centre ενώ 90000 πρόσωπα είχαν μετακινηθεί προς τη Νιγηρία. Περί τα 42000 πρόσωπα είχαν διαφύγει κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2023.[35]
57. Σύμφωνα επίσης με πρόσφατες πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής σχετικά με τη γεωγραφική έκταση της διένεξης, σε μεγάλο βαθμό οι βιαιότητες περιορίζονται εντός των αγγλόφωνων περιοχών. Είναι εντοπισμένες σε μεγαλύτερο βαθμό στη Βορειοδυτική Περιφέρεια παρά στη Νοτιοδυτική, ενώ οι αγροτικές ζώνες εμφανίζονται περισσότερο προσβεβλημένες συγκριτικά με τα αστικά κέντρα, τα οποία θεωρούνται περισσότερο ασφαλή, αν και προσβάλλονται κατά τρόπο απρόβλεπτο από τις βιαιοπραγίες.[36]
58. Ως προς τη δράση των ανθρωπιστικών δρώντων, επισημαίνω ότι βάσει αναφοράς του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (UN OCHA), οι ανθρωπιστικοί δρώντες παρείχαν συνδρομή σε περισσότερα από 700.000 πρόσωπα το πρώτο τρίμηνο του 2023 στο Καμερούν.[37] Αναφέρεται, ωστόσο, ότι η πρόσβαση στις προσβεβλημένες περιοχές, μεταξύ των οποίων και η Νοτιοδυτική περιοχή όπως καθίσταται εμφανές από το κείμενο, είναι δυσχερής, εξαιτίας της κατάστασης των δρόμων, φυσικών φαινομένων, γραφειοκρατικών εμποδίων, συνεχιζόμενων απαγορεύσεων κυκλοφορίας και περιορισμών ασφαλείας.[38]
59. Δεδομένου ότι οι έμμεσες συνέπειες των πράξεων βίας οφείλουν σε κάποιο βαθμό να λαμβάνονται επίσης υπόψιν[39], λαμβάνεται υπόψιν ότι πρόσφατη έρευνα του SEM (Secrétariat d'Etat aux migrations) της Ελβετίας, υποδεικνύει πως στο πέρασμα του χρόνου η σύρραξη έχει προσλάβει λιγότερο ιδεολογικό και περισσότερο «θηρευτικό» χαρακτήρα, με πηγή της έρευνας να εξηγεί ότι «πλέον υφίσταται μικρός αριθμός σημαντικών ένοπλων ομάδων και μεγάλος αριθμός μικρών ομάδων οι οποίες αποτελούνται από κλέπτες». Ως υποδεικνύει η έρευνα, οι απαγωγές για λύτρα είναι πολύ συχνές και ο εκβιασμός αποτελεί γενικά «μία καθημερινή δραστηριότητα».[40]
60. Για την πληρότητα της έρευνας θα παρατεθούν τα πλέον πρόσφατα ποσοτικά δεδομένα για την ένταση της ένοπλης σύρραξης. Με βάση τη βάση δεδομένων ACLED, κατά την περίοδο 24.2.2024 με 21.2.2025 σημειώθηκαν στην Νοτιοδυτική Περιοχή του Καμερούν (Southwest Region) στην οποία υπάγεται η πόλη Tiko, 769 περιστατικά ασφαλείας με 739 ανθρώπινες απώλειες, εκ των οποίων τα 455 κωδικοποιήθηκαν ως βία κατά αμάχων (149 απώλειες), τα 273 ως μάχες (569 απώλειες), τα 15 ως εκρήξεις / απομακρυσμένη βία (16 απώλειες) και τα 26 ως εξεγέρσεις (5 απώλειες).[41] Σύμφωνα δε με εκτιμήσεις, ο πληθυσμός της περιοχής Νοτιοδυτικής ανερχόταν το 2015 σε 1.153.125 κατοίκους.[42]
61. Περαιτέρω, ως προς τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί από απόψεως πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τις συνθήκες που άπτονται των βασικών αναγκών, των ανηλίκων ιδίως προσώπων, επισημαίνονται τα εξής. Στις Δεκέμβριο 2023, η UNOCHA ανέφερε ότι στις Βορειοδυτικές και Νοτιοδυτικές περιοχές η ανεπαρκής χρηματοδότηση ανθρωπιστικής βοήθειας συνέχιζε να «στερεί από εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους τη σωτήρια ανθρωπιστική βοήθεια και τις υπηρεσίες»[43]. Το 2024, οι πηγές ανέφεραν ότι οι πιο πιεστικές ανάγκες στις περιοχές αυτές περιλάμβαναν την προστασία, την ασφάλεια τροφίμων, την πρόσβαση στην εκπαίδευση και το πόσιμο νερό[44]. Ιδιαίτερα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η κρίση επηρέασε σοβαρά την εκπαίδευση, με επιθέσεις και απειλές από ένοπλες ομάδες που κατέστησαν το 41 % των σχολείων μη λειτουργικά και επηρέασαν σχεδόν 488.656 παιδιά[45]. Η UNOCHA ανέφερε επίσης τον Απρίλιο του 2024 ότι πάνω από 210 υγειονομικές εγκαταστάσεις είχαν διακόψει τη λειτουργία τους στις δύο περιοχές λόγω καταστροφών ή εγκατάλειψης των υγειονομικών υπαλλήλων[46]. Η Global Protection Cluster ανέδειξε περαιτέρω στην αναφερόμενη έκθεση που καλύπτει την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2024 ότι η «ανθρωπιστική πρόσβαση είχε πληγεί σοβαρά από περιστατικά ασφάλειας, αποκλεισμούς και οδοφράγματα»[47].
62. Για την πληρότητα της διαδικασίας, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, αναφορικά με την πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση στο Καμερούν, σε συνάρτηση και με τις προκλήσεις για την ασφάλειά τους, σημειώνοντας τα εξής.
63. Σύμφωνα με πολύ πρόσφατο δημοσίευμα του “Development and Cooperation” του Φεβρουαρίου του 2025[48], η αυτονομιστική σύγκρουση στο αγγλόφωνο τμήμα του Καμερούν συνεχίζει να πλήττει το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Η λειτουργία των σχολείων διακόπτεται συνεχώς, τα σχολεία καταστρέφονται ή στεγάζουν πρόσφυγες ή στρατιωτικούς. Οι επιπτώσεις στους νέους είναι καταστροφικές. Σύμφωνα με την πηγή, περίπου το 25% των παιδιών ηλικίας μεταξύ τριών και 17 ετών εξακολουθούν να μην μπορούν να πάνε στο σχολείο στις περιοχές του βορειοδυτικού και νοτιοδυτικού Καμερούν που μαστίζονται από συγκρούσεις, σύμφωνα με το Σύμπλεγμα Εκπαίδευσης του Καμερούν. Έτσι, περισσότερα από 488.000 παιδιά στερούνται του δικαιώματός τους στην εκπαίδευση. Περίπου 2000 σχολεία, που αντιστοιχούν στο 41 % των σχολείων στις δύο προβληματικές περιφέρειες, εξακολουθούν να μην λειτουργούν. Σχολικά έπιπλα και υλικά όπως θρανία, παγκάκια, καρέκλες και πίνακες κιμωλίας καταστράφηκαν. Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί που αψηφούν τα σχολικά μποϊκοτάζ που επιβλήθηκαν από τους αυτονομιστές έχουν πέσει θύματα βάναυσων δολοφονιών, βιασμών, απαγωγών, βασανιστηρίων και άλλης σκληρής μεταχείρισης. Πολλά σχολεία πυρπολήθηκαν. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούν μη κρατικές ένοπλες ομάδες καθώς και κυβερνητικές δυνάμεις ότι διαπράττουν εναλλάξ τέτοιες φρικαλεότητες. Καθώς οι μάχες μεταξύ των κυβερνητικών στρατευμάτων και των ένοπλων αυτονομιστών εντάθηκαν, τα περισσότερα από τα σχολεία έκλεισαν και έκτοτε χρησιμοποιούνται ως στρατιωτικές βάσεις από τις αντιμαχόμενες πλευρές, ενώ εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα και οικογένειες έχουν επίσης βρει καταφύγιο σε αυτά. Τα σχολεία που έχουν καταφέρει να παραμείνουν ανοιχτά αναγκάζονται συνεχώς να ακυρώνουν μαθήματα. Τα παιδιά χάνουν τουλάχιστον 51 ημέρες ανά σχολικό έτος λόγω ανασφάλειας, επιβληθέντων lockdown και απαγόρευσης κυκλοφορίας. Το Καμερούν εξακολουθεί να κατέχει τη δεύτερη θέση στην τελευταία λίστα του Νορβηγικού Συμβουλίου Προσφύγων (NRC) με τις δέκα πιο παραμελημένες κρίσεις στον κόσμο. Σύμφωνα με το NRC, το χρηματοδοτικό κενό για την ανθρωπιστική βοήθεια είναι μεγάλο, με αποτέλεσμα εκατομμύρια άνθρωποι να μην έχουν αρκετό φαγητό, οικογένειες να φεύγουν επανειλημμένα αναζητώντας ασφάλεια και πόρους και παιδιά να μην έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση. Υποφέροντας από τις συνέπειες της παρατεταμένης σύγκρουσης, οι γονείς δεν είναι σε θέση να υποστηρίξουν την εκπαίδευση των παιδιών τους παρέχοντας χρήματα για μαθήματα, διδακτικό υλικό, τρόφιμα ή υγειονομική περίθαλψη. Δεν έχουν άλλη επιλογή από το να βάλουν τα προς το ζην πάνω από την εκπαίδευση των παιδιών τους. Η σύγκρουση έχει τις ρίζες της στις αποικιακές σχέσεις εξουσίας μεταξύ της Βρετανίας και της Γαλλίας (και σε μικρότερο βαθμό της Γερμανίας). Προκλήθηκε επίσης από την αγγλόφωνη δυσαρέσκεια με τον γαλλόφωνο έλεγχο της εκπαίδευσης. Έτσι, από τότε που οι μάχες έχουν ξεσπάσει πριν από οκτώ χρόνια, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα έχουν γίνει πρωταρχικοί στόχοι.
64. Σύμφωνα με άλλο πρόσφατο δημοσίευμα της ίδιας πηγής[49], μπορεί η συνεχιζόμενη ένοπλη αυτονομιστική σύγκρουση στις αγγλόφωνες βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές του Καμερούν να μην έχει δείξει κανένα σημάδι υποχώρησης εδώ και οκτώ χρόνια, ωστόσο, υπάρχει μια αχτίδα ελπίδας για τα ευάλωτα παιδιά που βρίσκονται εκτός σχολείου εδώ και χρόνια. Όπως αναφέρει η πηγή «Τον περασμένο Ιούλιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε ότι θα παράσχει περισσότερα από 1,7 δισεκατομμύρια CFA (περίπου 2,8 εκατομμύρια δολάρια) για τη διατήρηση των εκπαιδευτικών και μαθησιακών προοπτικών μιας γενιάς παιδιών των οποίων το μέλλον έχει τεθεί σε κίνδυνο από την αιματηρή σύγκρουση». Επιπλέον, τα κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη της έκδοσης πιστοποιητικών γέννησης για παιδιά σχολικής ηλικίας που δεν διαθέτουν ακόμη, διασφαλίζοντας το δικαίωμά τους στο καθεστώς ιθαγένειας και την πρόσβαση σε περαιτέρω εκπαίδευση. Πολλοί είτε δεν έλαβαν ποτέ αυτό το σημαντικό έγγραφο είτε καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια των μαχών. Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF) στο Καμερούν, Nadine Perrault, αυτά τα πρόσθετα κεφάλαια χρειάζονται επειγόντως για τα παιδιά. Επισημαίνει ότι μαζί με τις γυναίκες, τα παιδιά πλήττονται περισσότερο από την αγγλόφωνη κρίση, όπως συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις συγκρούσεις. Ο Perrault εξηγεί ότι τα κονδύλια θα καλύψουν πολλαπλές ανθρωπιστικές ανάγκες μέσω μιας πολυτομεακής παρέμβασης στην εκπαίδευση, το WASH (νερό, αποχέτευση και υγιεινή) και την προστασία των παιδιών που πλήττονται από τη σύγκρουση στις δύο περιοχές.
65. Έτερες πηγές αναφορικά με την πρόσβαση στην εκπαίδευση επιβεβαιώνουν πως η εκπαίδευση στο Καμερούν παραμένει ένας τομέας σε κρίση, καθώς τα σχολεία συνεχίζουν να δέχονται επιθέσεις σε πολλές περιοχές της χώρας, κυρίως στη βορειοδυτική και στη νοτιοδυτική περιοχή ενώ πάνω από 1,4 εκατομμύρια παιδιά συνωστίζονται σε κακοσυντηρημένες και υπερπλήρεις αίθουσες διδασκαλίας[50]. Παρόλο που το Καμερούν συνεχίζει να βιώνει πολλαπλές μοναδικές κρίσεις, υπάρχουν αρκετές γενικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά κατά την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό σε περιοχές όπως η βορειοδυτική και η νοτιοδυτική περιοχή, όπου το 68% και το 39% των σχολείων δεν λειτουργούν. Συνολικά 2.245 σχολεία εξακολουθούν να μην λειτουργούν μόνο σε αυτές τις δύο περιοχές.
66. Η ανασφάλεια και οι βίαιες επιθέσεις έχουν επίσης οδηγήσει σε μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, με πάνω από 900.000 ανθρώπους να έχουν εκτοπιστεί στη χώρα το 2023. Καθώς οι άνθρωποι αναζητούν καταφύγιο σε αστικά κέντρα τα οποία θεωρούν ασφαλέστερα, αυτή η συνεχής εισροή παιδιών σχολικής ηλικίας, επιβαρύνει σοβαρά τις εκπαιδευτικές υποδομές. Ενώ η υψηλότερη αναλογία δασκάλων/μαθητών που επιτρέπεται από τους κυβερνητικούς κανονισμούς είναι 1/60, η μέση αναλογία είναι 1/149 στον Άπω Βορρά και στο Βορρά, με πολλά σχολεία να αντιμετωπίζουν πάνω από 200 παιδιά σε μία μόνο αίθουσα διδασκαλίας[51].
67. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Unicef του 2024, στις Βορειοδυτικές (ΒΔ) και Νοτιοδυτικές (ΝΔ) περιοχές, η κατάσταση ασφαλείας παρέμεινε ασταθής το 2024[52]. Οι επιθέσεις στην εκπαίδευση συνεχίστηκαν, με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές να πέφτουν θύματα απαγωγών και να διεγείρονται πυρπολήσεις σχολικών κτιρίων[53].
68. Για τη βελτίωση του προστατευτικού περιβάλλοντος μάθησης για τα παιδιά, η UNICEF εξόπλισε 148 (55 γυναίκες) εργαζόμενους στην εκπαίδευση και τις κοινωνικές υπηρεσίες πρώτης γραμμής με δεξιότητες για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την παραπομπή περιπτώσεων παιδιών που αντιμετωπίζουν βία και κακοποίηση στο σχολικό περιβάλλον. Συνεδρίες ευαισθητοποίησης προσέγγισαν 154.389 παιδιά (79.542 κορίτσια). Στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής ανταπόκρισης, η UNICEF εφάρμοσε μια δέσμη παρεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υποστήριξη της υγείας, διαχείριση υποθέσεων, μηχανισμούς καταγγελιών και ανατροφοδότησης με βάση την κοινότητα, εναλλακτικές φροντίδας, καθώς και επανένωση και επανένταξη οικογενειών παιδιών που φέρονται να συνδέονται με ένοπλες ομάδες.
69. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι στο Καμερούν, πολλά παιδιά στερούνται την πρόσβαση στην εκπαίδευση λόγω μιας σειράς παραγόντων. Η έλλειψη σχολικών υποδομών, καθιστά δύσκολή τη φοίτηση για πολλούς μαθητές. Επιπλέον, η πολιτική αστάθεια και οι συγκρούσεις στην περιοχή, επίσης συμβάλλουν στη διακοπή της εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα χιλιάδες παιδιά να μην έχουν την ευκαιρία να μορφωθούν ακόμα και στην περίπτωση περιορισμένης πρόσβασης να εγείρονται ζητήματα ασφαλείας. Ωστόσο, παρατηρείται ότι γίνονται προσπάθειες αναβάθμισης του συστήματος εκπαίδευσης, σύμφωνα με τις ανωτέρω εξωτερικές πηγές, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες διδασκαλίας και να έχουν περισσότερα παιδιά πρόσβαση στην εκπαίδευση.
70. Εξίσου δύσκολη καθίσταται και η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε περιοχές όπου πλήττονται από τις συγκρούσεις λόγω έλλειψης ιατρικού προσωπικού, υποχρηματοδότησης και ανασφάλειας.
71. Αναφορικά με την πρόσβαση σε υπηρεσίας υγείας στο Νοτιοδυτικό και Βορειοδυτικό Καμερούν καταγράφεται σε έκθεση της OCHA του ΟΗΕ πως περισσότερες από 210 εγκαταστάσεις υγείας σε αυτές τις δύο περιοχές δεν είναι πλέον λειτουργικές από τον Αύγουστο του 2022, είτε επειδή έχουν καταστραφεί είτε επειδή έχουν εγκαταλειφθεί από το υγειονομικό προσωπικό[54]. Εντούτοις, έτερες πηγές αναφέρουν πως στις περιοχές όπου πλήττονται από την κρίση, στις περιοχές του Βορειοδυτικού και Νοτιοδυτικού Καμερούν, έχουν αναπτυχθεί κινητές κλινικές για την παροχή βασικών υπηρεσιών υγείας σε πληθυσμούς που αντιμετωπίζουν εμπόδια σε πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη[55]. Σε Situation Report της OCHA για το Νοέμβριο του 2024 καταγράφεται για το Νοτιοδυτικό και Βορειοδυτικό Καμερούν πως 2.682 άτομα προσέγγισαν υπηρεσίες υγείας μέσω κινητών κλινικών και πως οι επιθέσεις σε σχολικές εγκαταστάσεις συνεχίστηκαν[56]
72. Υπό το φως των ανωτέρω κρίνεται με βάση τα ενώπιόν μου δεδομένα ότι η κατάσταση που επικρατεί στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας 1 θέτει σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα ιδίως της ανήλικης Αιτήτριας 2 και κατ’ επέκταση της Αιτήτριας 1 ως μητέρας της, η οποία έχει ακόμα δύο παιδιά στην ίδια περιοχή. Η Αιτήτρια 2 ως εξορισμού ευάλωτο πρόσωπο (βλ. άρθρο 9ΚΓ του περί Προσφύγων Νόμου) διατρέχει αυξημένο κίνδυνο, σε συνδυασμό με την έκρυθμη κατάσταση ασφαλείας, την περιορισμένη πρόσβαση σε επιτόπια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τους επιπλέον κινδύνους που συνδέονται με την πρόσβασή της στην εκπαίδευση. Οι περιστάσεις της Αιτήτριας 2 αναπόδραστα αντανακλούν και στην Αιτήτρια 1 δεδομένης της αντιμετώπισής του ως οικογένειας με την Αιτήτρια 2 να αποτελεί πρόσωπο απόλυτα εξαρτώμενο από τη μητέρα της.
73. Υπό το φως των ανωτέρω, καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή των Αιτητριών στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης σε σχέση με το πρόσωπό τους για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Τέτοιος φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθαυτός ούτε από τα προσωπικά στοιχεία των Αιτητριών τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά.
74. Ως προς το ενδεχόμενο υπαγωγής τους σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), οι Αιτήτριες δεν επικαλούνται αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψουν στη χώρα ιθαγένειάς τους, δεν καταδεικνύουν ειδικώς, ότι ενόψει των προσωπικών τους περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθούν σε κίνδυνο βλάβης [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής τους (βλ. άρθρο 19(2)(α) και (β)).
75. Ωστόσο δεδομένης της έκρυθμής κατάστασης που επικρατεί στο τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας 1 όπου ευλόγως αναμένεται να επιστρέψουν και οι δύο, δέον να εξεταστούν τα επιμέρους συστατικά στοιχεία του άρθρου 19(2)(γ) και ειδικότερα, κατά πόσον συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής των Αιτητριών, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι οι Αιτήτριες, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψουν στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσουν, λόγω της παρουσίας τους και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθούν στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].
76. Σημειώνεται συναφώς ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».
77. Ως προς τον όρο διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη, το ΔΕΕ, διευκρίνισε ότι της έννοιας της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως, η σημασία και το περιεχόμενο των όρων αυτών πρέπει να καθορίζονται, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το σύνηθες νόημά τους στην καθημερινή γλώσσα, λαμβανομένου υπόψη του πλαισίου εντός του οποίου αυτοί χρησιμοποιούνται και των σκοπών που επιδιώκει η ρύθμιση στην οποία εντάσσονται (αποφάσεις της 22ας Δεκεμβρίου 2008, C‑549/07, Wallentin-Hermann, Συλλογή 2008, σ. I‑11061, σκέψη 17, και της 22ας Νοεμβρίου 2012, C‑119/12, Probst, σκέψη 20). Υπό το σύνηθες νόημά της στην καθημερινή γλώσσα, η έννοια της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως αφορά κατάσταση στην οποία οι τακτικές δυνάμεις ενός κράτους συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή στην οποία δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους. (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψεις 27 και 28)
78. Ακολούθως ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε ότι λαμβάνονται υπόψη «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (Βλ. C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
79. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
80. Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
81. Εν προκειμένω Δικαστήριο ανέτρεξε σε πρόσφατες και έγκυρες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην Νοτιοδυτική Επαρχία του Καμερούν (βλ. ανωτέρω) και διαπίστωσε με βάση λοιπόν τα όσα καταγράφονται ανωτέρω, ότι Νοτιοδυτική Περιφέρεια του Καμερούν, τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας 1, λαμβάνει χώρα εσωτερική ένοπλη σύρραξη μεταξύ των δυνάμεων του στρατού της χώρας και των αποσχιστικών ομάδων που δρουν στη περιοχή. Επίσης οι εξωτερικές πηγές καταδεικνύουν ότι εκεί λαμβάνει χώρα αδιάκριτη βία (για τη έννοια της αδιάκριτης βίας η οποία επηρεάζει πρόσωπα ανεξαρτήτως των προσωπικών τους περιστάσεων, βλ. ανωτέρω Elgafaji, σκέψη 34), τα επίπεδα της οποίας ωστόσο δεν είναι τέτοια ώστε κάποιο πρόσωπο να κινδυνεύει ανεξαρτήτως προσωπικών περιστάσεων. Ως προς τις περιστάσεις της Αιτήτριας 1 αυτή έχει ήδη οικογενειακό δίκτυο στον τόπο συνήθους διαμονής της ενώ εκτός από την Αιτήτρια 2 έχει ήδη δύο ανήλικα παιδιά πίσω στη χώρα καταγωγής της. Η ανήλικη Αιτήτρια 2 βρίσκεται εκ των πραγμάτων σε ευάλωτη θέση ένεκα της ηλικίας της καθώς και σε συνάρτηση με την επισφαλή κατάσταση που επικρατεί ως προς την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη.[57] Λαμβάνοντας υπόψη τα ενώπιόν μου δεδομένα κρίνεται ότι υπάρχει εύλογη πιθανότητα για την Αιτήτρια 2 και κατ’ επέκταση για την Αιτήτρια 1 να αντιμετωπίσουν κίνδυνο πραγματικής βλάβης απλώς και μόνο λόγω της παρουσίας τους στην περιοχή. Προς τούτου λαμβάνονται υπόψη οι προσωπικές περιστάσεις των Αιτητριών, όπως εκτίθενται ανωτέρω. Η μεν Αιτήτρια αρ. 1 πρόκειται για ενήλικη νέα γυναίκα, χωρίς κάποιο πρόβλημα υγείας ή κάποια άλλη ευαλωτότητα. Είναι μητέρα τριών ανηλίκων τέκνων. Έχει λάβει πανεπιστημιακή μόρφωση στην χώρα καταγωγής της και είχε μια επιτυχημένη εργασιακή εμπειρία με διαρκή καριέρα ως διευθύντρια σε εταιρία, από την οποία εργασία βιοποριζόταν τόσο αυτή όσο και η οικογένειά της. Μάλιστα η θέση της της επέτρεπε να εργάζεται ακόμα και εξ αποστάσεως εγκρίνοντας από το σπίτι της τις συναλλαγές του οικονομικού ιδρύματος που διηύθυνε. Θα ισχυριζόταν κανείς πως επρόκειτο για μια δυναμική γυναίκα, ανεξάρτητη, αρκούντως ικανή να καλύψει στις ανάγκες της και να συντηρήσει οικονομικά τον εαυτό της. Επιπλέον, έχοντας ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην νοτιοδυτική περιφέρεια του Καμερούν (Tiko, Buea), είναι εξοικειωμένη με την περιοχή και άρα σε θέση να εντοπίζει και να αξιολογεί επαρκώς τους κινδύνους. Ακόμα και εν εξελίξει της κρίσης, ήταν σε θέση να μεταβαίνει στον χώρο εργασίας, να κάνει τακτικά επαγγελματικά ταξίδια σε υποκαταστήματα σε άλλες περιοχές αλλά και να τηλεργάζεται όποτε ήταν απαραίτητο. Η οικογένειά της μέχρι σήμερα εξακολουθεί να διαμένει στην πόλη Tiko και ο πατέρας της στην πόλη Buea, χωρίς να αντιμετωπίζουν οπουδήποτε πρόβλημα ή να έχουν αναφέρει οποιοδήποτε άλλο περιστατικό ή παρενόχληση ενώ ταυτόχρονα η Αιτήτρια διατηρεί συχνή επικοινωνία μαζί τους. Περαιτέρω, ούτε η Αιτήτρια αλλά και κανένας από τον οικογενειακό της κύκλο ανήκε ποτέ στις αντιμαχόμενες ομάδες ή αντιμετώπιζε προβλήματα με τις αρχές της χώρας εξαιτίας πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων ή ανήκει σε προφίλ ατόμων που στοχοποιούνται λόγω της θέσης τους και μόνο (εκπαιδευτικοί, ιατρικό προσωπικό, κυβερνητικοί, αστυνομία, σύμμαχοι των παρατάξεων κλπ.), ώστε ευλόγως εκτιμάται ότι δεν θα στοχοποιηθεί από τις αντιμαχόμενες δυνάμεις. Εντούτοις η θέση της ως μητέρας τριών ανηλίκων και δεδομένης ευαλωτότητας της ανήλικης Αιτήτριας 2, η οποία εξαρτάται απόλυτα από τη μητέρα της καθιστούν εύλογη την πιθανότητα πραγματικής βλάβης απλώς και μόνο λόγω της παρουσίας τους στην περιοχή.
82. Συνεπώς τεκμηριώνεται σε πρώτο στάδιο η υπαγωγή των Αιτητριών στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου).
83. Επόμενο στάδιο της ανάλυσης αναφορικά με τη χορήγηση στις Αιτήτριες καθεστώτος διεθνούς προστασίας, είναι η εξέταση του ενδεχομένου επιστροφής και εγκατάστασης της Αιτήτριας σε άλλο τμήμα της χώρας ιθαγένειάς της.
84. Δυνάμει του άρθρου 12Γ του περί Προσφύγων Νόμου (το οποίο μεταφέρει το άρθρο 8 της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ) κατά τη λήψη απόφασης επί της αίτησης, ο Προϊστάμενος δύναται να αποφασίσει ότι ο αιτητής δεν χρήζει διεθνούς προστασίας, εάν σε τμήμα της χώρας ιθαγένειάς του (i) δεν υπάρχει βάσιμος φόβος ότι θα υποστεί δίωξη ή ότι διατρέχει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, ή (ii) έχει πρόσβαση σε προστασία κατά της δίωξης ή της σοβαρής βλάβης, όπως η εν λόγω προστασία ορίζεται στο άρθρο 3Β, και ο αιτητής μπορεί νόμιμα και με ασφάλεια να ταξιδέψει και να γίνει δεκτός σε εκείνο το τμήμα της χώρας και μπορεί εύλογα να αναμένεται να εγκατασταθεί εκεί.
85. Ως προς την πρώτη προϋπόθεση περί ανυπαρξίας βάσιμου φόβου δίωξης ή σοβαρής βλάβης, ο Πρακτικός Οδηγός της EASO, αναφέρει ότι η σχετική αξιολόγηση θα πρέπει να περιστρέφεται γύρω από την πιθανότητα ο φορέας δίωξης ή σοβαρής βλάβης να καταδιώξει τον αιτητή στην τοποθεσία όπου εξετάζεται το ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης. Ειδικά στην περίπτωση των μη κρατικών δρώντων, θα πρέπει να υπάρχει κάποιος λόγος να πιστεύεται ότι o δρων δε θα δύναται να φθάσει τον αιτητή στην τοποθεσία αυτή.[58] Σύμφωνα επιπλέον με τον Οδηγό για την εφαρμογή της Εσωτερικής Μετεγκατάστασης, στην περίπτωση των μη κρατικών δρώντων, σε περίπτωση μη σύνδεσης με ορισμένο οργανισμό, ενδεχομένως η δυνατότητα αυτή να είναι περιορισμένη, ενώ υπόψιν θα πρέπει να λαμβάνεται και η βούληση του δρώντος, η οποία ενδεχομένως να σχετίζεται με τοπικής φύσης λόγους δίωξης.[59]
86. Υπενθυμίζεται ακόμη η αναστροφή του βάρους απόδειξης, την οποία φέρει το κράτος-μέλος, ως προς τη δυνατότητα μετεγκατάστασης του αιτητού.
87. Ειδικά ως προς τον εύλογο χαρακτήρα της μετεγκατάστασης, παρατηρώ ότι βάσει της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οφείλουν να αξιολογηθούν μεταξύ άλλων η ικανότητα του αιτητού να εξασφαλίσει τις πλέον βασικές του ανάγκες, όπως φαγητό, υγιεινή και καταφύγιο, η ευαλωτότητά του στην κακομεταχείριση και η πιθανότητα η κατάστασή του να βελτιωθεί εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.[60] Προσωπικές περιστάσεις που δύνανται να ληφθούν υπόψιν συνιστούν η διατήρηση οικογενειακού δεσμού στην περιοχή μετεγκατάστασης και εάν ο αιτητής έχει πρόσφατη εμπειρία διαβίωσης στη χώρα καταγωγής του.[61]
88. Επιπλέον κριτήρια δόθηκαν με την απόφαση A.A.M v. Sweden του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Aρ. Αιτ. 68519/10, ημερ. 3.7.2014 για την ευλογοφάνεια της μετεγκατάστασης. Πιο συγκεκριμένα κρίθηκε, ότι παρότι η μετεγκατάσταση συμπεριλαμβάνει ορισμένο βαθμό δυσκολίας, όπως η εξεύρεση κατάλληλων εργασιών και οικίας, τέτοιες δυσκολίες δεν είναι αποφασιστικές αν μπορεί να ανευρεθεί ότι οι γενικές συνθήκες διαβίωσης για τον αιτητή δεν είναι μη εύλογες ή με οποιοδήποτε τρόπο δε συνεπάγονται μεταχείριση απαγορευμένη από το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. Επιπλέον δείκτες του εύλογου χαρακτήρα της μετεγκατάστασης αξιολογήθηκαν η διαθεσιμότητα εργασιών και η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη όπως και η οικονομική και άλλη υποστήριξη από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τοπικές οργανώσεις.[62]
89. Σε σχέση με τη δυνατότητα μετεγκατάστασης των Αιτητριών, σε ασφαλέστερη περιοχή της χώρας, λαμβάνεται εξάλλου υπόψη η κατευθυντήρια οδηγία της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες για τη Διεθνή Προστασία Νο.4, σύμφωνα με την οποία η αξιολόγηση της εναλλακτικής δυνατότητας εγχώριας προστασίας έχει ως προϋπόθεση την εξεύρεση μιας περιοχής στην οποία δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος δίωξης, και που θα μπορούσε ευλόγως να αναμένεται ότι οι Αιτήτριες μπορούν να έχει εκεί μια φυσιολογική ζωή[63]. Η αξιολόγηση της δυνατότητας εφαρμογής της εγχώριας προστασίας απαιτεί την ανάλυση δύο στοιχείων, που συνίστανται στη διαπίστωση του εφικτού και του εύλογου χαρακτήρα της δυνατότητας μετεγκατάστασης, συνεκτιμώντας αφενός τις γενικές περιστάσεις που επικρατούν στο τμήμα της χώρας που προτείνεται για μετεγκατάσταση και αφετέρου τις προσωπικές περιστάσεις του αιτούντα (βλ. άρθρο 8 Οδηγίας 2011/95/ΕΕ).[64]
90. Επίσης ο ανωτέρω αναφερόμενος Πρακτικός οδηγός της EUAA, επισημαίνει ότι στις χώρες όπου λαμβάνει χώρα ένοπλη σύρραξη, είναι αναγκαία η αξιολόγηση της γενικότερης κατάστασης ασφαλείας στην περιοχή της μετεγκατάστασης, προκειμένου να διαπιστωθεί ή απουσία δίωξης ή σοβαρής βλάβης στην περιοχή αυτή. Είναι επιπλέον αναγκαία η αξιολόγηση της ανθρωπιστικής κατάστασης στο πλαίσιο εξέτασης του εύλογου χαρακτήρα της μετεγκατάστασης. Η κατάσταση ασφαλείας οφείλει να αξιολογηθεί κατά τα πρότυπα του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας, και συνεπώς άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου[65].
91. Στην προκειμένη περίπτωση, θα κριθεί το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης των Αιτητριών στην πρωτεύουσα Yaoundé, στην οποία διαμένει μία εκ των αδελφών της με την οποία εξακολουθεί να διατηρεί επικοινωνία (ερ. 45, σημείο 1χ του διοικητικού φακέλου). Δεν παροράται ότι η Αιτήτρια εξακολουθεί να διαθέτει γενικότερα στη χώρα της οικογενειακό και ευλόγως κοινωνικό δίκτυο (φίλος του πατέρα της ο οποίος τη βοήθησε να εγκαταλείψει τη χώρα, μακροχρόνια εργασία αυτής ως επικεφαλής τμήματος χρηματοπιστωτικού ιδρύματος) και το γεγονός ότι πρόκειται για μορφωμένο άτομο, το οποίο κατανοεί τη γαλλική. Ερευνώντας την πρώτη προϋπόθεση, ήτοι την απουσία φόβου δίωξης ή κινδύνου βλάβης στην Yaoundé, υπενθυμίζεται ότι βάσει του άρθρου 12Γ(3), κατά την εξέταση βάσιμου φόβου δίωξης ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης στην περιοχή μετεγκατάστασης λαμβάνονται υπόψιν οι γενικές περιστάσεις που επικρατούν στο εν λόγω τμήμα της χώρας και τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας. Βάσει πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής, οι βιαιοπραγίες είναι σε μεγάλο βαθμό περιορισμένες στους κόλπους των αγγλόφωνων περιοχών.[66]Ως προς την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην περιφέρεια Centre (Centre Region) του Καμερούν στην οποία υπάγεται η πρωτεύουσα Yaoundé, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, τη χρονική περίοδο 9.3.2024-7.3.2025, καταγράφηκαν 16 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 5 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Από αυτά, 2 καταγράφηκαν ως περιστατικά ταραχών/εξεγέρσεων (2 απώλειες), 5 ως περιστατικά βίας κατά των αμάχων (2 απώλειες), 8 ως περιστατικά βίας (0 απώλειες) και 1 ως περιστατικό το οποίο χαρακτηρίστηκε ως μάχη (1 απώλεια)[67]. Τα εν λόγω στοιχεία, εξεταζόμενα συνδυαστικά με τον εκτιμώμενο πληθυσμός της Yaoundé που ανέρχεται στους 2.765.600 κατοίκους σύμφωνα με εκτίμηση του 2015[68], δεικνύουν ότι η ένταση της βίας στην εν λόγω περιοχή είναι σχετικά πολύ μικρή. Κατά τα παραπάνω, συνάγεται ότι η ένοπλη σύγκρουση η οποία λαμβάνει χώρα στις αγγλόφωνες περιοχές δεν εξικνείται στο έδαφος της Yaoundé.
92. Σε σχέση με τη γενικότερη μεταχείριση των αγγλόφωνων από τις αρχές στις γαλλόφωνες περιοχές, οι πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής οι οποίες παρατίθενται από το Γραφείο του Γενικού Επιτρόπου για τους Πρόσφυγες και τους Απάτριδες του Βελγίου καταδεικνύουν ότι οι αγγλόφωνοι άμαχοι αναφέρουν πως συνιστούν θύματα διακριτικής μεταχείρισης όταν απευθύνονται στα αγγλικά στις δημόσιες υπηρεσίες, ενώ τους αρνούνται υπηρεσίες καθώς μιλούν αγγλικά και όχι γαλλικά. Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται ότι η Αιτήτρια ανέφερε ότι κατανοεί γαλλικά (ερ. 46 του διοικητικού φακέλου). Παρά την ύπαρξη νομοθεσίας η οποία ορίζει ότι τα αγγλικά και τα γαλλικά οφείλουν να χρησιμοποιούνται κατά ισότιμο τρόπο στο πλαίσιο των δημόσιων υπηρεσιών, μεγάλος αριθμός κρατικών αξιωματούχων δίδει προέχουσα θέση στα γαλλικά.[69] Οι εκτοπισμένες αγγλόφωνες κοινότητες δυνατό να γίνονται αντικείμενο διακρίσεων σχετικών με τη γλώσσα στις δημόσιες υπηρεσίες, όπως διαπιστώνει η αναφορά.[70] Λοιπές πηγές της έρευνας του Γραφείου του Γενικού Επιτρόπου για τους Πρόσφυγες και τους Απάτριδες του Βελγίου, υποδεικνύουν ότι δεν έχουν καταγράψει διακριτική μεταχείριση εκ μέρους των αρχών προς τους εκτοπισμένους αγγλόφωνους. Υποδεικνύουν ακόμα ότι επιδρομές οι οποίες λάμβαναν χώρα το 2020 και των οποίων οι αγγλόφωνοι αποτελούσαν αντικείμενο, δεν παρατηρούνται πλέον ή δεν έχουν γνώση τέτοιων περιστατικών.[71] Πηγή της έρευνας της Γραμματείας για τη Μετανάστευση της Ελβετίας (SEM) η οποία εκδόθηκε το 2024 υποδεικνύει πως «αντίθετα με την αρχή της κρίσης, ο στρατός δεν προβαίνει πλέον σε συστηματικές διακρίσεις σε βάρος των αγγλόφωνων εκτοπισθέντων στη γαλλόφωνη ζώνη».[72] Άλλη πηγή της έρευνας υπέδειξε ότι «τα πρόσωπα τα οποία προέρχονται από τις κατειλημμένες από τις ένοπλες ομάδες ζώνες είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε συλλήψεις».[73]
93. Οι πηγές της έρευνας του Γραφείου του Γενικού Επιτρόπου για τους Πρόσφυγες και τους Απάτριδες υποδεικνύουν ακόμα την ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των εκτοπισμένων και των κοινοτήτων υποδοχής.[74] Η έρευνα του SEM υποδεικνύει επίσης ότι ένα ποσοστό 54% εκτοπισμένων προσώπων σε αγγλόφωνες και γαλλόφωνες περιοχές εκτιμά ότι οι κοινότητες υποδοχής τους είναι φιλικές έναντί τους. Βάσει της ίδιας έρευνας, αν και αρκετοί αγγλόφωνοι φοβούνται μία εχθρική στάση εκ μέρους των γαλλόφωνων, κάποιοι εξ αυτών «έχουν αναθεωρήσει τις προκαταλήψεις τους».[75]
94. Λαμβάνοντας υπόψιν τις ανωτέρω πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής, καταδεικνύεται ότι η πλειοψηφία αυτών δε μαρτυρά την ύπαρξη συστηματικών συλλήψεων σε βάρος του αγγλόφωνου πληθυσμού, ενώ δε διαφαίνεται ύπαρξη συστηματικής διάκρισης σε βάρος των αγγλοφώνων στις γαλλόφωνες περιοχές. Κατά τα παραπάνω, δεν προκύπτει οποιοσδήποτε βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης ή πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης για των Αιτητριών από τις γενικές περιστάσεις οι οποίες επικρατούν στην Yaoundé.
95. Σε έρευνα του Δικαστηρίου σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με τις συνθήκες των γυναικών που ηγούνται ενός νοικοκυριού, και ειδικότερα στην Yaoundé και Douala, καταγράφει σχετικά με την πρόσβαση των ανωτέρω στην εργασία «πως οι γυναίκες χωρίς γνώση γαλλικών και ενός σχετικού κοινωνικού δικτύου είναι δύσκολο να εξεύρουν εργασία στον επίσημο τομέα απασχόλησης, ενώ είναι ευκολότερο για τις γυναίκες που γνωρίζουν άτομα στο τομέα απασχόλησης τους να βρουν εργασία. Μάλιστα, όσο πιο «επίσημη» είναι η θέση εργασίας, τόσο πιο απαραίτητη είναι η γνώση των γαλλικών. Επίσης, οι γυναίκες με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία βρίσκονται σε ευνοϊκότερη θέση κατά την αναζήτηση εργασίας. Επιπλέον, όσες ήταν προηγουμένως αυτοαπασχολούμενες (όπως κομμώτριες, μικροέμποροι) μπορούν πιο εύκολα να ξεκινήσουν μια νέα επιχείρηση στην πόλη, αφού χρειάζονται «μικρό» κεφάλαιο εκκίνησης και έχουν ήδη τα απαραίτητα εργαλεία[76]. Έτερη απόκριση της ανωτέρω πηγής αναφέρει πως είναι δυνατόν ανύπαντρες γυναίκες να ζήσουν μόνες τους στις μεγάλες πόλεις της Yaoundé και Douala εφόσον έχουν τους απαραίτητους πόρους και σημειώνεται πως το είδος της εργασίας που θα εξεύρουν εξαρτάται από τον βαθμό της εκπαίδευσης που κατέχουν. Είναι πιθανό οι μη έγγαμες γυναίκες που ζουν μόνες τους να αποκτήσουν μια αρνητική/κακή φήμη καθώς σύμφωνα με την παράδοση στο Καμερούν οι γυναίκες ζουν με τους γονείς τους μέχρι να παντρευτούν[77]. Επίσης, διεθνείς πηγές σημειώνουν πως πολλές μόνες γυναίκες στις πόλεις Yaoundé και Douala και σε μεγάλο βαθμό πολλές εκτοπισθείσες μόνες γυναίκες στις ανωτέρω πόλεις καταφεύγουν στην πορνεία εξαιτίας της αδυναμίας τους να βρουν πόρους για να επιβιώσουν[78].
96. Έτερη πηγή αναφέρει πως τόσο η Yaoundé όσο και η Douala έχουν επηρεαστεί από τη σημαντική μετατόπιση πληθυσμού από τις αγγλόφωνες περιοχές της χώρας προς τα αστικά κέντρα, με αποτέλεσμα υπερπλήρεις κοινότητες υποδοχής. Αν και έχει σημειωθεί κάποια οικονομική πρόοδος, η φτώχεια εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στο Καμερούν […][79].Στις αστικές περιοχές, σημειώθηκε σημαντική μείωση της φτώχειας, από 12,2 % στο 2007 σε 8,9 % το 2014. Ωστόσο, σημειώθηκε αύξηση των ανισοτήτων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ιδιαίτερα στον καταμερισμό του πλούτου[80].
97. Ως αναφέρθηκε ανωτέρω, βάσει των πηγών πληροφόρησης οι γυναίκες στο Καμερούν στην πράξη αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πρόσβαση τους στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην πολιτική συμμετοχή και εκπροσώπηση και παρόλο που αποτελούν το 46,8% του εργατικού δυναμικού του Καμερούν (2021), οι άνδρες εξακολουθούσαν να καταλαμβάνουν υψηλότερες θέσεις[81]. Πολλές κοινωνικές πρακτικές περιορίζουν τις ίσες ευκαιρίες για τις γυναίκες. Εν προκειμένω, λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας και κυρίως το γεγονός ότι πρόκειται περί ενός πεπαιδευμένου ατόμου με μόρφωση κατά πολύ ανώτερη του μέσου όρου των εγγράμματων γυναικών στην χώρα, καθώς και της πρότερης πολυετούς εργασιακής της πείρας στη χώρα καταγωγής της σε υπεύθυνη θέση, της παρουσιάζουν ένα περιβάλλον στο οποίο η Αιτήτρια 1 και η ανήλική Αιτήτρια 2 θα ήταν ικανές να διασφαλίσει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Στα ανωτέρω συνυπολογίζονται οι γλωσσικές δεξιότητες της Αιτήτριας 1, ήτοι η άριστη γνώση της αγγλικής και η περιορισμένη έστω κατανόησης που έχει της γαλλικής, με εύλογες νοητικές δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης των γλωσσικών της ικανοτήτων, καθώς και το γεγονός ότι έχει αδελφή, η οποία διαμένει στην ίδια περιοχή και την ύπαρξη στενού οικογενειακού δικτύου σε άλλες περιοχές της χώρας, με το οποίο διατηρεί επικοινωνία. Τα στοιχεία αυτά, όπως προκύπτει από τις παραπάνω πληροφορίες, ενισχύουν τις ευκαιρίες της στην αναζήτηση εργασίας και διευκολύνουν την ενσωμάτωσή της στην υπό κρίση περιοχή.
98. Σε σχέση με τη δεύτερη ουσιώδη προϋπόθεση, ήτοι τη δυνατότητα νόμιμης και ασφαλούς μετάβασης στην Yaoundé, επισημαίνεται καταρχάς ότι είναι αεροπορικώς προσβάσιμη.[82] Σύμφωνα με πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής, το Σύνταγμα προβλέπει την ελευθερία επαναπατρισμού, χωρίς να υποδεικνύεται διαφορετική πρακτική εκ μέρους της κυβέρνησης.[83] Στην ίδια αναφορά δεν αναφέρεται πρακτική η οποία να απαγορεύει την πρόσβαση και την εγκατάσταση στην Yaoundé. Πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής υποδεικνύουν ότι η έλλειψη εγγράφων ταυτοποίησης παρεμπόδιζε την ελευθερία μετακίνησης στη χώρα[84], ενώ η αστυνομία συχνά σταματούσε τους ταξιδιώτες προς έλεγχο των εγγράφων ταυτότητας.[85] Ευλόγως αναμένεται η διευκόλυνση της Αιτήτριας 1 στις σχετικές διαδικασίες ενόψει της κατοχής επίσημου εγγράφου ταυτοποίησής της, ήτοι το διαβατηρίου της (ερ. 5 του διοικητικού φακέλου). Βάσει πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής, επιπλέον, υπό το πρόσχημα ελάσσονων παραβάσεων, η αστυνομία, η χωροφυλακή και οι τελωνειακοί συχνά αποσπούσαν δωροδοκίες και παρενοχλούσαν τους ταξιδιώτες σε οδοφράγματα και σημεία ελέγχου σε πόλεις και αυτοκινητοδρόμους.[86] Η ως άνω συμπεριφορά ωστόσο δεν ξεπερνά το απαιτούμενο επίπεδο σοβαρότητας προκειμένου να κατηγοριοποιηθεί στην έννοια της δίωξης ή σοβαρή βλάβης.[87] Επιπλέον, είναι δυνατή η μετακίνηση προσώπων από τις αγγλόφωνες στις γαλλόφωνες περιοχές, δεδομένη που επιτρέπει ακόμα και την επανασύνδεση της Αιτήτριας 1 με τα άλλα τέκνα της και τη μητέρα της.
99. Σε σχέση, τέλος, με τον εύλογο χαρακτήρα της μετεγκατάστασης, βάσει των πλέον πρόσφατων δεδομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας, το δημοσιονομικό ισοζύγιο του Καμερούν έχει βελτιωθεί, εμφανίζοντας πλεόνασμα το 2022, σε σύγκριση με το έλλειμμα του προηγούμενου χρόνου, αν και παραμένει εκτεθειμένο στην αστάθεια των αγορών.[88] Υπογραμμίζεται επιπλέον η αύξηση του κόστους διαβίωσης, ιδίως οι αυξημένες τιμές τροφίμων, οι οποίες επιδρούν αρνητικά ιδίως στα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ υψηλά παραμένουν τα επίπεδα ένδειας.[89] Η ένδεια στη χώρα συγκεντρώνεται στις βόρειες περιοχές, όπου διαμένουν το 56% των ενδεών προσώπων,[90] ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η σημαντική μετατόπιση των αγγλόφωνων πληθυσμών έχει πιέσει τις κοινότητες υποδοχής και έχει περιορίσει τη δυνατότητα παροχής υπηρεσιών στην Yaoundé.[91] Ως προς τα ποσοστά της ανεργίας στην πόλη, σύμφωνα με τα στοιχεία του National Employment Fund στο Καμερούν, η ανεργία είναι τονισμένη μεταξύ των νέων ανθρώπων σε πόλεις όπως η Yaoundé, όπου το ποσοστό ανεργίας ορισμένες φορές αγγίζει το 24%.[92] Για το λόγο αυτό, ωστόσο, σχεδιάστηκε το πρόγραμμα USEP, το οποίο μεταξύ άλλων στοχεύει στη μείωση της ανεργίας των νέων. Δεν εμφανίζεται κάποιο λόγο για τον οποίο η Αιτήτρια δε θα ήταν επιλέξιμη για το εν λόγω πρόγραμμα.[93] Περαιτέρω, βάσει της Περιοδικής Έκθεσης η οποία εκδόθηκε το 2023 σχετικά με την Κοινή Πρωτοβουλία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το εν λόγω σχήμα προσφέρει σειρά παροχών σε επιστραφέντες, όπως χρηματική βοήθεια, ψυχοκοινωνική υποστήριξη για την ενσωμάτωσή τους και διάφορες μορφές κοινωνικής συνδρομής.[94] Παρατηρώ ακόμα η Αιτήτρια 1 έχει στην κατοχή του έγγραφα ταυτοποίησης, με αποτέλεσμα να αναμένεται ευλόγως ότι θα έχει πρόσβαση σε κυβερνητική βοήθεια.[95] Εξάλλου, σύμφωνα με πηγή του SEM η γνώση της γαλλικής ενδέχεται να συνιστά πλεονέκτημα στην εξεύρεση εργασίας, ενώ η απώλεια ταυτοποιητικών εγγράφων να συνιστά εμπόδιο.[96] Στην περίπτωση η Αιτήτρια κατά τις δηλώσεις της γνωρίζει αγγλικά και λίγα γαλλικά, ενώ κατέχει έγγραφο ταυτοποίησης, δε διαφαίνεται η ύπαρξη τέτοιων εμποδίων, ενώ τουναντίον η η προηγούμενη επαγγελματική της πείρα και η μόρφωσή της αναμένεται εύλογα να εξασφαλίσουν τη διαβίωσή της.
100. Ως εκ των ανωτέρω, παρά τις όποιες δυσχέρειες εμφανώς ενέχει η μετεγκατάσταση, δεν είναι δυνατό να θεωρηθεί ότι οι γενικές συνθήκες διαβίωσης των Αιτητριών θα ήταν μη εύλογες ή θα οδηγούσαν σε μεταχείριση αντίθετη με το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. Υπέρ της δυνατότητας μετεγκατάστασης της Αιτήτριας με τόπο τελευταίας διαμονής τις αγγλόφωνες περιοχές στην Yaoundé έκρινε, όλως διαφωτιστικώς και το Conseil du Contentieux des Etrangers του Βελγίου, ενδεικτικά στην απόφαση ημερομηνίας 25.4.2023, στην υπόθεση Χ/Χ, απόφαση υπ’ αριθ. 288046.[97]
101. Περαιτέρω, δυνάμει του άρθρου 18ΟΖ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεων Νόμου 18ΟΖ κατά την εφαρμογή των διατάξεων της επιστροφής και δη κατά την έκδοση της απόφασης επιστροφής τηρείται η αρχή της μη επαναπροώθησης κατά τρόπο να λαμβάνονται δεόντως υπόψη, μεταξύ άλλων, τα βέλτιστα συμφέροντα του παιδιού και η οικογενειακή ζωή.[98]
102. Ως προς δε την απόφαση επιστροφής της και το ενδεχόμενο παράβασης της αρχής της μη επαναπροώθησης επισημαίνονται συναφώς τα ακόλουθα. Σύμφωνα δε με την απόφαση του ΔΕΕ της 15ης Φεβρουαρίου του 2023, C‑484/22, Bundesrepublik Deutschland κατά GS, ECLI:EU:C:2023:122, η προστασία των βέλτιστων συμφερόντων του παιδιού και της οικογενειακής ζωής του επιβάλλεται και στο πλαίσιο διαδικασίας που οδηγεί στην έκδοση απόφασης για την επιστροφή ανηλίκου, έστω και αν ο ανήλικος έχει τη δυνατότητα να τα επικαλεστεί στο πλαίσιο μεταγενέστερης διαδικασίας για την αναγκαστική εκτέλεση της εν λόγω απόφασης επιστροφής, προκειμένου να επιτύχει, ενδεχομένως, την αναστολή της εκτέλεσης.
103. Οι αξιολογήσεις σχετικά με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού οφείλουν να λαμβάνονται υπόψιν σε όλες τις αποφάσεις οι οποίες αφορούν παιδιά αμέσως ή εμμέσως (ΔΕΕ, απόφαση ημερ. 11.3.2021, M. A., C-112/20, σκέψεις 36 έως 38), ήτοι ακόμα και κατά την εξέταση της απόφασης επιστροφής του γονέα του.
104. Το Δικαστήριο οφείλει να λάβει υπόψη του σε επικαιροποιημένη βάση τα δεδομένα των Αιτητριών και δεν μπορεί να παραβλέψει ότι εν προκειμένω εγείρεται ζήτημα ενδεχόμενης παράβασης της αρχής της μη επαναπροώθησης, υπό το φως του βέλτιστου συμφέροντος του ανηλίκου. Ζήτημα οικογενειακής ενότητας δεν τίθεται εν προκειμένω, καθώς εξετάζονται ήδη από το παρόν Δικαστήριο και οι δύο Αιτήτριες ως οικογένεια, με τον πατέρα της ανήλικης να διαμένει κατά τη δήλωση της Αιτήτριας 1 στη Γερμανία. (Βλ. απόφαση της της 17ης Οκτωβρίου 2024, υπόθεση C 156/23 [Ararat] K, L, M, N κατά Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, ECLI:EU:C:2024:892, ιδίως σκέψεις 50 έως 51).
105. Εν προκειμένω δέον να εξεταστεί κατά πόσον θα μπορούσε να διασφαλισθεί ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης για τις Αιτήτριες, στη πρωτεύουσα Yaoundé.
106. Το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, αναφορικά με την πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση στο Καμερούν, βάσει του στοιχείου του προφίλ της ως άγαμης μητέρας με τέκνο γεννηθέντα στη Δημοκρατία, σημειώνοντας τα εξής.
107. Η εκπαίδευση στο Καμερούν παραμένει ένας τομέας σε κρίση, καθώς τα σχολεία συνεχίζουν να δέχονται επιθέσεις σε πολλές περιοχές της χώρας, κυρίως στη βορειοδυτική και η νοτιοδυτική περιοχή ενώ πάνω από 1,4 εκατομμύρια παιδιά συνωστίζονται σε κακοσυντηρημένες και υπερπλήρεις αίθουσες διδασκαλίας[99]. Παρόλο που το Καμερούν συνεχίζει να βιώνει πολλαπλές μοναδικές κρίσεις, υπάρχουν αρκετές γενικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά κατά την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Όπως επισημαίνεται ανωτέρω, αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό σε περιοχές όπως η βορειοδυτική και η νοτιοδυτική περιοχή, όπου σημαντικό ποσοστό των σχολείων δεν λειτουργούν. Συνολικά 2.245 σχολεία εξακολουθούν να μην λειτουργούν μόνο σε αυτές τις δύο περιοχές.
108. Η ανασφάλεια και οι βίαιες επιθέσεις έχουν επίσης οδηγήσει σε μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, με πάνω από 900.000 ανθρώπους να έχουν εκτοπιστεί στη χώρα το 2023. Καθώς οι άνθρωποι αναζητούν καταφύγιο σε αστικά κέντρα τα οποία θεωρούν ασφαλέστερα, αυτή η συνεχής εισροή παιδιών σχολικής ηλικίας, επιβαρύνει σοβαρά τις εκπαιδευτικές υποδομές.
109. Όπως επισημαίνεται ανωτέρω στο πλαίσιο αξιολόγησης του κινδύνου που διατρέχουν οι Αιτήτριες, για τη βελτίωση του προστατευτικού περιβάλλοντος μάθησης για τα παιδιά, η UNICEF εξόπλισε 148 (55 γυναίκες) εργαζόμενους στην εκπαίδευση και τις κοινωνικές υπηρεσίες πρώτης γραμμής με δεξιότητες για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την παραπομπή περιπτώσεων παιδιών που αντιμετωπίζουν βία και κακοποίηση στο σχολικό περιβάλλον. Συνεδρίες ευαισθητοποίησης προσέγγισαν 154.389 παιδιά (79.542 κορίτσια). Στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής ανταπόκρισης, η UNICEF εφάρμοσε μια δέσμη παρεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υποστήριξη της υγείας, διαχείριση υποθέσεων, μηχανισμούς καταγγελιών και ανατροφοδότησης με βάση την κοινότητα, εναλλακτικές φροντίδας, καθώς και επανένωση και επανένταξη οικογενειών παιδιών που φέρονται να συνδέονται με ένοπλες ομάδες.
110. Περαιτέρω, στην ετήσια έκθεση της Unicef του 2023, καταγράφεται ότι για να διασφαλιστεί ότι κάθε παιδί έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση, η UNICEF έδωσε προτεραιότητα στην εφαρμογή των δεσμεύσεων που ανέλαβε η κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής για τον Μετασχηματισμό της Εκπαίδευσης που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη το 2022. Σε συνεργασία με άλλους σημαντικούς ενδιαφερόμενους φορείς, ιδίως την UNESCO, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το WFP και την Παγκόσμια Τράπεζα, η UNICEF παρείχε πολυδύναμη υποστήριξη για την προετοιμασία των μεταρρυθμίσεων διαρθρωτικής πολιτικής. Η στρατηγική του τομέα εκπαίδευσης και κατάρτισης του Καμερούν αναθεωρήθηκε και ευθυγραμμίστηκε με το μακροπρόθεσμο όραμα για το εκπαιδευτικό σύστημα του Καμερούν. Η UNICEF υποστήριξε τη σύνταξη του εθνικού σχεδίου για την εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς στρατηγικής. Σε ανταπόκριση στην υψηλού επιπέδου συνηγορία των μελών της τοπικής ομάδας για την εκπαίδευση υπό την ηγεσία της UNICEF, η κυβέρνηση αποφάσισε να προσλάβει 3.000 εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στο πλαίσιο του δημόσιου προϋπολογισμού του 2024 (με αναλογία 1:60 μαθητές). Αυτό θα ωφελήσει άμεσα 180.000 παιδιά της ηλικίας δημοτικού σχολείου[100].
111. Περαιτέρω, σύμφωνα με δημοσίευμα του International Plan, το πρόγραμμα επιτάχυνσης της εκπαίδευσης έχει αποδειχθεί ανεκτίμητο στο να παρέχει σε παιδιά και νέους μια δεύτερη ευκαιρία στην εκπαίδευση. Προκειμένου να προωθηθεί η ασφαλής πρόσβαση των παιδιών σε ποιοτική εκπαίδευση, στο πλαίσιο του έργου αναλήφθηκε μια σειρά δραστηριοτήτων σε κοινοπραξία με το Νορβηγικό Συμβούλιο Προσφύγων. Αυτές περιλαμβάνουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης για τη δέσμευση της κοινότητας στο πρόγραμμα, την κατασκευή ενός χώρου προσωρινής μάθησης και τη διοργάνωση εκστρατειών "Επιστροφή στο σχολείο" και "Μείνετε στο σχολείο". Έχει επίσης συμμετάσχει στη διανομή σχολικών και διδακτικών πακέτων, στην πρόσληψη, κατάρτιση και παρακίνηση κοινοτικών ηγετών και παρατηρητών. Έχει επίσης αναληφθεί η ανάπτυξη ικανοτήτων για τους εκπαιδευτικούς του επίσημου τομέα, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι μαθητές λαμβάνουν ποιοτική εκπαίδευση[101].
112. Σε σχέση με την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, έκθεση του Bertelsmann Stiftung για το Καμερούν δημοσιευθείσας το 2024 αναφέρει πως το Καμερούν ξοδεύει λιγότερο από το 5% του ΑΕΠ του στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και απαιτεί την πληρωμή τελών από τους χρήστες αυτών των υπηρεσιών. Προσθέτει πως η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, ιδιαίτερα χωρίς ασφάλιση, δημιουργεί εμπόδια για τους περισσότερους. Οι περισσότεροι Καμερουνέζοι βασίζονται σε άτυπους μηχανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, όπως στις οικογενειακές δομές, στα δίκτυα αλληλεγγύης και σε θρησκευτικά ιδρύματα[102].
113. Σύμφωνα με έκθεση της USAID για το Καμερούν επιβεβαιώνεται πως ένα σημαντικό μέρος των υπηρεσιών υγείας -περίπου το 70% - χρηματοδοτείται από τους ίδιους τους ασθενείς, το οποίο δημιουργεί εμπόδια στην πρόσβαση, ειδικά για τις περιθωριοποιημένες κοινότητες. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, έχουν ξεκινήσει πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα Καθολικής Κάλυψης Υγείας (UHC) το οποίο υποστηρίζεται από την USAID. Από τον Αύγουστο του 2024, πάνω από 2,5 εκατομμύρια άτομα έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα, επωφελούμενοι από υπηρεσίες όπως δωρεάν συμβουλευτική για παιδιά (642,090 παιδιά έχουν λάβει δωρεάν συμβουλευτική από τον Απρίλιο του 2023) και οικονομικά προσιτή προγεννητική φροντίδα για γυναίκες[103]. Σύμφωνα με fact sheet της UNHCR του Ιουλίου 2024 για το Καμερούν καταγράφεται πως 52,000 πρόσφυγες έχουν πλέον πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη μέσω του προγράμματος Καθολική Κάλυψη Υγείας, παρέχοντας δωρεάν ή επιδοτούμενη πρόσβαση σε θεραπεία για την ελονοσία, τον HIV, τη φυματίωση, τη νεφρική ανεπάρκεια και επιδοτούμενη περίθαλψη για τις γυναίκες σε κύηση[104].
114. Ως εκ της ανωτέρω ανάλυσης, διαπιστώνεται από τις ανωτέρω πηγές οι σοβαρές προκλήσεις για τα παιδιά αναφορικά με την πρόσβαση στην εκπαίδευση και ιατρική περίθαλψη εστιάζονται κυρίως στις Βορειοδυτικές και Νοτιοδυτικές περιοχές της χώρας και όχι στα αστικά κέντρα όπως εν προκειμένω στις γαλλόφωνες περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές στη Yaoundé τα παιδιά της Αιτήτριας θα είχαν πρόσβαση τόσο στην εκπαίδευση όσο και σε κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η μετεγκατάσταση της Αιτήτριας έχει εξεταστεί και αναλυθεί ανωτέρω, όπου κρίθηκε εύλογη η εκεί μετεγκατάστασή της. Σημειώνεται περαιτέρω, ως προς το ζήτημα της οικογενειακής ενότητας ότι η Αιτήτρια, κατά τη δήλωσή της, δεν διαμένει μαζί με τον πατέρα του ανήλικου τέκνου της που απέκτησε στη Δημοκρατία, καθώς ο τελευταίος διαμένει στη Γερμανία. Ως εκ τούτου, με βάση τα ενώπιόν μου δεδομένα δεν εγείρεται ζήτημα ως προς την πτυχή αυτής της αρχής της μη επαναπροώθησης, ήτοι την οικογενειακή ενότητα. Να σημειωθεί ότι η Αιτήτρια ερωτήθηκε ειδικώς προκειμένου να τοποθετηθεί ως προς το ενδεχόμενο μετεγκατάστασής της στη Yaoundé.
115. Συνεπώς, βάσει των ανωτέρω, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι άμα τη επιστροφή της Αιτήτριας στη χώρα της και ειδικώς στη Yaoundé έχει βάσιμο φόβο δίωξης ή θα διατρέξει κίνδυνο να υποβληθεί σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση, ή τιμωρία κατά παράβαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ και της αρχής της μη επαναπροώθησης.
116. Επιπλέον, δεν εγείρεται ζήτημα παράβασης της αρχής της μη επαναπροώθησης σε περίπτωση επιστροφής της στο Καμερούν για τους ίδιους λόγους που αναλύθηκαν ανωτέρω στο πλαίσιο της αίτησής της για διεθνή προστασία. Δεν εγείρεται δε οποιοσδήποτε ισχυρισμός και δεν έχει τεθεί ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου οτιδήποτε άλλο συναφές με την εν λόγω αρχή πέραν των όσων ήδη εξετάστηκαν και αναλύθηκαν ανωτέρω. (Βλ. απόφαση της της 17ης Οκτωβρίου 2024, υπόθεση C 156/23 [Ararat] K, L, M, N κατά Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, ECLI:EU:C:2024:892, ιδίως σκέψεις 50 έως 51).
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €500 έξοδα εναντίον των Αιτητριών και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Journal Officiel de la République du Cameroun portant Code de Procédure αPénale N°2005/007 27 Juillet 2005, https://www.ilo.org/dyn/natlex/docs/ELECTRONIC/71813/89563/F-236841017/CMR-71813.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/05/2024).
[2] Έditions JuriAfrica, CODE DE PROCÉDURE PÉNAL AU CAMEROUN, Loi N°2005/007 du 27 Juillet 2005 portant Code de Procédure Pénale, https://www.juriafrica.com/lex/art-19-code-procedure-penal-cameroun-21277.htmn (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/05/2024).
[3] Camerlex.com, Le mandat d’arret, 26 Décembre 2010, https://www.camerlex.com/le-mandat-d-arret-160/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/005/2024).
[4] AA – Federal Foreign Office (Germany) (Author): Bericht über die asyl- und abschiebungsrelevante Lage in Kamerun (Stand: September 2022), 22 September 2022
https://media.frag-den-staat.de/files/foi/758362/2022-09-02-lagebericht-asyl-kamerun-ocr.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[5] Journal Officiel de la République du Cameroun portant Code de Procédure Pénale N°2005/007 27 Juillet 2005, https://www.ilo.org/dyn/natlex/docs/ELECTRONIC/71813/89563/F-236841017/CMR-71813.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[6] Cameroon: Criminal Procedure Code, Law N°2005 of 27 July 2005, Part II, Section 11, in UNODC, https://sherloc.unodc.org/cld/uploads/res/document/criminal-procedre-code_html/Cameroon_Criminal_Procedure_Code_2005.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[7] Journal Officiel de la République du Cameroun portant Code de Procédure αPénale N°2005/007 27 Juillet 2005, https://www.ilo.org/dyn/natlex/docs/ELECTRONIC/71813/89563/F-236841017/CMR-71813.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[8] SFH – Schweizerische Flüchtlingshilfe (Author): Überprüfung der Echtheit eines Haftbefehls, 25 September 2008, https://www.ecoi.net/en/file/local/1002649/1504_1228301698_haftbefehl.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[9] EASO, COI QUERY Cameroon 1. Information on the notification system of wanted notices in Cameroon (cities of Yaoundé and Douala). In particular: - Are wanted notices directly notified to the wanted person and if so, how? - Are they published? If so, where are they published and which authority publishes them? - Can they be transmitted to the lawyer of the wanted person? 2. Description of the wanted notices in Cameroon (appearance, format, content), 14 June 2018, available at: https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentAttachmentId=46107 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[10] USDOS – US Department of State: Country Report on Human Rights Practices 2019 - Cameroon, 11 March 2020 https://www.ecoi.net/en/document/2026402.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[11] SFH – Schweizerische Flüchtlingshilfe (Author): Überprüfung der Echtheit eines Haftbefehls, 25 September 2008 https://www.ecoi.net/en/file/local/1002649/1504_1228301698_haftbefehl.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[12] University of Oxford, Cameroon Conflict Human Rights Report 2022/23 - From January 2021 to April 2023, 15 June 2023, https://ohrh.law.ox.ac.uk/wp-content/uploads/2023/06/Cameroon-Conflict-Human-Rights-Report-2022_23.pdf, p. 10 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[13] [13] ACAPS, Cameroon - The education crisis in the Northwest and Southwest regions, 19 February 2021, https://www.acaps.org/fileadmin/Data_Product/Main_media/20210219_acaps_thematic_report_cameroon_education_crisis_north_west_south_west_regions.pdf, p.7 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[14] University of Oxford, Cameroon Conflict Human Rights Report 2022/23 - From January 2021 to April 2023, 15 June 2023, https://ohrh.law.ox.ac.uk/wp-content/uploads/2023/06/Cameroon-Conflict-Human-Rights-Report-2022_23.pdf p. 8 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[15] AI (Amnesty International), Cameroon: More than a hundred detainees from Anglophone regions and opposition party languishing in jail for speaking out, 24 January 2022, https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/01/cameroon-more-than-a-hundred-detaineesfrom-anglophone/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[16] Cameroun: Code Pénal [Cameroon], n° 67/LF/1, 12 June 1967, available at: https://www.refworld.org/docid/54c221674.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 23/05/2024).
[17] Βλ. Κωνσταντίνος Δ. Φαρμακίδης – Μάρκου, Προσφυγικό Δίκαιο, Ερμηνευτική προσέγγιση και πρακτική διάσταση, Νομική Βιβλιοθήκη, 2021, σελ. 31.
[18] EUAA, ‘Practical Guide on Evidence and Risk Assessment’ (2024), 57-62 διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/publications/practical-guide-evidence-and-risk-assessment (ημερομηνία πρόσβασης 08/07/2024)
[19] RULAC, ‘About RULAC’ (2022), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/about (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[20] RULAC, ‘About RULAC’ (2022), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/about#collapse2accord (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[21] RULAC, ‘Cameroon’ (2021), https://www.rulac.org/browse/countries/cameroon (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[22] RULAC, ‘Cameroon’ (2021), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/browse/countries/cameroon#collapse1accord (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[23] International Crisis Group, ‘A Second Look at Cameroon’s Anglophone Special Status’ (2023),
Διαθέσιμο σε https://www.crisisgroup.org/africa/central-africa/cameroon/b188-second-look-cameroons-anglophone-special-status (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[24] Για όλα τα παραπάνω βλ. CGVS/CGRA (Belgium), ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 6-7 διαθέσιμο σε https://coi.euaa.europa.eu/administration/belgium/PLib/COI_Focus_Cameroun_R%C3%A9gions_anglophones_Situation_s%C3%A9curitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[25] CGVS/CGRA (Belgium), ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 7 διαθέσιμο σε https://coi.euaa.europa.eu/administration/belgium/PLib/COI_Focus_Cameroun_R%C3%A9gions_anglophones_Situation_s%C3%A9curitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[26] RULAC, διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-cameroon#collapse2accord (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 05/05/2024)
[27] RULAC, ‘Non-International Armed Conflicts in Cameroon’ (last updated 2023), υπό Organization: Anglophone Separatist Groups, διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-cameroon#collapse2accord (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 05/05/2024)
[28] CGVS/CGRA (Belgium), ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 13 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 28/09/2023)
[29] HRW, ‘World Report 2024- Cameroon’ (2024), υπό Abuses by Government Forces διαθέσιμο σε https://www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/cameroon (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[30] HRW, ‘World Report 2024- Cameroon’ (2024), υπό Abuses by Government Forces, διαθέσιμο σε https://www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/cameroon (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[31] AI, ‘WITH OR AGAINST US PEOPLE OF THE NORTH-WEST REGION OF CAMEROON CAUGHT BETWEEN THE ARMY, ARMED SEPARATISTS AND MILITIAS’ (2023), 24, διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/file/local/2094320/AFR1768382023ENGLISH.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[32] CGVS/CGRA (Belgium), ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 16 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 14/11/2023).
[33] Africanews, ‘Africaniews: The Home of African Stories’ (χωρίς χρονολογία), διαθέσιμο σε https://www.africanews.com/page/about/ (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[34] Africanews, ‘Cameroun anglophone : au moins un mort et 40 blessés dans un attentat’ (2024), διαθέσιμο σε https://fr.africanews.com/2024/02/12/cameroun-anglophone-au-moins-un-mort-et-40-blesses-dans-un-attentat/ (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[35] SEM, ‘Focus Cameroun- Crise Anglophone et Personnes Déplacées’ (2024), 12
https://www.sem.admin.ch/dam/sem/fr/data/internationales/herkunftslaender/afrika/cmr/CMR-crise-anglophone-2024-f.pdf.download.pdf/CMR-crise-anglophone-2024-f.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[36] CGVS/ CGRA, ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 37 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[37] UNOCHA, ‘Cameroon: Humanitarian Actors Provided Lifesaving and Protection Assistance to More than 700.000 People During the First Quarter of 2023’ (Ιούλιος 2023), διαθέσιμο σε https://reports.unocha.org/en/country/cameroon/card/7bLUaXZ1XD/ (ημερομηνία πρόσβασης 06/05/2024)
[38] UNOCHA, ‘Cameroon: Humanitarian Actors Provided Lifesaving and Protection Assistance to More than 700.000 People During the First Quarter of 2023’ (Ιούλιος 2023), διαθέσιμο σε https://reports.unocha.org/en/country/cameroon/card/7bLUaXZ1XD/ (ημερομηνία πρόσβασης 06/05/2024)
[39] EASO, ‘Article 15(c ) Qualification Directive (2011/95/EU) Judicial Analysis’ (2014), 18 διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/sites/default/files/public/Article-15c-Qualification-Directive-201195EU-A-judicial-analysis.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[40] SEM, ‘Focus Cameroun- Crise Anglophone et Personnes Déplacées’ (2024),
https://www.sem.admin.ch/dam/sem/fr/data/internationales/herkunftslaender/afrika/cmr/CMR-crise-anglophone-2024-f.pdf.download.pdf/CMR-crise-anglophone-2024-f.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 05/05/2024)
[41] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM,
The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στο: https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/ Riots / Protests), Ημερ: 24/02/2024 - 21/02/2025, REGION: Africa, COUNTRY: Cameroon, ADMIN UNIT: South-West Region) (ήμερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.3.2025)
[42] Embassy of the Republic of Cameroon in USA, ‘About Cameroon’ (χωρίς χρονολογία) διαθέσιμο σε https://www.cameroonembassyusa.org/mainFolder/present.html (ημερομηνία πρόσβασης 14/11/2023)
[43] UNOCHA, CAMEROON: North-West and South-West Situation Report No. 60, December 2023, https://www.unocha.org/attachments/a6f7eabd-5258-4fa4-a36b-1ad0a63ee8b4/SITREP_NWSW_December%202023_final%20kp.pdf, p.1 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.3.2025).
[44] UNOCHA, Humanitarian Response Plan Cameroon, April 2024, https://www.unocha.org/attachments/6d584e82-165c-4202-84bf-9bc1f9a7d794/HRP_2024_CMR_EN_20240222_v5.pdf, p. 7; European Commission, Cameroon, last updated 25 November 2024, https://civil-protection-humanitarian-aid.ec.europa.eu/where/africa/cameroon_en (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.3.2025).
[45] European Commission, Cameroon, last updated 25 November 2024, https://civil-protection-humanitarian-aid.ec.europa.eu/where/africa/cameroon_en (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.3.2025).
[46] UNOCHA, Cameroon: Crisis causes health-care challenges, 1 April 2024, https://www.unocha.org/news/cameroon-crisis-causes-health-care-challenges-0 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.3.2025).
[47] GPC, Protection Monitoring Update; July - September 2024, 30 October 2024, https://globalprotectioncluster.org/sites/default/files/2024-10/pm_quarterly_update_jul-sept.pdf, p. 3 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 9.3.2025).
[48] Development and Cooperation, Children in conflict - Almost half a million Cameroonian children are out of school, 20 Feb 2025, https://www.dandc.eu/en/article/separatist-conflict-anglophone-part-cameroon-has-been-going-years-school-operations-are (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025).
[49] Development and Cooperation, Education, Hope for Cameroon’s children – just not enough, 19.02.2025, https://www.dandc.eu/en/article/cameroon-hundreds-thousands-children-have-not-been-able-go-school-years-due-violence (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 17/03/2025).
[50] Norwegian Refugee Council, The urgent need to deliver quality education for 1.4 million school-aged children in Cameroon, June 2023, available at: https://reliefweb.int/report/cameroon/urgent-need-deliver-quality-education-14-million-school-aged-children-cameroon (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[51] Norwegian Refugee Council, The urgent need to deliver quality education for 1.4 million school-aged children in Cameroon, June 2023, available at: https://reliefweb.int/report/cameroon/urgent-need-deliver-quality-education-14-million-school-aged-children-cameroon (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[52] Unicef, Cameroon Humanitarian Situation report No.1, UNICEF Cameroon Humanitarian Situation Report No. 1 - January-March 2024.pdf.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 24/03/2025)
[53] Όπ.παραπάνω. (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[54] UN OCHA – United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs: Humanitarian Needs Overview Cameroon. Humanitarian Programme Cycle 2023, 11 May 2023 https://www.unocha.org/attachments/fb6e7f31-3931-463a-b9d6- 5d243e9f3071/CMR_HNO_2023_v7_20230405.pd
[55] Mobile clinics in conflict-affected communities of North West and South West regions of Cameroon: an alternative option for differentiated delivery service for internally displaced persons during COVID-19 | Differentiated service delivery, OCHA Cameroon: Crisis causes health-care challenges, 21/07/2023, Cameroon: Crisis causes health-care challenges | OCHA
[56] OCHA, Cameroon: North-West and South-West - Situation Report No. 71 (November 2024), https://www.unocha.org/publications/report/cameroon/cameroon-north-west-and-south-west-situation-report-no-71-november-2024
[57] Cameroon, Public Health Situation Analysis (PHSA), February 2025 file:///C:/Users/user/Downloads/PHSA%20Cameroon%20060225.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29.3.2025)
[58] EASO, ‘Practical Guide on the Application of the Internal Protection Alternative’ (2021), 19, διαθέσιμο σε: https://easo.europa.eu/sites/default/files/EASO-Practical-guide-application-IPA.pdf [Ημερομηνία Πρόσβασης: 31.1.2025]
[59] Ibid, 19[Ημερομηνία Πρόσβασης: 31.1.2025]
[60] ΕΔΔΑ, SUFI AND ELMI v. THE UNITED KINGDOM, απόφαση επί των αιτήσεων 8319/07 and 11449/07, ημερ. 28/6/2011, 283 [Ημερομηνία Πρόσβασης: 31.1.2025]
[61] EASO, ‘Practical Guide on the Application of the Internal Protection Alternative’ (2021), 9 διαθέσιμο σε https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/9629215e-d55b-11eb-895a-01aa75ed71a1 [Ημερομηνία Πρόσβασης: 31.1.2025]
[62] ΕΔΔΑ, SUFI AND ELMI v. THE UNITED KINGDOM, απόφαση επί των αιτήσεων 8319/07 and 11449/07, ημερ. 28/6/2011, 293-295 EASO, ‘Practical Guide on the Application of the Internal Protection Alternative’ (2021), 9 διαθέσιμο σε https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/9629215e-d55b-11eb-895a-01aa75ed71a1 [Ημερομηνία Πρόσβασης: 31.1.2025]βλ. ΕΔΔΑ, AAM v. Sweden, απόφαση επί της αίτησης 68519/10, απόφαση ημερ. 3/4/2014, σκ.73
[63]UNHCR, Guidelines on International Protection No. 4: “Internal Flight or Relocation Alternative” Within the Context of Article 1A(2) of the 1951 Convention and/or 1967 Protocol Relating to the Status of Refugees, HCR/GIP/03/04, , http://www.unhcr.org/refworld/docid/3f2791a44.html, [Ημερομηνία Πρόσβασης: 31.1.2025]
[64]UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), UNHCR Position on Returns to Iraq, 14 November 2016, available at: http://www.refworld.org/docid/58299e694.html [Ημερομηνία Πρόσβασης: 31.1.2025]
[65] EASO, 'Πρακτικός οδηγός για την εφαρμογή της εναλλακτικής δυνατότητας εγχώριας προστασίας' (2021), 21 διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023-02/Practical-guide-application-IPA-EL.pdf [Ημερομηνία Πρόσβασης: 31.1.2025]
[66] CGVS/ CGRA, ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 37 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 27.1.2025)
[67] ACLED EXPLORER, με στοιχεία ανάλυσης ως εξής: ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: 09/03/2024 - 07/03/2025, ΠΕΡΙΟΧΗ: Africa - Cameroon –Centre- Admin 1 Yaoundé), διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο www.acleddata.com/dashboard/#/dashboard(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 31.3.2025)
[68] https://www.citypopulation.de/en/cameroon/cities/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 13.01.2025)
[69] Προς τούτο βλ. σχετικά CGVS/ CGRA, ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 29-30 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 27.1.2025)
[70] CGVS/ CGRA, ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 37 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025))
[71] Προς τούτο βλ. σχετικά CGVS/ CGRA, ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 30, 37 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[72] SEM, ‘Focus Cameroun Crise anglophone et personnes déplacées’ (2024), 13 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/document/2106265.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[73] SEM, ‘Focus Cameroun Crise anglophone et personnes déplacées’ (2024), 13 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/document/2106265.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[74] Για όλες τις ανωτέρω πληροφορίες βλ. CGVS/ CGRA, ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 29-30 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[75] SEM, ‘Focus Cameroun Crise anglophone et personnes déplacées’ (2024), 13 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/document/2106265.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[76] IRB – Immigration and Refugee Board of Canada (Author): Cameroon: Situation and treatment of single women and women who head their own households, including their ability to live on their own and access housing, income, education, health care, and support services, particularly in Douala and Yaoundé; impact of COVID-19 (2020–May 2022) [CMR201034.E], 8 June 2022
https://www.ecoi.net/en/document/2074600.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 13.01.2025)
[77] Canada, IRB, Cameroon: Forced marriages; treatment of and protection available to women who try to flee a forced marriage; whether it is possible for a woman to live alone in the country’s large cities such as Yaoundé and Douala [CMR104129.FE], 20 September 2012, https://www.ecoi.net/en/document/1067526.html , EUAA – European Union Agency for Asylum (formerly: European Asylum Support Office, EASO) (Author): Cameroon; Situation of single women in Yaoundé and Douala [Q2-2022], 26 January 2022
https://www.ecoi.net/en/file/local/2067455/2022_01_Q2_EUAA_COI_Query_Response_CAMEROON_Single_Women.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[78] Cameroon Intelligence Report, Forced into prostitution in Yaoundé: the nightmare of trying to survive in a divided Cameroon, 3 November 2020, https://www.cameroonintelligencereport.com/forced-into-prostitution-in-yaounde-the-nightmare-of-trying-to-survive-in-a-divided-cameroon/ , Freedom House: Freedom in the World 2022 - Cameroon, 24 February 2022 https://www.ecoi.net/en/document/2071860.html
(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[79] World Bank, The Socio-Political Crisis in the Northwest and Southwest Regions of Cameroon: Assessing the Economic and Social Impacts, 21 June 2021, https://documents1.worldbank.org/curated/en/795921624338364910/pdf/The-Socio-Political-Crisis-in-the-Northwest-and-Southwest-Regions-of-Cameroon-Assessing-the-Economic-and-Social-Impacts.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[80] UNSDG, United Nations Sustainable Development Cooperation Assistance Framework for Cameroon 2022- 2026, 22 November 2021, https://unsdg.un.org/sites/default/files/2021-11/Cameroon_Cooperation_Framework_2022_to_2026_ENG.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[81] Bertelsmann Stiftung: BTI 2024 Country Report Cameroon, 19 March 2024
https://www.ecoi.net/en/file/local/2105824/country_report_2024_CMR.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[82] Ως προς την ύπαρξη του Διεθνούς Αεροδρομίου της Yaoundé (Yaounde Nsimalen International Airport), βλ. σχετικά https://airports.city/yaounde/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[83] USDOS, ‘2023 Country Reports on Human Rights Practices’ (2024), υπό 2D, διαθέσιμο σε https://www.state.gov/reports/2023-country-reports-on-human-rights-practices/cameroon/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[84] GenCap (NRC), ‘A More Generous Embrace’ (2022), 12 Διαθέσιμο σε https://www.nrc.no/globalassets/_reports/a-more-generous-embrace/a-more-generous-embrace.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[85] USDOS, ‘2023 Country Reports on Human Rights Practices’ (2024), υπό 2D, διαθέσιμο σε https://www.state.gov/reports/2023-country-reports-on-human-rights-practices/cameroon/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[86] USDOS, ‘2023 Country Reports on Human Rights Practices’ (2024), υπό 2D, διαθέσιμο σε https://www.state.gov/reports/2023-country-reports-on-human-rights-practices/cameroon/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[87] Βλ. εξάλλου και EUAA, ‘Qualification for International Protection Judicial Analysis Second Edition’ (2023), 55, 58 διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023- (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)01/Qualification_international_protection_judicial_analysis_2nd_edition_0.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 26/05/2024) ότι προκειμένου κάποια πράξη να θεωρηθεί ως πράξη δίωξης, οφείλει να είναι επαρκώς σοβαρή εκ της φύσης της ή της επανάληψής της προκειμένου να πρόκειται για σοβαρή παραβίαση βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων. Μικρή στέρηση της ελευθερίας, όπως σύντομη παράνομη σύλληψη η οποία έλαβε χώρα μία φορά, δε θα επαρκούσε προς στοιχειοθέτηση σοβαρής παραβίασης. Εξάλλου και η νομολογία του ΕΔΔΑ προβλέπει ότι προκειμένου να εμπίπτει στην έννοια της κακομεταχείρισης η συμπεριφορά την οποία κατ’ ισχυρισμό κάποιος αιτητής θα υποστεί οφείλει να υπερβαίνει ορισμένο ελάχιστο επίπεδο σοβαρότητας προκειμένου να υπαχθεί στο άρθρο 3 της ΕΣΔΑ βλ. ενδεικτικά ΕΔΔΑ, JK v. Sweden, αίτηση υπ’ αριθ. 59166/12, ημερ. 23/08/2016, παρ. 79 με περαιτέρω παραπομπές στη νομολογία του Δικαστηρίου. Εξάλλου για το ότι κατ’ ουσία το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ αντιστοιχεί στο άρθρο 15 (β) της Οδηγίας 2004/83/ΕΚ και πλέον 15 (β) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο έχει μεταφερθεί στην εσωτερική έννομη τάξη με το άρθρο 19 (2) (β) του Περί Προσφύγων Νόμου βλ. σχετικά ΔΕΕ, Elgafaji, C-465/07, ημερ. 17/02/2009, σκ.28
[88] World Bank, ‘Overview’ (2024), διαθέσιμο σε https://www.worldbank.org/en/country/cameroon/overview (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[89] World Bank, ‘Overview’ (2024), διαθέσιμο σε https://www.worldbank.org/en/country/cameroon/overview (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[90] World Bank, ‘Overview’ (2024), διαθέσιμο σε https://www.worldbank.org/en/country/cameroon/overview (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[91] World Bank Group, ‘The Socio-Political Crisis in the Northwest and Southwest Regions of Cameroon: Assessing the Economic and Social Impacts’ (2021), 1, διαθέσιμο σε https://documents1.worldbank.org/curated/en/795921624338364910/pdf/The-Socio-Political-Crisis-in-the-Northwest-and-Southwest-Regions-of-Cameroon-Assessing-the-Economic-and-Social-Impacts.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[92] National Employment Fund, διαθέσιμο σε https://www.fnecm.org/index.php/en/the-nef/programs-67/usep (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[93] National Employment Fund, διαθέσιμο σε https://www.fnecm.org/index.php/en/the-nef/programs-67/usep « The target group is made up of unemployed people who are registered with the NEF, who have the appropriate attitudes and physical aptitudes for the activities to be carried out, and who live in the municipalities concerned.» (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[94] Βλ. σχετικά EU- IOM Joint Initiative for Migrant Protection and Reintegration, ‘ LAST PERIODIC REINTEGRATION REPORT JULY 2023’ (2023), 47επ. διαθέσιμο σε https://www.migrationjointinitiative.org/sites/g/files/tmzbdl261/files/2023-08/Last_Periodic_Reintegration_Report_June_2023_FINAL.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[95] World Bank Group, ‘The Socio-Political Crisis in the Northwest and Southwest Regions of Cameroon: Assessing the Economic and Social Impacts’ (2021), 34, διαθέσιμο σε https://documents1.worldbank.org/curated/en/795921624338364910/pdf/The-Socio-Political-Crisis-in-the-Northwest-and-Southwest-Regions-of-Cameroon-Assessing-the-Economic-and-Social-Impacts.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[96] SEM, ‘Focus Cameroun Crise anglophone et personnes déplacées’ (2024), 14 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/document/2106265.html (ημερομηνία πρόσβασης 06/05/2024)
[97] Conseil du Contentieux des Etrangers, απόφαση ημερομηνίας 25.4.2023, στην υπόθεση Χ/Χ, απόφαση υπ’ αριθ. 288046, διαθέσιμο σε https://www.rvv-cce.be/sites/default/files/arr/a288046.an_.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[98] Βλ. ως προς τις αξιολογήσεις και τα δικαιώματα τα οποία οφείλεται να λαμβάνονται υπόψιν βλ. σχετικά το Γενικό Σχόλιο 14 (2003) της Επιτροπής των Δικαιωμάτων του Παιδιού των Ηνωμένων Εθνών Committee on the Rights of the Child, ‘General comment No. 14 (2013) on the right of the child to have his or her best interests taken as a primary consideration (art. 3, para. 1)*’, CRC/C/GC/14, 13επ. διαθέσιμο σε https://www2.ohchr.org/english/bodies/crc/docs/gc/crc_c_gc_14_eng.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[99] Norwegian Refugee Council, The urgent need to deliver quality education for 1.4 million school-aged children in Cameroon, June 2023, available at: https://reliefweb.int/report/cameroon/urgent-need-deliver-quality-education-14-million-school-aged-children-cameroon (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 13.01.2025)
[100] Unicef, Country Office Annual Report 2023, available at: https://www.unicef.org/media/152736/file/Cameroon-2023-COAR.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.01.2025)
[101] Plan International, A second chance at education for out-of-school children, January 2024, available at:https://plan-international.org/cameroon/news/2024/02/17/second-chance-education-out-of-school-children/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27.1.2025)
[102] Bertelsmann Stiftung: BTI 2024 Country Report Cameroon, 19 Μαρτίου 2024
https://www.ecoi.net/en/file/local/2105824/country_report_2024_CMR.pdf
[103] USAID, Supporting Universal Health Coverage in Cameroon, Supporting Universal Health Coverage in Cameroon: The U.S. Government's Impact Through the PEPFAR/USAID RISE Project for Equitable Access to Health Care for All | News | Cameroon | U.S. Agency for International Development
[104] UNHCR - UN High Commissioner for Refugees: Fact Sheet; UNHCR Cameroon Refugee; July 2024, 10 September 2024
https://www.ecoi.net/en/file/local/2114940/Factsheet - UNHCR CMR July 2024.pdf
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο