ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 4434/2023
19 Μαρτίου, 2025
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
F.B.M.
Αιτήτρια
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Αίτηση για Προσαγωγή Μαρτυρίας ημερομηνίας 26/06/24
Εμφανίσεις:
Ι. Ιάσονος (κα), Δικηγόρος για την Αιτήτρια.
Ι. Χαραλάμπους (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
Με την παρούσα προσφυγή η Αιτήτρια προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 04/09/23 (λανθασμένη καταγραφή στο έντυπο της προσφυγής – η ορθή ημερομηνία εμφανίζεται στην επισυναπτόμενη επιστολή απόρριψης), με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα της για παροχή καθεστώτος διεθνούς προστασίας ως άκυρη και/ή παράνομη και/ή αντισυνταγματική και/ή στερείται οιουδήποτε έννομου αποτελέσματος και είναι αποτέλεσμα πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου και/ή ζητείται παραχώρηση σε αυτήν του καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
H αίτηση για προσαγωγή μαρτυρίας υποστηρίζεται από ένορκη δήλωση του Α. Παπασιάντη ημερομηνίας 26/06/24 (ο οποίος είναι δικηγόρος και συνεργάζεται με το δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί την Αιτήτρια). Σκοπός της αίτησης, όπως αναφέρεται από τον ομνύοντα, είναι η προσκόμιση μαρτυρίας που είναι σχετική με το αίτημα της Αιτήτριας ότι (α) η προσβαλλόμενη απόφαση δεν λαμβάνει υπόψη τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας ήτοι ότι είναι μητέρα ανήλικου τέκνου με προβλήματα υγείας, (β) ότι η Αιτήτρια επιθυμεί να προσκομίσει μαρτυρία και/ή πιστοποιητικά με την οποία καταδεικνύεται η κατάσταση της υγείας του ανήλικου τέκνου της, (γ) η κατάσταση της υγείας του ανήλικου τέκνου της είναι σχετική με το αίτημα της, (δ) το ανήλικο τέκνο της πάσχει από αυτισμό και είναι υπό συνεχή παρακολούθηση από υπηρεσίες της Δημοκρατίας.
Με βάση δε και την προτεινόμενη ένορκη δήλωση της Αιτήτριας (Τεκμήριο 1) επαναλαμβάνονται στην ουσία τα πιο πάνω και επισυνάπτονται επί αυτής Exhibit 1-5 τα οποία αποτελούν (1) Ιατρική Βεβαίωση ημερομηνίας 08/01/24 που αφορά κλινική εξέταση με εύρημα νευροαναπτυξιακή διαταραχή, (2) Βεβαίωση Παροχής Υπηρεσιών και Κοινωνικής Στήριξης ημερομηνίας 28/03/24, (3) Παραπεμπτικό για Λογοθεραπεία ημερομηνίας 05/09/23, (4) Δελτίο Εγγραφής του ανηλίκου, (5) Πιστοποιητικό Γέννησης ημερομηνίας 13/05/21.
Οι Καθ΄ ων η αίτηση φέρουν ένσταση στην αίτηση για προσαγωγή μαρτυρίας και υποστηρίζουν ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των διαδικαστικών κανονισμών, πρόκειται για έγγραφα που έπρεπε η Αιτήτρια να υποβάλει με την καταχώρηση της προσφυγής της και/ή κατά την διαδικασία εξέτασης της αίτησης της και/ή δεν προβάλλεται οποιοσδήποτε λόγος για την καθυστέρηση της υποβληθείσας μαρτυρίας.
Προς υποστήριξη των θέσεων τους οι συνήγοροι και των δύο πλευρών αγόρευσαν προφορικά υιοθετώντας αντίστοιχα το περιεχόμενο αίτησης ή δε άλλη πλευρά το περιεχόμενο της ένστασης.
Έχω εξετάσει όσα έχουν προβληθεί και καταλήγω ως ακολούθως:
«2. Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής τηρουμένων των αναλογιών σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις/προσθήκες που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.»
Ο Κανονισμός 3 των περί τις Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019) ορίζει ότι:
«3. (α) Κάθε προσφυγή καταχωρείται στο αρμόδιο Πρωτοκολλητείο με έγγραφη αίτηση, ως το Έντυπο Αρ. 1 συνοδευόμενη από την προσβαλλομένη απόφαση και τα υποστηρικτικά αυτής στοιχεία που επιδόθηκαν στον αιτητή καθώς και οποιαδήποτε νέα έγγραφα ή στοιχεία ή πρόσθετη μαρτυρία ήθελε προσκομίσει ο αιτητής.
(β) Νέα έγγραφα ή στοιχεία ή οποιαδήποτε πρόσθετη μαρτυρία που προσκομίζονται κατά την καταχώριση της προσφυγής, παρατίθενται ή επισυνάπτονται ως τεκμήρια, ανάλογα, σε ένορκη δήλωση από τον Αιτητή. Ο ενόρκως δηλών εξηγεί το λόγο για τον οποίο δεν προσκομίστηκαν τα έγγραφα ή στοιχεία ή πρόσθετη μαρτυρία κατά την εξέταση της προσβαλλόμενης πράξης καθώς και τη συνάφειά τους με τα επίδικα θέματα.»
Ο Κανονισμός 8 των περί τις Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019) ορίζει ότι:
«8. Το Δικαστήριο δύναται να καθορίζει τη διαδικασία και να εκδίδει οδηγίες κατά περίπτωση αναφορικά με τη λήψη γραπτής ή προφορικής μαρτυρίας ή άλλων αποδεικτικών μέσων, όπως ήθελε κρίνει ορθό και δίκαιο υπό τις περιστάσεις.»
Επίσης, ο Κανονισμός 10 του περί τις Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμού του 2019 έως 2022 (3/2019) ορίζει ότι:
«10. (α) Μετά την καταχώρηση της προσφυγής, νέα έγγραφα και/ή στοιχεία και/ή οποιαδήποτε πρόσθετη μαρτυρία προσκομίζεται μόνον κατόπιν άδειας του Δικαστηρίου, μετά από προφορικό αίτημα του αιτητή, νοουμένου ότι το Δικαστήριο ικανοποιείται-
(i) ότι πρόκειται για έγγραφα ή στοιχεία ή μαρτυρία, τα οποία άνευ δικής του υπαιτιότητας, ο αιτητής αδυνατούσε να υποβάλει κατά το προηγούμενο στάδιο εξέτασης της αιτήσεως διεθνούς προστασίας ή κατά την καταχώρηση της προσφυγής του σύμφωνα με τον κανονισμό 3(β), και
(ii) είναι συναφή με τα επίδικα θέματα της υπόθεσης.
(β) Πληροφορίες για την χώρα καταγωγής του αιτητή (ΠΧΚ) δύνανται να υποβληθούν σε έντυπη ή/και ηλεκτρονική μορφή, με σχετικό υπόμνημα, το οποίο επισυνάπτεται στην αγόρευση του μέρους που επιθυμεί να την υποβάλει. Στο υπόμνημα περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία:
(i) κατάλογος των σχετικών ΠΧΚ,
(ii) καταγραφή της πηγής τους (για διαδικτυακές πηγές υποδεικνύεται ο ιστότοπος και παρατίθεται ο σύνδεσμος της σχετικής ιστοσελίδας),
(iii) επεξήγηση της συνάφειας της υποβληθείσας μαρτυρίας με συγκεκριμένο ισχυρισμό ή/ και επίδικο ζήτημα,
(iv) υπόδειξη του συναφούς αποσπάσματος των ΠΧΚ.»
Ο δε Κανονισμός 19 των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962 ορίζει ότι:
«Καθ΄ οιονδήποτε στάδιον της διαδικασίας το Δικαστήριον ή Δικαστής δύναται να εκδώσει τοιαύτας οδηγίας, αι οποίαι απαιτούνται προς το συμφέρον της δικαιοσύνης.».
Παρόλο που το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, μπορεί στα πλαίσια προσφυγής να λάβει υπόψη και να προβεί σε πλήρη και ex-nunc εξέταση τόσο των πραγματικών σημείων όσο και των νομικών και να λάβει υπόψη γεγονότα/στοιχεία που δεν λήφθηκαν υπόψη από την αρμόδια αρχή στα πλαίσια της αξιολόγησης της αίτησης ασύλου εξακολουθούν να ισχύουν οι κανόνες του διοικητικού δικονομικού δικαίου όπου είναι ο Δικαστής, και όχι οι διάδικοι, που διευθύνει την έρευνα. Στην Δημοκρατία ν. Kassinos Constructions (1990) 3 Α.Α.Δ. 3835, αναφέρθηκαν από την Ολομέλεια, τα ακόλουθα:
«Ο ρυθμιστικός ρόλος του δικαστηρίου σε θέματα διαδικασίας και απόδειξης στη διοικητική δίκη είναι διάφορος και ευρύτερος από αυτόν που επιτρέπει το δικονομικό σύστημα που επικρατεί στην πολιτική δίκη. Η διαφορά εκπηγάζει από την ύπαρξη και εφαρμογή της αρχής της νομιμότητας σε συνδυασμό με τη φύση του ανακριτικού συστήματος. Σε αντίθεση με το σύστημα της αντιδικίας, που διέπει την πολιτική δίκη και που η ευθύνη για την εισαγωγή μαρτυρίας βαρύνει τους διαδίκους, στο ανακριτικό σύστημα η πρωτοβουλία ανήκει και στο δικαστή. Οι αρχές αυτές είναι διάχυτες στο διαδικαστικό κανονισμό του 1962. Στον Γ. Παπαχατζή 'Μελέται επί του Δικαίου των Διοικητικών Διαφορών' στη σελ. 36 συναντούμε την ακόλουθη εύστοχη παρατήρηση επί του θέματος:
'Ο Δικαστής, ουχί δ΄ οι διάδικοι, διευθύνει την έρευναν του πραγματικού μέρους της υποθέσεως.'».
Οι βασικοί κανόνες που διαμορφώθηκαν διαχρονικώς από τη νομολογία επί του θέματος, είναι πολύ γνωστοί και καταγράφονται στην απόφαση της Sportsman Betting Co. Limited v. Κυπριακής Δημοκρατíaς (2000) 3 Α.Α.Δ. 591, 595 στην οποία λέχθηκαν τα εξής:
«Από τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου προκύπτει σαφώς η αρχή ότι προϋπόθεση για την προσαγωγή μαρτυρίας στην αναθεωρητική διαδικασία είναι η σχετικότητα της μαρτυρίας προς τα επίδικα θέματα [.] Στην αναθεωρητική του δικαιοδοσία το Ανώτατο Δικαστήριο έχει την διακριτική ευχέρεια να ελέγχει το δικαίωμα των διαδίκων να προσαγάγουν μαρτυρία σχετική με τα γεγονότα που θέλουν να αποδείξουν, με γνώμονα πάντοτε τη σχετικότητα της μαρτυρίας με τα επίδικα θέματα. Ο διάδικος που ζητά την έκδοση οδηγιών για προσαγωγή μαρτυρίας, είτε προφορικής είτε υπό μορφή ένορκης δήλωσης, οφείλει να προσδιορίσει με εύλογη λεπτομέρεια τα γεγονότα τα οποία επιδιώκει να αποδείξει και να ικανοποιήσει επίσης το Δικαστήριο ότι τα γεγονότα αυτά είναι σχετικά με τα επίδικα θέματα που εγείρονται στην προσφυγή, λαμβανομένων υπόψη των νομικών σημείων και των γεγονότων πάνω στα οποία βασίζεται η προσφυγή. Επιτρέπεται η προσκόμιση γεγονότων με μαρτυρία μόνο όταν είναι σχετικά με τα επίδικα θέματα και όταν η απόδειξη τους δυνατό να τεκμηριώσει οποιονδήποτε από τους λόγους ακύρωσης της προσβαλλόμενης διοικητικής απόφασης. (Βλέπε: Sunrise Industry Clothing Ltd., v. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 999/91, ημερ. 24/9/92, Νικολαϊδης ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 374/92, ημερ. 19/3/93, Lordos Hotels Holdings Ltd v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Παραλιμνίου, Υποθ. αρ. 71/97, ημερ. 18/11/99).»
(ο τονισμός δικός μου)
Οι δε βασικοί κανόνες προσαγωγής μαρτυρίας που διαμορφώθηκαν από τη πάγια νομολογία συνεχίζουν να ισχύουν κατ΄ αναλογία και στις υποθέσεις που εκδικάζονται ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου ήτοι τη σχετικότητα της μαρτυρίας με τα επίδικα θέματα, την αποδεικτικότητα οποιουδήποτε επίδικου θέματος που μπορεί ή όχι να βοηθήσει το Δικαστήριο στην απονομή δικαιοσύνης στη συγκεκριμένη περίπτωση (Α.Ε. 49/2012, Σάββα ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 07/02/2018), την αναγκαιότητα να προσδιορίζονται από τον ενδιαφερόμενο διάδικο με ανάλογη λεπτομέρεια τα γεγονότα που επιδιώκει να προσκομίσει - με μόνη, όμως, εξαίρεση αυτής που αφορά μαρτυρία που διαφοροποιεί ή αλλοιώνει ή μεταβάλλει το περιεχόμενο των στοιχείων που λήφθηκαν υπόψη προς έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Kyriakides v. The Republic (1961)1 R.S.C.C. 66, Skourides v. Attorney General (1967) 3 C.L.R. 518, Lambrakis v. Republic (1970) 3 C.L.R. 72, Ζαβρός ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Α. 106, Κωνσταντίνου v. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λεμεσού (1992) 4 A.A.Δ. 3330, Νικολαΐδη v. Δημοκρατίας (1993) 4 A.A.Δ. 609, Θαλασσινός ν. Δημοκρατίας (2003) 3 Α.Α.Δ. 507) λόγω του εύρους των εξουσιών του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας να λαμβάνει υπόψη πραγματικά στοιχεία και/ή γεγονότα που δεν λήφθηκαν υπόψη από την αρμόδια αρχή στα πλαίσια της αξιολόγησης αρχικής αίτησης ασύλου και/ή στοιχεία που δεν εμπεριέχονται στο διοικητικό φάκελο της υπόθεσης. Αρχικά, όμως, αξιολογείται κατά πόσο τα προτεινόμενα νέα στοιχεία δεν ήτο διαθέσιμα στον αιτούντα για να υποβληθούν κατά την πρωτοβάθμια εξέταση της αίτησης του, ενώ αυτά αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες χορήγησης σε αυτόν του καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Μετά από αξιολόγηση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στη παρούσα αίτηση θεωρώ ότι δεν δικαιολογείται επαρκώς εκ μέρους της πλευράς της Αιτήτριας οι λόγοι που δεν υποβλήθηκαν τα προτεινόμενα έγγραφα για αξιολόγηση σε προγενέστερο στάδιο ήτοι τόσο κατά την πρωτοβάθμια διαδικασία όσο και κατά την καταχώρηση της προσφυγής της. Από τα πρακτικά δε της συνέντευξης στην Υπηρεσία Ασύλου γίνεται αναφορά για την ύπαρξη του ανήλικου τέκνου της (το οποίο απέκτησε μετά την αίτηση διεθνούς προστασίας) αλλά καμία αναφορά/καταγραφή υπάρχει εκ μέρους της Αιτήτριας για τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει το τέκνο της και/ή κατά πόσο η επιστροφή της στη χώρα καταγωγής είναι δυσχερής λόγω των ζητημάτων του ανήλικου τέκνου της. Σε ερώτηση δε του λειτουργού κατά την συνέντευξη αναφέρεται από την Αιτήτρια μόνο η ύπαρξη πιστοποιητικού γέννησης, σε άλλη ερώτηση εάν έχει άλλα έγγραφα η απάντηση της ήτο αρνητική. Συνεπώς, κρίνω ότι δεν ικανοποιείται η προϋπόθεση ότι η μαρτυρία που ζητείται να παρουσιαστεί δεν ήτο διαθέσιμη κατά την πρωτοβάθμια εξέταση της αίτησης της και/ή κατά την καταχώρηση της προσφυγής της.
Ούτε η προτεινόμενη μαρτυρία αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες χορήγησης σε αυτήν του καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Τα έγγραφα που παρουσιάζει η Αιτήτρια αφορούν το ανήλικο τέκνο της (όχι την ίδια), ουδόλως συνδέεται με τους λόγους που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της, το ανήλικο τέκνο της δεν υπάρχει στην αίτηση διεθνούς προστασίας, δεν αποτελεί διάδικο μέρος στην παρούσα διαδικασία, ούτε περιλαμβάνεται στο Έντυπο Προσφυγής αλλά ούτε αναφέρεται στους Νομικούς Ισχυρισμούς της αίτησης/προσφυγής ή στα γεγονότα/προσφυγής. Διαφωνώ, επομένως, με την θέση της συνηγόρου της ότι η προτεινόμενη μαρτυρία είναι σχετική είτε με την προσφυγή της Αιτήτριας είτε με το αίτημα διεθνούς προστασίας.
Ούτε προκύπτει ότι τα στοιχεία που ζητούνται να παρουσιασθούν αποσκοπούν στην ενίσχυση του αιτήματος της Αιτήτριας. Αποτελεί μαρτυρία που θα προκαλέσει εκτροπή της διαδικασίας και/ή θα περιπλέξει την υπόθεση και θα εισάγει ζητήματα που δεν συνάδουν με τις αρχές και μεθοδολογία που ακολουθείται τόσο στη διοικητική δίκη αλλά και των διαδικασιών που ακολουθούνται στο παρόν Δικαστήριο.
Ως εκ των ανωτέρω, το Δικαστήριο δεν έχει ικανοποιηθεί, αφού εξέτασε με προσοχή την επιχειρηματολογία των δικηγόρων και τα ενώπιον του στοιχεία, ότι η προσαγωγή της μαρτυρίας αυτής ενισχύει με οιονδήποτε τρόπο τους νομικούς ισχυρισμούς της Αιτήτριας ή την αποδεικτικότητα οποιουδήποτε επίδικου θέματος ή ότι αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες χορήγησης σε αυτήν του καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Για τους πιο πάνω λόγους, η αίτηση απορρίπτεται, με έξοδα (όπως αυτά θα υπολογιστούν στο τέλος της διαδικασίας) εναντίον της Αιτήτριας και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Η υπόθεση ορίζεται για Διευκρινίσεις/ Ακρόαση στις 20/06/25 και ώρα 8:30 π.μ. Η Γραπτή Αγόρευση της Αιτήτριας (με ρήτρα απόρριψης) να καταχωριστεί μέχρι τις 25/04/25, η Γραπτή Αγόρευση των Καθ΄ ων μέχρι τις 26/05/25, τυχόν Απαντητική Αγόρευση μέχρι την 13/06/25.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο