ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.: 6903/2022

27 Μαρτίου, 2025

[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

G.C.C.,

από Νιγηρία

               Αιτητής

                                    

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας,

 

Ο Αιτητής εμφανίζεται αυτοπροσώπως

Δικηγόρος για Καθ' ων η αίτηση: Σ. Πιτσιλλίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

[Αντρέας Χ’’Σάββας- Διερμηνέας, για διερμηνεία από την αγγλική στην ελληνική και αντίστροφα]

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 01.03.2022, με την οποίαν απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Προτού εξεταστούν οι εκατέρωθεν ισχυρισμοί, επιβάλλεται η σκιαγράφηση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου ο οποίος κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας και σημειώθηκε ως Τεκμήριο 1 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»).

 

Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία, την οποίαν εγκατέλειψε στις 23.09.2019 και εισήλθε στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές στις 26.03.2021 μέσω των μη ελεγχόμενων περιοχών, χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Στις 10.05.2021 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας και στις 21.02.2022 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία υπέβαλε στις 24.02.2022 Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενη την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε στις 01.03.2022 την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 19.10.2022 μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 15.04.2022. Την απόφαση αυτήν αμφισβητεί ο Αιτητής μέσω της υπό εξέταση προσφυγής του.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

 

Ο Αιτητής, ο οποίος εμφανίζεται αυτοπροσώπως στο εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας δεν παραθέτει έκθεση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπόθεση του αλλά ούτε και εξειδικεύει οποιονδήποτε λόγο ακυρώσεως της επίδικης απόφασης. Καταγράφει δε, στο χειρόγραφα συμπληρωμένο Έντυπο αρ. 1,[1] την ένσταση του εναντίον της προσβαλλόμενης απόφασης ισχυριζόμενος ότι κινδυνεύει η ζωή του από μία ομάδα οι οποίοι τον ψάχνουν να τον σκοτώσουν, καθώς είχαν διαπληκτισθεί μία μέρα επειδή ένας φίλος του ήθελε να έχει σχέση με την αδελφή ενός μέλους της συγκεκριμένης ομάδας. Ως καταγράφει, κατά την συμπλοκή σκοτώθηκε ο φίλος του και ο ίδιος κτύπησε τον αρχηγό της ομάδας και γι’ αυτό φοβάται να επιστρέψει στη χώρα του.

Στο πλαίσιο της γραπτής του αγόρευσης, ο Αιτητής υποστηρίζει ότι δε μπορεί να παραμείνει στη χώρα του λόγω των απειλών που δέχτηκε από συμμορίες που ζητούσαν εκδίκηση για τον θάνατο του αρχηγού τους έπειτα από συμπλοκή που έλαβε χώρα στις 01.10.2019. Προσέθεσε δε ότι οι γονείς του έχουν πλέον αποβιώσει, καθώς και ότι στη χώρα του υπάρχουν μεγάλα επίπεδα διαφθοράς.

 

Κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας της 4^ης Νοεμβρίου του 2024, το  Δικαστήριο υπέβαλε επιπλέον διευκρινιστικές ερωτήσεις στον Αιτητή σχετικά με το αίτημα διεθνούς προστασίας του. Ερωτηθείς ως προς το ποια είναι η ομάδα που τον καταδιώκει, ο Αιτητής υποστήριξε ότι πρόκειται για μαφία η οποία αποτελεί αδελφότητα. Προσέθεσε δε ότι υπάρχουν πολλά τέτοια άτομα στο χωριό του και πως οι ομάδες αυτές είναι πάρα πολλές.

 

Ειδικότερα ως προς την ομάδα που του επιτέθηκε, ο Αιτητής δήλωσε ότι ονομάζεται Άγιεζ, ωστόσο δε γνωρίζει συγκεκριμένα τα ονόματα των ατόμων που ενεπλάκησαν στο περιστατικό. Ο Αιτητής δήλωσε επίσης ότι τα άτομα αυτά δεν κρύβουν τις διασυνδέσεις τους με την αστυνομία. Ερωτηθείς εκ νέου ως προς το με ποια ομάδα έχει μπλεξίματα, ο Αιτητής αποκρίθηκε πως έχει με την ομάδα Aksmen. Αντιπαραβλήθηκε στον Αιτητή η προηγούμενη δήλωση του πως το όνομα της ομάδας Άγιεζ με τον Αιτητή να διευκρινίζει πως η Άγιεζ ανήκει στην Aksmen.

 

Ερωτηθείς σχετικά με τις ενέργειες της αστυνομίας μετά τη συμπλοκή, στην οποία δύο άτομα έχασαν τη ζωή τους, ο Αιτητής υποστήριξε ότι η αστυνομία δεν προέβη σε καμία ενέργεια, καθώς έχει διασυνδέσεις με αυτές τις ομάδες, προσθέτοντας ότι η αστυνομία τον αναζήτησε, αλλά ο ίδιος δεν εμφανίστηκε. Αναφορικά με τις δικές του ενέργειες, ανέφερε ότι την ίδια ημέρα έφυγε από το χωριό του και κατέφυγε στο σπίτι ενός φίλου του στο χωριό Oforola, προτού μεταβεί στην πολιτεία Delta. Ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε τη Νιγηρία τον Οκτώβριο του 2021. Ωστόσο, όταν του αντιπαρατέθηκαν οι δηλώσεις του ενώπιον του λειτουργού, σύμφωνα με τις οποίες είχε δηλώσει ότι έφυγε από τη Νιγηρία το 2019, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για λάθος εκ μέρους του. Όσον αφορά την επικοινωνία του με την οικογένειά του, ο Αιτητής ανέφερε ότι η μητέρα του τον προειδοποιεί να μην επιστρέψει ακόμα στη Νιγηρία, καθώς ενδέχεται να αντιμετωπίσει κίνδυνο.

Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, εξετάζοντας και αντικρούοντας έναν έκαστο ισχυρισμό του Αιτητή, υποβάλλοντας ότι αυτή λήφθηκε κατόπιν ενδελεχούς έρευνας όλων των σχετικών στοιχείων της υπόθεσης, εύλογα και εντός των ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας εφαρμόζοντας το Νόμο και ότι αυτή είναι δεόντως αιτιολογημένη. Ισχυρίζονται περαιτέρω, ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν αποσείουν το βάρος απόδειξης, το οποίο ο ίδιος φέρει στους ώμους του, τόσο ως προς τους λόγους ακυρώσεως που προωθεί με την προσφυγή του, όσο και προς την ύπαρξη βάσιμου φόβου δίωξης βάσει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης δυνάμει του άρθρου 19 του ίδιου Νόμου. 

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ

 

Ως έχω ήδη παρατηρήσει και ανωτέρω, κανένας συγκεκριμένος λόγος ακύρωσης δεν προβάλλεται και κατά μείζονα λόγο δεν αιτιολογείται από τον Αιτητή στο πλαίσιο του εισαγωγικού δικογράφου της διαδικασίας. Δεδομένου ωστόσο του γεγονότος ότι ο Αιτητής εμφανίζεται ενώπιον του Δικαστηρίου προσωπικά, ο  Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Δικαστηρίου του 1962 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο Διαδικαστικός Κανονισμός») τον απαλλάσσει από την υποχρέωση καθορισμού των νομικών σημείων, εφόσον δεν εκπροσωπείται από δικηγόρο.

 

Ανάλογη όμως χαλάρωση, δεν προβλέπεται αναφορικά με την υποχρέωση για συμμόρφωση με την πρόνοια του Κανονισμού 4 του Διαδικαστικού Κανονισμού, ο οποίος διέπει τον καταρτισμό και καταχώριση της αίτησης ακυρώσεως, καθώς είναι ο αιτητής που έχει ιδιάζουσα γνώση τόσο των γεγονότων της υπόθεσής του  όσο και των λόγων για τους οποίους η προσβαλλόμενη πράξη ή απόφαση θίγει τα συμφέροντα του. Δεν θα ήταν άλλωστε παραδεκτό για το Δικαστήριο να παρέμβει στην ανίχνευση του παραπόνου του προσφεύγοντος, προσδιορίζοντας και το επίδικο θέμα της δίκης.

 

Συνεπώς ο Αιτητής δεν απαλλάσσεται από την υποχρέωση, τουλάχιστον με την γραπτή του αγόρευση, να παραθέσει τους λόγους για τους οποίους αντιτίθεται στην προσβαλλόμενη απόφαση και να συγκεκριμενοποιήσει γιατί η επίδικη πράξη είναι λανθασμένη καθώς και γιατί αυτή θα πρέπει να ανατραπεί, λαμβανομένης υπόψη της δικαιοδοσίας του παρόντος δικαστηρίου.[2]

 

Δεδομένων των ως άνω, ενόψει της μη συμπερίληψης οιουδήποτε νομικού ισχυρισμού στην παρούσα αίτηση, απομένει η επί της ουσίας εξέταση της παρούσας αιτήσεως ακυρώσεως, αφού η προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε κατόπιν αίτησης η οποία υποβλήθηκε στην αρμόδια διοικητική αρχή μετά την 20ή Ιουλίου 2015 [αρθ. 11(3)(β)(α) του Νόμου 73(I)/2018] και συνεπώς το Δικαστήριο διατηρεί εξουσία να εξετάσει και επί της ορθότητάς της, την προσβαλλόμενη απόφαση, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που διέπουν την προσβαλλόμενη απόφαση, καθώς και την ανάγκη χορήγησης διεθνούς προστασίας σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Στη βάση λοιπόν των ως άνω, έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου.

 

Ειδικότερα, παρατηρώ ότι ο Αιτητής κατά την υποβολή της αίτησής του για διεθνή προστασία δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του λόγω του ότι ο καλύτερός του φίλος έχασε τη ζωή του έπειτα από επίθεση συμμορίας, επίθεση στην οποία ήταν και ο ίδιος παρών ωστόσο κατάφερε να αποδράσει. Ο Αιτητής δήλωσε ότι το συμβάν αυτό συνέβη στις 1 Σεπτεμβρίου του 2019, καθώς παρακολουθούσε με τον φίλο του έναν ποδοσφαιρικό αγώνα στο χωριό του. Τότε ο αρχηγός της συμμορίας είπε στον φίλο του Αιτητή να σταματήσει να βγαίνει με την αδερφή του, ωστόσο η λογομαχία τους κορυφώθηκε και κατέληξε σε χρήση βίας και στον θάνατο του φίλου του Αιτητή. Αμέσως μετά ο Αιτητής δήλωσε ότι τράπηκε σε φυγή και, εν τέλει, έφυγε από τη χώρα του (βλ. ερυθρά 1 του Δ.Φ.).

 

Kατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξής του ενώπιον του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου, ο Αιτητής ανέφερε σχετικά με τα προσωπικά του στοιχεία ότι είναι υπήκοος της Νιγηρίας με τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής το χωριό Obinze της πολιτείας Imo, όπου και έζησε σταθερά όλη του τη ζωή έως ότου εγκατέλειψε οριστικά τη Δημοκρατία. Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση δήλωσε άγαμος και άτεκνος, ενώ αναφορικά με την οικογένειά του, ο Αιτητής δήλωσε ότι οι γονείς του βρίσκονται στη Νιγηρία, ωστόσο δεν υπάρχει άμεση επικοινωνία μεταξύ τους καθότι δε διαθέτουν κινητό τηλέφωνο. Ως προς το εκπαιδευτικό του επίπεδο ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι φοίτησε έως το 2004, ωστόσο δε συνέχισε με τις σπουδές του για οικονομικούς λόγους. Ως προς την επαγγελματική του ιδιότητα ο Αιτητής προέβαλε ότι εργαζόταν ως κατασκευαστής γλυπτών τα οποία πωλούσε εν συνεχεία σε τουρίστες και πως, πλην τούτου, έκανε και διάφορες άλλες περιστασιακές εργασίες (βλ. ερυθρά 31 – 29 του Δ.Φ.).

 

Ως προς την ουσία του αιτήματός του, ο Αιτητής ισχυρίστηκε κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησής του (βλ. ερυθρά 27 1Χ του Δ.Φ.) ότι ο κύριος λόγος που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του είναι λόγω της ανασφάλειας που επικρατεί. Εν συνεχεία επανέλαβε τα όσα δήλωσε κατά την καταγραφή του αιτήματός του για διεθνή προστασία ήτοι πως, καθώς παρακολουθούσε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα μαζί με έναν φίλο του, τους πλησίασε μία συμμορία και ένας εξ’ αυτών είπε στον φίλο του Αιτητή πως πρέπει να σταματήσει να βγαίνει με την αδερφή του. Η κατάσταση εκτραχύνθηκε και ο αρχηγός της συμμορίας χτύπησε τον φίλο του Αιτητή. Ο Αιτητής περιέγραψε πως ξεκίνησε ένας έντονος καβγάς και ότι και ο ίδιος χτύπησε κάποιον από τα μέλη της συμμορίας ως αυτοάμυνα. Ο  καβγάς αυτός είχε ως αποτέλεσμα ένας εκ των αρχηγών της συμμορίας καθώς και ο φίλος του Αιτητή να χάσουν τη ζωή τους. Καθώς η ζωή του Αιτητή βρισκόταν σε κίνδυνο, ισχυρίστηκε ότι διέφυγε αμέσως. Ωστόσο, καθώς έχουν διασυνδέσεις, έπειτα από λίγες ημέρες πήγαν στην πατρική οικία του Αιτητή για να τον αναζητήσουν. Ο Αιτητής κατέληξε ότι κατέφυγε σε ένα γειτονικό χωριό ονόματι Oforola και ξεκίνησε τις διαδικασίες για να φύγει οριστικά από τη Νιγηρία.

 

Στα πλαίσια των διευκρινιστικών ερωτήσεων που τέθηκαν από τον λειτουργό ασύλου, αρχικώς, ο Αιτητής τοποθέτησε χρονικά το συμβάν την 01.09.2019 (βλ. ερυθρά 27 2Χ του Δ.Φ.) και περιέγραψε ότι ο ίδιος και ο φίλος του βρίσκονταν στην πλατεία του χωριού, μαζί με άλλο κόσμο (βλ. ερυθρά 27 2Χ, 3Χ του Δ.Φ.). Ερωτηθείς σχετικά, επιβεβαίωσε ότι τα μέλη της συμμορίας επιτέθηκαν πρώτα στον φίλο του, χτυπώντας τον μέχρι θανάτου, ενώ χτύπησαν και τον ίδιο τον Αιτητή. Εξήγησε δε ότι τους επιτέθηκαν 10 άτομα, ενώ αυτοί ήταν 2 (βλ. ερυθρά 26 1Χ – 3Χ του Δ.Φ.). Ως προς το πως πέθανε ο ένας εκ των ηγετών τους, ο Αιτητής δήλωσε πως τον χτύπησε ο ίδιος με μία πέτρα, ωστόσο επρόκειτο για αυτοάμυνα (βλ. ερυθρά 26 4Χ του Δ.Φ.). Αναφορικά με το εάν γνώριζε τα άτομα της συμμορίας, ο Αιτητής προέβαλε ότι ήξερε κάποιους εξ’ αυτών επειδή έμεναν στο ίδιο χωριό και κάποιοι εξ’ αυτών φοιτούσαν σε κάποιο κοντινό πανεπιστήμιο (βλ. ερυθρά 26 5Χ του Δ.Φ.).

 

Ως προς το τι συνέβη αφού ο Αιτητής διέφυγε, ο Αιτητής προέβαλε ότι κάλεσε αμέσως τους γονείς του, κρύφτηκε στο χωριό Oforola και ξεκίνησε άμεσα τις προετοιμασίες  για να φύγει από τη χώρα (βλ. ερυθρά 26 6Χ – 9Χ του Δ.Φ.). Εξήγησε δε ότι έφτασε στο χωριό αυτό με τα πόδια, χωρίς να τον προσεγγίσει κανένας (βλ. ερυθρά 26 10Χ – 12Χ του Δ.Φ.).

 

Αναφορικά με την επίσκεψη των μελών της συμμορίας στην οικία του Αιτητή, ο Αιτητής προέβαλε ότι η τελευταία φορά που τον αναζήτησαν ήταν η 25/09/2019 και πως έκτοτε δεν τον αναζήτησαν εκ νέου (βλ. ερυθρά 25 13Χ, 25 1Χ, 2Χ, 4Χ του Δ.Φ.). Δήλωσε, επιπροσθέτως, ότι δεν πήγε στην αστυνομία (βλ. ερυθρά 25 3Χ του Δ.Φ.).

 

Ερωτηθείς ως προς το τι θεωρεί ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ο Αιτητής προέβαλε ότι πιστεύει πως ίσως να βρεθεί σε κίνδυνο επειδή θα εξακολουθούν να τον αναζητούν (βλ. ερυθρά 25 8Χ του Δ.Φ.).

 

Ερωτηθείς ως προς το εάν θα μπορούσε να εγκατασταθεί σε κάποια άλλη περιοχή της Νιγηρίας ο Αιτητής απάντησε αρχικά θετικά, λέγοντας ωστόσο ότι δε θα βρίσκεται σε κάθε περίπτωση στον  τόπο καταγωγής του (βλ. ερυθρά 24 1Χ του Δ.Φ.).

 

Η αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή από τους Καθ' ων η αίτηση

 

Προχωρώ τώρα στην αξιολόγηση που διενεργήθηκε, επί των όσων ο Αιτητής παρέθεσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, από τον αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου.  

 

Κατά την αξιολόγηση της αίτησης ασύλου του Αιτητή, ο αρμόδιος λειτουργός εντόπισε και εξέτασε συνολικά τρεις ισχυρισμούς:

 

Ο πρώτος ισχυρισμός αφορούσε την ταυτότητα, το προφίλ και τη χώρα καταγωγής του Αιτητή. Ο ισχυρισμός αυτός έγινε αποδεκτός από τον αρμόδιο λειτουργό καθώς στοιχειοθετήθηκε η εσωτερική και η εξωτερική του αξιοπιστία. Τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή κρίθηκε το χωριό Obinze της πολιτείας Imo.

 

Ο δεύτερος ισχυρισμός αφορούσε τον φόβο δίωξης του Αιτητή από μία ομάδα νεαρών εξαιτίας του θανάτου του φίλου του, ισχυρισμός ο οποίος απορρίφθηκε. Σύμφωνα με τον λειτουργό ασύλου, οι ισχυρισμοί του Αιτητή υπήρξαν αβάσιμοι και δεν αποσαφηνίστηκαν λεπτομέρειες που αφορούσαν το αίτημά του. Σημειώνεται πως, όπως θα εκτεθεί αμέσως κατωτέρω, ο λειτουργός ασύλου προχωρά σε απλή παράθεση των λεγομένων του Αιτητή χωρίς να προβαίνει παράλληλα σε αξιολόγησή τους.

 

Ο λειτουργός ασύλου σημείωσε πως ο Αιτητής ανέφερε την ημερομηνία και τον χώρο όπου κατ’ ισχυρισμό συνέβη το περιστατικό, το πόσα άτομα ενεπλάκησαν σε αυτό, όπως δε και το πως ένας εκ των αρχηγών της ομάδας έχασε τη ζωή του. Συνεχίζοντας, ο λειτουργός ασύλου προχώρησε σε καταγραφή των ενεργειών του Αιτητή από τη στιγμή που τελείωσε το εν λόγω περιστατικό και σημείωσε ότι ο Αιτητής υποστήριξε ότι κρυβόταν στο χωριό Oforola μαζί με ένα φίλο του. Περαιτέρω, καταγράφηκε από τον αρμόδιο λειτουργό η δήλωση του Αιτητή σχετικά με το ότι αναζητήθηκε στην πατρική του οικία από μέλη της συμμορίας και πως η τελευταία φορά που συνέβη αυτό ήταν η 25.09.2019. Τέλος, καταγράφηκε από τον αρμόδιο λειτουργό πως ο Αιτητής δεν πήγε στην αστυνομία, πως διέμεινε στο χωριό Oforola για 22 ημέρες και ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία ενδεχομένως να αντιμετωπίσει κίνδυνο εάν εξακολουθούν να τον αναζητούν.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός σημείωσε ότι λόγω της υποκειμενικής φύσης του ισχυρισμού του Αιτητή δεν είναι εφικτή η αναζήτηση πληροφοριών από εξωτερικές πηγές.

 

Εν συνεχεία ο λειτουργός ασύλου προχώρησε σε εκτίμηση του μελλοντοστραφούς ρίσκου του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία στη βάση του ισχυρισμού περί των προσωπικών του στοιχείων, που αποτελεί και τον μοναδικό ισχυρισμό που έγινε αποδεκτός με τον λειτουργό ασύλου να σημειώνει ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στο χωριό Obinze της πολιτείας Imo θα κινδυνεύσει με δίωξη ή με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.

 

Ακολούθως, κατά το στάδιο της νομικής ανάλυσης, ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε ότι ο Αιτητής δε μπορεί να υπαχθεί στις πρόνοιες του προσφυγικού καθεστώτος ή του καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Ιδιαίτερα όσον αφορά το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας Αναγνώρισης (Qualification Directive), ο αρμόδιος λειτουργός σημείωσε πως με βάση τις επικαιροποιημένες πληροφορίες που παρατέθηκαν δεν παρατηρούνται ένοπλες συγκρούσεις στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή.

 

Η εκτίμηση του Δικαστηρίου

 

Αξιολογώντας λοιπόν  τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Έκθεση/Εισήγηση του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου όσο και τους λοιπούς ισχυρισμούς του Αιτητή ως αυτοί παρουσιάστηκαν τόσο κατά την διοικητική διαδικασία όσο και κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:

Αναφορικά με τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό, συμφωνώ και συντάσσομαι με την κρίση των Καθ' ων η αίτηση ότι ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του αιτητή ήταν το Obinze, στην πολιτεία Imo της Νιγηρίας. Επισημαίνεται βεβαίως ότι ο Αιτητής ερωτηθείς σχετικά ανέφερε ότι ο τελευταίος τόπος διαμονής του ήταν το χωριό του, δηλαδή το Obinze στην πολιτεία Imo. Ωστόσο, σε μεταγενέστερο στάδιο της συνέντευξής του, διευκρίνισε ότι έμεινε για 22 ημέρες στο Ofurola Village πριν εγκαταλείψει τη χώρα, επισημαίνοντας ότι αυτός είναι ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του. Ωστόσο το γεγονός ότι ο Αιτητής έμεινε εκεί μόλις για 22 ημέρες υποδηλώνει ότι επρόκειτο περισσότερο για έναν προσωρινό σταθμό διαφυγής και όχι για ένα μέρος όπου είχε εγκατασταθεί με σκοπό να διαμένει μόνιμα. Αντιθέτως, η προηγούμενη διαμονή του στο Obinze φαίνεται να ήταν μακροχρόνια και αποτελεί τον τόπο με τον οποίο είχε ισχυρότερους κοινωνικούς δεσμούς. Συνεπώς, βάσει των διεθνών κριτηρίων, ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή είναι το Obinze, στην πολιτεία Imo, καθώς εκεί είχε μια σταθερή και διαρκή παρουσία, σε αντίθεση με το Ofurola Village, όπου η παραμονή του ήταν βραχυπρόθεσμη και ενταγμένη στο πλαίσιο της διαφυγής του από τον φερόμενο κίνδυνο.

 

Αναφορικά με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του, ο οποίος αφορά τον κίνδυνο που αντιμετώπιζε στη χώρα του λόγω του θανάτου του φίλου του υπενθυμίζω, ως έχει ήδη επισημανθεί, ότι ο λειτουργός ασύλου προχώρησε σε απλή παράθεση των λεγομένων του Αιτητή χωρίς να προβαίνει παράλληλα σε αξιολόγησή τους. Ωστόσο, παρά την πλημμέλεια αυτή, έχοντας μελετήσει επισταμένα τα όσα ο Αιτητής δήλωσε, συντάσσομαι με το συμπέρασμα του λειτουργού σχετικά με την απουσία εσωτερικής αξιοπιστίας στον ισχυρισμό του Αιτητή για τους ακόλουθους λόγους:

 

Ο Αιτητής περιγράφει ένα περιστατικό στο οποίο ο φίλος του δέχθηκε επίθεση από μια ομάδα νεαρών επειδή διατηρούσε σχέση με τη συγγενή ενός από τα μέλη της ομάδας. Σύμφωνα με την αφήγησή του, κατά τη διάρκεια της συμπλοκής, ο ίδιος χρησιμοποίησε μια πέτρα για να χτυπήσει έναν από τους επιτιθέμενους σε αυτοάμυνα. Ο ισχυρισμός του ότι φοβόταν για τη ζωή του λόγω αυτού του περιστατικού δεν είναι εκ πρώτης όψεως παράλογος, όμως υπάρχουν στοιχεία που δημιουργούν αμφιβολίες ως προς τη σοβαρότητα και την αμεσότητα της απειλής. Ο ίδιος αναφέρει ότι μετά το συμβάν διέφυγε στο Ofurola Village και παρέμεινε εκεί για 22 ημέρες, αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου δεν καταγράφεται καμία απόπειρα δίωξής του ή αναζήτησής του από την εν λόγω ομάδα. Το γεγονός ότι έμεινε για αρκετές ημέρες στην ίδια περιοχή χωρίς να δεχθεί απειλές ή επιθέσεις, υπονομεύει την ένταση του κινδύνου που υποστηρίζει ότι αντιμετώπιζε.

Επιπλέον, ο Αιτητής δεν ανέφερε κανένα συγκεκριμένο περιστατικό όπου τα μέλη της ομάδας επιδίωξαν να τον βλάψουν μετά το αρχικό συμβάν. Αντίθετα, φαίνεται να αποφάσισε να φύγει από τη χώρα του προληπτικά, χωρίς να υπάρχουν άμεσα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι εξακολουθούσε να κινδυνεύει. Επιπλέον, η επιλογή του να μην απευθυνθεί στις αρχές με το επιχείρημα ότι τα περισσότερα μέλη της ομάδας ήταν στην αστυνομία δεν συνοδεύεται από αποδεικτικά στοιχεία, ενώ ο ίδιος δεν ανέφερε καμία προσπάθεια αναζήτησης προστασίας ή έρευνας για πιθανές εναλλακτικές ασφαλούς διαβίωσης εντός της χώρας του.

 

Επισημαίνεται ότι, αν και ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι ένας από τους αρχηγούς της αντίπαλης ομάδας σκοτώθηκε από τον ίδιο κατά τη διάρκεια της συμπλοκής, ο ίδιος δεν αναφέρει σε κανένα σημείο οποιαδήποτε μορφή δίωξης από τις αρχές για την πράξη του αυτή. Η δήλωσή του ότι δεν απευθύνθηκε στην αστυνομία επειδή «οι περισσότεροι είναι στην ομάδα» είναι αόριστη και χωρίς αποδεικτική βάση, και ενισχύει την εντύπωση ότι η ιστορία αυτή είναι περισσότερο ένα σενάριο που χτίστηκε προς υποστήριξη του αιτήματος ασύλου, παρά ένα πραγματικό γεγονός. Επιπλέον, η παντελής απουσία οποιουδήποτε ποινικού ενδιαφέροντος εκ μέρους των αρχών απέναντί του για τον θάνατο ανθρώπου, τον οποίο παραδέχεται ότι προκάλεσε, είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη και μη πειστική.

 

Πρόσθετα, ο Αιτητής δήλωσε ότι γνώριζε μερικά από τα άτομα που τον απειλούσαν, καθώς ήταν φοιτητές στο κοντινό πανεπιστήμιο. Αυτό όμως δημιουργεί πρόσθετες απορίες, καθώς δεν διευκρινίζεται καθόλου γιατί μια ομάδα φοιτητών με υποτίθεται περιορισμένες δυνατότητες και μέσα θα ήταν ικανή να διεξάγει εκστρατεία εκφοβισμού και καταδίωξης που να τον απειλεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να εγκαταλείψει τη χώρα. Αντιθέτως, η περιγραφή των δραστών ως φοιτητών αποδυναμώνει την εικόνα μιας επικίνδυνης συμμορίας που θα μπορούσε να τον καταδιώξει ακόμα και αν μετακινούνταν εντός της χώρας του.

 

Οι ως άνω ασυνέπειες πλήττουν καίρια την εσωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού του Αιτητή.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, το Δικαστήριο διεξήγαγε ανεξάρτητη έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την ύπαρξη αδελφοτήτων/συμμοριών στη Νιγηρία:

^·                 Οι φοιτητικές αιρέσεις ή αδελφότητες εμφανίστηκαν το 1950 στα πανεπιστήμια των νότιων επαρχιών της Νιγηρίας και, παρόλο που στην αρχή ξεκίνησαν σαν ειρηνικές ομάδες, τα έτη 1994-5 εξελίχθηκαν σε συμμορίες με τρομοκρατικές δράσεις (ένοπλες συγκρούσεις, απαγωγές, δολοφονίες) εντός του χώρου των πανεπιστημίων αλλά και εμπλοκή σε οργανωμένο έγκλημα (εμπορία ανθρώπων, εμπόριο ναρκωτικών). Οι διάφορες αιρέσεις/αδελφότητες διακρίνονται από τα σύμβολά τους, το ντύσιμο, το χρώμα του μπερέ τους, του συνθηματικού τρόπου ομιλίας και χαιρετισμών, των τατουάζ και των piercing. Οι νιγηριανές μυστικιστικές ομάδες είχαν εθνοτική βάση, κυρίως μεταξύ των Yoruba, Efik, Igbo, Ogoni και Isoko, στη Νοτιοδυτική και Νοτιοανατολική Νιγηρία.[3] H δράση τους είναι έντονη στην νότια Νιγηρία και κυρίως στις περιοχές Rivers, Bayelsa, Delta και Edo.[4]

 

·                Από έκθεση της OFPRA μετά από αποστολή με σκοπό την επιτόπια έρευνα, φαίνεται ότι οι εν λόγω ομάδες έχουν δομή, οργάνωση και ιεραρχία καθώς υπάρχει ο ηγέτης o οποίος προεδρεύει και κατέχει την απόλυτη εξουσία, ο αρχιερέας (πνευματικός ηγέτης), ο πρόεδρος προεδρεύει των συνεδριάσεων και εκτελεί χρέη γραμματέα, ο επικεφαλής «butcher» (Υπουργός Άμυνας) είναι επιφορτισμένος με την ηγεσία των επιχειρήσεων, οι πρεσβύτεροι είναι οι σύμβουλοι και το «μάτι» (Υπουργός Πληροφοριών) επιβλέπει τις επιχειρήσεις και ενημερώνει τον υπουργό άμυνας για δυνητικούς στόχους.[5] Πιο πρόσφατο δημοσίευμα του BBC News αναφέρει τον Οκτώβριο του 2023 ότι οι μυστικιστικές οργανώσεις έχουν μια αλυσίδα διοίκησης παρόμοια με τις ομάδες πολιτοφυλακών, χρησιμοποιούν κώδικες και έχουν ως διακριτικά να φέρουν το αγαπημένο όπλο της οργάνωσης, μαζί με το χρώμα της.[6]

 

·                Πρόσφατη αναφορά της Διεθνούς Αμνηστίας κάνει λόγο για τουλάχιστον 555 θύματα ομαδικής βίας που καταγράφηκαν την τελευταία δεκαετία, καθώς και για καταγγελίες για διαφθορά και αποτυχίες αστυνόμευσης που διαιωνίζουν τη βία. Η αναφορά συνεχίζει λέγοντας πως η αποτυχία των νιγηριανών αρχών να προστατεύσουν ζωές οδήγησε σε μια «αυξανόμενη κλιμάκωση της βίας του όχλου» την τελευταία δεκαετία, καθώς οι άνθρωποι παίρνουν όλο και περισσότερο το νόμο στα χέρια τους και εφαρμόζουν τη λεγόμενη «δικαιοσύνη της ζούγκλας». Από τον Ιανουάριο του 2012 έως τον Αύγουστο του 2023, η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε τουλάχιστον 555 θύματα βίας συμμοριών  (πόσοι έχασαν τη ζωή τους), από 363 τεκμηριωμένα περιστατικά σε όλη τη Νιγηρία. Κατά την περίοδο αυτής της έρευνας, 57 άνθρωποι σκοτώθηκαν από βίαιο όχλο, 32 κάηκαν ζωντανοί, 2 άτομα θάφτηκαν ζωντανά, ενώ 23 άνθρωποι βασανίστηκαν μέχρι θανάτου. «Η απειλή της βίας του όχλου είναι ίσως μια από τις μεγαλύτερες απειλές για το δικαίωμα στη ζωή στη Νιγηρία. Το γεγονός ότι αυτές οι δολοφονίες συμβαίνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, με ελάχιστες υποθέσεις να διερευνώνται και να διώκονται, υπογραμμίζει τη συγκλονιστική αποτυχία των αρχών να διατηρήσουν και να εκπληρώσουν την υποχρέωσή τους να προστατεύσουν τους ανθρώπους από βλάβη και βία», δήλωσε ο Isa Sanusi, Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας Νιγηρίας.[7]

Υπό το φως των πιο πάνω πληροφοριών, παρατηρώ καταρχάς ότι η περιγραφή του Αιτητή για τη δράση της ομάδας που τον απειλούσε δεν φέρει κανένα από τα βασικά εξωτερικά χαρακτηριστικά που αναγνωρίζονται στις φοιτητικές αιρέσεις της Νιγηρίας. Οι πληροφορίες από την OFPRA και το BBC περιγράφουν ομάδες με αυστηρή ιεραρχία, σύμβολα, διακριτικά, κώδικες ομιλίας και ιδιαίτερη ένδυση. Ο Αιτητής όμως, αν και ισχυρίζεται ότι τα μέλη της ομάδας ήταν φοιτητές και αναγνωρίσιμα, δεν αναφέρει ούτε ένα τέτοιο στοιχείο: καμία αναφορά σε σύμβολα, ενδυμασία, όπλα ή δομή. Η γενική και πρόχειρη περιγραφή του (ότι «ήταν φοιτητές και κάποιοι από το πανεπιστήμιο») δεν συνάδει με τη συγκεκριμένη και επαναλαμβανόμενη πρακτική δράσης που καταγράφεται από διεθνείς οργανισμούς και μέσα ενημέρωσης. Η απουσία αναφοράς σε οποιοδήποτε διακριτικό ή οργανωτική συμπεριφορά εγείρει αμφιβολίες ως προς το αν η ομάδα στην οποία αναφέρεται εντάσσεται πράγματι στο φαινόμενο των φοιτητικών αιρέσεων ή απλώς πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό μεταξύ ιδιωτών.

Επιπλέον, οι περιοχές με τη μεγαλύτερη και πιο καταγεγραμμένη δραστηριότητα των ομάδων αυτών είναι οι πολιτείες Rivers, Bayelsa, Delta και Edo, ενώ η πολιτεία Imo, από την οποία προέρχεται ο Αιτητής, δεν αναφέρεται ως βασικό επίκεντρο δράσης αυτών των ομάδων. Παρότι δεν αποκλείεται δραστηριότητα και σε άλλες περιοχές, η έλλειψη έντασης και συχνότητας παρόμοιων περιστατικών στην Imo καθιστά λιγότερο πιθανό να συνιστά το περιστατικό του Αιτητή μέρος ενός γενικευμένου και συστηματικού φαινομένου. Αντίθετα, ενισχύεται η ερμηνεία ότι πρόκειται για ιδιωτική διαμάχη, χωρίς σύνδεση με οργανωμένη εγκληματική δομή ή στοιχείο δίωξης με βάση λόγους αναγνωρισμένους από τη Σύμβαση της Γενεύης.

 

Εξίσου προβληματικό είναι το γεγονός ότι ο Αιτητής, ενώ αναφέρει πως σκότωσε ένα μέλος της ομάδας σε αυτοάμυνα, δεν αντιμετώπισε καμία ποινική συνέπεια από τις αρχές. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι νιγηριανές αρχές, ακόμη και αν είναι συχνά αναποτελεσματικές ή διεφθαρμένες, παρεμβαίνουν σε φονικά επεισόδια — και η παντελής απουσία οποιασδήποτε εμπλοκής της αστυνομίας, έρευνας ή διώξεων, ακόμα και αν η εμπλοκή του Αιτητή ήταν γνωστή στην κοινότητά του, δημιουργεί αντίφαση με την αντικειμενική εικόνα της χώρας. Ενισχύεται έτσι η υποψία ότι το περιστατικό είτε δεν συνέβη με τον τρόπο που περιγράφει ο Αιτητής, είτε διογκώθηκε για να προσομοιάζει σε σενάριο δίωξης.

 

Τέλος, η γενικόλογη και αόριστη αναφορά του Αιτητή στον φόβο του («ίσως με ψάχνουν, ίσως όχι») δεν ανταποκρίνεται στο προφίλ ατόμων που έχουν πραγματικά στοχοποιηθεί από οργανωμένες ομάδες. Οι αναφορές της Διεθνούς Αμνηστίας καταγράφουν σοβαρά περιστατικά στοχοποίησης, συστηματικής βίας και βιαιοπραγιών από συμμορίες και όχλους. Ο Αιτητής όμως δεν παρέχει καμία απολύτως μαρτυρία ή ένδειξη ότι η ζωή του τέθηκε έκτοτε σε κίνδυνο, ούτε αναφέρει ότι οι γονείς του δέχτηκαν επανειλημμένες απειλές ή επιθέσεις. Το μόνο που αναφέρει είναι ότι «πήγαν στο σπίτι των γονιών του» μια φορά, γεγονός που υποβαθμίζεται ως περιστατικό όταν συνεκτιμηθεί με την περιγραφή του υποτιθέμενου φόνου.

 

Συνεπώς, υπό το πρίσμα των παραπάνω στοιχείων, προκύπτει ότι πάσχει και η εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού του Αιτητή, καθώς η περιγραφή του δεν συμβαδίζει με τις καθιερωμένες πρακτικές, τη δομή και τη δράση των φοιτητικών αιρέσεων στη Νιγηρία, δεν εντάσσεται σε ευρύτερο πλαίσιο στοχοποίησης και δεν υποστηρίζεται από εξωτερικές ενδείξεις που να την καθιστούν συμβατή με την κατάσταση που περιγράφουν οι έγκυρες πηγές πληροφόρησης.

 

Ενόψει των πιο πάνω είναι η κατάληξή μου ότι ο ισχυρισμός του Αιτητή κρίνεται συνολικά ως αναξιόπιστος, καθώς στηρίζεται σε γενικόλογες, ασύνδετες και ενίοτε αντιφατικές αναφορές, χωρίς να αποδεικνύεται ή να ενισχύεται από έγγραφα ή άλλα εξωτερικά στοιχεία. Το αφήγημα του στερείται ουσιαστικής λογικής συνέπειας και δεν πληροί τα ελάχιστα κριτήρια εσωτερικής και εξωτερικής αξιοπιστίας που απαιτούνται για να στηρίξει αίτημα διεθνούς προστασίας.

 

Έχοντας πλέον αξιολογήσει τα αποδεικτικά στοιχεία που έχω ενώπιόν μου και εξακριβώσει τα πραγματικά περιστατικά που περιβάλλουν την υπό εξέταση υπόθεση, προχωρώ στην νομική αξιολόγηση των προϋποθέσεων χορήγησης διεθνούς προστασίας και κατά πόσο αυτές πληρούνται στην υπό εξέταση υπόθεση, λαμβάνοντας υπόψη τον μοναδικό αποδεκτό ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή.

 

Χρήσιμη είναι η επαναφορά στην μνήμη των προνοιών του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου δυνάμει του οποίου: 

 

«3.-(1) Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής, ή πρόσωπο, που δεν έχει ιθαγένεια, το οποίο, ενώ είναι εκτός της χώρας της προηγούμενης συνήθους διαμονής του ως αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων, δεν είναι σε θέση ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο να επιστρέψει σ' αυτή και στο οποίο δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 5».

 

Υπό το φως των προλεχθέντων και λαμβάνοντας υπόψη τον ισχυρισμό του Αιτητή που έχει γίνει αποδεκτός από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Ως εκ τούτου, απομένει να εξεταστεί το κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να υπαχθεί ο Αιτητής στο καθεστώς της επικουρικής ή αλλιώς συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική νομοθεσία. Ειδικότερα, το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου διαλαμβάνει ότι:

 

 «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής.»

 

Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :

 

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

 

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

 

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.

 

Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Εξέτασης συνεπώς χρήζει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2).

 

 Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεσήμανε  στην  απόφασή  του CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland[8] ότι συνιστούν:

 

«(…) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» 

(βλ. σκέψη 43 της απόφασης)

 

Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του Sufi and Elmι[9], αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

Περαιτέρω, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie[10]: 

 

 «33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.

 

34. Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.

 

35. Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.

 

36.  Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται  από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».

 

37. Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.

 

38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.

 

39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».

 

Εξετάζοντας σήμερα την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή (Imo State) όπου δηλαδή ευλόγως αναμένεται ότι θα επιστρέψει, και καθώς τα συμπεράσματά μου επί της αξιοπιστίας του Αιτητή συνάδουν με αυτά της λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου κατά την πρωτοβάθμια εξέταση της αίτησής του, αναφέρω τα εξής, τα οποία προκύπτουν από επικαιροποιημένες διεθνείς πηγές:

 

·      Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Imo, το 2023 οι κύριοι παράγοντες που ενεπλάκησαν σε εντάσεις στη νοτιοανατολική Νιγηρία ήταν οι «αποσχιστικές φατρίες»,[11] ή η Ομάδα Αυτοχθόνων του Μπιάφρα (Indigenous People of Biafra - IPOB) και το Ανατολικό Δίκτυο Ασφαλείας (Eastern Security Network - ESN).[12] Οι αποσχιστές του Biafra, που βρίσκονται στη νοτιοανατολική Νιγηρία, περιγράφηκαν ως «ο νόμος πλέον», έχοντας αναλάβει τις εξουσίες των κυβερνητικών αξιωματούχων και των παραδοσιακών ηγετών στην περιοχή.[13] Άγνωστοι ένοπλοι ήταν επίσης παρόντες στη νοτιοανατολική Νιγηρία καθ' όλη τη διάρκεια του 2023,[14] με τη φράση «επιθέσεις από άγνωστους ένοπλους» να χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει τη σεχταριστική βία στη συγκεκριμένη περιοχή.[15]

 

·      Οι κρατικές δυνάμεις ήταν επίσης παρούσες στη νοτιοανατολική Νιγηρία το 2023.[16] Σύμφωνα με την εφημερίδα ‘Premium Times’, η οποία επικαλείται επίσημες πηγές, αναφέρεται ότι την περίοδο μεταξύ 11 Φεβρουαρίου 2024 και 7 Μαρτίου 2024, δυνάμεις ασφαλείας που έδρασαν συνδυαστικά σκότωσαν μεγάλο αριθμό ύποπτων μελών της Ομάδας Αυτοχθόνων του Μπιάφρα (IPOB) και της ένοπλης στρατιωτικής της πτέρυγας, του Ανατολικού Δικτύου Ασφαλείας (ESN), σε διάφορες περιοχές στη νοτιοανατολική Νιγηρία. Σύμφωνα με επίσημη πηγή, οι επιχειρήσεις διεξήχθησαν από την Joint Task Force of Operation Udoka, η οποία αποτελείται από προσωπικό του Νιγηριανού Στρατού, του Νιγηριανού Ναυτικού, της Νιγηριανής Πολεμικής Αεροπορίας και της Αστυνομικής Δύναμης της Νιγηρίας· προσωπικό από την Υπηρεσία Κρατικής Ασφαλείας και το Σώμα Ασφαλείας και Πολιτικής Άμυνας της Νιγηρίας συμμετείχε επίσης. Οι ύποπτες τοποθεσίες του IPOB/ESN εντοπίστηκαν στις κοινότητες Orsu, Eke-Ututu και Ihiteukwa, Ihittenansa, που βρίσκονται στη διοικητική περιοχή Orsu στην πολιτεία Imo. Κατά την ίδια περίοδο, επιπλέον τοποθεσίες καταστράφηκαν στη διοικητική περιοχή Ihiala, στην πολιτεία Anambra.[17]

 

·      Τέλος, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED τη χρονική περίοδο 07.03.2024 μέχρι τις 07.03.2025 στην πολιτεία Imo της Νιγηρίας καταγράφηκαν συνολικά 109 περιστατικά ασφαλείας και 175 απώλειες ζωών, εκ των οποίων 16 διαμαρτυρίες (καμία απώλεια ανθρώπινης ζωής), 4 εξεγέρσεις (3 απώλειες ανθρώπινων ζωών), 51 μάχες (119 απώλειες ανθρώπινων ζωών), 36 περιστατικά βίας εναντίον αμάχων (53 απώλειες ανθρώπινων ζωών) και 2 περιστατικά έκρηξης/απομακρυσμένης χρήσης βίας (καμία απώλεια ανθρώπινης ζωής).^[18] Ο συνολικός πληθυσμός της πολιτείας Imo της Νιγηρίας ανέρχεται σε 5,459,300 κατοίκους σύμφωνα με την πιο πρόσφατη επίσημη εκτίμηση που έγινε το 2022.^[19]

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω δεδομένα δε διακρίνω την ύπαρξη κατάστασης αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης στην πολιτεία Imο, ή έστω αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία να εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε ο Αιτητής λόγω της παρουσίας του και μόνο στο έδαφος της περιοχής αυτής να έρχεται αντιμέτωπος με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής απειλής κατά το άρθρο 19 στοιχείο (2)(γ). Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άνδρας, νεαρής ηλικίας, υγιής, ικανοποιητικού μορφωτικού επιπέδου και ικανός προς εργασία, με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία στη χώρα καταγωγής του. Επισημαίνω τέλος, ότι δεν έχουν εγερθεί ή/και αναδειχθεί ατομικά χαρακτηριστικά ή στοιχεία του Αιτητή που να υποδηλώνουν και να δείχνουν ειδικώς ότι θα τεθεί σε κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής βλάβης και δυνατόν να μπορούσε να αντισταθμίσει το επίπεδο αδιάκριτης βίας βάσει της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας. 

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Καταληκτικά, λαμβάνω υπόψη μου ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Νιγηρία), συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν ορισθεί ως ασφαλείς χώρες ιθαγένειας σύμφωνα με το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 26.05.2023 (Κ.Π.Δ. 166/2023), αλλά και του πιο πρόσφατου ημερ. 31.05.2024 (Κ.Π.Δ. 191/2024), χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς ή στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας καταγωγής. Ο κατάλογος των ασφαλών χωρών ιθαγένειας καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών όταν ικανοποιηθεί βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών ότι στις οριζόμενες χώρες, γενικά και μόνιμα, δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από την χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.

 

Με βάση συνεπώς το σύνολο των στοιχείων ενώπιόν μου, όπως έχω αναλύσει ανωτέρω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. 

 

Ενόψει, ωστόσο, της κατάληξής μου αναφορικά με την πάσχουσα νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης -λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας- θεωρώ ορθό και δίκαιο υπό τις περιστάσεις να μην επιδικάσω έξοδα. Υπό το φως της ανάλυσης της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, ως έχει παρατεθεί ανωτέρω, αυτή επικυρώνεται ως προς την κατάληξή της, ήτοι ότι η αίτηση του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίπτεται χωρίς έξοδα. 

 

 

  

Ε. Ρήγα,  Δ.Δ.Δ.Δ.Π.