
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπoθ. Αρ.: 1435/23
28 Απριλίου 2025
[Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, ΔΔΔΔΠ]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
A.B.M.
Αιτητής
-και-
Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω
Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Ε. Ιωακειμίδου (κα), για Μ. Μπαγιαζίδου (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή
Σ. Πιτσιλλίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους Καθ' ων η Αίτηση
[Ο Αιτητής παρών]
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ Δ. ΔΔΔΠ: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 09/05/2023, σύμφωνα με την οποία το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε και καλεί το Δικαστήριο όπως κηρύξει αυτήν, άκυρη παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος (αιτούμενη θεραπεία Α), εκδίδοντας νέα απόφαση επί της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή προς αντικατάσταση της προσβαλλόμενης (αιτούμενη θεραπεία Β).
Όπως προκύπτει τόσο από την Ένσταση, αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, που αποτελεί τεκμήριο Α στην παρούσα διαδικασία, τα ουσιώδη γεγονότα που αφορούν την υπό εξέταση υπόθεση είναι τα ακόλουθα:
Ο Αιτητής είναι ενήλικος, υπήκοος της Δημοκρατίας του Καμερούν (εφεξής Καμερούν), κάτοχος δελτίου ταυτότητας της χώρας καταγωγής του. Σύμφωνα με δική του δήλωση, εγκατέλειψε τη χώρα του στις 28/01/2020, κάνοντας χρήση διαβατηρίου, μεταβαίνοντας μέσω Τουρκίας στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου από όπου στη συνέχεια διήλθε παράτυπα στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, υποβάλλοντας στις 06/02/2020 αίτηση διεθνούς προστασίας.
Στις 05/04/2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο, παρέχοντας του δωρεάν βοήθεια διερμηνέα. Στις 21/04/2023, ο αρμόδιος λειτουργός συνέταξε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη του αιτήματος του Αιτητή και στις 28/04/2023, λειτουργός δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών να ασκεί καθήκοντα Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου κατόπιν εξέτασης της εισηγητικής έκθεσης αποφάσισε την απόρριψη της αίτησής του για διεθνή προστασία.
Η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου μαζί με την αιτιολογία αυτής, η οποία περιέχεται στην επιστολή ημερομηνίας 09/05/2023, παραλήφθηκε από τον Αιτητή αυθημερόν, θέτοντας την υπογραφή του μετά από πλήρη κατανόηση του περιεχομένου της.
Εμπρόθεσμα ο Αιτητής, μέσω της συνηγόρου του, καταχώρησε την με τον πιο πάνω αριθμό και τίτλο προσφυγή εναντίον της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση προβάλλοντας πλήθος νομικών ισχυρισμών προς υποστήριξη του αιτήματος για ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης και αναγνώριση αυτού ως πρόσφυγας, πλην όμως με τη γραπτή της αγόρευση η κ. Μπαγιαζίδου προωθεί τη θέση ότι οι Καθ’ ων η αίτηση παρέλειψαν να ερευνήσουν δεόντως το αίτημα του Αιτητή καθώς επίσης παρέλειψαν να ερευνήσουν δεόντως την κατάσταση που επικρατεί στο Καμερούν στα πλαίσια εξέτασης των προϋποθέσεων χορήγησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση, μέσω της δικής τους αγόρευσης, υπεραμύνονται της νομιμότητας και της ορθότητας της υπό εξέτασης απόφασης, ισχυριζόμενοι ότι η επίδικη απόφαση των Καθ' ων η αίτηση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, κατόπιν δέουσας έρευνας και επαρκούς αιτιολογίας και ότι ο Αιτητής δεν έχει αποσείσει το βάρος απόδειξης που φέρει από το Νόμο. Ακόμη, αποτελεί θέση τους ότι ο Αιτητής δεν επικαλέστηκε κανέναν απολύτως ισχυρισμό, ο οποίος να συνηγορεί προς το γεγονός ότι αυτός εμπίπτει στις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος διεθνούς προστασίας ή συμπληρωματικής προστασίας και καλούν το Δικαστήριο όπως απορρίψει την προσφυγή του.
Κατά το στάδιο των διευκρινήσεων, η ευπαίδευτη συνήγορος για τον Αιτητή επέμεινε στη θέση της περί μη δέουσα έρευνας από πλευράς των Καθ' ων η αίτηση κατά την λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.
Έχω μελετήσει με μεγάλη προσοχή τα όσα τέθηκαν ενώπιον μου από τους συνηγόρους των διαδίκων και δεδομένου ότι το παρόν Δικαστήριο, δυνάμει του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν. 73(Ι)/2018, κέκτηται εξουσίας όπως εξετάζει πέραν από την νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης και την ορθότητα αυτής, ήτοι εξέταση επί της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή, κρίνω σκόπιμο όπως καταγραφούν όλοι οι ισχυρισμοί που προέβαλε ο Αιτητής σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός του, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης αλλά και για να διαφανεί εάν οι Καθ' ων η αίτηση αποφάσισαν μετά από δέουσα έρευνα, ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της διακριτικής τους ευχέρειας.
Με την αίτησή του για παροχή διεθνούς προστασίας o Αιτητής δήλωσε ότι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα του εξαιτίας της ανασφάλειας, προσθέτοντας ότι σπούδαζε στο Καμερούν αλλά ο πόλεμος και η ανασφάλεια που νοιώθουν οι νέοι στη χώρα τον οδήγησαν στο να εγκαταλείψει τη χώρα του.
Στα πλαίσια της προφορικής του συνέντευξης, ο Αιτητής ανέφερε μεν ότι γεννήθηκε στην πόλη Muyuka του Fako Division, όμως μεγάλωσε στο χωριό Mbonge Meteke της κοινότητας Konye του Meme Division. Περαιτέρω, δήλωσε ότι κατά τη διάρκεια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μετακόμισε στην πόλη Kumba, από το 2016 και έπειτα ζούσε στην πόλη Bamenda και το 2018 επέστρεψε στο χωριό του το οποίο αποτελεί και τον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του στη χώρα. Δήλωσε πατέρας ενός ανήλικου τέκνου το οποίο διαμένει με την μητέρα του στην πόλη Kumba και ως προς την πατρική του οικογένεια, δήλωσε ότι ο πατέρας του απεβίωσε ενόσω αυτός ήταν μικρός σε ηλικία, ενώ η μητέρα του ζει επίσης στην Kumba μαζί με το παιδί του και τη μητέρα του. Διαθέτει δύο ακόμα αδέλφια, ο μεν αδελφός του διαμένει στη Buea η δε αδελφή του στο Mbonge Meteke. Ως προς το μορφωτικό του υπόβαθρο, ο Αιτητής δήλωσε ότι το έτος 2016 ξεκίνησε τις σπουδές του στον τομέα των ιατρικών εργαστηρίων στο St. Jude’s University στη Buea τις οποίες αναγκάστηκε να διακόψει το 2018 ένεκα της κρίσης που ξέσπασε στο Καμερούν. Δήλωσε επιπλέον ότι ενόσω σπούδαζε πραγματοποίησε την πρακτική του άσκηση στο CMA στο Ekona, στο Kumba District Hospital, στο District Hospital Bota στη Limbe και στο Seventh-day Adventist Hospital στη Buea.
Κατά την ελεύθερη αφήγησή του και ως προς τους λόγους που τον οδήγησαν στο να εγκαταλείψει τη χώρα του, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι ενόσω φοιτούσε στο πανεπιστήμιο ξέσπασαν σοβαρά επεισόδια στην περιοχή του με τους αυτονομιστές να έχουν εγκαταστήσει στρατόπεδο στο χωρίο του, που ήταν από τα πρώτα που κατέλαβαν. Ανέφερε ότι όταν οι αυτονομιστές έλειπαν για εκπαίδευση εισέβαλε στην περιοχή ο στρατός της κυβέρνησης και όταν επέστρεψαν οι αυτονομιστές και βρήκαν τον στρατό εκεί ξέσπασε σφοδρή μάχη. Ισχυρίστηκε ότι τα περιγραφόμενα έλαβαν χώρα το 2019 και έκτοτε η παρουσία τω αυτονομιστών στο χωρίο του αποτέλεσε αφορμή για συνεχείς επιθέσεις από το στρατό, στέλνοντας στρατιώτες με ελικόπτερα και πυροβολισμούς για να διαλύσουν τις δυνάμεις των αυτονομιστών. Όταν ο στρατός ετοίμαζε επιχείρηση, οι αυτονομιστές προειδοποιούνταν, εγκατέλειπαν προσωρινά το χωρίο και μετά επέστρεφαν. Ανέφερε περαιτέρω ότι είχαν κάψει τη γέφυρα που συνέδεε το χωρίο με την απέναντι πλευρά ώστε να αποστρέψουν την είσοδο του στρατού. Συνέχισε το αφήγημά του αναφέροντας ότι η οκογένειά του και αυτός αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους και μεταφέρθηκαν σε μια αγροτική περιοχή όπου είχαν ένα μικρό σπιτάκι/φάρμα, όπου διέμειναν μέχρι ο στρατός επανήλθε και πολλοί στρατιώτες σκοτώθηκαν, το δε σπίτι τους κάηκε ολοσχερώς και αναγκάστηκαν να ζήσουν στο δάσος.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι αυτονομιστές είχαν ξεκινήσει να στρατολογούν δια της βίας νέους άντρες από τα γύρω χωριά. Ο ίδιος παρά του ότι κλήθηκε να συμμετάσχει αρνήθηκε καθότι είναι ενάντια της βίας. Μαζί με την μητέρα του αποφάσισαν να πουλήσουν περιουσία τους ώστε να χρηματοδοτήσουν τη φυγή του ιδίου. Τον Νοέμβριο 2019 μετέβη στην Kumba αναζητώντας ασφάλεια και εκεί φίλοι του του μίλησαν για την Κύπρο και τη δυνατότητα να αιτηθεί διεθνή προστασία. Επέστρεψε στην μητέρα του και εκεί αντιλήφθηκε ότι οι αυτονομιστές είχαν αρχίσει να ψάχνουν αγόρια για στρατολόγηση και αυτό τον ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα επειγόντως. Ισχυρίστηκε περαιτέρω, ότι οι αυτονομιστές εντόπισαν την μητέρα του και στη προσπάθεια τους να μάθουν για τον Αιτητή τη βασάνισαν με αποτέλεσμα να χρειαστεί να χειρουργηθεί. Στο μεσοδιάστημα, τον Ιανουάριο 2020 το διαβατήριο του ετοιμάστηκε και η διαδικασία για να μεταβεί ως φοιτητής στη Κύπρο ολοκληρώθηκε και έτσι έφυγε. Ο Αιτητής δήλωσε ότι η μητέρα του εξακολουθεί να διαμένει στη Kumba σε ασφαλέστερη περιοχή όπου μπορεί να λαμβάνει φάρμακα και ιατρική φροντίδα χάρη στην υποστήριξη του ιδίου μέσω της εργασία του στη Κύπρο.
Ο Αιτητής δήλωσε σε ανάλογη ερώτηση ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, φοβάται ότι οι αυτονομιστές θα τον καλέσουν να ενταχθεί στη ομάδα τους, εφόσον όταν αρνήθηκε τον απείλεισαν και προκάλεσαν προβλήματα στην οικογένεια του. Επιπλέον ανέφερε ότι τώρα έχει ένα παιδί, μαθητής στην Kuba αν επιστρέψει πίσω κινδυνεύουν και οι δυο, αφού θα του ζητήσουν να φέρει το παιδί του πίσω στο χωριό και ως εκ τούτου, θα έπρεπε να εγκαταλείψει το σχολείο του στην Kumba.. Αν επιστρέψει θα στρατολογηθεί δια της βίας ή θα τον σκοτώσουν, σε καμία περίπτωση δεν θα είναι ασφαλής.
Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις σε σχέση με τις απειλές και την πίεση που ο ίδιος και η οικογένειά του υπέστησαν, ο Αιτητής ανέφερε ότι τον Ιούνιο του 2018, οι αυτονομιστές Ambazonians, μη θέλοντας οι φοιτητές να σπουδάζουν σε κυβερνητικά πανεπιστήμια, κάλεσαν τους γονείς στην πλατεία του χωριού και τους διέταξαν όπως αναγκάσουν τα παιδιά τους να διακόψουν τη φοίτησή τους και να επιστρέψουν στο χωριό. Οι μόνοι που δεν επέστεψαν πίσω ήταν όσοι αποφάσισαν να μην επιστρέψουν ή εκείνοι που είχαν την ευχέρεια να ζήσουν κάπου άλλου. Ο Αιτητής, φοβούμενος ότι θα τιμωρούσαν τον ίδιο και τη μητέρα του, επέστρεψε στο χωριό του.
Σε σειρά διευκρινιστικών ερωτήσεων ο Αιτητής ανέφερε ότι όταν πήγε στη Kumba τον Νοέμβριο του 2019 για να δει με ποιο τρόπο θα εγκατέλειπε τη χώρα, τον συνέλαβαν και τον μετέφεραν σε αστυνομικό σταθμό. Ενόσω βρισκόταν εκεί, έλεγξαν την ταυτότητά του και τον βασάνισαν με σκοπό να εκμαιεύσουν πληροφορίες για τους αυτονομιστές. Ερωτηθείς σχετικά με τα βασανιστήρια που υπέστη, απάντησε ότι αφού τοποθέτησαν τα πόδια του μέσα σε κάποιο ξύλο το οποίο έκλεισαν, άρχισαν να του τα χτυπούν. Ισχυρίστηκε ότι τον Οκτώβριο - Νοέμβριο του 2019, οι αυτονομιστές άρχισαν να τον αναζητούν. Κληθείς να αναφέρει αν αυτή ήταν η πρώτη φορά που τον έψαξαν, απάντησε αρνητικά και πρόσθεσε ότι πριν τον Οκτώβριο - Νοέμβριο, τον προσέγγισαν τουλάχιστον 3 φορές ζητώντας του να ενταχθεί στην ομάδα τους και ότι κάθε φορά τους δήλωνε ότι δεν ήταν έτοιμος. Ερωτηθείς αν οι αυτονομιστές ζήτησαν και από τον αδελφό του να γίνει μέλος τους, απάντησε αρνητικά αιτιολογώντας λέγοντας ότι προτιμούσαν άντρες ηλικίας 22 - 40 χρονών. Ζητηθείς να παραθέσει την ηλικία του αδελφού του, απάντησε 25 χρονών και ερωτηθείς για ποιο λόγο δεν ήθελαν να τον εντάξουν στην ομάδα αφ’ ης στιγμής πληρούσε το ηλικιακό κριτήριο, απάντησε ότι ήταν κοντύτερος από εκείνον και αδύναμος.
Ο αρμόδιος λειτουργός στην εισηγητική του έκθεση διέκρινε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο μεν πρώτος αφορά την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής του, ισχυρισμός ο οποίος έγινε αποδεκτός, ο δε δεύτερος σχετικά με την εγκατάλειψη του Καμερούν λόγω του ότι οι αυτονομιστές Ambazonians ήθελαν να τον στρατολογήσουν, ισχυρισμός ο οποίος δεν έτυχε αποδοχής καθώς οι δηλώσεις του Αιτητή στερούνταν συνοχής και επαρκών πληροφοριών.
Ειδικότερα κρίθηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση ότι ο Αιτητής, δεν ήταν σε θέση να παράσχει ικανοποιητικές πληροφορίες ως προς τις απειλές που ο ίδιος και η οικογένειά του υπέστησαν και οι οποίες σχετίζονταν με την απαίτηση των αυτονομιστών να σταματήσει τις σπουδές του στη Buea και να επιστρέψει στο χωριό. Το μόνο που παρέθεσε ήταν ότι τον Ιούνιο του 2018, οι Ambazonians, μη θέλοντας οι φοιτητές να σπουδάζουν σε κυβερνητικά πανεπιστήμια, ανακοίνωσαν στους γονείς ότι τα παιδιά τους έπρεπε να διακόψουν τη φοίτησή τους και να επιστρέψουν στο χωριό. Περαιτέρω, απαντώντας σε ερώτηση που του τέθηκε, ανέφερε ότι φοιτούσε σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο, αναφορά η οποία έρχεται σε αντίθεση με τη δήλωσή του ότι οι φοιτητές στοχοποιούνταν λόγω του ότι σπούδαζαν σε κυβερνητικά πανεπιστήμια. Ακόμη, ισχυρίστηκε ότι τον Οκτώβριο του 2018, επιστρέφοντας στο χωριό του από τη Buea, η κατάσταση χειροτέρεψε αφού ο στρατός πραγματοποιούσε συχνότερες επισκέψεις στο χωριό, με τα άτομα της ηλικίας του να ήταν η περισσότερο στοχοποιημένη ηλικιακή κατηγορία καθώς ο στρατός πίστευε ότι κάθε νεαρός άντρας από εκείνη την περιοχή ανήκε στους Ambazonians. Ωστόσο, ερωτηθείς αν του συνέβη το οτιδήποτε, δεν μπόρεσε να δικαιολογήσει την απάντησή του, αφ’ ης στιγμής απάντησε αρνητικά. Επιπλέον, ανέφερε ότι ενόσω βρισκόταν στο χωριό αντιμετώπιζε την απειλή της βίαιης στρατολόγησης στους αυτονομιστές. Όμως, δεν ήταν σε θέση να παραθέσει πληροφορίες ως προς τους λόγους που επιλέγηκε, το πώς ή πότε του ανακοίνωσαν ότι έπρεπε να γίνει μέλος τους.
Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός προχώρησε σε σχετική έρευνα, ανατρέχοντας σε πηγές πληροφόρησης, οι οποίες επιβεβαίωναν την αναγκαστική στρατολόγηση νέων από ένοπλες δυνάμεις αλλά και τη ζημιά που υπέστη η εκπαίδευση στις αγγλόφωνες περιοχές. Ωστόσο, λόγω έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας επί των δηλώσεων του Αιτητή, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε. (ερ. 89 του Δ.Φ.).
Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου και στα πλαίσια των αποδεκτών ισχυρισμών, ήτοι των προσωπικών στοιχείων του Αιτητή, ο αρμόδιος λειτουργός παρέθεσε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης για τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν αλλά και για τη βία και τις εντάσεις μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων και των αγγλόφωνων αυτονομιστών. Με βάση τις πληροφορίες αυτές, ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε πως υπήρχε εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετώπιζε κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν λόγω της κατάστασης ασφαλείας που επικρατούσε στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του, ωστόσο κατά τη νομική ανάλυση ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι από τα στοιχεία και το προφίλ του Αιτητή, τις δηλώσεις του και την ανάλυση κινδύνου δεν προέκυπτε βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξής του σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής στο πλαίσιο του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, προσθέτοντας ότι ελλείψει οποιασδήποτε προσωπικά υφιστάμενης απειλής εις βάρος του Αιτητή, δεν προέκυψε κίνδυνος σοβαρής βλάβης στα πλαίσια των άρθρων 19 (1) και (2) του περί Προσφύγων Νόμου, σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στη χώρα καταγωγής.
Σε σχέση δε με τις προϋποθέσεις ένταξής του Αιτητή στις πρόνοιες του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, εφαρμόζοντας την «αναπροσαρμοζόμενη κλίμακα», λαμβάνοντας υπόψιν πληροφορίες για τη νοτιοδυτική περιφέρεια του Καμερούν όπως και τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε πως δεν πληρούνταν οι εκ του νόμου προϋποθέσεις υπαγωγής του στο συγκεκριμένο άρθρο. Ειδικότερα, ο αρμόδιος λειτουργός αξιολόγησε ότι αφενός μεν τα επίπεδα αδιακρίτως ασκούμενης βίας κατά των αμάχων δεν ανέρχονταν σε τέτοια επίπεδα που θα μπορούσε να εκτιμηθεί ότι οποιοσδήποτε άμαχος θα μπορούσε να κινδυνεύσει αποκλειστικά λόγω της φυσικής του παρουσίας στη νοτιοδυτική περιφέρεια, ο δε Αιτητής δεν παρουσίαζε στοιχεία ευαλωτότητας που θα μπορούσαν δυνητικά να αυξήσουν τις πιθανότητες να κινδύνευε λόγω της ένοπλης σύρραξης στο αγγλόφωνα τμήμα του Καμερούν.
Στη βάση της ανωτέρω αξιολόγησης, οι Καθ’ ων η αίτηση το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίφθηκε.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.6(Ι)/2000, «πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο, που λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγένειας του και δεν είναι σε θέση ή λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής». Είναι καθόλα κατανοητό, ότι για να αναγνωριστεί πρόσωπο ως πρόσφυγας, θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης, του οποίου τόσο το υποκειμενικό όσο και το αντικειμενικό στοιχείο πρέπει να εκτιμηθούν από το αρμόδιο όργανο προτού καταλήξει σε απόφαση
Το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6(Ι)/2000 προνοεί ότι «εναπόκειται στον Αιτητή να τεκμηριώσει την αίτηση διεθνούς προστασίας», χωρίς να απαιτείται να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία. Ο Αιτητής έχει την ευθύνη να εκθέσει με την αίτησή του αλλά και μέσα από την ενώπιον της αρμόδιας αρχής συνέντευξη του ακόμα και ενώπιον του Δικαστηρίου, μέσω της ορθής δικονομική διαδικασίας, με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία της προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης υφιστάμενο στη χώρα καταγωγής του. Ο Αιτητής οφείλει να επικαλεστεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το υποβληθέν αίτημά του για διεθνή προστασία, το δε αρμόδιο όργανο εξετάζοντας την αίτηση του Αιτητή, οφείλει να λάβει υπόψη του κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός.
Είναι πάγια νομολογημένο ότι δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447). Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (βλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Ττουσούνα ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. (2013) 3 Α.Α.Δ. 120, Α. Παπουτέ ν. Χρ. Κασάπη και Κυπριακής Δημοκρατίας, Συν. Αναθ. Έφεση 112/15 και 131/15 ημερομηνίας 13/07/2022). Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή έρευνα.
Από το ιστορικό του Αιτητή όπως αυτό φαίνεται πιο πάνω, στη βάση των δεδομένων του διοικητικού φακέλου, προκύπτει ότι οι Καθ’ ων η Αίτηση προέβησαν σε ελλιπή έρευνα των ενώπιον τους ουσιωδών στοιχείων και δεδομένων καθώς παρέλειψαν να προβούν σε πλήρη έρευνα για την πιθανή πλήρωση των προϋποθέσεων ένταξης του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας σύμφωνα με το Άρθρο 19 (2) (γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Συγκεκριμένα, ο αρμόδιος λειτουργός δεν προέβη σε έρευνα σε σχέση με τις συνθήκες στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι το χωριό Mbonge Meteke της κοινότητας Konye του Meme Division ενώ αρκέστηκε στο να παραθέσει πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην ευρύτερη νοτιοδυτική περιφέρεια του Καμερούν. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη έρευνα θα προχωρήσει το Δικαστήριο σε μεταγενέστερο στάδιο της παρούσας απόφασης, ενόψει και της δικαιοδοσίας του.
Προχωρώντας στην αξιολόγηση της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του Αιτητή, το Δικαστήριο κρίνει ορθή την αξιολόγηση των Καθ’ ων η αίτηση. Μελετώντας το σύνολο του διοικητικού φακέλου, αρχικά γίνεται δεκτός ο ισχυρισμός του Αιτητή σχετικά με τα προσωπικά του στοιχεία, τον τόπο καταγωγής και τελευταίας συνήθους διαμονής καθώς δεν προέκυψαν στοιχεία περί του αντιθέτου και σύμφωνα με την έκθεση/εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού, οι δηλώσεις του Αιτητή επιβεβαιώθηκαν και/ή εντοπίστηκαν σε εξωτερικές πηγές.
Προχωρώντας στην αξιολόγηση του δεύτερου ισχυρισμού, διαπιστώνω ότι οι δηλώσεις του Αιτητή στερούνταν επαρκών πληροφοριών και οι απαντήσεις του στις ερωτήσεις που του τέθηκαν χαρακτηρίζονταν από γενικότητες, αοριστίες, ασυνέπειες και αντιφάσεις. Αρχικά, παρατηρώ ότι εστίασε το αφήγημά του στην παράθεση επαναλαμβανόμενων πληροφοριών για τις εντάσεις και τη βία μεταξύ των Ambazonians και των καμερουνέζικων ένοπλων δυνάμεων με συνεχείς αναφορές στις 3 μάχες που έλαβαν χώρα το Φεβρουάριο, το Μάϊο - Ιούνιο και τον Οκτώβριο, παρά στην αναφορά στοιχείων ικανών να τεκμηριώσουν τον ισχυρισμό του περί προσπάθειας αναγκαστικής στρατολόγησης του από τους Ambazonians, λόγος ο οποίος - βάσει των δηλώσεών του - τον οδήγησε στο να εγκαταλείψει το Καμερούν. (ερ. 41, 40, 35, 34 του Δ.Φ.) Συγκεκριμένα, για να υποστηρίξει τον εν λόγω ισχυρισμό, αρκέστηκε στο να αναφέρει ότι οι αυτονομιστές μετέβαιναν από φάρμα σε φάρμα και δια της βίας ανάγκαζαν νεαρούς άντρες να ενταχθούν στην ομάδα τους και ενόσω εκείνος βρισκόταν στη Kumba, οι Ambazonians, μετέβησαν στη φάρμα της οικογένειάς του για να τον αναζητήσουν και εκεί χτύπησαν και απείλησαν τη μητέρα του. (ερ. 40, 33 του Δ.Φ.)
Περαιτέρω, δεν μπορώ να αγνοήσω την πληθώρα αντιφάσεων που εντοπίζονται στα λεγόμενα του Αιτητή. Αρχικά, θα παραθέσω τις χρονικές ασυνέπειες επί των δηλώσεών του. Αν και στην αρχή ισχυρίστηκε ότι οι αυτονομιστές εγκαταστάθηκαν στο χωριό του το 2019, εντούτοις σε κατοπινό σημείο ανέφερε ότι αυτό συνέβη τον Ιανουάριο του 2018. Ακόμη, παράθεσε ότι το Φεβρουάριο του 2020, οι αυτονομιστές έκαψαν τη γέφυρα για να αποτρέψουν τους στρατιώτες από το να εισβάλουν στο χωριό, ωστόσο, μεταγενέστερα δήλωσε ότι αυτό έγινε το Μάϊο - Ιούνιο του 2019. Επιπλέον, ενώ προέβαλε ότι τον Οκτώβριο του 2020, οι στρατιώτες έκαψαν το χωριό του, αργότερα ανέφερε ότι αυτό συνέβη τον Οκτώβριο του 2019. (ερ. 41, 40, 36, 35 του Δ.Φ.). Πέραν τούτων διαπιστώνω αντιφάσεις στις δηλώσεις του Αιτητή ως προς τον τόπο διαμονής του μετά το την καταστροφή του σπιτιού στο οποίο διέμενε από τον καμερουνέζικο στρατό. Συγκεκριμένα, παράθεσε ότι μετά το κάψιμο του σπιτιού τους, η ζωή τους έγινε αρκετά δύσκολη, αφού ζούσαν συνεχώς στη φάρμα όπου οι συνθήκες ήταν αντίξοες, αναφορά η οποία εναντιώνεται στην αρχική του δήλωση ότι από το εν λόγω συμβάν και έπειτα, άρχισαν να ζουν στους θάμνους. Αντίφαση διαπιστώνω επίσης μεταξύ της αίτησης ασύλου του Αιτητή και του αφηγήματος του κατά τη συνέντευξη του. Στην αίτησή του κατέγραψε ότι ο πόλεμος και η ανασφάλεια που ένοιωθε για την κατάσταση στη χώρα του τον οδήγησαν στο να την εγκαταλείψει και να ζητήσει άσυλο από τη Δημοκρατία. Ωστόσο, στη συνέντευξή του ανέφερε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του λόγω του ότι οι αυτονομιστές ήθελαν να τον στρατολογήσουν προσθέτοντας ότι φοβόταν ότι σε περίπτωση επιστροφής του, θα του έκαναν κακό καθώς αρνήθηκε να ενταχθεί σε αυτούς στο παρελθόν.
Επιπλέον, διακρίνω ότι αρκετές δηλώσεις του Αιτητή στερούνται ευλογοφάνειας. Η δήλωσή του ότι οι αυτονομιστές μη θέλοντας οι φοιτητές να σπουδάζουν σε κυβερνητικά πανεπιστήμια, ανακοίνωσαν στους γονείς ότι τα παιδιά τους έπρεπε να διακόψουν τη φοίτησή τους και να επιστρέψουν στο χωριό και ότι ο ίδιος επέστρεψε επειδή φοβόταν για πιθανή τιμωρία του, εναντιωνόταν στην προηγούμενη αναφορά του σχετικά με τη φοίτησή του σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Δεν είναι λογικό να υποχρεούταν να επιστρέψει στο χωριό, με δεδομένο - βάσει των δηλώσεών του - ότι οι Ambazonians επιδίωκαν να διακόψουν μόνο τη φοίτηση εκείνων που σπούδαζαν σε δημόσια πανεπιστήμια.
Όσον αφορά την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, η προσπάθεια του Δικαστηρίου για εντοπισμό πληροφοριών μέσω εξωτερικών πηγών πληροφόρησης, σε σχέση με επίθεση του καμερουνεζικού στρατού στο χωριό Mbonge Meteke τον Οκτώβριο του 2019 ή τον Οκτώβριο του 2020, απέβη άκαρπη.
Περαιτέρω και πρόσθετα με τις πληροφορίες που παρέθεσαν οι Καθ’ ων η αίτηση στην έκθεση-εισήγησή τους για την εκπαίδευση στις αγγλόφωνες περιοχές αλλά και την αναγκαστική στρατολόγηση της νεολαίας, το Δικαστήριο προέβη σε επικαιροποιημένη έρευνα σε πηγές πληροφόρησης, εκ της οποίας προέκυψαν τα ακόλουθα:
Η έκθεση του Acaps - δημοσιεύθηκε το 2021 - σχετικά με την κρίση στην εκπαίδευση στο Καμερούν, αναφέρει ότι η αγγλόφωνη κρίση που ξεκίνησε το 2016, επηρέασε χιλιάδες παιδιά τα οποία υποχρεώθηκαν να θέσουν φραγμούς στην επιμόρφωσή τους.[1] Άλλη πηγή καταγράφει ότι οι ένοπλες δυνάμεις ή αλλιώς Ambazonians εμπόδισαν σκόπιμα τα παιδιά από το να φοιτούν σε σχολεία στις βορειοδυτικές (στο εξής ΒΔ) και νοτιοδυτικές (ΝΔ) περιοχές λόγω του ότι πίστευαν ότι αυτό πιθανόν να τους βοηθούσε στην επίτευξη των στόχων τους στις περιοχές. Ορισμένες αυτονομιστικές ένοπλες δυνάμεις δε, αντιδρώντας κατά του εκπαιδευτικού συστήματος της Κυβέρνησης, ανάγκασαν τα σχολεία να κλείσουν και επιτέθηκαν σε μαθητές και εκπαιδευτικούς. Η στοχοποίηση των σχολείων είχε τόσο πολιτική όσο και οικονομική διάσταση. [2]
Βάσει του ενημερωτικού δελτίου του NRC του Ιουνίου του 2023, σε σχέση με την επείγουσα ανάγκη για παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης στα παιδιά στο Καμερούν, ο τομέας της εκπαίδευσης εξακολουθεί να βρίσκεται σε κρίση με πολλά σχολεία να συνεχίζουν να δέχονται αλλεπάλληλες επιθέσεις. Από το 2022, οι επιθέσεις σε σχολεία και εκπαιδευτικές δομές συνεχίζονται σε παρόμοιο με τα προηγούμενα χρόνια ρυθμό, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο τη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας. Οι επιθέσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν πυροβολισμούς, δολοφονίες, εμπρησμούς και απαγωγές, οδήγησαν στο κλείσιμο 3.285 σχολείων. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό στις ΒΔ και ΝΔ περιοχές όπου το 68% και το 39% των σχολείων δεν λειτουργούν.[3]
Συνεπεία της συνεχιζόμενης κρίσης στην εκπαίδευση, τα παιδιά αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες στην ανάπτυξή τους και έχουν γίνει εξαιρετικά ευάλωτα. Ειδικότερα, οι νεαροί άντρες αλλά και τα αγόρια που στοχοποιούνται από τις ένοπλες ομάδες, εγκαταλείπουν τα σπίτια τους με σκοπό να καταφέρουν να αποφύγουν τις αναγκαστικές στρατολογήσεις. Ωστόσο, οι εθελοντικές εντάξεις στις εν λόγω ομάδες, πρόκειται για μηχανισμό ο οποίος υιοθετείται από πολλούς.[4]
Η επισκόπηση του OCHA του 2023 για τις ανθρωπιστικές ανάγκες του Καμερούν, παραθέτει ότι οι έφηβοι και οι νεαροί άντρες πρόκειται γι’ αυτούς που κινδυνεύουν περισσότερο να τεθούν υπό αυθαίρετη σύλληψη, παράνομη κράτηση, και αναγκαστική στρατολόγηση. Οι άντρες και οι νεαροί άντρες που ζουν στις ΒΔ και ΝΔ περιοχές, παραμένουν τα κύρια θύματα των πιο πάνω περιστατικών αντιπροσωπεύοντας το 85% και 95% όσων εκτίθενται σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη μεταχείριση, κλοπή, εκβιασμό και αυθαίρετη ή παράνομη σύλληψη και/ή κράτηση. Η βία προέρχεται από τις κυβερνητικές δυνάμεις και τις μη κρατικές ένοπλες δυνάμεις. Ακόμη, οι οικογένειες περιορίζουν τις εξωτερικές μετακινήσεις των γιων τους ώστε να αποτρέψουν τη σύλληψη ή τη βίαιη στρατολόγησή τους.[5] Άλλη πηγή αναφέρει ότι όσοι αρνούνται να ενταχθούν θεωρούνται ως κατάσκοποι και δεν έχουν άλλη επιλογή - εντάσσονται, κρύβονται ή εγκαταλείπουν την κοινότητά τους.[6]
Οι ανωτέρω πληροφορίες επιβεβαιώνουν τόσο την κρίση που αντιμετώπισε και εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η εκπαίδευση στις ΒΔ και ΝΔ περιοχές του Καμερούν όσο και την αναγκαστική στρατολόγηση των αντρών και συγκεκριμένα των νεαρών εξ αυτών. Ωστόσο, ο Αιτητής, ως καταγράφεται και πιο πάνω, δεν κατάφερε να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του, εφόσον το αφήγημά του δεν αποκάλυψε τη βασιμότητα των ισχυρισμών του και αρκέστηκε σε γενικές, αόριστες και αντιφατικές αναφορές. Επομένως, ο σχετικός ισχυρισμός, ορθά δεν έγινε αποδεκτός λόγω ελλιπούς εσωτερικής αξιοπιστίας.
Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που θα διατρέξει ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ανατρέχοντας στο πρακτικό της συνέντευξης, όπως εκτέθηκε αναλυτικά και ανωτέρω, δήλωσε φόβο δίωξης από τους Ambazonians, θέλοντας να τον σκοτώσουν αφ’ ης στιγμής αρνήθηκε να ενταχθεί στην ομάδα τους.
Σε σχέση με τον εκπεφρασμένο φόβο του Αιτητή, κρίνω ότι το συγκεκριμένο σκέλος του φόβου του Αιτητή δεν είναι βάσιμο και δικαιολογημένο καθώς ο συνδεόμενος με το συγκεκριμένο φόβο ισχυρισμός απορρίφθηκε ως μη αξιόπιστος και ως εκ τούτου δεν προκύπτουν στοιχεία επικείμενης στοχοποίησης και/ή δίωξης του Αιτητή από τους Ambazonians, σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν. Σε κάθε περίπτωση, όπως εκτέθηκε και ανωτέρω, ο Αιτητής δεν βίωσε κάποια κακοποιητική συμπεριφορά ούτε του συνέβη κάτι προσωπικά από την πρώτη φορά που μετέβησαν στη φάρμα για να τον αναζητήσουν μέχρι και τη στιγμή που εγκατέλειψε τη χώρα του.
Από το ιστορικό του Αιτητή όπως φαίνεται πιο πάνω, στη βάση των δεδομένων του διοικητικού φακέλου και από την ανωτέρω αξιολόγηση των ισχυρισμών του, προκύπτει ότι αυτός δεν στοιχειοθέτησε κανέναν απολύτως ισχυρισμό που να εμπίπτει στις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
Με βάση τα πιο πάνω και ελλείψει παρελθούσας εις βάρος του Αιτητή πράξης δίωξης, κρίνω ότι δεν ανέκυψαν ενδείξεις εκ των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα αντιμετωπίσει πραγματική, υφιστάμενη και τρέχουσα απειλή από οποιοδήποτε φορέα, κρατικό ή μη, και ως εκ τούτου ο φόβος του κρίνεται αβάσιμος και μη δικαιολογημένος.
Ο «Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων» (Μάρτιος 2015) καθορίζει πως στη βάση της συλλογής πληροφοριών θα πρέπει να προσδιορίζονται τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του πρόσφυγα και αν δεν υπάρχει κατάληξη ότι μπορεί να δοθεί προσφυγικό καθεστώς, τότε το αρμόδιο όργανο θα πρέπει να εκτιμήσει εάν τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του προσώπου που δικαιούται συμπληρωματική προστασία.
Περαιτέρω, εξετάζοντας πλήρως την υπόθεση, διαπιστώνω ότι ορθά, πλην μη πλήρως αιτιολογημένα, κρίθηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση ότι δεν πληρούνται ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 του Ν.6(Ι)/2000 για να παρασχεθεί στον Αιτητή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον δεν αποδείχθηκε ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αναφορικά με τον κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής.
Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), του Ν.6(Ι)/2000 «ουσιώδεις λόγοι». Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, του Ν.6(Ι)/2000 σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ή να υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619).
Ο Αιτητής δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει οποιοδήποτε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής σε περίπτωση επιστροφής του υπό τα άρθρα 19(2)(α) και (β) του Νόμου.
Σε σχέση όμως το άρθρο 19(2)(γ) του ως άνω Νόμου και δεδομένου ότι οι Καθ’ ων η αίτηση δεν προχώρησαν σε διερεύνηση των συνθηκών που επικρατούσαν στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι το χωριό Mbonge Meteke της κοινότητας Konye του Meme Division, σε συνάρτηση με τις προσωπικές του περιστάσεις στα πλαίσια διερεύνησης των προϋποθέσεων υπαγωγής στο συγκεκριμένο άρθρο το Δικαστήριο προχώρησε σε πλήρη έρευνα.
Ως προς τον κίνδυνο που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ο Αιτητής λόγω αδιακρίτως ασκούμενης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ανατρέχοντας σε πρόσφατες και έγκυρες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην περιφέρεια του νοτιοδυτικού Καμερούν, επί της οποίας βρίσκεται ο τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή (Mbonge Meteke, Konye, Meme Division) προέκυψαν τα κατωτέρω:
Σε σχέση με την περιοχή του Νοτιοδυτικού Καμερούν, επικαιροποιημένες πληροφορίες αρχικά αναφέρουν ότι βάσει της ιστοσελίδας RULAC, πρωτοβουλία της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα[7], κρίνοντας με κριτήρια διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου[8], αναφέρει ότι το κράτος είναι εμπλεκόμενο σε διεθνή ένοπλη σύρραξη κατά της Boko Haram στον Άπω Βορρά (Far North), ενώ στη Βορειοδυτική (Northwest) και Νοτιοδυτική περιφέρεια (Southwest) αγγλόφωνες αποσχιστικές ομάδες μάχονται κατά της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία της περιοχής. [9]
Συγκεκριμένα, από το τέλος του 2017, οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας εμπλέκονται σε ένοπλες συγκρούσεις με αριθμό ομάδων αποσχιστών οι οποίοι δρουν στη Βορειοδυτική και Νοτιοδυτική Περιφέρεια. Ως τέτοιες αποσχιστικές ομάδες αναφέρονται ιδίως, μεταξύ άλλων, οι Ambazonia Governing Council (AGC) και η Interim Government of Ambazonia (IG) καθώς και οι στρατιωτικές πτέρυγες αυτών.[10] Αντιμαχόμενες δυνάμεις στην αγγλόφωνη κρίση συνιστούν δυνάμεις ασφαλείας του Καμερούν και ένοπλες αποσχιστικές ομάδες. Ως προς το επίπεδο συνεργασίας μεταξύ των αποσχιστικών δυνάμεων, σύμφωνα με το portal RULAC, αυτό παραμένει ασαφές, όπως εξάλλου και η δομή τους.[11] Περαιτέρω ως προς τις χρησιμοποιούμενες τακτικές, μεθόδους, μέσα και όπλα πολέμου επισημαίνεται ότι βάσει της αναφοράς της μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Human Rights Watch για το 2023 οι δυνάμεις ασφαλείας αποκρίθηκαν στις επιθέσεις των αυτονομιστών με επιχειρήσεις, οι οποίες «συχνά αποτύγχαναν να προστατεύσουν τους πολίτες ή τους στόχευσαν ευθέως».[12] Αναφέρονται από την ίδια πηγή περιστάσεις στις οποίες τα θύματα βρήκαν το θάνατο όταν διέφευγαν της μάχης, ενώ «στρατιωτικές επιδρομές κατά καταχρηστικό τρόπο και δολοφονίες πολιτών ενδέχεται να πραγματοποιήθηκαν σε βάρος ιδιωτών για τους οποίους υπήρχαν υποψίες ότι συνιστούν αποσχιστές ή σε αντίποινα για επιθέσεις έναντι στρατιωτικών θέσεων».[13] Οι αποσχιστές, σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά της Διεθνούς Αμνηστίας, ευθύνονται για εγκλήματα σε βάρος του τοπικού πληθυσμού στις αγγλόφωνες περιοχές, όπως δολοφονίες, απαγωγές, βασανισμούς και καταστροφές κατοικιών. Έχουν στοχοποιήσει πρόσωπα τα οποία υποπτεύονται για συνεργασία με τις δυνάμεις άμυνας και ασφαλείας, καθώς και πρόσωπα τα οποία κατηγορούνται ότι δε συμμορφώθηκαν με εντολές τις οποίες οι αυτονομιστές προσπάθησαν να επιβάλλουν.[14] Αναφορικά με τα χρησιμοποιούμενα όπλα, και ειδικά ως προς τη χρήση εκρηκτικών μηχανισμών οι οποίοι εκ φύσεως είναι δυνατό να επιφέρουν απώλειες αμάχων, οι πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής υποδεικνύουν την τάση αύξησης των επιθέσεων με τέτοια μέσα εκ μέρους των αυτονομιστών με στόχο τις δυνάμεις ασφαλείας από τις αρχές του έτους 2021, με αμάχους επίσης να αποβιώνουν κατά τη διάρκεια των επιθέσεων αυτών. Η χρήση αυτών αναφέρεται ότι εξακολούθησε και το 2022. [15]
Σύμφωνα με πρόσφατες πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής σχετικά με τη γεωγραφική έκταση της διένεξης, σε μεγάλο βαθμό οι βιαιότητες περιορίζονται εντός των αγγλόφωνων περιοχών. Είναι εντοπισμένες σε μεγαλύτερο βαθμό στη Βορειοδυτική Περιφέρεια παρά στη Νοτιοδυτική, ενώ οι αγροτικές ζώνες εμφανίζονται περισσότερο προσβεβλημένες συγκριτικά με τα αστικά κέντρα, τα οποία θεωρούνται περισσότερο ασφαλή, αν και προσβάλλονται κατά τρόπο απρόβλεπτο από τις βιαιοπραγίες.[16]
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από τη βάση δεδομένων της ACLED (“Armed Conflict Location and Event Data Project”) για το διάστημα από 24/02/2024 έως 21/02/2025, στη νοτιοδυτική περιφέρεια καταγράφηκαν 783 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο 739 ανθρώπων. Αναλυτικότερα, έχουν καταγραφεί, 26 εξεγέρσεις/ταραχές (riots) με 5 ανθρώπινες απώλειες, 14 διαμαρτυρίες (protests) με καμία ανθρώπινη απώλεια, 455 περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (violence against civilians) με 149 ανθρώπινες απώλειες, 15 εκρήξεις/απομακρυσμένη βία (expl./remote violence) με 16 ανθρώπινες απώλειες και 273 μάχες (battles) με 569 ανθρώπινες απώλειες.[17] Επίσης, στην κοινότητα Konye όπου βρίσκεται το χωριό Mbonge Meteke (τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή), βάσει της βάσης ACLED κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα, καταγράφηκαν 2 μάχες με 3 ανθρώπινες απώλειες και 8 περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών με καμία ανθρώπινη απώλεια.[18] Σημειωτέον δε, ότι ο πληθυσμός της νοτιοδυτικής περιφέρειας καταγράφεται στους 1.553.300 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση του 2015.[19]
Κατά τα παραπάνω και λαμβάνοντας υπόψιν τον αριθμό των καταγεγραμμένων περιστατικών βίας και ασφαλείας κατά τους τελευταίους 12 μήνες συγκριτικά με το μέγεθος του πληθυσμού, δεν προκύπτει πως η αδιάκριτη βία στην εν λόγω περιοχή ανέρχεται σε τέτοιο επίπεδο ώστε μόνη η παρουσία του Αιτητή εκεί να τον θέσει αντιμέτωπο με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής και προσωπικής απειλής κατά το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου (βλ. επίσης Απόφαση στην υπόθεση C465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κατά Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009, σκέψη 35). Περαιτέρω, και εκ του περισσού λαμβάνοντας υπόψιν και τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή (απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψεις 36 έως 40), ήτοι ότι αυτός συνιστά ενήλικο άντρα, υγιή, με μόρφωση, ικανό προς εργασία και με υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής του, κρίνω ότι δεν πληρούνται στην περίπτωση του Αιτητή οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή του εν λόγω άρθρου.
Ενόψει των ανωτέρω, κρίνω, υπό τις περιστάσεις, και μετά από κατ΄ουσίαν εξέταση της αίτησης του Αιτητή, ότι ο τελευταίος δεν κατάφερε να τεκμηριώσει σε κανένα στάδιο της διαδικασίας τη βασιμότητα του αιτήματός του για αναγνώριση της ιδιότητας του πρόσφυγα, δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου και της Σύμβασης της Γενεύης, ούτε για την παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Νόμου.
Λαμβάνεται υπόψιν και το γεγονός ότι ούτε στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, καίτοι εκπροσωπείται από συνήγορο, ο Αιτητής κατόρθωσε να αντικρούσει τα ευρήματα των Καθ' ων η Αίτηση, ούτε όμως προέβαλε οποιονδήποτε στοιχειοθετημένο ισχυρισμό σε σχέση με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία.
Με βάση όλα τα πιο πάνω η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Ως προς τα έξοδα και δεδομένης της ελλιπούς έρευνας που διεξήχθη από τους Καθ'ων η αίτηση, κρίνω ορθό και δίκαιο όπως επιδικαστούν μειωμένα έξοδα στο ποσό των €600 υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και εναντίον του Αιτητή. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Α.ΑΓΡΟΤΗ, Δ ΔΔΔΠ
[1] ACAPS “ Cameroon the education crisis in the Northwest and Southwest regions ” 19/02/2021, διαθέσιμο στο: https://www.acaps.org/fileadmin/Data_Product/Main_media/20210219_acaps_thematic_report_cameroon_education_crisis_north_west_south_west_regions.pdf (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 25/02/2025)
[2] BAMNJO HERMAN YENIKA “ Impact of the ongoing crisis on the education of the North West Region of Cameroon ”, ACCORD, 05/09/2024, διαθέσιμο στο : https://www.accord.org.za/conflict-trends/impact-of-the-ongoing-crisis-on-the-education-of-the-north-west-region-of-cameroon/ (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 25/02/2025)
[3] NRC “ THE URGENT NEED TO DELIVER QUALITY EDUCATION FOR 1,4 MILLION SCHOOL-AGED CHILDREN IN CAMEROON ”, 06/06/2023 διαθέσιμο στο: https://www.nrc.no/globalassets/pdf/briefing-notes/education-in-cameroon/the-urgent-need-to-deliver-quality-education-for-14-million-school-aged-children-in-cameroon.pdf (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 25/02/2025).
[4] Global Protection Cluster - Child Protection “ Risks and Needs for Child Protection in Cameroon - North West and South West Crisis ”, p. 15, April 2019 διαθέσιμο στο: swnw_cameroon_sdr_2019_final_.pdf (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[5] OCHA “ Humanitarian Needs Overview 2023 ”, p. 31-31, March 2023 διαθέσιμο στο: Cameroon Humanitarian Needs Overview 2023 (March 2023) | OCHA (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[6] EUAA COI QUERY “ Forced recruitment of adult men by separatist groups including prevalence in Northwest and Southwest regions; consequences for refusing to join the separatist groups ”, p.4, 07/11/2023 διαθέσιμο στο: 2023_11_EUAA_COI_Query_Response_Q57_Cameroon_forced_recruitment (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[7] ULAC, 'About RULAC' (2022), διαθέσιμο σε www.rulac.org/, (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[8] RULAC, 'About RULAC' (2022), διαθέσιμο σε www.rulac.org/about#collapse2accord , (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[9] RULAC, 'Cameroon' (2021), www.rulac.org/browse/countries/cameroon, (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[10] RULAC, 'Cameroon' (2021), διαθέσιμο σε www.rulac.org/browse/countries/cameroon#collapse1accord, (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[11] RULAC, διαθέσιμο σε Non-international Armed Conflicts in Cameroon | Rulac (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[12] HRW, 'World Report 2024- Cameroon' (2024), υπό Abuses by Government Forces διαθέσιμο σε www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/cameroon, (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[13] Όπ. π.
[14] AI, 'WITH OR AGAINST US PEOPLE OF THE NORTH-WEST REGION OF CAMEROON CAUGHT BETWEEN THE ARMY, ARMED SEPARATISTS AND MILITIAS' (2023), 24, διαθέσιμο σε www.ecoi.net/en/file/local/2094320/AFR1768382023ENGLISH.pdf, (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[15] CGVS/CGRA (Belgium), 'COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire' (2023), 16 διαθέσιμο σε www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf, (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025).
[16] CGVS/ CGRA, 'COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire' (2023), 37 διαθέσιμο σε www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf, (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025)
[17] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. Πλατφόρμα Explorer , με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 24/02/2024 – 21/02/2025, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Violence against civilians / Riots / Protests / Battles/ Expl./Remote Violence και ΠΕΡΙΟΧΗ: Africa - Cameroon - Sud-Ouest) (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025).
[18] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. Πλατφόρμα Explorer , με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 24/02/2024 – 21/02/2025, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Violence against civilians / Battles και ΠΕΡΙΟΧΗ: Africa - Cameroon - Sud-Ouest - Konye) (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025).
[19] CITY POPULATION, Africa: Cameroon: Regions - Sud-Ouest (Region) [Table], https://www.citypopulation.de/en/cameroon/cities/ (ημερ. τελευταίας πρόσβασης στις 26/02/2025).
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο