
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 2579/23
30 Απριλίου, 2025
[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΔΔΔΔΠ.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
C.N.T.
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Γ. Βασιλόπουλος (κος) για Χ. Χριστοδουλίδη (κος), Δικηγόρος για τον Αιτητή
Λ. Βελίκοβα (κα), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση
ΑΠΟΦΑΣΗ
Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση, ημερομηνίας 11/07/2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία ως άκυρη, παράνομη και στερούμενη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.
Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης έχουν ως ακολούθως:
Ο Αιτητής είναι ενήλικoς, υπήκοος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Νιγηρίας (από τούδε και στο εξής, «Νιγηρία») και εισήλθε παράνομα στα ελεγχόμενα από την Δημοκρατία εδάφη στις 27/10/2021.
Στις 24/02/2022 ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση διεθνούς προστασίας και στις 30/06/2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου (από τούδε και στο εξής, «αρμόδιος λειτουργός») προς εξέταση του αιτήματός του. Στις 07/07/2023 ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε έκθεση-εισήγηση προς τον εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών διοικητικό λειτουργό να ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος στις 11/07/2023 την ενέκρινε και απέρριψε το αίτημα του Αιτητή.
Στις 27/07/2023 η Υπηρεσία Ασύλου συνέταξε απορριπτική επιστολή μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης την οποία ο Αιτητής παρέλαβε αυθημερόν.
Ο Αιτητής καταχώρησε την υπό κρίση προσφυγή του δια του πληρεξουσίου δικηγόρου του στις 07/08/2023.
Με την αίτηση ακυρώσεως, ο συνήγορος του Αιτητή εκθέτει πλείονες λόγους προς ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Ο συνήγορος του Αιτητή στην γραπτή του αγόρευση, πρόβαλε πραγματικούς ισχυρισμούς, προβάλλοντας συγκεκριμένα τον ισχυρισμό ότι η απόφαση λήφθηκε κατά παράβαση της ορθής και/ή νόμιμης διαδικασίας και/ή λήφθηκε από αναρμόδιο πρόσωπο και ότι παραβιάστηκε το άρθρο 13 του Περί Προσφύγων Νόμου. Περαιτέρω, προβάλλει τον ισχυρισμό ότι η απόφαση λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα και ότι είναι αναιτιολόγητη ή μη δεόντως αιτιολογημένη. Τέλος, προβάλλει τον ισχυρισμό ότι οι Καθ’ ων η αίτηση ενήργησαν υπό καθεστώς πλάνης περί τον Νόμο.
Η συνήγορος των Καθ’ ων η Αίτηση με την γραπτή της αγόρευση προβάλλει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει ληφθεί νόμιμα και ορθά, σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος, των διεθνών Συμβάσεων, των Νόμων και των Κανονισμών. Επιπλέον, προβάλλει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα και ορθή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ’ ων η Αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, είναι δε επαρκώς και/ή δεόντως αιτιολογημένη. Ως προς τον ισχυρισμό του Αιτητή ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει ληφθεί από αναρμόδιο όργανο, προβάλλει ότι ο ισχυρισμός είναι αναληθής και ανυπόστατος. Είναι η θέση των Καθ' ων η Αίτηση ότι η Προϊσταμένη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι αυτή που έχει εκδώσει την προσβαλλόμενη απόφαση και/ή ότι η εξουσιοδότηση του νυν Υπουργού Εσωτερικών, ημερ. 09/06/2022, με την οποία εξουσιοδοτείται, μεταξύ άλλων, και ο κ. Ανδρέας Αγρότης, ο οποίος υπογράφει στην παρούσα υπόθεση την Έκθεση Εισήγησης εκ μέρους της Προϊστάμενης της Υπηρεσίας Ασύλου, είναι έγκυρη μέχρι και σήμερα και/ή δεν έχει καταργηθεί.
Δεδομένου του περιορισμού της υπό εξέταση προσφυγής στην έλλειψη δέουσας και λαμβάνοντας υπόψιν ότι σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018 (Ν. 73(Ι)/2018), το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση και επί της ουσίας και όχι μόνο ως ακυρωτικό Δικαστήριο, προχωρώ στην εξέταση της επίδικης απόφασης σε συνάρτηση με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, όπως προκύπτουν από τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης.
Περί τούτου, κρίνω σκόπιμη την παράθεση αρχικά των ισχυρισμών του Αιτητή, ως αυτοί προβλήθηκαν καθ' όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός του και οι οποίοι συμπεριλαμβάνονται στο περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου.
Κατά τη διαδικασία υποβολής της αίτησης διεθνούς προστασίας, ο Αιτητής κλήθηκε να καταγράψει τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, καθώς και τους λόγους για τους οποίους δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτήν. Ο Αιτητής ανέφερε ότι είναι Χριστιανός και ότι ο πατέρας του διατελούσε επικεφαλής μιας μυστικιστικής ομάδας (cult). Σύμφωνα με την παράδοση, μετά τον θάνατο του πατέρα, ο γιος οφείλει να τον διαδεχθεί στην θέση του. Η άρνηση ανάληψης αυτού του ρόλου επιφέρει ως συνέπεια την επιβολή θανατικής ποινής. Ο Αιτητής κατέγραψε ότι μετά τον θάνατο του πατέρα του, αρνήθηκε να τον αντικαταστήσει στην θέση του, με αποτέλεσμα τα μέλη της ομάδας, να τον απειλήσουν με θάνατο. Υπό αυτό τον κίνδυνο για τη ζωή του, ο Αιτητής αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα του, αναζητώντας προστασία.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του για διεθνή προστασία, ο Αιτητής δήλωσε πως γεννήθηκε στην περιοχή Port Harcourt, στην πολιτεία River στην Νιγηρία, και σε ηλικία δέκα ετών μετοίκησε με την οικογένειά του στην περιοχή Owerri, στην πολιτεία Imo, η οποία αποτελεί τόπο τελευταίας διαμονής του πριν αναχωρήσει για την Δημοκρατία της Κύπρου. Ως προς την πατρική του οικογένεια, δήλωσε ότι οι γονείς του έχουν αποβιώσει, ενώ δεν έχει αδέλφια. Ο Αιτητής φοίτησε μέχρι την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ωστόσο δεν αποφοίτησε. Τέλος, δήλωσε ότι δεν εργαζόταν στην χώρα καταγωγής του.
Ερωτηθείς σχετικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι ο πατέρας του ήταν μέλος μιας μυστικιστικής ομάδας (cult). Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ένας πατέρας πεθαίνει, ο γιος πρέπει να τον αντικαταστήσει. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Αιτητής ήταν υποχρεωμένος να τον διαδεχθεί, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Ως αποτέλεσμα, τα μέλη της ομάδας τον απείλησαν με θάνατο.
Λόγω της σοβαρότητας των απειλών, η μητέρα του τον προέτρεψε να εγκαταλείψει τη χώρα για την ασφάλειά του, καθώς ήταν ο μοναδικός γιος της οικογένειας. Στις 25 Οκτωβρίου, η μητέρα του τον κάλεσε και του είπε ότι έπρεπε να ταξιδέψει στην Αμπούτζα, όπου θα λάμβανε τα απαραίτητα έγγραφα για να μεταβεί στο εξωτερικό. Ο Αιτητής τόνισε ότι τα μέλη της ομάδας δεν γνωρίζουν πως έχει εγκαταλείψει τη Νιγηρία. Η μητέρα του τον προειδοποίησε ότι αν επιστρέψει στη Νιγηρία, κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του.
Στη συνέχεια, ερωτηθείς από τον αρμόδιο λειτουργό εάν υπάρχει κάποιος άλλος λόγος για τον οποίο εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του, απάντησε αρνητικά. Ερωτηθείς ως προς το τί φοβάται ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στην Νιγηρία, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι τα μέλη της συγκεκριμένης ομάδας (cult) θα τον σκοτώσουν.
Ο Αιτητής δήλωσε ότι, μετά τον θάνατο του πατέρα του, επικοινώνησε με έναν φίλο του πατέρα του, ο οποίος επισκέφθηκε το σπίτι τους και ενημέρωσε τη μητέρα του ότι θα τον πήγαινε στην εν λόγω “ομάδα" για να τον υποδεχθούν. Ο Αιτητής και η μητέρα του δεν γνώριζαν ότι επρόκειτο για μυστικιστική ομάδα (cult). Όταν ο φίλος του πατέρα του τον οδήγησε στον χώρο της συνάντησης, ο Αιτητής μπήκε στην κύρια αίθουσα και διαπίστωσε ότι υπήρχαν πολλοί άνθρωποι ντυμένοι στα μαύρα, καθώς και ένα άγαλμα πύθωνα, το οποίο αρχικά νόμιζε ότι ήταν αληθινό. Είδε επίσης έναν άνδρα να κόβει ένα φίδι και να τοποθετεί το αίμα ενός μωρού σε ένα πιάτο. Ο Αιτητής επανέλαβε ότι δεν γνώριζε για την εμπλοκή του πατέρα του σε αυτή την ομάδα πριν από τον θάνατό του. Μόνο δύο ημέρες πριν πεθάνει, ο πατέρας του ανέφερε στη μητέρα του ότι ήταν μέλος μιας "ομάδας", χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Η μητέρα του τον ενημέρωσε σχετικά με αυτή την αποκάλυψη τον Αύγουστο του 2021, μετά τον θάνατο του πατέρα του. Επιβεβαίωσε ότι κανένα άλλο μέλος της ομάδας δεν τον είχε προσεγγίσει ούτε του είχε προτείνει να συμμετάσχει.
Ο Αιτητής δήλωσε ότι, μόλις αντιλήφθηκε τη φύση της ομάδας, ένιωσε έντονο φόβο και τράπηκε σε φυγή. Πήρε ταξί για να επιστρέψει στο σπίτι του και ενημέρωσε αμέσως τη μητέρα του για όσα είχε δει. Την επόμενη ημέρα, ο Αιτητής κατέρρευσε λόγω του σοκ και μεταφέρθηκε από τη μητέρα του σε ιδιωτικό νοσοκομείο στην Πολιτεία Imo, όπου νοσηλεύτηκε για περίπου τρεις εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, ο φίλος του πατέρα του και άλλα μέλη της ομάδας επισκέφθηκαν το νοσοκομείο, αλλά ο Αιτητής κοιμόταν. Ισχυρίστηκε ότι μετά την ανάρρωσή του, επέστρεψε με τη μητέρα του στο σπίτι τους.
Περαιτέρω, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι τον Σεπτέμβριο του 2021, δύο άνδρες, ντυμένοι με κοστούμια, επισκέφθηκαν το σπίτι του και του δήλωσαν ότι αν δεν ενταχθεί στην ομάδα, θα αντιμετωπίσει θανατική ποινή. Ο Αιτητής δεν τους απάντησε και εκείνοι αποχώρησαν. Η μητέρα του, ενημέρωσε τον πάστορά της, ο οποίος συμφώνησε ότι ο Αιτητής έπρεπε να εγκαταλείψει τη χώρα για τη δική του ασφάλεια. Επίσης, επικοινώνησε με την αστυνομία της Πολιτείας Imo και κατήγγειλε ότι ο Αιτητής απειλήθηκε από μέλη μιας ομάδας λατρείας. Οι αστυνομικοί δήλωσαν ότι θα διεξάγουν έρευνα, αλλά τελικά δεν υπήρξε καμία εξέλιξη ή αναφορά από τις αρχές. Ο Αιτητής ανέφερε ότι, μετά την απειλητική επίσκεψη στο σπίτι του, τα μέλη της ομάδας δεν προσπάθησαν να επικοινωνήσουν ξανά μαζί του.
Ο αρμόδιος λειτουργός εντόπισε στην έκθεση - εισήγησή του δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, οι οποίοι προκύπτουν από τις δηλώσεις του Αιτητή:
1. Ταυτότητα, χώρα καταγωγής και προσωπικά στοιχεία/προφίλ του Αιτητή.
2. Ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Νιγηρίας επειδή απειλήθηκε από τα μέλη μυστικιστικής οργάνωσης, στην οποία ήταν μέλος ο πατέρας του.
Με παραπομπές στις δηλώσεις του Αιτητή και αναφορές σε διαδικτυακές πηγές, ο λειτουργός έκανε αποδεκτό τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό. Αναφορικά με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, ο λειτουργός τον απέρριψε. Ειδικότερα, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι οι δηλώσεις και οι απαντήσεις του Αιτητή είναι γενικές, ανεπαρκείς και μη λεπτομερείς. Ο Αιτητής κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες σχετικά με την ομάδα λατρείας στην οποία ήταν μέλος ο πατέρας του. Ωστόσο, ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν γνωρίζει τίποτα για την ομάδα λατρείας, επειδή έμαθε ότι ο πατέρας του ήταν μέλος της μετά τον θάνατό του. Κληθείς να παράσχει οποιαδήποτε πιθανή πληροφορία που ενδεχομένως ανακάλυψε μετά τον θάνατο του πατέρα του, σχετικά με την ομάδα λατρείας, δεν ήταν σε θέση να παράσχει καμία πληροφορία, δηλώνοντας ότι δεν έμαθε τίποτα για την εν λόγω ομάδα. Θα αναμενόταν ο Αιτητής να παρέχει περισσότερες πληροφορίες, καθώς ζούσε με τον πατέρα του και η συμμετοχή του πατέρα του σε μια μυστικιστική ομάδα, συνδέεται άμεσα με τους λόγους για τους οποίους διέφυγε από τη χώρα καταγωγής του.
Περαιτέρω, ο αρμόδιος λειτουργός κατέγραψε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το γεγονός ότι έπρεπε να αντικαταστήσει τον πατέρα του μετά τον θάνατό του στην ομάδα λατρείας. Δήλωσε ότι ο φίλος του πατέρα του, τού είπε ότι θα τον πήγαινε σε μια ομάδα, στην οποία συμμετείχε ο πατέρας του. Ο Αιτητής δήλωσε ότι παρέμεινε σε μια αίθουσα αναμονής και, αφού περίμενε, άνοιξε μια πόρτα όπου είδε πολλούς ανθρώπους, ένα άγαλμα πύθωνα και αίμα μωρού σε ένα πιάτο. Κληθείς να περιγράψει το περιστατικό και τον χώρο στον οποίο τον πήγε ο φίλος του πατέρα του, ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν μπορούσε να περιγράψει τον χώρο και ότι μπορούσε μόνο να θυμηθεί τοίχους και καρέκλες, επειδή όσο βρισκόταν στην αίθουσα αναμονής, έβλεπε ποδόσφαιρο. Ο Αιτητής δήλωσε ότι αφού άνοιξε την πόρτα, τράπηκε σε φυγή, παίρνοντας ταξί για να επιστρέψει στο σπίτι του.
Ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε πώς ο Αιτητής παρείχε μια γενική απάντηση, κληθείς να αναφερθεί στους λόγους για τους οποίους τράπηκε σε φυγή, ενώ είχε δηλώσει ότι κανείς δεν τον ακολουθούσε, λέγοντας απλώς ότι έτρεχε από φόβο, επειδή ήξερε ότι θα μπορούσαν να τον ακολουθήσουν.
Περαιτέρω, ο αρμόδιος λειτουργός καταγράφει ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει περισσότερες πληροφορίες για το τί συνέβη μετά το νοσοκομείο και τις απειλές στις οποίες είχε αναφερθεί. Όταν προσκλήθηκε να προσδιορίσει ένα χρονικό πλαίσιο, καθ’ όλη τη διάρκεια της συνέντευξης αναφερόταν μόνο στον Σεπτέμβριο του 2021 ως τον μήνα όλων των περιστατικών, χωρίς να μπορεί να είναι πιο ακριβής. Ο Αιτητής δεν μπορούσε να αναφερθεί με σαφήνεια και επαρκείς λεπτομέρειες στις απειλές που είχε αναφέρει και ανέφερε μόνο την επίσκεψη των δύο ανδρών στο σπίτι του.
Ο αρμόδιος λειτουργός, συμπεραίνει ότι με βάσει της εμφανούς έλλειψης λεπτομερειών που προέκυψαν από τη διήγηση του Αιτητή και των γενικών δηλώσεων που παρείχε, η εσωτερική αξιοπιστία των γεγονότων δεν τεκμηριώνεται. Αν και γενικά υφίστανται ομάδες λατρείας (cult) στη Νιγηρία, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να υποστηρίξει επαρκώς τον ισχυρισμό του σχετικά με τις απειλές που είχε λάβει από τα μέλη της ομάδας, λόγω του ότι προοριζόταν να αντικαταστήσει τον πατέρα του σε αυτήν και ενόψει της έλλειψης εσωτερική αξιοπιστίας, ο ισχυρισμός του απορρίφθηκε.
Υπό το φως των ανωτέρω, ο λειτουργός έκρινε ότι, επί τη βάσει του αποδεδειγμένου ουσιώδους πραγματικού περιστατικού που προέκυψε από τις δηλώσεις του Αιτητή, καθώς επίσης και επί τη βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών για την κατάσταση ασφαλείας στη περιοχή της προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή, διαπιστώνεται ότι δεν υφίσταται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να υποβληθεί σε μεταχείριση η οποία θα μπορούσε να ανέλθει σε επίπεδο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του.
Ακολούθως, ο λειτουργός προέβη σε αξιολόγηση του νομοθετικού πλαισίου για το προσφυγικό καθεστώς, καθώς επίσης και αυτό της συμπληρωματικής προστασίας, σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς του Αιτητή, προκειμένου να εξακριβωθεί εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του Αιτητή σε οιοδήποτε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ως αναφέρεται στην έκθεση εισήγηση, βάσει των ισχυρισμών του Αιτητή, του προσωπικού του προφίλ και της αξιολόγησης κινδύνου, δεν τεκμηριώνεται φόβος δίωξης για ένα από τους πέντε λόγους που προβλέπονται στο άρθρο 1Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης, του άρθρου 2(δ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (από τούδε και στο εξής, «η Οδηγία») και του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και ως εκ τούτου ο Αιτητής δεν δικαιούται το καθεστώς του πρόσφυγα.
Επιπλέον, κρίθηκε ότι ο κίνδυνος που μπορεί να αντιμετωπίσει ευλόγως ο Αιτητής κατά την επιστροφή του στη Νιγηρία δεν συνιστά πραγματικό κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης σύμφωνα με το άρθρο 15(α) της Οδηγίας, ούτε μπορεί να θεωρηθεί ως πραγματικός κίνδυνος βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας δυνάμει του άρθρου 15(β) της Οδηγίας. Αναφορικά με το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ο λειτουργός κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κατάσταση στο εν λόγω κρατίδιο και ειδικότερα στον τόπο καταγωγής του και τόπο διαμονής του, την Πολιτεία Imo δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένοπλη σύρραξη υπό την έννοια του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας, λόγω της οποίας ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ως άμαχος λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας. Ως εκ τούτου, o λειτουργός κατέληξε ότι ο Αιτητής δεν δικαιούται ούτε το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Υπό το φως των ανωτέρω σημείων που έχω αναλύσει, κρίνω ότι ορθά και εμπεριστατωμένα οι Καθ’ων η Αίτηση αξιολόγησαν το αίτημα του Αιτητή και κατέληξαν στη μη υπαγωγή του σε προσφυγικό καθεστώς. Δεν συμφωνώ με τον ισχυρισμό του συνηγόρου του Αιτητή ότι δεν έγινε η δέουσα έρευνα πριν απορριφθεί το αίτημα του Αιτητή, αφού αξιολογήθηκε επαρκώς η εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή και καταγράφηκαν με λεπτομέρεια οι αντιφάσεις και έλλειψη ευλογοφάνειας συγκεκριμένων ισχυρισμών του, που οδήγησαν τον αρμόδιο λειτουργό σε απόρριψη του ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή.
Επιπλέον, μετά από έρευνα του παρόντος Δικαστηρίου σε αξιόπιστες πηγές σε σχέση με την ύπαρξη μυστικιστικών οργανώσεων στην Νιγηρία, διαφαίνονται τα εξής:
Στη Νιγηρία υπάρχουν αρκετές αδελφότητες (cults/confraternities), οι δράσεις των οποίων συμπεριλαμβάνουν βίαιες τελετουργίες μύησης και παράνομες δραστηριότητες, όπως δολοφονίες, εμπορία ανθρώπων, σεξουαλική εκμετάλλευση, δουλεία, διακίνηση ναρκωτικών, λαθρεμπόριο, εκβιασμούς, απαγωγές και αναγκαστική στρατολόγηση (συμπεριλαμβανομένης της αναγκαστικής στρατολόγησης παιδιών), όπως επίσης και συγκρούσεις με άλλες εγκληματικές οργανώσεις και επιθέσεις εναντίον υφιστάμενων ή πρώην μελών της αδελφότητας.[1]
Σύμφωνα με αναφορές σε άλλες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, παρόλο που υπάρχουν πρόσωπα τα οποία οικειοθελώς επιλέγουν να ενταχθούν ως μέλη αδελφοτήτων, εντούτοις εντοπίζονται και περιστατικά αναγκαστικής στρατολόγησης, κατόπιν απαγωγής προσώπων και άσκησης βίας εναντίον τους.[2] Επιπρόσθετα, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο για κάποιο πρόσωπο να αποχωρήσει από μία αδελφότητα στην οποία είναι μέλος και μία τέτοια ενέργεια μπορεί να σηματοδοτήσει την έναρξη πράξεων εκφοβισμού ή επιθέσεων εναντίον του ή να κινδυνεύει ακόμα και να θανατωθεί.[3] Σε Έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών της Ολλανδίας για τη Νιγηρία του 2023, αναφέρεται ότι σύμφωνα με εμπιστευτική πηγή πληροφόρησης, η συμμετοχή σε αδελφότητα θεωρείται ότι θα είναι δια βίου, χωρίς κάποιο μέλος να έχει τη δυνατότητα να αποχωρήσει από αυτήν, καθώς η αποχώρηση μπορεί να θεωρηθεί ότι δημιουργεί κίνδυνο αποκάλυψης των μυστικών της αδελφότητας.[4] Εντούτοις, όπως αναφέρεται στον σχετικό Οδηγό της EASO για την Νιγηρία του 2021, δεν εντοπίζονται πληροφορίες για τις συνέπειες που επιφέρει σε κάποιο πρόσωπο η άρνησή του να ενταχθεί ως μέλος μίας αδελφότητας.[5]
Η συλλογή πληροφοριών του Συμβουλίου για τη Μετανάστευση και τους Πρόσφυγες του Καναδά, αναφέρει ότι το Black Axe αριθμεί περίπου 30.000 μέλη.[6] Σύμφωνα με το BBC, "μερικοί στρατολογούνται καταναγκαστικά, άλλοι εθελοντικά".[7] Το Υπουργείο Εξωτερικών και Εμπορίου της Αυστραλίας (DFAT) αναφέρει ότι οι εθελοντές που εντάσσονται σε αδελφότητες/λατρείες «παρακινούνται από την ευκαιρία να κερδίσουν χρήματα και να αποκτήσουν δύναμη», ενώ «μερικοί» εντάσσονται λόγω «πίεσης», «απειλής αντιποίνων ή προκειμένου να αποκτήσουν προστασία".[8] Συνήθως η Black Axe στοχεύει να εντάξει άτομα ηλιακής ομάδας 16-23 χρονών. H ίδια πηγή επιβεβαιώνει ότι τα μέλη της εντάσσονται είτε με την θέλησή τους είτε με εξαναγκασμό αλλά η πίστη τους, ακόμη κι αν εντάχθηκαν χωρίς τη θέλησή τους, είναι πολύ δυνατή και οφείλεται στον πνευματικό δεσμό που δημιουργήθηκε κατά την τελετή μύησης. Τα τελετουργικά μύησης λαμβάνουν χώρα υπό συνθήκες μυστικότητας και περιλαμβάνουν βασανιστήρια, βιασμούς, ψυχολογική βία. Οι λόγοι για τους οποίους εντάσσονται είναι οικονομικοί ή λόγοι προστασίας ή για δικτύωση. και τα μέλη τους δείχνουν έντονη πίστη στην οργάνωση[9].
Με βάση τις ανευρεθείσες πληροφορίες, διαφαίνεται ότι η συνήθης πρακτική είναι η ένταξη προσώπων σε οργανώσεις είναι ως επί το πλείστον εκούσια, παρόλο που υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες εντάσσονται και πρόσωπα χωρίς τη θέληση τους. Εν πάση περιπτώσει, ο ισχυρισμός του Αιτητή απορρίφθηκε λόγω έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας και ο συνήγορός του δεν υπέδειξε στο Δικαστήριο μέσω της γραπτής του αγόρευσης ή κατά την ακρόαση ενδεχόμενα σημεία όπου αξιολογήθηκε λανθασμένα η αξιοπιστία του Αιτητή από τους Καθ’ων η Αίτηση.
Ως εκ τούτου, από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε ορθά και νόμιμα, και η αιτιολόγηση της συμπληρώνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158(Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ. 371 και Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 270). Η έρευνα που είχε προηγηθεί ήταν επαρκής και είχαν συλλεγεί και διερευνηθεί όλα τα ουσιώδη στοιχεία σε συνάρτηση πάντα με τους ισχυρισμούς που είχε προβάλει ο Αιτητής, όπως αναλύεται ανωτέρω.
Κατά τα παραπάνω, δεν μπορεί να παραχωρηθεί στον Αιτητή ούτε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας επί τη βάσει των άρθρων 19 (2) (α) και (β) του Περί Προσφύγων Νόμου, καθώς δεν έχει στοιχειοθετηθεί πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης υπό τις εκεί προβλεπόμενες μορφές.
Αναφορικά με την υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το οποίο προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της αδιακρίτως ασκούμενης βίας και της ένοπλης σύρραξης και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Εν προκειμένω, για την εξέταση του άρθρου 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου, έπειτα από ενδελεχή εξέταση του φακέλου, διαπιστώνω ότι ο/η αρμόδια λειτουργός προέβη σε δέουσα και ενδελεχή έρευνα, κάνοντας αναφορά σε αξιόπιστες πηγές σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Imo της Νιγηρίας, ήτοι τον τόπο συνήθους και τελευταίας διαμονής του Αιτητή.
Συγκεκριμένα, αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Imo, όπου υπάγεται η πόλη Owerri, οι πληροφορίες από τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφέρουν τα κάτωθι:
Στην πολιτεία Imo της Νιγηρίας, οι κύριοι παράγοντες αποσταθεροποίησης είναι σύμφωνα με την έκθεση της EUAA για τη Νιγηρία του Ιουλίου 2024, οι αυτονομιστικές φατρίες, άγνωστοι ένοπλοι καθώς και οι δυνάμεις ασφαλείας.[10] Το 2023 οι κύριοι παράγοντες που εμπλέκονται στις εντάσεις στη Νοτιοανατολική ήταν οι «αποσχιστικές φατρίες»[11] ή οι Ιθαγενείς της Μπιάφρα (IPOB) και το Ανατολικό Δίκτυο Ασφαλείας (ESN).[12] Οι αυτονομιστές της Μπιάφρα, έχουν αντικαταστήσει το νόμο στις νοτιοανατολικές πολιτείες. Άγνωστοι ένοπλοι ήταν επίσης παρόντες στα Νοτιοανατολικά καθ' όλη τη διάρκεια του 2023,[13] καθώς και κρατικές δυνάμεις ήταν επίσης παρούσες στη Νοτιοανατολική περιοχή το 2023.[14] Επιπλέον, τα περισσότερα βίαια επεισόδια που σχετίζονται με τις εκλογές, ή το 60%, σημειώθηκαν στη νότια περιοχή και συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, στην πολιτεία Imo.[15]
Ο συνολικός πληθυσμός της πολιτείας Imo το 2022 ανερχόταν σε πλέον των πέντε εκατομμυρίων πολιτών.[16] Σύμφωνα με την έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην χώρα το έτος 2022, που δημοσιεύτηκε το Μάρτιο του 2023, οι πολιτοφυλακές (ομάδες επαγρύπνησης) που χρηματοδοτούνται από το κράτος πολλαπλασιάστηκαν τα τελευταία χρόνια καθώς η κατάσταση ασφαλείας επιδεινώθηκε. Αυτές οι ομάδες έτειναν να προέρχονται από την ίδια γεωγραφική περιοχή ή εθνοτική ομάδα και συνήθως δημιουργούνταν με εντολή του κυβερνήτη της εκάστοτε πολιτείας. Η υποστήριξη αυτών από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση ποικίλλει από σιωπηρή αποδοχή έως ξεκάθαρη εχθρότητα απέναντί τους. Δεν υπήρχε ανάληψη ευθυνών για τις πράξεις αυτών των ομάδων και επικράτησε η ατιμωρησία. Για παράδειγμα, το 2021, μια ομάδα που ονομάζεται Ebubeagu δημιουργήθηκε στη Νοτιοανατολική περιοχή. Η Ebubeagu δραστηριοποιείται κυρίως στην πολιτεία Imo. Τα μέσα ενημέρωσης ισχυρίστηκαν ότι η ομάδα διέπραξε πολλαπλές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[17]
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), για το διάστημα από 27/01/2024 - 24/01/2025, σημειώθηκαν στην πολιτεία Imo 96 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 185 ανθρώπων. Μεταξύ αυτών, 57 περιστατικά συνίσταντο σε μάχες (126 θάνατοι), 35 ήταν περιστατικά βίας κατά αμάχων (56 θάνατοι), 2 ήταν περιστατικά εξεγέρσεων / ταραχών (3 θάνατοι) και 2 περιστατικά εκρήξεων / απομακρυσμένης βίας (κανένας θάνατος)[18]. Σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις που έλαβαν χώρα το έτος 2022, ο συνολικός πληθυσμός της πολιτείας Imo ανέρχεται σε 5,459,300 κατοίκους.[19] Σημειώνεται ότι από τα ανωτέρω περιστατικά οχτώ έλαβαν χώρα στην περιοχή Owerri, τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, κατά το εν λόγω χρονικό διάστημα, εκ των οποίων τα πέντε κωδικοποιούνται ως μάχες και 3 ως περιστατικά βίας κατά αμάχων. Ο εκτιμώμενος πληθυσμός της εν λόγω πολιτείας, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη εκτίμηση του 2022 είναι 4,143,100 κάτοικοι.[20]
Κατόπιν των παραπάνω, δεν προκύπτει ύπαρξη διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης στην περιοχή συνήθους και τελευταίας διαμονής του Αιτητή κατά την έννοια που έχει αποδοθεί σε αυτήν από το ΔΕΕ, με αποτέλεσμα να ελλείπει μία από τις προϋποθέσεις χορήγησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας κατά τις προϋποθέσεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Προσθέτω επίσης ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή περιλαμβάνεται στις ασφαλείς χώρες ιθαγένειας σύμφωνα με το εν ισχύ Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών.
Στη βάση της ανωτέρω ανάλυσης, καταλήγω στο ότι δεν πληρούνται στο πρόσωπο του Αιτητή οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου για την υπαγωγή του σε προσφυγικό καθεστώς. Περαιτέρω, αναφορικά με το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, δεν υφίστανται ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στο Καμερούν, αυτός θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, δυνάμει των διατάξεων 19 (2)(α)(β) και (γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Ως εκ τούτου, με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου, καταλήγω ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης και ότι στο πρόσωπό του πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του στο καθεστώς του πρόσφυγα ή την παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου.
Ως εκ τούτου, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €800 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] EASO, 'Country Guidance: Nigeria, Common analysis and guidance note' (2021), 55 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/file/local/2063766/Country_Guidance_Nigeria_2021.pdf; The Ministry of Foreign Affairs of the Netherlands, 'General Country of Origin Information Report Nigeria' (2023), 14-15 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/file/local/2103765/2023-1_EN_AAB_Nigeria.pdf; ACLED, 'Political Violence and the 2023 Nigerian Election' (2023) διαθέσιμο σε https://acleddata.com/2023/02/22/political-violence-and-the-2023-nigerian-election/
[2] EASO, 'Country Guidance: Nigeria, Common analysis and guidance note' (2021), 77 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/file/local/2063766/Country_Guidance_Nigeria_2021.pdf; United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC), 'ORGANIZED CRIME IN NIGERIA: A THREAT ASSESSMENT' (2022), 8 διαθέσιμο σε https://www.unodc.org/conig/uploads/documents/NOCTA_Web_Version_25.09.2023.pdf
[3] EASO, 'Country Guidance: Nigeria, Common analysis and guidance note' (2021), 55 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/file/local/2063766/Country_Guidance_Nigeria_2021.pdf; The Ministry of Foreign Affairs of the Netherlands, 'General Country of Origin Information Report Nigeria' (2023), 48 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/file/local/2103765/2023-1_EN_AAB_Nigeria.pdf
[4] The Ministry of Foreign Affairs of the Netherlands, 'General Country of Origin Information Report Nigeria' (2023), 48 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/file/local/2103765/2023-1_EN_AAB_Nigeria.pdf
[5] EASO, 'Country Guidance: Nigeria, Common analysis and guidance note' (2021), 77 διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/file/local/2063766/Country_Guidance_Nigeria_2021.pdf
[6] IRB – Immigration and Refugee Board of Canada (Author): Nigeria: The Black Axe confraternity [Aiye Confraternity; Ayee], also known as the Neo Black Movement of Africa (NBM), including initiation, rituals, oaths of secrecy, and use of symbols or particular signs; whether they use force to recruit individuals; their treatment of anti-cultists; activities in Canada (2020–November 2022) [NGA201197.E], 28 October 2022
https://www.ecoi.net/en/document/2083163.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 30/01/2025)
[7] British Broadcasting Corporation (BBC). 13 December 2021b. "The Ultra-Violent Cult that Became a Global Mafia." https://www.bbc.com/news/world-africa-59614595 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 30/01/2025)
[8] Australia. 3 December 2020. Department of Foreign Affairs and Trade (DFAT). DFAT Country Information Report: Nigeria. https://www.dfat.gov.au/sites/default/files/dfat-country-information-report-nigeria-3-december-2020.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 30/01/2025)
[9] BBC Africa Eye, The ultra-violent cult that became a global mafia, 13 December 2021, available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-59614595 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 30/01/2025)
[10] EUAA - European Union Agency for Asylum (formerly: European Asylum Support Office, EASO): Nigeria- Country Focus, July 2024 https://www.ecoi.net/en/file/local/2112320/2024_07_EUAA_COI_Report_Nigeria_Country_Focus.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[11] ISS, Nigeria’s military mistakes cost the country its civilians, 13 December 2023, https://issafrica.org/iss-today/nigerias-military-mistakes-cost-the-country-its-civilians (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[12] Nigeria Watch, Annual Report 2023, n.d., https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports/NGA-Watch-Report23VF.pdf p. 14 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[13] AI, Amnesty International Report 2023/2024 - Nigeria, 24 April 2024 https://www.amnesty.org/en/wp-content/uploads/2024/04/WEBPOL1072002024ENGLISH.pdf p. 285; Leadership, Threat To Election In South East, 2023, https://leadership.ng/threat-to-election-in-south-east/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[14] Nigeria Watch, Annual Report 2023, n.d., https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports/NGA-Watch-Report23VF.pdf p. 14 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[15] CDD and ACLED, Nigeria’s 2023 Election Security Landscape - Drivers, Actors and Emerging Challenges, 22 December 2023, https://www.cddwestafrica.org/uploads/reports/file/Nigeria%E2%80%99s-2023-Election-Security-Landscape---Drivers,-Actors-and-Emerging-Challenges.pdf , p. 7(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[16] City Population, https://citypopulation.de/en/nigeria/admin/NGA017__imo/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[17] USDOS – US Department of State: 2022 Country Report on Human Rights Practices: Nigeria, 20 March 2023
https://www.ecoi.net/en/document/2089140.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[18] ACLED, Dashboard, timeframe 27/001/2024 – 24/01/2024, Nigeria, Imo State, available at: ACLED Dashboard (acleddata.com) (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[19] City Population, Nigeria, Imo State, https://www.citypopulation.de/en/nigeria/cities/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
[20] City Population, Nigeria, available at: Nigeria: States & Cities - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information (citypopulation.de) (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 29/01/2025)
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο