ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ. 310/25

28 Απριλίου  2025

[Β. ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΟΥ - ΚΑΡΛΕΤΤΙΔΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος 

Μεταξύ:

F.K. από τη Σιέρα Λεόνε και τώρα στη Λεμεσό

Αιτήτρια

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας,

μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η Αίτηση

Ρ. Καλογήρου (κα), Δικηγόρος για την Αιτήτρια

Α. Δημητριάδου (κα), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

Η Αιτητρια  παρούσα.  Παρούσα  Ζ. Αγαπίου (κα) για πιστή μετάφραση από Αγγλικά σε Ελληνικά και αντιστρόφως.

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα προσφυγή, η Αιτήτρια αιτείται δήλωσης και/ή απόφασης του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση ημερομηνίας 22/11/2024, η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια στις 31/01/2025 και με την οποία απορρίπτεται το αίτημα της Αιτήτριας για διεθνή προστασία είναι άκυρη, και/ή παράνομη, και/ή αντισυνταγματική και στερείται οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διοικητικού Φακέλου (στο εξής Δ.Φ.) που βρίσκονται ενώπιόν μου, η Αιτήτρια είναι υπήκοος της Σιέρα Λεόνε και στις 08/07/2022 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, αφού προηγουμένως εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία, μέσω των κατεχόμενων εδαφών. Στις 04/10/2024 διεξήχθη συνέντευξη στην Αιτήτρια από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος στις 10/11/2024 υπέβαλε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου με την εισήγηση όπως απορριφθεί το αίτημα της Αιτήτριας. Στις 22/11/2024, ο δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός ενέκρινε την πιο πάνω Έκθεση-Εισήγηση αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας της Αιτήτριας και εξέδωσε απόφαση επιστροφής της Αιτήτριας στη χώρα καταγωγής της. Στις 28/01/2025 εκδόθηκε απορριπτική του αιτήματος της Αιτήτριας επιστολή από την Υπηρεσία Ασύλου συνοδευόμενη από αιτιολόγηση της απόφασής της, η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια στις 31/01/2025. Στις 10/02/2025 η Αιτήτρια καταχώρισε την παρούσα προσφυγή.

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Δια της συνηγόρου της και της αίτησης ακυρώσεως, η Αιτήτρια, πρόβαλε τρεις συνολικά νομικούς ισχυρισμούς προς υποστήριξη του αιτήματος για ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, οι οποίοι τίθενται με γενικότητα και χωρίς να συναρτώνται με τα επίδικα γεγονότα.

Στην ακροαματική διαδικασία ημερομηνίας 15/04/2025, κατά τη διάρκεια της προφορικής της αγόρευσης, η συνήγορος της Αιτήτριας πρόβαλε την έλλειψη εξατομικευμένης έρευνας εκ μέρους των Καθ’ ων η αίτηση, ειδικά κατά την αξιολόγηση κινδύνου, καθώς δεν λήφθηκαν υπόψιν σημαντικά χαρακτηριστικά του προφίλ της Αιτήτριας όπως η έλλειψη υποστηρικτικού δικτύου στη χώρα καταγωγής της, η έλλειψη εργασιακής πείρας, ενώ ο κίνδυνος περί υποβολής της σε ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ/FGM) εξακολουθεί να υφίσταται σύμφωνα με εξωτερικές πηγές στις οποίες έκανε παραπομπή, ενώ παραπομπή έγινε και στην απόφαση 1107/22 ημερομηνίας 24/07/2023.

Η συνήγορος των Καθ' ων η αίτηση πρόβαλε ότι οι Καθ’ ων η αίτηση ενήργησαν σε όλα τα στάδια της διαδικασίας έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης σύμφωνα με τον Νόμο και τις αρχές του Διοικητικού Δικαίου και απορρίπτει όλους τους λόγους ακύρωσης της Αιτήτριας.

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Καταρχάς, παρατηρείται ότι οι λόγοι ακύρωσης που εγείρονται στην παρούσα αίτηση, παρατίθενται με γενικότητα και αοριστία. Η απλή καταγραφή κατά ιδιαίτερα συνοπτικό τρόπο στους λόγους ακύρωσης της νομικής βάσης της προσφυγής δεν ικανοποιεί την επιτακτική ανάγκη του Κανονισμού 7 του Ανωτάτου Συνταγματικού Διαδικαστικού Κανονισμού του 1962, όπως οι νομικοί λόγοι αναφέρονται πλήρως. 

Η αναφορά, για παράδειγμα, ότι «Η απόφαση πάσχει γιατί λήφθηκε χωρίς την δέουσα έρευνα» (το ίδιο αοριστολόγοι είναι και οι υπόλοιποι λόγοι ακύρωσης), δεν εξηγεί καθόλου, ούτε παραπέμπει σε συγκεκριμένα κατ' ισχυρισμόν δεδομένα που οδήγησαν σε μη έρευνα, ή σε πλάνη κλπ.  Η προσφυγή θα μπορούσε να απορριφθεί για τους πιο πάνω διαδικαστικούς λόγους οι οποίοι αντανακλούν βεβαίως και επί της ουσίας.  Αυστηρώς ομιλούντες, τα όσα αναφέρονται στην αγόρευση του δικηγόρου του Αιτητή δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη, εφόσον παγίως αναγνωρίζεται ότι οι αγορεύσεις δεν αποτελούν μέσο για τη θεμελίωση γεγονότων. (δέστε Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Ελισσαίου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (2004) 3 Α.Α.Δ. 412 και Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 384) (δέστε Υπόθεση Αρ. 1119/2009  ημερ. 31 Ιανουαρίου 2012 FARHAN KHALIL, και   Κυπριακής Δημοκρατίας).

Οι ισχυρισμοί για την ακύρωση μιας διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι συγκεκριμένοι και να εξειδικεύουν ποια νομοθετική πρόνοια ή αρχή διοικητικού δικαίου παραβιάζεται. Όπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Latomia Estate Ltd. v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672:

«Η αιτιολόγηση των νομικών σημείων πάνω στα οποία βασίζεται μια προσφυγή είναι απαραίτητη για την εξέταση από ένα Διοικητικό Δικαστήριο των λόγων που προσβάλλουν τη νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης.»

Περαιτέρω δεν αρκεί η παράθεση των συγκεκριμένων διατάξεων της νομοθεσίας που κατ' ισχυρισμόν παραβιάζει η προσβαλλόμενη πράξη, αλλά θα πρέπει επίσης τα επικαλούμενα νομικά σημεία να αιτιολογούνται πλήρως.  Οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια σε σχέση με αυτά μπορεί να έχει ως συνέπεια την απόρριψη της προσφυγής (βλ. Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 AAΔ.598).

Επίσης είναι πλειστάκις νομολογημένο ότι, λόγοι ακύρωσης που δεν εγείρονται στο δικόγραφο της προσφυγής δεν μπορούν να εξεταστούν με το να εγείρονται για πρώτη φορά στις γραπτές αγορεύσεις. Σχετικό είναι και το ακόλουθο απόσπασμα από την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στη Φλωρεντία Πετρίδου ν. Επιτρο­πής Δημόσιας Υπηρεσίας, (2004) 3 Α.Α.Δ. 636: «Παρατηρούμε ότι στο κείμενο της προσφυγής δεν εγείρεται τέτοιος λόγος ακύ­ρωσης, αν και σχετική επιχειρηματολογία πράγματι προβάλλεται στη γραπτή αγό­ρευση της εφεσείουσας. Έχει επανειλημμένα λεχθεί πως λόγος ακύρωσης που δεν εγείρεται στην προσφυγή δεν μπορεί να εξεταστεί σε μεταγενέστερο στάδιο, αφού οι γραπτές αγορεύσεις αποτελούν απλώς επιχειρηματολογία».

Σύμφωνα με την  Μαραγκός ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 671: «Για να καταστεί το θέμα επίδικο, πρέπει αυτό να εγείρεται σύμφωνα με τις δικονομικές διατάξεις και να αποφασίζεται ύστερα από εξαντλητική επιχειρηματολογία.»

«Η αγόρευση αποτελεί το μέσο για την έκθεση της επιχειρηματολογίας υπέρ της αποδοχής των λόγων ακύρωσης και όχι υποκατάστατο της στοιχειοθέτησής τους. Βλ. Παπαδοπούλας ν. Ιωσηφίδη κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 601 και Λεωφορεία Λευκωσίας Λτδ ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 56»

Τα όσα επομένως πιο κάτω εξετάζονται και αποφασίζονται, τελούν υπό την πιο πάνω τοποθέτηση του Δικαστηρίου.

Έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, κυρίως των όσων η Αιτήτρια δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της, αλλά και όσων προβάλλει με την παρούσα προσφυγή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία στο φάκελο της Αιτήτριας, αυτή είναι ενήλικας, υπήκοος της Σιέρα Λεόνε με περιοχή καταγωγής και διαμονής την πόλη Freetown. Κατά την υποβολή της αίτησής της για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, η Αιτήτρια δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της καθώς η οικογένεια της την πίεζε να ενταχθεί στην μυστική κοινότητα Bondo, ως η μεγαλύτερη θυγατέρα, η οποία διενεργεί ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων (στο εξής ΑΓΓΟ). Λόγω της άρνησης της άτομα της κοινότητας την παρακολουθούσαν και την πίεζαν, έτσι αποφάσισε να φύγει με την βοήθεια της αδερφής της, η οποία τη βοήθησε οικονομικά και διευθέτησε το ταξίδι της (ερυθρό 1 Δ.Φ.).  

Κατά την αξιολόγηση ευαλωτότητας, η Αιτήτρια δήλωσε, ως προς τους λόγους που την ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα της, απειλή κατά της ζωής της από την οικογένεια της. Κληθείσα να εξηγήσει με ποιο τρόπο την απειλούσαν, η Αιτήτρια ανέφερε ότι έχασε την μητέρα της και ήταν η μεγαλύτερη κόρη της οικογένειας. Η μητέρα της ήταν η επικεφαλής της κοινότητας Bondo. Δέχθηκε απειλές για να μυηθεί στην συγκεκριμένη κοινότητα και  γι΄ αυτό έφυγε. Τα μέρη που προσπάθησε να κρυφτεί δεν ήταν ασφαλή, έτσι αποφάσισε να φύγει και να αναζητήσει προστασία (ερυθρό 20 Δ.Φ.). Στη συνέχεια, κατόπιν σχετικών ερωτήσεων, η Αιτήτρια ανέφερε ότι η κοινότητα Bondo προβαίνει σε μυήσεις ατόμων, θυσίες και ΑΓΓΟ. Η ίδια δεν υπεβλήθη σε ΑΓΓΟ, ωστόσο αν ενταχθεί θα υποβληθεί. Ως προς τις απειλές που δέχθηκε ανέφερε ότι μέλη της κοινότητας την κυνηγούσαν παντού για να την αναγκάσουν να ενταχθεί (ερυθρό 19 Δ.Φ.). Στην έκθεση ευαλωτότητας καταγράφεται ότι ήταν συνεργάσιμη κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις διατηρώντας οπτική επαφή, ενώ δεν έχουν εντοπιστεί οποιοιδήποτε παράγοντες επικινδυνότητας ψυχικής και σωματικής υγείας (ερυθρό 14 Δ.Φ.).

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης της, η Αιτήτρια δήλωσε ότι είναι μουσουλμάνα (ερυθρό 54 Δ.Φ.) με εθνοτική καταγωγή από τη φυλή Temene (ερυθρό 48 Δ.Φ.). Ως προς το μορφωτικό της επίπεδο, δήλωσε ότι ολοκλήρωσε την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και φοίτησε από το 2019-2022 στο Abbako Technical Institute, χωρίς ωστόσο να ολοκληρώσει τις σπουδές της (ερυθρό 52/2Χ Δ.Φ.). Ως τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής της προσδιόρισε την πόλη Freetown (ερυθρό 50 Δ.Φ.). Όσον αφορά το οικογενειακό της υπόβαθρο, η Αιτήτρια ανέφερε ότι οι γονείς της απεβίωσαν, η μητέρα της σε ηλικία 60 ετών (ερυθρό 51/5Χ Δ.Φ.), και ο πατέρας της σε ηλικία 72 ετών (ερυθρό 50/1Χ Δ.Φ.). Ως περαιτέρω ανέφερε είχε μία αδερφή ηλικίας 30 ετών (ερυθρό 51/2Χ Δ.Φ.) η οποία απεβίωσε τον Αύγουστο του 2022 (ερυθρό 44/6Χ Δ.Φ.).  

Ως προς τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα της, η Αιτήτρια πρόβαλε τον κίνδυνο μύησης της στην κοινότητα Bondo. Ως υποστήριξε, μετά τον θάνατο της μητέρας της, η θεία της (αδερφή της μητέρας της) την κάλεσε να πάει στην πόλη Makeni όπου την ενημέρωσε ότι η μητέρα της ήταν μέλος της κοινότητας Bondo και θα έπρεπε και η ίδια να ενταχθεί σε αυτήν, με την ίδια να αρνείται. Το βράδυ όταν κοιμήθηκε έβλεπε όνειρα με άτομα με διαφορετικά πρόσωπα να την αναζητούν, και την επόμενη μέρα έφυγε για την πόλη Freetown. Έμεινε στο σπίτι μιας φίλης της αλλά και πάλι δεν ένιωθε ασφαλής και έβλεπε όνειρα όπου άτομα της κοινότητας την έπαιρναν για να ενταχθεί, έτσι έφυγε από το σπίτι της φίλης της και πήγε στην αδερφή της όπου της εξήγησε τι συνέβη. Η θεία της πήγε και την επισκέφθηκε στο σπίτι της αδερφής της με σκοπό να την πάρει στην κοινότητα. Την πήρε μέσα στη νύχτα, την έκλεισε σε ένα δωμάτιο, ωστόσο, η ίδια έφυγε και πήγε πίσω στην αδερφή της. Την επόμενη μέρα, η θεία της επέστρεψε για να την βρει, κρύφτηκε, και η θεία επέστρεψε πίσω στην πόλη Makeni. Η ίδια δεν μπορούσε να κοιμηθεί, δεν ένιωθε ασφαλής, και η αδερφή της την βοήθησε να φύγει (ερυθρό 46/1Χ Δ.Φ.).  

Σε ερωτήσεις αναφορικά με την κοινότητα Bondo, η Αιτήτρια ανέφερε ότι όσοι εισέρχονται σε αυτήν δεν επιστρέφουν, και δεν μπορεί μια γυναίκα να αποκτήσει παιδί γιατί η κοινότητα είναι πολύ επικίνδυνη (ερυθρό 43/3Χ Δ.Φ.). Κληθείσα να εξηγήσει τι εννοεί ‘επικίνδυνη’, η Αιτήτρια ανέφερε ότι προβαίνουν σε ακρωτηριασμό ιδιαίτερων σημείων του σώματος και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μπορεί να επέλθει ο θάνατος (ερυθρό 43/4Χ Δ.Φ.). Ερωτηθείσα σε ποια ηλικία ένα κορίτσι πρέπει να ενταχθεί στην κοινότητα, η Αιτήτρια απάντησε στην ηλικία των 27-30 ετών με την ηλικία των 30 να είναι το ηλικιακό όριο (ερυθρό 43/6Χ Δ.Φ.). Σε ερωτήσεις αναφορικά με τις πληροφορίες που της έδωσε η μητέρα της για την εν λόγω κοινότητα, η Αιτήτρια ανέφερε ότι είναι η παράδοση τα κορίτσια να συμμετέχουν στην εν λόγω κοινότητα (ερυθρό 43/7Χ Δ.Φ.). Της ζήτησε να ενταχθεί όταν ήταν 14 ετών με την ίδια να αρνείται (ερυθρό 42/1Χ Δ.Φ.), και της περιέγραψε ότι η κοινότητα δεν είναι επικίνδυνη (ερυθρό 42/2Χ Δ.Φ.). Ερωτηθείσα αν η μητέρα της την ανάγκασε να ενταχθεί στην κοινότητα, η Αιτήτρια απάντησε αρνητικά (ερυθρό 42/6Χ Δ.Φ.). Σε ερωτήσεις αναφορικά με την επίσκεψη της θείας της στο σπίτι της αδερφής της, και τη μεταφορά της με σκοπό τη μύηση της στην κοινότητα, η Αιτήτρια ανέφερε ότι στις 30/12/2021 η θεία της πήγε στο σπίτι της αδερφής της (ερυθρό 45/3Χ Δ.Φ.), την πήρε στο σπίτι της στην πόλη Makeni και παρέμεινε για 3 μέρες (ερυθρό 45/4Χ Δ.Φ.) σε ένα σκοτεινό δωμάτιο για να προετοιμαστεί για την κοινότητα όπου την επισκέπτονταν διάφορες γυναίκες και της έλεγαν να πλησιάσει (ερυθρό 45/5Χ Δ.Φ.). Ερωτηθείσα πως κατάφερε να δραπετεύσει, η Αιτήτρια απάντησε ότι έφυγε από το παράθυρο και μέσα από θαμνώδη περιοχή (ερυθρό 44/2Χ Δ.Φ.), και έφτασε στην πόλη Freetown μετά από μία μέρα σταμάτησε κάποιο  φορτηγό το οποίο και την μετέφερε στην πόλη (ερυθρό 44/2Χ Δ.Φ.). Περαιτέρω υποστήριξε Πως  η θεία της επισκέφθηκε το σπίτι της αδερφής της και δεύτερη φορά, ωστόσο η ίδια δεν ήταν εκεί (ερυθρό 44/3Χ Δ.Φ.). Ως πρόβαλε επειδή η ίδια δεν εντάχθηκε στην κοινότητα ανάγκασαν την αδερφή της να ενταχθεί την οποία έχασε στην πορεία. (ερυθρό 44/5Χ Δ.Φ.). Ως υποστήριξε, η αδερφή της απεβίωσε τον Αύγουστο του 2022, με την ίδια να ενημερώνεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (ερυθρό 44/6Χ Δ.Φ.). Κληθείσα να παραθέσει ή να δείξει την ανακοίνωση θανάτου της αδερφής της, η Αιτήτρια υποστήριξε ότι έχασε το κινητό της και δεν το έχει στο νέο κινητό, προβάλλοντας ότι η ανακοίνωση ανέφερε το όνομα της αδερφής της και ότι έχασε τη ζωή της από την κοινότητα Bondo (ερυθρό 43/2Χ Δ.Φ.).Τέλος, κληθείσα να αποσαφηνίσει ποια είναι η μεγαλύτερη, η ίδια ή η αδερφή της, καθώς στην αίτηση που υπέβαλε δήλωσε ότι είναι η μεγαλύτερη κόρη, η Αιτήτρια απάντησε ότι είναι η αδερφή της και ότι όταν αφηγείτο την ιστορία της είχε στρες  (ερυθρό 41 Δ.Φ.).  

Κατά την αξιολόγηση της αίτησης διεθνούς προστασίας της Αιτήτριας, ο αρμόδιος λειτουργός διαμόρφωσε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ήτοι

(α) Υπήκοος της Σιέρα Λεόνε με περιοχή καταγωγής και διαμονής την πόλη Freetown.

(β) Δεν επιθυμούσε να μυηθεί στην μυστικιστική κοινότητα Bondo.

Ως προς τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό της Αιτήτριας, ο αρμόδιος λειτουργός αξιολόγησε αυτόν ως εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστο και συνεπώς κρίθηκε αποδεκτός. Συγκεκριμένα, τα στοιχεία της Αιτήτριας εξακριβώθηκαν από το διαβατήριο της, το οποίο προσκόμισε.

Ο δεύτερος, ωστόσο, ουσιώδης ισχυρισμός δεν έτυχε αποδοχής, καθώς η Αιτήτρια αξιολογήθηκε ως εσωτερικά αναξιόπιστη ενόψει του ότι δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες, και οι ισχυρισμοί της δεν είχαν την απαιτούμενη ευλογοφάνεια. Ειδικότερα, η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς πληροφορίες για την κοινότητα Bondo προβάλλοντας ότι όσοι εισέρχονται σε αυτήν δεν επιστρέφουν∙ ενώ οι πληροφορίες που έδωσε αναφορικά με την ηλικία των κοριτσιών που υποβάλλονται σε μύηση δεν συνάδουν με τις πληροφορίες από εξωτερικές πηγές. Επιπρόσθετα, η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς πληροφορίες αναφορικά με την κράτηση της και την προετοιμασία της για την μύηση, ενώ η περιγραφή της αναφορικά με την απόδραση της κρίθηκε ως ιδιαίτερα συνοπτική καθώς περιορίστηκε στην απλή αναφορά ότι έφυγε από το παράθυρο περνώντας από θαμνώδη περιοχή (ερυθρό 44/2Χ Δ.Φ.). Ως εκ τούτου, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι μέσα από τις δηλώσεις της, η Αιτήτρια, δεν διαφαίνεται ότι υπέστη την οποιαδήποτε μορφή δίωξης που να δικαιολογεί την απόφαση της να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της.  

Εν συνεχεία ο λειτουργός προχώρησε στην αξιολόγηση του κινδύνου σε περίπτωση επιστροφής της Αιτήτριας στη χώρα καταγωγής της και συγκεκριμένα στην πόλη Freetown. Εξετάζοντας τα ουσιώδη περιστατικά τα οποία έγιναν δεκτά και αναλύοντας την κατάσταση ασφαλείας τόσο στη χώρα όσο και στον τελευταίο τόπο διαμονής της, o λειτουργός διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν εύλογοι/βάσιμοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι σε περίπτωση που η Αιτήτρια επιστρέψει στη χώρα καταγωγής της, και ειδικότερα στην πόλη Freetown θα αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.  

Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, ο λειτουργός έκρινε ότι από τους προβαλλόμενους και αποδεκτούς ισχυρισμούς της Αιτήτριας διαφαίνεται ότι στο πρόσωπό της δεν συντρέχουν εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχειά τα οποία θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων  σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της και ως εκ τούτου η Αιτήτρια δεν πληροί τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς του πρόσφυγα.

Ο λειτουργός, στη συνέχεια, προέβη σε εξέταση του κατά πόσο η Αιτήτρια δικαιούται παραχώρηση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19 (1) και έκρινε ότι δεν αποδείχθηκε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 (2), (α), (β) και (γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Συγκεκριμένα, ο λειτουργός έκρινε ότι σε περίπτωση επιστροφής της Αιτήτριας στη Σιέρα Λεόνε δεν υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι από τους οποίους να προκύπτει ότι θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί θανατική ποινή ή εκτέλεση, όπως προβλέπει το άρθρο 19 (2)(α) ή βασανιστήρια, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία όπως προβλέπει το άρθρο 19 (2)(β) ή πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας του λόγω αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ως το άρθρο 19 (2)(γ) προνοεί, καθώς στην πόλη Freetown, περιοχή στην οποία η Αιτήτρια αναμένεται να επιστρέψει, δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων. Ως εκ τούτου ο λειτουργός έκρινε ότι η Αιτήτρια δεν πληροί τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

Έπειτα από ενδελεχή εξέταση του διοικητικού φακέλου και όπως προκύπτει από τα στοιχεία που βρίσκονται σε αυτόν, κρίνω δέον να αναφερθούν τα ακόλουθα:

Καταρχάς, κρίνω ως ορθή την αποδοχή από τους Καθ' ων η αίτηση του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού, ο οποίος και αφορά την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά στοιχεία/προφίλ της Αιτήτριας.

Ακολούθως, ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, επίσης συντάσσομαι με την κατάληξη του αρμόδιου λειτουργού των Καθ΄ ων η Αίτηση ως προς την απουσία εσωτερικής αξιοπιστίας στα λεγόμενα της Αιτήτριας. Αρχικά παρατηρώ ότι, όντως, η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να δώσει βασικές και επαρκείς πληροφορίες αναφορικά με την κοινότητα Bondo, ενώ οι δηλώσεις της αναφορικά με την κράτηση με απώτερο σκοπό τη μύηση της, και την απόδραση της κρίνονται ως ιδιαίτερα συνοπτικές, χωρίς επαρκείς πληροφορίες και περιγραφές που να προσδίδουν το βιωματικό στοιχείο. Επιπρόσθετα, μέσα από τις δηλώσεις της δεν διαφαίνεται ότι η μητέρα της όλα αυτά τα χρόνια την εξανάγκασε να μυηθεί στην εν λόγω κοινότητα, κάτι το οποίο ενισχύεται και από την απάντηση σε σχετική ερώτηση, αν η μητέρα της την ανάγκασε σε μύηση όπου απάντησε αρνητικά (ερυθρό 42/6Χ Δ.Φ.). Το αφήγημα της στερείται επαρκών πληροφοριών και περιγραφικότητας, ως προς τον κίνδυνο μύησης της στην κοινότητα Bondo, καθώς και την υποβολή της σε ΑΓΓΟ. Παρά την πληθώρα ερωτήσεων που τέθηκαν στην Αιτήτρια από τον αρμόδιο λειτουργό και τις ευκαιρίες που της δόθηκαν για να εξηγήσει, να περιγράψει, και να σχολιάσει τα όσα η ίδια πρόβαλε, εντούτοις δεν κατέστη εφικτή η τεκμηρίωση της θέσης της και των ισχυρισμών της. Καταληκτικά, επισημαίνεται ότι οι αντιφάσεις στις οποίες υπέπεσε αναφορικά με την οικογένεια της, και εντόπισε τόσο το παρόν Δικαστήριο όσο και ο αρμόδιος λειτουργός, πλήττουν περαιτέρω την αξιοπιστία της Αιτήτριας. Υπενθυμίζεται ότι τόσο στην αίτηση διεθνούς προστασίας την οποία υπέβαλε, όσο και κατά τη διάρκεια αξιολόγησης ευαλωτότητας, η Αιτήτρια δήλωσε ότι είναι η μεγαλύτερη θυγατέρα, ισχυρισμός ο οποίος καταρρίφθηκε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης της όπου δήλωσε ότι η αδερφή της ήταν η μεγαλύτερη (ερυθρό 41 Δ.Φ.).

Όσον αφορά την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα αναφορικά με την κοινότητα Bondo και την παραδοσιακή πρακτική ΑΓΓΟ με τα ακόλουθα ευρήματα:

Αναφορικά με τη δράση της κοινότητας Bondo στη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, κατόπιν σχετικής έρευνας προκύπτει ότι οι μυστικές κοινότητες είναι ευρέως γνωστές στη χώρα[1] και συγκεκριμένα, οι κοινωνίες Bondo (για τις γυναίκες) και Poro (για τους άντρες), οι οποίες «εξακολουθούν να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην κοινωνική, θρησκευτική και πολιτική ζωή».[2] Όσον αφορά την μύηση στην κοινότητα Bondo, πηγές πληροφόρησης αναφέρουν ότι o ΑΓΓΟ θεωρείται ως η βάση της μύησης στη «μυστική γυναικεία κοινωνία» των Bondo, όπου θεωρούν την εν λόγω πρακτική ως προϋπόθεση για κοινωνική αποδοχή και ως μετάβαση στη γυναικεία ενηλικίωση. Η εν λόγω πρακτική εκτελείται παραδοσιακά από τις λεγόμενες «soweis» που ανήκουν στην κοινότητα.[3] Ο ΑΓΓΟ είναι βασικά μια τελετουργία μύησης και ένα πρώτο στάδιο που απαιτείται για τη μετάβαση στη γυναικεία ενηλικίωση.[4] Ως δηλαδή προκύπτει από τα πιο πάνω, η συγκεκριμένη πρακτική αποτελεί μέρος της μύησης στην Bondo και τα κορίτσια υποβάλλονται σε αυτή κατά την εφηβική (συνήθως) ηλικία.

Περαιτέρω, όσον αφορά την εισδοχή/διαδοχή στην Bondo Society, παρατηρείται πως η διαδοχή υπάρχει και τα κορίτσια εκπαιδεύονται κυρίως από την ηλικία των 5 ετών για να είναι διάδοχοι, ήτοι να είναι «soweis» στις κοινότητές τους.[5] Έτσι, στην ηλικία των 18 ετών, θεωρείται ότι εξασκούν ήδη τον ρόλο σιγά σιγά στις κοινότητές τους ακολουθώντας την πορεία των γονιών τους (εξασκούνται ακόμα με τους γονείς και αποκτούν πρακτικές γνώσεις μαθαίνοντας από τις μητέρες τους αναφορικά με το πως ασκείται η εν λόγω πρακτική και πως γίνεται η εν λόγω διαδικασία).[6]

Αναφορικά δε, με τις συνέπειες σε περίπτωση άρνησης για τη διαδοχή, σχετική πηγή αναφέρει ότι μια μελέτη του 2008 σχετικά με το προφίλ των ατόμων που ασκούν την πρακτική του ΑΓΓΟ στη Σιέρα Λεόνε δείχνει ότι τα εν λόγω άτομα γενικά κληρονομούν το επάγγελμά τους από τη μητέρα ή τη γιαγιά τους.[7] Άλλες πηγές παρομοίως υποδεικνύουν ότι όσοι αντιτίθενται (γενικότερα) στην πρακτική, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν «εχθρότητα» και να υποβληθούν σε «παρενόχληση και απειλές».[8]

Αναφορικά με την αντιμετώπιση όσων δεν έχουν υποστεί ΑΓΓΟ, ως προκύπτει από σχετικές πληροφορίες τα κορίτσια που δεν έχουν υποβληθεί στην εν λόγω πρακτική κινδυνεύουν να βιώσουν τον κοινωνικό αποκλεισμό, καθώς και λεκτικές επιθέσεις εναντίον τους.[9] 

Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση της CESCR - UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights  του Μαΐου του 2023, «όλες οι εθνοτικές ομάδες στη Σιέρα Λεόνε επιδεικνύουν τις παραδοσιακές πρακτικές τους χωρίς εμπόδια. Για την ενίσχυση αυτής της πρακτικής, η κυβέρνηση έχει ιδρύσει ένα ξεχωριστό υπουργείο που ονομάζεται Υπουργείο Τουρισμού και Πολιτιστικών Υποθέσεων το οποίο είναι αποκλειστικά υπεύθυνο για την προστασία των πολιτιστικών και παραδοσιακών πεποιθήσεων. Ωστόσο, ο ΑΓΓΟ και άλλες επιβλαβείς παραδοσιακές πρακτικές παραμένουν αμφιλεγόμενες. Η Σιέρα Λεόνε επικύρωσε το Πρωτόκολλο της Αφρικανικής Ένωσης στον Αφρικανικό Χάρτη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών για τα Δικαιώματα των Γυναικών στην Αφρική (Πρωτόκολλο του Μαπούτο) χωρίς επιφύλαξη. Σε εκπλήρωση του άρθρου 5 του πρωτοκόλλου, η κυβέρνηση της Σιέρρα Λεόνε μέσω του Υπουργείου για το Φύλο και τις Παιδικές Υποθέσεις και των εταίρων που εργάζονται για την προστασία του φύλου και του παιδιού κάνει σταδιακά βήματα προς την πλήρη εξάλειψη. Αυτά τα βήματα περιλαμβάνουν μέτρα ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης που οδήγησαν στην υπογραφή Μνημονίων Συνεργασίας με τις Soweis για να σταματήσει η μύηση στις ανήλικες (0-18 ετών). Το Υπουργείο με οικονομική και τεχνική υποστήριξη από τους εταίρους του, τον Μάρτιο του 2021, πραγματοποίησε περιφερειακές διαβουλεύσεις και περιφερειακές επικυρώσεις, για την αναθεώρηση του νόμου για τα δικαιώματα του παιδιού, του 2007. Μεταξύ των συστάσεων από τη συμβουλευτική διαδικασία, ήταν η απαγόρευση του ΑΓΓΟ και ποινικοποίηση της πρακτικής».[10]

Επιπρόσθετα, έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2023 και αφορά το έτος 2022, σημειώνει ότι ο νόμος δεν απαγορεύει την πρακτική FGM σε γυναίκες ή κορίτσια. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Δημογραφική Έρευνα Υγείας του 2019, το 83% των γυναικών και των κοριτσιών ηλικίας 15 έως 49 ετών είχαν υποβληθεί σε FGM, ποσοστό μειωμένο από το 90% του 2013. Τα ποσοστά αυτά επιβεβαιώνονται από έτερη έκθεση.[11][12] Η διαδικασία ήταν πιο συχνή μεταξύ κοριτσιών ηλικίας 10 και 14 ετών. Περίπου το 71% των γυναικών και των κοριτσιών ηλικίας 15 έως 49 ετών είχαν υποβληθεί σε ακρωτηριασμό πριν από την ηλικία των 15 ετών. Σύμφωνα με το Ταμείο Πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών (UNFPA), το 61% των γυναικών και των κοριτσιών ηλικίας 15 έως 19 ετών είχαν υποβληθεί σε ΑΓΓΟ σε σύγκριση με το 95% των γυναικών ηλικίας 45 έως 49 ετών. Το ποσοστό των γυναικών που είχαν υποβληθεί σε ΑΓΓΟ ήταν υψηλότερο στις αγροτικές περιοχές σε σύγκριση με τις αστικές περιοχές.[13]

Οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ προέτρεψαν στις 24 Αυγούστου του 2022, την κυβέρνηση της Σιέρα Λεόνε να θεσπίσει ένα ολοκληρωμένο σύνολο νομικών απαγορεύσεων, μεταξύ άλλων μέσω της ενίσχυσης των μνημονίων συνεννόησης με τους τοπικούς επαγγελματίες και της τροποποίησης του νόμου για τα δικαιώματα του παιδιού για να απαγορεύσει ρητά τη διεξαγωγή του ΑΓΓΟ σε κορίτσια κάτω των 18 ετών.[14]

Εν κατακλείδι, σημειώνεται ότι σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της UNICEF, το ποσοστό των κοριτσιών ηλικίας 15 έως 19 ετών που υποβλήθηκαν σε ΑΓΓΟ στη Σιέρα Λεόνε μειώθηκε από 95% σε 61% στην πάροδο 30 ετών.[15]

Ως διαφαίνεται από τις ανωτέρω πληροφορίες, ο ΑΓΓΟ είναι αρκετά διαδεδομένος στη Σιέρα Λεόνε και ευρέως αποδεκτός στα κοινωνικά στρώματα ως παραδοσιακή πρακτική προετοιμασίας των νεαρών κοριτσιών για την ενηλικίωση. Μέσα, όμως από τις πληροφορίες, διαφαίνεται ότι γίνονται προσπάθειες ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και μείωσης της εκτέλεσης της συγκεκριμένης πρακτικής, η οποία απέφερε αποτελέσματα με την πάροδο των χρόνων. Η ανωτέρω κατάληξη σε συνάρτηση και με την μη τεκμηρίωση της εσωτερικής αξιοπιστίας της Αιτήτριας, οδηγούν στην απόρριψη του συγκεκριμένου ισχυρισμού.  

Στο σημείο αυτό κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι σύμφωνα με το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, εναπόκειται στον εκάστοτε Αιτητή/Αιτήτρια να τεκμηριώσει την αίτηση του για διεθνή προστασία. Στην υπό κρίση περίπτωση, για τους λόγους που αναλύθηκαν ανωτέρω, η Αιτήτρια δεν κατάφερε να τεκμηριώσει κάποια παρελθούσα πράξη δίωξης σε βάρος της ούτε κατά τη διάρκεια της προφορικής της συνέντευξης αλλά ούτε κατά την ενώπιον μου διαδικασία.

Όταν ο αιτητής κρίνεται αναξιόπιστος, δεν υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω διερεύνησης (δέστε  υπόθ. αρ. 1964/06, ημερ. 11.3.08  Obaidul Haque v. Δημοκρατίας).

Βάσει της αξιολόγησης τόσο της εσωτερικής, όσο και της εξωτερικής αξιοπιστίας του υπό εξέταση ισχυρισμού, και της στάθμισης των πληροφοριών που συνελέγησαν με τις δηλώσεις της Αιτήτριας, το Δικαστήριο καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα με τον αρμόδιο λειτουργό, ως εκ τούτου ο δεύτερος ισχυρισμός απορρίπτεται στο σύνολο του ως μη αξιόπιστος.

Εν πάση περιπτώσει κρίνω ότι ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου στην Έκθεση-Εισήγηση του, αξιολόγησε έκαστο ισχυρισμό της Αιτήτριας και για τους λόγους που εκτενώς καταγράφηκαν σε αυτήν, εύλογα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αξιοπιστία της δεν κρίνεται ως ικανοποιητική, και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να της παραχωρηθεί το ευεργέτημα της αμφιβολίας, όπως αυτό καθορίζεται στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου για τις διαδικασίες και τα κριτήρια καθορισμού του καθεστώτος των προσφύγων. Ο αρμόδιος λειτουργός έκανε επαρκείς ερωτήσεις στην Αιτήτρια για να καλύψει τόσο τον πυρήνα του αιτήματός της, όσο και τα επιμέρους θέματα και ακολουθήθηκε ορθή διερευνητική διαδικασία.

Έχει, πολλάκις, νομολογηθεί ότι κρίση επί της αξιοπιστίας του Αιτητή και έγκριση κωλύματος έγκρισης αίτησης για το λόγο αναξιοπιστίας ως προς τα προβαλλόμενα από τον Αιτητή είναι επιτρεπτή (AMIRI  ΚΑΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Κ.Α. (2009 3 Α.Α.Δ. 358).

Σχετική είναι και η απόφαση  υπ' αρ. 626/2010 JAFAR KALASH και ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ 1. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ, 2. ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ, ημερ. 08/10/2013, στην οποία αναφέρονται τα εξής :

 «Όπως ορθώς υποδεικνύει η συνήγορος των καθ' ων η αίτηση, ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν έγινε δεκτό το αίτημα του αιτητή ήταν το γεγονός της μη απόδειξης της αληθοφάνειας των βασικών ισχυρισμών του και του κλονισμού της αξιοπιστίας του λόγω ουσιωδών αντιφάσεων, ελλείψεων και αδυναμιών όπως εντοπίστηκαν στις συνεντεύξεις. Αυτό είναι ένα εμπόδιο που ρητά αναγνωρίζεται ως κώλυμα στην έγκριση αιτήματος ασύλου, από τις πρόνοιες του ιδίου του Εγχειριδίου στο οποίο παραπέμπει τόσο ο αρμόδιος Λειτουργός στην εισήγησή του, όσο και η Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων στην προσβαλλόμενη απόφασή της...».

Στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, "Το ευεργέτημα της αμφιβολίας πρέπει  να δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί και εξετασθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντος. Οι ισχυρισμοί του αιτούντος πρέπει να παρουσιάζουν συνοχή και αληθοφάνεια και να μην έρχονται σε αντίφαση με γεγονότα που είναι γενικά γνωστά σε όλους".

Επομένως, ορθά δεν παραχωρήθηκε σε αυτήν το ευεργέτημα της αμφιβολίας και ορθά ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης της για διεθνή προστασία.

Ακολούθως, σημειώνεται πως λόγω του ότι οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας αναφορικά με τον λόγο που φέρεται να εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της απορρίφθηκαν ως μη αξιόπιστοι, δεν πληρούνται και οι προϋποθέσεις υπαγωγής της Αιτήτριας στα άρθρα 19 (2) (α) και (β) περί συμπληρωματικής προστασίας, καθώς δεν προέκυψαν στοιχεία εκ των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια κινδυνεύει να αντιμετωπίσει θανατική ποινή ή εκτέλεση κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (α), ή άλλως βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (β).

Αναφορικά δε με την μη πλήρωση των προϋποθέσεων παροχής συμπληρωματικής προστασίας προς το πρόσωπο της Αιτήτριας υπό την έννοια του άρθρου 19 (2) (γ) του Περί Προσφύγων Νόμου ή άλλως του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, κρίνω σκόπιμο να παρατεθούν αρχικά τα κάτωθι:

Το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της «αδιακρίτως ασκούμενης βίας» και της «ένοπλης σύρραξης» και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

Στην υπόθεση Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretarisvan Justitie παρ. 35, το ΔΕΕ αναφέρει ότι «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας[16]» ενώ στην παρ. 37 αναφέρει ότι «η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο». Περαιτέρω το ΔΕΕ στην εν λόγω υπόθεση αποφάσισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών την καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας» (παρ. 39).

Επιπλέον, σύμφωνα με το Εγχειρίδιο της ΕΥΥΑ σχετικά με τη δικαστική ανάλυση του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, ακόμη και αν ο Αιτητής μπορεί να αποδείξει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στην περιοχή καταγωγής του (ή καθ' οδόν προς τη συγκεκριμένη περιοχή καταγωγής), το δικαίωμα επικουρικής προστασίας μπορεί να κατοχυρωθεί μόνο εάν ο Αιτητής δεν μπορεί να επιτύχει εγχώρια προστασία σε άλλο τμήμα της χώρας, καθώς επίσης, όταν αποφασίζεται η τοποθεσία της περιοχής καταγωγής ενός Αιτητή ως προορισμός επιστροφής, απαιτείται η εφαρμογή προσέγγισης βασισμένης στα πραγματικά περιστατικά όσον αφορά την περιοχή του τελευταίου τόπου διαμονής και την περιοχή συνήθους διαμονής.

Εν προκειμένω, αναφορικά με τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, ήτοι την πρωτεύουσα Freetown της Σιέρα Λεόνε, το Δικαστήριο προχώρησε σε επικαιροποιημένη έρευνα αναφορικά με τις επικρατούσες εκεί συνθήκες.

Σύμφωνα με το διαδραστικό χάρτη της διαδικτυακής πύλης  Rule of Law in Armed Conflict (RULAC), πρωτοβουλία της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Σιέρα Λεόνε δεν βρίσκεται υπό ένοπλη σύρραξη.[17]

Σύμφωνα με πρόσφατα αριθμητικά δεδομένα από την βάση δεδομένων ACLED κατά την χρονική περίοδο 25/04/2024 – 25/04/2025 καταγράφηκαν στη χώρα 16  περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 6 ανθρώπινες απώλειες.[18] Επίσης, στην δυτική περιφέρεια/γεωγραφική ζώνη στην οποία υπάγεται η πόλη Freetown, η οποία προσδιορίστηκε ως περιοχή συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, καταγράφηκαν σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα 9 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 2 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Τα 8 περιστατικά έλαβαν χώρα στην πόλη Freetown, χωρίς ωστόσο καταγεγραμμένες απώλειες. Τα 8 περιστατικά κατηγοριοποιήθηκαν ως ακολούθως: 5 διαμαρτυρίες (protests), 2 ταραχές (riots), και 1 περιστατικό βίας κατά πολιτών (violence against civilians).[19] Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της πόλης Freetown ανέρχεται σύμφωνα με εκτιμήσεις για το έτος 2025, στους 1.387.000 κατοίκους.[20]

Τα εν λόγω στοιχεία καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν συνθήκες αδιάκριτης βίας και γενικά δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος για έναν πολίτη να επηρεαστεί προσωπικά μόνο από την παρουσία του στην εν λόγω περιοχή, υπό την έννοια του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ.

Από τα πιο πάνω, δεν προκύπτει οτιδήποτε που να δημιουργεί τέτοιες προϋποθέσεις ώστε, σε περίπτωση επιστροφής της Αιτήτριας στην περιοχή συνήθους διαμονής της, να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι αυτή θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή λόγω της παρουσίας της και μόνο στην εν λόγω περιοχή, αφού πρόκειται για άμαχο πολίτη, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος να υποστεί θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία στη χώρα καταγωγής της.

Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας, παρατηρώ ότι αυτή είναι γυναίκα νεαρής ηλικίας, υγιής, χωρίς να εντοπίζονται οποιοιδήποτε δείκτες ευαλωτότητας. Όσον αφορά τον ισχυρισμό περί έλλειψης εργασιακής πείρας, παρατηρώ ότι η Αιτήτρια έχει ικανοποιητικό μορφωτικό επίπεδο, καθώς ως δήλωσε φοίτησε για 3 χρόνια σε ίδρυμα ανώτερης εκπαίδευσης, ήτοι Abbako Technical Institute, γεγονός το οποίο ενδυναμώνει την ικανότητα της προς εργασία. Επιπρόσθετα, εξετάζοντας την ιδιότητα της Αιτήτριας ως γυναίκα το παρόν Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές με τα ακόλουθα ευρήματα:

Σύμφωνα με δημοσίευση στην ιστοσελίδα των Ηνωμένων Εθνών για τις Γυναίκες (UN Women) «Το συγκεκριμένο τμήμα του οργανισμού (UN Women) είναι έτοιμο να διασφαλίσει ότι οι γυναίκες θα επωφεληθούν από τις πολλές νέες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στη Σιέρα Λεόνε. Κατά τη διαμόρφωση της Ατζέντας για την Ευημερία (Έγγραφο Στρατηγικής για τη Μείωση της Φτώχειας, Poverty Reduction Strategy Paper -PRSP III), το τμήμα του οργανισμού UN Women όχι μόνο διαπίστωσε ότι τα ζητήματα φύλου ενσωματώθηκαν στους επτά πυλώνες του, αλλά υποστήριξε και τη δημιουργία ενός αυτόνομου πυλώνα για το φύλο, του πρώτου στην Αφρική. Το UN Women, σε συνεργασία με την Τεχνική Ομάδα για την Ισότητα των Φύλων, υποστηρίζει τις γυναίκες στη Σιέρα Λεόνε μέσω: (1) της παροχής τεχνικής βοήθειας στις ομάδες της κοινωνίας των πολιτών των γυναικών και στο Υπουργείο Ισότητας των Φύλων στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την αναθεώρηση του συντάγματος και την αναθεώρηση της πολιτικής για την έγγεια ιδιοκτησία· (2) του πολλά υποσχόμενου καταλυτικού ρόλου της Κοινοβουλευτικής Γυναικείας Ομάδας της Σιέρα Λεόνε (SLEFPAC)· (3) της προετοιμασίας εκπαιδεύσεων ευαισθητοποίησης για τις γυναίκες σχετικά με το νομοσχέδιο για την ισότητα των φύλων· και (4) της προετοιμασίας και προσφοράς εκπαίδευσης σε θέματα φύλου σε γυναίκες σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, από το εθνικό έως το τοπικό, από τον κορυφαίο θεσμό (κοινοβούλιο) έως τις γυναίκες στην τοπική αυτοδιοίκηση, τις γυναίκες στην πολιτική (Ένωση Γυναικών Όλων των Πολιτικών Κομμάτων), τις γυναίκες στελέχη και, τέλος, τις γυναίκες σε παραστρατιωτικούς και σε θεσμούς επιβολής του νόμου».[21] Επιπρόσθετα, άρθρο στην ιστοσελίδα του BBC κάνει αναφορά σε πρωτοποριακό νόμο αναφορικά με τα δικαιώματα των γυναικών στη Σιέρα Λεόνε. Ειδικότερα αναφέρει ότι η Σιέρα Λεόνε ψήφισε νόμο ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως «πρωτοποριακός» για τη βελτίωση των δικαιωμάτων των γυναικών. Ο εν λόγω νόμος ορίζει ότι το 30% των θέσεων εργασίας στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα πρέπει να προορίζεται για γυναίκες. Επίσης, σύμφωνα με τον συγκεκριμένο νόμο (Νόμος για την Ισότητα των Φύλων και την Ενδυνάμωση των Γυναικών), οι γυναίκες επωφελούνται από συγκεκριμένες ανώτερες θέσεις στο χώρο εργασίας, τουλάχιστον 14 εβδομάδες άδειας μητρότητας, ίση πρόσβαση σε τραπεζική πίστωση και ευκαιρίες κατάρτισης. Ως περαιτέρω αναφέρει, υπάρχουν σκληρές επιπτώσεις για τους εργοδότες που δεν τηρούν τις νέες αναλογίες των φύλων, συμπεριλαμβανομένων υψηλών προστίμων, ενώ τα ιδρύματα όπως οι τράπεζες που δεν παρέχουν δίκαιη πρόσβαση σε οικονομική υποστήριξη των γυναικών αντιμετωπίζουν ακόμη και πιθανή φυλάκιση. Τα ανωτέρω στοχεύουν στη διευκόλυνση των γυναικών να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις.[22] Επομένως, λαμβάνοντας υπόψιν και τις ιδιαίτερες περιστάσεις της Αιτήτριας, θεωρώ ότι δεν εγείρονται ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι αυτή θα διατρέξει κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της.

Τέλος σημειώνω ότι η παραπομπή σε αποφάσεις αδερφών δικαστών δύναται να γίνει στα πλαίσια αναφοράς εξωτερικών πηγών ή πληροφοριών, αλλά επ’ ουδενί δεν δύναται να λειτουργήσουν υποστηρικτικά ως προς την εσωτερική αξιοπιστία του εκάστοτε Αιτητή/Αιτήτριας. Ως εκ τούτου καμία σύγκριση δεν δύναται να γίνει καθότι η κάθε υπόθεση αξιολογείται εξατομικευμένα.

Επί τη βάσει όλων όσων παρατέθηκαν στην παρούσα απόφαση, το Δικαστήριο κρίνει ότι το αίτημα της Αιτήτριας για διεθνή προστασία εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ήταν το αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και ορθής αξιολόγησης όλων των στοιχείων και δεδομένων, είναι επαρκώς αιτιολογημένη και λήφθηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου, το Σύνταγμα και τις Γενικές Αρχές του Διοικητικού Δικαίου.

Υπό το φως των ανωτέρω  η προσφυγή απορρίπτεται με  1500€ έξοδα εναντίον της Αιτήτριας  και υπέρ των Καθ΄ ων η Αίτηση.

.

 

 

Βούλα Κουρουζίδου - Καρλεττίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.