ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 3164/2024

08 Μαΐου, 2025

[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

N.A.T. από Λεμεσό

Αιτητής

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η Αίτηση

Εμφανίσεις:

Ρ. Καλογήρου (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή

Κ. Χρυσοστόμου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 25/07/24, η οποία του κοινοποιήθηκε αυθημερόν, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος και/ή ζητείται απόφαση του Δικαστηρίου με την οποία να του παραχωρείται καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 16/01/22, στις 03/07/24 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του, στις 04/07/24 συντάχθηκε η έκθεση/εισήγηση και ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 09/07/24, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία η συνήγορος για τον Αιτητή περιόρισε τους νομικούς λόγους για ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης στο ότι η έρευνα της Υπηρεσίας Ασύλου ήτο ελλιπής, ότι λανθασμένα κρίθηκε αναξιόπιστος και/ή η απόφαση απόρριψης του αιτήματος του είναι αναιτιολόγητη, λαμβάνοντας υπόψη εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Απέσυρε δε τους λόγους ακύρωσης που συνδέονται με αναρμοδιότητα αποφασίζοντος οργάνου. 

 

Οι Καθ΄ ων η αίτηση σε απάντηση των ισχυρισμών του Αιτητή υιοθέτησαν το περιεχόμενο της ένστασης/έκθεσης/εισήγησης και υποστήριξαν ότι οι ισχυρισμοί του δεν εμπίπτουν στην έννοια του καθεστώτος πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας καθότι κρίθηκε αναξιόπιστος. Προβάλλουν ότι η απόφαση είναι αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και είναι αιτιολογημένη.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν.73(Ι)/2018), προχωρεί σε αξιολόγηση της ουσίας του αιτήματος ασύλου του Αιτητή σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς της δικηγόρου του, των θέσεων των Καθ΄ ων η αίτηση και του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ»).

 

Όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού έγιναν αποδεκτά τα προσωπικά του στοιχεία και προφίλ του  Αιτητή κατά την αξιολόγηση της αίτησης του (ερυθρά 103-102 ΔΦ). Απορρίφθηκε, όμως, ο ισχυρισμός του ότι απειλείται από μέλη της μυστικής κοινωνίας λόγω του ότι αρνήθηκε να ολοκληρώσει τη μύηση του σε αυτή, καθότι οι σχετικές δηλώσεις/απαντήσεις του κρίθηκαν ότι στερούνταν επαρκών πληροφοριών, ευλογοφάνειας, και λόγω ύπαρξης αντιφάσεων, ανακριβειών και ασυνεπειών στο αφήγημα του. Ειδικότερα, όπως προκύπτει ενδελεχώς και αναλυτικά από την έκθεση/εισήγηση του λειτουργού ο Αιτητής σε διευκρινιστικές ερωτήσεις ανέφερε πως ο πατέρας του κατείχε υψηλή θέση στην μυστική κοινωνία Gbangbani, ενώ όταν ρωτήθηκε για το επάγγελμα του ανέφερε πως ο πατέρας του ήταν αγρότης. Παρατηρείται ασυνέπεια και έλλειψη ευλογοφάνειας στα λεγόμενα του αφού τα περισσότερα μέλη των μυστικών κοινοτήτων που κατέχουν περίοπτες θέσεις, αποτελούν και υψηλόβαθμα μέλη της κοινωνίας. Επίσης, παρατηρείται αντίφαση και μη ευλογοφάνεια στα λεγόμενα του, σχετικά με το γεγονός πως στις εν λόγω κοινότητες ο πρωτότοκος υιός της οικογένειας αντικαθιστά τον πατέρα του, ενώ ο Αιτητής αποτελεί τον τελευταίο σε σειρά υιό της οικογένειας (και επιπρόσθετα ο πρωτότοκος υιός είναι ήδη μυημένος στη κοινότητα). Ο Αιτητής δεν μπόρεσε να υποδείξει καμία πληροφορία σε σχέση με το άνω γεγονός, το αφήγημα του ήταν γενικό και μη ευλογοφανές με ελλιπείς αναφορές σε σχέση με την μυστική κοινότητα Gbangbani, οι δηλώσεις του δεν είχαν την απαιτούμενη χρονική συνάφεια και υπέπεσε σε αντιφάσεις αναφορικά με το χρονικό των περιγραφόμενων συμβάντων (ερυθρά 101-96 ΔΦ). Συνακόλουθα, αναφορικά με τον ισχυρισμό του περί ισχυριζόμενων απειλών από μέλη της κοινότητας Gbangbani για άρνηση ολοκλήρωσης της μύησης του σε αυτήν, εντοπίστηκε η ίδια έκταση ελλιπούς λεπτομερειών και εξειδίκευσης, ως επίσης, ότι υπήρχαν ασυνάφειες στα λεχθέντα του Αιτητή.

 

Ειδικότερα, όπως προκύπτει ενδελεχώς και αναλυτικά από την έκθεση/εισήγηση του λειτουργού ο Αιτητής δεν έδωσε επαρκή επεξήγηση σχετικά το πως ενώ τα μέλη της κοινότητας γνώριζαν που βρισκόταν καθ’ ότι τον είχαν εντοπίσει ωστόσο, δεν τον προσέγγισαν προσωπικά, ούτε τον έβλαψαν με οποιοδήποτε τρόπο. Ούτε ήταν σαφής στη δήλωση του πως εάν επιστρέψει θα τον εντοπίσουν, αν όχι σωματικά τότε πνευματικά (μέσω πνευματικών δυνάμεων). Ως εκ τούτου, δεν ήταν συναφής και συγκεκριμένος σε σχέση με ύπαρξη δίωξης ή οποιασδήποτε μορφής βλάβη (ερυθρό 101-96 ΔΦ).

 

Μετά από συνολική αξιολόγηση της γενικότερης αξιοπιστίας του Αιτητή και των όσων τέθηκαν ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου υπό μορφή δηλώσεων και εγγράφων^[1], διαπιστώνω ότι η αξιοπιστία του επί αυτών των σημείων του αιτήματος του, δεν τεκμηριώνεται. Η πλήρης εικόνα που διαμορφώνεται μέσω των στοιχείων του φακέλου του, κατόπιν ορθολογικής ανάλυσης και δίκαιης στάθμισής τους^[2], επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα του λειτουργού. Επιπρόσθετα, από τις απαντήσεις του, κατά τη διαδικασία της συνέντευξης, διαπιστώνεται ότι δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023, βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11 και Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131 – Βλέπε επίσης, §205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες) Ειδικότερα δε, η αφήγηση του Αιτητή δεν προσδίδει τέτοια αληθοφάνεια, ενώ στερείται της αναμενόμενης λεπτομέρειας και εξειδίκευσης, ώστε να μπορεί εύλογα να θεωρηθεί ότι ο ίδιος καταδιώκεται στη χώρα του από τη μυστική κοινωνία Gbangbani και ότι κινδυνεύει η ζωή του λόγω τούτου (ως ο σχετικός ισχυρισμός της συνηγόρου του). Συγκεκριμένα, στερούνται ευλογοφάνειας οι ισχυρισμοί του, περί απειλών από μέλη της μυστικής κοινωνίας Gbangbani λόγω του ότι αρνήθηκε να ολοκληρώσει τη μύηση του σε αυτή – ειδικά λόγω της ανεπάρκειας των δηλώσεων του. Σημειώνεται ότι η αρμόδια αρχή κατά την αξιολόγηση του αιτήματος του παρέθεσε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές, αναφορικά με τις μυστικές κοινωνίες στη χώρα, και συγκεκριμένα για τη μυστική κοινότητα Gbangbani, εντοπίζοντας πως στη Σιέρρα Λεόνε, οι μυστικές κοινωνίες είναι οργανωμένες ιεραρχικά και πως ο ηγέτης τους είναι σε θέση να επικοινωνεί με πνεύματα. Με βάση την κοινωνικο-πολιτισμική μελέτη, αποκαλύπτεται ο σημαντικός ρόλος των μυστικών κοινωνιών στην προστασία των ιερών δασών, τοποθετώντας τις ομάδες Poro, Bondo και Gbangbani ανάμεσα στις πιο ισχυρές της χώρας. Το Δικαστήριο προέβη σε περαιτέρω εξωτερική έρευνα, σε ό,τι αφορά μυστικές κοινωνίες και τις τελετές μύησης εντοπίζοντας, ότι οι μυστικές κοινότητες αποτελούν ουσιώδες μέρος της κουλτούρας της Σιέρρα Λεόνε, με τους πρωταρχικούς τους σκοπούς τη ρύθμιση της σεξουαλικής ταυτότητας και κοινωνικής συμπεριφοράς και τη μεσολάβηση της σχέσης με τον πνευματικό κόσμο.[3] Με βάση δημοσίευμα του Ιανουαρίου 2019, «η Κυβέρνηση της Σιέρρα Λεόνε απαγόρευσε τις τελετές μυήσεων στις Μυστικές Κοινότητες της χώρας, καθ΄ ότι απεβίωσαν δυο νέοι άντρες κατά την διάρκεια επιβαλλόμενων μυήσεων και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες»[4]. Το συμβάν επιβεβαιώθηκε από την έκθεση της Ολλανδικής Υπηρεσίας Immigration and Naturalisation, η οποία αναφέρει ότι στις αρχές του 2019, απαγορεύτηκε η τέλεση τελετουργιών μύησης στις μυστικές οργανώσεις Bondo και Poro, έπειτα από μια αρνητική εξέλιξη κατά τη διάρκεια μύησης ανδρών στην οργάνωση Poro. Πληροφορίες δε από την χώρα καταγωγής του Αιτητή σε σχέση ειδικότερα με την μυστική κοινωνία Gbangbani είναι λιγοστές. Ωστόσο, αναφέρεται ως μία από τις πολλές τέτοιες ανδρικές αιρέσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα και συγκεκριμένα, ως η κυρίαρχη της βορειανατολικής Σιέρρα Λεόνε, η οποία ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στις περιοχές όπου ομιλούνται τα Kuranko, Limba, και Loko, ενώ κατά τον 20ό αιώνα εξαπλώθηκε σε κάποιες περιοχές όπου ομιλούνται τα Temne.[5] Τέλος, αναφορικά με την δήλωση του Αιτητή πως εάν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του, θα τον εντοπίσουν αν όχι σωματικά τότε πνευματικά (μέσω πνευματικών δυνάμεων αφού του έβαλαν κάτι μέσα στο αίμα του) αρκεί από μόνο του για να καταστήσει μη αληθοφανή τον ισχυρισμό του, εξάλλου, κρίθηκε εσωτερικά αναξιόπιστος. Από το σύνολο του αφηγήματος του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπό του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες). Το αφήγημα του Αιτητή ενέχει στοιχεία αντιφάσεων και σημαντικών ελλείψεων, ενώ παρουσιάζονται στοιχεία στις περιγραφές του που δημιουργούν ισχυρούς λόγους αμφισβήτησης της αλήθειας των δηλώσεων του και ο ίδιος δεν έχει παράσχει ικανοποιητικές εξηγήσεις των προβαλλόμενων ανακριβειών του^[6]. Δεν έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, κακοποιηθεί, ή ότι καταζητείται και διώκεται, είτε από τις αρχές της χώρας του, είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα 3Α και 3Β του περί Προσφύγων Νόμου 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023), και/ή ούτε οι αδιευκρίνιστες και αόριστες απειλές που προβάλλει πληρούν τα κριτήρια μορφής δίωξης ως οι πρόνοιες του Άρθρου 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000). Ούτε κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία υπέδειξε σημεία επί της συνέντευξης ή της έκθεσης/εισήγησης που να τεκμηριώνουν ελλιπή υπό τις περιστάσεις έρευνα της αρμόδιας αρχής κατά την αξιολόγηση των ισχυρισμών του, ούτε προσκομίστηκε οποιαδήποτε μαρτυρία για αξιολόγηση και/ή για να ενισχυθεί το αίτημά του. Συνεπώς, η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι αιτιολογημένη, λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα και στα πλαίσια του Νόμου, καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις του Αιτητή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000).

 

Ως προς το εάν η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000) και κατέληξε ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται (ερυθρό 90-88 ΔΦ). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης, ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε, ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης διαπιστώνεται ότι δεν παρατηρούνται ένοπλες συγκρούσεις στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής και περιοχή όπου αναμένεται να επιστρέψει ο Αιτητής και/ή δεν υφίσταται κατάσταση αδιάκριτης βίας. Από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας, σύμφωνα με στοιχεία από τη βάση δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), επιβεβαιώνονται τα στοιχεία της έκθεσης.^[7] Ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας στη βόρεια περιφέρεια της Σιέρρα Λεόνε όπου υπάγεται η πόλη Kambia, κατά το χρονικό διάστημα 04/05/24 έως 02/05/25 καταγράφηκαν 4 περιστατικά από τα οποία δε, δεν καταγράφηκαν οποιεσδήποτε απώλειες ανθρώπινων ζωών.[8] Εξ αυτών, 1 καταγράφηκε ως «βία κατά πολιτών» ("violence against civilians") και 2 ως «αναταραχές» ("riots"). Κατά το ίδιο διάστημα, δεν καταγράφηκαν οποιαδήποτε περιστατικά στη πόλη Kambia.[9] Ως εκ τούτου, καταδεικνύεται ότι στην εν λόγω περιοχή όπου αναμένεται να επιστρέψει ο Αιτητής, δεν υφίσταται (ως και τα συμπεράσματα του λειτουργού) κατάσταση ένοπλης σύρραξης επιφέρουσα συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας, και άρα, παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοσμένης κλίμακας» όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης[10].

 

Ως εκ των ανωτέρω, δεν διαπιστώνεται ελλιπής έρευνα, αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345). Ούτε ο Αιτητής υπέδειξε τότε (αλλά ούτε υποδεικνύει τώρα μέσω της προσφυγής του) τι ακριβώς δεν λήφθηκε υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου το οποίο έπρεπε να ληφθεί υπόψη ή όχι κατά την έκδοση της απόφασης. Η δε επάρκεια της αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου του Αιτητή, ήτοι της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας, (1998) 3 Α.Α.Δ.270). Το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα, ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.

 

Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ’ ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

 

                 Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.