ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 3214/2024

07 Μαΐου, 2025

[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

M. T. από Λευκωσία

Αιτητής

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η Αίτηση

Εμφανίσεις:

Ρ. Καλογήρου (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή

Κ. Χρυσοστόμου (κα) για Α. Αναστασιάδη (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 23/07/24, η οποία του κοινοποιήθηκε αυθημερόν, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος και/ή ζητείται απόφαση του Δικαστηρίου με την οποία να του παραχωρείται καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 04/05/22, στις 05/07/24 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του, στις 10/07/24 συντάχθηκε η έκθεση/εισήγηση και ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης 11/07/24, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία η συνήγορος για τον Αιτητή περιόρισε τους νομικούς λόγους για ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης στο ότι η έρευνα της Υπηρεσίας Ασύλου ήτο ελλιπής, ότι λανθασμένα κρίθηκε αναξιόπιστος και/ή η απόφαση απόρριψης του αιτήματος του είναι αναιτιολόγητη, λαμβάνοντας υπόψη εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Απέσυρε δε τους λόγους ακύρωσης που συνδέονται με αναρμοδιότητα αποφασίζοντος οργάνου. 

 

Οι Καθ΄ ων η αίτηση σε απάντηση των ισχυρισμών του Αιτητή υιοθέτησαν το περιεχόμενο της ένστασης/έκθεσης/εισήγησης και υποστήριξαν ότι οι ισχυρισμοί του δεν εμπίπτουν στην έννοια του καθεστώτος πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας καθότι κρίθηκε αναξιόπιστος. Προβάλλουν ότι η απόφαση είναι αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και είναι αιτιολογημένη.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν.73(Ι)/2018), προχωρεί σε αξιολόγηση της ουσίας του αιτήματος ασύλου του Αιτητή σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς της δικηγόρου του, των θέσεων των Καθ΄ ων η αίτηση και του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ»).

 

Όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού έγιναν αποδεκτά τα προσωπικά του στοιχεία και προφίλ του  Αιτητή κατά την αξιολόγηση της αίτησης του (ερυθρά 79-78 του ΔΦ). Απορρίφθηκε, όμως, ο ισχυρισμός του ισχυριζόμενου φόβου για εξαναγκασμό συμμετοχής του σε παραδοσιακά τελετουργικά από την κοινότητα Poro[1] τα οποία έρχονται σε αντίθεση με την πίστη του, καθότι οι σχετικές δηλώσεις/απαντήσεις του κρίθηκαν ότι στερούνταν ευλογοφάνειας, συνοχής, επαρκών πληροφοριών και λόγω ύπαρξης αντιφάσεων στο αφήγημα του. Ειδικότερα, όπως προκύπτει ενδελεχώς και αναλυτικά από την έκθεση/εισήγηση του λειτουργού, το αφήγημα του Αιτητή ήταν γενικό και μη ευλογοφανές με ελλιπείς αναφορές αναφορικά με την Poro society, δεν γνώριζε λεπτομέρειες σχετικά με την εν λόγω κοινότητα, ούτε οι δηλώσεις του είχαν την απαιτούμενη χρονική συνάφεια και υπέπεσε σε αντιφάσεις αναφορικά με το χρονικό των περιγραφόμενων συμβάντων (ερυθρά 78-75 ΔΦ). Ειδικότερα, ο Αιτητής δεν ήτο λεπτομερής σχετικά με την άρνηση παροχής πληροφοριών από τον πατέρα του ο οποίος αποτελούσε ενεργό μέλος της κοινότητας, ενώ παρατηρείται αντίφαση αναφορικά με την αιτία θανάτου του πατέρα του αφού στην αρχική αίτηση κατέγραψε ως αιτία τον ιό του Embola ενώ κατά την συνέντευξη ανέφερε πως δεν θυμάται να κατέγραψε κάτι τέτοιο. Περαιτέρω, δεν έδωσε επαρκή επεξήγηση σχετικά με τις προσεγγίσεις από τα μέλη της ανωτέρω μυστικής κοινότητας και ούτε ήταν συναφής και συγκεκριμένος σε σχέση με ύπαρξη δίωξης ή οποιασδήποτε μορφής βλάβη (ερυθρό 76-75 ΔΦ).

 

Μετά από συνολική αξιολόγηση της γενικότερης αξιοπιστίας του Αιτητή και των όσων τέθηκαν ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου υπό μορφή δηλώσεων^[2], διαπιστώνω ότι η αξιοπιστία του επί αυτών των σημείων του αιτήματος του, δεν τεκμηριώνεται. Η πλήρης εικόνα που διαμορφώνεται μέσω των στοιχείων του φακέλου του, κατόπιν ορθολογικής ανάλυσης και δίκαιης στάθμισής τους^[3], επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα του λειτουργού. Επιπρόσθετα, από τις απαντήσεις του, κατά τη διαδικασία της συνέντευξης, διαπιστώνεται ότι δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023, βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11 και Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131 – Βλέπε επίσης, §205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες)

Ειδικότερα δε, η αφήγηση του Αιτητή δεν προσδίδει τέτοια αληθοφάνεια, ενώ στερείται της αναμενόμενης λεπτομέρειας και εξειδίκευσης, ώστε να μπορεί εύλογα να θεωρηθεί ότι ο ίδιος καταδιώκεται στη χώρα του από την Poro society και ότι κινδυνεύει η ζωή του λόγω τούτου (ως ο σχετικός ισχυρισμός της συνηγόρου του). Συγκεκριμένα, στερούνται ευλογοφάνειας οι ισχυρισμοί του, περί του ότι ήθελαν να τον μυήσουν στην Poro society – ειδικά λόγω της ανεπάρκειας των δηλώσεων του.

 

Από πληροφορίες σε εξωτερικές πηγές, αναφορικά με την τελετή μύησης στην εν λόγω κοινότητα, εντοπίστηκαν τα εξής: Σύμφωνα με έκθεση του Συμβουλίου για τη Μετανάστευση και τους Πρόσφυγες του Καναδά που δημοσιεύτηκε το 2017, «η Poro Society είναι μια μυστική οργάνωση αρρένων που έχει ως κεντρικό στόχο την προετοιμασία των έφηβων αγοριών ώστε να πάρουν τη θέση τους στην κοινωνία. Η διαδικασία της μύησης γίνεται σε μια σειρά από τελετουργίες που διαρκούν από τον Νοέμβριο έως τον Μάιο και στο τέλος αυτής τα νέα μέλη σημαδεύονται με ουλές. Κατά τη διαδικασία της μύησης τα αγόρια μένουν σε μια κατασκήνωση μακριά από τους γονείς και τους φίλους τους, κοιμούνται στην ύπαιθρο και φωνάζουν για να τρομάξουν αγνώστους που τυχαίνει να πλησιάσουν. Εκεί μαθαίνουν τις αρχαίες παραδόσεις και εξασκούνται στο τύμπανο και τα τραγούδια των Poro. Έπειτα, οδηγούνται ενώπιον μασκοφόρων που υποδύονται πνεύματα. Στο τέλος της εκπαίδευσής τους, επιστρέφουν στην κοινότητα ως πλήρως ανεπτυγμένοι ενήλικες».[4] Να σημειωθεί, πως δημοσίευμα του Ιανουαρίου 2019, «The Sierra Leone Telegraph» αναφέρεται ότι «η Κυβέρνηση της Σιέρρα Λεόνε απαγόρευσε τις τελετές μυήσεων στις Μυστικές Κοινότητες της χώρας, καθ΄ ότι απεβίωσαν δυο νέοι άντρες κατά την διάρκεια επιβαλλόμενων μυήσεων και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες»[5]. Το συμβάν επιβεβαιώνεται από την έκθεση της Ολλανδικής Υπηρεσίας Immigration and Naturalisation, η οποία αναφέρει τον Οκτώβριο του 2022 ότι στις αρχές του 2019, απαγορεύτηκε η τέλεση τελετουργιών μύησης στις μυστικές οργανώσεις Bondo και Poro, έπειτα από μια αρνητική εξέλιξη κατά τη διάρκεια μύησης ανδρών στην οργάνωση Poro. Περαιτέρω, σχετικά με την αναγκαστική μύηση και τη δυνατότητα άρνησης, σύμφωνα με αναφορές σε διαθέσιμες πηγές δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τις επιπτώσεις που θα αντιμετωπίσει κάποιος σε περίπτωση που αρνηθεί να ενταχθεί στην Poro Society.[6] Ωστόσο, άρθρο τοπικού τύπου αναφέρει ότι σε περίπτωση που κάποιος του οποίου το όνομα είναι στη λίστα για να συμμετάσχει σε τελετή μύησης έχει δύο επιλογές, είτε να αποδεχθεί την ένταξή του είτε να εγκαταλείψει μία για πάντα το χωριό.[7] Επομένως, αν και ορισμένες από τις δηλώσεις του Αιτητή βρίσκουν έρεισμα στις διαθέσιμες πληροφορίες, ωστόσο, επί το πλείστο έρχονται σε αντίφαση με εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Ενδεικτικά μια από αυτές, αναφέρει ότι η μύηση των αγοριών γίνεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας τους με σκοπό την προετοιμασία των έφηβων αγοριών στην κοινωνία και την ενήλικη ζωή – δεδομένο το οποίο δεν συνάδει με την ηλικιακή ομάδα του Αιτητή. Ο Αιτητής συγκεκριμένα αναφέρει πως η πρώτη φορά που η κοινότητα τον προσέγγισε ήταν περί τα τέλη του 2021, όταν ήταν πλέον ενήλικας, δεδομένο το οποίο πλήττει την αξιοπιστία του.

 

Εξάλλου, τα όσα επικαλείται – επί αυτού του σημείου- αφορούν ιδιώτη φορέα δίωξης, όπως εν προκειμένω τη κοινότητα Poro, που δεν εμπίπτουν στον ορισμό του πρόσφυγα, αλλά ούτε και απέδειξε επαρκώς ο Αιτητής ότι υπάρχει δίωξη και/ή δεν ήταν σε θέση να έχει προστασία από τις αρχές της χώρας του. Από το σύνολο του αφηγήματος του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπό του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες). Το αφήγημα του Αιτητή ενέχει στοιχεία αντιφάσεων και σημαντικών ελλείψεων, ενώ παρουσιάζονται στοιχεία στις περιγραφές του που δημιουργούν ισχυρούς λόγους αμφισβήτησης της αλήθειας των δηλώσεων του και ο ίδιος δεν έχει παράσχει ικανοποιητικές εξηγήσεις των προβαλλόμενων ανακριβειών του^[8]. Δεν έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, κακοποιηθεί, ή ότι καταζητείται και διώκεται, είτε από τις αρχές της χώρας του, είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα 3Α και 3Β του περί Προσφύγων Νόμου 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023), και/ή ούτε οι αδιευκρίνιστες και αόριστες απειλές που προβάλλει πληρούν τα κριτήρια μορφής δίωξης ως οι πρόνοιες του Άρθρου 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000). Πλην των προαναφερθέντων, πρέπει επίσης να τονιστεί και το ότι ο Αιτητής δεν ανήκει σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, φυλετική/εθνοτική, στρατιωτική οργάνωση ή κοινωνική ομάδα στη χώρα καταγωγής του, ενώ σε περίπτωση επιστροφής του δεν θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας του. Σημειώνεται ότι ούτε κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία υπέδειξε σημεία επί της συνέντευξης ή της έκθεσης/εισήγησης που να τεκμηριώνουν ελλιπή υπό τις περιστάσεις έρευνα της αρμόδιας αρχής κατά την αξιολόγηση των ισχυρισμών του, ούτε προσκομίστηκε οποιαδήποτε μαρτυρία για αξιολόγηση και/ή για να ενισχυθεί το αίτημά του. Συνεπώς, η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι αιτιολογημένη, λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα και στα πλαίσια του Νόμου, καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις του Αιτητή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000).

 

Ως προς το εάν η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000) και κατέληξε ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται (ερυθρό 56 ΔΦ). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης, ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε, ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης διαπιστώνεται ότι δεν παρατηρούνται ένοπλες συγκρούσεις στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής και συγκεκριμένα στη πρωτεύουσα της Σιέρρα Λεόνε, «Freetown» όπου αναμένεται να επιστρέψει ο Αιτητής και/ή δεν υφίσταται κατάσταση αδιάκριτης βίας. Από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας, σύμφωνα με στοιχεία από τη βάση δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), επιβεβαιώνονται τα στοιχεία της έκθεσης.^[9] Το δε ασφαλές της πόλης Freetown, επιβεβαιώνεται σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED,  κατά το διάστημα από τις 27/05/24 έως τις 25/05/25 όπου καταγράφηκαν 8 περιστατικά ασφαλείας από τα οποία δε, δεν καταγράφηκαν οποιεσδήποτε απώλειες ανθρώπινων ζωών.[10] Εξ αυτών των 8 περιστατικών, 5 καταχωρήθηκαν ως «διαμαρτυρίες» ("protests"), 1 ως «βία κατά πολιτών» ("violence against civilians") και 2 ως «αναταραχές» ("riots").[11] Σημειώνεται ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις για το έτος 2024, ο πληθυσμός της πόλης Freetown ανέρχεται σε περίπου σε 1,347,560 κατοίκους[12]. Ως εκ τούτου, καταδεικνύεται ότι στην εν λόγω περιοχή όπου αναμένεται να επιστρέψει ο Αιτητής, δεν υφίσταται (ως και τα συμπεράσματα του λειτουργού) κατάσταση ένοπλης σύρραξης επιφέρουσα συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας, και άρα, παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοσμένης κλίμακας» όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης[13]. Εξάλλου, ούτε τα ατομικά χαρακτηριστικά και στοιχεία του Αιτητή, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι με την επιστροφή του στον τόπο διαμονής, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη.

 

Για όλους τους πιο πάνω λόγους, δεν διαπιστώνω ελλιπή έρευνα αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ) ούτε προκύπτει ανεπαρκής αιτιολόγηση της διοικητικής απόφασης (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270). Το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα, ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.

 

Η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

 

 

 

              Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.