ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 3794/2024

22 Μαΐου, 2025

[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Κ.Α. (ARCXXX) από Σομαλία και τώρα Λευκωσία

Αιτητής

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου του Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας

 

Καθ' ων η Αίτηση

Εμφανίσεις:

Γ. Βασιλόπουλος (κος), Δικηγόρος για τον Αιτητή.

Κ. Μιχαηλίδου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

Αιτητής Παρών.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα προσφυγή προσβάλλεται η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου που περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 26/09/24, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για διεθνή προστασία ως άκυρη και/ή παράνομη και/ή αντισυνταγματική και/ή στερούμενη οιουδήποτε νομικού αποτελέσματος και είναι αποτέλεσμα πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου και/ή ζητείται ακύρωση της απόφασης επιστροφής και/ή η παραχώρηση στον Αιτητή καθεστώτος διεθνούς προστασίας.

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 04/04/21, στις 10/09/24 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του και στις 11/09/24 εκδόθηκε η σχετική έκθεση/εισήγηση. Αυθημερόν αποφασίστηκε η απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Ο δικηγόρος για τον Αιτητή υιοθέτησε το περιεχόμενο της Γραπτής του Αγόρευσης. Διατείνεται μέσω αυτής ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας και/ή ότι δεν αξιολογήθηκε επαρκώς ο βάσιμος φόβος δίωξης του Αιτητή, ότι δεν εξετάστηκαν εξατομικευμένα όλες οι δηλώσεις και/ή τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά παράβαση της σχετικής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ και/ή της σχετικής νομολογίας του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι δεν έγινε επαρκής εκτίμηση της ατομικής του κατάστασης, ότι η διάρκεια της συνέντευξης ήτο ανεπαρκής και ότι ο λειτουργός επέδειξε μεροληπτική στάση. Παραθέτει δε παραπομπές σε διαδικτυακούς συνδέσμους  αναφορικά με διάφορα ζητήματα σε σχέση με την χώρα καταγωγής του Αιτητή και διατείνεται ότι από τα στοιχεία αυτά καταδεικνύεται η γενική κατάσταση ανασφάλειας που επικρατεί στην Σομαλία σε σχέση με την ένοπλη ομάδα Al Shabaab[1].

 

Αποτελεί επίσης ισχυρισμό του ότι δεν αφιερώθηκε ο κατάλληλος χρόνος για μελέτη της έκθεσης/εισήγησης από το αποφασίζον όργανο και εγείρεται αριθμός λόγων ακύρωσης που συνδέονται με αναρμοδιότητα ήτοι: (α) ότι η εξουσιοδότηση ημερομηνίας 09/06/22 που δόθηκε από τον τέως Υπουργό Εσωτερικών προς το πρόσωπο του κ. Α. Αγρότη έχει παύσει να ισχύει από την 01/03/23 που ανέλαβε νέος Υπουργός Εσωτερικών (παραπέμπει στα Άρθρα 8, 15 και 17 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου 1999 έως 2020 (Ν. 158 (Ι)/1999) και/ή συγγράμματα και/ή σχετική νομολογία και σε απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας με Αρ.1885/2012, 3882/2008, (β) υποδεικνύεται ότι η απόσπαση της κας Χρυσομηλά-Κουρσουμπά, που είχε οριστεί για να ασκεί καθήκοντα Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου, έχει λήξει από τις 08/12/22 (ως η Εφημερίδα της Δημοκρατίας Αρ.5272, ημερομηνίας 16/04/20), επομένως, δεν υπήρχε πρόσωπο που να προΐστατο της αρμόδιας αρχής και ο κος Α. Αγρότης δεν θα μπορούσε να ασκεί τις εξουσίες/καθήκοντα για Προϊστάμενο (που δεν υπήρχε επί της θέσης αυτής φυσικό πρόσωπο κατά τον ουσιώδη χρόνο), (γ) ότι η εξουσιοδότηση ημερομηνίας 09/06/22 περιορίζεται σε αποφάσεις που λαμβάνει ο κος Α. Αγρότης σε εκθέσεις/εισηγήσεις που υποβάλλονται από λειτουργούς ορισμένου χρόνου ενώ από τον φάκελο της υπόθεσης δεν προκύπτει το καθεστώς της λειτουργού «CAS62». Ούτε υπάρχει δημοσίευση των όποιων εξουσιοδοτήσεων, συνεπώς, αυτές είναι άκυρες, αφού ως κανονιστική απόφαση/ κανονιστική πράξη για να έχει ισχύ θα έπρεπε να έχει δημοσιευθεί και/ή ολοκληρώνεται και/ή καθίσταται ενεργή μόνο εάν έχει δημοσιευθεί (παραπέμποντας γενικά σε αριθμούς αποφάσεων του Συμβουλίου Επικρατείας, Εγχειρίδιο Ε. Σπηλιωτόπουλου και Άρθρο 297 Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

 

Οι Καθ' ων η αίτηση απαντούν ότι η προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα ουσιώδη στοιχεία, γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, και ότι η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη. Υπογραμμίζουν ότι οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί για παροχή διεθνούς προστασίας κρίθηκαν αναξιόπιστοι, γίνεται δε επί τούτου ενδελεχής καταγραφή των λόγων που κρίθηκε αναξιόπιστος. Απορρίπτουν όλους του ισχυρισμούς για μη επαρκή εξέταση και εξατομικευμένη αξιολόγηση της αίτησης του Αιτητή καθότι διερευνήθηκαν όλες οι δηλώσεις του, έγινε αξιολόγηση του κινδύνου επιστροφής του μέσω εξωτερικών πηγών πληροφόρησης και της κατάστασης ασφαλείας προτού απορριφθεί το αίτημα του. Υποδεικνύουν ότι οι ηλεκτρονικοί σύνδεσμοι που παραθέτει ο Αιτητής μέσω της Γραπτής Αγόρευσης δεν συμμορφώνονται με τους διαδικαστικούς κανονισμούς, ούτε τεκμηριώνεται κατά πόσο η μη αξιολόγηση του εγγράφου που προσκόμισε αφορά σε παρελθούσα δίωξη ή βλάβη.  Αναφορικά με τους ισχυρισμούς για αναρμοδιότητα αποφασίζοντος οργάνου υποστηρίζουν ότι: (α) από την επιστολή ημερομηνίας 11/09/24 (κατατέθηκε ως Τεκμήριο 2 στα πλαίσια ακροαματικής διαδικασίας) προκύπτει ότι το καθεστώς εργοδότησης του λειτουργού είναι με αυτό του ορισμένου χρόνου άρα υπάρχει συμμόρφωση με τις πρόνοιες της εξουσιοδότησης ημερομηνίας 09/06/22, (β) βάσει της εξουσιοδότησης ο κος Αγρότης είναι δεόντως εξουσιοδοτημένος όπως εκτελεί καθήκοντα Προϊστάμενου και/ή ουδέποτε αυτή έχει ανακληθεί και είναι σύμφωνη τόσο με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 έως 2023 (Ν.6(Ι)/2000) όσο και των προνοιών του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου 1999 έως 2020 (Ν. 158 (Ι)/1999) παρέπεμψαν δε σε σχετική νομολογία επί του θέματος σημειώνοντας ότι αφού η εξουσιοδότηση ουδέποτε ανακλήθηκε και/ή μέχρι την ανάκληση της ισχύει έστω και αν στο μεταξύ επήλθε αλλαγή στο πρόσωπο που την εξέδωσε, (γ) σε σχέση με την κα Χρυσομηλά απάντησαν ότι κατά τον ουσιώδη χρόνο ο κος Α. Αγρότης εξουσιοδοτήθηκε από τον Υπουργό να ενεργεί ως προϊστάμενος και όχι σε αντικατάσταση του, επομένως, δεν ενδιαφέρει και δεν μπορεί να απασχολεί το Δικαστήριο όποιο πρόσωπο ανέλαβε τα καθήκοντα προϊσταμένου.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Θα πρέπει να υποδειχθεί ότι μεγάλο μέρος της Γραπτής Αγόρευσης του δικηγόρου του Αιτητή αναλώνεται σε επανάληψη αρχών του διοικητικού δικαίου και/ή Νόμων και/ή κανόνων δικαίου χωρίς να γίνεται ουσιαστική υπαγωγή των πραγματικών περιστάσεων και νομικών δεδομένων της υπόθεσης με αποτέλεσμα να καθίστανται ανεπαρκούς αιτιολόγησης. Με βάση τον Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, που εφαρμόζονται κατ’ αναλογία και από το παρόν Δικαστήριο (Βλέπε Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας  Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019), επιβάλλεται η υποχρέωση στον αιτητή όχι μόνο να εγείρει με το δικόγραφο του όλα τα σημεία τα οποία υποστηρίζουν την προσφυγή του αλλά ταυτόχρονα να τα αιτιολογεί πλήρως. Η αιτιολόγηση νομικών σημείων είναι απαραίτητη για την εξέταση λόγων ακύρωσης από το Δικαστήριο, οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια, αναπόφευκτα επηρεάζει τη νομική τους βάση με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να κριθούν αναιτιολόγητοι και ανεπίδεκτοι δικαστικής εκτίμησης. Επομένως, δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί ισχυρισμοί που δεν εξειδικεύονται ή δεν αιτιολογούνται διότι με αυτό τον τρόπο το Δικαστήριο, παρόλο που ασκεί και έλεγχο ουσίας, θα οδηγείτο σε συζήτηση σχεδόν οιουδήποτε θέματος κατά παράβαση των δικονομικών διατάξεων και του ρόλου που διαδραματίζουν στον καθορισμό των επίδικων θεμάτων και της διεξαγωγής της διοικητικής δίκης. (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Latomia Estate Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533, Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 Α.Α.Δ. 598, επίσης - Ιωσηφίδης ν. Γενικού Εισαγγελέα (1990) 3 Α.Α.Δ. 4599, Kadivari ν. Δημοκρατίας (αρ. 2) (1992) 4 Α.Α.Δ. 2924, βλέπε επίσης Υπόθ. Αρ. 107/2017, Χριστόδουλος Μιχαήλ (Συνταγματάρχης) κ.α. ν. Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπουργού Άμυνας, ημερομηνίας 11/12/2017 -όπου γίνεται επανάληψη της πάγιας νομολογίας επί του ζητήματος και ειδικά την Ε.Δ.Δ.Δ.Π. Αρ. 61/2022, LOUISE GARCIA NYEMB v. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ, ημερ.30/10/24 αναφορικά με τους δικονομικά παραδεκτούς λόγους ακύρωσης). Πρόσθετα, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη οι ηλεκτρονικοί σύνδεσμοί και/ή οι παραπομπές στις ιστοσελίδες μέσω Γραπτής Αγόρευσης του Αιτητή οι οποίες υποβάλλονται κατά παράβαση του Κανονισμού 10 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019) όπου ορίζεται ότι «Πληροφορίες για την χώρα καταγωγής του αιτητή (ΠΧΚ) δύνανται να υποβληθούν σε έντυπη ή/και ηλεκτρονική μορφή, με σχετικό υπόμνημα, το οποίο επισυνάπτεται στην αγόρευση του μέρους που επιθυμεί να την υποβάλει. Στο υπόμνημα  περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία: (i) κατάλογος των σχετικών ΠΧΚ, (ii) καταγραφή της πηγής τους (για διαδικτυακές πηγές υποδεικνύεται ο ιστότοπος και παρατίθεται ο σύνδεσμος της σχετικής ιστοσελίδας), (iii) επεξήγηση της συνάφειας της υποβληθείσας μαρτυρίας με συγκεκριμένο ισχυρισμό ή/ και επίδικο ζήτημα, (iv) υπόδειξη του συναφούς αποσπάσματος των ΠΧΚ.». (Βλέπε σχετικά Υποθ. Αρ.1000/23, DGD κ.α ν Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπηρεσίας Ασύλου, ημερομηνίας 09/02/2024). Εξάλλου, δεν αμφισβητείται η γενική επικρατούσα κατάσταση ασφαλείας στη Σομαλία (όπως προκύπτει λεπτομερώς στην έκθεση/εισήγηση και/ή στα ερυθρά 81-48 του διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ») – στοιχεία επί της γενικής κατάστασης στη χώρα που θα αναλυθούν κατωτέρω. Σημειώνεται δε, ότι λόγοι ακύρωσης που καταγράφονται στην προσφυγή, αλλά δεν έχουν αναπτυχθεί μέσω της Γραπτής Αγόρευσης θεωρείται, με βάση την πάγια νομολογία, ότι έχουν εγκαταλειφθεί.

 

Προτού προχωρήσει το Δικαστήριο σε αξιολόγηση λόγων ακύρωσης – που συνδέονται με την ουσία της αίτησης διεθνούς προστασίας – προέχουν τα ζητήματα αναρμοδιότητας. Υπό τύπο σχολίου καταγράφεται ότι το παρόν Δικαστήριο έχει εκδώσει αριθμό αποφάσεων επί αυτών των λόγων ακύρωσης και/ή ειδικά στην Υπόθ. Αρ.: 3264/2024, A. N. A. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω του Διευθυντού της Υπηρεσίας Ασύλου κ.α., ημερομηνίας 19/02/25 (Ενδιάμεση Απόφαση), όπου καταγράφονται λεπτομερώς τα ευρήματα του Δικαστηρίου σε σχέση με τα νομικά ζητήματα που εγείρονται στα πλαίσια και της παρούσας υπόθεσης.

 

Ο ισχυρισμός για μη έγκυρη εξουσιοδότηση του κου Α. Αγρότη, καθότι αυτή δόθηκε από τον κο. Νουρή τέως Υπουργό Εσωτερικών και/ή όχι από τον νυν Υπουργό Εσωτερικών, δεν ευσταθεί και απορρίπτεται. Η προσβαλλόμενη απόφαση ημερομηνίας 11/09/24 λήφθηκε από τον κο Α. Αγρότη στη βάση ισχύουσας εξουσιοδότησης ημερομηνίας 09/06/22 που εντοπίζεται ως ερυθρό 46 ΔΦ. Με βάση αυτήν δόθηκε εξουσιοδότηση από τον τέως Υπουργό Εσωτερικών προς τον κο Αγρότη όπως εκτελεί τα καθήκοντα Προϊσταμένου, στα πλαίσια έκδοσης αποφάσεων επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας σε πλήρη σύμπνοια με το Άρθρο 2 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000). Υπάρχει δηλαδή, ρητή διάταξη Νόμου που να επιτρέπει την μεταβίβαση της εξουσίας λήψης τέτοιων αποφάσεων σε οποιοδήποτε άλλο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου εκτός από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας αυτής (Βλέπε σχετικό Άρθρο 17(4) του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου 1999 έως 2020 (Ν. 158 (Ι)/1999), βλέπε επίσης Α.Ε. αρ. 2115,Ανδρούλλας Ζηνοβίου ν Κυπριακής Δημοκρατίας, (1997) 3 Α.Α.Δ 385). Δεδομένου του ότι η απόφαση η οποία λήφθηκε ήτο από εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών πρόσωπο, δεδομένου του ότι επιτρέπεται η εκχώρηση αυτών των εξουσιών δυνάμει του πιο πάνω Άρθρου 2 του Ν.6(Ι)/2000 και λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω εξουσιοδότηση (που περιέχει ρητά τις εν λόγω αρμοδιότητες) δεν είχε ανακληθεί κατά τον ουσιώδη χρόνο από το όργανο που τη μεταβίβασε - μέχρι την ανάκλησή της και/ή μέχρι την σύνταξη τυχόν νέας εξουσιοδότησης η μεταβίβαση αρμοδιότητας ισχύει. Δεν θα ήτο αναμενόμενο (όπως έχει πάγια νομολογηθεί) να παραχωρείται νέα εξουσιοδότηση κάθε φορά που διορίζεται νέος Υπουργός (Βλέπε Ε.Δ.Δ.Αρ.63/2018 Κυπριακή Δημοκρατία μέσω 1. Υπουργείου Οικονομικών, 2. Τμήματος Τελωνείων ν. A.H.T. ADVANCES HEATING TECHNOLOGIES, ημερομηνίας 11/01/24 (απόφαση Ανωτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου (Δευτεροβάθμια Δικαιοδοσία), με ανασκόπηση και της πάγιας νομολογίας επί του ζητήματος η οποία υιοθετείται πλήρως για σκοπούς της παρούσας απόφασης).

 

Ούτε το ζήτημα που αφορά την λήξη απόσπασης της κας Μ. Χρυσομηλά – Κουρσουμπά για εκτέλεση καθηκόντων και/ή για ικανοποίηση υπηρεσιακών αναγκών στην Υπηρεσία Ασύλου από τις 09/12/19 - 08/12/22 (όπως προκύπτει από δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας Αρ.5272, ημερομηνίας 16/04/20 και δεν αμφισβητήθηκε από τους Καθ΄ ων η αίτηση) συνιστά και/ή αποτελεί λόγο για ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης ημερομηνίας 11/09/24. Εμφανώς από αξιολόγηση των θέσεων του συνηγόρου του Αιτητή, δεν γίνεται αντιληπτό πως η λήξη απόσπασης του εν λόγω προσώπου επηρεάζει την δοθείσα έγκυρη εξουσιοδότηση του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 09/06/22 προς τον κο. Α. Αγρότη για να ενεργεί και/ή να ασκεί συγκεκριμένες εξουσίες ή καθήκοντα του «Προϊστάμενου» της Υπηρεσίας Ασύλου (ως η ανωτέρω ανάλυση). Οι σκοποί απόσπασης ή της δοθείσας εξουσιοδότησης ημερομηνίας 10/11/20 που παραχώθηκε στην κα Μ. Χρυσομηλά - Κουρσουμπά από τον Υπουργό Εσωτερικών (ερυθρό 45 ΔΦ) ή ύπαρξης εξουσιοδοτήσεων άλλων λειτουργών της Υπηρεσίας Ασύλου στο φάκελο της υπόθεσης (ερυθρό 47 ΔΦ) δεν μπορούν να απασχολήσουν το Δικαστήριο, διότι δεν συνδέονται με την προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή διοικητική απόφαση. Ούτε νομικό έρεισμα έχουν και οι εισηγήσεις του περί δημοσίευσης εξουσιοδοτήσεων. Δεν υπάρχει τέτοια νομοθετική υποχρέωση στο Άρθρο 2 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), αλλά μόνο ότι – «"Προϊστάμενος" σημαίνει αρμόδιο λειτουργό ο οποίος προΐσταται της Υπηρεσίας Ασύλου και περιλαμβάνει οποιοδήποτε άλλο αρμόδιο λειτουργό της εν λόγω Υπηρεσίας που εξουσιοδοτείται από τον Υπουργό, για να ασκεί όλες ή οποιεσδήποτε από τις εξουσίες ή να εκτελεί όλα ή οποιαδήποτε από τα καθήκοντα του Προϊσταμένου·». Η γραπτή πιο πάνω εξουσιοδότηση κρινόμενη ως έγκυρη και ελλείψει οποιασδήποτε αναγκαιότητας δημοσίευσης της, οδηγεί σε απόρριψη και αυτού του ισχυρισμού του συνηγόρου του Αιτητή.

 

Όπως διατείνεται, επίσης, ο δικηγόρος του Αιτητή ο κος Α. Αγρότης, που έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση, είναι εγκύρως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό να λαμβάνει αποφάσεις επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας μόνο «επί εκθέσεων/εισηγήσεων που υποβάλλονται από λειτουργούς ορισμένου χρόνου». Χωρίς το Δικαστήριο να αξιολογεί τους λόγους που υφίσταται ο σχετικός περιορισμός και/ή σχετική ρήτρα στην εξουσιοδότηση (– και/ή κατά πόσο αυτό σε περίπτωση που ο υποβάλλων την έκθεση/εισήγηση για έγκριση ήτο με καθεστώς εργοδότησης στην Υπηρεσία Ασύλου άλλου από αυτό ορισμένου χρόνου λ.χ. αορίστου ή μόνιμης και/ή κατά πόσο αυτό θα οδηγούσε σε ακύρωση της πράξης) μετά από εξέταση τόσο των στοιχείων του φακέλου όσο και της επιστολής ημερομηνίας 11/09/24 (αριθμού φακέλου 05.06.004 της αρμόδιας αρχής – Τεκμήριο 2) τεκμηριώνεται ότι η λειτουργός που υπέβαλε την έκθεση/εισήγηση για έγκριση/λήψη απόφασης αφορά πρόσωπο με καθεστώτος εργοδότησης ορισμένου χρόνου στην Υπηρεσία Ασύλου (ως και η πρόνοια της εξουσιοδότησης ημερομηνίας 09/06/22 στο ερυθρό 46 ΔΦ). Από το φύλλο καταχωρήσεων (minute sheet) του οικείου φακέλου του Αιτητή προκύπτει ότι η έκθεση/εισήγηση (ερυθρό 92-77 ΔΦ) υποβλήθηκε από την κα Χ. Αλωνεύτη (η οποία υπογράφει και την επιστολή απόρριψης ερυθρό 93 ΔΦ) για έγκριση/απόφαση στο αρμόδιο κατ΄ εξουσιοδότηση αποφασίζον όργανο κο Α. Αγρότη. Η δε επιστολή ημερομηνίας 11/09/24 που προσκομίστηκε από τους Καθ΄ ων η αίτηση στα πλαίσια της δικαστικής διαδικασίας, (έγινε επιτρεπτή για σκοπούς αξιολόγησης της υπό το φως των λεχθέντων στην Ε.Α.Δ.Δ.Δ.Π. Αρ. 26/20, Κυπριακή Δημοκρατία μέσω Διευθυντή Υπηρεσίας Ασύλου ν. Gurdhian Singh, ημερομηνίας 10/09/24 και/ή των αποφάσεων που ακολούθησαν, καθώς και των σχετικών προνοιών των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Αναθεωρητική Δικαιοδοσία) (3/1962) και του περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2019 (3/2019) καταγράφει σαφώς ότι ο συνημμένος σε αυτήν πίνακας περιλαμβάνει τα στοιχεία των εργοδοτουμένων ορισμένου χρόνου λειτουργών. Σε αυτόν τον πίνακα ο κωδικός CAS62 (που υπογράφει την έκθεση/εισήγηση) αντιστοιχεί στην κα Χ. Αλωνεύτη. Αφού η έκθεση/εισήγηση υποβλήθηκε από πρόσωπο υπό το καθεστώς ορισμένου χρόνου, εγκρίθηκε και υπογράφηκε από τον κο. Α. Αγρότη, ο οποίος έχει εξουσιοδοτηθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών να προχωρεί σε έκδοση αποφάσεων επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας και/ή η απόφαση που λήφθηκε ήτο εντός των εξουσιών που ορίζονται στην σχετική εξουσιοδότηση του Υπουργού Εσωτερικών η όλη διοικητική ενέργεια καλύπτεται από πέπλο νομιμότητας και δεν υπάρχει οτιδήποτε το οποίο να ανατρέπει το τεκμήριο κανονικότητας της διοικητικής πράξης (Βλέπε Υπόθ.Αρ.801/1999, Μαυρονύχη v. Δημοκρατίας,  ημερ.12/03/2001, Χριστίνα Μιχαηλίδου ν. Δημοκρατίας, (2009) 4 Α.Α.Δ. 929) και/ή η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε από εξουσιοδοτημένο και εν τέλει αρμόδιο πρόσωπο. Όπως χαρακτηριστικά λέχθηκε στην υπόθεση Κούτσιου ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 987, στην απουσία έγγραφης καταχώρησης που να επιβεβαιώνει ότι η απόφαση έχει ληφθεί από το αρμόδιο όργανο, το τεκμήριο της κανονικότητας των διοικητικών πράξεων δεν μπορεί να προσδώσει νομιμότητα στις πράξεις αυτές. Στην παρούσα περίπτωση, όμως (ως η ανωτέρω ανάλυση) αυτό δεν προκύπτει, συνεπώς, οι ισχυρισμοί του συνηγόρου του Αιτητή επί αυτού του σημείου απορρίπτονται στο σύνολο τους ως ατεκμηρίωτοι και/ή αβάσιμοι.

Σε κάθε περίπτωση το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023, (Ν. 73(I)/2018), προχωρεί σε εξέταση της ουσίας της αίτησης του Αιτητή σε συνδυασμό με λόγους ακύρωσης που συναρτώνται με δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνας, ανεπαρκούς αιτιολόγησης και πλάνης της προσβαλλόμενης πράξης.

 

Όπως προκύπτει από το φάκελο της υπόθεσης πρόκειται για υπήκοο Σομαλίας, κάτοχο διαβατηρίου, με καταγωγή και τόπο συνήθους διαμονής τη Hargeisa, της διοικητικής περιφέρειας Maroodi Jeh, της Σομαλιλάνδης. Φυλετικής καταγωγής Isaaq, μουσουλμάνος, άγαμος, άτεκνος και υγιής, απόφοιτος πανεπιστημίου, εργαζόταν ως δημιουργός περιεχομένου σε διαδικτυακή πλατφόρμα, ασκώντας μέσω αυτή φιλανθρωπικό έργο. Οι γονείς του απεβίωσαν, ενώ έχει μια αδερφή που διαμένει στη Hargeisa. Ο ίδιος διέμενε με τη γιαγιά του και τους θείους του οι οποίοι εξακολουθούν να μένουν στη Hargeisa. Εγκατέλειψε αεροπορικώς τη χώρα του στις 13/02/21. Με την αίτηση του για διεθνή προστασία δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του εξαιτίας του κινδύνου που αντιμετώπιζε από την οικογένεια της συζύγου του, φυλετικής καταγωγής Ogaden, λόγω του γάμου τους. Επίσης ανέφερε ότι για κάποιο διάστημα είχε φυλακιστεί. Κατά τη προσωπική του συνέντευξη, δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του εξαιτίας της στοχοποίησής του από την κυβέρνηση, λόγω του φιλανθρωπικού του έργου. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε ότι από το 2018 μέχρι τις αρχές 09^ου/2020, διατηρούσε κανάλι σε διαδικτυακή πλατφόρμα, βοηθώντας κόσμο που αντιμετώπιζε πρόβλημα, είτε μέσω της δημοσιοποίησης της κατάστασης, είτε μέσω εράνων κ.α. Λόγω της δράσης του, κρατήθηκε από τις αρχές από τις 05/09/20 - 02/06/21, αποδίδοντας την στοχοποίησή του στην έκθεση της διαφθοράς της κυβέρνησης. Έκτοτε, συνέχισε το φιλανθρωπικό του έργο, χωρίς εντούτοις τη δημοσιοποίηση της δράσης του, με τις αρμόδιες αρχές να το αντιλαμβάνονται και να τον απειλούν να σταματήσει. Ερωτηθείς αν εκτός της φυλάκισης αντιμετώπισε κάποιο άλλο περιστατικό μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα του απάντησε αρνητικά, ενώ εξήγησε πως έφυγε λόγω των απειλών που δεχόταν από τη κυβέρνηση. Σχετικά με το μελλοντικό του φόβο, δήλωσε ότι σε περίπτωση επιστροφής του θα συλληφθεί και πως ήδη έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης εις βάρος του (ερυθρά 44-33, 25, 1-4 ΔΦ).

 

Ο λειτουργός στο πλαίσιο της έκθεσης-εισήγησής του εντόπισε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος σχετικά με τα προσωπικά στοιχεία του, ο οποίος έγινε αποδεκτός στο σύνολό του και ο δεύτερος σχετικά με την προθυμία του να συνεχίσει το κανάλι που διατηρούσε και την αδυναμία του λόγω της κυβέρνησης και των απειλών που δέχτηκε. Αναφορικά με τον απορριφθέντα ισχυρισμό καταγράφονται στην σχετική έκθεση/εισήγηση αρκετά σημεία στα λεγόμενα του Αιτητή όπου διαπιστώθηκε ασάφεια, ανεπάρκεια πληροφοριών και αντιφάσεις. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, προκύπτει ότι:

-       ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει χρονικά την πρώτη απειλή που δέχτηκε από τη κυβέρνηση, κάτι που εύλογα αναμενόταν από τον ίδιο να πράξει, ενώ σε σχέση με τη φυλάκιση του, κρίθηκε ότι οι δηλώσεις του σχετικά με τους λόγους που φυλακίστηκε 2 έτη αργότερα της έναρξης του καναλιού του, ήταν μη ικανοποιητικές και ανεπαρκείς πληροφοριών,

-       δεν ήταν σε θέση να αναφέρει συγκεκριμένα τους λόγους στοχοποίησής του, αλλά τον τρόπο που ο ίδιος γνώριζε για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση διαχειριζόταν τα χρήματα που λάμβανε από Μη Κυβερνητική Οργάνωση, ενώ δεν ήταν σε θέση να επεξηγήσει με σαφήνεια ούτε τους λόγους που εξακολουθούσε να στοχοποιείται, παρά το κλείσιμο του καναλιού του, αλλά ούτε και τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση έλαβε γνώση της δράσης του,

-       απουσίαζε από τις δηλώσεις του δίωξη σε βάρος του κατά το χρονικό διάστημα όπου παρέμεινε στη χώρα από τη φυλάκιση του και μετά, καθώς διαπιστώθηκε και αδυναμία του να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις για αυτή την απουσία, τους λόγους που αποφάσισε να φύγει από τη χώρα του και την δυνατότητά του να ταξιδέψει νόμιμα που πλήττουν και την αξιοπιστία του ισχυρισμού στον πυρήνα της,

-       μη ικανοποιητικός κρίθηκε και στις δηλώσεις του περί αδυναμίας εγκατάστασής του σε κάποια άλλη περιοχή της Σομαλίας, αλλά και περί ύπαρξης εντάλματος σύλληψης. Τέλος, ασυνεπείς κρίθηκαν οι δηλώσεις του με εκείνες της καταγραφής της Αίτησης του, χωρίς να μπορεί να παράσχει ικανοποιητικές εξηγήσεις για τους λόγους της διαφοροποίησης των λόγων που εγκατέλειψε τη χώρα του.

 

Αναφορικά τώρα με το έγγραφο (ερυθρό 30 ΔΦ) το οποίο όπως διατείνεται ο δικηγόρος του Αιτητή δεν εξετάστηκε από την Υπηρεσία Ασύλου θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την αξιολόγηση του (με βάση τη νομολογία και τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο στο εξής «ΕΥΥΑ») λαμβάνεται υπόψη σε συνάρτηση με το αίτημα ασύλου και του περιεχόμενου/συμβατότητας του με τις δηλώσεις του ίδιου του Αιτητή και/ή των υπόλοιπων στοιχείων του φακέλου του. Η δε αποδοχή του σχετίζεται με (α) την συνάφειά του με το αίτημα ασύλου, (β) την ύπαρξη του τύπου εγγράφου σύμφωνα με τις γενικές πληροφορίες της χώρας καταγωγής, (γ) την ακρίβεια/λεπτομέρειες εγγράφου, (δ)  εάν αποτελεί άμεση μαρτυρία ενός ουσιώδους πραγματικού περιστατικού, (ε) τον τύπο/τυποποιημένη μορφή ως προς την αξιολόγηση της γνησιότητάς/αυθεντικότητας του, (στ) τη φύση/μορφή του και (ζ) τον συντάκτη του^[2]. Η αποδοχή της προσκομισθείσας μαρτυρίας του Αιτητή συναρτάται άμεσα και με τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά που υποδεικνύει^[3] και το επίπεδο από­δειξης συνίσταται στη στάθμιση των πιθανοτήτων σε συνδυασμό, κατά περίπτωση, με το ευεργέτημα της αμφιβολίας. Αποκλίνει, δηλαδή, ο τρόπος αξιολόγησης εγγράφων που προσκομίζονται από τους αιτούντες άσυλο από τους βασικούς κανόνες του δικαίου απόδειξης^[4], καθότι σύμφωνα και με το Άρθρο 4 (1) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (στο εξής «ΟΕΑΑ» (αναδιατύπωση), δεν υπάρχει γενική απαίτηση να τεκμηριώνονται όλες οι πτυχές των δηλώσεων του αιτούντος με έγγραφα ή άλλες απο­δείξεις^[5]. Ως εκ τούτου, από τις αρχές που ήδη αναφέρθηκαν μπορεί να συναχθεί ότι η αξιολόγηση αίτησης διεθνούς προστασίας πρέπει να βασίζεται στο σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων – ήτοι συνδυασμού τόσο των δηλώσεων όσο και εγγράφων του αιτούντος^[6]. Παρόλο που η αξιολόγηση του συγκεκριμένου εγγράφου από την αρμόδια αρχή ήτο περιορισμένη (όχι ελλιπής αφού έγινε σε συνάρτηση με τις δηλώσεις του), το έγγραφο από μόνο του δεν προσθέτει οτιδήποτε στο αίτημα του Αιτητή και/ή ούτε προσδίδει θετικό πρόσημο στο συνολικό του αφήγημα για απόδοση σε αυτόν του καθεστώτος πρόσφυγα καθότι: (α) καμία αναφορά των όσων περιγράφονται στο προσκομισθέν έγγραφο (όπως έχει μεταφραστεί στο ερυθρό 32-31) καταγράφεται είτε στην δήλωση του ίδιου του Αιτητή ημερομηνίας 22/12/22 (ερυθρά 18-17 ΔΦ) είτε στην κυρίως αίτηση διεθνούς προστασίας (όπως μεταφράστηκε στο ερυθρό 25 ΔΦ), (β) ουδόλως προκύπτει να συνδέεται το περιεχόμενο του εγγράφου με τους λόγους που υπέβαλε αίτημα ασύλου και/ή λόγους που πρόβαλε για δίωξη ή σοβαρή βλάβη,  (γ) δεν μπορεί να εξακριβωθεί γνησιότητά/αυθεντικότητα του – ειδικά όταν πρόκειται για αντίγραφο.

 

Μετά από συνολική αξιολόγηση της γενικότερης αξιοπιστίας του Αιτητή και των όσων τέθηκαν ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου υπό μορφή δηλώσεων και εγγράφων^[7], διαπιστώνω ότι η αξιοπιστία του επί αυτών των σημείων του αιτήματος του, δεν τεκμηριώνεται. Η πλήρης εικόνα που διαμορφώνεται μέσω των στοιχείων του φακέλου του, κατόπιν ορθολογικής ανάλυσης και δίκαιης στάθμισής τους^[8], επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα του λειτουργού. Επιπρόσθετα, από τις απαντήσεις του, κατά τη διαδικασία της συνέντευξης, διαπιστώνεται ότι δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023, βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11 και Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131 – Βλέπε επίσης, §205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες). Σε αρκετές διευκρινιστικές ερωτήσεις του λειτουργού για αριθμό ζητημάτων δεν ήταν ικανός ο Αιτητής να παράσχει ικανοποιητικές απαντήσεις^[9] αλλά ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντα. (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Από τα γεγονότα της περίπτωσης του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Μπορεί να αποτελεί καθήκον της αρμόδιας αρχής να αξιολογεί σε συνεργασία με τον αιτούντα τα συναφή στοιχεία της αίτησής του και/ή ότι αυτή η ευθύνη μοιράζεται μεταξύ του λειτουργού και του αιτούντα, αυτό όμως δεν αναιρεί την υποχρέωση του ιδίου να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης του, ήτοι δηλώσεις/έγγραφα που έχει στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία και/ή ότι εναπόκειται πρώτα στον ίδιο τον αιτούντα να έχει καταβάλει πραγματική προσπάθεια να τεκμηριώσει την αίτησή του. Συνεπώς δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) καθώς οι σχετικοί ισχυρισμοί του απορρίφθηκαν ως μη αξιόπιστοι στο σύνολό τους και δεν κατάφερε να καταδείξει και/ή να τεκμηριώσει ότι σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής, υπάρχει κίνδυνος δίωξής της για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων. Αναχώρησε δε νόμιμα χωρίς κανένα πρόβλημα με χρήση του διαβατηρίου της χώρας καταγωγής του. Υπάρχουν δε επί της έκθεσης-εισήγησης εκτεταμένες καταγραφές του λειτουργού ως προς τα ευρήματα αναξιοπιστίας του Αιτητή (ερυθρά 86-81 ΔΦ) ως επίσης και εκτενείς παραπομπές σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σε σχέση με το τί επικρατεί στην χώρα καταγωγής (ερυθρά 81-78) σε αντίθεση με τα όσα ισχυρίζεται ο συνήγορος του. Ούτε θεωρώ ότι κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία υπέδειξε επαρκή σημεία επί της συνέντευξης του Αιτητή ή της έκθεσης/εισήγησης που να τεκμηριώνουν ελλιπή υπό τις περιστάσεις έρευνα της αρμόδιας αρχής κατά την αξιολόγηση των ισχυρισμών του.

 

Ούτε η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Κατά τη νομική αξιολόγηση σχετικά με την υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, η λειτουργός εξέτασε κατά πόσο θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) και κατέληξε πως δεν έχει τεκμηριώσει με τους ισχυρισμούς του ότι σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ^[10] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Η λειτουργός αξιολόγησε, επίσης, την κατάσταση ασφαλείας στην χώρα καταγωγής του Αιτητή (ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης) μέσω διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης (ερυθρά 80-78, 76-48 ΔΦ) καταλήγοντας ότι στην περιοχή συνήθους διαμονής του Αιτητή δεν υπάρχει εσωτερική ένοπλη σύρραξη και/ή δεν θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αυτού.

 

Ο συνήγορος για τον Αιτητή υπέβαλε αριθμό πληροφοριών αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία υποστηρίζοντας ότι θα έπρεπε να του αναγνωριστεί συμπληρωματική προστασία – πηγές που ως η ανωτέρω καταγραφή δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές με τον τρόπο που παρουσιάζονται. Ανεξαρτήτως, όμως τούτου, το Δικαστήριο στα πλαίσια των εξουσιών του και αναλύοντας τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας σύμφωνα με το διαδραστικό χάρτη του RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η κυβέρνηση της Σομαλίας εμπλέκεται σε μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση στην επικράτεια της ενάντια στην Al Shabaab. Η Σομαλιλάνδη αποτελεί μία αποσχισθείσα ημιερημική περιοχή της Σομαλίας στις ακτές του Κόλπου Aden, η οποία ανακήρυξε την ανεξαρτησία της το 1991  μετά την ανατροπή του στρατιωτικού δικτάτορα, Siad Barre^[11]. Δεν πρόκειται για διεθνώς αναγνωρισμένη χώρα, ωστόσο διαθέτει λειτουργικό πολιτικό σύστημα, κυβερνητικούς θεσμούς, αστυνομική δύναμη, εθνικό νόμισμα και ο πληθυσμός της εκτιμήθηκε το 2024 σε περίπου 5.700.000 κατοίκους^[12]. Αν και η έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης Ασύλου αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας για τη Σομαλία που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2023, αναφέρει ότι  δεν εντοπίζεται η παρουσία της Al Shabaab στην περιφέρεια της Σομαλιλάνδης, καθώς η επικράτειά της ελέγχεται από τις ένοπλες δυνάμεις τις αποσχισθείσας περιφέρειας^[13], γίνεται αναφορά σε εμπλοκή της οργάνωσης σε δραστηριότητες εξόρυξης. Τα ορυχεία βρίσκονται κυρίως σε σημεία όπου στερείται της παρουσίας κυβερνητικών δυνάμεων της Σομαλιλάνδης. Οι μονάδες της Al Shabaab που επιχειρούν στην περιοχή είναι ιδιαίτερα κινητές και βαριά οπλισμένες, ενώ έχουν καθιερώσει ένα φορολογικό καθεστώς παρά την παρουσία διεθνών αντιτρομοκρατικών δυνάμεων γύρω από τις οροσειρές Golis^[14]. Επιπλέον, η έκθεση που δημοσίευσε το BTI, ένα παγκόσμιο φόρουμ το οποίο προήλθε από τη συνεργασία σχεδόν 300 εμπειρογνωμόνων χωρών και περιοχών,  από κορυφαία πανεπιστήμια και δεξαμενές σκέψης παγκοσμίως, αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στη Σομαλία το 2024 αναφέρει ότι οι εντάσεις μεταξύ των περιφερειών της Σομαλιλάνδης και του Puntland για τις επαρχίες Sool και Sanaag παραμένουν άλυτες^[15], αναφέροντας ότι στις κοινές, αμφισβητούμενες, ανατολικές, παραμεθόριες περιοχές τους, ξέσπασαν, την περίοδο αναφοράς, συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας της Σομαλιλάνδης και των διαδηλωτών, αφού τα ανατολικά τμήματα των επαρχιών Sool και Sanaag, καθώς και η περιοχή Buhoodle στην επαρχία Togdheer, διεκδικούνται από αμφότερες τις περιφέρειες^[16]. Η ανωτέρω εικόνα επιβεβαιώνεται και από έκθεση του ACLED για τη Σομαλία το Μάρτιο του 2024, η οποία επιβεβαιώνει ότι τον Ιανουάριο του εν λόγω έτους συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τότε που ξέσπασαν οι μάχες μεταξύ της κυβέρνησης της Σομαλιλάνδης και της πολιτοφυλακής SSC τον Ιανουάριο του 2023 στην περιοχή Cayn, η οποία εντοπίζεται ανάμεσα στις περιφέρειες της Σομαλιλάνδης και του Puntland^[17]. Η σύγκρουση ξέσπασε αφού οι κυβερνητικές δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν πάνω από δώδεκα διαδηλωτές που διαμαρτύρονταν για τη δολοφονία ενός μέλους του κόμματος της αντιπολίτευσης στα τέλη Δεκεμβρίου 2022. Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που αυτοί οι δύο παράγοντες συμμετείχαν σε στρατιωτικές συγκρούσεις. Αν και η βία έχει υποχωρήσει σε μεγάλο βαθμό στη Σομαλιλάνδη, οι εντάσεις συνεχίζουν να είναι υψηλές καθώς οι κυβερνητικές δυνάμεις της Σομαλιλάνδης παρέμειναν αναπτυγμένες στην περιοχή Cayn. Η δε σύγκρουση δε δείχνει σημάδια ύφεσης, σε μεγάλο βαθμό λόγω δύο βασικών παραγόντων – των οικονομικών κεφαλαίων και της αναγνώρισης της διοίκησης Σομαλιλάνδης από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Σομαλίας - που δεν υπήρχαν κατά τους προηγούμενους γύρους συγκρούσεων^[18]. Ως προς του εμπλεκόμενους στις ανωτέρω συγκρούσεις φορείς και δη την πολιτοφυλακή SSC, η ανωτέρω επικληθείσα έρευνα του ACLED αναφέρει ότι τα μέλη της προέρχονται κυρίως από την τοπική υπο-φυλή Dhulbahante της φυλής Darod, η οποία έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό τη δημιουργία ενός αυτόνομου κράτους υπό την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Σομαλίας και όχι ως μέρος μιας ανεξάρτητης διοίκησης της Σομαλιλάνδης^[19]. Εκ των ανωτέρω πληροφοριών ανακύπτει ότι οι επαρχίες της Σομαλιλάνδης οι οποίες πλήττονται από εντάσεις και ενίοτε συγκρούσεις, είναι οι αμφισβητούμενες επαρχίες Sool, Sanaag και μέρος της επαρχίας Togdheer. Όσον αφορά την επαρχία Wogooyi Galbeed, επί της οποίας βρίσκεται η πόλη Hargeisa, που αποτελεί το συνήθη τόπο διαμονής του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, σύμφωνα με  δεδομένα που αντλήθηκαν από το ACLED, για την περίοδο μεταξύ 27/04/24 και 25/04/25 καταγράφηκαν μόνο 6 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία επέφεραν το θάνατο 4 ανθρώπων^[20]. Ειδικότερα όσον αφορά τη Hargeisa, σημειώθηκαν 4 περιστατικά, 3 εκ των οποίων αφορούσαν σε βία κατά αμάχου πληθυσμού και (2 απώλειες) και 1 περιστατικό ταραχής, χωρίς κάποια απώλεια. Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της επαρχίας Wogooyi Galbeed, σύμφωνα μετρήσεις του 2023, ανέρχετο στους περίπου 1.300.000 κατοίκους^[21]. Συνεπώς, τα ευρήματα της τότε λειτουργού επιβεβαιώνονται από πληροφορίες που αξιολόγησε και το Δικαστήριο και/ή κρίνεται ότι ο Αιτητής δεν θα υποβληθεί προσωπικά σε μεταχείριση ισοδυναμούσα με δίωξη ή σοβαρή βλάβη δεδομένου και του πολύ χαμηλού περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή του. Ως εκ τούτου, παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών του περιστάσεων για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοσμένης κλίμακας» όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης^[22]. Ακόμα δε και σε περίπτωση προσαρμογής της περίπτωσης του Αιτητή υπό την έννοια «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» (ως διατυπώθηκε από το ΔΕΕ στην υπόθεση Elgafaji C-465/07^[23], σκέψεις 39 και 43, καθώς και στην υπόθεση Diakité C-285/12^[24], σκέψεις 30 και 31), λαμβάνοντας υπόψη το προφίλ, το αίτημα του Αιτητή που δεν τεκμηριώθηκε (και/ή κρίθηκε αναξιόπιστος) δεν εγείρονται στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι μπορεί να τύχει συμπληρωματικής προστασίας (υπόθεση Elgafaji C-465/07, σκέψη 39, και υπόθεση Diakité C-285/12, σκέψη 31). Τα ατομικά χαρακτηριστικά και στοιχεία του Αιτητή οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι με την επιστροφή του θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη.

 

Απορρίπτονται και οι ισχυρισμοί επί της διαδικασίας εξέτασης της αίτησης ασύλου του Αιτητή, αφού αυτή διενεργήθηκε σε πλήρη σύμπνοια με τις διατάξεις του Άρθρου 13, 13^Α και 18 περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν.6(Ι)/2000), αλλά και με βάση τα κριτήρια και/ή προϋποθέσεις που τηρούνται κατά την εξέταση αίτησης ασύλου. Ο Αιτητής ενημερώθηκε πλήρως από την λειτουργό για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του και κατά τη συνέντευξη του έγιναν επαρκείς ερωτήσεις για να περιγράψει τους λόγους που υπέβαλε αίτημα ασύλου όπως επίσης και άλλα ζητήματα που αφορούν τις προσωπικές του περιστάσεις. Δεν εντοπίζω οτιδήποτε παράτυπο, παράνομο και μεμπτό στην διαδικασία που ακολουθήθηκε που μπορεί να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης καθότι διενεργήθηκαν εκτενείς ερωτήσεις, τόσο κλειστού όσο και ανοικτού τύπου όπως επίσης και διευκρινιστικές για να μπορεί ο ενδιαφερόμενος να τοποθετηθεί στα βιώματα και τις εμπειρίες του, ωστόσο, δεν κατάφερε να τεκμηριώσει είτε με τις απαντήσεις είτε με άλλα αποδεικτικά μέσα επαρκώς το αίτημα του. Βάσει δε των στοιχείων του φακέλου και της έκθεσης/εισήγησης της λειτουργού (ως αναλύονται ανωτέρω) διαπιστώνω επαρκή έρευνα υπό τις περιστάσεις από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης. Η έκταση της έρευνας, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθήθηκε από την αρμόδια αρχή (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270, Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 345) ήταν σύμφωνα με την νομοθεσία και υπό την καθοδήγηση σχετικών επί του θέματος εγχειριδίων. Η απόφαση είναι επαρκώς αιτιολογημένη και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης της λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270). Μετά δε από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό συμπληρωματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, το Δικαστήριο στα πλαίσια των εξουσιών του, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.

 

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

                         

 

Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.