
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 4864/2024
16 Μαΐου, 2025
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
P.N.O.
Αιτήτρια
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Η Αιτήτρια παρούσα
K. Ιμανίμης (κος), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Μ. Nassr (κος) για πιστή μετάφραση από τα Αγγλικά στα Ελληνικά και αντίστροφα.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή η Αιτήτρια προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 13/11/24, η οποία της κοινοποιήθηκε 15/11/24, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα της για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Η Αιτήτρια υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 10/03/22, στις 31/05/24 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη της, ακολούθησε έκθεση/εισήγηση λειτουργού και 24/10/24 ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος λειτουργός αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Η Αιτήτρια με την προσφυγή της υποστηρίζει ότι δεν της δόθηκε η ευκαιρία να παραστεί στη συνέντευξη της μονάδας καταπολέμησης εμπορίας προσώπων πριν εκδοθεί απόφαση και πιστεύει ότι θα επηρέαζε την ορθή αξιολόγηση της υπόθεσης της. Κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία υιοθέτησε τους λόγους που ανέφερε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης της και επανέλαβε ειδικά για τις περιστάσεις που ισχυρίστηκε ότι βίωσε υπό καθεστώς πορνείας/σεξουαλικής εκμετάλλευσης.
Οι Καθ' ων η αίτηση παρέπεμψαν στα στοιχεία της Ένστασης και στο περιεχόμενο της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού και ανέφεραν ότι οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας (1), (2) και (3) - ενώ έχουν γίνει αποδεκτοί λόγω εσωτερικής αξιοπιστίας της κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για παραχώρηση σε αυτήν του καθεστώτος πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας και/ή δεν υπάρχει μελλοντοστραφής κίνδυνος κατά την επιστροφή της. Αναφορικά με τον ισχυρισμό (4), (5) και (6) κρίθηκε αναξιόπιστη και απορρίφθηκε. Ζήτησαν δε την απόρριψη της προσφυγής.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τα όσα υποστηρίζονται από την Αιτήτρια, αυτά που απάντησαν οι Καθ΄ ων η αίτηση, του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ») και αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν. 73(I)/2018), προχωρεί να εξετάσει την ουσία του αιτήματος της.
Μετά από ενδελεχή έλεγχο των πρακτικών της συνέντευξης διαπιστώνεται ότι ο εξεταστής της υπόθεσης – λειτουργός ενημέρωσε πλήρως την Αιτήτρια για τα δικαιώματα και υποχρεώσεις της, της παρασχέθηκε διερμηνέας στην Αγγλική (ερυθρά 56, 55, 28, 27 ΔΦ) και κατά την διάρκεια της συνέντευξης της έθεσε διάφορα ερωτήματα για να καλύψει τους λόγους που την οδήγησαν να εγκαταλείψει την χώρα της και να υποβάλει αίτηση ασύλου, της διαβάστηκαν όσα καταγράφηκαν στη συνέντευξη και επιβεβαίωσε πως αυτά αντικατοπτρίζουν επακριβώς τις δηλώσεις της. Η δε διαδικασία εξέτασης της αίτησης ασύλου της διενεργήθηκε σε πλήρη σύμπνοια με τις διατάξεις των Άρθρων 13, 13Α και 18 περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000), αλλά και με βάση τα κριτήρια και/ή προϋποθέσεις που τηρούνται κατά την εξέταση αίτησης ασύλου. Δεν εντοπίζω οτιδήποτε παράτυπο, παράνομο και μεμπτό στην διαδικασία που ακολουθήθηκε που μπορεί να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Διενεργήθηκαν εκτενείς ερωτήσεις, τόσο κλειστού όσο και ανοικτού τύπου, όπως επίσης και διευκρινιστικές ερωτήσεις για να μπορεί η ενδιαφερόμενη να τοποθετηθεί στα βιώματα και τις εμπειρίες της.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό της Αιτήτριας ότι δεν της δόθηκε η ευκαιρία να παραστεί σε συνέντευξη της μονάδας καταπολέμησης εμπορίας προσώπων πριν εκδοθεί απόφαση και/ή ότι πιστεύει ότι θα επηρέαζε την ορθή αξιολόγηση της υπόθεσης της, απορρίπτεται. Καμία αναφορά επί τούτου καταγράφεται από την Αιτήτρια στην αίτηση της για διεθνή προστασία (ερυθρά 1 ΔΦ), ούτε από σχετική αξιολόγηση της στη βάση του Άρθρου 9ΚΔ(3)(α) του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000) (ερυθρά 6-5 ΔΦ) καταδειχθήκαν ουσιαστικές ενδείξεις ευαλωτότητας που να επηρεάζουν την διαδικασία συνέντευξης, εξάλλου, μετά την συνέντευξή της αποστάλθηκε έντυπο αναφοράς ότι η Αιτήτρια ενδέχεται να αποτελεί θύμα εμπορίας προσώπων με βάση τις δηλώσεις της ιδίας αλλά ούτε η Αιτήτρια δήλωσε ότι αντιμετωπίζει οποιοδήποτε ιατρικό πρόβλημα ή πρόβλημα με την υγεία της που να επηρεάζει την διαδικασία, ούτε είχαν καταδειχθεί οιεσδήποτε ειδικές ανάγκες ενώ για τους ισχυρισμούς που συνδέονται με το ενδεχόμενο εμπορίας προσώπων απορρίφθηκε ως εσωτερικά αναξιόπιστη (ερυθρό 128-118 ΔΦ).
Από τις απαντήσεις της έγινε αποδεκτό ότι είναι υπήκοος Νιγηρίας (Ισχυρισμός 1), ότι έχει υποβληθεί σε ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων (στο εξής «ΑΓΓΟ») σε βρεφική ηλικία (Ισχυρισμός 2) και ότι κακοποιήθηκε σεξουαλικά από τον διευθυντή του σχολείου σε ηλικία 8-11 ετών (Ισχυρισμός 3) (ερυθρά 131-128 ΔΦ). Απορρίφθηκαν, όμως οι ισχυρισμοί της ότι είναι ομοφυλόφιλη (Ισχυρισμός 4), ότι απειλήθηκε από μία γυναίκα που την υποστήριξε οικονομικά για να ταξιδέψει στην Κύπρο (Ισχυρισμός 5) και ότι της ζητήθηκε από αυτήν να εκπορνευθεί στις μη ελεγχόμενες από την Δημοκρατία περιοχές (Ισχυρισμός 6) (ερυθρά 128-118 ΔΦ). Ειδικότερα, για τους πιο πάνω απορριφθέντες ισχυρισμούς που αξιολογήθηκαν ξεχωριστά από τον λειτουργό-εξεταστή της υπόθεσης, καταγράφονται τα εξής ευρήματα στην έκθεση/εισήγηση:
Σε σχέση με τον Ισχυρισμό 4 ο λειτουργός αφού παρουσίασε το μοντέλο Difference, Stigma and Shame, Harm[1] - Διαφορετικότητα, Στίγμα και Ντροπή, Βλάβη (στο εξής «DSSH») σε συνάρτηση με τον ισχυρισμό της ως ομοφυλόφιλο άτομο, προέβη σε αξιολόγηση της εσωτερικής αξιοπιστίας της Αιτήτριας, προβαίνοντας σε ανάλυση των σχετικών απαντήσεων που η ίδια έδωσε σε σειρά ερωτήσεων (ανοικτού και κλειστού τύπου), προκειμένου να διαπιστωθεί η εσωτερική αξιοπιστία της. Ως (γενικότερα) διαπίστωσε ο λειτουργός, σχετικά με τον ισχυρισμό της Αιτήτριας περί του σεξουαλικού προσανατολισμού της, δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σε θέματα που άπτονται του πυρήνα του αιτήματός της, ενώ συνάμα, οι δηλώσεις της παρουσιάζουν ανακρίβειες και έλλειψη λεπτομερειών. Ειδικότερα, ο λειτουργός ανέλυσε/αξιολόγησε τις σχετικές δηλώσεις της Αιτήτριας στη βάση του μοντέλου DSSH, ως ακολούθως:
(α) Διαφορετικότητα (ερυθρά 127-125 ΔΦ): Αξιολογώντας τις απαντήσεις της Αιτήτριας στις ερωτήσεις που της τέθηκαν υπό το σκέλος της διαφορετικότητας (που αφορά στο ότι το άτομο αναγνωρίζει σε κάποια φάση ότι είναι διαφορετικό, ενδεχομένως μέσω μιας σειράς συνειδητοποιήσεων της διαφορετικότητας), ο λειτουργός κατέγραψε ότι η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να αναφερθεί συγκεκριμένα στο πότε ακριβώς συνειδητοποίησε τον σεξουαλικό της προσανατολισμό, ούτε ήτο ικανή να απαντήσει σε σχέση με τις σκέψεις και τα συναισθήματα της ως ομοφυλόφιλη γυναίκα στη Νιγηρία. Κληθείσα δε να αναφερθεί στα συναισθήματά της κατά τη συνειδητοποίηση του σεξουαλικού της προσανατολισμού, αναφέρθηκε μόνο στην κακοποίηση που υπέστη ως παιδία χωρίς να αναφερθεί πως αυτό το γεγονός την οδήγησε να έλκεται από γυναίκες. Δεν έδωσε επαρκείς απαντήσεις για την συνειδητοποίηση της ως ομοφυλόφιλο πρόσωπο. Όσον αφορά τις σκέψεις της αναφορικά με το σύναψη σχέσης με άτομο του ιδίου φύλου, η Αιτήτρια αναφέρθηκε σε δύο σχέσεις στην χώρα της. Ο εξεταστής-λειτουργός καταγράφει όλες τις περιορισμένες και/ή ελλιπείς πληροφορίες των κατ΄ ισχυρισμό σχέσεων της αλλά παρατήρησε ότι οι απαντήσεις της επί αυτών ήτο χωρίς λεπτομέρειες και/ή εξειδίκευση και χωρίς να είναι σε θέση να περιγράψει με τρόπο συνεκτικό τα συναισθήματά της. Επισημάνθηκε, πως δεν κατόρθωσε να δώσει επαρκείς πληροφορίες για τις δραστηριότητες που έκανε με τη σύντροφό της και για το πως περνούσαν τον χρόνο τους. Ερωτηθείσα ως προς την δεύτερη σχέση της τονίστηκαν λεπτομερώς οι ανεπαρκείς δηλώσεις της και οι ελλιπείς απαντήσεις της.
(β) Στίγμα/Ντροπή (ερυθρά 125 ΔΦ): Αξιολογώντας τις απαντήσεις της Αιτήτριας στις ερωτήσεις που της τέθηκαν υπό το σκέλος του στίγματος και της ντροπής (όπου το στίγμα αναφέρεται στην αναγνώριση και εμπειρία της κοινωνικής αποδοκιμασίας, λόγω της διαφορετικότητας του ατόμου από τους κοινωνικούς κανόνες, ενώ η ντροπή σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να θεωρηθεί ως η εσωτερίκευση του στίγματος ή του αποκλεισμού από την κοινωνία), καταγράφηκε από τον λειτουργό ότι δεν ήταν σε θέση να αναφερθεί στις προσωπικές της εμπειρίες και έδωσε ανεπαρκείς δηλώσεις για το πως αισθάνεται στη χώρα καταγωγής της.
(γ) Βλάβη (ερυθρά 125-124 ΔΦ): Ως προς τον ισχυρισμό της Αιτήτριας περί του ότι η μητέρα της δεύτερης συντρόφου της τους είδε στα πλαίσια σεξουαλικής επαφής καθότι ξέχασαν να κλειδώσουν την πόρτα του δωματίου, επισημάνθηκε από τον λειτουργό πως η Αιτήτρια απέτυχε να δώσει τον απαιτούμενο βαθμό λεπτομέρειας και συνοχής στις απαντήσεις της. Παρατηρήθηκε πως η Αιτήτρια δεν έδωσε λεπτομέρειες, καθώς οι περιγραφές της ήταν γενικού περιεχομένου.
Σχετικά με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο λειτουργός παρέθεσε πληροφορίες γενικού περιεχομένου σχετικά με την κατάσταση που βιώνουν τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ (συντομογραφία για Λεσβίες, Ομοφυλόφιλους, Αμφιφυλόφιλους, Τρανς, Queer και Ίντερσεξ άτομα - LGBTQ = lesbian, gay, bisexual, transgender, queer/questioning) στη Νιγηρία. Σύμφωνα με τις εν λόγω πληροφορίες, η ομοφυλοφιλία ποινικοποιείται ρητά στη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας και/ή κοινωνικά διώκεται, ωστόσο λόγω της απουσίας εσωτερικής αξιοπιστίας στα λεγόμενα της Αιτήτριας, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε (ερυθρά 123-121 ΔΦ).
Σε σχέση με τον Ισχυρισμό 5 (ερυθρά 121-120 ΔΦ) ο λειτουργός έκρινε ότι οι απαντήσεις της επί αυτού του σημείου δεν ήταν επαρκείς και λεπτομερείς, παρουσίαζαν ασάφειες, ασυνέπειες και έλλειψη πληροφοριών. Ειδικότερα, καταγράφονται τα εξής ευρήματα στην έκθεση/εισήγηση, ήτοι:
• δεν μπορούσε να δώσει συγκεκριμένες και λεπτομερείς απαντήσεις σε σχέση με το προφίλ της Madame Pauline που την υποστήριξε οικονομικά να έρθει στην Κύπρο,
• υπέπεσε σε χρονολογικές ασυνέχειες και έλλειψη συνοχής στα λεγόμενα της αναφορικά με την γνωριμία της με το συγκεκριμένο πρόσωπο και το ταξίδι της στην Κύπρο,
• ανεπαρκείς ήτο οι δηλώσεις της σε σχέση με την συμφωνία που είχε με την Madame Pauline προτού καταλήξει στην Κύπρο,
• παρατηρήθηκε εκτεταμένη έλλειψη συνοχής και ευλογοφάνειας στο αφήγημα της που αφορούσε κατ΄ ισχυρισμό δίωξη ή απειλών από την Madame Pauline και/ή από άγνωστο πρόσωπο.
Σε σχέση με τον Ισχυρισμό 6 (ερυθρά 119-118 ΔΦ) ο λειτουργός έκρινε εξίσου ότι οι απαντήσεις της επί αυτού του σημείου δεν ήταν επαρκείς και λεπτομερείς, παρουσίαζαν ασάφειες, ασυνέπειες και έλλειψη πληροφοριών. Ειδικότερα, καταγράφονται τα εξής ευρήματα στην έκθεση/εισήγηση, ήτοι:
• δεν μπορούσε να δώσει συγκεκριμένες και λεπτομερείς απαντήσεις σε σχέση με το προφίλ της Madame Gold που την υποδέχθηκε, φιλοξένησε και προσπάθησε να την εξωθήσει σε πορνεία στην Κύπρο,
• υπέπεσε σε έλλειψη συνοχής στα λεγόμενα της αναφορικά με την φιλοξενία της στο σπίτι της εν λόγω γυναίκας,
• ανεπαρκείς ήτο οι δηλώσεις της, εκτεταμένης έλλειψης συνοχής και ευλογοφάνειας στο αφήγημα της που αφορούσε το τρόπο διαφυγής της από το σπίτι της εν λόγω γυναίκας.
Μετά από συνολική αξιολόγηση της γενικότερης αξιοπιστίας της Αιτήτριας, των όσων τέθηκαν ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου υπό μορφή δηλώσεων[2] και το περιεχόμενο του φακέλου, διαπιστώνω ότι η αξιοπιστία της επί των ισχυρισμών 4-6 του αιτήματος της δεν τεκμηριώνεται. Η πλήρης εικόνα που διαμορφώνεται μέσω των στοιχείων του φακέλου της, κατόπιν ορθολογικής ανάλυσης και δίκαιης στάθμισής τους[3], επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα του λειτουργού. Πέραν του ότι το αφήγημα της εμπεριέχει δηλώσεις που θεωρούνται ασυνεπείς, από τις απαντήσεις της κατά τη διαδικασία της συνέντευξης, διαπιστώνεται ότι ελλείπουν βιωματικά στοιχεία και ευλογοφάνεια που να τεκμηριώνουν μια προσωπική εμπειρία και δίωξη της Αιτήτριας στη χώρα καταγωγής της. Δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής της, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς της με επαρκή λεπτομέρεια (Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023, βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11 και Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131, βλέπε επίσης §205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες). Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της συνέντευξης της δεν ήταν σε θέση να περιγράψει τη συναισθηματική, ψυχολογική ή και πνευματική κατάσταση στην οποία βρισκόταν η ίδια, ούτε και να εκφράσει τα όποια συναισθήματα, σκέψεις ή προβληματισμούς που είχε ή βίωνε κατά την περίοδο της αναγνώρισης της διαφορετικότητάς της. Αποκρίθηκε με γενικές και ασαφείς αναφορές σχετικά με την αντίληψη του σεξουαλικού της προσανατολισμού και/ή απέτυχε να αναπτύξει ικανοποιητικά και ξεκάθαρα την εσωτερική διαδικασία της αυτογνωσίας της ότι είναι ομοφυλόφιλη. Ούτε οι δηλώσεις της σχετικά με τη ντροπή και στίγμα χαρακτηρίζονται από ευλογοφάνεια, σαφήνεια και επάρκεια λεπτομερειών. Ούτε κατέδειξε (ευθέως) οποιαδήποτε εύλογα αισθήματα και στοιχεία ντροπής ή/και γεγονότα που να αφορούν σε στιγματισμό της ιδίας προσωπικά, λόγω του (κατ’ ισχυρισμό) σεξουαλικού της προσανατολισμού. Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία της Αιτήτριας. (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Τα γεγονότα της περίπτωσης της Αιτήτριας σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις της δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο της εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Ούτε κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία μετά από αριθμό ερωτήσεων που της τέθηκαν κατάφερε να ανατρέψει το τεκμήριο αναξιοπιστίας των ισχυρισμών και δηλώσεων της σε σχέση με τους ισχυρισμούς 5-6. Δεν έχει επίσης υποδείξει ότι σε περίπτωση επιστροφής της θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας της και δεν έχει ούτε καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται. Σημειώνεται ότι στο αίτημα ασύλου της πρόβαλε μόνο ότι η μητέρα της την εξανάγκασε σε γάμο και αυτή αρνήθηκε διότι είναι ομοφυλόφιλη – σημείο που ενισχύει γενικότερα την αναξιοπιστία της.
Ούτε όμως η αποδοχή των ισχυρισμών 2-3 αποτελούν λόγους για παροχή σε αυτήν καθεστώτος πρόσφυγα. Η Αιτήτρια ουδέποτε πρόβαλε ως λόγο δίωξης της την υποβολή αυτής σε ΑΓΓΟ είτε ότι αποτελεί λόγο για μη επιστροφή στην χώρα της για κακοποίηση που υπέστη όταν ήτο ανήλικη και/ή περίπου 25 έτη πριν (ερυθρό 1, 6, 69). Μετά από εξωτερική αξιολόγηση των ισχυρισμών της Αιτήτριας επί του ζητήματος ΑΓΓΟ προκύπτει ότι σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Freedom House για τη Νιγηρία το 2023, παρά τους αυστηρούς νόμους σε σχέση με την εν λόγω πρακτική παρέμενε ευρέως διαδεδομένη.[4] Το 15,1 % των γυναικών ηλικίας 15-49 ετών ανέφεραν ότι έχουν υποβληθεί σε οποιαδήποτε μορφής ΑΓΓΟ σύμφωνα με έρευνα Multiple Indicator Cluster Survey που εκπονήθηκε από Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (NBS) και τη UNICEF[5]. Το ΑΓΓΟ ήταν συνηθέστερο στην εθνοτική ομάδα των Yoruba, με ποσοστό 33,7 %, και ακολουθούν οι Edo με ποσοστό 32,6 % και οι Igbo με ποσοστό 22.4 %.[6] Σύμφωνα με την έκθεση 2023 για τη Νιγηρία του Υπουργείου Εξωτερικών των Κάτω Χωρών, η οποία επικαλείται εμπιστευτικές πηγές, η απόφαση για την κλειτοριδεκτομή λαμβάνεται από τους γονείς, καθώς οι περισσότερες κλειτοριδεκτομές πραγματοποιούνται πριν το κορίτσι φτάσει στην ηλικία των πέντε ετών. Επιπλέον, μια εμπιστευτική πηγή που αναφέρεται στην ίδια έκθεση πρόσθεσε ότι για τα μεγαλύτερα κορίτσια είναι δυνατόν να ξεφύγουν από το ΑΓΓΟ, ιδίως με τη βοήθεια των ανθρώπων με επιρροή στην κοινότητα καθώς και ότι τα κορίτσια και οι γυναίκες μπορούν να ξεφύγουν από το ΑΓΓΟ με το να εγκατασταθούν σε μια περιοχή όπου δεν πραγματοποιείται ΑΓΓΟ.[7] Τα βασικά ευρήματα πρόσφατης έρευνας για τη Νιγηρία της FGM/C Research Initiative, από τον Μάρτιο του 2023, περιγράφουν ότι οι γυναίκες υποβάλλονταν σε ΑΓΓΟ λόγω κοινωνικής πίεσης από τις μητέρες, τις πεθερές και τις γιαγιάδες τους, οι οποίες αναφέρονται ως προστάτιδες της παράδοσης αυτής της πρακτικής[8]. Όσον αφορά τη χρήση εξαναγκασμού για να υποβληθούν σε ΑΓΓΟ, το Landinfo ανέφερε ότι η χρήση εξαναγκασμού «δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη» και «υπάρχει ευρεία συμφωνία μεταξύ των πηγών ότι η χρήση του εξαναγκασμού αποτελεί όλο και περισσότερο παρελθόν».[9] Σύμφωνα με το Landinfo, αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με παραδείγματα όπου γονείς ή γυναίκες που απέφευγαν να εκθέσουν τις κόρες τους σε ΑΓΓΟ να υφίστανται βία ή απειλές.[10] Αναφορικά δε με την κρατική προστασία ο νόμος VAPP (Violence against Persons [Prohibition] Act), ένας ομοσπονδιακός νόμος που τέθηκε σε ισχύ το 2015, απαγορεύει το ΑΓΓΟ και ορίζει ότι όποιος εκτελεί ή εμπλέκει άλλον στη διενέργεια αυτής της πρακτικής μπορεί να αντιμετωπίσει ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα τέσσερα έτη ή πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τα 200.000 Nairas ή και τα δύο.[11] Η έκθεση των Κάτω Χωρών, ανέφερε ότι η εισαγωγή του νόμου VAPP (Violence against Persons [Prohibition] Act) και τα κυβερνητικά μέτρα συνέβαλαν στη μείωση του ΑΓΓΟ στη Νιγηρία.[12] Κρίνεται δε ότι βάσει του συνόλου των δηλώσεων της και εξωτερικών πηγών δεν υπάρχει εύλογη πιθανότητα να επαναυποβληθεί σε αυτήν την πρακτική η Αιτήτρια και/ή δεν υπάρχει εύλογη αιτία να πιστεύεται πως σε περίπτωση επιστροφής της θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε ζήτημα.
Σύμφωνα και με το εγχειρίδιο EASO «Δικαστική Ανάλυση του (2018) Προϋποθέσεις Χορήγησης Διεθνούς Προστασίας (Οδηγία 95/2011/ΕΕ)», σελίδα 92:
«Ο όρος «βάσιμος φόβος» σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει έγκυρη αντικειμενική βάση για τον φόβο δίωξης του αιτούντος. Το συγκεκριμένο στοιχείο του ορισμού του πρόσφυγα αφορά τον κίνδυνο ή την πιθανότητα να υποστεί δίωξη. Ο φόβος θεωρείται βάσιμος, εάν διαπιστώνεται ότι υπάρχει «εύλογη» πιθανότητα να υλοποιηθεί στο μέλλον[13]. Για τη διαπίστωση αυτή, είναι απαραίτητο να αξιολογούνται οι δηλώσεις του αιτούντος υπό το πρίσμα όλων των σχετικών περιστάσεων της υπόθεσης [άρθρο 4 παράγραφος 3 της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση)[14]] και να ελέγχονται οι περιστάσεις που επικρατούν στη χώρα καταγωγής του, καθώς και η συμπεριφορά των υπευθύνων δίωξης[15]. Επομένως, η διαπίστωση του βάσιμου φόβου συνδέεται στενά με το καθήκον της αξιολόγησης των αποδεικτικών στοιχείων και της αξιοπιστίας που διέπεται πρωτίστως από το άρθρο 4 της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση). Η αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης της αξιοπιστίας, είναι το πρώτο στάδιο. Εάν τα αποδεικτικά στοιχεία που υπέβαλε ο αιτών γίνουν δεκτά ως αξιόπιστα, ο υπεύθυνος για τη λήψη της απόφασης προχωρά στο δεύτερο στάδιο και εξετάζει κατά πόσον τα γεγονότα και οι περιστάσεις που έγιναν δεκτά ισοδυναμούν με βάσιμο φόβο[…][16].»
Σύμφωνα με το ίδιο εγχειρίδιο[17]:
«Ο όρος «φόβος» αντικατοπτρίζει τη μελλοντοστραφή έμφαση των ορισμών της σύμβασης για τους πρόσφυγες και της ΟΕΑΑ. Η ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση) επεκτείνει την προστασία όχι μόνο στα πρόσωπα που υπέστησαν πραγματικά δίωξη, αλλά και σε εκείνα που διατρέχουν κίνδυνο δίωξης[18]. […]
Το ΔΕΕ τόνισε τον μελλοντοστραφή χαρακτήρα του βάσιμου φόβου στην απόφαση που εξέδωσε στην υπόθεση Y και Z, όπου αποφάνθηκε ότι:
[ο]σάκις οι αρμόδιες αρχές καλούνται να εκτιμήσουν, σύμφωνα με το άρθρο 2 στοιχείο γ) αυτής, αν ο αιτών διακατέχεται βασίμως από τον φόβο ότι θα διωχθεί, οφείλουν να διερευνήσουν αν οι στοιχειοθετημένες περιστάσεις συνιστούν ή όχι τέτοια απειλή, ώστε ο ενδιαφερόμενος να φοβείται βασίμως, λαμβανομένης υπόψη της εξατομικευμένης καταστάσεώς του, ότι αποτελεί πράγματι αντικείμενο πράξεων διώξεως[19].»
[ο τονισμός δικός μου]
Βάσει των πιο πάνω και/ή των αποδεκτών της ισχυρισμών 1, 2 και 3 ούτε υπάρχει βάσιμος φόβος και/ή μελλοντοστραφής κίνδυνος και/ή οιανδήποτε μορφή μελλοντικής δίωξης ή βλάβης. Επομένως, η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι ορθή καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις της Αιτήτριας δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).
Ως προς το εάν η περίπτωση της εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο θα υπόκειτο σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) και κατέληξε ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται (ερυθρά 115-113 ΔΦ). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι η ίδια προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνεται ότι στην περιοχή της Αιτήτριας δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων. Σημειώνεται ότι, η ίδια σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης της ανέφερε ότι κινδυνεύει λόγω ένοπλης σύρραξης στη χώρα της, ενώ από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου από τη βάση δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project)[20] δεν προκύπτει ότι στον τόπο τελευταίας διαμονής της λαμβάνει χώρα διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη εντός του πλαισίου του Άρθρου 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) και ως εκ τούτου, παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών της περιστάσεων για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοσμένης κλίμακας» όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης[21]. Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι υπάρχει εκτενέστατη αξιολόγηση όλων των συναφών στοιχείων του αιτήματος της Αιτήτριας από τον λειτουργό στο μέρος της έκθεσης/εισήγησης και/ή αξιολόγησης κινδύνου επιστροφής σε συνάρτηση με τους αποδεκτούς 1-3 ισχυρισμούς της, το προφίλ της και την περιοχή διαμονής της όπου γίνεται παράθεση πληροφοριών αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας και/ή εκτενής καταγραφή εξωτερικών πηγών πληροφόρησης σε σχέση με την περιοχή της. (ερυθρό 116-114) με τα οποία συμπεράσματα συντάσσομαι πλήρως.
Ως εκ των ανωτέρω, η Υπηρεσία Ασύλου μετά από ενδελεχή έρευνα, αιτιολογημένα απέρριψε την αίτηση της Αιτήτριας και το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο όλων των περιστάσεων της Αιτήτριας και των ισχυρισμών που προβλήθηκαν στην δικαστική διαδικασία, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να της αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται. Επιδικάζονται €800 έξοδα υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση και εναντίον της Αιτήτριας.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] https://euaa.europa.eu/sites/default/files/EASO Evidence and Credibility Assesment_JA_EN.pdf, p.180.
[2] Βλέπε Άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023
[3] Βλέπε High Court (Ανώτερο Δικαστήριο) (Ιρλανδία), IR κατά Minister for Justice Equality and Law Reform and Refugee Appeals Tribunal, [2009] IEHC 353, ημερομηνίας 24/07/2009, σκέψη 11.
[4] Freedom House, Freedom in the World 2023 – Nigeria, 9 March 2023, διαθέσιμο σε: https://freedomhouse.org/country/nigeria/freedom-world/2023
[5] Nigeria, NBS and UNICEF, Nigeria: 2021 Multiple Indicator Cluster Survey, Survey Findings Report, August 2022.
[6] IBID 5.
[7] Netherlands, Ministry of Foreign Affairs, General Country of Origin Information Report Nigeria, 31 January 2023,
[8] FGM/C Research Initiative, FGM/C: Key Findings, March 2023 , διαθέσιμο σε: https://www.fgmcri.org/resource/fgmc-in-nigeria-country-profile-update-2023-english/
[9] Norway, Landinfo, Nigeria: Kjønnslemlestelse av kvinner [Nigeria: Female Genital Mutilation], 11 August 2023
[10] IBID 9.
[11] Nigeria, Violence Against Persons (Prohibition) Act, 2015
[12] IBID 7.
[13] Απόφαση του ΔΕΕ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 33, σκέψη 51· απόφαση του ΔΕΕ, Χ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 20, σκέψη 43.
[14] Οδηγία 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (αναδιατύπωση)
[15] Απόφαση του ΔΕΕ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 33, σκέψη 51· απόφαση του ΔΕΕ, Χ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 20, σκέψη 43. Βλέπε επίσης την προηγούμενη διατύπωση του ΔΕΕ στην απόφαση που εξέδωσε στην υπόθεση Abdulla κ.λπ., ό.π., υποσημείωση 336, σκέψη 57 (χωρίς ρητή παραπομπή σε υπευθύνους δίωξης).
[16] Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012 στην υπόθεση C-277/11, M. κατά Minister for Justice, Equality and Law Reform, Ιρλανδίας, Attorney General, EU:C:2012:744
[17] EASO (2018), Δικαστική Ανάλυση «Προϋποθέσεις Χορήγησης Διεθνούς Προστασίας (Οδηγία 95/2011/ΕΕ), διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://euaa.europa.eu/sites/default/files/qip-ja_el.pdf, σελ. 94-95
[18] ΔΕΕ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 33, σκέψη 74 και 75· και απόφαση του ΔΕΕ, Χ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 20, σκέψη 63 και 64. Βλέπε επίσης Εγχειρίδιο UNHCR, ό.π., υποσημείωση 107, σκέψη 45.
[19] Απόφαση του ΔΕΕ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 33, σκέψη 76. Βλέπε επίσης απόφαση του ΔΕΕ, Abdulla και λοιποί, ό.π., υποσημείωση 336, σκέψη 89· και απόφαση του ΔΕΕ, Χ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 20, σκέψη 72.
[20] https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard
[21] EASO, Δικαστική Ανάλυση, Νοέμβριος 2014, σελ. 26 – 1.6.2. έννοια της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας»
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο