ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.: 5166/22

29 Μαΐου, 2025

[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

1.     Κ. Μ. D.

2.     A. C. L. T.

Αιτητές

Και

 

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η αίτηση

Οι Αιτητές 1 και 2 εμφανίζονται αυτοπροσώπως

Β. Θωμά (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση

Ρ. Ευαγγέλου (κ.) για διερμηνεία από Γαλλικά στα Αγγλικά και αντιστρόφως.

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Οι Αιτητές 1 και 2 με την παρούσα προσφυγή στρέφονται κατά της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 18.8.2022, με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή τους για διεθνή προστασία και κατά της απόφασης επιστροφής τους στη χώρα καταγωγής τους.

Γεγονότα

1.             Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής 1 και η Αιτήτρια 2 κατάγονται από την Ακτή Ελεφαντοστού και είναι σύζυγοι. Περί τις 29.10.2020, οι Αιτητές 1 και 2 υπέβαλαν αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 22.3.2022 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή 1 και στις 23.3.2022  πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη της συζύγου του, Αιτήτριας 2 από λειτουργό, ο οποίος υπέβαλε σχετική Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: o Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου των Αιτητών 1 και 2 και επιστροφής τους στη χώρα καταγωγής τους. Στις 12.8.2022, κοινοποιήθηκε στους Αιτητές 1 και 2 η επίδικη απόφαση.  Η παρούσα προσφυγή κατά της επίδικης απόφασης καταχωρίστηκε στις 17.8.2022. Κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί, ως προς την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία ότι η παρούσα  προσφυγή κατά το μέρος που αφορά στην Αιτήτρια 2 είχε απορριφθεί λόγω μη προώθησης στις 8.12.2023 (καθώς ο Αιτητής 1 καίτοι υπήρξαν σύζυγοι και στην πορεία χώρισαν). Ωστόσο μετά από σχετικό αίτημά της έγινε δεκτή η επαναφορά της προσφυγής στις 6.2.2024, κατά το μέρος που την αφορά, καθώς η ίδια δήλωσε κώλυμα να εμφανιστεί ένεκα της εγκυμοσύνης της και του ακόλουθου τοκετού. Η Αιτήτρια 2 στις 6.2.2024 δήλωσε πως το τέκνο που απέκτησε δεν είναι του Αιτητή 1, αλλά άλλου άνδρα ο οποίος βρίσκεται ήδη στην Ακτή Ελεφαντοστού παρ’ όλα αυτά, όμως, ενδιαφέρεται για το τέκνο του και συνδράμει την Αιτήτρια 2 οικονομικά.

Νομικοί Ισχυρισμοί            

2.             Στο εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας o Αιτητής 1 εκφράζει την αντίθεσή του με την επίδικη απόφαση, καθώς εάν επιστρέψει, ως αναφέρει, στη χώρα καταγωγής του θα κινδυνέψει για πολιτικούς λόγους.  

3.             Στη γραπτή του αγόρευση, ο Αιτητής 1 επαναλαμβάνει γεγονότα, όπως η σύλληψη της ακτιβίστριας, όπως την χαρακτηρίζει εν προκειμένω, Elizabeth Gbale Pucheri, και οι διαμαρτυρίες των πολιτών αναφορικά με την ενάντια στο σύνταγμα απόφαση του Προέδρου να αναλάβει για τρίτη συναπτή θητεία την προεδρεία της χώρας. Ο Αιτητής 1 επικεντρώθηκε στη γραπτή του αγόρευση στη γενικότερη καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα καταγωγής τους. Καταγράφει γενικά χωρίς καμία άλλη αναφορά στις προσωπικές του περιστάσεις πως είναι αναρίθμητοι οι λόγοι που τον ώθησαν να μην επιθυμεί να επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του. Επιπρόσθετα, κατέγραψε πως η γιαγιά του αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το χωριό καθότι την ενοχλούσαν συνεχώς άγνωστοι κατά τις βραδινές ώρες με αποτέλεσμα να είναι βέβαιος πως κινδυνεύει στην Ακτή Ελεφαντοστού.

4.             Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση υπεραμύνονται της επίδικης πράξης. Ειδικότερα, προωθούν, μέσω της γραπτής τους αγόρευσης, ότι με την παρούσα προσφυγή οι Αιτητές δεν στοιχειοθετούν οποιοδήποτε βάσιμο φόβο δίωξής τους ή κίνδυνο σοβαρής βλάβης. Περαιτέρω, ισχυρίζονται πως οι ισχυρισμοί του Αιτητή 1 και της Αιτήτριας 2 ως αναφορικά με τον πυρήνα του αιτήματός τους, στερούνται συνέπειας, λεπτομέρειας, ακρίβειας, αληθοφάνειας. Παραπέμπουν σε συγκεκριμένα αποσπάσματα της έκθεσης, η οποία αποτέλεσε την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης, από όπου προκύπτει το συμπέρασμα περί αναξιοπιστίας του τέταρτου ουσιώδους ισχυρισμού τους περί δίωξης του Αιτητή 1 από την κυβέρνηση ένεκα της συμμετοχής του σε διαδήλωση. Αλλά ούτε και η κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής των Αιτητών, στην οποία δεν υφίσταται οποιαδήποτε ένοπλη σύρραξη, εγείρει ενδεχόμενο υπαγωγής τους σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

 

To νομικό πλαίσιο

5.             Η Σύμβαση περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954 [Recueil des traités des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967 (στο εξής: Σύμβαση της Γενεύης), ορίζει, στο άρθρο 1, τμήμα Α, σημείο 2, πρώτο εδάφιο, ότι ο όρος «πρόσφυγας» εφαρμόζεται επί παντός προσώπου το οποίο, «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων, ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύει της προστασίας της χώρας ταύτης».

6.             Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

7.             Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.

8.             Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:

«Υποχρεώσεις Αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών

16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο Αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).

(2)  Ιδίως, ο Αιτητής οφείλει-

(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του Αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο Αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙ [...]».

(στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος). (β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη  ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης...».

9.             Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.

Κατάληξη

10.          Επισημαίνεται εκ προοιμίου ότι το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως. (Βλ. Aπόφαση του ΔΕΕ της 3ης Απριλίου 2025, C 283/24 [Barouk], B. F. κατά Κυπριακής Δημοκρατίας, ECLI:EU:C:2025:236, Έφεση κατά Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Aρ. 107/2023, Δημοκρατία ν. Q.B.T., απόφαση ημερ. 11.2.2025, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 17/2021 Janelidze ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 21.9.2021· Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 35/2023 Lubangamu ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.12.2024). Οι Αιτητές 1 και 2 αναμένεται να προβάλουν, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή τους στο καθεστώς διεθνούς προστασίας.

11.          Παρατηρείται συναφώς ότι ο Αιτητής 1 κατά την καταγραφή της αίτησής του για διεθνή προστασία δήλωσε πως ο ίδιος είναι πρόεδρος του κινήματος JRAS (Youth Responds to the Call of Wisdom) μέσω του οποίου κινητοποίησε διαμαρτυρίες εναντίον της πρόθεσης του Προέδρου της χώρα καταγωγής να αναλάβει και τρίτη θητεία στην προεδρεία (βλ. ερ. 1 & 55 του διοικητικού φακέλου, στο εξής δ.φ.). Ως εκ τούτου περί τις 13.8.2020 υπήρξαν συγκρούσεις με την αστυνομία, προσπάθειες καταστολής της διαμαρτυρίας, συλλήψεις και ο ίδιος είναι καταζητούμενος (βλ. ερ. 1 & 55 του δ.φ.). Τέλος, κατέγραψε ότι και η ζωή της συζύγου του απειλείται (βλ. ερ. 1 & 55 του δ.φ.).

12.          Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής 1 ανέφερε ότι είναι υπήκοος της Ακτής Ελεφαντοστού, γεννηθείς στην πόλη Duekoue (έτος γέννησης 1987), (βλ. ερ. 81 – 2Χ & 87 του δ.φ.). Ως προς τις περιοχές που διέμενε, ο Αιτητής 1 δήλωσε ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του διέμενε στην πόλη Yopougon της κοινότητας Abidja στην Ακτή Ελεφαντοστού (βλ. ερ. 81 – 2Χ-4Χ του δ.φ.). Αναφορικά με την οικογενειακή του κατάσταση, δήλωσε ότι είναι νυμφευμένος με παραδοσιακό γάμο από τις 15.8.2017 και έχει έναν υιό ηλικίας 10 ετών, ο οποίος διαμένει στην περιοχή Divo με τη γιαγιά του από την μητρική ρίζα (βλ. ερ. 87 & 83 – 2Χ-4Χ του δ.φ.). Ως προς τα μέλη της ευρύτερης οικογένειάς του, ο Αιτητής 1 δήλωσε ότι στην Ακτή Ελεφαντοστού διαμένει η γιαγιά του με την οποία διατηρεί επικοινωνία, ενώ επικοινωνία διατηρεί και με τους φίλους του (βλ. ερ. 83 – 2Χ, 4Χ & 82 – 1Χ-2Χ του δ.φ.). Ανέφερε εξάλλου ότι η μητέρα του, διαμένει στο Ηνωμένο Βασίλειο μαζί με τα τρία του αδέλφια ενώ ο πατέρας του απεβίωσε το 1995 (βλ. ερ. 84 – 3Χ & 83 – 1Χ του δ.φ.). Ως προς το μορφωτικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι έχει ολοκληρώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση μόνο (ήτοι 6 έτη φοίτησης), ομιλεί Dita, Γαλλικά, Bete, λίγα Αγγλικά και Djoula, καθώς και λίγα ελληνικά (βλ. ερ. 84 – 1Χ-2Χ του δ.φ.). Ο Αιτητής 1 δήλωσε πως ανήκει στην εθνοτική ομάδα Dita (βλ. ερ. 84 – 2Χ του δ.φ.). Ως προς την εργασιακή του πείρα, δήλωσε, ότι εργάστηκε στον εμπορικό τομέα μία εταιρείας πώλησης ρυζιού από το 2008 – 2020 (βλ. ερ. 82 – 3Χ-4Χ του δ.φ.). Ως προς το θρήσκευμά του δηλώνει χριστιανός προτεστάντης (βλ. ερ. 87 του δ.φ.).   

13.          Αναφερόμενος στους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής 1, κατά την ελεύθερή του αφήγηση, επανέλαβε ότι έλαβε μέρος σε αντικαθεστωτική  διαμαρτυρία, η οποία έλαβε χώρα στη περιοχή Bonoua, οι άνθρωποι τραυματίστηκαν και μετά από 2 ημέρες, ήτοι στις 15.8.2020, η συντονίστρια του κινήματος (E. G. P.) συνελήφθη μαζί με ακόμα 2 συνεργάτες (βλ. ερ. 79 – 2Χ του δ.φ.). Έπειτα από τα ανωτέρω συμβάντα, ο Αιτητής 1 επέστρεψε στην περιοχή Yopougo για να κρυφτεί χωρίς να γνωρίζει την ακριβή του τοποθεσία και η σύζυγός του διευθέτησε την αναχώρησή τους από τη χώρα (βλ. ερ. 79 – 2Χ του δ.φ.). Αναφορικά με το ενδεχόμενο επιστροφής του στην Ακτή Ελεφαντοστού, ο Αιτητής 1 δήλωσε ότι δεν επιθυμεί να επιστρέψει ενόσω παραμένει στην εξουσία ο ίδιος Πρόεδρος φοβούμενος ότι θα δολοφονηθεί από ανθρώπους του Προέδρου λόγω της συμμετοχής του στη διαμαρτυρία (βλ. ερ. 79 – 3Χ-4Χ του δ.φ.).

14.          Ακολούθως, υποβλήθηκαν διευκρινιστικής φύσεως ερωτήματα στον Αιτητή 1 αναφορικά με το κίνημα JRAS. Συγκεκριμένα, ο Αιτητής 1 ανέφερε πως τα αρχικά του κινήματος JRAS αντιστοιχούν σε Jeunesse Répond à l'Appel de la Sagesse, ιδρύθηκε το 2018 από τον Kapo Roberto και ο σκοπός του είναι να διαμαρτύρεται ενάντια σε άτομα, ιδίως σε πολιτικούς ηγέτες, που προσπαθούν να αλλάξουν το σύνταγμα για να παραμείνουν περισσότερο στην εξουσία - μια τάση που το κίνημα θεωρεί ως μείζον ζήτημα στην Αφρική (βλ. ερ. 78 – 1Χ-2Χ του δ.φ.). Σύμφωνα με τον Αιτητή 1, το κίνημα πρεσβεύει ειρηνικές διαμαρτυρίες και υπερασπίζεται τη συνταγματική τάξη (βλ. ερ. 78 – 1Χ-2Χ του δ.φ.). Ο Αιτητής 1 αναδείχθηκε αρχηγός του κινήματος το 2020 και ανέλαβε τον ρόλο της κινητοποίησης της νεολαίας για μη βίαιες διαδηλώσεις (βλ. ερ. 78 – 1Χ-2Χ του δ.φ.). Ερωτηθείς, ως προς τα κριτήρια επιλογής του ως ηγέτης του κινήματος JRAS, ο Αιτητής 1  ανέφερε πως οφείλεται στην ικανότητά του να ενώνει και να μιλάει για λογαριασμό της νεολαίας (βλ. ερ. 78 – 3Χ-4Χ του δ.φ.). Ως ηγέτης, ο ρόλος του περιελάμβανε την οργάνωση ειρηνικών πορειών, την κινητοποίηση των νέων και τον συντονισμό με τους ηγέτες άλλων κινημάτων για τη δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου κατά των συνταγματικών αλλαγών που αποσκοπούσαν στην επέκταση της προεδρικής εξουσίας (βλ. ερ. 78 – 3Χ-4Χ του δ.φ.). Επίσης, ως κίνημα έδιναν έμφαση στη μη άσκηση βίας, καθοδηγώντας τους νέους να αποφεύγουν να καταστρέφουν περιουσίες κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων (βλ. ερ. 78 – 3Χ-4Χ του δ.φ.). Σε συζητήσεις με άλλους ηγέτες, όπως η Elizabeth Gbale Pucheri, πρόεδρος της ACI (Alternance Citoyenne Ivorienne), επικεντρώνονται στη σημασία της εθνικής ενότητας και της ειρηνικής αντίστασης ως απάντηση στην πρόθεση του Προέδρου να αλλάξει το σύνταγμα για μια πιθανή τρίτη θητεία (βλ. ερ. 78 – 2Χ-3Χ του δ.φ.).

15.          Ο Αιτητής 1 διαδραμάτισε καίριο ρόλο ώστε να οργανωθούν πολλαπλές πορείες με το κίνημα JRAS, μεταξύ άλλων στις περιοχές Bonoua, Divo, Daoukro, Abidjan και Dabou, ξεχωρίζοντας αυτήν στην Bonoua ως τη σημαντικότερη αφού ο ίδιος ηγήθηκε της πορείας ώστε να διασφαλιστεί η ειρήνη (βλ. ερ. 77 – 1Χ του δ.φ.). Η ηγεσία του στην πορεία της Bonoua περιορίστηκε στο πλαίσιο αυτής της πορείας μόνο κατά τον Αύγουστο του 2020 και επιλέχθηκε για αυτόν τον ρόλο λόγω της ισχυρής ικανότητάς του να κινητοποιεί τους νέους, να επικοινωνεί αποτελεσματικά και να υποστηρίζει τη μη βίαιη διαμαρτυρία (βλ. ερ. 77 – 2Χ-3Χ του δ.φ.). Η κύρια συμβουλή του προς τους νεαρούς συμμετέχοντες ήταν να αποφύγουν τη βία, να μην προκαλέσουν υλικές ζημιές και να επικεντρωθούν στην ειρηνική εναντίωση στην προσπάθεια του Προέδρου να διεκδικήσει τρίτη θητεία (βλ. ερ. 77 – 2Χ-3Χ του δ.φ.). Σε περαιτέρω λεπτομέρειες αναφορικά με την εν λόγω πορεία, δήλωσε ότι αυτή οργανώθηκε από κοινού από τον Kapo Roberto (ιδρυτή της JRAS), την Elizabeth Gbale Pucheri (πρόεδρο της ACI), τον Αιτητή 1 και άλλους ηγέτες τοπικών τμημάτων, αν και ο Αιτητής 1 δεν μπορούσε να ανακαλέσει όλα τα ονόματα των επικεφαλής (βλ. ερ. 77 – 4Χ του δ.φ.). Η ακριβής συμβολή τους περιλάμβανε ταξίδια σε διάφορα τμήματα, απευθείας συνομιλίες με ομάδες νέων και διασφάλιση του ότι κατανοούσαν τη σημασία μιας ειρηνικής διαδήλωσης (βλ. ερ. 77 – 4Χ του δ.φ.). Ερωτηθείς σχετικά, ο Αιτητής 1 εξήγησε ότι για να κινητοποιήσουν τους νέους, επισκέφθηκαν κοντινές γειτονιές και μίλησαν με τους τοπικούς ηγέτες των τμημάτων - εκπροσώπους των νέων σε συγκεκριμένες περιοχές ενθαρρύνοντάς τους να εξηγήσουν τη σημασία της διαμαρτυρίας στους νέους των κοινοτήτων τους και να τους παρακινήσουν να συμμετάσχουν (βλ. ερ. 76 – 1Χ του δ.φ.). Όταν ο Αιτητής 1 ερωτήθηκε που βασιζόταν για να είναι σίγουρος ότι θα εξασφαλιστεί η ειρήνη από τους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια της πορείας, απάντησε ότι βασίστηκε στην εμπιστοσύνη και σε προηγούμενες συζητήσεις (βλ. ερ. 76 – 1Χ του δ.φ.). Οι προαναφερθέντες Kapo Roberto (πρόεδρος του JRAS), η Elizabeth Gbale Pucheri (πρόεδρος του ACI) και ο Αιτητής 1 έπαιξαν ηγετικό ρόλο στο σχεδιασμό, την κινητοποίηση και την εκτέλεση της διαμαρτυρίας, προωθώντας παράλληλα τη μη βία (βλ. ερ. 76 – 1Χ του δ.φ.).

16.          Ερωτηθείς σχετικά με τον Πρόεδρο της Ακτής Ελεφαντοστού, ο Αιτητής 1 ανέφερε πως ονομάζεται  Alassan Ouattara ο οποίος εξελέγη στις εκλογές της 31.10.2020 (βλ. ερ. 76 – 2Χ του δ.φ.).

17.          Ακολούθως, υποβλήθηκαν στον Αιτητή 1 ερωτήματα αναφορικά με την πορεία της 13.5.2020 στην Bonoua και τα περιστατικά βίας που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο αυτής. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Αιτητή 1, ο σκοπός της πορείας ήταν να διαμαρτυρηθούν για την προσπάθεια του Προέδρου να διεκδικήσει τρίτη θητεία, η οποία, κατά την άποψη των διοργανωτών, παραβίαζε το σύνταγμα της χώρας, το σημείο εκκίνησής της ήταν μπροστά από το La Mairie de Bonoua και η προβλεπόμενη διαδρομή ήταν κατά μήκος του κεντρικού δρόμου, καταλήγοντας στην είσοδο της Bonoua (βλ. ερ. 76 – 2Χ-3Χ του δ.φ.). Το βασικό σύνθημα που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας ήταν «Président violeur de la Constitution» («Πρόεδρος, παραβάτης του Συντάγματος») οι συμμετέχοντες υπολογίζονται από τον Αιτητή 1 περί τα 1.000 άτομα (βλ. ερ. 76 – 3Χ του δ.φ.). Ωστόσο, η πορεία διεκόπη πριν ολοκληρωθεί, καθώς, σύμφωνα με τον Αιτητή 1, οι στρατιωτικές δυνάμεις κατέφθασαν με φορτηγά, συνοδευόμενες από ομάδες νεαρών, και άρχισαν να χτυπούν τους διαδηλωτές με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να διαφύγουν αναζητώντας ασφάλεια, εμποδίζοντας τη διαμαρτυρία να φτάσει στην προγραμματισμένη της ολοκλήρωση (βλ. ερ. 76 – 4Χ του δ.φ.).

18.          Στη συνέχεια, ερωτηθείς από τονλειτουργό για τα συμβάντα στην πορεία της 13.8.2020 μετά την εμπλοκή των στρατιωτικών δυνάμεων, ο Αιτητής 1 ανέφερε ότι διεκόπη βίαια σε συνεργασία από τις στρατιωτικές δυνάμεις και μια ομάδα που αναφέρεται από τον Αιτητή 1 ως «μικρόβια», εξηγώντας ότι αυτός ο όρος χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει βίαιες νεανικές συμμορίες σε ορισμένες χώρες της Δυτικής Αφρικής (βλ. ερ. 75 – 1Χ του δ.φ.). Κληθείς να παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες αναφορικά με το ρόλο της κυβέρνησης σε αυτή την στρατιωτική επέμβαση, δήλωσε πως αρχικά οι διαδηλωτές πίστευαν ότι ο στρατός είχε μεταβείστο σημείο για λόγους ασφαλείας, ωστόσο γρήγορα έγινε σαφές ότι ο σκοπός τους ήταν η αναστάτωση ξεκινώντας οι επονομαζόμενοι «μικρόβια» να επιτίθενται στους διαδηλωτές, να καταστρέφουν περιουσίες και να βάζουν φωτιές, ενώ ο στρατός δεν έκανε τίποτα για να τους σταματήσει - αντίθετα, φέρεται να συμμετείχε και αυτός στον ξυλοδαρμό και τον εκφοβισμό του πλήθους (βλ. ερ. 75 – 2Χ-3Χ του δ.φ.). Ο Αιτητής 1 επέμεινε πως η κυβέρνηση συνεργάστηκε με τους προαναφερθέντες και δήλωσε ότι αυτή η επιθετική παρέμβαση διέκοψε την πορεία, αναγκάζοντας τους διαδηλωτές να διαφύγουν για την ασφάλειά τους (βλ. ερ. 75 – 3Χ-4Χ του δ.φ.).

19.          Κλήθηκε εξάλλου ο Αιτητής 1 να περιγράψει τα γεγονότα που ακολούθησαν μετά τη βίαιη διακοπή της πορείας, όπου ανέφερε  ότι ο ίδιος εγκατέλειψε τη σκηνή και κρύφτηκε στο Yopougon, μια περιοχή όπου μεγάλωσε και ένιωθε ότι γνώριζε ασφαλή μέρη (βλ. ερ. 75 – 4Χ & 74 -1Χ του δ.φ.). Επιπρόσθετα, ανέφερε πως τον καταδίωκε η κυβέρνηση, και συγκεκριμένα ο στρατός, λόγω του ρόλου του στη διοργάνωση της διαμαρτυρίας και πως αντιλήφθηκε τον κίνδυνο μέσω τηλεφωνημάτων από μέλη του κινήματος, τα οποία τον προειδοποίησαν ότι οι αρχές τον αναζητούσαν (βλ. ερ. 74 – 1Χ-3Χ του δ.φ.). Τα τηλεφωνήματα άρχισαν λίγο μετά την πορεία και συνεχίστηκαν σε συχνά χρονικά διαστήματα μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του (βλ. ερ. 74 – 4Χ & 73 – 1Χ του δ.φ.). Τα πρόσωπα που τον καλούσαν τον ενημέρωναν ότι η αστυνομία έψαχνε ενεργά να συλλάβει τους διοργανωτές της διαμαρτυρίας και αν και η ταυτότητά τους παρέμενε ασαφής, ο επείγων χαρακτήρας της κατάστασης και ο κίνδυνος για τη ζωή του δεν καθιστούσαν ασφαλή την αμφισβήτησή όσων του μετέφεραν ή την καθυστέρηση της δράσης από πλευράς του ώστε να προστατευθεί (βλ. ερ. 74 – 3Χ, 5Χ του δ.φ.).

20.          Κληθείς να εξηγήσει την αντίφαση επί των δηλώσεών του από τη μία ότι κρύφτηκε αφού συνελήφθησαν οι Elizabeth Gbale Pulcheri και δύο συνεργάτεςτης και από την άλλη ότι αμέσως μόλις έληξε η πορεία κρύφτηκε, ο Αιτητής 1 δήλωσε ότι όταν δύο ημέρες μετά την πορεία τα πρόσωπα αυτά συνελήφθησαν εκείνος ήδη κρυβόταν (βλ. ερ. 73 – 1Χ-2Χ του δ.φ.). Και ενόσω ο ίδιος κρυβόταν, η σύζυγός του του ανέφερε ότι κυβερνητικοί πράκτορες -αν και δεν έχουν αναγνωριστεί επίσημα- μετέβησαν στην οικία τους δύο φορές τον Σεπτέμβριο του 2020 για να συλλάβουν τον Αιτητή 1, οπότε κατέστρεψαν περιουσιακά στοιχεία στο σπίτι και απείλησαν τη σύζυγό του, γεγονός που υποδηλώνει τη σοβαρότητα της καταδίωξης (βλ. ερ. 73 – 2Χ-4X του δ.φ.). Ο Αιτητής 1 πιστεύει ότι το κίνητρο για τη σύλληψή του ήταν ο ρόλος του στην ηγεσία της πορείας της Bonoua (βλ. ερ. 73 – 4X του δ.φ.).

21.          Όταν ερωτήθηκε πώς κατάφερε να διαφύγει με ασφάλεια από τη χώρα παρά το γεγονός ότι στοχοποιήθηκε, εξήγησε ότι η σύζυγός του διευθέτησε τα πάντα, βασιζόμενη σε προσωπικές διασυνδέσεις και οικονομικά μέσα (βλ. ερ. 73 – 5X του δ.φ.). Πιστεύει, επίσης, ότι μπόρεσε να αποφύγει τη σύλληψη στο αεροδρόμιο επειδή δεν ήταν τόσο γνωστός στο κοινό όσο πρόσωπα όπως η Elizabeth Gbale Pulcheri, της οποίας η εθνική και διεθνής προβολή την έκανε στόχο υψηλότερου προφίλ (βλ. ερ. 73 – 5X & 72 – 1X του δ.φ.).

22.          Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης στη χώρα καταγωγής του ο Αιτητής 1 αποκρίθηκε ότι «Δε θέλω να πατήσω το πόδι μου στην Ακτή Ελεφαντοστού όσο παραμένει ο ίδιος Πρόεδρος» αποκλείοντας το ενδεχόμενο να διαμείνει σε άλλο μέρος στη χώρα καταγωγής του (ελεύθερη μετάφραση του Δικαστηρίου), (βλ. ερ. 72 – 2Χ του δ.φ.). 

23.          Κατά το στάδιο της συνέντευξής του, ο Αιτητής 1 προσκόμισε τα εξής έγγραφα (βλ. ερ. 72 – 3Χ του δ.φ.): α) το σήμα εργασίας του (βλ. ερ. 66 του δ.φ.) και β) απόκομμα της εφημερίδας “Le nouveau Courrier” αναφορικά με άρθρο για τον Αιτητή 1 με τίτλο “Un activiste de la societe civile introuvable a Bonoua” (βλ. ερ. 67 – 69 του δ.φ.).

24.          Η Αιτήτρια 2 κατά τη συνέντευξή της επιβεβαίωσε ότι κατάγεται από την Ακτή Ελεφαντοστού, υποδεικνύοντας ως τόπο γέννησής της την πόλη Boboua (έτος γέννησης 1991) και ως τελευταίο τόπο διαμονής δήλωσε την πόλη Abidjan (βλ. ερ. 97 – 4Χ & 96 – 1Χ). Ως προς την οικογένειά της, ανέφερε ότι οι γονείς και όλα τα αδέλφια της  (3 αδελφές και 5 αδελφοί) διαμένουν στo Divo, μία μικρή πόλη πλησίον της Abidjan, εκτός από μία αδελφή της η οποία εργάζεται και διαμένει στην Abidjan (βλ. ερ. 99 – 3Χ-5Χ του δ.φ.). Η Αιτήτρια 2 έχει επικοινωνία με την οικογένειά της που διαμένει ακόμη στο Divo (βλ. ερ. 99 – 5Χ του δ.φ.). Η Αιτήτρια 2 σε σχετικά ερωτήματα ανέφερε πως είναι παντρεμένη με παραδοσιακό γάμο με τον Αιτητή 1 και έχει 2 τέκνα 12 και 10 ετών, τα οποία έχουν διαφορετικό πατέρα και διαμένουν με την οικογένειά της στο Divo, με τα οποία και έχει επικοινωνία (βλ. ερ. 98 – 2Χ-3Χ του δ.φ.). Ως προς το θρήσκευμά της ανέφερε ότι είναι Χριστιανή (Celestial Church). Ως προς το εκπαιδευτικό της υπόβαθρο δήλωσε ότι πήγε σχολείο για τα 5 από τα 8 έτη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς έχασε το ενδιαφέρον της για το σχολείο (βλ. ερ. 100 & 99 – 1Χ του δ.φ.). Ως προς την εργασιακή της πείρα, η Αιτήτρια 2 δήλωσε πως εργαζόταν ως λογίστρια από το 2017 έως το 2020 (βλ. ερ. 97 – 2Χ ρου δ.φ.). Επίσης, εργάστηκε ως πωλήτρια από πόρτα σε πόρτα από το 2019 έως το 2020 (βλ. ερ. 97 – 3Χ του δ.φ.). Όσον αφορά στην υγεία της, η Αιτήτρια 2 ανέφερε πως δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα ούτε και λαμβάνει οιανδήποτε φαρμακευτική αγωγή (βλ. ερ. 100 του δ.φ.).

25.          Ερωτηθείσα για τους λόγους που την ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα της, η Αιτήτρια 2 ανέφερε ότι στις 13 Αυγούστου, κατά τη διάρκεια μίας διαμαρτυρίας στη Bonoua κατά της υποψηφιότητας του Προέδρου για τρίτη θητεία, ο σύζυγός της ήταν παρών. Η ίδια ωστόσο δεν ήταν παρούσα  (βλ. ερ. 95 – 3Χ του δ.φ.). Μετά την εκδήλωση, την 1η και την 3η Σεπτεμβρίου, άτομα ήρθαν στην οικία της αναζητώντας τον σύζυγό της και όταν δεν τον εντόπισαν, την απείλησαν, κατέστρεψαν τα υπάρχοντά τους και πήραν προσωπικά της αντικείμενα (βλ. ερ. 95 – 3Χ του δ.φ.). Η ίδια φοβούμενη για την ασφάλειά της, κατέφυγε στη Daloa, οπότε καθ' οδόν, πέρασε από το Divo και άφησε τον υιό της με τους γονείς της (βλ. ερ. 95 – 3Χ του δ.φ.). Λόγω της βίας και του τραύματος που βίωσαν, αποφάσισε να εξεύρει έναν τρόπο να εγκαταλείψει οριστικά τη χώρα καταγωγής της (βλ. ερ. 95 – 3Χ του δ.φ.). Ερωτηθείσα για τις συνέπειες που θα υπάρξουν σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της η Αιτήτρια 2 αποκρίθηκε πως «τόσα πολλά πράγματα θα συμβούν», ενώ έπειτα από έτερη ερώτηση του λειτουργού συμπλήρωσε πως ενδέχεται να συλληφθεί ή να δολοφονηθεί εξαιτίας του συζύγου της (βλ. ερ. 95 – 4Χ & 94 – 1Χ του δ.φ.). Η Αιτήτρια 2 κλήθηκε από τονλειτουργό να διευκρινίσει την προηγούμενη δήλωσή της και η ίδια ανέφερε πως επηρεασμένη από ένα συμβάν του 2011, οπότε ενώ ήταν με τον πατέρα του πρώτου της υιού ο στρατός εισέβαλε στην οικία της και την κακοποίησε σεξουαλικά, όταν την 1^η και την 3^η Σεπτεμβρίου έψαχναν για τον σύζυγό της αποφάσισε να εγκαταλείψει την οικία και τη χώρα καταγωγής της (βλ. ερ. 94 – 1Χ του δ.φ.).

26.          Ερωτηθείσα αναφορικά με το φόβο της ότι θα δολοφονηθεί στη χώρα καταγωγής της, εξήγησε ότι στη χώρα της, οι άνθρωποι μπορούν να στοχοποιηθούν και να δολοφονηθούν χωρίς να γνωρίζουν ποιος κρύβεται πίσω από τις απειλές (βλ. ερ. 94 – 2Χ του δ.φ.). Πιστεύει ότι επειδή άγνωστα άτομα ήρθαν να αναζητήσουν τον σύζυγό της -τον οποίο δεν βρήκαν- η ζωή της κινδυνεύει τώρα για λόγους που συνδέονται με τη συμμετοχή του συζύγου της – Αιτητή 1 σε πολιτικές διαμαρτυρίες (βλ. ερ. 94 – 2Χ-3Χ του δ.φ.).

27.          Κληθείσα να αναφερθεί στην απόφαση του συζύγου της – Αιτητή 1 να μεταβεί στη Bonoua στις 13.8.2020, δήλωσε πως μετέβη για να συμμετάσχει σε διαμαρτυρία κατά της απόφασης του Προέδρου να διεκδικήσει τρίτη θητεία. Κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας, συμπλήρωσε πως υπήρξαν τραυματισμοί και θάνατοι μεταξύ των συμμετεχόντων (βλ. ερ. 94 – 4Χ-5Χ του δ.φ.). Η Αιτήτρια 2 δήλωσε ότι ο σύζυγός της ήταν ηγέτης της νεολαίας και είχε την ευθύνη να ηγηθεί των νέων ανθρώπων για την εναντίωση τους στην απόφαση του Προέδρου (βλ. ερ. 94 – 4Χ-5Χ & 93 – 1Χ του δ.φ.). Ωστόσο, η Αιτήτρια 2 ανέφερε πως δεν γνωρίζει το όνομα της ομάδας νεολαίας που συμμετείχε ο σύζυγός της – Αιτητής 1 (βλ. ερ. 93 – 1Χ του δ.φ.).

28.          Η ίδια δήλωσε εξάλλου ότι μετά τη διαμαρτυρία στη Bonoua, ο σύζυγός της κρύφτηκε στη Yopouga (βλ. ερ. 93 – 1Χ του δ.φ.). Ακολούθως, όταν ερωτήθηκε για τους ανθρώπους που ήρθαν στην οικία της αναζητώντας τον, εξήγησε ότι δεν τους γνώριζε και ότι ήταν η πρώτη φορά που τους έβλεπε, η επίσκεψη έγινε τη νύχτα και ενώ δεν μπορούσε να μετρήσει πόσα άτομα ήταν εκεί λόγω του φόβου της, ανέφερε ότι κάποιοι από αυτούς κρατούσαν μαχαίρια (βλ. ερ. 93 – 2Χ του δ.φ.). Στη συνέχεια η Αιτήτρια 2 κλήθηκε να περιγράψει το συμβάν της 1^ης Σεπτεμβρίου. Συγκεκριμένα, ανέφερε πως εκείνη ημέρα μία ομάδα ανθρώπων ήρθε στο σπίτι της Αιτήτριας 2 αναζητώντας τον σύζυγό της (βλ. ερ. 93 – 3Χ-4Χ του δ.φ.). Όταν δεν τον εντόπισαν της ανέφεραν ότι θα επέστρεφαν και την προειδοποίησαν ότι αν δεν τον εντοπίσουν θα αντιμετώπιζε η ίδια συνέπειες (βλ. ερ. 93 – 3Χ-4Χ του δ.φ.). Όταν ο λειτουργός τη ρώτησε γιατί έψαχναν τον σύζυγό της, η ίδια εξήγησε ότι σχετίζεται με τα γεγονότα στη Bonoua, κάτι το οποίο γνώριζε επειδή τα γεγονότα αυτά προβλήθηκαν στην τηλεόραση. Σχετικά με το συμβάν της 3^ης Σεπτεμβρίου, η Αιτήτρια 2 ανέφερε τα εξής: στις 3 Σεπτεμβρίου, η ομάδα επέστρεψε στο σπίτι του Αιτητή 1, έψαξαν παντού για τον σύζυγό της – Αιτητή 1, αλλά δεν τον εντόπισαν και πάλι με αποτέλεσμα να αρχίσουν να καταστρέφουν την οικία της Αιτήτριας 2 και να παίρνουν τα προσωπικά της αντικείμενα (βλ. ερ. 93 – 5Χ & 92 – 1Χ του δ.φ.). Η Αιτήτρια 2 τους παρακάλεσε να μην της κάνουν κακό αλλά να πάρουν ό,τι ήθελαν, καθώς δεν ήξερε πού είχε πάει ο σύζυγός της (βλ. ερ. 93 – 5Χ & 92 – 1Χ του δ.φ.). Η Αιτήτρια 2 ισχυρίστηκε πως ενώ την χτύπησαν, δεν συνέβη κάτι πιο σοβαρό (βλ. ερ. 93 – 5Χ & 92 – 1Χ του δ.φ.). Επίσης, η ομάδα την προειδοποίησε ότι αν επέστρεφαν και πάλι δεν έβρισκαν τον σύζυγό της – Αιτητή 1, θα έκαναν κάτι για να τον κάνουν να εμφανιστεί (βλ. ερ. 93 – 5Χ & 92 – 1Χ του δ.φ.). Όταν, στη συνέχεια. ερωτήθηκε πόσα άτομα συμμετείχαν, η Αιτήτρια 2 εξήγησε ότι ήταν πολύ σοκαρισμένη για να τους μετρήσει, όμως προσδιόρισε την ομάδα ως «τα μικρόβια», εξηγώντας ότι ήταν κάποιοι πιστοί στην απόφαση του Προέδρου και θα κατέστρεφαν τα πάντα εάν οι άνθρωποι διαμαρτύρονταν (βλ. ερ. 92 – 1Χ-2Χ του δ.φ.). Η Αιτήτρια 2 επανέλαβε την πεποίθησή της ότι η αναζήτηση του συζύγου της συνδεόταν με τα γεγονότα στη Bonoua (βλ. ερ. 92 – 1Χ-2Χ του δ.φ.).

29.          Η Αιτήτρια 2 ερωτήθηκε αναφορικά με τη συμμετοχή του συζύγου της στη διαδήλωση, τα γεγονότα της διαδήλωσης, την αναζήτησή του από τον ομάδα των «μικροβίων», ένας όρος που χρησιμοποιείται για εκείνους που υποστήριζαν τον Πρόεδρο και χρησιμοποιούσαν βία για την καταστολή των διαδηλώσεων, και την επίσκεψη των τελευταίων στην οικία τους. Ερωτηθείσα πόσα άτομα συμμετείχαν στη διαδήλωση εξήγησε ότι δεν γνωρίζει, ωστόσο μετά από επισήμανση του λειτουργού ανέφερε πως ο Αιτητής 1 της ανέφερε ότι συμμετείχαν περισσότερα από 1.000 άτομα (βλ. ερ. 92 – 3Χ του δ.φ.). Όταν ερωτήθηκε πώς τα μικρόβια γνώριζαν ότι ο σύζυγός της συμμετείχε στη διαδήλωση, η Αιτήτρια 2 διευκρίνισε ότι η ίδια δεν ήταν στη διαδήλωση, αλλά ο σύζυγός της, δεν ήξερε πώς έμαθαν για τη συμμετοχή του, αλλά συμπέρανε ότι ήρθαν για τον σύζυγό της επειδή είχε συμμετάσχει στη διαμαρτυρία, ενώ ο σύζυγός της της τηλεφώνησε, καθώς κρυβόταν, την ενημέρωσε για τα γεγονότα στη διαδήλωση και της είπε να είναι προσεκτική (βλ. ερ. 92 – 3Χ-4Χ του δ.φ.). Τα μικρόβια της είπαν «ο σύζυγός σας στέκεται ως αγόρι κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης», γεγονός που την οδήγησε να πιστέψει ότι τον αναζητούσαν λόγω της συμμετοχής του σε αυτή τη διαδήλωση (βλ. ερ. 92 – 4Χ του δ.φ.).

30.          Η Αιτήτρια 2 κλήθηκε να αναφερθεί σε περαιτέρω λεπτομέρειες αναφορικά με  τη βία που δέχθηκε κατά τη δεύτερη επίσκεψή των «μικροβίων» στην οικία της. Ειδικότερα, ανέφερε πως τους ζήτησε να μην την βλάψουν και να πάρουν οτιδήποτε θέλουν από την οικία της, την χτύπησαν σε όλο το σώμα της και προσευχόταν να μην την κακοποιήσουν σεξουαλικά, κάτι που δεν έπραξαν (βλ. ερ. 92 – 5Χ & 91 -1Χ-2Χ του δ.φ.). Η Αιτήτρια 2 εξήγησε ότι μετά την επίσκεψη στην οικία της, ενημέρωσε τον σύζυγό της για τα γεγονότα και ο σύζυγός της κατάλαβε ότι τα άτομα που είχαν πάει ήταν «μικρόβια», (βλ. ερ. 91 – 3Χ του δ.φ.).

 

31.          Ερωτηθείσα διευκρινιστικά για τα γεγονότα της διαδήλωσης στη Bonoua, η Αιτήτρια 2 δεν αναφέρθηκε σε κάτι καινούργιο, αλλά δήλωσε πως γνώριζε από τονσύζυγό της – Αιτητή 1 πως συμμετείχε στη διαμαρτυρία κατά της απόφασης του Προέδρου και τα πράγματα κλιμακώθηκαν, καθώς οι υποστηρικτές του Προέδρου, ήτοι τα «μικρόβια» επιτέθηκαν στους διαδηλωτές, τραυματίζοντας και καταστρέφοντας περιουσίες (βλ. ερ. 91 – 4Χ του δ.φ.). Αναφερόμενη στη συνέχεια στα γεγονότα που ακολούθησαν την επίσκεψη των μικροβίων στην οικία τους, ανέφερε πως μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 2020, ενώ η ίδια ζούσε στη Daloa για λόγους ασφαλείας, ο σύζυγός της – Αιτητής 1 παρέμενε κρυμμένος στη Yopouga, αλλά πέραν τούτου δεν γνώριζε αν εκείνος είχε αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου (βλ. ερ. 90 – 1Χ του δ.φ.).

 

32.          Στο πλαίσιο της συνέντευξής της, η Αιτήτρια 2 αναφέρθηκε και σε ένα τραυματικό για την ίδια συμβάν το οποίο έλαβε χώρα περί τα εννέα έτη προ της αναχωρήσεώς της από τη χώρα καταγωγής της. Δήλωσε συγκεκριμένα ότι κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου το 2011, ο πρώτος της σύζυγος κρύφτηκε σε ένα χωριό κοντά στο Yamoussokro, ενώ εκείνη έμεινε στο σπίτι, άγνωστα άτομα, στα οποία αναφέρθηκε έπειτα ως αντάρτες/επαναστάτες που δρουν παντού στη χώρα, την κακοποίησαν σεξουαλικά στην οικία της.

 

33.          Σχετικά με το ταξίδι τους ανέφερε πως η ίδια με κάποια χρήματα κατόρθωσε να εξασφαλίσει ταξιδιωτικά έγγραφα ώστε να εγκαταλείψουν τη χώρα καταγωγής τους με το σύζυγό της (βλ. ερ. 90 – 3Χ του δ.φ.). Αναφορικά με το ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης της Αιτήτριας 2 στη Dioula, όπου παρέμεινε αφότου εγκατέλειψε την οικία της, η ίδια απάντησε αρνητικά καθότι -ως ανέφερε- πλέον διέμενε στην Abidjan με τονσύζυγό της – Αιτητή 1 και θα είναι δύσκολο για την ίδια να επιστρέψει εκεί (βλ. ερ. 89 – 2Χ του δ.φ.).

 

34.          Αξιολογώντας τις δηλώσεις των Αιτητών 1 και 2, οι Καθ’ ων η Αίτηση διέκριναν 5 ουσιώδεις ισχυρισμούς: ο πρώτος αναφορικά με την ταυτότητα, το προφίλ και τον τόπο συνήθους διαμονής των Αιτητών, ο δεύτερος αναφορικά με την ισχυριζόμενη αρχηγεία του Αιτητή 1 στο κίνημα JRAS, ο τρίτος σχετικά με την ισχυριζόμενη συμμετοχή του Αιτητή 1 σε ειρηνική διαδήλωση στις 13.5.2020 στην Bonoua μαζί με το κίνημα της νεολαίας του JRAS, ο τέταρτος σχετίζεται με την ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή 1 από την κυβέρνηση της Ακτής Ελεφαντοστού λόγω της συμμετοχής του στην προαναφερθείσα διαδήλωση και ο πέμπτος αναφορικά με την ισχυριζόμενη σεξουαλική κακοποίηση της Αιτήτριας 2 το 2011 από τους αντάρτες/επαναστάτες. 

35.          Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός στον οποίο εντάσσονται τα προσωπικά στοιχεία του προφίλ όλων των Αιτητών και ο τόπος συνήθους διαμονής τους, έγινε αποδεκτός. Οι συναφείς δηλώσεις των Αιτητών 1 και 2 υπήρξαν συνεκτικές, αποδεικνύονται περαιτέρω από τα έγγραφα ταυτοποίησης που προσκόμισαν καθώς και από έτερες εξωτερικές πηγές, στις οποίες παραπέμπουν οι Καθ’ ων η αίτηση.

36.          Ως προς το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό αυτός έτυχε απόρριψης καθώς δεν στοιχειοθετήθηκαν οι δηλώσεις του Αιτητή 1 λόγω έλλειψης επαρκών λεπτομερειών, ώστε να μην θεμελιωθεί η εσωτερική αξιοπιστία του. Επιπρόσθετα σε καμία εξωτερική ανεξάρτητη πηγή πληροφοριών δεν επιβεβαιώθηκε πως ο ίδιος ήταν αρχηγός του κινήματος.

37.          Ο τρίτος ουσιώδης ισχυρισμός του Αιτητή 1 έτυχε επίσης αποδοχής καθώς κρίθηκε ότι θεμελιώθηκε η εσωτερική του αξιοπιστία. Κρίθηκε ειδικότερα ότι οι συναφείς αναφορές αρκούντως λεπτομερείς και ικανοποιητικές, ενώ αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του η έρευνα των Καθ’ ων η αίτηση επιβεβαίωσε της διεξαγωγή της διαμαρτυρίας και των γεγονότων που περιέγραψε ο Αιτητής 1, αναφορικά με την πορεία που έλαβε χώρα τον Αύγουστο του 2020 στην περιοχή Bonoua.  

38.          Όσον αφορά στον τέταρτο ουσιώδη ισχυρισμό αυτός, περί δίωξής του απότην κυβέρνηση, έτυχε απόρριψης από τους Καθ’ ων η αίτηση αφού κρίθηκε πως η εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή 1 δεν στοιχειοθετήθηκε με βάση τις δηλώσεις του διότι απαντούσε χωρίς λεπτομέρειες και με γενικότητα. Ο λειτουργός εντόπισε πηγές αναφορικά με τις συνέπειες των συμμετεχόντων στη διαδήλωση, ωστόσο οι δηλώσεις αναφορικά με τις επισκέψεις στην οικία των Αιτητών 1 και 2 ευλόγως δεν κατέστη δυνατό να εντοπισθούν και να επιβεβαιωθούν σε πηγές πληροφόρησης.

39.          Τέλος, σχετικά με τον πέμπτο ουσιώδη ισχυρισμό της Αιτήτριας 2 αναφορικά με την σεξουαλική της κακοποίηση το 2011 έγινε αποδεκτός ένεκα της στοιχειοθέτησης της εσωτερικής της αξιοπιστίας καθώς οι δηλώσεις της χαρακτηρίστηκαν συνεκτικές και συγκεκριμένες.

40.          Κατά την αξιολόγηση του κινδύνου από τους Καθ’ ων η αίτηση, τον οποίο διατρέχουν οι Αιτητές 1 και 2 στη βάση των αποδεκτών ουσιωδών ισχυρισμών τους, ήτοι των ισχυρισμών 1, 3 και 5, κατέληξαν ότι δεν υφίστανται εύλογοι λόγοι που να υποστηρίζουν το συμπέρασμα ότι οι Αιτητές 1 και 2 θα διατρέξουν φόβο δίωξης στη χώρα καταγωγής τους.

41.          Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, οι Καθ’ ων η αίτηση κατέγραψαν ότι με βάση τις δηλώσεις των Αιτητών 1 και 2 δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Περαιτέρω, κρίθηκε ότι δεν συντρέχει οποιοσδήποτε λόγος παράβασης του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της αρχής της μη επαναπροώθησης. 

42.          Ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου ο Αιτητής 1 και η Αιτήτρια 2 κλήθηκαν να απαντήσουν σε διευκρινιστικά ερωτήματα του Δικαστηρίου (δικάσιμος 8.10.2024). Στο πλαίσιο αυτό, η Αιτήτρια 2 δήλωσε ότι διέφυγαν από τη χώρα καταγωγής τους εξαιτίας της δίωξης του συζύγου της – Αιτητή 1. Κληθείσα να αιτιολογήσει την πεποίθησή της ότι εξακολουθεί να κινδυνεύει παρά το γεγονός ότι δεν είναι πλέον σύντροφος του Αιτητή 1, αποκρίθηκε ότι χώρισαν όντας στη Δημοκρατία (υπονοώντας ότι το γεγονός αυτό δεν είναι γνωστό στη χώρα της). Ανέφερε εξάλλου ότι δεν είχε βιώσει προσωπική δίωξη στη χώρα καταγωγής της, ενώ ερωτηθείσα τι θα της συμβεί εάν επιστρέψει στην Ακτή Ελεφαντοστού η Αιτήτρια 2 ανέφερε λακωνικώς πως θα της συμβούν πολλά πράγματα. Όταν της ζητήθηκε να γίνει πιο συγκεκριμένη, η Αιτήτρια 2 δήλωσε ότι τα «μικρόβια» (μία ομάδα της κυβέρνησης) επιθυμούν να τη σκοτώσουν εξαιτίας της δίωξης του Αιτητή 1. Έπειτα από περαιτέρω διευκρινιστικές ερωτήσεις επί του ζητήματος, η Αιτήτρια 2 ανέφερε πως αναζητούσαν και την ίδια λόγω της αντίθεσής της με την τρίτη θητεία του Προέδρου και δήλωσε πως κατά το χρόνο της δικασίμου εξακολουθούσε να είναι ο Πρόεδρος ο Αλασάν Ουαταρά, ήτοι το ίδιο πρόσωπο που προήδρευε κατά την αποχώρησή της από τη χώρα τους. Η Αιτήτρια 2 δήλωσε άγνοια ως προς το χρόνο συμπλήρωσης της τρίτης θητείας του προέδρου. Ερωτηθείσα για την πολιτική της δράση και τις πεποιθήσεις της, αλλά και τα μέσα εξωτερίκευσής τους, η Αιτήτρια 2 δήλωσε πως συμμετείχε και η ίδια όχι μόνο ο σύζυγός της, δηλώνοντας πως «ήμασταν εναντίον της τρίτης θητείας». Όσον αφορά στο υποστηρικτικό της δίκτυο εκεί, η Αιτήτρια 2 ανέφερε πως έχει τον πατέρα, τη μητέρα και την αδελφή της, διευκρινίζοντας πως δεν διέμενε στην ίδια πόλη με τα μέλη της οικογένειάς της. Ως εκ τούτου, η οικογένειά της δεν θα ήταν σε θέση να γνωρίζει εάν ακόμα καταζητείται. Σε σχετική ερώτηση για το εάν έχουν τη φωτογραφία της οι ισχυριζόμενοι διώκτες της δήλωσε ότι μπορούν με τη βοήθεια του διαδικτύου να την εντοπίσουν.

43.          Ο Αιτητής 1, αποκρινόμενος στο ερώτημα εάν έχει οιανδήποτε στοιχεία ή ενδείξεις ότι μέχρι σήμερα αναζητείται, αποκρίθηκε ότι παραμένει ο ίδιος Πρόεδρος στην χώρα καταγωγής του για τέταρτη συνεχόμενη θητεία πλέον και απάντησε αρνητικά ως προς την ύπαρξη ενδείξεων για τη συνέχιση της δίωξής του. Ο Αιτητής 1 ανέφερε πως δεν διατηρεί επαφές με άτομα που συμμετείχαν μαζί του στις διαδηλώσεις λόγω του φόβου του και  ότι σχετική ενημέρωση για την τρέχουσα κατάσταση στη χώρα του λαμβάνει μόνο από το διαδίκτυο. Αναφορικά με το ενδεχόμενο επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του με σκοπό να μετεγκατασταθεί στην πόλη Timbo ο Αιτητής 1 ανέφερε πως εάν επιστρέψει θα έχει το πολύ δύο ημέρες ζωής, ωστόσο κληθείς να εξηγήσει πώς ταξίδεψε νόμιμα από τη χώρα καταγωγής του ισχυριζόμενος ότι διατρέχει τόσο υψηλού βαθμού κίνδυνο, αυτός υπέδειξε τις γνωριμίες της Αιτήτριας 2. Τέλος, ο Αιτητής 1 κλήθηκε να εξηγήσει για ποιο λόγο θεωρεί ότι διώκεται μετά από τόσα χρόνια λόγω της συμμετοχής του στη συγκεκριμένη ειρηνική διαδήλωση, όπου αποκρινόμενος ανέφερε ότι ένεκα της φύσης της διαδήλωσης ως αντικαθεστωτικής αυτή δεν ήταν ειρηνική αλλά στο πλαίσιό της υπήρξαν θάνατοι. 

44.          Σημειώνεται εξάλλου ότι κατά την παρούσα δικαστική διαδικασία η Αιτήτρια 2 προσκόμισε ιατρική βεβαίωση (τεκμήριο 2) ημερομηνίας 25.4.2025 με την οποία βεβαιώνεται ότι είναι φορέας του ιού HIV από το 2023 και λαμβάνει κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή με θετική ανταπόκριση. Επίσης, προσκομίστηκε ιατρική συνταγή (τεκμήριο 3) όπου αναγράφονται τα φάρμακα που λαμβάνει.

45.          Στο πλαίσιο της de novo και ex nunc αξιολόγησης των ισχυρισμών του  Αιτητή 1, από το παρόν Δικαστήριο επισημαίνονται τα κάτωθι. Ως προς τη διάκριση των ουσιωδών ισχυρισμών των Αιτητών 1 και 2 συντάσσομαι ως με την απομόνωση των ισχυρισμών 1 έως 5 από τους Καθ’ ων η αίτηση. Συντάσσομαι εξάλλου με την ανάλυση των Καθ' ων η αίτηση ως προς την αξιολόγηση του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού, την οποία και υιοθετώ. Εν ολίγοις οι συναφείς δηλώσεις τους ήταν επαρκείς και συνεκτικές, μέρος των στοιχείων ταυτοποίησής τους προκύπτει από έγγραφα τα οποία οι ίδιοι προσκόμισαν, ενώ οι αναφορές τους σε περιοχές στη χώρα τους επιβεβαιώνονται από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.

46.          Επίσης, συντάσσομαι και με την αξιολόγηση των Καθ’ ων η αίτηση αναφορικά με την αποδοχή του ουσιώδους ισχυρισμού 3. Οι αναφορές του Αιτητή 1 ως προς τη συμμετοχή του σε συγκεκριμένη διαδήλωση το 2019 εναντίον της ανανέωσης της θητείας του προέδρου ήταν λεπτομερείς και περιελάμβαναν βιωματικής φύσεως λεπτομέρειες. Σημειώνεται ότι οι δηλώσεις του Αιτητή 1, ο οποίος ήταν ο άμεσα συμμετέχων στη διαδήλωση αντιστοιχούν με τις σχετικές δηλώσεις της Αιτήτριας 2, με μόνη διαφορά στον ακριβή μήνα που έλαβαν χώρα τα γεγονότα, ωστόσο αυτή η μοναδική αντίφαση δεν είναι αρκετή ώστε να θεωρηθεί ότι πλήττεται η αξιοπιστία του ισχυρισμού. Εξωτερικές πηγές, στις οποίες παραπέμπουν οι Καθ’ ων η αίτηση επιβεβαιώνουν το γεγονός της διαδήλωσης με τις περιστάσεις που περιέγραψε εκτενώς ο Αιτητής 1. Συνεπώς, παρά τη χρονική απόκλιση, η οποία αποτελεί και το μόνο τρωτό σημείο του αφηγήματός τους, κατά τα άλλα οι δηλώσεις του ήταν επαρκείς και συνεκτικές. Ως εκ τούτου, γίνεται δεκτή η συμμετοχή του σε αντικαθεστωτική διαδήλωση εντός του 2019 στην Bonoua με την νεολαία της JRAS του κινήματος της Bonoua. 

47.          Ομοίως αποδεκτός κρίνεται και ο ισχυρισμός της Αιτήτρια 2 περί σεξουαλικής κακοποίησης εντός του 2011 από τους αντάρτες/επαναστάτες, κατά τη διάρκεια της τότε εμφύλιας διαμάχης. Οι περιστάσεις γύρω από το συμβάν διατυπώθηκαν με σαφήνεια και συνοχή από την Αιτήτρια 2 ενώ αντίστοιχα εξωτερικές πηγές, στις οποίες παραπέμπουν και οι Καθ’ ων η αίτηση στην έκθεσή τους επιβεβαιώνουν την έκρυθμη κατάσταση που επικρατούσε στην περιοχή εκείνο το χρόνο.

48.          Σχετικά με την αξιολόγηση αξιοπιστίας του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού παρατηρείται, αρχικά, ότι ο Αιτητής 1 ήταν σε θέση να παράσχει πληροφορίες αναφορικά με το σκοπό του κινήματος, ο οποίος ήταν να διαδηλώνουν εναντίον όσων δρουν ενάντια στο Σύνταγμα της χώρας καταγωγής του, ενώ ήταν σε θέση να αναφερθεί στην ονομασία του, JRAS (Jeunesse repond a l’ appelle de la Sagesse), (βλ. ερ. 79 – 2Χ & 78 – 1Χ του δ.φ.). Επίσης, ο Αιτητής 1 ήταν σε θέση να παράσχει λεπτομέρειες αναφορικά με το κίνημα δηλώνοντας πως ιδρύθηκε το 2018 από τον Kapo Roberto (βλ. ερ. 78 – 1Χ του δ.φ.). Όσον αφορά, όμως, την αρχηγεία του στο κίνημα JRAS παρέμεινε γενικός στις δηλώσεις του και δεν ήταν σε θέση να παράσχει λεπτομέρειες σχετικώς. Ιδιαιτέρως, επισημαίνονται τα κάτωθι: δεν ήταν σε θέση να περιγράψει ικανοποιητικά το ακριβές περιεχόμενο των συζητήσεων που είχε με άλλους αρχηγούς της νεολαίας, καθώς με αοριστία ανέφερε πως συζητούσαν για τη σημασία μίας ενοποιημένης απεργίας χωρίς να παράσχει οιανδήποτε έτερη πληροφορία (βλ. ερ. 78 – 3Χ-4Χ & 77 – 1Χ του δ.φ.). Ανέφερε εξάλλου ότι κινητοποιούσε τη νεολαία σε ειρηνικές διαδηλώσεις. Επιπρόσθετα, δεν ήταν σε θέση να αναφερθεί στα ονόματα των εν λόγω αρχηγών εκτός από μία μόνο αρχηγό ονόματι Elizabeth Gbale Pulchérie (ερυθρό 78 – 4X του διοικητικού φακέλου). Η Αιτήτρια 2 -από την άλλη- δεν παρείχε, κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της περισσότερες και σχετικές με τον συγκεκριμένο ισχυρισμό λεπτομέρειες, κάτι το οποίο αναμένετο και δικαιολογείται καθότι η ίδια δεν ήταν μέλος και/ή αρχηγός κάποιου τέτοιου κινήματος και δεν συμμετείχε σε οιανδήποτε διαδήλωση/διαμαρτυρία στη χώρα καταγωγής της. Η Αιτήτρια 2 μετέφερε τα γεγονότα όπως τα πληροφορήθηκε από τον σύζυγό της – Αιτητή 1. Γενικότερα, οι αναφορές του Αιτητή δεν μπορούν να δικαιολογήσουν το χαρακτηρισμό του ως προσώπου που κατείχε ηγετική θέση στο εν λόγω κίνημα παρά μόνο το χαρακτηρισμό του ως υποστηρικτή αυτού.

49.          Όσον αφορά την εξωτερική αξιοπιστία σημειώνω ότι μετά από έρευνα του παρόντος Δικαστηρίου σε πλατφόρμες όπως οι ecoi.net, E.U.A.A. Portal αλλά και στη μηχανή αναζήτησης Google Chrome δεν εντοπίστηκαν πληροφορίες αναφορικά με το κίνημα JRAS και όσα ο Αιτητής 1 ισχυρίστηκε κατά τη συνέντευξή του, αλλά και ενώπιον της παρούσας διαδικασίας. Όσον αφορά στην Pulchérie Gbalet, το όνομα της οποίας ανέφερε ο Αιτητής, σύμφωνα με εξωτερικές πηγές, αυτή αποτελεί μια εξέχουσα ακτιβίστρια και υπέρμαχο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ακτή Ελεφαντοστού. Είναι πρόεδρος της οργάνωσης «Alternative Citoyenne Ivoirienne» (ACI), η οποία προωθεί τη δημοκρατία, τα πολιτικά δικαιώματα και την ειρηνική διαμαρτυρία στη χώρα. Ωστόσο, λόγω της δράσης της αποτελεί πρόσωπο ιδιαιτέρως γνωστό στη χώρα της και συνεπώς η αναφορά του Αιτητή 1 σε αυτήν δεν αποτελεί σημαντική ένδειξη περί της αξιοπιστίας του, καθώς η ύπαρξη και ο ρόλος του εν λόγω προσώπου φαίνεται ότι αποτελεί κοινή γνώση.[1] Αλλά ούτε και ο ίδιος ο Αιτητής 1 προσκόμισε οποιαδήποτε άλλη μαρτυρία πέραν των δηλώσεών του.

50.          Προχωρώντας στην αξιολόγηση της εσωτερικής αξιοπιστίας του τέταρτου ισχυρισμού περί της ισχυριζόμενης δίωξής του από την κυβέρνηση της χώρας καταγωγής του εξαιτίας της συμμετοχής του στην εν λόγω διαδήλωση, παραθέτω τα εξής: Όσον αφορά στην ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή 1, ο ίδιος δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει την ταυτότητα των προσώπων που τον δίωκαν αναφερόμενος σε διάφορά σημεία της συνέντευξής του είτε στην κυβέρνηση είτε στα «μικρόβια» ως συνεργών της κυβέρνησης. (βλ. ερ. 75 – 4Χ, 74 – 1Χ-2Χ του δ. φ.). Επίσης, ο Αιτητής 1 σε σχετικές ερωτήσεις αναφορικά με την εν λόγω δίωξή του, δήλωσε πως διώκεται από τον Αύγουστο του 2020 χωρίς διακοπή έως την αναχώρησή του από τη χώρα καταγωγής του. Δήλωσε ότι λάμβανε συνεχώς ενημέρωση περί της δίωξής, από πρόσωπα την ταυτότητα των οποίων αγνοούσε όπως επίσης αγνοούσε και την πηγή της δικής του πληροφόρησης. Σε αυτό το σημείο ο Αιτητής 1 αναφέρθηκε μόνο ότι έλαβε πληροφόρηση για την αναζήτησή του πολλές φορές και στη ο Αιτητής 1 αναφέρθηκε στη σύλληψη της προαναφερθείσας αρχηγού μαζί με δύο ακόμη συνεργάτες της, ωστόσο δεν ήταν σε θέση να τους ονοματίσει (βλ. ερ. 74 – 4Χ-5Χ & 73 – 1Χ-2Χ του δ.φ.). Ακολούθως, ο Αιτητής 1 ανέφερε ότι πως οι φορείς δίωξής του είχαν πραγματοποιήσει δύο επισκέψεις στην οικία του, όπου βρισκόταν η σύζυγός του – Αιτήτρια 2, ενόσω ο ίδιος κρυβόταν στο Yopougο, ωστόσο δεν είχε άλλες λεπτομέρειες τις οποίες ήταν σε θέση να μοιραστεί καθότι ως δήλωσε δεν ήταν ο ίδιος παρών (βλ. ερ. 73 – 3Χ-4Χ του δ.φ.). Η άγνοιά του για τις περιστάσεις των επιθέσεων στην οικία του δεν κρίνονται εύλογες, αφενός λόγω της σοβαρότητας και της άμεσης συνάφειας του περιστατικού με την προσωπική του δίωξη και αφετέρου, ένεκα τηςάμεσης επικοινωνίας του με την πρώην σύζυγό του Αιτήτρια 2, η οποία θα μπορούσε να τον ενημερώσει σχετικά. Ως εκ τούτου, οι αναφορές του Αιτητή 1 ως προς τα δικά του βιώματα περί των ενδείξεων της προσωπικής του δίωξης, παρουσιάζονται με γενικότητα. Από την άλλη η Αιτήτρια 2 στη δική της συνέντευξη αναφέρθηκε σε αυτές τις δύο επισκέψεις εντός του μηνός Σεπτεμβρίου, αλλά όταν κλήθηκε από το λειτουργό να παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες η ίδια δεν ήταν σε θέση να το πράξει (βλ. ερ.  93 – 3Χ & 95 – 3Χ,5Χ του δ.φ.). Συγκεκριμένα, δεν ήταν σε θέση να περιγράψει τα εν λόγω πρόσωπα αναφέροντας πως ήταν νύχτα και κρατούσαν μαχαίρια αλλά ούτε και να αναφερθεί σε αυτούς (βλ. ερ. 93 – 2Χ-3Χ & 95 – 3Χ,5Χ του δ.φ.). Επιπλέον, δήλωσε πως της ανέφεραν ότι αναζητούσαν τον σύζυγό της – Αιτητή 1 χωρίς να της αναφέρουν το λόγο που τον αναζητούσαν (βλ. ερ. 93 – 3Χ του δ.φ.). Ωστόσο, στη συνέχεια, η ίδια ανέφερε πως γνώριζε ότι ο λόγος ήταν τα γεγονότα της διαδήλωσης/διαμαρτυρίας στο Bonoua αιτιολογώντας πως ό,τι συνέβη το έμαθε από τις ειδήσεις στην τηλεόραση (βλ. ερ. 93 – 4Χ του δ.φ.). Κληθείσα να αναφερθεί στο τι ακριβώς πληροφορήθηκε από την τηλεόραση η Αιτήτρια 2 δήλωσε πως έδειχνε άτομα να διαδηλώνουν και κάποιους να σκοτώνονται ή να τραυματίζονται (βλ. ερ. 93 – 4Χ του δ.φ.). Περαιτέρω, όσον αφορά στην επίσκεψη στις 3 Σεπτεμβρίου η Αιτήτρια 2 δήλωσε πως την επισκέφθηκαν τα «μικρόβια» λέγοντάς της αναζητούν το σύζυγό της, ωστόσο αναφέροντας πως ήταν τραυματισμένη από το συμβάν δεν ήταν σε θέση να περιγράψει τα πρόσωπα που την επισκέφθηκαν κατ’ εκείνη την ημέρα (βλ. ερ. 92 – 1Χ του δ.φ.).  Σημειωτέον δε πως κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της δήλωσε πως τα εν λόγω πρόσωπα της άσκησαν σωματική βία επειδή δεν εντόπισαν το σύζυγό της – Αιτητή 1 κατά τη δεύτερη επίσκεψή τους χωρίς να δίδει περαιτέρω επαρκείς λεπτομέρειες αναφορικά με τις συνθήκες του συμβάντος (βλ. ερ. 92 – 5Χ & 91 – 1Χ-2Χ του δ.φ.). Ερωτηθείσα έπειτα για το αν ενημέρωσε το σύζυγό της – Αιτητής 1, η ίδια απάντησε πως του τα εξήγησε όλα και εκείνος συμπέρανε πως επρόκειτο για τα «μικρόβια», (βλ. ερ. 91 – 4Χ & 73 – 3Χ του δ.φ.). Γενικόλογα και χωρίς συνοχή ο Αιτητής 1 ανέφερε πως κινδυνεύει όσο και η προαναφερθείσα Elizabeth Gbale Pulcheri (βλ. ερ. 72 – 1Χ του δ.φ.) και ότι η σύζυγός του διοργάνωσε την αναχώρησή τους από την χώρα καταγωγής τους (βλ. ερ. 73 – 5Χ του δ.φ.), ωστόσο η σύζυγός του – Αιτήτρια 2 όταν ερωτήθηκε ανέφερε πολύ αόριστα και χωρίς καμία ενδεικτική λεπτομέρεια πως αν κάποιος έχει την οικονομική δυνατότητα το κανονίζει (βλ. ερ. 90 – 3Χ του δ.φ.).

51.          Κατά την παρούσα διαδικασία παρατηρώ τα εξής: η Αιτήτρια 2 ερωτηθείσα για την ισχυριζόμενη δίωξή της από τις αρχές της χώρας καταγωγής της λόγω της πολιτικής της δράσης παρέμεινε γενικόλογη καθώς απαντούσε σε συντομία αναφέροντας πως τα «μικρόβια» θέλουν να τη σκοτώσουν για πολιτικούς λόγους χωρίς ωστόσο να εξηγεί ποια ήταν η πολιτική δράση και χωρίς να δηλώνει ξεκάθαρα εάν οι αρχές έχουν στοιχεία για την ταυτοποίησή της. Και οι δύο Αιτητές δεν κατόρθωσαν να αιτιολογήσουν για ποιο λόγο μετά από τόσα χρόνια θεωρούν ότι θα κινδυνέψουν εάν επιστρέψουν, αφού η μεν ανέφερε πως μπορούν να την εντοπίσουν από το διαδίκτυο και ο δε δήλωσε ότι ο Πρόεδρος θέλει να είναι δικτάτορας και παρά τον ειρηνικό χαρακτήρα της εν λόγω διαδήλωσης υπήρξαν θάνατοι. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι καίτοι κατά τη συνέντευξή της η Αιτήτρια 2 αναφέρθηκε και σε σωματική βία εναντίον της κατά τη δεύτερη επίσκεψη προσώπων υπέρ της κυβέρνησης στην οικία της στις 3.9.2019, εντούτοις, κατά την ενώπιον του δικαστηρίου διαδικασία, όταν ερωτήθηκε η Αιτήτρια 2 εάν μετά το περιστατικό του 2011 δέχθηκε κάποια άλλη επίθεση, η ίδια ανέφερε χαρακτηριστικά ότι δεν συνέβη κάτι στην ίδια αυτά τα χρόνια που μεσολάβησαν αλλά με την εκλογή του προέδρου και την επιβολή νέων κανονισμών αποφάσισαν με το σύζυγό της να φύγουν από τη χώρα (βλ. δικάσιμος 16.5.2024). Γενικότερα, οι δηλώσεις των Αιτητών 1 και 2 ως προς τις περιστάσεις της κατ’ ισχυρισμό δίωξής τους χαρακτηρίζονται από έλλειψη επαρκώς πληροφοριών και βιωματικής φύσεως λεπτομερειών. Σημειώνεται δε ότι καίτοι υποδεικνύουν ως φορέα δίωξής τους το κράτος, εγκατέλειψαν τη χώρα τους νόμιμα περί τους 2 μήνες μετά την αναφερθείσα διαδήλωση. Κρίνεται τέλος σκόπιμη η παρατήρηση ότι στο πλαίσιο της γραπτής του αγόρευσης, ο  Αιτητής 1 αναφέρθηκε γενικότερα στην κατάσταση που επικρατεί στη χώρα του ως προς την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς να προβαίνει σε ειδική μνεία των προσωπικών του περιστάσεων και των γεγονότων γύρω από την κατ’ ισχυρισμό δίωξή του.  

52.          Η έλλειψη επαρκών λεπτομερειών, ως αναλύεται πιο πάνω, αποτελεί σημαντική ένδειξη αναξιοπιστίας των Αιτητών 1 και 2, ειδικά λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι επρόκειτο για προσωπικά βιωματικά περιστατικά, όπου εύλογα θα αναμένετο να είναι σε θέση να παραθέσουν με μεγαλύτερη εξειδίκευση στις περιστάσεις που επικαλέστηκαν. Επομένως, καταληκτικά αναφέρεται ότι η εσωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού δεν στοιχειοθετείται.

53.          Όσον αφορά στον καινοφανή ισχυρισμό της Αιτήτριας 2 ότι το 2023 διαγνώστηκε με τον ιό HIV θα προχωρήσω σε αξιολόγηση των εγγράφων που προσκόμισε προς στοιχειοθέτηση της αλήθειας του ισχυρισμού της. Συγκεκριμένα, η Αιτήτρια 2 προσκόμισε αντίγραφο ιατρικής βεβαίωσης σε επιστολόχαρτο του Ο.Κ.ΥΠ.Υ. (Οργανισμός Κυπριακών Υπηρεσιών Υγείας) ημερ. 25.4.2025 (τεκμήριο 2) με την οποία βεβαιώνεται ότι νοσεί από τον ιό HIV από το 2023 και λαμβάνει κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή με θετική ανταπόκριση για την υγεία της. Την εν λόγω βεβαίωση υπογράφει ο ιατρός Γ.Σ. (Λομωξιολόγος) από την Γ. Κλινική. Επίσης, προσκομίστηκε από την Αιτήτρια 2 αντίγραφο ιατρικής συνταγής (τεκμήριο 3) όπου αναγράφονται μία σειρά από φάρμακα. Το συγκεκριμένο έγγραφο δεν φέρει ούτε υπογραφή ούτε στοιχεία ασθενούς στο επάνω μέρος, ωστόσο οι πληροφορίες καταγράφονται σε επιστολόχαρτο του Ο.Κ.ΥΠ.Υ. και συνοδεύει την ανωτέρω ιατρική βεβαίωση.  Από τα ανωτέρω κρίνω ότι δεν προκύπτει λόγος αμφισβήτησης της ασθένειας της Αιτήτριας 2.

54.          Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που διατρέχουν οι Αιτητές 1 και 2, στη βάση των αξιόπιστων ισχυρισμού τους, έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση καταλήγω, αλλά λαμβάνοντας υπ’ όψιν σφαιρικά τόσοτα όσα ανέφεραν στις συνεντεύξεις τους όσο και τα όσα επικαλέστηκαν ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, δεν διαπιστώνεται οποιοσδήποτε κίνδυνος απορρέων από τη θρησκευτική τους ταυτότητας, ως χριστιανών, καθώς σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τη Θρησκευτική Ελευθερία στην Ακτή Ελεφαντοστού του 2024, η θρησκεία των Αιτητών 1 και 2 εμφανίζεται σε πολύ υψηλά ποσοστά στη χώρα, καθότι εκτιμήθηκε για το έτος 2023 ότι το 39,8% του πληθυσμού είναι Χριστιανοί, οι οποίοι κυρίως συγκεντρώνονται στα νότια της χώρας, αλλά γενικότερα μέλη όλων των θρησκευτικών ομάδων που υπάρχουν στη χώρα καταγωγής διαβιούν σε ολόκληρη τη χώρα.^[2]  Φόβος δίωξης καθαυτός δεν προκύπτει, επίσης, ούτε από τα προσωπικά στοιχεία των Αιτητών 1 και 2, τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά, αλλά ούτε και οι Αιτητές 1 και 2 ήγειραν κάποιο σχετικό ζήτημα.

55.          Αναφορικά με τον τρίτο ισχυρισμό του Αιτητή 1, ο οποίος έχει γίνει αποδεκτός, περί της συμμετοχής του στην ειρηνική διαμαρτυρία της 13.8.2020, βασιζόμενο το παρόν Δικαστήριο στην πιο πάνω αξιολόγηση του ισχυρισμού από τους Καθ’ ων η αίτηση, η οποία έχει υιοθετηθεί, και μετά από επικαιροποιημένη έρευνα στην οποία προέβη, διαπιστώνονται τα εξής: οι συγκρούσεις στην Ακτή Ελεφαντοστού ενόψει των εκλογών του Οκτωβρίου του 2020 ήταν εκτεταμένες και είχαν οδηγήσει σε 18 θανάτους και πολυάριθμους τραυματισμούς γεννώντας έτσι μία μεγάλη ανάγκη για προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών.[3] Μετά την εκλογή του εν λόγω προέδρου, Alassane Ouattara, συνεχίστηκαν και περαιτέρω αντιδράσεις ως προς τη νομιμότητα ανάληψης της διακυβέρνησης και πάλι από το ίδιο πρόσωπο για τρίτη θητεία.[4] Από την πλευρά, όμως, της κυβέρνησης υποστηρίχθηκε πως με βάση μία συνταγματική αλλαγή του 2016 δεν υφίσταντο η παρανομία αυτή.[5] Αποτέλεσμα των ανωτέρω υπήρξαν οι ανθρώπινες απώλειες καθώς και η μετακίνηση χιλιάδων ανθρώπων σε γειτονικές χώρες λόγω της τεταμένων συνθηκών που υφίσταντο κατ’ εκείνο το διάστημα.[6] Σημειώνεται δε ότι από τις ανωτέρω συγκρούσεις προέκυψαν συλλήψεις, ωστόσο λίγο καιρό αργότερα οι συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι.[7] Από τις ανωτέρω πηγές διαφαίνεται, λοιπόν, ότι υπήρξαν επεισόδια αναφορικά με την επανεκλογή του συγκεκριμένου Προέδρου, ωστόσο στις πηγές δεν εντοπίζεται προσωπική στοχοποίηση των συμμετεχόντων σε τέτοιο βαθμό που να θεωρείται δίωξη για πολιτικούς λόγους και να τίθεται σε κίνδυνο η ζωή του Αιτητή 1, ώστε να βιώνει δίωξη στη χώρα καταγωγής του για αυτό το λόγο. Λαμβάνεται δε υπ’ όψιν ότι ο Αιτητής 1 δεν συγκεντρώνει χαρακτηριστικά τα οποία τον καθιστούν στόχο στη χώρα καταγωγής τους ή τον θέτουν σε αυξημένο κίνδυνο, ειδικά αφού απορρίφθηκε ο ισχυρισμός του περί της αρχηγίας του σε συγκεκριμένο κίνημα. Επίσης, ο Αιτητής 1 δεν προβάλλει παραδεκτώς κανένα προσωπικό περιστατικό, το οποίο βίωσε στη χώρα καταγωγής του για τους λόγους που προβάλει, το οποίο να θεωρηθεί παρελθούσα δίωξη εναντίον του.  

56.          Στη συνέχεια, αναφορικά με τον πέμπτο ουσιώδη ισχυρισμό, περί σεξουαλικής κακοποίησης της Αιτήτριας 2 ο οποίος έχει γίνει αποδεκτός, βασιζόμενο το παρόν Δικαστήριο στην πιο πάνω αξιολόγηση του ισχυρισμού από τους Καθ’ ων η αίτηση, η οποία έχει υιοθετηθεί, κρίνει ότι πρόκειται για συμβάν του 2011 το οποίο δεν σχετίζεται άμεσα με τους λόγους εγκατάλειψης  και δεν προβάλλεται ως ο λόγος ο οποίος ώθησε την Αιτήτρια 2 να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της. Ως ρητά η ίδια αναφέρει τόσο στο πλαίσιο της συνέντευξής της όσο και ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου διέφυγε από την Ακτή Ελεφαντοστού για τους ίδιους λόγους με τον Αιτητή 1. Παρά το ότι οι εξωτερικές πηγές επιβεβαιώνουν την ύπαρξη επαναστατών κατ’ εκείνη την χρονική περίοδο και τη διάπραξη από εκείνους αδικημάτων στα πλαίσια των συγκρούσεων που διεξάγονταν τότε και πάλι για πολιτικούς λόγους,[8] οι οποίοι δεν φαίνεται να υφίστανται στο παρόν στάδιο, δεν διαπιστώνεται εύλογη αιτία φόβου δίωξης της Αιτήτριας 2, η οποία ωστόσο δεν εξέφρασε σχετικό φόβο δίωξης κατά τις δηλώσεις της είτε ενώπιον της διοικητικής διαδικασίας είτε ενώπιον της δικαστικής. Κατά τη δήλωση εξάλλου της ίδιας, δεν έχει βιώσει κανενός είδους κακομεταχείριση και σε κανένα επίπεδο από το 2011 και έπειτα συνεπώς δεν προκύπτει κίνδυνος για την ίδια στο παρόν στάδιο εξαιτίας της παρελθούσας αυτής δίωξής της.

57.          Ως προς την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής των Αιτητών 1 και 2, σύμφωνα με το UK Home Office η κυβέρνηση της Ακτής Ελεφαντοστού έχει ενισχύσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις στα σύνορα και σε περιοχές υψηλού κινδύνου, με στόχο την αποτροπή περαιτέρω επιθέσεων.[9] Ωστόσο, η αστάθεια παραμένει, με περιοχές όπως οι βόρειες επαρχίες Zanzan και Savanes, καθώς και το Εθνικό Πάρκο Κομoε, να θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνες.[10] Βάσει ετέρας πηγής η Ακτή Ελεφαντοστού ήταν γνωστή για τη θρησκευτική και εθνοτική της αρμονία, καθώς και για την ανεπτυγμένη της οικονομία, έως το 2002 οπότε συνέβη η πρώτη εξέγερση σε εθνικό επίπεδο.[11] Ως εκ τούτου οι ειρηνευτικές συμφωνίες εναλλάσσονται με τη βία, ωστόσο στοχεύει στην επίλυση των διαφορών ώστε να επέλθει η ειρήνη.[12] Σύμφωνα με το έκθεση του 2023 από το Υπουργείου Εξωτερικών των Η.Π.Α. εξακολουθούν να υφίστανται παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ακτή Ελεφαντοστού και η κυβέρνηση δεν έλαβε σταθερά και αξιόπιστα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που μπορεί να είχαν διαπράξει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[13]

58.          Στα πλαίσια της έρευνας που διεξήγαγε το Δικαστήριο αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής των Αιτητών 1 και 2 σύμφωνα με το RULAC (Rule of Law in Armed Conflict), μίας πρωτοβουλίας της Ακαδημίας της Γενεύης που καταγράφει τις ένοπλες συρράξεις σε διεθνές επίπεδο, η Ακτή Ελεφαντοστού δεν βρίσκεται υπό καθεστώς εσωτερικής ή διεθνούς ένοπλης σύρραξης.^[14]

59.          Συγκεκριμένα, στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του, Abidjan, εκτιμώμενου πληθυσμού 6.057.000 ατόμων το 2025,[15] η βάση δεδομένων ACLED κατέγραψε, για την περίοδο μεταξύ 11.5.2024 και 9.5.2025 συνολικά 47 περιστατικά ασφαλείας, εκ των οποίων προέκυψαν 3 ανθρώπινες απώλειες.[16] Συγκεκριμένα, καταγράφτηκαν 30 περιστατικά ως διαδηλώσεις (με κανένα θάνατο), 15 ως ταραχές (με 2 θανάτους) και 2 ως αδιάκριτη βία κατά αμάχων (με 1 θάνατο).[17]

60.          Με βάση τα ανωτέρω, δεδομένα δεν προκύπτει για τους Αιτητές οποιοσδήποτε κίνδυνος ένεκα της κατάστασης ασφαλείας στο τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής τους.

61.          Όσον αφορά τον νέο ισχυρισμό της Αιτήτριας 2 αναφορικά με την κατάσταση της υγείας της, o οποίος έχει γίνει αποδεκτός, το Δικαστήριο θα προβεί σε έρευνα αναφορικά με την κατάσταση του ιατροφαρμακευτικού συστήματος της χώρας καταγωγής της Αιτήτριας 2 ώστε να αξιολογηθεί κατά πόσον θα είναι σε θέση να λαμβάνει την φροντίδα που είναι απαραίτητη ώστε να μη τίθεται σε κίνδυνο η ζωή της. Σύμφωνα με εξωτερική πηγή πληροφόρησης ο ιός HIV (τύποι 1 και 2) εξακολουθεί να αποτελεί μείζονα πρόκληση δημόσιας υγείας στην Ακτή Ελεφαντοστού. Εκτιμάται ότι περίπου 2% του πληθυσμού (580.000 άτομα) ζουν με HIV, με το 25% αυτών να μην έχει διαγνωστεί. Η ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή είναι η κύρια οδός μετάδοσης, ενώ οι γυναίκες έχουν υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης σε σχέση με τους άνδρες. Οι μολύνσεις παιδιών μέσω θηλασμού παραμένουν σημαντικό πρόβλημα. Σύμφωνα με έρευνα του 2024, 188.880 άτομα βρίσκονται υπό παρακολούθηση από τα οποία τα 163.947 πάσχουν από τον HIV-1, τα 5.114 από τον HIV-2 και τα  3.182 ασθενούν από συλλοίμωξη, δηλαδή και από HIV-1 και από HIV-2. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με την ίδια πηγή ο HIV-2, που πρωτοεμφανίστηκε στην περιοχή από τον πίθηκο "sooty mangabey", μειώνεται σταθερά, ενώ ο HIV-1 αυξάνεται. Τέλος, υπάρχει μεγάλο ποσοστό συλοιμώξεων με άλλους ιούς, όπως HTLV-1 και ηπατίτιδες B, C και δέλτα, που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αδιάγνωστες και χωρίς επαρκή διαχείριση. Οι ειδικοί τονίζουν την ανάγκη για ενίσχυση της διάγνωσης, συνέχιση της θεραπείας και αντιμετώπιση των συλοιμώξεων.^[18]

62.          Όσον αφορά τις γυναίκες που νοσούν με HIV στην Ακτή Ελεφαντοστού, αυτές έχουν υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης από τον HIV σε σχέση με τους άνδρες, ειδικά σε ηλικίες 25-49 ετών, όπου είναι και η μεγαλύτερη ομάδα ασθενών υπό παρακολούθηση. Η μετάδοση HIV στα παιδιά οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε γυναίκες που δεν γνωρίζουν ότι είναι φορείς ή δεν λαμβάνουν θεραπεία, και η μετάδοση γίνεται μέσω θηλασμού. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά σε διαφορετική ή ειδική αντιμετώπιση για τις έγκυες γυναίκες ή για τη διαχείριση της μετάδοσης από μητέρα σε παιδί, αλλά υπογραμμίζεται η ύπαρξη ανάγκης για τη δημιουργία διαγνωστικών προγραμμάτων και επαρκούς θεραπείας ώστε να μειωθούν οι παιδικές λοιμώξεις. Η πρόληψη της μετάδοσης από τη μητέρα στο παιδί και η διαχείριση της HIV λοίμωξης στις γυναίκες παραμένει κρίσιμο θέμα, ειδικά δεδομένου ότι το ποσοστό των νέων μολύνσεων είναι υψηλό σε νεαρές κοπέλες που μολύνονται από μεγαλύτερους άνδρες. ^[19]

63.          Σύμφωνα με έκθεση της E.U.A.A. του έτους 2019, η Ακτή Ελεφαντοστού έχει σημειώσει σημαντικές βελτιώσεις στον έλεγχο της επιδημίας HIV τα τελευταία δέκα χρόνια. Εκτιμάται ότι το 2016 υπήρχαν 460.000 άτομα που ζούσαν με τον ιό HIV στην Ακτή Ελεφαντοστού και το 2017 ήταν 500.000, καθώς υπάρχει κοινωνική αντίσταση στη θεραπεία των ομοφυλόφιλων που πάσχουν από τον ιό HIV με πολλούς γιατρούς να αρνούνται να τους θεραπεύσουν.^[20] Υπάρχουν, ωστόσο, οργανισμοί στήριξης για άτομα με HIV που στοχεύουν στην υποστήριξη και κοινωνική τους ενσωμάτωση. Συγκεκριμένα, οργανισμοί όπως η Frontline AIDS και η Jhpiego εκπαιδεύουν κοινοτικούς υγειονομικούς υπαλλήλους για την παροχή άμεσης φροντίδας και υποστήριξης σε άτομα που ζουν με HIV, εστιάζοντας στις γυναίκες και τα παιδιά.[21] Επίσης, το πρόγραμμα SuperTata της Johns Hopkins Center for Communication Programs στοχεύει στην πρόληψη του HIV σε γυναίκες άνω των 30 ετών, ανταποκρινόμενο στην αυξανόμενη επιδημιολογική τάση με τη συμβολή του να είναι ιδιαιτέρως σημαίνουσα.[22] Οι γυναίκες με HIV αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως το στίγμα, την κοινωνική απομόνωση και την έλλειψη υποστήριξης. Η ψυχοκοινωνική υποστήριξη είναι κρίσιμη για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, την ενθάρρυνση της συμμόρφωσης στη θεραπεία και την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης.[23] Η ενδυνάμωση των γυναικών μέσω της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης συμβάλλει στην αποτελεσματική διαχείριση του HIV και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Σε πολλές περιοχές της Ακτής Ελεφαντοστού, λειτουργούν τοπικές ομάδες γυναικών που ζουν με HIV, οι οποίες παρέχουν αλληλοϋποστήριξη, ενημέρωση και ψυχολογική ενδυνάμωση. Οι γυναίκες μαθαίνουν να διαχειρίζονται την υγεία τους, να προάγουν τη συμμόρφωση στη θεραπεία και να αντιμετωπίζουν το στίγμα μαζί, μέσα σε ένα ασφαλές και εμπιστευτικό περιβάλλον. Peer educators (εκπαιδευτές-οδηγοί από την ίδια κοινότητα) παίζουν σημαντικό ρόλο στη διάδοση πληροφοριών, την πρόληψη και την ενθάρρυνση για έλεγχο και θεραπεία. Οργανώσεις όπως η Frontline AIDS και η Jhpiego συνεργάζονται με τοπικούς φορείς για να παρέχουν προγράμματα εκπαίδευσης, ανάπτυξης δεξιοτήτων και αυτοπεποίθησης. Στόχος είναι να δώσουν στις γυναίκες τη δυνατότητα να διεκδικούν καλύτερη υγειονομική περίθαλψη, να έχουν φωνή στα κοινωνικά θέματα και να αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.[24]

64.          Η ευθύνη για την οργάνωση και παροχή υπηρεσιών υγείας φέρει το Υπουργείο Υγείας, Δημόσιας Υγιεινής και Καθολικής Κάλυψης Υγείας της Ακτής Ελεφαντοστού. Το δημόσιο σύστημα υγείας παρουσιάζει πυραμιδική δομή τριών επιπέδων, στο τριτοβάθμιο επίπεδο περιλαμβάνονται τα πανεπιστημιακά και εξειδικευμένα νοσοκομεία, στο δευτεροβάθμιο τα περιφερειακά νοσοκομεία και στο πρωτοβάθμιο οι τοπικές δομές υγείας. Υπάρχουν, επίσης, ιδιωτικές μονάδες υγείας σε όλα τα επίπεδα. Η Καθολική Κάλυψη Υγείας (CMU), είναι σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου 2019, περιλαμβάνει ανταποδοτικό και μη ανταποδοτικό σύστημα και καλύπτει το 70% του κόστους περίθαλψης σε συμβεβλημένες δημόσιες ή ιδιωτικές δομές, εφόσον τηρείται η προβλεπόμενη διαδρομή παραπομπής. Το υπόλοιπο 30% (“ticket modérateur”) βαρύνει τον ασφαλισμένο, ενώ στον ιδιωτικό τομέα χωρίς σύμβαση το κόστος καλύπτεται εξ ολοκλήρου από τον ασθενή. Το Εθνικό Πρόγραμμα Καταπολέμησης του AIDS (PNLS), ιδρυθέν το 2015, αποτελεί τον αρμόδιο τεχνικό φορέα για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για τον HIV/AIDS και τις Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις. Στο πλαίσιο του προγράμματος, η φαρμακευτική αγωγή, οι εργαστηριακές εξετάσεις και οι σχετικές υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν σε δημόσιες δομές για τους ασθενείς που ζουν με HIV.[25]

65.          Σύμφωνα με στοιχεία του οργανισμού International SOS, τα αντιρετροϊκά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της θεραπείας HIV/AIDS παρέχονται δωρεάν μέσω του Εθνικού Προγράμματος Καταπολέμησης του AIDS (PNLS). Η παροχή καλύπτει πλήρως το κόστος για φαρμακευτικά σκευάσματα όπως: Dolutegravir + Rilpivirine (π.χ. Juluca®), Efavirenz + Emtricitabine + Tenofovir disoproxil (π.χ. Atripla®), Elvitegravir + Cobicistat + Emtricitabine + Tenofovir alafenamide (π.χ. Genvoya®), Emtricitabine + Rilpivirine + Tenofovir disoproxil (π.χ. Eviplera®), Emtricitabine + Tenofovir alafenamide + Rilpivirine (π.χ. Odefsey®), Tenofovir disoproxil + Emtricitabine (π.χ. Truvada®). Όλα τα παραπάνω φάρμακα διατίθενται σε συσκευασία των 30 δισκίων και παρέχονται χωρίς οικονομική επιβάρυνση στους δικαιούχους, αποκλειστικά μέσω των δημόσιων φαρμακείων, όπως το Πανεπιστημιακό Νοσοκομειακό Κέντρο Treichville στην Abidjan, με κάλυψη από το πρόγραμμα PNLS.[26]

66.          Η ιατρική παρακολούθηση από ειδικό γιατρού HIV είναι -επίσης- δωρεάν σε δημόσιες δομές, όπως το Πανεπιστημιακό Νοσοκομειακό Κέντρο Treichville στην Abidjan. Η νοσηλεία και η εξωνοσοκομειακή φροντίδα από παθολόγο έχει κόστος μεταξύ 8.000 και 40.000 Φράγκα Δυτικής Αφρικής, το οποίο στις δημόσιες δομές καλύπτεται εν μέρει από το σύστημα καθολικής υγειονομικής κάλυψης. Οι εργαστηριακές εξετάσεις σχετικές με τον HIV –όπως μέτρηση CD4, ιϊκό φορτίο και εξετάσεις αντοχής– παρέχονται δωρεάν σε δημόσιες μονάδες υγείας μέσω του προαναφερθέντος προγράμματος PNLS. Αντιθέτως, σε ιδιωτικές ιατρικές δομές, όλα τα έξοδα, περιλαμβανομένων φαρμάκων, εξετάσεων και νοσηλείας, επιβαρύνουν εξ’ ολοκλήρου τον ασθενή, με ενδεικτικά κόστη για εξωτερική επίσκεψη από 15.000 έως 35.000 Φράγκα Δυτικής Αφρικής και απαίτηση προκαταβολής έως και 2.000.000 Φράγκα Δυτικής Αφρικής για νοσηλεία.[27]

67.          Περαιτέρω, το Δικαστήριο θα προβεί σε έρευνα αναφορικά με τη θέση των ανύπαντρων γυναικών με τέκνο στην κοινωνία της Ακτής Ελεφαντοστού. Συγκεκριμένα, από την έρευνα προκύπτει ότι παρά τις πρόσφατες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις στη χώρα με τις οποίες προωθούν την ισότητα των φύλων, όπως η κοινή οικογενειακή ευθύνη των συζύγων, οι παραδοσιακές αντιλήψεις παραμένουν ισχυρές, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές. Σε περιπτώσεις χηρείας, οι γυναίκες συχνά αντιμετωπίζουν κοινωνική απομόνωση και περιορισμένα δικαιώματα, μερικές φορές αναγκάζονται να παντρευτούν μέλη της οικογένειας του αποθανόντος συζύγου για να διατηρήσουν την κηδεμονία των παιδιών τους.[28] Η φτώχεια που αντιμετωπίζουν επηρεάζει αρνητικά την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και κοινωνική υποστήριξη.[29] Ορισμένες ΜΚΟ, όπως η Make Mothers Matter, παρέχουν υποστήριξη σε μονογονείς μέσω κέντρων κατάρτισης και δικτύων αλληλοβοήθειας, ενισχύοντας την αυτοεκτίμηση και την κοινωνική τους ένταξη.[30] Παρ’ όλο που οι περισσότερες γυναίκες εργάζονται στον άτυπο τομέα, παρατηρείται ότι αυξάνεται ο αριθμός γυναικών σε μισθωτές θέσεις και επιχειρηματίες, με τις γυναίκες να κατέχουν πλέον πάνω από το 20% των επίσημων επιχειρήσεων.[31] Επομένως, φαίνεται πως παρά τις προκλήσεις, που αφορούν το σύνολο των γυναικών και όχι μόνο τις ανύπαντρες μητέρες, αυτές είναι σε θέση να εξεύρουν εργασία και/ή να γίνουν επιχειρηματίες.

68.          Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, καταλήγω ότι ενόψει όλων των ανωτέρω και από τα στοιχεία του φακέλου που έχω ενώπιον μου δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή 1 στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθ’ εαυτός από τα προσωπικά στοιχεία των Αιτητών 1 και 2, τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά.

69.          Ούτε επίσης τεκμηριώνεται, επικουρικώς, η υπαγωγή του Αιτητή 1 στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς αυτός δεν τεκμηριώνει αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη. Όσον αφορά, ωστόσο, την Αιτήτρια 2 μετά από έρευνα διαπιστώνεται ότι στη χώρα καταγωγής της έχει άμεση και δωρεάν πρόσβαση σε θεραπεία και περίθαλψη για τον HIV. Στον τελευταίο τόπο διαμονής της Αιτήτριας 2, ήτοι την Abidjan όπου υπάρχει και πανεπιστημιακό δημόσιο νοσοκομείο, υπάρχουν τα ιατρικά κέντρα του δημοσίου που θα της δίδουν αυτή τη δυνατότητα. Σημειωτέον δε πως ως γυναίκα θα αντιμετωπίσει προβλήματα λόγω της ασθένειάς της, ωστόσο από την έρευνα προκύπτει πως υφίστανται οργανισμοί και προγράμματα για να την στηρίξουν και να την ενδυναμώσουν απέναντι στην κοινωνία. Περαιτέρω δεν προκύπτει ενδεχόμενο υπαίτιας αποστέρησης από την Αιτήτρια της πρόσβασης σε κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη  Υπενθυμίζεται ότι εκ των ων ουκ άνευ της χορήγησης προσφυγικού καθεστώτος, αλλά, και σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της χορήγησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας βάσει του άρθρου 15 παράγραφος β της Οδηγίας 2004/83[1], (το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 15 παράγραφος β της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[2], και έχει μεταφερθεί ως άρθρο 19(2)(β) του περί Προσφύγων Νόμου στην εσωτερική έννομη τάξη), αποτελεί η ύπαρξη φορέα δίωξης ή αντίστοιχα σοβαρής βλάβης. Με άλλα λόγια η δίωξη ή η σοβαρή βλάβη «πρέπει να απορρέουν από συμπεριφορά τρίτου», δηλαδή να είναι αποτέλεσμα ηθελημένης ανθρώπινης ενέργειας. Επομένως, αποκλείεται η δίωξη ή η σοβαρή βλάβη που απορρέει από δυσχερείς κοινωνικοοικονομικές ή υγειονομικές συνθήκες στη χώρα καταγωγής, χωρίς να μπορεί να προσδιορισθεί κανένας υπεύθυνος δίωξης ή σοβαρής βλάβης [Bλ. Απόφαση του ΔΕΕ (της 18ης Δεκεμβρίου 2014, Mohamed M'Bodj κατά Βελγικού Δημοσίου, C-542/13, ECLI: ECLI:EU:C:2014:2452, σκέψη 35. και Οδηγός της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης Ασύλου, Προϋποθέσεις χορήγησης διεθνούς προστασίας).[32] Ως εκ τούτου ούτε για την Αιτήτρια 2 τεκμηριώνεται η υπαγωγή της σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου).

70.          Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό των Αιτητών 1 και 2 δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών τους περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθούν σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], ότι αυτοί διατρέχουν κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής τους στη χώρα καταγωγής τους [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].

71.          Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής των Αιτητών 1 και 2, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψουν στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσουν, λόγω της παρουσίας τους και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθούν στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].

72.          Επισημαίνεται ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε Αιτητή 1, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή 1 του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως  «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».

73.          Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών  8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

74.          Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ. 17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».

75.          Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα ως προς την κατάσταση ασφαλείας, ως καταγράφονται ανωτέρω κατά την ανάλυση κινδύνου, δεν προκύπτει ότι στον τόπο τελευταίας διαμονής των Αιτητών 1 και 2 λαμβάνει χώρα διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη εντός του πλαισίου του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Ως προς τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή 1, επισημαίνεται ότι πρόκειται περί υγιούς, νεαρού, ενήλικα άνδρα, άγαμου, απόφοιτου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ο οποίος ευλόγως αναμένεται να μπορεί να ζήσει με ασφάλεια στην περιοχή συνήθους διαμονής του. Ως προς τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας 2, επισημαίνεται ότι πρόκειται περί νεαρής, ενήλικης γυναίκας, με βασική εκπαίδευση, χαρακτηριστικά τα οποία ευλόγως αναμένεται να της επιστρέψουν να ζήσει με ασφάλεια στην περιοχή συνήθους διαμονής της. Περαιτέρω, όσον αφορά την κατάσταση της υγείας της, με βάση της ανωτέρω πληροφορίες, διαπιστώνεται ότι αυτή θα είναι σε θέση να λάβει την αναγκαία θεραπεία και μάλιστα δωρεάν, για να μην κινδυνεύσει η ζωή της. Αξιοσημείωτο δε είναι το γεγονός ότι η Αιτήτρια 2 έχει υποστηρικτικό δίκτυο τόσο την οικογένειά της (γονείς, αδέλφια και τα 2 μεγαλύτερα τέκνα της που διαμένουν σε μία μικρή πόλη ονόματι Divo  πολύ κοντά στην Αbidjan) όσο και τον πατέρα του τέκνου που απέκτησε στη Δημοκρατία, ο οποίος ζει στην Ακτή Ελεφαντοστού και την στηρίζει οικονομικά για το τέκνο τους, επομένως παρά τις δυσκολίες που φαίνεται να αντιμετωπίσει για την επανένταξή της θα είναι σε θέση να λάβει βοήθεια ώστε να ορθοποδήσει. Συμπερασματικά, ούτε από τους ισχυρισμούς των Αιτητών 1 και 2 αλλά ούτε και από τις πηγές που λήφθηκαν υπόψη από το παρόν Δικαστήριο προκύπτουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψουν στη χώρα ιθαγένειάς τους, θα αντιμετωπίσουν πραγματικό κίνδυνο να υποστούν σοβαρή βλάβη.

76.          Ως προς δε την απόφαση επιστροφής και το ενδεχόμενο παράβασης της αρχής της μη επαναπροώθησης  επισημαίνονται συναφώς τα ακόλουθα. Αναφορικά με τον Αιτητή 1 και βάση της ανωτέρω ανάλυσης δεν τίθεται ζήτημα παραβίασης της εν λόγω αρχής για λόγους, με βάση τα ενώπιόν μου δεδομένα, πέραν των όσων ήδη εξετάστηκαν ανωτέρω, ούτε και ο Αιτητής προβάλλει οτιδήποτε συναφές.

77.           Ως προς την Αιτήτρια 2 αλλά και το ανήλικό της τέκνο, το οποίο γεννήθηκε στη Δημοκρατία πρέπει να εξεταστεί το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού για να διεξαχθεί συμπέρασμα αναφορικά με την αρχή της μη επαναπροώθησης. Σύμφωνα δε με την απόφαση του ΔΕΕ της 15ης Φεβρουαρίου του 2023, C 484/22, Bundesrepublik Deutschland κατά GS, ECLI:EU:C:2023:122, η προστασία των βέλτιστων συμφερόντων του παιδιού και της οικογενειακής ζωής του επιβάλλεται και στο πλαίσιο διαδικασίας που οδηγεί στην έκδοση απόφασης για την επιστροφή ανηλίκου, έστω και αν ο ανήλικος έχει τη δυνατότητα να τα επικαλεστεί στο πλαίσιο μεταγενέστερης διαδικασίας για την αναγκαστική εκτέλεση της εν λόγω απόφασης επιστροφής, προκειμένου να επιτύχει, ενδεχομένως, την αναστολή της εκτέλεσης.

78.          Οι αξιολογήσεις σχετικά με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού οφείλουν να λαμβάνονται υπόψιν σε όλες τις αποφάσεις οι οποίες αφορούν παιδιά αμέσως ή εμμέσως (ΔΕΕ, απόφαση ημερ. 11.3.2021, M. A., C-112/20, σκέψεις 36 έως 38), ήτοι ακόμα και κατά την εξέταση της απόφασης επιστροφής του γονέα του. Παρατηρείται ότι εν προκειμένω, στο εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας δεν έχει προστεθεί και ως αιτητής το ανήλικο τέκνο της Αιτήτριας 2 καίτοι η επίδικη απόφαση αφορά και στο ίδιο, λαμβάνοντας επιπρόσθετα υπ’ όψιν ότι αυτό γεννήθηκε μετά την έναρξη της διαδικασίας. Παρά ταύτα όπως προκύπτει από την ανωτέρω απόφαση του ΔΕΕ, αυτό λαμβάνεται υπόψη, εμμέσως ως μέρος του προφίλ της μητέρας του αλλά και εμμέσως κατά την εξέταση της νομιμότητας της απόφασης επιστροφής. Στην εν λόγω απόφασή του Δικαστήριο αναφέρει επίσης στη σκέψη 41, ότι από το άρθρο 5, στοιχείο βʹ, της οδηγίας αυτής απορρέει ότι τα κράτη μέλη, όταν προτίθενται να εκδώσουν απόφαση περί επιστροφής, οφείλουν να λαμβάνουν επίσης δεόντως υπόψη την οικογενειακή ζωή. Το δε άρθρο 7 του Χάρτη, που αφορά ιδίως το δικαίωμα σεβασμού της οικογενειακής ζωής, το οποίο μπορεί να επικαλεστεί ένας παρανόμως διαμένων υπήκοος τρίτης χώρας ο οποίος, όπως ο Μ.Α., είναι ο γονέας ανήλικου παιδιού, πρέπει να ερμηνεύεται σε συνδυασμό με το άρθρο 24, παράγραφος 2, του Χάρτη, που προβλέπει την υποχρέωση να λαμβάνεται υπόψη το υπέρτερο συμφέρον του ανήλικου παιδιού του [πρβλ. απόφαση της 26ης Μαρτίου 2019, SM (Παιδί που τελεί υπό το αλγερινό σύστημα kafala), C‑129/18, EU:C:2019:248, σκέψη 67 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία]. Ωστόσο, επί του παρόντος δεν τίθεται ζήτημα αναφορικά με το δικαίωμα σεβασμού της οικογενειακής ζωής καθότι οι Αιτητές 1 και 2 δεν αποτελούν πλέον ζευγάρι και ο Αιτητής 1 δεν είναι πατέρας του προαναφερθέντος ανήλικου τέκνου της Αιτήτριας 2, το οποίο έχει αποκτήσει με άλλον άνδρα ο οποίος έχει επιστρέψει πλέον στην Ακτή Ελεφαντοστού.

79.          Σε σχέση με τη λήψη υπόψιν των βέλτιστων συμφερόντων του παιδιού, βάσει της αιτιολογικής σκέψης 22 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, «Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989), τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν πρωτίστως υπόψη το «συμφέρον του παιδιού» κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας.». Στο πλαίσιο της υπόθεσης M. A. (απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 11.3.2021, M. A., C-112/20), ερμηνεύοντας το άρθρο 5 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, το οποίο έχει μεταφερθεί στην εσωτερική έννομη τάξη με το ανωτέρω άρθρο 180Ζ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, το ΔΕΕ προέβη σε διευκρινίσεις σχετικά με την υποχρέωση αυτή των κρατών μελών. Στο πλαίσιο αυτό υπενθύμισε την υποχρέωση των κρατών μελών να λαμβάνουν υπόψιν το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού σε «όλες τις αποφάσεις και όλες τις δράσεις που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τα παιδιά»(απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 11.3.2021, M. A., C-112/20, σκέψη 38). Η υποχρέωση λήψης υπόψιν της εν λόγω αρχής δεσμεύει τα κράτη μέλη μεταξύ άλλων όταν «η αρμόδια εθνική αρχή εκδίδει απόφαση περί επιστροφής […] σε βάρος υπηκόου τρίτης χώρας ο οποίος διαμένει παρανόμως στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους και ο οποίος είναι, επιπλέον, πατέρας του ανηλίκου που διαμένει νομίμως στο έδαφος αυτό» (απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 11.3.2021, M. A., C-112/20, σκέψη 32). Σύμφωνα με το Γενικό Σχόλιο 14 (2003) της Επιτροπής των Δικαιωμάτων του Παιδιού των Ηνωμένων Εθνών στο οποίο παραπέμπει η ανωτέρω απόφαση, η διατήρηση του οικογενειακού περιβάλλοντος συνιστά ένα από τα στοιχεία τα οποία λαμβάνονται υπόψιν κατά την αξιολόγηση των βέλτιστων συμφερόντων του παιδιού.^[33] Ενόψει της βαρύτητας του αποχωρισμού επί των παιδιών, αυτός οφείλει να αποτελεί λύση έσχατης ανάγκης.^[34] Στο Γενικό Σχόλιο Νο 6 (2005), η Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού αναφέρει ότι «η οικογενειακή επανένωση στη χώρα καταγωγής δεν είναι προς το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού […] όταν υπάρχει «εύλογος κίνδυνος» τέτοια επιστροφή να οδηγήσει σε παραβίαση των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων του παιδιού. Τέτοιος κίνδυνος καταγράφεται αναμφισβήτητα στην παροχή προσφυγικού καθεστώτος ή στην απόφαση των αρμόδιων αρχών ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής των υποχρεώσεων μη επαναπροώθησης […]. Επομένως, η παροχή προσφυγικού καθεστώτος συνιστά νομικά δεσμευτικό εμπόδιο επιστροφής στη χώρα καταγωγής, και, επομένως στην οικογενειακή επανένωση σε αυτήν»^[35]

80.          Εν προκειμένω είναι δέον να εξετασθεί κατά πόσον θα μπορούσε να διασφαλιστεί ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης για την Αιτήτρια 2 και το ανήλικο τέκνο της στην Abidjan (τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας 2) και επικουρικά στην πόλη Divo, όπου διαμένουν οι γονείς με τα αδέλφια και έτερα 2 τέκνα της και η οποία ευρίσκεται πολύ κοντά στην πρωτεύουσα, την Abidjan.[36]

81.          Αναφορικά με την εκπαίδευση των παιδιών στην Ακτή Ελεφαντοστού, η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο την καθολική και ποιοτική εκπαίδευση, με έμφαση στα κορίτσια και τις απομακρυσμένες περιοχές όπου είναι πιο έντονη η έλλειψη εκπαίδευσης. Από το 2011 έως το 2019, δημιουργήθηκαν 33.698 νέες αίθουσες διδασκαλίας για την προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση.[37] Παράλληλα, αν και τα ποσοστά απαίδευτων παιδιών εξακολουθούν να είναι υψηλά, οι εγγραφές για το έτος 2023 – 2024 ήταν σε ποσοστό 110,7% και το 85,2% εξ αυτών ολοκλήρωσαν τη φοίτησή τους, οικοδομήθηκαν 12.827 αίθουσες διδασκαλίας και προβλήθηκαν 29.187 δάσκαλοι στα πλαίσια του Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης 2021 – 2025 [National Development Plan (PND) 2021-2025]. Ως εκ των άνω η πρόσβαση στην εκπαίδευση των παιδιών σε ηλικίες μεταξύ 6 και 11 ετών έγινε ποιοτικότερη και το εκπαιδευτικό περιβάλλον αναβαθμίστηκε.[38] Επιπρόσθετα, η AVSI, με τη στήριξη του Ιδρύματος San Zeno, ίδρυσε κινητές βιβλιοθήκες σε 50 σχολεία, προσφέροντας πρόσβαση σε βιβλία στα παιδιά δωρεάν.[39] Στην Abidjan υπάρχουν 794 σχολεία, ήτοι το 20% των σχολείων της χώρας καταγωγής της Αιτήτριας 2.[40] Από την άλλη για την μικρότερη πόλη Divo δεν εντοπίζονται πληροφορίες για την εκπαίδευση. Στο σύνολο της χώρας από το 2024 παρατηρήθηκε αύξηση των νηπιαγωγείων και παιδικών σταθμών ένεκα της αύξησης της εργασιακής απασχόλησης των μητέρων τους, με τους αριθμούς να φτάνουν σε 254 ιδιωτικά και 300 κρατικά ιδρύματα για την εκπαίδευσή των παιδιών.[41] Πρόκληση για τις οικογένειες είναι τα δίδακτρα τα οποία ανέρχονται σε 1.000.000 CFA (περίπου 1.600 δολάρια των Η.Π.Α.).[42]

82.          Όσον αφορά την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του ανήλικου τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι 29 στις 1.000 γεννήσεις κατέληξαν σε θάνατο του νεογέννητου και 69 στα 1.000 παιδιά κάτω των 5 ετών απεβίωναν το έτος 2022.[43] Το πρόβλημα στο σύστημα υγείας εντοπίζεται κυρίως στις αγροτικές περιοχές και το 32% του πληθυσμού διαμένει σε περιοχές οι οποίες απέχουν περί τα 5χλμ από το πλησιέστερο κέντρο υγείας.[44] Παρ’ όλα αυτά η Παγκόσμια Τράπεζα για αντιμετωπιστεί το πρόβλημα χρηματοδοτεί το έργο "Inclusive Connectivity and Rural Infrastructure Project", το οποίο στοχεύει στην αναβάθμιση και συντήρηση περίπου 15.000 χιλιομέτρων αγροτικών δρόμων σε 11 περιοχές της χώρας με τελικό στόχο να διασφαλιστεί ότι τουλάχιστον το 90% του πληθυσμού θα έχει πρόσβαση σε δρόμο όλο το χρόνο εντός 5 χιλιομέτρων από την κατοικία του, ώστε η πρόσβαση στην υγεία να είναι ευκολότερη.[45] Επίσης, τα παιδιά διαπιστώνεται ότι λαμβάνουν εμβόλια κατά την παιδική τους ηλικία, όπως αυτό της ιλαράς, της διφθερίτιτδας, του τετάνου και του κοκκύτη, καθώς και το εμβόλιο κατά της ελονοσίας, σε ποσοστά άνω των 60%.[46] Στην Abidjan υπάρχουν μέχρι σήμερα 3 αξιόλογα κέντρα ιατρικών υπηρεσιών με επίκεντρο το παιδί. Συγκεκριμένα, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Treichville, το οποίο διαθέτει μονάδα εντατικής θεραπείας για νεογνά και μέσω του προγράμματος “kangaroo care” προάγεται η επαφή μητέρας-παιδιού για ενισχυμένη ανάπτυξη του νεογνού και στοχεύεται η μείωση της νεογνικής θνησιμότητας.[47] Επίσης, το Νοσοκομείο Μητέρας και Παιδιού Bingerville, που ιδρύθηκε από το Ίδρυμα "Children of Africa", παρέχει ολοκληρωμένη φροντίδα για μητέρες και παιδιά με ένα σύγχρονο εξοπλισμό και εξειδικευμένο προσωπικό, σχετικό με υπηρεσίες προγεννητικής φροντίδας, τοκετού, νεογνικής φροντίδας και χειρουργικής.[48] Τέλος, το Κέντρο Παιδιατρικής του προαναφερθέντος Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Treichville συνεργάζεται με την οργάνωση "Action For Africa" για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε παιδιά, περιλαμβάνοντας δωρεές φαρμάκων, τροφίμων και καθαριστικών προϊόντων στοχεύοντας στη βελτίωση της συνολικής ευημερίας των νοσηλευόμενων παιδιών.[49] Εκ των άνω διαπιστώνεται περιοχές μη αστικές, όπως η Divo, δεν έχουν την ίδια προσβασιμότητα στην υγεία παρά τις προσπάθειες που γίνονται για ανάπτυξη, αυτή δεν έχει ακόμη επέλθει σε ικανοποιητικό βαθμό.

83.          Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι στην Ακτή Ελεφαντοστού, τα παιδιά έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση με την κυβέρνηση και άλλου οργανισμούς να ασχολούνται με την επίλυση των ζητημάτων που υφίστανται ώστε η εκπαίδευση να λειτουργεί για όλους στον μέγιστο βαθμό. Παρά τις δυσκολίες που ακόμη αντιμετωπίζει ο τομέας της εκπαίδευσης, η πρόοδος είναι σημαντική τα τελευταία χρόνια και όλο και περισσότερα παιδιά μπορούν να εγγραφούν στο σχολείο. Η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αποτελεί επίσης ζήτημα το οποίο απασχολεί την κυβέρνηση της χώρας καταγωγής της Αιτήτριας 2 με αποτέλεσμα να έχει γνωρίσει ως τομέας σημαντική ανάπτυξη δίνοντας έμφαση στη νεογνική και παιδική θνησιμότητα. Από τις διαθέσιμες πληροφορίες δεν διαφαίνεται πως το ανήλικο τέκνο της Αιτήτριας 2 θα εμποδιστεί για οποιοδήποτε λόγο από την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Επιπλέον, παρατηρείται πως υφίστανται κάποια τέλη χρήσης των υπηρεσιών στον ιατροφαρμακευτικό τομέα ως συμμετοχή ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό χρηματοδοτείται από το εθνικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα PLNS, ωστόσο η Αιτήτρια 2 λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τον πατέρα του τέκνου της γεγονός που συνηγορεί στην εφικτή κάλυψη των αναγκών του ανήλικου.

84.          Επομένως, εκ των ανωτέρω διαπιστώνεται πως η επιστροφή της Αιτήτριας 2 στην Abidjan, τον τελευταίο τόπο διαμονής της πριν την αναχώρησή της από την χώρα καταγωγής της, δε θα δυσχεράνει την ζωή τόσο της ίδιας όσο και του ανήλικου. Σημειωτέον δε ότι η λοιπή της οικογένεια διαμένει σε απόσταση μόλις 18,2 χλμ περίπου (39 λεπτά διαδρομή) από την Abidjan, στην πόλη Divo,[50] η οποία ανήκει στην ευρύτερη περιοχή της Abidjan γεγονός που δεν καθιστά αδύνατη την επικοινωνία και επανένωσή της και με τα έτερα δύο τέκνα της. Ταυτόχρονα, επαναλαμβάνεται το ανωτέρω εύρημα, περί της κατάστασης ασφαλείας στην περιοχή όπου αναμένεται να επιστρέψει η Αιτήτρια και το ανήλικο όπου δεν λαμβάνει χώρα οποιαδήποτε ένοπλη σύρραξη σε συνάρτηση και με τα λοιπά στοιχεία του προφίλ της όπως καταγράφονται ανωτέρω (κυρίως την ύπαρξη οικογενειακού υποστηρικτικού δικτύου στη χώρα καταγωγής).

85.          Συνεπώς, βάσει των ανωτέρω, δεν υπάρχουν ενδείξεις, στη βάση των όσων αναλύθηκαν πιο πάνω, ότι άμα τη επιστροφή της Αιτήτρια 2 μαζί με το ανήλικο τέκνο της στη χώρα της έχει βάσιμο φόβο δίωξης ή θα διατρέξει κίνδυνο να υποβληθεί σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση, ή τιμωρία κατά παράβαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ και της αρχής της μη επαναπροώθησης. Περαιτέρω, δεν εγείρεται δε οποιοσδήποτε ισχυρισμός και δεν έχει τεθεί ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου οτιδήποτε άλλο συναφές με την εν λόγω αρχή πέραν των όσων ήδη εξετάστηκαν και αναλύθηκαν ανωτέρω (Βλ. απόφαση της της 17ης Οκτωβρίου 2024, υπόθεση C 156/23 [Ararat] K, L, M, N κατά Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, ECLI:EU:C:2024:892, ιδίως σκέψεις 50 έως 51).

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €300 έξοδα εναντίον των Αιτητών 1 και 2, και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.