ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                                      Υπόθεση αρ.1517/24

 

20 Ιουνίου 2025

 

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

C. M. L.

                                                                                                                        Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

                                                                                                                        Καθ’ ων η αίτηση

 

Κα Δ. Κυριάκου, Δικηγόρος για Αιτητή

Κα Α. Κίτσιου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.05/04/24, που κοινοποιήθηκε αυθημερόν, ως άκυρης, παράνομης και στερούμενης οιουδήποτε νομικού αποτελέσματος και απόφαση του Δικαστηρίου δια της οποίας αυτός να αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας.

Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, ο αιτητής κατάγεται από τη Λ. Δ. του Κονγκό (στο εξής ΛΔΚ), εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, στις 29/05/22 και υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 21/06/22 (ερ.1-3, 30-32, 59).  

Στις 15/03/24 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.48-59). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση-Εισήγηση (ερ.78-87) και στις 04/04/24 η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε να μην παραχωρηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας.

Ακολούθως ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας, η οποία του επιδόθηκε στις 05/04/24 και του μεταφράστηκε στη μητρική του γλώσσα (ερ.88, 3, 31).

Επί της αιτήσεως ασύλου ο αιτητής καταγράφει ότι βίωσε μια «σοκαριστική κατάσταση» από τον πατριό του (σύζυγο της μητέρας του), ο οποίος έβαζε τον αιτητή να του πλένει τα εσώρουχα, με αποτέλεσμα, ως αναφέρει, να χρειάζεται να αντλεί μεγάλες ποσότητες νερού καθημερινά (draw 25 liters of water) και, παρότι εξ αυτού υπέστη σωματική βλάβη, ο πατριός του δεν του έδινε χρήματα για να πάει στο νοσοκομείο. Ως περαιτέρω αναφέρει ο αιτητής, ο πατριός του άρχισε να τον παρενοχλεί σεξουαλικά και, λόγω του ότι ο αιτητής αντιδρούσε, αυτός τον χτυπούσε και τον έφτυνε και η μητέρα του (αιτητή) ουδέποτε τον υπερασπίστηκε και ξαφνικά άρχισε να καταδιώκει τον αιτητή, ο οποίος «δεν [είχε] που να πάει».  

Στη συνέντευξη που διενεργήθηκε ο αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και διέμενε όλη του τη ζωή στην Κινσάσα με τη θεία του και τα παιδιά της, πλην ενός διαστήματος 4 χρόνων (2016-2020), όταν διέμενε στην πόλη Katanga, μαζί με την μητέρα του και τον πατριό του και ακολούθως επέστρεψε στην Κινσάσα. Ο αιτητής έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση του, είναι άγαμος, έχει τρία ετεροθαλή αδέλφια από την μητέρα του, οι οποίοι διαμένουν στη ΛΔΚ και πέντε ετεροθαλή αδέλφια από τον πατέρα του, που διαμένουν στη Γαλλία. Στην Κινσάσα διαμένει και η θεία και η γιαγιά του αιτητή.

Αναφορικά με τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του ο αιτητής ανέφερε πως ήταν λόγω «προβλήματος στην οικογένεια» του, καθώς, ως ανέφερε, στη ΛΔΚ, όταν μένεις με συγγενείς άλλους από τους γονείς σου, «δεν είναι καλό». Ο αιτητής διέμενε με την θεία του, ακολούθως έφυγε και έμενε με τη γιαγιά του και, όταν αυτή δεν μπορούσε να τον στηρίξει οικονομικά και να τον θρέψει, ο αιτητής πήγε να μείνει με την μητέρα του και τότε άρχισε το πρόβλημα, ως αναφέρει, με τον σύντροφο της μητέρας του. Σχετικά με τούτο ο αιτητής δήλωσε ότι ο άνδρας αυτός τον έβαζε να του πλένει τα εσώρουχα του, να φέρνει νερό από απόσταση 10 χιλιομέτρων, και, όταν ήταν μόνοι τους, τον παρενοχλούσε σεξουαλικά, απειλώντας τον ότι, αν δεν υποκύψει στις σεξουαλικές του ορέξεις, θα τον έδιωχνε από το σπίτι και, όταν ο αιτητής αρνιόταν, τον χτυπούσε. Ερωτώμενος πότε ήταν η τελευταία φορά που επικοινώνησε με τον άνδρα αυτό, ο αιτητής ανέφερε ότι δεν θυμάται και ότι δεν κατάγγειλε τα περιστατικά που βίωνε στις αρχές γιατί τον απειλούσε ότι θα σκότωνε την μητέρα του και τον ίδιο. Ερωτώμενος πως βίωνε τα συμβάντα αυτά ο αιτητής ανέφερε ότι έκλαιγε, ήταν πολύ δύσκολο για τον ίδιο, ενώ ο κατ’ ισχυρισμό κακοποιητής του συμπεριφερόταν «λες και δεν γινόταν τίποτε». Ερωτώμενος για το τελευταίο συμβάν σεξουαλικής παρενόχλησης, ο αιτητής ανέφερε ότι ήταν το 2022, προτού διαφύγει, όταν, στην προσπάθεια του να πηδήξει από τον 1^ο όροφο της οικίας, τραυματίστηκε και τότε ο σωματοφύλακας τον πήρε στο νοσοκομείο, όπου ήρθε και η μητέρα του. Όταν τελείωσε η θεραπεία του (Αύγουστο 2022) ο αιτητής διέφυγε ενώ βρισκόταν μόνος του στο δωμάτιο και πήγε στον «αρχηγό της εκκλησίας», που βρισκόταν κοντά στο νοσοκομείο και μετά από λίγες μέρες ο αιτητής, με τη βοήθεια αυτού του ατόμου, ο οποίος οργάνωσε τα πάντα, έφυγε από τη χώρα. Στο μεταξύ ο πατριός του αιτητή τον καλούσε στο τηλέφωνο αλλά ο αυτός δεν απαντούσε στις κλήσεις και μετά άλλαξε αριθμό τηλεφώνου. Ερωτώμενος για τις συνέπειες πιθανής επιστροφής του στη ΛΔΚ ο αιτητής ανέφερε ότι «δεν [βλέπει] τη ζωή του στο Κονγκό [και] δεν [επιθυμεί] να επιστρέψει», θέλει να μείνει στη Δημοκρατία  και να βρει τον πατέρα του.

Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα όσα ανέφερε ο αιτητής, εντόπισαν και αξιολόγησαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ως ακολούθως.

1.    Ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπο διαμονής του αιτητή

2.    Λόγω σεξουαλικής κακοποίησης από τον σύντροφο της μητέρας του

Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο εκ των ως άνω ισχυρισμών, απέρριψαν όμως τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό ως αναξιόπιστο.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίθηκε ότι στερείται εσωτερικής συνοχής ενόψει της αοριστίας, ασάφειας και γενικότητας των δηλώσεων του αιτητή επί τούτου, αλλά και αντιφάσεων που εντοπίστηκαν στο αφήγημα του. Συγκεκριμένα, ως κρίθηκε, ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές εξηγήσεις αναφορικά με την αντίφαση που εντοπίστηκε, καθώς, ενώ αρχικώς είχε αναφέρει ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής τον Σεπτέμβριο 2021, ακολούθως ανέφερε ότι το τελευταίο περιστατικό και η διαφυγή του (από τον σύντροφο της μητέρας του) έγινε τον Αύγουστο 2022. Περαιτέρω αξιολογήθηκε αρνητικά το ότι ο αιτητής άλλαξε αρκετές φορές τις δηλώσεις του αναφορικά με τα χρονικά διαστήματα που διέμενε στην Κινσάσα, δεν έδωσε επαρκείς πληροφορίες για τον άνδρα που τον κακοποιούσε, παρότι – σύμφωνα με τις δηλώσεις του – διέμενε μαζί του περί τα 4 χρόνια. Αντίφαση επίσης εντοπίστηκε αναφορικά με τον χρόνο και τον λόγο που εξέδωσε το διαβατήριο του, με τον αιτητή να αλλάζει το αφήγημα του σε σχετικές ερωτήσεις και δεν έδωσε καμία συγκεκριμένη απάντηση σχετικά με τις συνέπειες πιθανής επιστροφής του στη ΛΔΚ. Δεδομένου δε ότι τα όσα αναφέρει αποτελούν προσωπικά του βιώματα, δεν κρίθηκε σκόπιμο να αναζητηθούν πληροφορίες σχετικά (ΠΧΚ) και ο εν λόγω ισχυρισμός απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος.

Στη βάση των ως άνω ευρημάτων, δεδομένου του προφίλ του αιτητή, οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι δεν υφίσταται εύλογος βαθμός πιθανότητας, ο αιτητής να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του. Αναφορικά ειδικώς με το αρ.19 (2) (γ) του Νόμου, ομοίως, κατέληξαν ότι δεν υφίσταται κίνδυνο να αντιμετωπίσει κίνδυνο κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ο αιτητής κατά την επιστροφή του στον τόπο διαμονής του (Κινσάσα), καθώς εκεί δεν παρατηρείται αδιάκριτη βία σε υψηλό επίπεδο, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες.    

Συνεπεία των ανωτέρω η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη και εκδόθηκε κατά του αιτητή απόφαση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του.

Ο αιτητής δια της αγορεύσεως του προωθεί ισχυρισμούς που άπτονται της μη δέουσας έρευνας, η οποία οδήγησε – ως εισηγείται - σε απόφασης υπό καθεστώς πλάνης, η οποία δεν αιτιολογείται, παραθέτοντας προς τούτο σχετική νομολογία. Σημειώνω ότι κατά το επανάνοιγμα της υπόθεσης προκειμένου να προσαχθεί μαρτυρία σχετικά με το καθεστώς εργοδότησης του λειτουργού που συνέταξε την επίδικη έκθεση (σχετίζεται με ισχυρισμούς περί αρμοδιότητας που έγειρε δια της αγορεύσεως του) η συνήγορος του αιτητή, αφότου έλαβε γνώση της μαρτυρίας που θα προσαγόταν, απέσυρε ρητά τους ισχυρισμούς περί αναρμοδιότητας.

Οι καθ' ων η αίτηση σημειώνουν ότι ουδείς των ισχυρισμών του αιτητή έχει δικογραφηθεί, αναπτύσσονται δεόντως και είναι ανεπίδεκτοι δικαστικής κρίσης και αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη και κατ’ ουσία ορθή, ως ορθά είναι και όλα τα ευρήματα και κατάληξη τους, ως αυτά στην επίδικη έκθεση και απόφαση καταγράφονται και ζητούν απόρριψη της προσφυγής

Δεδομένου ότι άπαντες οι λοιποί εγειρόμενοι ισχυρισμοί δια της αγόρευσης του αιτητή ισχυρισμοί συμπλέκονται άρρηκτα με την επί της ουσίας ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, προχωρώ με επί της ουσίας εξέταση της, εξ υπαρχής και επί όλων των ενώπιον μου στοιχείων, η οποία τελείται σε κάθε περίπτωση (βλ. Έφεση κατά απόφασης Δ.Δ.Δ.Π. Αρ.107/2023, Q. B. T. v. Κυπριακής Δημοκρατίας, ημ.11/02/25).

Προχωρώ λοιπόν με αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων και ισχυρισμών.

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, αναφέρεται στην σελ.98, ότι «[...] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.». Στην σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] οι δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾.  […] Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»

Ενόψει και κατ’ εφαρμογή και των ως άνω κατευθυντήριων γραμμών θα συμφωνήσω με την κατάληξη τους επί της αξιοπιστίας του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού του αιτητή, καθώς τα όσα ανέφερε επί τούτου, ως και οι καθ’ ων η αίτηση καταγράφουν ενδελεχώς στα ερ.81-83, έβριθαν κενών και αντιφάσεων επί πολλών και καίριων σημείων τους και στερούνταν παντελώς και σε όλη τους την έκταση εύλογα αναμενόμενων λεπτομερειών, βιωματικών στοιχείων, χρονικής συνέχειας και ευλογοφάνειας, τόσο αναφορικά με την κατ’ ισχυρισμό σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη από τον σύντροφο της μητέρας του, όσο και το τι συνέβη πριν και μετά από τα συμβάντα αυτά.

Δεν έχω λοιπόν τίποτε να προσθέσω στα όσα ορθά επί του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού αναφέρονται στην επίδικη έκθεση, καθώς από το σύνολο του αφηγήματος του αιτητή, το οποίο περιέχει πλήθος αντιφάσεων, ελλείπουν λεπτομέρειες και απουσιάζει κάθε ψήγμα ευλογοφάνειας και συνοχής. Επί τούτου με βρίσκουν πλήρως σύμφωνο τα ευρήματα των καθ’ ων η αίτηση επί της εσωτερικής συνοχής του ισχυρισμού αυτού, ως καταγράφονται και πιο πάνω στα πλαίσια της παρούσης και τα οποία δεν κρίνω σκόπιμο να επαναλάβω.

Συνεπεία των ανωτέρω, ενόψει εδώ της παντελούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής των λεγομένων, αλλά και δεδομένης της αμιγώς προσωπικής φύσης του αφηγήματος του αιτητή, ως και οι καθ’ ων η αίτηση αναφέρουν στην επίδικη έκθεση, δεν θεωρώ ότι ήταν απαραίτητη η αναζήτηση πληροφορίων (ΠΧΚ) αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία και ορθώς δεν έγινε. Ως στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», σελ.132, αναφέρεται, η αναζήτηση πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής (ΠΧΚ) «ενδέχεται να μην είναι απαραίτητ[η] σε περίπτωση αρνητικής διαπίστωσης περί της αξιοπιστίας βάσει καταφανούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής ή μη ικανοποιητικής επεξήγησης αποκλίσεων ή παραλλαγών σε ό,τι αφορά τα ουσιώδη στοιχεία μιας αίτησης ή, ακόμη περισσότερο, σε περίπτωση απόρριψης προσφυγής ως απαράδεκτης.».

Απομένει λοιπόν μια επικαιροποιημένη αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του αιτητή (Κινσάσα). 

Έκθεση του 2021 του portal RULAC σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Κινσάσα, αναφέρει ότι «[η] Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) εμπλέκεται σε πολλές μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC) εντός των εδαφών της εναντίον ένοπλων ομάδων στις περιοχές  Ituri, Kasai και Kivu, ενώ δεν αναφέρεται η δραστηριοποίηση ένοπλων ομάδων στην Κινσάσα».^[1] Σε σχέση με την Κινσάσα δεν ανευρέθηκαν πληροφορίες οι οποίες να επιβεβαιώνουν δράση ενόπλων φορέων και την ύπαρξη κάποιας σύγκρουσης.^[2]

Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας, κατά την περίοδο 09/12/2023 - 06/12/2024 στην επαρχία Kinshasa καταγράφηκαν συνολικά 106 περιστατικά ασφαλείας από τα οποία υπήρξαν 154 απώλειες σε αμάχους. Πρόκειται συγκεκριμένα για 4 μάχες (με 5 απώλειες σε αμάχους), 10 περιστατικά βίας κατά αμάχων (με 17  απώλειες), 62 διαδηλώσεις (με 0 απώλειες) και 30 εξεγέρσεις (με 132  απώλειες σε αμάχους) ενώ δεν καταγράφεται κανένα περιστατικό απομακρυσμένης βίας^[3]. Στη ίδια βάση δεδομένων, για την περίοδο από 23/05/24 ως 23/05/25, καταγράφηκαν συνολικά 87 περιστατικά, από τα οποία υπήρξαν 234 θάνατοι, εκ των οποίων 5 μάχες (με 14 θανάτους), 12 περιστατικά βίας κατά αμάχων (με 17 θανάτους), 54 διαδηλώσεις (χωρίς θανάτους) και 16 εξεγέρσεις (203  θανάτους), ενώ δεν καταγράφεται κανένα περιστατικό απομακρυσμένης βίας.^[4] Ο πληθυσμός της επαρχίας της Κινσάσα ανέρχεται περί τα 17 εκατομμύρια κατοίκων. ^[5]

Στη βάση των ως άνω είναι κατάληξη μου ότι δεν δεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή της κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε, λαμβανομένης υπόψη της φύσης των περιστατικών και του συνολικού πληθυσμού της περιοχής, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του εκεί.[6] (βλ. απόφαση ΔΕΕ, C-901/19 CF and DN ημ.10/06/21). Αξίζει να σημειωθεί ότι, ως και στην αιτιολογική σκέψη 35 της Οδ.2011/95/ΕΕ αναφέρεται, «[οι] κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη.»

Έπεται λοιπόν ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο «καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» και δεν υφίστανται «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου.

Τα ως άνω σφραγίζουν και την τύχη της προσφυγής.

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.

 

 

Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.