ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 4414/2024

17 Ιουνίου, 2025

[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

A.F.T. από Σιέρα Λεόνε και τώρα στη Λάρνακα

Αιτητής

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η Αίτηση

Εμφανίσεις:

Ρ. Καλογήρου (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή

Ρ. Προδρόμου (κα) για Άρτεμις Πάλλη (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 19/09/24, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος και/ή ζητείται απόφαση του Δικαστηρίου με την οποία να του παραχωρείται καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 10/12/20, στις 17/06/24 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του, στις 19/06/24 συντάχθηκε η έκθεση/εισήγηση και ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης αυθημερόν, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία η συνήγορος για τον Αιτητή περιόρισε τους νομικούς λόγους για ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης στο ότι η έρευνα της Υπηρεσίας Ασύλου ήτο ελλιπής, ότι δεν λήφθηκε υπόψη επαρκώς το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει, ότι δεν λήφθηκε υπόψη ότι έχει ανήλικα τέκνα και σύντροφο και/ή ότι η απόφαση απόρριψης του αιτήματος του είναι αναιτιολόγητη, λαμβάνοντας υπόψη εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Απέσυρε δε τους υπόλοιπους λόγους ακύρωσης. 

 

Οι Καθ΄ ων η αίτηση σε απάντηση των ισχυρισμών του Αιτητή υιοθέτησαν το περιεχόμενο της ένστασης/έκθεσης/εισήγησης και υποστήριξαν ότι οι ισχυρισμοί του δεν εμπίπτουν στην έννοια του καθεστώτος πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας καθότι κρίθηκε αναξιόπιστος. Προβάλλουν ότι η απόφαση είναι αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και είναι αιτιολογημένη.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν.73(Ι)/2018), προχωρεί σε αξιολόγηση της ουσίας του αιτήματος ασύλου του Αιτητή σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς της δικηγόρου του, των θέσεων των Καθ΄ ων η αίτηση και του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ»).

 

Με βάση τα γεγονότα ο Αιτητής με την αίτηση του διατυπώνει ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του λόγω άρνησης του να ενταχθεί στην κοινότητα Poro μετά από προτροπή του θείου του εκ πατρός. Κατά την συνέντευξη του επιβεβαιώνει ότι οι λόγοι που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του είναι οικονομικοί και ότι μετέβη στην Κυπριακή Δημοκρατία για να εργαστεί (ερυθρό 40 σημείο X2 ΔΦ) καθώς και ότι θα αντιμετωπίσει οικονομικές δυσκολίες  σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα του (ερυθρό 40 σημείο Χ8 Δ.Φ.) Αναφέρει δε ως πρόσθετο λόγο, την πίεση που δέχθηκε από τον θείο του για ένταξη του στην κοινότητα Poro.

 

Όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού, έγιναν αποδεκτοί και οι τρείς ισχυρισμοί του Αιτητή, ήτοι τα προσωπικά του στοιχεία και το προφίλ του, οι λόγοι περί οικονομικού περιεχομένου και η άρνηση του να ενταχθεί στην μυστικιστική οργάνωση Poro[1] μετά από προτροπή του θείου του. Ειδικότερα, όπως προκύπτει ενδελεχώς και αναλυτικά από την έκθεση/εισήγηση του λειτουργού ο Αιτητής μετά την άρνηση του για ένταξη στην κοινότητα Poro, αποφάσισε να μετακομίσει από την οικία του θείου του όπου διέμενε, και να μεταβεί στο Freetown, όπου ο πατέρας ενός φίλου του, του παρείχε στέγη και οικονομική στήριξη. Ο Αιτητής δήλωσε πως πέραν του περιστατικού της άρνησης του για ένταξη του στην κοινότητα, τίποτα άλλο δεν του συνέβη καθ΄ όλη τη διάρκεια διαμονής του στη χώρα. Ωστόσο, ερωτηθείς να αναφέρει για ποιο λόγο αποχώρησε από τη χώρα, από την στιγμή που ένιωθε ασφαλής, δήλωσε πως ήθελε να μεταβεί στη Κύπρο λόγω ύπαρξης καλύτερων ευκαιριών εργοδότησης και για να μπορέσει να στηρίξει οικονομικά τον αδελφό του. Επιπλέον, κληθείς να αναφέρει τις συνέπειες σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα του, ανέφερε πως θα αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες. Ειδικότερα, όπως προκύπτει ενδελεχώς και αναλυτικά από την έκθεση/εισήγηση του λειτουργού ο ισχυρισμός του Αιτητή περί άρνησης του να ενταχθεί στην μυστικιστική οργάνωση Poro[2] αλλά και οι οικονομικοί λόγοι που επικαλείται δεν δύναται να συνδεθούν με οποιαδήποτε με ύπαρξη δίωξης ή οποιασδήποτε μορφής βλάβη (ερυθρό 66 ΔΦ). Επομένως, από το σύνολο του αφηγήματος του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπό του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες). Δεν έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, κακοποιηθεί, ή ότι καταζητείται και διώκεται, είτε από τις αρχές της χώρας του, είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα 3Α και 3Β του περί Προσφύγων Νόμου 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023), και/ή ούτε επικαλέστηκε οτιδήποτε που να πληρούνται τα κριτήρια μορφής δίωξης ως οι πρόνοιες του Άρθρου 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000). Πλην των προαναφερθέντων, πρέπει επίσης να τονιστεί και το ότι ο Αιτητής δεν ανήκει σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, φυλετική/εθνοτική, στρατιωτική οργάνωση ή κοινωνική ομάδα στη χώρα καταγωγής του, ενώ σε περίπτωση επιστροφής του δεν θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας του. Σημειώνεται ότι ούτε κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία υπέδειξε σημεία επί της συνέντευξης ή της έκθεσης/εισήγησης που να τεκμηριώνουν ελλιπή υπό τις περιστάσεις έρευνα της αρμόδιας αρχής κατά την αξιολόγηση των ισχυρισμών του. Συνεπώς, η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι αιτιολογημένη, λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα και στα πλαίσια του Νόμου, καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις του Αιτητή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000).

 

Ως προς το εάν η περίπτωση του εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000) και κατέληξε ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται (ερυθρό 64 ΔΦ). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης, ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε, ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης διαπιστώνεται ότι δεν παρατηρούνται ένοπλες συγκρούσεις στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής και συγκεκριμένα στη πρωτεύουσα της Σιέρα Λεόνε, «Freetown» όπου αναμένεται να επιστρέψει ο Αιτητής και/ή δεν υφίσταται κατάσταση αδιάκριτης βίας. Από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας, σύμφωνα με στοιχεία από τη βάση δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), επιβεβαιώνονται τα στοιχεία της έκθεσης.^[3]Σημειώνεται ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις για το έτος 2025, ο πληθυσμός της πόλης Freetown ανέρχεται σε περίπου σε 1,387,360 κατοίκους[4]. Ως εκ τούτου, καταδεικνύεται ότι στη περιοχή Freetown όπου αναμένεται να επιστρέψει ο Αιτητής, δεν υφίσταται (ως και τα συμπεράσματα του λειτουργού) κατάσταση ένοπλης σύρραξης επιφέρουσα συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας, και άρα, παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοσμένης κλίμακας» όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης[5].

 

Αναφορικά με το προσωπικό προφίλ του Αιτητή διαπιστώνεται πως πρόκειται για ενήλικα, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας, μορφωμένο, ικανό για εργασία, με υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής του. Περαιτέρω, σημειώνεται πως ο Αιτητής ότι είναι φορέας του HIV, ωστόσο όπως προκύπτει ενδελεχώς και αναλυτικά από την έκθεση/εισήγηση του λειτουργού, εξωτερικές πηγές επιβεβαιώνουν ότι υπάρχει δωρεάν ιατροφαρμακευτική φροντίδα και στήριξη σε περίπτωση επιστροφής, στη χώρα καταγωγής του (ερυθρό 66, 57-49, 20-17 ΔΦ). Εξάλλου, η κατάσταση της υγείας του, δεν δύναται να αποτελέσει λόγο παραχώρησης καθεστώτος Διεθνούς Προστασίας και στην χώρα καταγωγής του είναι προσβάσιμη και διαθέσιμη η ιατρική περίθαλψη σε σχέση με την κατάσταση της υγείας του. Στην N. v. the United Kingdom, no. 26565/05^[6] κρίθηκε πως από τη Σύμβαση δεν προκύπτει τυπική υποχρέωση για την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να παράσχει δωρεάν και απεριόριστη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους τους αλλοδαπούς που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής και βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία του, ώστε να αντιμετωπίζονται οι διαφορές ανάμεσα στις ρυθμίσεις για την περίθαλψη σε κράτη μη μέρη στη Σύμβαση (ΕΣΔΑ). Επίσης, στην απόφαση του ΔΕΕ C-542/13, Mohamed M’Bodj v Βελγικού Δημοσίου, ημερ.18/12/2014 αποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, ότι:

 

«35    Συγκεκριμένα, το άρθρο 6 της οδηγίας αυτής απαριθμεί τους φορείς σοβαρής βλάβης, γεγονός που επιβεβαιώνει την άποψη ότι οι βλάβες αυτές πρέπει να απορρέουν από συμπεριφορά τρίτου και δεν μπορούν, κατά συνέπεια, να αποτελούν απλώς και μόνο συνέπεια των γενικών ανεπαρκειών του συστήματος υγείας της χώρας καταγωγής.

36      Ομοίως, η αιτιολογική σκέψη 26 της εν λόγω οδηγίας διευκρινίζει ότι οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη. Επομένως, ο κίνδυνος επιδεινώσεως της καταστάσεως του πάσχοντος από σοβαρή ασθένεια υπηκόου τρίτης χώρας, ο οποίος απορρέει από την ανυπαρξία κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη χώρα καταγωγής του, δεν αρκεί προκειμένου να χορηγηθεί η επικουρική προστασία, εκτός αν απορρέει από την εκ προθέσεως άρνηση χορηγήσεως ιατρικής περιθάλψεως στον εν λόγω υπήκοο τρίτης χώρας.

[…]

40      Εντούτοις, το γεγονός ότι, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δεν είναι δυνατή, δυνάμει του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, όπως έχει ερμηνευτεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η απομάκρυνση πάσχοντος από σοβαρή ασθένεια υπηκόου τρίτης χώρας προς χώρα στην οποία δεν υπάρχει κατάλληλη θεραπευτική αγωγή δεν σημαίνει ότι είναι υποχρεωτικό να του χορηγηθεί άδεια διαμονής σε κράτος μέλος, δυνάμει του καθεστώτος επικουρικής προστασίας που προβλέπει η οδηγία 2004/83.

41      Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, το άρθρο 15, στοιχείο β΄, της οδηγίας 2004/83 έχει την έννοια ότι η σοβαρή προσβολή που αυτό διαλαμβάνει δεν καλύπτει περίπτωση κατά την οποία τυχόν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, κατά τα προβλεπόμενα από την εφαρμοστέα στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική νομοθεσία, την οποία ενδέχεται να υποστεί αιτών διεθνή προστασία σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του είναι απόρροια της ελλείψεως κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη συγκεκριμένη χώρα, εκτός αν συντρέχει περίπτωση εκ προθέσεως αρνήσεως χορηγήσεως ιατρικής περιθάλψεως στον εν λόγω αιτούντα.

[…]

43      Εντούτοις, η επιφύλαξη του άρθρου 3 της οδηγίας 2004/83 απαγορεύει στα κράτη μέλη να θεσπίζουν ή να διατηρούν σε ισχύ διατάξεις που χορηγούν το προβλεπόμενο από την οδηγία καθεστώς της επικουρικής προστασίας σε υπήκοο τρίτης χώρας πάσχοντα από σοβαρή ασθένεια λόγω του κινδύνου επιδεινώσεως της καταστάσεως της υγείας του συνεπεία της ελλείψεως κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη χώρα καταγωγής, καθόσον τέτοιου είδους διατάξεις δεν συνάδουν με τη συγκεκριμένη οδηγία.»

 

Απορρίπτονται δε οι ισχυρισμοί σε σχέση με ανήλικά τέκνα και σύντροφο του που βρίσκονται στην Δημοκρατία. Τόσο τα ανήλικα τέκνα του Αιτητή όσο και η σύντροφος του δεν αποτελούν μέρος της αίτησης διεθνούς προστασίας του, δεν συνδέονται με τους λόγους που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του, δεν αποτελούν διάδικους στην παρούσα δικαστική διαδικασία, ούτε αυξάνουν τις πιθανότητες χορήγησης σε αυτόν του καθεστώτος διεθνούς προστασίας ως η ανωτέρω ανάλυση. Εξάλλου, η προσφυγή της συντρόφου του με αριθμό 8808/21 απορρίφθηκε με απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας ημερομηνίας 01/02/2024 (με παραδοχή του ιδίου του Αιτητή) συνεπώς ούτε αυτή έχει δικαίωμα παραμονής ως αιτούσα άσυλο με βάση την νομοθεσία. Ούτε αποτελεί αντικείμενο της παρούσας δικαστικής διαδικασίας είτε η αίτηση της συντρόφου του είτε της κατ΄ ισχυρισμό μεταγενέστερης αίτησης που υποβλήθηκε σε σχέση με τα ανήλικα τέκνα τους και/ή η απόφαση επί αυτού του αιτήματος εκκρεμεί.

 

Ως εκ των ανωτέρω, δεν διαπιστώνεται ελλιπής έρευνα, αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345). Ούτε ο Αιτητής υπέδειξε τότε (αλλά ούτε υποδεικνύει τώρα μέσω της προσφυγής του) τι ακριβώς δεν λήφθηκε υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου το οποίο έπρεπε να ληφθεί υπόψη ή όχι κατά την έκδοση της απόφασης. Η δε επάρκεια της αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου του Αιτητή, ήτοι της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας, (1998) 3 Α.Α.Δ.270). Το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα, ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.

 

Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ’ ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

 

 

 

                 Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.