ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπoθ. Αρ.: 987/22

25 Ιουνίου 2025

[Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, ΔΔΔΔΠ.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

S.J.

Αιτήτρια

-και-

Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω

Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η Αίτηση

Τζ. Μπετίτο (κος) για Πιερίδης &  Πιερίδης (κος), Δικηγόροι για την Αιτήτρια

Β. Θωμά (κα), Δικηγόροι της Δημοκρατίας για τους Καθ' ων η Αίτηση.

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, Δ ΔΔΔΠ: Με την παρούσα προσφυγή, η Αιτήτρια  προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 09/02/2022, σύμφωνα με την οποία το αίτημά της για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε και καλεί το Δικαστήριο όπως κηρύξει αυτήν άκυρη, παράνομη και στερημένη οιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.

Όπως προκύπτει τόσο από την Ένσταση αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, που αποτελεί τεκμήριο 'Α' στην παρούσα διαδικασία, τα ουσιώδη γεγονότα που αφορούν την υπό εξέταση υπόθεση είναι τα ακόλουθα:

Η Αιτήτρια είναι ενήλικας, υπήκοος της Δημοκρατίας της  Σιέρα Λεόνε (στο εξής: Σιέρα Λεόνε), κάτοχος διαβατηρίου εκδοθεν από τις αρχές της χώρας καταγωγής της, η οποία κατά δήλωσή της εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της στις 12/11/2020 και μέσω Τουρκίας αφίχθηκε στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου, από όπου στη συνέχεια εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από τη Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές.

Στις  23/12/2020 συμπλήρωσε αίτηση διεθνούς προστασίας την οποία αφού υπέβαλε παρέλαβε στις 21/01/2021 σχετική βεβαίωση υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας.

Στις 13/01/2022 και στις 24/01/2022 πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις από λειτουργό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο ο οποίος στη συνέχεια στις 28/01/2022 συνέταξε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, εισηγούμενος την  απόρριψη του αιτήματος της Αιτήτριας. Στις 03/02/2022, συγκεκριμένος λειτουργός, δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών να ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε την εισήγηση και αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης της Αιτήτριας..

Η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία περιέχεται στην επιστολή ημερομηνίας 09/02/2022, μαζί με την αιτιολογία αυτής, παραλήφθηκε δια χειρός από την Αιτήτρια στις 11/02/2022, θέτοντας την υπογραφή της.

Εμπρόθεσμα η Αιτήτρια, αρχικά χωρίς συνδρομή δικηγόρου, καταχώρισε την με τον πιο πάνω αριθμό και τίτλο προσφυγή εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, προβάλλοντας πραγματικούς ισχυρισμούς περί κινδύνου σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής ενώ στη συνέχεια διόρισε δικηγόρο ο οποίος προβαίνοντας στις απαραίτητες τροποποιήσεις καταχώρησε με άδεια του Δικαστηρίου τροποποιημένη αίτηση ακυρώσεως, προβάλλοντας αρκετούς νομικούς ισχυρισμούς προς ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης.

Με την γραπτή του αγόρευση ο συνήγορος της Αιτήτριας, ισχυρίζεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε χωρίς να προηγηθεί δέουσα έρευνα από τους Καθ’ ων η αίτηση και ότι αυτή λήφθηκε κατά παράβαση της ορθής και νόμιμης διαδικασίας. Ισχυρίζεται επιπλέον ότι οι Καθ’ ων η αίτηση παρέλειψαν να εξετάσουν κατά πόσο η Αιτήτρια πληροί τις προϋποθέσεις για συμπληρωματική προστασίας και τέλος ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη ή μη δεόντως αιτιολογημένη.

Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας, ισχυρίζονται με την αγόρευσή τους ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, μετά από δέουσα έρευνα και σωστή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο νόμος στους Καθ' ων η αίτηση, αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη.

Εκκρεμούσης της ολοκλήρωσης της υπόθεσης και μετά από σειρά αναβολών στις 29/07/2024 καταχωρήθηκε αίτηση για προσαγωγή μαρτυρίας, η οποία με τη σύμφωνο γνώμη των Καθ’ ων η αίτηση στις 12/09/2024, εκδόθηκε Διάταγμα προσαγωγής μαρτυρίας.

Η Αιτήτρια προβάλει με την μαρτυρία της  πως έχει υποβληθεί σε μερική αφαίρεση των γυναικείων γεννητικών οργάνων στην χώρα καταγωγής της. Ανέφερε πως ο ακρωτηριασμός της έχει προκαλέσει μακροχρόνιες σωματικές επιπλοκές (προβλήματα στην ούρηση, κολπικά προβλήματα, προβλήματα εμμήνου ρύσεως) καθώς και ψυχικής φύσεως προβλήματα. Επικαλέστηκε και ιατρική συμβουλή κατά την οποία ένεκα του ακρωτηριασμού της θα έχει αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών κατά τον τοκετό και θάνατο του νεογνού. Επίσης, δήλωσε πως θα υπάρξει ανάγκη να υποστεί χειρουργική επέμβαση  κοπής του σφραγισμένου κόλπου της για να της επιτραπεί ο τοκετός και η σεξουαλική επαφή. Τέλος, δήλωσε πως σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της η ζωή της θα κινδυνεύσει καθότι καταδιώκεται από την κοινότητα Bondo επειδή αρνήθηκε τη θέση της «sowei».   

Προς επιβεβαίωση των ισχυρισμών της η Αιτήτρια παρουσίασε ιατρική βεβαίωση  (μη ευκρινές αντίγραφο αυτής) από την πολυχειρουργική κλινική Αγίων Κοσμά και Δαμιανού, υπογεγραμμένη από την Δρ Νίνα Μιχαηλίδου Πλαστίδη, χωρίς ημερομηνία έκδοσης, η οποία  αναφέρει πως η Sia Juju εξετάστηκε και από την εξέταση προέκυψε πως έχει υποστεί ακρωτηριασμό της κλειτορίδας και συρραφή των μικρών χειλέων του αιδοίου . Παρατηρώ από αυτό το στάδιο πως στο ιατρικό πιστοποιητικό δεν υπάρχει αναφορά σχετικά με επιπλοκές που βιώνει η Αιτήτρια ως ισχυρίζεται η ίδια η Αιτήτρια τουναντίον βεβαιώνει απλά τον ακρωτηριασμό.  

Στο στάδιο των διευκρινήσεων, ο συνήγορος για την Αιτήτρια απέσυρε όλους τους νομικούς ισχυρισμούς του περιορίζοντας την υπόθεσή του στη θέση ότι οι Καθ’ ων η αίτηση παρέλειψαν να διεξαγάγουν δέουσα έρευνα όλων των ενώπιον του στοιχείων με αποτέλεσμα η απόφασή τους να είναι λανθασμένη, ο δε συνήγορος για τους Καθ’ ων η αίτηση εμμένει στην ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης καλώντας το Δικαστήριο όπως επικυρώσει την απόφαση των Καθ’ ων η αίτηση.

Δεδομένου ότι το παρόν Δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν. 73(Ι)/2018 κέκτηται εξουσίας όπως εξετάζει πέραν από την νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης και την ορθότητα αυτής, ήτοι εξέταση επί της ουσίας του αιτήματος της Αιτήτριας, κρίνω σκόπιμο όπως παραθέσω πιο κάτω όλους τους ισχυρισμούς που η Αιτήτρια προέβαλε σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός της, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, αλλά και για να διαφανεί εάν οι Καθ' ων η αίτηση αποφάσισαν μετά από δέουσα έρευνα, ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της διακριτικής τους ευχέρειας, εξετάζοντας παράλληλα και τον εναπομείναντα προβαλλόμενο από αυτήν ισχυρισμό προς ακύρωσης της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση.

Κατά την αίτησή της για τη χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, η Αιτήτρια δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της λόγω των πιέσεων που δεχόταν από τους ανθρώπους της Bondo Society να διαδεχθεί τον ρόλο που κατείχε η γιαγιά της ως επικεφαλής της οργάνωσης, μετά τον θάνατο της αδελφής της, η οποία βρισκόταν στη σειρά της διαδοχής. 

Κατά την διάρκεια των συνεντεύξεων της ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, η Αιτήτρια δήλωσε ως προς το προσωπικό της προφίλ ότι γεννήθηκε στη πόλη Buedu, και προτού εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής της διέμενε στην Myandehun Mambabu, της επαρχίας Kailahun. Μετακόμισε εκεί μετά την κηδεία της αδελφής της το Νοέμβριο του 2020. Ως περιοχή καταγωγής ανέφερε την Buedu. Δήλωσε πως το 2014 με 2015 διέμενε στη Freetown. Δήλωσε άγαμη και άτεκνη, οι γονείς της και η αδελφή της απεβίωσαν και πως οι υπόλοιποι συγγενείς της δεν ενδιαφέρονται γι’ αυτήν. Ως προς το μορφωτικό της επίπεδο, δήλωσε  απόφοιτη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ως προς την επαγγελματική της πορεία, πως δεν έχει εργαστεί στην χώρα της.

Αναφορικά με τους λόγους που την ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της, ανέφερε πως δέχθηκε απειλές και πιέσεις ώστε να διαδεχθεί την γιαγιά της στην ηγεσία της Bondo society.  Ειδικότερα, η Αιτήτρια δήλωσε πως η γιαγιά της ήταν αρχηγός της εν λόγω κοινότητας, και όταν απεβίωσε, η αδελφή της κλήθηκε από τους γηραιούς του χωριού να διαδεχθεί την γιαγιά της στην ηγεσία της κοινότητας. Η αδελφή της αρνήθηκε και τότε οι γηραιοί του χωριού της είπαν ότι δεν έχει αυτό το δικαίωμα καθότι η γιαγιά της πριν πεθάνει είχε υπογράψει ένα έγγραφο, στο οποίο πρότεινε την αδελφή της ως διάδοχο της. Εξαιτίας των παρενοχλήσεων η αδελφή της αποφάσισε να μεταβούν στη Freetown.  Οι απειλές από τους γηραιούς εντάθηκαν με αποτέλεσμα η αδελφή της να αναγκαστεί να αποδεχτεί την διαδοχή και να αναλάβει τη θέση στις 10 Μαρτίου 2020. Εξαιτίας αυτού η Αιτήτρια δήλωσε  πως αναγκάστηκε να σταματήσει την εκπαίδευσή της επειδή επηρεάστηκε η ψυχολογική της κατάσταση. Δήλωσε πως και η αδελφής της επηρεάστηκε ψυχικά, με αποτέλεσμα να αρρωστήσει και εν τέλει κατέληξε.  Όταν η αδελφή της απεβίωσε, οι γηραιοί της είπαν πως πρέπει να αντικαταστήσει την αδελφή της στην ηγεσία της κοινότητας, με την Αιτήτρια να αρνείται. Προσέθεσε πως κάποια στιγμή άρχισε να έχει τους ίδιους εφιάλτες που βίωσε η αδελφή της όταν, αρχικά, είχε αρνηθεί τη θέση. Όταν ξεκίνησαν οι απειλές, η Αιτήτρια εγκατέλειψε το χωριό, πήρε τα χρήματα από την επιχείρηση της αδελφής της και πήγε στην Freetown, προκειμένου να ξεκινήσει τις διαδικασίες για την διαφυγή της από τη χώρα. 

Εγγράφηκε σε ένα πανεπιστήμιο στη κατεχόμενη Κύπρο, αλλά λόγω του ότι δεν είχε τα χρήματα για να σπουδάσει, εισήλθε  στις  ελεύθερες περιοχές για να ζητήσει άσυλο. Κληθείσα να αναφέρει  εάν πέρα των ανωτέρω υφίσταται και κάποιος άλλος λόγος για τον οποίο εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της ανέφερε πως δεν ήθελε να πεθάνει όπως η αδελφή της και πως ενόσω βρισκόταν στη χώρα της ταλαιπωρείτο από εφιάλτες.  Κληθείσα να αποκριθεί τι θα της συμβεί σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της δήλωσε πως η ζωή της θα κινδυνέψει και πως, σε περίπτωση που την εντοπίσουν θα κάνουν το ίδιο και στην ίδια (όπως έκαναν στην αδελφή της).  Κληθείσα να επεξηγήσει εκ νέου πως η ζωή της θα κινδυνέψει σε περίπτωση αποδοχής της θέσης, δήλωσε ότι δεν θα είναι σε θέση να παντρευτεί και πως πολλά πράγματα  θα καταστρέψουν τη ζωή της.  Κληθείσα να συγκεκριμενοποιήσει πως θα κινδυνεύσει η ζωή της, δήλωσε ότι δεν θα είναι σε θέση να ελέγξει τους δαίμονες οι οποίοι θα τις υπαγορεύουν τι πρέπει να κάνει.

Στη  συνεχεία, η Αιτήτρια κλήθηκε να αναφέρει περισσότερες πληροφορίες για τη κοινότητα Bondo, αναφέροντας πως επηρεάζει αρνητικά τη ζωή των νεαρών κοριτσιών, ιδίως όσον αφορά τις μελλοντικές τους σχέσεις.  Επεξήγησε πως δεν θα είναι σε θέση να παντρευτεί επειδή θα πρέπει να ασχολείται με τα θέματα της κοινωνίας και πως η τελετή μύησης της στην κοινότητα Bondo επηρέασε αρνητικά την ζωή της. Σε σχέση με την τελετή, δήλωσε πως πέρασε ένα μήνα σε δασώδη/θαμνώδη περιοχή όταν ήταν σε πολύ νεαρή ηλικία, περίπου στο δημοτικό. Προσέθεσε πως όταν ήταν μικρή ένα βράδυ την πήρε η γιαγιά της χωρίς τη θέληση της στους θάμνους όπου υποβλήθηκε στην πρακτική του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων. Αναφερόμενη στην τελετή μύησής της στην bondo society, δήλωσε ότι εξαναγκάστηκε να φάει ένα είδος κρέατος αναμεμειγμένου με ρύζι και, από τότε, βλέπει επαναλαμβανόμενα όνειρα στα οποία της προσφέρουν φαγητό. Επίσης, ισχυρίστηκε πως της είπαν να μην αποκαλύψει σε κανέναν τι συνέβη στους θάμνους. Όταν ρωτήθηκε πώς ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων στον οποίο υποβλήθηκε επηρεάζει σήμερα τη ζωή της, δήλωσε ότι δεν έχει τα ίδια συναισθήματα που έχουν άλλες γυναίκες για τους άνδρες και ότι, ακόμη και αν επιθυμεί να έρθει σε ερωτική επαφή, νιώθει εξάντληση και πόνο, και της δημιουργεί προβλήματα στις ερωτικές της σχέσεις. .

Ως προς τις συνέπειες άρνησης της θέσης, δήλωσε ότι θα της μεταφέρουν την «σατανική» παράδοση τους, δεν γνωρίζει πως, αλλά θα δει τα αποτελέσματα πάνω της και πως θα την αφήσουν να πεθάνει.

Κληθείσα να αναφέρει κάποιες παραδόσεις της κοινωνίας Bondo, η Αιτήτρια ανέφερε πως όλα είναι κακά (everything is evil), και αναφορικά με τις κακές εμπειρίες που βίωσε από την Bondo Society,  δήλωσε πως η ζωή της κατέρρευσε. Κληθείσα να διευκρινίσει κατά πόσο η Bondo Society την είχε βλάψει με οποιοδήποτε τρόπο εκτός από τα όνειρα και τα κακά πνεύματα τα οποία είχε αναφέρει, απάντησε πως τραυματίστηκε στο αριστερό πόδι. Σε σχέση με τα καθήκοντα της γιαγιάς της στην Bondo society η Αιτήτρια απάντησε  αόριστα πως ήταν υπεύθυνη για την διαδικασία μύησης των κοριτσιών στην ομάδα. Σε ερώτηση εάν η ίδια είχε συμμετάσχει ποτέ σε τελετουργίες ή δραστηριότητες της συγκεκριμένης κοινότητας απάντησε αρνητικά. Κληθείσα να διευκρινίσει από ποιους δεχόταν πιέσεις ως προς το να αναλάβει τη συγκεκριμένη θέση, αναφέρθηκε στις γυναίκες της οργάνωσης, ενώ για το κατά πόσο είχε δεχθεί ποτέ σωματική απειλή ή επίθεση, αναφέρθηκε σε όνειρα που έβλεπε όπου την πίεζαν να αναλάβει τη θέση.

O αρμόδιος λειτουργός στην εισηγητική του έκθεση διέκρινε τρείς ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος αφορά στη ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τον τελευταίο τόπο διαμονής της, ο δεύτερος ισχυρισμός αφορά στην υποβολή της Αιτήτριας σε ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων και ο τρίτος ισχυρισμός αφορά την άρνηση της να διαδεχθεί τον ρόλο της γιαγιάς της ως επικεφαλής της Bondo Society, μετά τον θάνατο της.

Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθότι δεν προέκυψαν στοιχεία περί του αντιθέτου ενώ οι δηλώσεις της Αιτήτριας επιβεβαιώθηκαν και/ή εντοπίστηκαν σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.

Ο δεύτερος ισχυρισμός έγινε επίσης αποδεκτός. Η Αιτήτρια κατά την περιγραφή της κρίθηκε συνεκτική και επαρκής λαμβάνοντας υπόψη το νεαρό της ηλικίας της όταν βίωσε το γεγονός και τα κενά μνήμης λόγω των πολλών ετών που μεσολάβησαν από το γεγονός. Όσον αφορά τις περιστάσεις της μύησής της, εξήγησε συγκεκριμένα και με σαφήνεια  ότι η γιαγιά της μαζί με άλλες γυναίκες από την κοινότητα Bondo την μετέφεραν μετά βίας στους θάμνους και καθώς ήταν μικρή, δεν είχε τη φυσική δύναμη να αντισταθεί. Της έδεσαν τα πόδια και της αφαίρεσαν μέρος της κλειτορίδας της τοποθετώντας μια μαύρη ουσία στην πληγή Δήλωσε, ακόμη, πως της είχαν καλύψει τα μάτια κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, και όταν ολοκληρώθηκε, οι γυναίκες της ελευθέρωσαν τα μάτια και παρατήρησε πως και άλλες κοπέλες υφίσταντο ακρωτηριασμό την ίδια στιγμή. Επιπλέον,  επεξήγησε με συγκεκριμένες πληροφορίες  πως η ανωτέρω διαδικασία επηρέασε την ζωή της, αναφέροντας πως ένιωθε πόνο, έλλειψη συναισθημάτων, κούραση και δυσφορία κατά την σεξουαλική επαφή. Δήλωσε πως αυτό της δημιούργησε  προβλήματα στις ερωτικές της σχέσεις και πως όταν ήταν στο σχολείο, ξεσπούσε σε κλάμα σε τυχαίες στιγμές.  

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, ο λειτουργός  παρέθεσε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την ευρεία επικράτηση της πρακτικής του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ) στη Σιέρα Λεόνε, καθώς και τις σοβαρές επιπτώσεις της στην ψυχική και σωματική υγεία των γυναικών. Επιπλέον, επικαλέστηκε πηγή, σύμφωνα με την οποία η εν λόγω πρακτική αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της τελετουργικής διαδικασίας της Bondo Society και λαμβάνει χώρα υπό τις οδηγίες της αρχηγού της τοπικής κοινότητας, η οποία φέρει την ονομασία “Sowei”, σε απομονωμένη, θαμνώδη περιοχή, μακριά από το χωριό.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξωτερικές πηγές βρίσκονται σε συνάφεια με τις δηλώσεις της Αιτήτριας επιβεβαιώνεται η αξιοπιστία της και ο εν λόγω ισχυρισμός έγινε αποδεκτός .

Ο τρίτος ουσιώδης ισχυρισμός απορρίφθηκε καθότι η Αιτήτρια δεν παρέθεσε επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την Bondo Society, τα καθήκοντα της γιαγιάς της ως αρχηγού της ανωτέρω κοινότητας  και τις σχετικές τελετουργίες, ως  εύλογα θα αναμένονταν από έναν μελλοντικό διάδοχο της ανωτέρω θέσης.  Αντιθέτως, όταν της ζητήθηκε να μιλήσει για την Bondo Society δήλωσε με γενικότητα πως δεν είναι καλή κοινότητα  και ότι έχει κακά πνεύματα που επηρεάζουν τη ζωή της. Ούτε κατάφερε να απαντήσει με συνεκτικότητα, όταν κλήθηκε να αναφερθεί στον τρόπο με τον οποίο η γιαγιά της ανέλαβε την ανωτέρω θέση, επαναλαμβάνοντας πως η γιαγιά της κατονόμασε την ίδια και την αδελφή της ως διαδόχους της σε ένα έγγραφο που υπέγραψε. Όταν κλήθηκε εκ νέου να απαντήσει στην ανωτέρω ερώτηση, η Αιτήτρια ανέφερε πως δεν γνωρίζει πως η γιαγιά της έγινε αρχηγός της εν λόγω κοινότητας. 

Επιπλέον, κληθείσα να υποδείξει ποιος δίδαξε στη γιαγιά της τη διαδικασία του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων,  η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να δώσει μια σαφή και συνεκτική απάντηση. Τέλος, όταν η Αιτήτρια ρωτήθηκε κατά πόσο η ίδια συμμετείχε σε άλλες μυήσεις ή τελετουργίες της κοινότητας Bondo απάντησε αρνητικά και ισχυρίστηκε πως δεν συμμετείχε σε δραστηριότητες της ανωτέρω κοινότητας επειδή δεν της άρεσαν.

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, ο λειτουργός ανέτρεξε σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης όσο αφορά την διαδοχή οι οποίες έρχονται σε αντίφαση με τις δηλώσεις της Αιτήτριας. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις ανωτέρω πηγές, τα άτομα που προορίζονται να διαδεχθούν την ηγεσία στη Bondo Society λαμβάνουν σχετική εκπαίδευση από πολύ νεαρή ηλικία και ασκούν αυτόν τον ρόλο στις κοινότητές τους με τους γονείς τους. Επιπλέον, ο αρμόδιος λειτουργός επεσήμανε πως βάσει εξωτερικών πηγών πληροφόρησης, δεν εντοπίζεται η υπογραφή κάποιου εγγράφου ως μέρος της διαδικασίας διαδοχής. Ως εκ τούτου ο ισχυρισμός απορρίφθηκε στο σύνολό του ως αναξιόπιστος.

Προχωρώντας σε αξιολόγηση κινδύνου επί τη βάσει των ισχυρισμών που έγιναν αποδεκτοί, και προβαίνοντας σε περαιτέρω έρευνα σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, ο λειτουργός κατέληξε πως η Αιτήτρια με το ατομικό της προφίλ δεν αποτελεί πρόσωπο στόχος για τις αρχές της χώρας της. Σε σχέση με τον αποδεκτό ισχυρισμό περί του ότι έχει υποβληθεί στην πρακτική του γυναικείου ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων, ο λειτουργός παρέθεσε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης οι οποίες καταγράφουν μια αλλαγή στην αντίληψη σχετικά με την ανωτέρω πρακτική καθώς και προγράμματα εναντίωσης σε αυτή την πρακτική.  Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν παρέλθει αρκετά χρόνια  από τότε που υπεβλήθη στην εν λόγω πρακτική, καθώς και το γεγονός ότι κανένα μέλος της οικογένειάς της (π.χ. η γιαγιά της), ούτε άλλο μέλος της κοινότητάς της, δεν προέβη σε οποιαδήποτε προσπάθεια να υποβληθεί εκ νέου σε κάποια μορφή ακρωτηριασμού, δεν κρίνεται εύλογο η Αιτήτρια  να υποβληθεί εκ νέου ή να μυηθεί ξανά σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της. Επισήμανε πως η Αιτήτρια δεν ανέφερε ότι υποφέρει από συνεχιζόμενες σοβαρές ιατρικές ή ψυχολογικές επιπλοκές, οι οποίες θα καθιστούσαν ανυπόφορη τη ζωή της σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της.  Ως εκ της ανωτέρω ανάλυσης, δεν συντρέχει εύλογη πιθανότητα να υποστεί η Αιτήτρια μεταχείριση που ισοδυναμεί με δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της. 

Ο λειτουργός κατέληξε ότι δεν τεκμηριώθηκε βάσιμος φόβος δίωξης για κάποιον από τους περιοριστικά αναφερόμενους λόγους στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου και άρα η Αιτήτρια δεν δικαιούται να αναγνωριστεί ως πρόσφυγας. Επιπρόσθετα, κρίθηκε ότι η Αιτήτρια δεν μπορεί να αναγνωριστεί ούτε ως δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας, καθώς δεν προέκυψε ότι θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής της στη Σιέρα Λεόνε, όπως προνοείται στα 19 (1) και (2) του περί Προσφύγων Νόμου. Ειδικά ως προς το στοιχείο (γ) του άρθρου 19 (2) ο αρμόδιος λειτουργός παραπέμποντας σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επεσήμανε ότι στην πόλη Buedu στην οποία διέμενε μόνιμα η Αιτήτρια πριν την αναχώρησή της από τη χώρα δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλης σύρραξης.

Το αρμόδιο, εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών, πρόσωπο να εκτελεί καθήκοντα Προϊστάμενου, υιοθέτησε την Έκθεση/Εισήγηση και στη βάση αυτής αποφάσισε την απόρριψη του αιτήματος της Αιτήτριας.

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6(Ι)/2000, «πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο, που λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγένειας του και δεν είναι σε θέση ή λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής».

Για να αναγνωριστεί πρόσωπο ως πρόσφυγας, θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης, του οποίου τόσο το υποκειμενικό όσο και το αντικειμενικό στοιχείο πρέπει να εκτιμηθούν από το αρμόδιο όργανο προτού καταλήξει σε απόφαση.

Το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6(Ι)/2000 προνοεί ότι «εναπόκειται στον Αιτητή να τεκμηριώσει την αίτηση διεθνούς προστασίας», χωρίς να απαιτείται να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία. Ο/Η Αιτητής/τρια έχει την ευθύνη να εκθέσει με την αίτησή του/της αλλά και μέσα από την ενώπιον της αρμόδιας αρχής συνέντευξη, ακόμα και ενώπιον του Δικαστηρίου, μέσω της ορθής δικονομικής διαδικασίας, με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία του/της προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης υφιστάμενο στη χώρα καταγωγής του/της. Ο/Η Αιτητής/τρια οφείλει να επικαλεστεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το υποβληθέν αίτημα για διεθνή προστασία, το δε αρμόδιο όργανο εξετάζοντας την αίτηση του/της Αιτητή/τριας, οφείλει να λάβει υπόψη του κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός. Επί τούτου ο συνήγορος της Αιτήτριας ισχυρίζεται ότι οι Καθ΄ ων η αίτηση στα πλαίσια εξέτασης της αίτησης της Αιτήτριας, δεν προέβησαν σε δέουσα έρευνα, καταλήγοντας σε λανθασμένη απόφασης.

Είναι πάγια νομολογημένο ότι δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447).  Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (βλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Ττουσούνα ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. (2013) 3 Α.Α.Δ. 120, Α. Παπουτέ ν. Χρ. Κασάπη και Κυπριακής Δημοκρατίας, Συν. Αναθ. Έφεση 112/15 και 131/15 ημερομηνίας 13/07/2022).  Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή έρευνα.

Προχωρώντας στην αξιολόγηση της αξιοπιστίας των ισχυρισμών της Αιτήτριας , με σκοπό να εξεταστεί η θέση του συνηγόρου της περί πάσχουσας έρευνας, το Δικαστήριο μελετώντας το σύνολο του διοικητικού φακέλου, αποδέχεται ως ορθή την κατάληξη των Καθ’ ων η αίτηση αναφορικά με τους δύο πρώτους διακριθέντες ισχυρισμούς, ήτοι τη ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τον τελευταίο τόπο διαμονής της, και την υποβολή της Αιτήτριας σε ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων  [FGM]  καθώς δεν προέκυψαν περί του αντιθέτου στοιχεία και σύμφωνα με την έκθεση/εισήγηση του αρμόδιου Λειτουργού, οι δηλώσεις της Αιτήτριας επιβεβαιώθηκαν και/ή εντοπίστηκαν σε εξωτερικές πηγές.

Σε σχέση με τον τρίτο διακριθέντα ισχυρισμό, την άρνηση της Αιτήτριας να διαδεχθεί το ρόλο της γιαγιάς της ως επικεφαλής της κοινότητας Βondo   ο οποίος απορρίφθηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση, παρατηρώ ότι αν και η Αιτήτρια ανέφερε κάποια γεγονότα τα οποία φέρονται να αφορούν στις πρακτικές και τα μέσα που χρησιμοποιούνται από την Bondo Society, εντούτοις δεν παρέθεσε οτιδήποτε που να αφορά προσωπική βιωματική της εμπειρία ή έστω λεπτομέρειες από κάποιο περιστατικό στο οποίο η ίδια να ήταν παρούσα. Παράλληλα, από το αφήγημά της  προκύπτει ότι περιορίστηκε σε γενικόλογες πληροφορίες αναφορικά με τις πρακτικές, τελετουργίες  και τη δομή της συγκεκριμένης κοινότητας (ως ανέφερε, δεν είναι καλή κοινωνία και έχει κακά πνεύματα) οι οποίες, ωστόσο, ευλόγως, αναμένεται να είναι γνωστές σε ένα μεγάλο ποσοστό των υπηκόων της χώρας  και ειδικότερα γυναικών της χώρας καταγωγής της, λαμβάνοντας υπόψη το πόσο βαθιά ριζωμένη είναι στην κοινωνική και πολιτισμική δομή της χώρας η εν λόγω παραδοσιακή οργάνωση.

Προχωρώντας στην αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του υπό εξέταση ισχυρισμού και σε σχέση με τη δράση της Bondo Society στη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, κατόπιν σχετικής έρευνας προκύπτει ότι οι μυστικές κοινότητες είναι ευρέως γνωστές στη χώρα[1] και συγκεκριμένα, οι κοινότητες Bondo (για τις γυναίκες) και Poro (για τους άντρες), οι οποίες «εξακολουθούν να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην κοινωνική, θρησκευτική και πολιτική ζωή»[2].

Πρόκειται για μια μυστική κοινότητα (γνωστή και στη Δυτική Αφρική ως Sande) που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας για τις γυναίκες που ζουν στη Σιέρα Λεόνε και ο ρόλος της είναι να προετοιμάσει τις νεαρές γυναίκες για την ενηλικίωση, ενώ ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων είναι κεντρικός και υποχρεωτικός στη διαδικασία ένταξης.^[3] Ειδικότερα, ως αναφέρεται σε ακαδημαϊκό άρθρο που διερευνά τις κοινωνικό-πολιτιστικές δομές εξουσίας των μυστικών κοινοτήτων Poro και Bondo στη Σιέρρα Λεόνε, «η ιδιότητα μέλους μυστικής κοινότητας είναι η προϋπόθεση για την έμφυλη προσωπικότητα και φέρει υψηλή αξία και κοινωνικό κύρος στην τοπική κοινωνικοπολιτική οργάνωση και στην εθνική πολιτική στη Σιέρρα Λεόνε».^[4]

 

Όσον αφορά στη μύηση στην Bondo Society, πηγές πληροφόρησης αναφέρουν ότι o ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM) συνδέεται με την Bondo Society και θεωρείται ως η βάση της μύησης στη «μυστική γυναικεία κοινωνία» των Bondo, όπου θεωρούν την εν λόγω πρακτική ως προϋπόθεση για κοινωνική αποδοχή και ως μετάβαση στη γυναικεία ενηλικίωση (οι πρακτικές FGM/C εκτελούνται παραδοσιακά από τις λεγόμενες «soweis» που ανήκουν στην Bondo Society).[5] Άλλη πηγή αναφέρει πως η Bondo Society έχει μεγάλη επίδραση στις περιπτώσεις ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM) στη Σιέρρα Λεόνε και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα καθώς σχεδόν όλες οι γυναίκες ανήκουν σε αυτή και συνακόλουθα, οι θυγατέρες τους θα πρέπει να ενταχθούν στην εν λόγω κοινότητα σε κάποια στιγμή.[6] Ως προκύπτει επίσης, ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM) είναι βασικά μια τελετουργία μύησης και ένα πρώτο στάδιο που απαιτείται για τη μετάβαση στη γυναικεία ενηλικίωση ή για να γίνει μια γυναίκα ακόμη και μέλος της Bondo Society, ενώ μέχρι την ηλικία των 14 ετών, τα κορίτσια θα πρέπει να έχουν ήδη υποβληθεί σε ακρωτηριασμό για να γίνουν πλήρεις γυναίκες (ως επίσης για την κοινωνική αποδοχή που έχουν τα μέλη της εν λόγω κοινότητας). Άλλη πηγή αναφέρει επιπλέον (ως αρχικό στάδιο της διαδικασίας εισδοχής στην εν λόγω κοινότητα) πως ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων περιλαμβάνει την περιτομή σε κορίτσια με παραδοσιακό τρόπο όπου θα κρατούνται σε ένα σπίτι 'Bondo' στο δάσος για μέρες, εβδομάδες ή ορισμένες φορές για μήνες μέχρι να επουλωθούν και για να λάβουν μαθήματα για την ενηλικίωση.[7] Τα άτομα που τελούν τους ακρωτηριασμούς, οι επικεφαλής Soweis, ανήκουν στις κοινότητες  Bondo και τα μέλη τους έχουν μεγάλη επιρροή στους πολιτικούς και στις κοινότητες γενικότερα.^[8]

Πλέον οι τελετές λαμβάνουν χώρα σε διαφορετικές περιόδους του έτους, ενώ παραδοσιακά γίνονταν μετά τη συγκομιδή, στην ξηρή περίοδο. Οι πέντε κύριες φάσεις της τελετής είναι  η επίκληση του Bondo πνεύματος, η απομόνωση στο δάσος (θάμνο), το FGM, η διδασκαλία και η τελετή ολοκλήρωσης της διαδικασίας μύησης. Τα μέλη της κοινότητας Bondo αντιδρούν επιθετικά ενάντια στις εκστρατείες κατά του FGM, τις οποίες θεωρούν ως μία επίθεση στον πολιτισμό τους. ^[9] Οι Bondo επιβάλλουν αυστηρούς νόμους περί μυστικότητας στα μέλη τους, απαγορεύουν τη συζήτηση των πρακτικών τους και απειλούν με υπερφυσικές και φυσικές κυρώσεις αυτούς που παραβιάζουν τους κανόνες. Οι τελετές ένταξης των περισσότερων κοριτσιών στη Σιέρα Λεόνε περιλαμβάνουν τα ίδια βασικά στάδια, ανεξάρτητα από την εθνοτική ομάδα από την οποία προέρχονται.[10]

Ως δηλαδή προκύπτει από τα πιο πάνω, η πρακτική του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων ασκείται ως μέρος της μύησης στην Bondo Society και τα κορίτσια υποβάλλονται σε αυτή κατά την εφηβική (συνήθως) ηλικία. Επίσης, ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων συνδέεται με την γυναικεία ενηλικίωση, θεωρείται μέρος της μετάβασης των κοριτσιών στη ενηλικίωση, της τελετής μύησης στην ενήλικη ζωή, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της Bondo society. Η πρακτική του FGM είναι στενά συνδεδεμένη με την παραδοσιακή, μυστική οργάνωση Bondo Society, ως μέρος της τελετής ενσωμάτωσης στην κοινότητα.

Περαιτέρω, όσον αφορά την διαδοχή στην Bondo Society, παρατηρείται πως πράγματι αυτό ισχύει  και τα κορίτσια εκπαιδεύονται κυρίως από την ηλικία των 5 ετών για να είναι διάδοχοι, ήτοι να είναι «soweis» στις κοινότητές τους.[11] Έτσι, στην ηλικία των 18 ετών, θεωρείται ότι εξασκούν ήδη τον ρόλο σιγά σιγά στις κοινότητές τους ακολουθώντας την πορεία των γονιών τους (ήτοι εξασκούνται ακόμα με τους γονείς και πηγαίνουν στους θάμνους με τους γονείς τους, ως επίσης, αποκτούν πρακτικές γνώσεις μαθαίνοντας από τις μητέρες τους αναφορικά με το πως ασκείται η εν λόγω πρακτική και πως γίνεται η εν λόγω διαδικασία).

Αναφορικά δε, με τις συνέπειες σε περίπτωση άρνησης για τη διαδοχή, σχετική πηγή αναφέρει ότι μια μελέτη του 2008 σχετικά με το προφίλ των ατόμων που ασκούν την πρακτική του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM) στη Σιέρρα Λεόνε δείχνει ότι τα εν λόγω άτομα γενικά κληρονομούν το επάγγελμά τους από τη μητέρα ή τη γιαγιά τους.[12] Άλλες πηγές παρομοίως υποδεικνύουν ότι όσοι αντιτίθενται (γενικότερα) στην πρακτική, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν «εχθρότητα» και να υποβληθούν σε «παρενόχληση και απειλές».  

Σύμφωνα με όσα συζητήθηκαν σε σχετικό EASO COI Meeting Report τον Οκτώβριο του 2016, σε ερώτηση αναφορικά με τις συνέπειες που υφίσταται κόρη η οποία αρνείται να διαδεχθεί την μητέρα της sowei, εμπειρογνώμονας επί του θέματος απάντησε ωε εξής:

«Η διαδικασία διαδοχής υπάρχει και τα κορίτσια εκπαιδεύονται κυρίως από την ηλικία των 5 ετών για να γίνουν διάδοχοι, για να γίνουν «sowei» στις κοινότητές τους. Έτσι, στην ηλικία των 18, υποτίθεται ότι θα αρχίσουν να εξασκούν σταδιακά τον ρόλο τους μέσα στις κοινότητές τους και να ακολουθούν τα βήματα των γονιών τους. Ακόμα, εκπαιδεύονται με τους γονείς τους, πηγαίνουν στους θάμνους με τους γονείς τους, αποκτούν πρακτικές γνώσεις, μαθαίνουν από τις μητέρες τους πώς το κάνουν, πώς γίνεται η διαδικασία και ούτω καθεξής. Αν αποφασίσουν να μην ακολουθήσουν αυτή την πορεία και οι γονείς συμφωνούν, αυτό είναι ήδη κάτι που είναι πολύ δύσκολο για αυτές. Αν η μητέρα είναι επίσης ενάντια, ή αν και η ίδια αναρωτιέται [αν πρέπει να εγκαταλείψει αυτήν την πρακτική], αυτό είναι άλλο στάδιο. [.] Αλλά αν δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση για αυτό από τις προηγούμενες γενιές, από τη μητέρα επίσης, που έχει παραδώσει αυτή την παράδοση στην κόρη της, τότε η γυναίκα αυτή κινδυνεύει. Δεν γίνεται αποδεκτή στην κοινότητα, δεν έχει καμία οικογένεια και αν ζητήσει βοήθεια από την οικογένεια, αυτό σημαίνει ότι δεν έχει καμία κοινωνική, οικονομική, ηθική υποστήριξη από την οικογένεια πια. Όχι μόνο από την οικογένεια, αλλά και από τους συγγενείς. […]».^[13]

Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω και από το σύνολο της ενώπιον του Δικαστηρίου μαρτυρίας, κρίνω τις δηλώσεις της Αιτήτριας γενικές και χωρίς λεπτομέρεια σε ότι αφορά τον τρόπο με τον οποίο της ανακοινώθηκε ότι θα διαδεχθεί τη γιαγιά της και το λόγο για τον οποίο επιλέγει, ήτοι την αναφορά της ότι ήδη η γιαγιά της κατονόμασε ως διαδόχους της αυτήν και την αδελφή της σε έγγραφο που υπέγραψε, αφενός μεν δεν προκύπτει από εξωτερικές πηγές πληροφόρηση για υπογραφή εγγράφου διαδοχής και αφετέρου δεν προκύπτει από τα λεγόμενα της Αιτήτριας οποιαδήποτε επαφή της με τα τελετουργικά της μυστικής κοινότητας bondo. Περαιτέρω σε ότι αφορά τα προβλήματα τα οποία αντιμετώπισε εξαιτίας της άρνησής της να αναλάβει τη θέση της γιαγιάς της από τα μέλη της κοινότητας, οι δηλώσεις της χαρακτηρίζονται από έλλειψη λεπτομέρειας, συνοχής και συνεκτικότητας καθώς ενώ ισχυρίστηκε ότι δέχτηκε απειλές κατά της ζωής της εν τέλει αναφέρθηκε απλά στα κακά πνεύματα. Ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός της Αιτήτριας κρίνω ότι ορθά απορρίφθηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση καθώς η εσωτερική αξιοπιστία του εμφανίζεται κλονισθείσα  και η Αιτήτρια δεν αντεπεξήλθε  στο αναλογούν στην ίδια βάρος απόδειξης του ισχυρισμού.   

Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου που θα αντιμετωπίσει η Αιτήτρια σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής, με βάση τους αποδεκτούς ισχυρισμούς ήτοι τα στοιχεία του προφίλ της, ο τόπος καταγωγής και συνήθους διαμονής καθώς και το ότι υπέστη σε μικρή ηλικία ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων, λαμβάνοντας υπόψη ότι εκ πρώτοις η έννοια του εύλογου φόβου ενισχύεται από τον "διαρκή χαρακτήρα" των επιπτώσεων της πρακτικής του FGM ως μορφή παρελθούσας δίωξης. Ειδικότερα, με βάση τις οδηγίες της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες σχετικά με την εφαρμογή του ορισμού του πρόσφυγα στα θύματα FGM, στην περίπτωση που η δίωξη που υπέμεινε ως θύμα ήταν ιδιαίτερα αποτρόπαιη, με αποτέλεσμα να συνεχίζει να βιώνει τις τραυματικές ψυχολογικές συνέπειές της σε βαθμό που να καθιστούν αφόρητη την επιστροφή της, με άλλα λόγια, οι συνέπειες της προηγούμενης δίωξης δεν έχουν εξαλειφθεί, τότε, και εφόσον πληρούνται τα αλληλοεξαρτώμενα στοιχεία του ορισμού του πρόσφυγα, μπορεί να είναι προσήκουσα η αναγνώρισή της ως πρόσφυγα για επιτακτικούς λόγους, οφειλόμενους στην προηγούμενη δίωξη[14].

 

Στη προκειμένη περίπτωση, παρότι γίνεται δεκτή η παρελθούσα δίωξη που υπέστη η Αιτήτρια δεν προκύπτει από τους ισχυρισμούς της ότι αυτή εξακολουθεί να βιώνει έως σήμερα τις τραυματικές ψυχολογικές συνέπειές του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων σε βαθμό που να καθιστούν αφόρητη την επιστροφή της στη χώρα καταγωγής της για το λόγο αυτό. Παράλληλα από την προσαχθείσα από την ίδια μαρτυρία, δεν τεκμηριώνονται οι συνέπειες που αντιμετωπίζει ένεκα του ακρωτηριασμού καθώς και η περίπτωση επανάληψης του σε μελλοντικό στάδιο. Κρίνω ότι από τα ενώπιον μου δεδομένα δεν προκύπτουν στοιχεία εκ των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι η Αιτήτρια θα αντιμετωπίσει μεταχείριση που ισοδυναμεί με δίωξη ή σοβαρή βλάβη λόγω της κατάστασης αυτής.

Τούτων λεχθέντων, οι διαπιστώσεις των Καθ’ ων η αίτηση ότι η Αιτήτρια δεν πληροί τις προϋποθέσεις για αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα κρίνονται εύλογα επιτρεπτές ενόψει όλων των στοιχείων που η διοίκηση είχε ενώπιον της, ο δε ισχυρισμός για πάσχουσα έρευνα δεν έχει αποδειχθεί και απορρίπτεται.

Ο «Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων» (Μάρτιος 2015) καθορίζει πως στη βάση της συλλογής πληροφοριών θα πρέπει να προσδιορίζονται τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του πρόσφυγα και αν δεν υπάρχει κατάληξη ότι μπορεί να δοθεί προσφυγικό καθεστώς, τότε το αρμόδιο όργανο θα πρέπει να εκτιμήσει εάν τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του προσώπου που δικαιούται συμπληρωματική προστασία.

Ορθά κρίθηκε από τους Καθ΄ ων η Αίτηση ότι δεν στοιχειοθετήθηκαν ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 του Ν.6(Ι)/2000 για να παρασχεθεί στην Αιτήτρια το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον δεν αποδείχθηκε ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αναφορικά με τον κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της.

Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), του Ν.6(Ι)/2000 «ουσιώδεις λόγοι».  Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, του Ν.6(Ι)/2000 σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ή να υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619). Η Αιτήτρια δεν κατόρθωσε να στοιχειοθετήσει οποιοδήποτε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής υπό τα άρθρα 19 (2) (α) και (β) του περί Προσφύγων Νόμου.

Επομένως, εξετάζοντας τις προϋποθέσεις του άρθρου 19(2)(γ) του ίδιου Νόμου κατά πόσον υφίσταται ένοπλη σύρραξη στην Σιέρα Λεόνε και συγκεκριμένα στην πόλη Buedu, τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, κατόπιν έρευνας του Δικαστηρίου προέκυψαν τα κατωτέρω.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα RULAC (Rule of Law in Armed Conflict), μιας πρωτοβουλίας της Ακαδημίας της Γενεύης που καταγράφει τις συρράξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, η Σιέρα Λεόνε δεν εντοπίζεται ανάμεσα στις χώρες που εμπλέκονται σε κάποια εσωτερική ή διεθνή ένοπλη σύρραξη.[15]

Επιπλέον, κατόπιν αναζήτησης στη βάση δεδομένων ACLED[16] προέκυψε ότι στη διάρκεια ενός έτους στο Eastern Province, στο οποίο εμπίπτει η πόλη Buedu, τόπος συνήθους διαμονής της Αιτήτριας  το διάστημα από 15/06/2024  έως τις 12/06/2025 καταγράφηκαν 2  περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε 4 απώλειες. Εξ αυτών των περιστατικών, 1 συνίστατο σε βία κατά πολιτών το οποίο οδήγησε σε  4 ανθρώπινες απώλειες, και 1 σε εξεγέρσεις ταραχές με μία ανθρώπινη απώλεια. Να σημειωθεί ότι ο πληθυσμός της Σιέρα Λεόνε σύμφωνα με εκτιμήσεις για το 2022 κυμαίνεται στα 8,692,606.[17]

Δεδομένου ότι εκ των πληροφοριών που αντλήθηκαν δεν προκύπτει ότι στον τόπο τελευταίας διαμονής της Αιτήτριας λαμβάνει χώρα διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη εντός του πλαισίου του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το Δικαστήριο κρίνει ότι παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών περιστάσεων της Αιτήτριας για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοσμένης κλίμακας» όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του ΔΕΕ.

Ολοκληρώνοντας, κρίνω ότι υπό τις παρούσες περιστάσεις, η Αιτήτρια δεν κατάφερε να τεκμηριώσει σε κανένα στάδιο της διαδικασίας τη βασιμότητα του αιτήματός της για αναγνώριση της ιδιότητας του πρόσφυγα, δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου και της Σύμβασης της Γενεύης, ούτε για την παραχώρηση της συμπληρωματικής προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Νόμου. Η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε στο πλαίσιο άσκησης της διακριτικής ευχέρειας του αρμόδιου διοικητικού οργάνου, το οποίο συνεκτίμησε τα πραγματικά στοιχεία και εξέδωσε τελική αιτιολογημένη απόφαση. Δεν έχει καταδειχθεί οτιδήποτε το μεμπτό, ούτως ώστε να δικαιολογείται επέμβαση του παρόντος Δικαστηρίου. Η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και επαρκώς αιτιολογημένη.

Λαμβάνεται υπόψη και το γεγονός ότι ούτε στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας η Αιτήτρια κατόρθωσε να αντικρούσει τα ευρήματα περί αναξιοπιστίας των ισχυρισμών της από τους Καθ’ ων η αίτηση, ούτε όμως προέβαλε οποιονδήποτε στοιχειοθετημένο ισχυρισμό σε σχέση με τον πυρήνα του αιτήματός της για διεθνή προστασία.

Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €1.000 έξοδα υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και εναντίον της Αιτήτριας. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

Α.ΑΓΡΟΤΗ, Δ ΔΔΔΠ

.