
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 1169/24
10 Ιουλίου, 2025
[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
E.W.F.
Αιτητής
-και-
1. Κυπριακή Δημοκρατία, διά του Γενικού Εισαγγελέως
2. Υπουργείο Εσωτερικών μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Μ. Ανδρέου (κα), για Ανδρέου & Ποσνακίδης ΔΕΠΕ, Δικηγόροι για τον Αιτητή
Α. Πάλλη (κα) για Α. Αναστασιάδη (κα), Δικηγόροι για τους Καθ’ ων η Αίτηση
Αιτητής παρών
ΑΠΟΦΑΣΗ
Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση, ημερομηνίας 02/02/2024, η οποία του γνωστοποιήθηκε στις 27/03/2024 με επιστολή ιδίας ημερομηνίας, και με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία ως άκυρη, παράνομη, και στερούμενη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος, και αιτείται απόφαση του Δικαστηρίου προς ακύρωση της επίδικης απόφασης των Καθ’ ων η Αίτηση ή εναλλακτικά, οιανδήποτε άλλη θεραπεία το Δικαστήριο κρίνει υπό τις περιστάσεις ορθή.
Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης έχουν ως ακολούθως:
Ο Αιτητής είναι ενήλικας, υπήκοος Καμερούν, ο οποίος εισήλθε παράτυπα στα ελεγχόμενα από την Κυπριακή Δημοκρατία εδάφη στις 28/01/2022.
Στις 11/03/2022 υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας και στις 11/01/2024 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη με τον Αιτητή από λειτουργό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (στο εξής «αρμόδιος λειτουργός») προς εξέταση του αιτήματός του. Στις 31/01/2024 ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, εισηγούμενος την απόρριψη της αίτησης του Αιτητή. Στις 02/02/2024 αρμοδίως εξουσιοδοτημένο άτομο να ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε την Έκθεση-Εισήγηση και απέρριψε το αίτημα του Αιτητή.
Στις 27/03/2024 η Υπηρεσία Ασύλου συνέταξε απορριπτική επιστολή, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή την ίδια μέρα. Στις 04/04/2024 καταχωρίστηκε η υπό εξέταση προσφυγή.
Με τη Γραπτή του Αγόρευση ο Αιτητής, μέσω των συνηγόρων του, πρόβαλε ως λόγους ακύρωσης την έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας και εσφαλμένης εφαρμογής προνοιών του νόμου χωρίς τη διεξαγωγή δέουσας έρευνας, και ειδικότερα, την παραβίαση του δικαιώματος ακρόασης. Επιπρόσθετα, αναφέρουν ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης, καλής πίστεως, δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, και αναλογικότητας. Είναι η θέση του Αιτητή ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αδικαιολόγητη, αποτέλεσμα νομικής και πραγματικής πλάνης, πλήττει την εμπιστοσύνη του πολίτη προς το κράτος δικαίου και εκδόθηκε αυθαίρετα και καταχρηστικά παραβιάζοντας τα δικαιώματα του Αιτητή.
Η συνήγορος των Καθ’ ων η Αίτηση με τη δική της Γραπτή Αγόρευση αντιτείνει ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθώς και νομίμως, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, κατόπιν δέουσας έρευνας και ορθής ενάσκησης των εξουσιών που παρέχει ο Νόμος στους Καθ’ ων η Αίτηση, αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, και είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη. Είναι η θέση των Καθ’ ων η Αίτηση ότι οι λόγοι ακυρώσεως που προβάλλει ο Αιτητής δια της καταχωρισθείσας προσφυγής του δεν εγείρονται σύμφωνα με τον Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανώτατου Δικαστηρίου του 1962, και ως εκ τούτου, θα πρέπει να απορριφθούν ως απαράδεκτοι. Είναι η θέση των Καθ’ ων η Αίτηση ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για φυλετικούς, θρησκευτικούς λόγους, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή αντιλήψεων ως προβλέπεται από το άρθρο 3(1) του Νόμου. Η διοίκηση εξέτασε εις βάθος όλους τους ισχυρισμούς του Αιτητή, σε κάθε στάδιο, νόμιμα και με καλή πίστη, πράττοντας σύμφωνα με την αρχή της χρηστής διοίκησης και εντός των πλαισίων της διακριτικής της ευχέρειας.
Στα πλαίσια της ακροαματικής διαδικασίας ημερομηνίας 22/05/2025, η συνήγορος του Αιτητή περιόρισε τους ισχυρισμούς της σε σχέση με την αξιολόγηση του αιτήματος του Αιτητή ως προς την παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας μόνο, και όχι προσφυγικού καθεστώτος.
Δεδομένων των πιο πάνω, κρίνω σκόπιμο όπως εξεταστούν οι εν λόγω λόγοι ακύρωσης, αφού συνδέονται άμεσα ως προς τα πραγματικά γεγονότα και την αξιολόγηση των ισχυρισμών που πρόβαλε ο Αιτητής σε συνάρτηση με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, όπως προκύπτουν από τη διαδικασία ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου αλλά και από τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης. Επισημαίνω στο σημείο αυτό ότι, σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018 (Ν. 73(Ι)/2018), το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση και επί της ουσίας και όχι μόνο ως ακυρωτικό Δικαστήριο.
Περί τούτου, κρίνω σκόπιμη την παράθεση αρχικά των ισχυρισμών του Αιτητή ως προβλήθηκαν από τον ίδιο καθ' όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός του και των πραγματικών γεγονότων ως αυτά προκύπτουν από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου (από τούδε και στο εξής, «Δ.Φ.»).
Στο πλαίσιο της αίτησής του για διεθνή προστασία, ο Αιτητής κατέγραψε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του λόγω οικογενειακής διαμάχης. Μετά το θάνατο του πατέρα του, ο Αιτητής επιλέχθηκε ως κληρονόμος του. Ο πατέρας του είχε 3 συζύγους και ήταν ο μοναδικός γιος. Η μητέρα του ήταν σε διαμάχη με τις άλλες 2 γυναίκες. Απειλήθηκε και χτυπήθηκε, και έτσι μετακόμισε από την πόλη Bafoussam στην Yaoundé. Η ζωή του βρισκόταν σε κίνδυνο για αυτό έφυγε από την χώρα του (ερυθρό 2 Δ.Φ.).
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο Αιτητής ανέφερε ως προς τους λόγους που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του ότι όλα ξεκίνησαν το 2011 όταν έχασε τον πατέρα του. Ο πατέρας του ήταν άνθρωπος με μεγάλη επιρροή και περιουσία στο χωριό, και όταν απεβίωσε επιλέχθηκε από τον αρχηγό του χωριού ως κληρονόμος του. Τα ετεροθαλή αδέρφια του δεν τον ήθελαν για κληρονόμο. Μετά τις προεδρικές εκλογές του 2018 – ο γιος της δεύτερης συζύγου του πατέρα του ήταν πολιτικός με το πολιτικό κόμμα RDPC – αποφασίστηκε όπως στη γη του πατέρα του οικοδομηθεί πανεπιστήμιο. Η κυβέρνηση επιθυμούσε συνάντηση με τον ιδιοκτήτη της γης, οπότε τον Σεπτέμβριο του 2020 ο Αιτητής συναντήθηκε με τον Δήμαρχο της κοινότητας Baleng, όπου και θα πλήρωναν για την γη 100.000.000 CFA. Μετά την συνάντηση ενημέρωσε τα ετεροθαλή αδέρφια του και τότε ξεκίνησαν τα προβλήματα για τα χρήματα που θα λάμβανε ο Αιτητής. Μετά τη συνάντηση επισκέφθηκαν τον ίδιο και την μητέρα του στο κατάλυμα που διέμεναν και τους είπαν ότι πρέπει να το εγκαταλείψουν. Μια μέρα, τον Οκτώβριο του 2020, ο γιος της δεύτερης συζύγου του πατέρα του μαζί με τα υπόλοιπα ετεροθαλή αδέρφια του, πήγε στο κατάλυμα αναζητώντας τον, κρατώντας ματσέτα (machete). Ο ίδιος οπισθοχώρησε, πήγε πίσω στο σπίτι και έκλεισε την πόρτα, άρχισαν να χτυπούν την πόρτα και η μητέρα του τον παρότρυνε να φύγει. Πήδηξε από το παράθυρο, κάποια από τα ετεροθαλή αδέρφια του τον έπιασαν, τον χτύπησαν, λιποθύμησε και το επόμενο πρωί ξύπνησε στο σπίτι του θείου του (μικρότερος αδερφός της μητέρας του) όπου τον ενημέρωσε ότι σκότωσαν την μικρότερη αδερφή του (ερυθρά 30/2Χ και 29/1Χ Δ.Φ.).
Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του αρμόδιου λειτουργού αναφορικά με την επίθεση που δέχθηκε ο ίδιος, και τον θάνατο της αδερφής του, ο Αιτητής υποστήριξε ότι ως ενημερώθηκε από τον θείο του, μετά την λιποθυμία του, άτομα τον μετέφεραν στο σπίτι του θείου του. Τα ετεροθαλή αδέρφια του κατάφεραν να μπουν στο σπίτι όπου χτύπησαν μέχρι θανάτου την μικρότερη αδερφή του, με τους γείτονες να ενημερώνουν τον θείο του για το συμβάν (ερυθρό 29/5Χ Δ.Φ.). Ως περαιτέρω δήλωσε, παρέμεινε στο σπίτι του θείου του για 2 εβδομάδες, με αποτέλεσμα να δέχεται απειλές ο θείος του επειδή τον φιλοξενούσε (ερυθρό 28/3Χ Δ.Φ.). Ως υποστήριξε, τον Οκτώβριο του 2020 βρήκαν τον θείο του στον δρόμο και τον απείλησαν ότι «θα δει τι θα πάθει επειδή τον φιλοξενεί» (ερυθρό 28/3Χ Δ.Φ.). Όταν επέστρεψε στο σπίτι του είπε ότι θα πρέπει να φύγει, παρέμεινε για 2 επιπλέον μέρες και στη συνέχεια μετέβη στην πρωτεύουσα Yaoundé (ερυθρό 28/3Χ Δ.Φ.).
Σε ερώτηση αν έχει συμβεί κάτι στην μητέρα του ή τον θείο του το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μετά τον θάνατο της αδερφής του, ο Αιτητής προέβαλε ότι η μητέρα του δέχθηκε απειλές∙ από την στιγμή ωστόσο που μετακόμισε στον θείο του, όπου και εξακολουθεί να διαμένει, δεν συνέβη οτιδήποτε άλλο (ερυθρό 27/2Χ Δ.Φ.). Ερωτηθείς αν συνέβη κάτι στον ίδιο κατά τη διάρκεια των 2 χρόνων που διέμενε στην Yaoundé, ο Αιτητής ανέφερε ότι ανακάλυψε ότι ο γιος της δεύτερης συζύγου του πατέρα του έμενε στην Yaoundé, τον βρήκε στην αγορά όπου εργαζόταν, τον κοίταξε και έφυγε χωρίς να πει κάτι (ερυθρό 27/5Χ Δ.Φ.). Τέλος, ερωτηθείς αν προέβη σε καταγγελία στις αρμόδιες αρχές, ο Αιτητής απάντησε αρνητικά προβάλλοντας ως λόγο την πολιτική εμπλοκή του γιου της δεύτερης συζύγου του πατέρα του (ερυθρό 28/2Χ Δ.Φ.).
Ο αρμόδιος λειτουργός στην Έκθεση-Εισήγηση την οποία ετοίμασε διαμόρφωσε τρεις ουσιώδεις ισχυρισμούς ως ακολούθως:
1. Ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή.
2. Επίθεση που δέχθηκε ο ίδιος και η μητέρα του από τα ετεροθαλή αδέρφια του τον Οκτώβριο του 2020, τα οποία σκότωσαν την αδερφή του στο σπίτι τους στην πόλη Bafoussam λόγω οικογενειακών περιουσιακών διαφορών.
3. Συνάντηση με τον ετεροθαλή αδερφό του στην αγορά τη χρονική περίοδο Ιανουάριος – Μάρτιος 2021, ενόσω βρισκόταν στην πρωτεύουσα Yaoundé, και η απειλή που δέχθηκε από 3 άντρες απεσταλμένους του ετεροθαλή αδερφού του, σε δρόμο της Yaoundé τον Ιούλιου του 2021.
Με παραπομπές στις δηλώσεις του Αιτητή και αναφορές σε διαδικτυακές πηγές, ο λειτουργός έκανε αποδεκτό τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό.
Ωστόσο, ο δεύτερος και ο τρίτος ισχυρισμός δεν έγιναν αποδεκτοί λόγω έλλειψης επαρκών πληροφοριών και εξειδίκευσης.
Ειδικότερα ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, ο λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει λεπτομερείς και επαρκείς πληροφορίες, παρουσιάζοντας τα γεγονότα με ασαφή, γενικό και μη περιγραφικό τρόπο. Οι δηλώσεις του αναφορικά με τον θάνατο του πατέρα του, τον οποίο απέδωσε σε δηλητηρίαση, στηρίζονταν σε εικασίες και υποθέσεις∙ ενώ σε ερώτηση αν η δηλητηρίαση ως αιτία θανάτου προέκυψε από ιατρική έκθεση, ο Αιτητής απάντησε αρνητικά προσθέτοντας ότι ήταν η άποψη της μητέρας του (ερυθρό 32/1Χ Δ.Φ.). Επιπρόσθετα, εντοπίστηκε αντίφαση ως προς τους δράστες της επίθεση στο σπίτι του στην περιοχή Baleng της πόλης Bafoussam. Ενώ αρχικά υποστήριξε ότι τα άτομα που τους επισκέφθηκαν και τους επιτέθηκαν τον Οκτώβριο του 2020 ήταν ένας από τους θείους του και τα ετεροθαλή αδέρφια του (ερυθρό 31/2Χ Δ.Φ.), στη συνέχεια δήλωσε ότι ήταν ο ετεροθαλής αδερφός του μαζί με τα υπόλοιπα ετεροθαλή αδέρφια του (ερυθρό 30/2Χ Δ.Φ.). Κληθείς να αποσαφηνίσει την εν λόγω ασυνέπεια, ο Αιτητής πρόβαλε ότι αναφέρθηκε στον θείο του όταν ρωτήθηκε για τον τόπο που διαμένει η μητέρα του (ερυθρό 29/4Χ Δ.Φ.).
Όσον αφορά την εξωτερική αξιοπιστία του συγκεκριμένου ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι λόγω της προσωπικής φύσης των δηλώσεων του δεν κατέστη δυνατή η επιβεβαίωση από εξωτερικές πηγές. Ως εκ τούτου, λόγω μη τεκμηρίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας ο συγκεκριμένος ισχυρισμός απορρίφθηκε.
Ομοίως, γενικές και ανεπαρκείς κρίθηκαν και οι δηλώσεις του που αφορούσαν τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό. Ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να διευκρινίσει αν έχει συμβεί κάτι στην μητέρα του ή τον θείο του μετά την αναχώρηση του από την Bafoussam, ενώ στη συνέχεια πρόβαλε ότι η μητέρα του δέχθηκε απειλές χωρίς να μπορεί να τοποθετήσει χρονικά το συγκεκριμένο περιστατικό. Επισημαίνεται ότι κατέληξε να επιβεβαιώνει ότι δεν έχει συμβεί κάτι στη μητέρα του ή στον θείο του λόγω της ασφάλειας που της παρέχει ο θείος του (ερυθρό 27/2Χ Δ.Φ.). Αναφορικά με τα ζητήματα που φέρεται να αντιμετώπισε στην Yaoundé, και τις απειλές από 3 άντρες απεσταλμένους του θείου του, οι δηλώσεις του κρίθηκαν ως γενικές, αόριστες και ανεπαρκείς, ενώ επισημαίνεται ότι μετά την πρώτη συνάντηση με τον ετεροθαλή αδερφό και μέχρι την αναχώρηση του από την χώρα ένα χρόνο μετά δεν τον έχει ξανασυναντήσει και δεν έχει συμβεί οτιδήποτε στον ίδιο. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι λόγω της προσωπικής φύσης του συγκεκριμένου ισχυρισμού δεν δύναται να διασταυρωθούν οι δηλώσεις του από εξωτερικές πηγές. Ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε λόγω μη στοιχειοθέτησης της εσωτερικής αξιοπιστίας.
Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου, ο λειτουργός έκρινε ότι, επί τη βάσει του αποδεδειγμένου ουσιώδους πραγματικού περιστατικού που προέκυψε από τις δηλώσεις του Αιτητή, καθώς επίσης και επί τη βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών για την κατάσταση ασφαλείας στον συνήθη τόπο διαμονής του, ήτοι την πρωτεύουσα του Καμερούν Yaoundé, διαπιστώνεται ότι δεν υφίσταται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να υποβληθεί σε μεταχείριση η οποία θα μπορούσε να ανέλθει σε επίπεδο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του.
Ακολούθως, ο λειτουργός προέβη σε αξιολόγηση του νομοθετικού πλαισίου για το προσφυγικό καθεστώς, καθώς επίσης και αυτό της συμπληρωματικής προστασίας, σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς του Αιτητή, προκειμένου να εξακριβωθεί εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του σε οιοδήποτε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ως αναφέρεται στην Έκθεση-Εισήγηση, βάσει των ισχυρισμών του Αιτητή, του προσωπικού του προφίλ και της αξιολόγησης κινδύνου, δεν τεκμηριώνεται φόβος δίωξης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, το Καμερούν, για έναν από τους λόγους που προβλέπονται στο άρθρο 1Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης, και του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου, και ως εκ τούτου ο Αιτητής δεν δικαιούται το καθεστώς του πρόσφυγα.
Επιπλέον, κρίθηκε ότι ο κίνδυνος που μπορεί να αντιμετωπίσει ευλόγως ο Αιτητής κατά την επιστροφή του στο Καμερούν δεν συνιστά πραγματικό κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης σύμφωνα με το άρθρο 15(α) της Οδηγίας και 19(2)(α) του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε μπορεί να θεωρηθεί ως πραγματικός κίνδυνος βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας δυνάμει του άρθρου 15(β) της Οδηγίας, αντίστοιχο άρθρο 19(2)(β) του περί Προσφύγων Νόμου. Αναφορικά με το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ο λειτουργός, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στην πρωτεύουσα του Καμερούν Yaoundé, δεν θα αντιμετωπίσει κίνδυνο ή σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ως άμαχος λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας. Ως εκ τούτου, ο λειτουργός κατέληξε ότι ο Αιτητής δεν δικαιούται ούτε το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Υπό το φως της ανωτέρω ανάλυσης, κρίνω ότι ορθά και εμπεριστατωμένα οι Καθ' ων η Αίτηση αξιολόγησαν το αίτημα του Αιτητή και κατέληξαν τόσο στα ευρήματα περί αναξιοπιστίας του όσο και στη μη υπαγωγή του σε προσφυγικό καθεστώς. Συμφωνώ με την αιτιολόγηση της Διοίκησης ότι οι δηλώσεις του Αιτητή στερούνταν επαρκών πληροφοριών, λεπτομερειών και συνοχής. Οι δηλώσεις του αναφορικά με το θάνατο του πατέρα του, την επίθεση στο σπίτι του η οποία κατέληξε στο θάνατο της αδερφής του, και τον δικό του τραυματισμό και νοσηλεία, στερούνται περιγραφικότητας, λεπτομέρειας και παραστατικότητας, στοιχεία που αναδεικνύουν εμπειρία και βιωματικό χαρακτήρα. Τονίζω δε ότι το βάρος απόδειξης του αιτήματος βαραίνει αρχικά τον ίδιο τον Αιτητή (Άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου). Θα προσθέσω επίσης ότι ο ισχυρισμός που πρόβαλε ο Αιτητής αφορά ιδιωτικής φύσεως διαφορές, και ο Αιτητής δεν έχει συνδέσει τα εν λόγω περιστατικά ή την απροθυμία του να απευθυνθεί στις αρχές του Καμερούν με κάποιον από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
Κατά συνέπεια, από τα ανωτέρω προκύπτει ότι έγινε δέουσα έρευνα πριν τη λήψη της επίδικης απόφασης, η αιτιολόγηση της οποίας συμπληρώνεται από τα στοιχεία του Διοικητικού Φακέλου ως ανωτέρω αναλύεται (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158(Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ. 371 και Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 270). Είναι δε πάγια νομολογημένο ότι η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται (βλ. Motorways Ltd v. Δημοκρατίας Α.Ε. 2371/25.6.99). Ως εκ τούτου απορρίπτονται οι λόγοι ακυρώσεως που προβλήθηκαν από τους συνηγόρους του Αιτητή.
Επιπρόσθετα, σε σχέση με τη δήλωση των συνηγόρων του ότι πρέπει να αξιολογηθεί το ενδεχόμενο παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας στον Αιτητή, παραπέμπω στο άρθρο 19, εδάφια (1) και (2), του περί Προσφύγων Νόμου:
«(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής.
(2) Για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου, "σοβαρή βλάβη" ή "σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη" σημαίνει-
(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή
(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή
(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.»
Μετά από διερεύνηση των στοιχείων που έχει προβάλει ο Αιτητής και τα οποία έχουν γίνει αποδεκτά από τους Καθ’ων η Αίτηση, ως αναλύθηκαν ανωτέρω, κρίνω ότι δεν μπορεί να παραχωρηθεί στον Αιτητή ούτε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας επί τη βάσει των άρθρων 19 (2) (α) και (β) του Περί Προσφύγων Νόμου, καθώς δεν έχει στοιχειοθετηθεί πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης υπό τις εκεί προβλεπόμενες μορφές.
Αναφορικά με την υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το οποίο προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της αδιακρίτως ασκούμενης βίας και της ένοπλης σύρραξης και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Εν προκειμένω, για την εξέταση του άρθρου 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου, και για να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ως οι διατάξεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε επικαιροποιημένες πηγές πληροφόρησης για τη χώρα του Αιτητή, προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί σε αυτήν και συγκεκριμένα στην πρωτεύουσα Yaoundé, η οποία, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, θεωρείται ο συνήθης τόπος διαμονής του Αιτητή, οι οποίες αναφέρουν τα κάτωθι:
Αναφορικά με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στο Καμερούν, σύμφωνα με τη διαδικτυακή πύλη RULAC (Rule of Law in Armed Conflict): «Το Καμερούν εμπλέκεται σε παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC) κατά της Boko Haram στον Άπω Βορρά (Far North) και εναντίον αριθμού αγγλόφωνων αυτονομιστικών ομάδων, που μάχονται εναντίον της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία της περιοχής στις βορειοδυτικές (North-West region) και νοτιοδυτικές (South-West region) περιφέρειες».[1]
Προχωρώντας να εξετάσω την επικρατούσα κατάσταση ασφαλείας στην κεντρική περιφέρεια (Centre) όπου βρίσκεται η πρωτεύουσα Yaoundé, συνήθης τόπος διαμονής του Αιτητή, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, κατά την χρονική περίοδο 16/06/2024 – 16/06/2025 στην συγκεκριμένη περιοχή καταγράφηκαν 15 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 3 ανθρώπινες απώλειες. Ειδικότερα, στην Yaoundé, την συγκεκριμένη χρονική περίοδο καταγράφηκαν 13 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 2 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Τα 13 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 3 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, και 10 διαμαρτυρίες (protests).[2] Σημειώνεται, ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις ο πληθυσμός της Yaoundé το 2023 ανερχόταν στα 4,509,000 κατοίκους.[3]
Εκ των ανωτέρω πληροφοριών, δεν εντοπίζεται η ύπαρξη ένοπλης σύγκρουσης που να επηρεάζει την πόλη Yaoundé, απαραίτητη προϋπόθεση εφαρμογής του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου και δεν φαίνεται να υφίσταται πραγματικός κίνδυνος να θιγεί προσωπικά άμαχος υπό την έννοια του ως άνω άρθρου, σε περίπτωση επιστροφής του εκεί.
Επομένως, στη βάση των όσων αναλύθηκαν ανωτέρω, κρίνω πως ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της επίδικης απόφασης και ότι στο πρόσωπό του πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του στο καθεστώς του πρόσφυγα ή της παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6(Ι)/2000) και της Σύμβασης της Γενεύης του 1951.
Ως εκ τούτου, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €800 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Geneva Academy of International Humanitarian Law and Human Rights (RULAC: Rule of Law in Armed Conflicts), Non-international Armed Conflicts in Cameroon, Last updated: 12th January 2023, https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-cameroon [Ημερομηνία Πρόσβασης: 16/06/2025]
[2] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests) DATE RANGE: 16/06/2024 – 16/06/2025, REGION: Africa, COUNTRY: Cameroon, ADMIN UNIT: Centre, LOCATION: Yaoundé) [Ημερομηνία Πρόσβασης: 16/06/2025]
[3] CIA, The World Factbook, DRC, https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/cameroon/#people-and-society [Ημερομηνία Πρόσβασης: 16/06/2025]
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο