
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 176/24
11 Iουλίου, 2025
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
R. D. F. T.
Αιτητού,
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
Ο Αιτητής είναι παρών.
Αλ Τάχερ Μπενέτης και Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε. (κος.), Δικηγόροι για τον Αιτητή
Α. Δημητριάδου (κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Ρ. Ευαγγέλου (κος) για πιστή διερμηνεία από την αγγλική στην ελληνική και αντίστροφα
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Aιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερούμενη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος, η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 21.11.2023, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση του Αιτητή για διεθνή προστασία, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2023 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος). Αιτείται εξάλλου την αναγνώρισή του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας και ότι τυχόν επιστροφή του στη χώρα καταγωγής του παραβιάζει τα Άρθρα 2 και 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: η ΕΣΔΑ).
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από το Καμερούν. Περί τις 17.12.2021, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, αφού προηγουμένως εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία, και στις 2.11.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από λειτουργό. Ακολούθως, στις 21.11.2023, υποβλήθηκε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: o Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης για διεθνή προστασία του Αιτητή και επιστροφή στη χώρα καταγωγής του, η οποία εγκρίθηκε αυθημερόν από τον Προϊστάμενο. Στις 20.12.2023, η εν λόγω απορριπτική απόφαση και η απόφαση επιστροφής του, οι οποίες αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, κοινοποιήθηκαν στον Αιτητή.
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Ο Αιτητής, διά πληρεξουσίου συνηγόρου του, προωθεί ως μοναδικό λόγο προσφυγής την έλλειψη δέουσας διοικητικής έρευνας, υποστηρίζοντας ότι κατά την εξέταση της αίτησής του για διεθνή προστασία δεν διενεργήθηκε εις βάθος διερεύνηση των ισχυρισμών του. Ειδικότερα, προβάλλεται ότι ο εξετάζων λειτουργός δεν υπέβαλε επαρκείς διευκρινιστικές ερωτήσεις αναφορικά με τους λόγους υποβολής της αίτησης, ούτε συνέδραμε τον Αιτητή με τρόπο που να του επιτρέψει να εκθέσει πλήρως τα πραγματικά περιστατικά που συνδέονται με την επικαλούμενη προσωπική του δίωξη. Υποστηρίζει δε ότι κινδυνεύει εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης που επικρατεί στη χώρα του και ότι μετά την επίθεση που δέχτηκε το χωριό του, πλησίον της πόλης Kumba, ο ίδιος και ο αδελφός του αναγκάστηκαν να μεταβούν στην Douala. Εκεί ως δηλώνει κινδυνεύει να του αποδοθεί, καθώς είναι αγγλόφωνος, η ιδιότητα του αποσχιστή.
3. Από την πλευρά τους, οι Καθ’ ων η Αίτηση υποστηρίζουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση αποτελεί προϊόν πλήρους και δέουσας έρευνας, σύμφωνα με τις επιταγές του εφαρμοστέου νομικού πλαισίου. Ειδικότερα, προβάλλεται ότι κατά την αξιολόγηση του αιτήματος εξετάστηκαν ενδελεχώς όλα τα διαθέσιμα στοιχεία του φακέλου, υποβλήθηκαν επαρκείς ερωτήσεις προς τον Αιτητή και καλύφθηκε πλήρως ο πυρήνας του αιτήματος, καθώς και τα κρίσιμα επιμέρους ζητήματα που ανέκυπταν από τους ισχυρισμούς του. Παραπέμπουν δε στα επιμέρους ευρήματά τους κατά τη διοικητική εξέταση της αίτησης του Αιτητή, όπου διαπιστώθηκε η αναξιοπιστία του Αιτητή ως προς τον πυρήνα του αιτήματός του και η έλλειψη κινδύνου υπό το φως των λοιπών του περιστάσεων και της κατάστασης ασφαλείας.
Το νομικό πλαίσιο
4. Η Σύμβαση περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954 [Recueil des traités des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967 (στο εξής: Σύμβαση της Γενεύης), ορίζει, στο άρθρο 1, τμήμα Α, σημείο 2, πρώτο εδάφιο, ότι ο όρος «πρόσφυγας» εφαρμόζεται επί παντός προσώπου το οποίο, «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων, ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύη της προστασίας της χώρας ταύτης».
5. Ο Κανονισμός 2 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
6. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (στο εξής: o περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
7. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
8. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
9. Ως προς τον προωθούμενο λόγο προσφυγής περί έλλειψης δέουσας έρευνας επισημαίνεται εκ προοιμίου ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει και την ουσιαστική ορθότητα της de novo και ex nunc (Βλ. Aπόφαση του ΔΕΕ της 3ης Απριλίου 2025, C‑283/24 [Barouk], B. F. κατά Κυπριακής Δημοκρατίας, ECLI:EU:C:2025:236, απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 29 Ιουλίου 2019, Torubarov, C-556/17, EU:C:2019:626, σκέψεις 50 έως 53 (σύμφωνα με την οποία το δικαστήριο πραγματοποιεί «πλήρη και ex nunc εξέταση τόσο των πραγματικών όσο και των νομικών ζητημάτων, ιδίως, κατά περίπτωση, εξέταση των αναγκών διεθνούς προστασίας) Έφεση κατά Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Aρ. 107/2023, Δημοκρατία ν. Q.B.T., απόφαση ημερ. 11.2.2025, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 17/2021 Janelidze ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 21.9.2021· Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 35/2023 Lubangamu ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.12.2024). Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή της στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η πιο πάνω ανάλυση λόγω της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, πλάνη, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης. Εν προκειμένω, ο Αιτητής εκπροσωπούμενος και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς του και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552]. Ως αλυσιτελής χαρακτηρίζεται ο λόγος προσφυγής, ο οποίος ακόμα και αν γίνει δεκτός δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. Αθ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].
10. Συναφές εν προκειμένω είναι και το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του Αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του Αιτητή ασύλου να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για κάποιον από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010). Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας του Αιτητή ασύλου να τεκμηριώσει με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή του, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον Αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του (Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C‑277/11, M. M., ECLI: EU:C:2012:744, σκέψεις 63 έως 68).
11. Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή σημειώνεται ότι κατά την καταγραφή του αιτήματός του, και ειδικότερα στο πεδίο καταγραφής των λόγων εγκατάλειψης της χώρας του, αυτός αναφέρει ότι διέφυγε από τη χώρα του λόγω της κρίσης. Όπως περαιτέρω κατέγραψε, ήταν επιχειρηματίας και δεν ένιωθε ασφαλής στην χώρα, εξαιτίας των δολοφονιών και των απαγωγών που λάμβαναν χώρα (βλ. ερ. 2 του διοικητικού φακέλου, στο εξής: «Δ.Φ.»)
12. Κατά το στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής δήλωσε ότι γεννήθηκε το έτος 1985 στην πόλη Kumba, ευρισκόμενη στη Νοτιοδυτική Περιφέρεια της χώρας καταγωγής του, Καμερούν, όπου και μεγάλωσε. Ανέφερε ότι, κατά το χρονικό διάστημα Φεβρουαρίου έως Οκτωβρίου 2021, διέμεινε στην πόλη Douala, στην περιφέρεια Littoral, την οποία προσδιόρισε ως την τελευταία περιοχή διαμονής του εντός της χώρας. Δήλωσε ότι είναι Χριστιανός Καθολικός, άγαμος και άτεκνος, ενώ, αναφερόμενος στην οικογενειακή του κατάσταση, δήλωσε ότι ο πατέρας του τον εγκατέλειψε σε νεαρή ηλικία και έκτοτε δεν διατηρεί επαφή με την οικογένειά του. Προσέθεσε ότι η μητέρα του τέλεσε νέο γάμο, από τον οποίο απέκτησε έναν υιό, και διαμένει έκτοτε στη Νιγηρία. Ως προς το μορφωτικό του επίπεδο, δήλωσε ότι ολοκλήρωσε δύο έτη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ότι ομιλεί την αγγλική γλώσσα και λιγότερο τη γαλλική. Επαγγελματικά, ισχυρίστηκε ότι δραστηριοποιείτο ως επιχειρηματίας, καλλιεργώντας και πωλώντας τρόφιμα. Ερωτηθείς σχετικά δήλωσε ότι μετέβη στην Douala με τον αδελφό του, προτού αναχωρήσει από τη χώρα, με σκοπό να εξεύρει εργασία. Σε αυτό το στάδιο καθώς και για το ταξίδι του είχε την οικονομική και ηθική βοήθεια της μητέρας του
13. Ερωτηθείς σχετικά με τους λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής δήλωσε, στο πλαίσιο της ελεύθερης αφήγησής του, ότι δεν αισθανόταν ασφαλής στο Καμερούν λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης στην αγγλόφωνη περιοχή από την 9.9.2017. Όπως ισχυρίστηκε, οι συγκρούσεις συνοδεύονται από απαγωγές, δολοφονίες και επιθέσεις εναντίον αμάχων. Ειδικότερα, ανέφερε ότι στις 24.10.2020, έλαβε χώρα ένοπλη επίθεση πλησίον της οικίας του, κατά την οποία σκοτώθηκαν επτά παιδιά. Κατόπιν τούτου, η μητέρα του – φοβούμενη για την ασφάλεια των τέκνων της και γνωρίζοντας ότι ένοπλες ομάδες στρατολογούν νεαρούς άνδρες – αποφάσισε να απομακρύνει τα τέκνα της από την περιοχή. Έτσι, ο Αιτητής, συνοδευόμενος από τον ετεροθαλή αδελφό του, μετέβη στην πόλη Douala.
14. Κατά το στάδιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων, ο Αιτητής ανέφερε ότι ούτε στην Douala αισθανόταν ασφαλής, καθότι – κατά τους ισχυρισμούς του – υφίστατο διακρίσεις και απειλές από κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι τον θεωρούσαν αυτονομιστή μαχητή λόγω της καταγωγής του από τη νοτιοδυτική περιφέρεια. Ειδικότερα, ισχυρίστηκε ότι του αρνούνταν εργασία, τροφή και ότι υπέστη σωματική επίθεση. Ανέφερε ότι δύο άνδρες τον εντόπισαν και τον απείλησαν ότι θα τον σκοτώσουν, εάν δεν εγκατέλειπε την περιοχή. Κατά την επίθεση αυτή – την οποία τοποθέτησε χρονικά περί τον Απρίλιο ή Μάιο του 2021 – δήλωσε ότι τραυματίστηκε στο μάτι, γεγονός που αποτέλεσε, κατά δήλωσή του, καθοριστικό κίνητρο για τη λήψη της απόφασης να εγκαταλείψει οριστικά τη χώρα. Διευκρίνισε ότι η αναχώρησή του από τη Douala έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 2021, μετά από περίπου οκτώ μήνες παραμονής στην περιοχή, και ότι έκτοτε δεν υπήρξαν άλλα περιστατικά βίας σε βάρος του.
15. Τέλος, αναφορικά με την προβλεπόμενη μεταχείριση σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν, ο Αιτητής δήλωσε ότι είναι πεπεισμένος πως θα τον σκοτώσουν, διότι η κατάσταση ασφαλείας παραμένει αναλλοίωτη, ενώ δεν θεωρεί εφικτή την εγκατάστασή του σε άλλη περιοχή εντός της χώρας, λόγω της γενικευμένης καχυποψίας προς τους προερχόμενους από αγγλόφωνες περιοχές.
16. Αξιολογώντας το αίτημα διεθνούς προστασίας του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση απομόνωσαν τρείς ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος ως προς την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά στοιχεία/προφίλ του Αιτητή, ο δεύτερος ως προς τις ισχυριζόμενες απειλές από συγχωριανούς του και από άτομα που διέμεναν στην πόλη Douala και ο τρίτος ως προς τη γενικότερη κατάσταση στο Καμερούν.
17. Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός του έγινε αποδεκτός, δεδομένου ότι κρίθηκε ότι οι επιμέρους δηλώσεις του ήταν αρκούντως συγκεκριμένες και συνεκτικές, ευρισκόμενες σε συμφωνία με τα προσκομισθέντα από τον Αιτητή έγγραφα (διαβατήριο) και με εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
18. Ομοίως ο τρίτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, δεδομένου ότι κρίθηκε πως ο ισχυρισμός του αναφορικά με την γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στο Καμερούν και συγκεκριμένα στην Νοτιοδυτική Περιφέρεια του Καμερούν, χαρακτηρίζεται από ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες.
19. Ο δεύτερος ισχυρισμός, ωστόσο, έτυχε απόρριψης καθώς κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σε θέματα που άπτονται τον πυρήνα του αιτήματός του, υποπίπτοντας σε αντιφάσεις, έλλειψη ευλογοφάνειας και έλλειψη επαρκών πληροφοριών.
20. Στη βάση των αποδεκτών ισχυρισμών του Αιτητή, ήτοι των προσωπικών του στοιχείων, της χώρας καταγωγής, του τελευταίου τόπου διαμονής του, της γενικότερης κατάστασης στο Καμερούν και λαμβάνοντας υπόψιν τις πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής του, κρίθηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση πως ενδέχεται ο Αιτητής να κινδυνέψει εξαιτίας της κατάστασης ανασφάλειας που επικρατεί στη νοτιοδυτική περιφέρεια της χώρας.
21. Προχωρώντας στην νομική ανάλυση, οι Καθ’ ων η αίτηση διαπιστώνουν ότι δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητή δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης λόγω αδιάκριτης βίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, καθώς παρά την ύπαρξη αδιάκριτης βίας στην περιοχή η ένταση αυτής σε συνάρτηση με τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, οδηγούν στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι ο Αιτητής να υποστεί δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν.
22. Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, ο Αιτητής δεν προσκομίζει οποιαδήποτε νέα μαρτυρία συναφή με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία ούτε και σχολιάζει ειδικώς τα επιμέρους ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση περί της απόρριψης του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του. Περαιτέρω, ο Αιτητής δήλωσε ότι διέμενε στην πόλη της Douala, για διάστημα τριών μηνών και ότι το υπόλοιπο διάστημα πηγαινοερχόταν εκεί καθώς μετέβαινε και στην κωμόπολη της Δυτικής περιφέρειας Foumbot, προς αγορά προϊόντων για την επιχείρησή του. Αναφορικά με τον ετεροθαλή αδελφό του, δήλωσε ότι τελευταία φορά που ήλθε σε επαφή μαζί του ήταν το 2021 και έκτοτε δεν γνωρίζει που βρίσκεται.
23. Προχωρώντας στη de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, επισημαίνονται τα κάτωθι:
24. Όσον αφορά στο διαχωρισμό των ουσιωδών ισχυρισμών συντάσσομαι με τη διάκριση αυτών από τους Καθ’ ων η αίτηση. Ωστόσο από εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, δεν προκύπτουν απειλές από συγχωριανούς του Αιτητή καθώς ο Αιτητής επικαλείται περιστατικά απειλών όταν ο ίδιος βρισκόταν στην Duala. Eπομένως ως ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός, ο οποίος θα εξεταστεί στην συνέχεια τιτλοφορείται ως οι απειλές και η διακριτική εις βάρος του Αιτητή μεταχείριση ως αγγλόφωνου όντας στην Duala.
25. Ως προς τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή καταρχάς συντάσσομαι με τους Καθ' ων η αίτηση ως προς την αποδοχή του καθώς υπήρξε συνεκτικός και ακριβής ως προς τις συναφείς δηλώσεις του. Επιπλέον, τόσο από το διαβατήριο που προσκόμισε ο Αιτητής (ερ. 6 του δ.φ.) όσο και από εξωτερικές πηγές που παραπέμπουν οι Καθ’ ων η αίτηση επιβεβαιώνονται οι αναφορές του.
26. Αναφορικά με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή, ως προς τις ισχυριζόμενες απειλές κα διακριτική μεταχείριση από άτομα που διέμεναν στην πόλη Douala, o Aιτητής ανέφερε ότι αρχικά δεχόταν απειλές στο χωριό του (προκειμένου να συνταχθεί με τους αποσχιστές), και με προτροπή του αδελφού του, μετέβη στη Douala. Εκεί, κατά τους ισχυρισμούς του, αντιμετώπισαν επιθετική και διακριτική συμπεριφορά. Επικαλέστηκε γενικευμένες απειλές, δυσμενή μεταχείριση, καθώς και περιστατικά καταδίωξης από άτομα που θεώρησε ύποπτα ή συνδεδεμένα με τους προηγούμενους διώκτες του. Τελικώς ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε τη χώρα εξαιτίας αυτών των γεγονότων. Αξιολογώντας τις δηλώσεις του Αιτητή παρατηρείται μια γενικευμένη αδυναμία παροχής συγκεκριμένων και επαρκών πληροφοριών σε σχέση με όλες τις συναφείς αναφορές του. Ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να περιγράψει με λεπτομέρειες περιστατικά απειλών ή επιθέσεων, ούτε να τεκμηριώσει με σαφήνεια τους λόγους για τους οποίους ένιωθε στοχοποιημένος από τα άτομα στη Douala. Παρά τις ερωτήσεις που του τέθηκαν, επαναλάμβανε γενικόλογες εκφράσεις τόσο κατά τη διοικητική όσο και κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία. Δεν κατέστη δυνατή η απόδειξη προσωπικής επίθεσης ούτε τεκμηρίωση συγκεκριμένου συμβάντος που να δικαιολογεί τη φυγή του. Ούτε επίσης ήταν σε θέση να συνδέσει τη φερόμενη επίθεση εναντίον του όντας στην Douala με το προφίλ του ως αγγλόφωνου. Ο Αιτητής εξάλλου με γενικότητα αναφέρθηκε στο γεγονός ότι τους θεωρούσαν αποσχιστές και απειλούσαν ότι θα τους σκοτώσουν, χωρίς να εξηγεί ικανοποιητικώς ποιους θεωρεί φορείς δίωξής του. Συναφείς αναφορές του παρουσιάζουν αντίφαση όπως για παράδειγμα η αναφορά του σε διαφορετικές χρονικές περιόδους παραμονής στη Douala, χωρίς συνέπεια (π.χ. 4 μήνες, μέχρι 08/2021, έως 10/2021, ενώ ενώπιον της παρούσας διαδικασίας διαφοροποιεί εκ νέου τη δήλωσή του κάνοντας λόγο για διάστημα 3 μηνών). Ανέφερε εξάλλου ότι τα άτομα στο χωριό του τον αντιμετώπιζαν με εχθρότητα, αλλά ταυτόχρονα ισχυρίστηκε πως η οικογενειακή τους επιχείρηση λειτουργούσε κανονικά και είχε καλές αποδόσεις. Μάλιστα κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία δήλωσε ότι, όντας στην Douala, πηγαινοερχόταν στις αγγλόφωνες περιοχές για να αγοράσει εμπόρευμα τα οποία πωλούσε στη συνέχεια η μητέρα του. Δεδομένων των ανωτέρω ευρημάτων, δεν τεκμηριώνεται η εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή ως προς τον υπό εξέταση ισχυρισμό.
27. Εξετάζοντας την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή, επισημαίνεται ότι από έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, σχετικά με την στοχοποίηση των αγγλόφωνων στις γαλλόφωνες περιοχές του Καμερούν και σχετικά με ενδεχόμενες διακρίσεις εναντίον τους, προκύπτουν τα εξής. Σύμφωνα με έκθεση του 2025 της Βελγικής Υπηρεσίας CEDOCA – Country of Origin Information, πολλοί αγγλόφωνοι αναζητούν καταφύγιο στις γαλλόφωνες περιοχές του Καμερούν. [1] Σε γενικές γραμμές, η ανθρωπιστική κατάσταση των εκτοπισμένων ατόμων είναι επισφαλής. Οι εντάσεις μεταξύ των εκτοπισμένων και των κοινοτήτων υποδοχής αυξάνονται όσο συνεχίζεται η κρίση, καθώς οι τελευταίες δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Οι αρχές δεν κάνουν σκόπιμα διακρίσεις εις βάρος των εκτοπισμένων στις γαλλόφωνες περιοχές. Ωστόσο, οι αγγλόφωνοι μπορεί να βιώσουν διακρίσεις, είτε εκ προθέσεως είτε ακούσια, ιδιαίτερα με βάση τη γλώσσα. Συγκεκριμένα, άτομα χωρίς έγγραφα ταυτοποίησης διατρέχουν κίνδυνο σύλληψης ή εκβιασμού κατά τη διάρκεια ελέγχων από την αστυνομία.[2]
28. Σύμφωνα με προηγούμενη έκθεση της ίδιας Υπηρεσίας, η οποία δημοσιεύτηκε το 2020, πολλοί εκτοπισμένοι μετακινούνται στη γαλλόφωνη περιοχή, ιδιαίτερα στην πόλη Douala, αλλά ο αριθμός τους δεν είναι γνωστός επειδή δεν έχουν εγγραφεί εκεί. Δεν υπάρχει γνωστό και αξιόπιστο κρατικό σύστημα για τον εντοπισμό και την καταμέτρηση των εκτοπισμένων. Άλλωστε οι τελευταίοι πηγαίνουν σε οικογένειες και σε γνωστούς. Το πρόβλημα της ασφάλειας παραμένει το μειονέκτημα που εμποδίζει αυτούς τους εκτοπισμένους πληθυσμούς να επιστρέψουν στα σπίτια τους.[3]
29. Η International Crisis Group σε έκθεση του Μαρτίου του 2023 αναφέρει ότι μέσω της νομοθεσίας του 2019, για πρώτη φορά, η εθνική κυβέρνηση αναγνώρισε ότι οι δύο αγγλόφωνες περιοχές διαφέρουν από τις οκτώ γαλλόφωνες λόγω της μοναδικής πολιτικής ιστορίας τους, και με αυτόν τον τρόπο αναγνώρισε την ύπαρξη μιας αγγλόφωνης ταυτότητας διαφορετικής από αυτήν που αγκαλιάζει η Γαλλόφωνη πλειοψηφία. Πολλοί Αγγλόφωνοι για άλλη μια φορά θεώρησαν το μέτρο το ελάχιστο δυνατό.[4] Η πλειοψηφία των πηγών υποδεικνύει ότι υπάρχει μια ήπια συνύπαρξη μεταξύ αγγλόφωνων και γαλλόφωνων πολιτών και πως ο εσωτερικά εκτοπισμένος αγγλόφωνος πληθυσμός στο γαλλόφωνο τμήμα δεν υφίσταται συστηματικά διάκριση από τις αρχές, πλην μαζικών συλλήψεων προς εξακρίβωση ταυτότητας.[5] Η Africa Report δημοσίευσε στις 20 Απριλίου 2020 ένα άρθρο αφιερωμένο στην κατάσταση των αγγλόφωνων εκτοπισμένων στην πόλη της Douala, όπου η πλειοψηφία των αγγλόφωνων εκτοπισμένων δήλωσε ότι αισθανόταν ασφαλής στην Douala.[6]
30. Αναλυτικότερα, η πόλη Douala είναι το οικονομικό κέντρο της χώρας. Οι κάτοικοί του προέρχονται, όχι μόνο από τις αγγλόφωνες περιοχές, αλλά και από όλες τις δέκα περιοχές του Καμερούν. Ο εκπρόσωπος της International Crisis Group είπε ότι ο πληθυσμός της Αγγλόφωνης περιοχής είναι «κυρίαρχος σε πολλές γειτονιές» στη Douala. Πολλοί άνθρωποι είναι δίγλωσσοι, μιλώντας εξίσου αγγλικά και γαλλικά, μερικές φορές λόγω γάμων μεταξύ Αγγλόφωνων και Γαλλόφωνων. Η διγλωσσία ενισχύεται επίσης από την εκπαίδευση.[7] Τα παιδιά των γαλλόφωνων νοικοκυριών αποτελούν την πλειοψηφία σε πολλά σχολεία αγγλόφωνων. Αν και η Douala έχει τα μειονεκτήματά της, παραμένει σημείο αναφοράς για την ειρηνική συνύπαρξη στο Καμερούν. Καθώς η κρίση των αγγλόφωνων βαθαίνει και οι εντάσεις μεταξύ άλλων φυλών επιδεινώνονται, η Douala δείχνει μια διέξοδο από τη σύγκρουση. Σύμφωνα με επιτόπια έρευνα του επιστημονικού συνεργάτη της International Crisis Group του Ιουλίου του 2018, πολλοί εσωτερικά εκτοπισμένοι από τις περιοχές Northwest και Southwest ζουν με συγγενείς τους στην πόλη Ντουάλα.[8] Ωστόσο, η έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ ανέφερε ότι το 2020, εγκληματίες εκμεταλλεύονταν ανθρώπους για «καταναγκαστική εργασία και σεξουαλική εμπορία στη γειτονιά Bonaberi στη Douala – η οποία φιλοξενεί εκατοντάδες εκτοπισμένους».[9]
31. Η συμβίωση μεταξύ Αγγλόφωνων και Γαλλόφωνων παραμένει φιλική και αδερφική, με τις αλληλεπιδράσεις να είναι κυρίως ειρηνικές, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις. Οι Αγγλόφωνοι που ζουν στη Yaounde ή στη Douala δεν αντιμετωπίζουν προς το παρόν μεγάλες απειλές για την ασφάλεια από τους Γαλλόφωνους. Ωστόσο, οι άνθρωποι φοβούνται να συζητήσουν ανοιχτά την αγγλόφωνη κρίση για να αποφύγουν πιθανά αντίποινα από τον στρατό. Για τους περισσότερους Γαλλόφωνους, το πρόβλημα των Αγγλόφωνων θεωρείται ως αντανάκλαση ευρύτερων εθνικών ζητημάτων όπως ο συγκεντρωτισμός, η κακή διακυβέρνηση και το χάσμα των γενεών, όπου η ταύτιση των φυλών παίζει σημαντικότερο ρόλο από τη γλώσσα.[10]
32. Παρά το γεγονός ότι οι ανωτέρω πηγές εν μέρει συντέμνονται με τις αναφορές του Αιτητή περί του ενδεχομένου διακρίσεων, εντούτοις σημειώνεται και το γεγονός ότι στη Douala, η οποία αποτελεί αστικό κέντρο, η συνύπαρξη αγγλοφώνων και γαλλοφώνων παρουσιάζεται πιο ειρηνική. Δεδομένης της μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή περί απειλών και διακρίσεων εις βάρος του, ούτε οι ανωτέρω πηγές επαρκούν προς θεμελίωση των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή και συνεπώς ούτε η εξωτερική αξιοπιστία του θεμελιώνεται.
33. Τέλος ως προς τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό, ο Αιτητής επικαλέστηκε την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στις αγγλόφωνες περιοχές και δη στην Kumba προηγούμενο τόπο διαμονής του, προ της μετοικήσεώς του στην Douala. Παρατηρείται συναφώς ότι οι λακωνικές αναφορές του Αιτητή περί της απόπειρας στρατολόγησης του από τους αποσχιστές, χωρίς ψήγμα προσωπικών βιωματικών λεπτομερειών δεν επαρκούν για τη θεμελίωση της εσωτερικής του αξιοπιστίας. Κατά τα άλλα όπως προκύπτει και από τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης που ακολουθούν είναι γεγονός ότι από το 2016 μαίνονται στην περιοχή της αγγλόφωνης ζώνης, ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ του στρατού της χώρας και αποσχιστικών ομάδων. Ως εκ τούτου, το τελευταίο αυτό δεδομένο, ήτοι η ύπαρξη ένοπλων συγκρούσεων στο αγγλόφωνο τμήμα της χώρας και δη στην Kumba, χωρίς ωστόσο να γίνεται δεκτό ότι υπήρξε απόπειρα στρατολόγησης του Αιτητή από τους αποσχιστές.
34. Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που διατρέχει ο Αιτητής, στη βάση του αξιόπιστου ισχυρισμού του, έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση, παρατηρώ επιπρόσθετα προς όσα καταγράφονται στην Εισηγητική Έκθεση τα εξής: Ως προς τη γενική κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, αναφέρονται τα ακόλουθα, ως προκύπτουν από έγκυρες πηγές πληροφόρησης.
35. Βάσει πληροφοριών από τον ανεξάρτητο οργανισμό ACAPS, η κρίση που ξέσπασε στις Αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν (ήτοι στις περιφέρειες Northwest και Southwest) περί τα τέλη του 2016 οδήγησε στην εμφάνιση διαφόρων αποσχιστικών ομάδων και σε ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ του κρατικού στρατού και των ενόπλων δυνάμεων των αυτονομιστών, που έχουν εντείνει την ανασφάλεια στις αγγλόφωνες περιοχές, «αφήνοντας 638.400 άτομα εσωτερικά εκτοπισμένα και 64.000 να αναζητούν καταφύγιο στη γειτονική Νιγηρία» (κατάσταση ως καταγράφεται στις 9 Φεβρουαρίου 2024).[11] Εκ των όσων επίσης αναφέρονται στην ίδια πηγή, οι απαρχές της σύγκρουσης εντοπίζονται στα μακροχρόνια προβλήματα στην αγγλόφωνη κοινότητα στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές της χώρας, λόγω της περιθωριοποίησης τους από τη γαλλόφωνη κυβέρνηση, «που κλιμακώθηκαν σε εκτεταμένες διαμαρτυρίες και απεργίες περί τα τέλη του 2016».[12]
36. Οι αντιμαχόμενες πλευρές αποτελούνται από τις ένοπλες κρατικές δυνάμεις ασφαλείας του Καμερούν που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή (συμπεριλαμβανομένης της επίλεκτης μονάδας μάχης) και από διάφορες ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες (που αριθμούν πέραν των 7 διαφορετικών ενόπλων ομάδων, συνολικής δυναμικότητας 2.000-4.000 μαχητών, που κατά τις επιθέσεις τους εναντίον του κρατικού στρατού χρησιμοποιούν αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, καθώς και πιο προηγμένο οπλισμό όπως εκτοξευτές αντιαρματικών), που δρουν (κυρίως) στις αγγλόφωνες περιοχές (παρά το ότι εμφανίζονται με ορισμένο διαχωρισμό, οι ομάδες αυτές προσπαθούν όλο και περισσότερο να συντονιστούν μεταξύ τους, ενώ «οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες παρουσιάζουν ένα συλλογικό χαρακτήρα»).[13]
37. Σημειώνεται στο σημείο αυτό ότι ο Αιτητής, κατά τη δήλωσή του, αρκετούς μήνες προτού εγκαταλείψει τη χώρα του, μετοίκησε με τον αδελφό του στην Douala, προς αναζήτηση ασφαλέστερου περιβάλλοντος, με σκοπό την εξεύρεση εργασίας. Μάλιστα ενοικίασαν και διαμέρισμα για αυτό το σκοπό με την οικονομική συνδρομή της μητέρας του. Ως εκ τούτου, ως τελευταίος τόπος διαμονής του Αιτητή θεωρείται η Douala. Η Douala, υπάγεται στο γαλλόφωνο Καμερούν.[14] Είναι η μεγαλύτερη πόλη της χώρας και οικονομική πρωτεύουσα, βρίσκεται στην περιοχή Littoral, όπου η γαλλική γλώσσα είναι η κυρίαρχη. Σε σχέση με την επαρχία Littoral, πρωτεύουσα της οποίας αποτελεί η πόλη Douala, από την αναζωπύρωση της σύγκρουσης το 2015-2016, έχει παρατηρηθεί αύξηση μετακινήσεων πληθυσμιακών ομάδων προς την εν λόγω περιφέρεια Littoral, και ιδιαίτερα προς την Douala, καθώς η σύγκρουση έχει παγιωθεί και η μαζική εισροή πληθυσμών έχει συγκεντρωθεί εκεί. [15] Πληροφορίες αναφέρουν ότι η βία που σχετίζεται με τους αυτονομιστές δεν είναι συχνή στη συγκεκριμένη περιοχή.[16] Ειδικότερα, σε σχέση με την πόλη Douala, πληροφορίες επιβεβαιώνουν την καταγραφή περιστατικών ασφαλείας, καθώς το Μάιο του 2023 οι αρχές στο Καμερούν ανακοίνωσαν ότι αγγλόφωνοι αντάρτες επιτέθηκαν σε στρατιωτικές θέσεις κοντά στο λιμάνι της πόλης Douala σκοτώνοντας αρκετούς ανθρώπους. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη επίθεση είναι η πλησιέστερη που έχει σημειωθεί στην πόλη Douala λόγω της σύγκρουσης των αυτονομιστών από τότε που ξέσπασαν οι μάχες το 2017.[17] Η ίδια πηγή επιβεβαιώνει ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που οι αντάρτες επιτίθενται τόσο κοντά στη πόλη Douala, ένα λιμάνι περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων που προμηθεύει το 80% των εισαγόμενων αγαθών για την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Τσαντ που δεν έχουν πρόσβαση στη θάλασσα.[18].
38. Ως προς την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην περιφέρεια Littoral (Littoral Region), στην οποία βρίσκεται η πόλη Douala, τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, τη χρονική περίοδο 29.7.2024 – 27.7.2024, καταγράφηκαν 7 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 4 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Από αυτά, 3 καταγράφηκαν ως περιστατικά ταραχών/εξεγέρσεων (2 απώλειες) και 4 ως περιστατικά βίας κατά των αμάχων (2 απώλειες).[19] Σύμφωνα με τις ανωτέρω εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, οι συγκρούσεις στο πλαίσιο της αγγλόφωνης κρίσης δεν εκτείνονται στην πόλη της Douala.
39. Δεδομένου λοιπόν ότι ο πληθυσμός της πόλης Douala ανέρχεται σήμερα στους 4.203.000 κατοίκους[20] και από το σύνολο των ανωτέρω στοιχείων προκύπτει ότι στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι της πόλης Douala, δεν επικρατεί αδιακρίτως ασκούμενη βία, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο Αιτητής, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].
40. Ως προς τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή δεν προκύπτει οποιαδήποτε παράμετρος του προφίλ του, η οποία να επιτείνει με οποιοδήποτε τρόπο τον κίνδυνο που τυχόν αυτός διατρέχει ούτε και καθαυτό κάποιο στοιχείο του προφίλ του δίδει βάσιμο έρεισμα για δίωξή του.
41. Ειδικώς ως προς το θρησκευτικό του προφίλ ως χριστιανού δεν προκύπτει κάποιος κίνδυνος. Πηγές αναφέρουν πως στο Καμερούν, οι Χριστιανοί αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού, με περίπου το 70% να ανήκουν σε διάφορα χριστιανικά δόγματα. Ωστόσο, υπάρχουν περιοχές όπου οι Χριστιανοί αντιμετωπίζουν προκλήσεις. Στις βόρειες περιοχές, όπου κυριαρχεί το Ισλάμ, έχουν αναφερθεί περιστατικά κοινωνικών εντάσεων μεταξύ χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων. Επιπλέον, η παρουσία εξτρεμιστικών ομάδων, όπως η Μπόκο Χαράμ, έχει οδηγήσει σε επιθέσεις κατά χριστιανικών κοινοτήτων στα βόρεια σύνορα με τη Νιγηρία και όχι στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή. Παρά τις προκλήσεις αυτές, οι Χριστιανοί στο Καμερούν γενικά ασκούν τη θρησκεία τους ελεύθερα.[21]
42. Με δεδομένη τη μη αποδοχή του ισχυρισμού του περί διακριτικής μεταχείρισης και απειλών ένεκα του προφίλ του ως αγγλόφωνου, ούτε και από αυτήν την παράμετρο του προφίλ του, προκύπτει σύμφωνα με τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, σοβαρός κίνδυνος βλάβης για τον Αιτητή.
43. Καταλήγω, συνεπώς, ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθαυτός ούτε από τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται, επικουρικώς, η υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν τεκμηριώνει αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
44. Ειδικότερα, στην προκειμένη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν τεκμηρίωσε, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)] δεν προκύπτει ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].
45. Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο προσφεύγων, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή (βλ. άρθρο 19(2)(γ) απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43).
46. Ως προς τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή δεν προκύπτει οποιαδήποτε παράμετρος του προφίλ του, η οποία να επιτείνει με οποιοδήποτε τρόπο τον κίνδυνο που τυχόν αυτός διατρέχει ούτε και καθαυτό κάποιο στοιχείο του προφίλ του δίδει βάσιμο έρεισμα για δίωξή του.
47. Επικουρικώς, ακόμα και εάν ήθελε θεωρηθεί ότι ο τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή είναι η Kumba, ως προς την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στο Νοτιοδυτικό Καμερούν (Sud-Ouest) περιφέρεια στην οποία υπάγεται η πόλη Kumba, τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, στη διάρκεια ενός έτους και συγκεκριμένα μεταξύ 29.6.2024 και 27.6.2025 έλαβαν χώρα, συνολικά 444 περιστατικά, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 481 απώλειες. Εξ' αυτών των περιστατικών, τα 11 καταγράφηκαν ως διαμαρτυρίες χωρίς ανθρώπινες απώλειες, τα 13 ως ταραχές με 2 ανθρώπινες απώλειες, τα 14 ως εκρήξεις/απομακρυσμένη βία με 9 ανθρώπινες απώλειες, τα 161 ως μάχες με 383 ανθρώπινες απώλειες και τα 256 ως βία κατά αμάχων με 87 ανθρώπινες απώλειες. Πιο συγκεκριμένα, στην πόλη Kumba, σύμφωνα με την ίδια βάση για την ίδια προαναφερθείσα χρονική περίοδο έλαβαν χώρα, συνολικά 7 περιστατικά, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 8 απώλειες. Εξ' αυτών των περιστατικών, τα κωδικοποιούνται ως 2 ως μάχες (1 θάνατοι) και τα 7 ως βία κατά αμάχων (3 θάνατοι).[22]. Δεδομένου λοιπόν, ότι ο πληθυσμός της πόλης Kumba ανέρχεται σήμερα στους 144,268[23] κατοίκους, κρίνεται ότι η ένταση της βίας στην πόλη κινείται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα.
48. Επιπροσθέτως, δεδομένης της κατάστασης που επικρατεί στην Kumba και την ευρύτερη περιφέρεια αυτής, δέον να εξεταστούν τα επιμέρους συστατικά στοιχεία του άρθρου 19(2)(γ) και ειδικότερα, κατά πόσον συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο Αιτητής, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας της και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].
49. Σημειώνεται συναφώς ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».
50. Ως προς τον όρο διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη, το ΔΕΕ, διευκρίνισε ότι της έννοιας της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως, η σημασία και το περιεχόμενο των όρων αυτών πρέπει να καθορίζονται, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το σύνηθες νόημά τους στην καθημερινή γλώσσα, λαμβανομένου υπόψη του πλαισίου εντός του οποίου αυτοί χρησιμοποιούνται και των σκοπών που επιδιώκει η ρύθμιση στην οποία εντάσσονται (αποφάσεις της 22ας Δεκεμβρίου 2008, C‑549/07, Wallentin-Hermann, Συλλογή 2008, σ. I‑11061, σκέψη 17, και της 22ας Νοεμβρίου 2012, C‑119/12, Probst, σκέψη 20). Υπό το σύνηθες νόημά της στην καθημερινή γλώσσα, η έννοια της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως αφορά κατάσταση στην οποία οι τακτικές δυνάμεις ενός κράτους συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή στην οποία δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους. (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψεις 27 και 28).
51. Ακολούθως ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε ότι λαμβάνονται υπόψη «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (Βλ. C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
52. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
53. Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
54. Εν προκειμένω Δικαστήριο ανέτρεξε σε πρόσφατες και έγκυρες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στο Βορειοδυτικό Τμήμα του Καμερούν (βλ. ανωτέρω) και διαπίστωσε με βάση λοιπόν τα όσα καταγράφονται ανωτέρω, ότι στη πόλη Kumba, τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, λαμβάνει χώρα εσωτερική ένοπλη σύρραξη μεταξύ των δυνάμεων του στρατού της χώρας και των αποσχιστικών ομάδων που δρουν στη περιοχή. Επίσης οι εξωτερικές πηγές καταδεικνύουν ότι εκεί λαμβάνει χώρα αδιάκριτη βία (για τη έννοια της αδιάκριτης βίας η οποία επηρεάζει πρόσωπα ανεξαρτήτως των προσωπικών τους περιστάσεων, βλ. ανωτέρω Elgafaji, σκέψη 34 ΔΕΕ, Diakite, απόφαση ημερ.30/01/2014, C-285/12, παρ.), Ενόψει των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών τα οποία αναλύθηκαν ανωτέρω φρονώ ότι η προερχόμενη από την ένοπλη σύρραξη αδιάκριτη βία αγγίζει ένα μέτριο σχετικά επίπεδο, αν και δεν εξικνείται σε τέτοιο επίπεδο ώστε μόνη η παρουσία ενός αμάχου σε αυτή να αρκεί για στοιχειοθέτηση πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, ανεξαρτήτως προσωπικών περιστάσεων.
55. Ως προς τις περιστάσεις του Αιτητή αυτός έχει ευλόγως κοινωνικό υποστηρικτικό δίκτυο στην Kumba όπου μεγάλωσε και ανέπτυξε τις επαγγελματικές του δραστηριότητες, πρόκειται για ενήλικο άνδρα, υγιή, χωρίς σημεία ευαλωτότητας, ικανό προς εργασία και με προηγούμενη εργασιακή πείρα στη χώρα του. Ο Αιτητής έχει λάβει τη βασική εκπαίδευση στη χώρα του. Επιπρόσθετα, ο Αιτητής είναι εξοικειωμένος με την περιοχή, αλλά και του γεγονότος ότι βρισκόταν όλη τη ζωή του στο Νοτιοδυτικό Τμήμα της χώρας του, άρα σε θέση να γνωρίζει και να αξιολογεί επαρκώς τους κινδύνους.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ. Κ. ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] CGRS-CEDOCA - Office of the Commissioner General for Refugees and Stateless Persons (Belgium), COI unit: Cameroun; Régions anglophones : situation sécuritaire, 11 June 2025, p. 52
https://www.ecoi.net/en/file/local/2126261/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20250611.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.7.2025)
[2] Ο.π.
[3] CGRS-CEDOCA – Office of the Commissioner General for Refugees and Stateless Persons (Belgium), COI unit (Author): Cameroun; Situation sécuritaire liée au conflit anglophone, 16 October 2020 https://www.ecoi.net/en/file/local/2039864/coi_focus_cameroun._situation_securitaire_liee_au_conflit_anglophone_20201016.pdf(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.7.2025)
[4] ICG – International Crisis Group (Author): A Second Look at Cameroon’s Anglophone Special Status, 31 March 2023 https://www.ecoi.net/en/file/local/2090406/b188-cameroon-anglophone-special-status_1.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.7.2025)
[5] CGVS/CGRA (Belgium), ‘COI Focus CAMEROUN CRISE ANGLOPHONE: SITUATION SECURITAIRE’ (19.11.2021), p. 25-27, ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 26/08/2022, https://coi.euaa.europa.eu/administration/belgium/PLib/COI_Focus_Cameroun_Crise_anglophone_situation_s%C3%A9curitaire_%2020211119.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.7.2025)
[6] The Africa Report, Fleeing violence in Anglophone Cameroon, life in Douala is a different hardship, 20/04/2020, https://www.theafricareport.com/26446/fleeing-violence-in-anglophone-cameroon-life-in-douala-is-a-different-hardship/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.7.2025)
[7] Nouveaux droits de l'homme Cameroun (NDH-Cameroun). August 2018. La situation des anglophones au Cameroun. Sent to the Research Directorate by a representative, 9 August 2018 σε CGRS-CEDOCA – Office of the Commissioner General for Refugees and Stateless Persons (Belgium), COI unit (Author): Cameroun; Situation sécuritaire liée au conflit anglophone, 16 October 2020 https://www.ecoi.net/en/file/local/2039864/coi_focus_cameroun._situation_securitaire_liee_au_conflit_anglophone_20201016.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.7.2025)
[8] ICG – International Crisis Group (Author): Dialogue is Essential to Unite Cameroon’s Disparate Voices, 27 July 2018 https://www.ecoi.net/en/document/1440059.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.7.2025)
[9] USDOS, 2021 Trafficking in Persons Report: Cameroon, 1 July 2021, https://www.state.gov/reports/2021-trafficking-in-persons-report/cameroon/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8.7.2025)
[10] ICG – International Crisis Group (Author): Dialogue is Essential to Unite Cameroon’s Disparate Voices, 27 July 2018 https://www.ecoi.net/en/document/1440059.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 7/7/2025)
[11] ACAPS, Country analysis: Cameroon, https://www.acaps.org/en/countries/cameroon# (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 7.7.2025)
[12] ACAPS, Country analysis: Cameroon, https://www.acaps.org/en/countries/cameroon# (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 7.7.2025)
[13] Geneva Academy of International Humanitarian Law and Human Rights – RULAC: Rule of Law in Armed Conflicts, Non-international Armed Conflicts in Cameroon, Last updated: 12th January 2023, https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-cameroon (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 7.7.2025)
[14] WHO ,Douala, Cameroon, available at:https://www.who.int/initiatives/urban-governance-for-health-and-well-being/work-in-cities-douala-cameroon; Britannica, Douala, available at: https://www.britannica.com/place/Douala, (ημερομηνία πρόσβασης 7.7.2025)
[15] UN-Habitat, Douala Spatial Profile, 2024, available at: https://unhabitat.org/douala-spatial-profile-cameroon
[16] Crisisgroup, CrisisWatch 2023 - May Trends and June Alerts, Africa, Central Africa, p.1, διαθέσιμο σε https://www.crisisgroup.org/crisiswatch/june-alerts-and-may-trends-2023 (ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025)
[17] Voa News, Cameroon Separatists Stage Attack Near French-Speaking City of Douala, May 2023, διαθέσιμο σε www.voanews.com/a/cameroon-separatists-stage-attack-near-french-speaking-city-of-douala/7075202.html (ημερομηνία πρόσβασης 07/07/2025)
[18] Voa News, Cameroon Separatists Stage Attack Near French-Speaking City of Douala, May 2023, διαθέσιμο σε https://www.voanews.com/a/cameroon-separatists-stage-attack-near-french-speaking-city-of-douala/7075202.html, (ημερομηνία πρόσβασης 07/07/2025)
[19] Προσαρμοσμένη έρευνα στη βάση δεδομένων ACLED, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 7.7.2025)
[20] Douala Population, 2024, διαθέσιμο σε www.macrotrends.net/global-metrics/cities/20362/douala/population#google_vignette, (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 7.7.2024)
[21] USDOS - US Department of State: 2023 Report on International Religious Freedom: Cameroon, 26 June 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2111838.html; USDOS - US Department of State: 2023 Country Report on Human Rights Practices: Cameroon, 23 April 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2107637.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 7.7.2025)
[22] Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), ACLED Explorer, https://acleddata.com/explorer/ (Metric: Event Counts / Fatality Counts, Date range: 29.6.2024-26.6.2025, Region: Africa, Country: Cameroon, Admin: Sud-Ouest, Kumba
[23] Cameroon, Sud-Ouest, Kumba https://www.citypopulation.de/en/cameroon/cities/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης (9.7.2025)
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο