ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.:  2983/2023

23 Ιουλίου, 2025

[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

C.C.,

από Νιγηρία

Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω

Υπουργείου Εσωτερικών, Υπηρεσίας Ασύλου

 

 

Δικηγόροι για Αιτητή: Κ. Σάββα (κα) για Αγγελική Λαζάρου

Δικηγόρος για Καθ' ων η αίτηση: Α. Αναστασιάδη (κα) για E. Παραδεισιώτη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

Αιτητής παρών 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερ. 16.07.2023 με την οποίαν απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).

 

 

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Προτού  εξεταστούν  οι  εκατέρωθεν ισχυρισμοί, επιβάλλεται  η  σκιαγράφηση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου που κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας και σημειώθηκε ως Τεκμήριο 1 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»).

 

Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία, την οποίαν εγκατέλειψε στις 14.03.2022 και στις 18.03.2022 εισήλθε στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας περιοχές δια μέσου των μη ελεγχόμενων περιοχών υποβάλλοντας στις 28.04.2022 αίτηση για διεθνή προστασία. Στις 14.07.2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής αναφερόμενος και ως «ο Λειτουργός»), ο οποίος υπέβαλε στις 16.06.2023 Εισηγητική Έκθεση στον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενος την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε στις 16.07.2023 την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 04.08.2023, μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ίδιας ημερομηνίας. Την απόφαση αυτήν αμφισβητεί ο Αιτητής μέσω της υπό εξέταση προσφυγής του.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

 

Ο Αιτητής, μέσω της συνηγόρου του προέβαλε στα πλαίσια τόσο του εισαγωγικού δικογράφου της διαδικασίας όσο και της γραπτής του αγόρευσης πλείονες λόγους ακυρώσεως, τους οποίους ωστόσο απέσυρε κατά το στάδιο των Διευκρινίσεων και περιορίστηκε μόνο στην προώθηση των ισχυρισμών περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας.

 

Από την πλευρά τους οι Καθ΄ ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, υποβάλλοντας ότι αυτή λήφθηκε κατόπιν ενδελεχούς έρευνας όλων των σχετικών περιστατικών της υπόθεσης, εύλογα και εντός των ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας, εφαρμόζοντας το Νόμο και ότι αυτή είναι δεόντως αιτιολογημένη, υποστηρίζοντας καταληκτικά ότι ο Αιτητής δεν πληροί τις προϋποθέσεις για αναγνώριση του  ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ

 

Αναφορικά με τους εναπομείναντες λόγους ακυρώσεως περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, επισημαίνω ότι αυτοί προωθούνται με γενικότητα και αοριστία χωρίς οποιαδήποτε εξειδίκευση σε συνάρτηση με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης του Αιτητή, πολλώ μάλλον κατά τρόπο που να προκύπτει ο πυρήνας του αιτήματός του και να δικαιολογεί την αναγνώριση πρόσφυγα ή την απόδοση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου[1]. Πράττει δε τούτο, αντίθετα με τα όσα επιτάσσει ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962[2]. Έχει πλειστάκις λεχθεί και από το παρόν Δικαστήριο, με παραπομπή στη σχετική επί του θέματος νομολογία, ότι τα επίδικα θέματα στοιχειοθετούνται και προσδιορίζονται από τη δικογραφία[3], ενώ ξεκάθαρη είναι η απαίτηση για αιτιολόγηση των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως, ούτως ώστε αυτά να μπορούν να τύχουν εξέτασης από το Δικαστήριο[4]. Δεν αρκεί συνεπώς η γενικόλογη και αόριστη επιχειρηματολογία περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας χωρίς ταυτόχρονα την εξειδίκευση και αναφορά στα γεγονότα της συγκεκριμένης υπόθεσης και στη βάση ποιας συγκεκριμένης επιχειρηματολογίας προωθούνται οι συγκεκριμένοι λόγοι ακυρώσεως.  

 

Είναι διαχρονική η θέση της ημεδαπής νομολογίας ότι τα επίδικα θέματα στοιχειοθετούνται και προσδιορίζονται από τη δικογραφία[5], ενώ ξεκάθαρη είναι η απαίτηση για αιτιολόγηση των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως, ούτως ώστε αυτά να μπορούν να τύχουν εξέτασης από το Δικαστήριο[6]. Σχετική είναι και η απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Χριστοδουλίδης ν. Πανεπιστήμιο Κύπρου, ECLI:CY:AD: 2018:C344, όπου επισημάνθηκε ακριβώς ότι η γενικότητα με την οποίαν παρατηρείται η δικογράφηση των νομικών ισχυρισμών έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις και στην ουσία παρακωλύει την ορθή και σύννομη απονομή της δικαιοσύνης, διότι οι προσφεύγοντες καλυπτόμενοι πίσω από τη γενικότητα των ισχυρισμών τους, θεωρούν ότι δύνανται να εγείρουν οποιοδήποτε θέμα κατά τον τρόπο που επιθυμούν, αποπροσανατολίζοντας έτσι την υπόθεση από την ορθή της διάσταση, αλλά και με το Δικαστήριο να ασχολείται άνευ λόγου με σωρεία θεμάτων. Η έννοια του Κανονισμού 7 είναι η οριοθέτηση με λεπτομέρεια, (αυτή είναι η έννοια της λέξης «πλήρως»), ούτως ώστε τα επίδικα θέματα να περιορίζονται στα απολύτως αναγκαία, με τους διαδίκους να γνωρίζουν με ακρίβεια το λόγο που προωθείται η νομική εισήγηση, αλλά και το Δικαστήριο να ασχολείται μόνο με συγκεκριμένα ζητήματα και όχι με γενικότητες και αοριστολογίες. Σε διαφορετική περίπτωση θα παρεχόταν ευχέρεια για τη συζήτηση κάθε θέματος, με αποτέλεσμα τον εξοβελισμό των δικονομικών διατάξεων και του ρόλου τους στον καθορισμό των επίδικων θεμάτων και της διεξαγωγής της διοικητικής δίκης[7].

 

Αυτό που επίσης παρατηρείται είναι πως πέραν από γενικόλογους λόγους ακυρώσεως, ο Αιτητής δεν προβάλλει, στο πλαίσιο της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

Ανεξαρτήτως της ως άνω κατάληξης μου, ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο τόσο της νομιμότητας όσο και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν[8], θα προχωρήσω να εξετάσω την ουσία της υπόθεσης σε συνάρτηση και με τους ισχυρισμούς περί έλλειψης δέουσας έρευνας και ανεπαρκούς αιτιολογίας.

 

Επί της ουσίας της υπόθεσης σε συνάρτηση και με την κατ' ισχυρισμό έλλειψη δέουσας έρευνας και ανεπαρκούς αιτιολογίας

 

Αναφορικά με τη θέση του Αιτητή, ως αυτή προωθείται με την κατ' ισχυρισμό  έλλειψη δέουσας έρευνας και ανεπαρκούς αιτιολογίας -ισχυρισμούς τους οποίους θα συνεξετάσω λόγω της συνάφειάς τους- επισημαίνεται ότι, το Δικαστήριο στα πλαίσια ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης, ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντας οργάνου και διαφέρουν κατά περίπτωση (Βλ. απόφαση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU v Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 01.02.2010).

 

Όσον αφορά την αιτιολογία των διοικητικών πράξεων, σχετικό είναι το μέρος V του Ν. 158(Ι)/1999, όπου σύμφωνα με το άρθρο 26(2) του εν λόγω νόμου: «Η μορφή και η έκταση της επιβαλλόμενης αιτιολογίας ποικίλλουν ανάλογα με το θέμα που πραγματεύεται η πράξη και τις συνθήκες που την περιβάλλουν.», ενώ σύμφωνα με το άρθρο 28(1) του ιδίου νόμου: «Η αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης πρέπει να είναι σαφής, ώστε να μην αφήνει αμφιβολίες ως προς το ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος που οδήγησε το διοικητικό όργανο στη λήψη της απόφασης.» και τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 29 του πιο πάνω νόμου: «Ανεξάρτητα από οποιαδήποτε διάταξη οποιουδήποτε νόμου, η αιτιολογία μιας πράξης μπορεί να συμπληρωθεί ή να αναπληρωθεί από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου όπως και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας.».

 

Προτού προχωρήσω στην αξιολόγηση των ανωτέρω, θεωρώ κρίσιμο να αναφερθούν καταρχήν οι ισχυρισμοί του Αιτητή ως αυτοί προωθήθηκαν κατά την όλη διοικητική διαδικασία, καθώς και κατά τη διαδικασία ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου:

 

Ειδικότερα, παρατηρώ ότι ο Αιτητής κατά την υποβολή της αίτησής του για διεθνή προστασία δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, λόγω της διακοινοτική διαμάχης για μια έκταση γης μεταξύ των κοινοτήτων Ezza και Effium, η οποία εκδηλώθηκε τον Ιανουάριο του 2021 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ως ο ίδιος κατέγραψε, δέχθηκε απειλές κατά της ζωής του, ενώ είχε στοχοποιηθεί από οργανωμένη ομάδα (group of mafias), η οποία τον αναζητούσε προκειμένου να τον βλάψει, θεωρώντας τον ως μέλος εκείνων που χρηματοδοτούν τη διαμάχη. Κατέγραψε επιπλέον, ότι υπέστη σημαντικές απώλειες, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται ο θάνατος του πατέρα και του αδελφού του, η απώλεια της γης και της κατοικίας του, καθώς και του καταστήματός του, το οποίο καταστράφηκε από μέλη της κοινότητας Effium. Τέλος, κατέφυγε στην εκκλησία, όπου έλαβε χρηματική και άλλη υποστήριξη, που του επέτρεψε να μεταβεί στην Κύπρο με σκοπό την υποβολή αιτήματος για διεθνή προστασία (βλ. ερυθρό 1 του Δ.Φ).

 

Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής ανέφερε σχετικά με το προσωπικό του προφίλ ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στο χωριό Onunworie Ekka της πόλης Ezza, της τοπικής αρχής Ezza North, της πολιτείας Ebonyi της Νιγηρίας. Δήλωσε Χριστιανός Καθολικός στο θρήσκευμα, καθώς και ότι μιλάει την αγγλική γλώσσα και τις διαλέκτους Igbo και Iza. Αναφορικά με την οικογενειακή του κατάσταση, δήλωσε άγαμος, ενώ ως προς την οικογένειά του ανέφερε ότι δεν έχει κανέναν στη Νιγηρία, καθώς ο πατέρας του και ο αδελφός του απεβίωσαν στις 10 Μαρτίου 2021, κατά τη διάρκεια της δικοινοτικής κρίσης. Όσον αφορά το μορφωτικό του επίπεδο, ολοκλήρωσε, ως δήλωσε, την τριτοβάθμια εκπαίδευση και είναι κάτοχος πτυχίου οικονομικών, ενώ σε σχέση με την εργασιακή του εμπειρία ανέφερε ότι πωλούσε εξαρτήματα μοτοσυκλετών στην αγορά Effium (Effium market) για περίοδο έξι (6) ετών.

 

Αναφορικά με την ουσία του αιτήματός του, Ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι ο λόγος που τον ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του σχετίζεται με τον διακοινοτικό πόλεμο και την κρίση που ξέσπασαν τον Ιανουάριο του 2021. Όπως ανέφερε, λίγους μήνες αργότερα ο πατέρας και ο αδελφός του σκοτώθηκαν, το οικογενειακό του σπίτι καταστράφηκε, ενώ το κατάστημά του πυρπολήθηκε από πολεμιστές της κοινότητας Effium. Επισήμανε ότι στον τόπο καταγωγής του, σε περιόδους κοινοτικών συγκρούσεων, όποιος δεν εντάσσεται ενεργά στην ομάδα που μάχεται για την προστασία της γης και της περιουσίας της κοινότητας θεωρείται αυτομάτως ύποπτος για συνεργασία ή χορηγία της αντίπαλης πλευράς. Ως εκ τούτου, η κοινότητα απαιτεί από τα μέλη της να συμβάλλουν στην προμήθεια πολεμικού εξοπλισμού και τροφίμων για τη συνέχιση των συγκρούσεων.

 

Ο Αιτητής υποστήριξε ότι, λόγω του χριστιανικού του θρησκεύματος και επειδή είχε χάσει τα πάντα, βρέθηκε ξαφνικά χωρίς οικονομικούς πόρους. Ανέφερε επίσης ότι, τον Ιανουάριο του 2021, η καθολική εκκλησία στην περιοχή του πυρπολήθηκε από μέλη της κοινότητας Effium, ενώ τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, ιερέας συνελήφθη από τον κυβερνήτη της πολιτείας Ebonyi με την κατηγορία ότι επισκεπτόταν κρατούμενους και χρηματοδοτούσε τις συγκρούσεις.

 

Περαιτέρω, ανέφερε ότι τον Μάιο του ίδιου έτους δέχθηκε προσωπική επίθεση από τους κατ’ ισχυρισμόν διώκτες του στην πολιτεία Delta και, κατά την προσπάθεια διαφυγής του, αιχμαλωτίστηκε από μέλη της κοινότητας Effium. Κατόπιν τούτου, κατέφυγε στην Abuja, όπου, όπως ισχυρίστηκε, δέχθηκε απειλές κατά της ζωής του. Μετά από μία εβδομάδα, μετέβη στην πολιτεία Lagos, όπου βρήκε προσωρινό καταφύγιο σε εκκλησία, προτού αναχωρήσει από τη χώρα καταγωγής του (βλ. ερ. 16 του Δ.Φ.).

Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, δεν υπήρξε άλλος λόγος που να τον ώθησε να πάρει την απόφαση να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του.

 

Στο πλαίσιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων και κληθείς να παράσχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την προέλευση των απειλών που, κατά τους ισχυρισμούς του, δέχθηκε, ο Αιτητής ανέφερε ότι προέρχονταν από μέλη της κοινότητας Effium. Ειδικότερα, δήλωσε ότι έλαβε τηλεφωνικές απειλές σε τέσσερις διαφορετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες οι φερόμενοι δράστες τού είπαν ότι γνωρίζουν πού διαμένει και ότι θα τον σκοτώσουν, λόγω της κτηματικής διαμάχης στην οποία εμπλέκεται η κοινότητά του. Σύμφωνα με τον ίδιο, η τελευταία απειλή έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 2021 (ερ. 13 του Δ.Φ.)

 

Ερωτηθείς σχετικά με τα μέτρα που έλαβε για να προστατεύσει τον εαυτό του από τις απειλές των κατ’ ισχυρισμόν διωκτών του, απάντησε ότι μετεγκαταστάθηκε στην πολιτεία Lagos, όπου ντυνόταν με γυναικεία αμφίεση και επισκεπτόταν την εκκλησία. Σε μεταγενέστερη επανάληψη της ίδιας ερώτησης, απάντησε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του (ερ. 14/9Χ & 13/9Χ του Δ.Φ.).

 

Ερωτηθείς ως προς το τι θεωρεί ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ο Αιτητής υποστήριξε ότι η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο (βλ. ερυθρά 12/1Χ του Δ.Φ.).

 

Η αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή από τους Καθ' ων η αίτηση

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση που διενεργήθηκε, επί των όσων ο Αιτητής παρέθεσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, από τον Λειτουργό ασύλου, παρατηρώ τα ακόλουθα:  

 

Κατά την αξιολόγηση της αίτησης ασύλου του Αιτητή, ο Λειτουργός εντόπισε και εξέτασε συνολικά δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς: Ο πρώτος ισχυρισμός αφορούσε την ταυτότητα, το προφίλ και τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, ισχυρισμός ο οποίος έγινε αποδεκτός από τον Λειτουργό ασύλου καθώς, ως κρίθηκε, στοιχειοθετήθηκε η εσωτερική και η εξωτερική του αξιοπιστία.

 

Ο δεύτερος ισχυρισμός αφορούσε τον φερόμενο φόβο δίωξής του από την αντίπαλη κοινότητα Effium, λόγω της συμμετοχής ή συνδρομής του στις διαμάχες υπέρ της δικής του κοινότητας. Ειδικότερα, ο Λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παράσχει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες, ενώ στις δηλώσεις του εντοπίστηκαν ασάφειες, αντιφάσεις και γενικολογίες. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ότι ο Αιτητής υπήρξε αόριστος ως προς το πώς ξεκίνησε η κοινοτική διαμάχη, περιοριζόμενος να αναφέρει ασαφώς ότι πρόκειται για «πολιτικό ζήτημα» («is a political matter»), μολονότι το εν λόγω γεγονός αποτελεί, κατά τους ισχυρισμούς του, τη γενεσιουργό αιτία της φερόμενης δίωξής του. Παρόμοια ασάφεια και έλλειψη ευλογοφάνειας διαπιστώθηκε και στην απάντησή του αναφορικά με τον λόγο για τον οποίο όφειλε να συνεισφέρει στον πόλεμο, καθώς ανέφερε ότι, σε περίπτωση μη χρηματοδότησης της διαμάχης, δεν του παραχωρείται γη. Επιπλέον, ο Λειτουργός επεσήμανε ότι οι απαντήσεις του Αιτητή ως προς τον τρόπο με τον οποίο εντοπίστηκε από τους φερόμενους διώκτες του (βλ. ερ. 14 Δ.Φ.), καθώς και ως προς τον τρόπο διαφυγής του —τον οποίο απέδωσε σε «γούρια» που του δόθηκαν από τοπικό ιατρό— ήταν γενικόλογες και στερούνταν βάσιμης τεκμηρίωσης. Σχετικά με τις ισχυριζόμενες απειλές, ο Αιτητής ανέφερε ότι απειλήθηκε τηλεφωνικά τέσσερις φορές, με την τελευταία τον Ιούνιο του 2021, και επιβεβαίωσε ότι από τον Μάιο του 2021 έως και τον Μάρτιο του 2023, οπότε και αναχώρησε από τη χώρα καταγωγής του, δεν υπήρξε κανένα συμβάν εις βάρος του. Στην παρατήρηση αυτή, ισχυρίστηκε ότι δεν κυκλοφορούσε και μεταμφιεζόταν, πλην όμως ο Λειτουργός εντόπισε αντίφαση με προηγούμενη δήλωσή του, κατά την οποία ανέφερε ότι «είναι διαβολικοί», «πουθενά δεν μπορείς να κρυφτείς» και «πάντα σε ακολουθούν». Περαιτέρω, σε ερώτηση σχετικά με το τι ενδέχεται να του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα του, απάντησε αόριστα, περιοριζόμενος να δηλώσει ότι «έχουν πληροφορίες» και ότι «η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο», ενώ επανέλαβε δύο φορές ότι δεν μπορεί να παραμείνει στη Νιγηρία, διότι δεν έχει κανένα συγγενικό πρόσωπο εκεί. Ο Λειτουργός κατέληξε ότι ο φόβος δίωξης που προβάλλεται από τον Αιτητή δεν κρίνεται επαρκώς σοβαρός, ούτε ως προς τη φύση του ούτε ως προς την πιθανότητα επανάληψής του, καθώς κατά την πολύμηνη παραμονή του στη χώρα του μετά τα φερόμενα περιστατικά δεν υπέστη καμία ενέργεια που να συνιστά δίωξη, ούτε από τα λεγόμενά του προκύπτει ότι υπέστη οποιαδήποτε μεταχείριση ικανή να θεμελιώσει ανάγκη διεθνούς προστασίας.

 

Όσον αφορά την αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του ο Λειτουργός έκρινε πως τα όσα ο Αιτητής ανέφερε στη συνέντευξή του αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματός του και δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν την οποιαδήποτε ανάλυση των εν λόγω δεδομένων μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης. Κατά συνέπεια, ο άνω ισχυρισμός απορρίπτεται.

 

Εν συνεχεία, ο Λειτουργός προχώρησε σε εκτίμηση του μελλοντοστραφούς κινδύνου του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία στη βάση του μόνου αποδεκτού ισχυρισμού. Κατά την εκτίμηση αυτή, ο Λειτουργός κατέληξε ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής θα κινδυνεύσει με δίωξη ή με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης. Ως προς την κατάσταση ασφαλείας στο τόπο καταγωγής και διαμονής του Aιτητή, παρατέθηκαν πληροφορίες από την ετήσια επισκόπηση του οργανισμού της EUAA για το έτος 2021, σχετικά με την καταγραφή κοινοτικών συγκρούσεων στη πολιτεία Ebonyi, και στη συνέχεια για τα περιστατικά ασφαλείας κατά τη διάρκεια του έτους 2020, καταλήγοντας πως με βάση τις πληροφορίες αυτές διαφαίνεται πως στην εν λόγω πολιτεία δεν παρατηρούνται συνθήκες ενόπλων συγκρούσεων.

 

Κατά τη Νομική Ανάλυση, ο Λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς του πρόσφυγα σύμφωνα με το Άρθρο 1Α 2 της συνθήκης της Γενεύης και του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 αφού δεν συνέτρεχαν στο πρόσωπο του Αιτητή τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του. Όσον αφορά την υπαγωγή του στο καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας ο Λειτουργός ανέφερε ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 19 (2) (α), (β) και (γ) του περί Προσφύγων Νόμου 2000 καθώς ο Αιτητής εάν επέστρεφε στη χώρα καταγωγής του δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο θανατική ποινή ή εκτέλεση σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (α) ή να υφίστατο βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (β).  Κρίθηκε περαιτέρω αναφορικά με το άρθρο 19 (2) (γ), ότι ο Αιτητής επιστρέφοντας στη χώρα καταγωγής του δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτής άσκησης βίας σε συνθήκες ένοπλης σύρραξης  (βλ. ερ. 51-50 του Δ.Φ)

 

Η εκτίμηση του Δικαστηρίου

 

Αξιολογώντας λοιπόν τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Εισηγητική Έκθεση του Λειτουργού, όσο και τους λοιπούς ισχυρισμούς του Αιτητή ως αυτοί παρουσιάστηκαν τόσο κατά την διοικητική διαδικασία όσο και κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:

 

Καταρχάς, συμφωνώ και συντάσσομαι με την κρίση των Καθ' ων η αίτηση ως προς την αξιοπιστία του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού τον οποίον και αποδέχομαι. 

 

Αναφορικά με το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή, ήτοι τον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης από την αντίπαλη κοινότητα Effium λόγω του ότι βοηθούσε στις διαμάχες της κοινότητας του, συντάσσομαι με το συμπέρασμα του Λειτουργού σχετικά με την απουσία εσωτερικής αξιοπιστίας καθώς παρατηρούνται σημαντικά ελλείμματα εσωτερικής συνοχής και επαρκούς αιτιολόγησης των κρίσιμων πραγματικών περιστατικών.

 

Κατόπιν προσεκτικής μελέτης των δηλώσεων του Αιτητή κατά τη διάρκεια της προσωπικής του συνέντευξης, καθώς και της σχετικής αιτιολογίας της απορριπτικής απόφασης ως αυτή παρατίθεται στην εισηγητική έκθεση του Λειτουργού, εντοπίζονται πρόσθετα ζητήματα που ενισχύουν την αμφισβήτηση της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του Αιτητή, πέραν αυτών που ήδη καταγράφηκαν στην εισηγητική έκθεση.

 

Καταρχάς, παρατηρείται ότι, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Αιτητής, σε επανειλημμένες ερωτήσεις του Λειτουργού αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο φερόταν να εντοπίζεται από τους διώκτες του, είτε όταν βρισκόταν στην πολιτεία Delta είτε στην Abuja, παρείχε απαντήσεις αόριστες και ασαφείς. Συγκεκριμένα, επαναλάμβανε ότι τα πρόσωπα αυτά είναι «διαβολικά» και ότι μπορούν να εντοπίσουν κάποιον οπουδήποτε («they were very diabolic», «they trace you»), χωρίς ωστόσο να προσκομίσει επαρκείς εξηγήσεις ή παραδείγματα που να τεκμηριώνουν τις εν λόγω δηλώσεις. Όπως ο ίδιος ανέφερε, τελευταίος τόπος διαμονής του πριν την αναχώρησή του από τη χώρα καταγωγής του ήταν η πολιτεία Lagos, στην οποία διέφυγε για λόγους προστασίας και παρέμεινε για διάστημα δέκα μηνών (βλ. ερ. 17/3X). Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, δεν καταγράφεται οποιοδήποτε περιστατικό δίωξης ή αναζήτησής του από τα φερόμενα ως διώκοντα πρόσωπα. Αντιθέτως, ο ίδιος δήλωσε ότι, στο πλαίσιο αυτοπροστασίας, ντυνόταν με γυναικεία αμφίεση και επισκεπτόταν την εκκλησία (βλ. ερ. 13/11X). Η πρακτική αυτή, όμως, δεν τεκμηριώνεται ως λογικά αναμενόμενη ή αποτελεσματική μορφή προστασίας έναντι των υποτιθέμενων διωκτών του, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά τον δείκτη αξιοπιστίας των σχετικών ισχυρισμών του.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, διαπιστώνεται ότι ορισμένες δηλώσεις του Αιτητή παρουσιάζουν επιφανειακή συνάφεια με ευρύτερα γεγονότα που καταγράφονται σε εξωτερικές πηγές, πλην όμως παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις ως προς τις λεπτομέρειες, την ακρίβεια και τον τρόπο παρουσίασής τους, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την εξωτερική αξιοπιστία των συγκεκριμένων ισχυρισμών του.

Ειδικότερα, όσον αφορά την αναφορά του περί καταστροφής καθολικής εκκλησίας από μέλη της κοινότητας Effium, αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των επιθέσεων κατά εκκλησιών στη Νιγηρία από τον Ιανουάριο του 2021, όπως καταγράφεται σε έκθεση του Ιουνίου 2021. ^[9] Ωστόσο, η συγκεκριμένη αναφορά του Αιτητή δεν τεκμηριώνεται με σαφήνεια ως προς τον τόπο και τον χρόνο του περιστατικού.

Αντίστοιχα, σχετικά με τη σύλληψη ιερέα, ο Αιτητής αποδίδει το γεγονός σε επίσκεψη του ιερέα σε κρατουμένους και στη φερόμενη οικονομική του ενίσχυση προς την κρίση. Όμως, σύμφωνα με δημοσιευμένο άρθρο του οργανισμού Premium Times, ο εν λόγω ιερέας, Timothy Ngwuta, συνελήφθη με κατηγορίες που αφορούσαν βαριά ποινικά αδικήματα, μεταξύ των οποίων απαγωγή, επίθεση και ανθρωποκτονία αστυνομικών, καθώς και ενεργή εμπλοκή στον ενδοκοινοτικό ένοπλο ανταγωνισμό.^[10] Η σημαντική αυτή απόκλιση ως προς τη φύση και το πλαίσιο της σύλληψης αποδυναμώνει την ακρίβεια των ισχυρισμών του Αιτητή.

 

Περαιτέρω, το Δικαστήριο έλαβε υπόψη του τα πορίσματα ενδελεχούς έρευνας σχετικά με τις δια-κοινοτικές συγκρούσεις στη Νιγηρία, και ειδικότερα μεταξύ των κοινοτήτων Effium και Ezza-Effium. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Political Economy^[11] του Πανεπιστημίου της Νιγηρίας, η διαχείριση της γης αποτελεί βασικό παράγοντα πρόκλησης βίας στην Πολιτεία Ebonyi. Τονίζεται ότι η γη θεωρείται από μέλη των κοινοτήτων της φυλής Igbo ως στοιχείο με βαθιά υλική και πνευματική σημασία, για την υπεράσπιση της οποίας αξίζει, κατά την αντίληψή τους, ακόμη και να πεθάνει κανείς. ^[12]  Η περιορισμένη διαθεσιμότητα γης, σε συνδυασμό με την πληθυσμιακή πίεση, εντείνει τον ανταγωνισμό και οδηγεί σε συγκρούσεις.^[13]  Παράλληλα, αναγνωρίζεται ότι αν και τα υλικά συμφέροντα συνιστούν τις άμεσες αιτίες, οι συγκρούσεις αυτές ενισχύονται από την ανάπτυξη ταυτοτήτων και συλλογικών νοοτροπιών που τις περιπλέκουν περαιτέρω. ^[14]

 

Σε άλλη μελέτη εξετάζεται ο διακοινοτικός πόλεμος και η ανθρώπινη ασφάλεια στις κοινότητες Effium και Ezza-Effium, στην Πολιτεία Ebonyi, όπου αναφέρονται τα εξής:

 

·         Οι κοινότητες Effium και Ezza-Effium ζούσαν ειρηνικά επί πολλές δεκαετίες, από την εποχή των Περιφερειών Ανατολής, Anambra, Enugu έως την Πολιτεία Ebonyi, που ιδρύθηκε το 1976 υπό τη στρατιωτική διοίκηση του υποστράτηγου Sunny Abacha.[15] Οι Effium, αρχικά γνωστοί ως Uffiom, κατάγονται από το Βασίλειο Ukelle της Πολιτείας Cross River, ενώ η κοινότητά τους βρίσκεται στη Δημοτική Ενότητα Ohaukwu της Πολιτείας Ebonyi.[16]

 

·         Οι Ezza-Effium είναι πολεμιστές από την κοινότητα Ezza, οι οποίοι προσέφεραν βοήθεια στους Effium σε συγκρούσεις με τις κοινότητες Izzi και Ngbo.[17] Σύμφωνα με ιστορική συμφωνία, οι Ezza συμφώνησαν να στηρίξουν τους Effium στον πόλεμο, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα τμήμα γης από τους Effium.[18] Η συμφωνία αυτή, που υπογράφηκε συμβολικά με τη φύτευση του δέντρου «ogbu» ως σύμβολο ειρήνης, διακόπηκε το 2021 λόγω τοπικής διαμάχης για ηγεσία στον σταθμό λεωφορείων Effium.[19]

 

·         Η έκρηξη του διακοινοτικού πολέμου προκάλεσε απώλειες ανθρώπινων ζωών, καθώς και καταστροφή πολύτιμων αγαθών και περιουσιών στην εν λόγω κοινότητα.[20] Να σημειωθεί ότι προϋπήρχαν επίσης διαφωνίες ως προς την κυριότητα της γης, με τους Effium να κατηγορούν τους Ezza για παράνομη εισβολή και τους Ezza να ισχυρίζονται ότι οι Effium είναι εισβολείς στην Πολιτεία Ebonyi.[21]

 

Περαιτέρω, σύμφωνα με τις πληροφορίες του οδηγού "EASO Country Guidance Nigeria", αναφορικά με τις κοινοτικές συγκρούσεις και διαμάχες στην Πολιτεία Ebonyi, διαπιστώνονται τα εξής:

 

·         Το 2020, η πολιτεία Ebonyi βίωσε πολλές κοινοτικές συγκρούσεις που σχετίζονταν με τις συγκρούσεις για τη γη και τους πόρους της.[22] Οι κύριοι παράγοντες ασφαλείας ήταν αιρέσεις, άγνωστοι ένοπλοι, αστυνομικές υπηρεσίες και κτηνοτρόφοι και αγρότες. Το 2020, εξαιτίας κοινοτικών αντιπαραθέσεων, οι κάτοικοι φέρονται να δέχθηκαν προπηλακισμούς, να απήχθησαν, να σκοτώθηκαν, να αποκεφαλίστηκαν ή να εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους.[23]

 

·         Επιπλέον, τα χωριά εκκενώθηκαν από τους κατοίκους τους από φόβο μήπως δολοφονηθούν από ένοπλες συμμορίες πολιτοφυλάκων και σε επιθέσεις καταστράφηκαν σπίτια και περιουσίες.[24] Ωστόσο, δεν μπόρεσαν να ανευρεθούν πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των εκτοπισθέντων που σχετίζονται με τις συγκρούσεις και τον αριθμό των επαναπατρισθέντων στην πολιτεία Ebonyi.[25]

 

Τέλος, το Δικαστήριο διεξήγαγε έρευνα σε πρόσφατες πηγές, από τις οποίες εντοπίστηκαν τα εξής:

·         Ο κυβερνήτης της πολιτείας Ebonyi, Francis Nwifuru, υπέγραψε νόμο για τη δημιουργία πέντε νέων αυτόνομων κοινοτήτων στην περιοχή Effium — τρεις για τους αυτόχθονες Effium και δύο για τους Ezza της ίδιας περιοχής.[26] Οι κοινότητες αυτές βρίσκονται στον Τοπικό Δήμο Ohaukwu και η δημιουργία τους αποτελεί ένα βήμα προς τον τερματισμό της μακροχρόνιας κοινοτικής κρίσης στην περιοχή.[27]

 

·         Το άρθρο επαναλαμβάνει το γεγονός ότι οι φυλές Ezza-Effium και Effium βρίσκονται σε πόλεμο από τον Ιανουάριο του 2021, με αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινων ζωών και την καταστροφή περιουσιών αξίας δισεκατομμυρίων Naira.[28]

 

Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι, μολονότι ορισμένοι ισχυρισμοί του Αιτητή εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο γεγονότων που επιβεβαιώνονται από εξωτερικές πηγές, εντούτοις παρουσιάζονται σημαντικές αποκλίσεις ως προς τη χρονική τοποθέτηση, τη φύση και τις λεπτομέρειες των γεγονότων, οι οποίες πλήττουν την εξωτερική αξιοπιστία των ισχυρισμών του. Οι γενικές αναφορές σε πράξεις βίας και διακοινοτικές συγκρούσεις στην Πολιτεία Ebonyi επιβεβαιώνονται από πληθώρα πηγών, πλην όμως τα επί μέρους περιστατικά που επικαλείται ο Αιτητής είτε δεν τεκμηριώνονται επαρκώς είτε αποδίδονται με τρόπο που παρεκκλίνει ουσιωδώς από την καταγραφή τους σε αξιόπιστα εξωτερικά δεδομένα. Ως εκ τούτου, η αξιολόγηση του ισχυρισμού του περί δίωξης από την κοινότητα Effium κρίνεται ως περιορισμένης εξωτερικής αξιοπιστίας και συνυπολογίζοντας και την έλλειψη εσωτερικής αξιοπιστίας, ο δεύτερος αυτός ισχυρισμός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός και απορρίπτεται.

 

Έχοντας πλέον αξιολογήσει τα αποδεικτικά στοιχεία που έχω ενώπιόν μου και εξακριβώσει τα πραγματικά περιστατικά που περιβάλλουν την υπό εξέταση υπόθεση, προχωρώ στη νομική αξιολόγηση των προϋποθέσεων χορήγησης διεθνούς προστασίας και κατά πόσο αυτές πληρούνται στην υπό εξέταση υπόθεση, λαμβάνοντας υπόψη τους αποδεκτούς ουσιώδεις ισχυρισμούς.

 

Χρήσιμη είναι η επαναφορά στην μνήμη των προνοιών του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου δυνάμει του οποίου: 

 

«3.-(1) Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής, ή πρόσωπο, που δεν έχει ιθαγένεια, το οποίο, ενώ είναι εκτός της χώρας της προηγούμενης συνήθους διαμονής του ως αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων, δεν είναι σε θέση ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο να επιστρέψει σ' αυτή και στο οποίο δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 5».

 

Υπό το φως των προλεχθέντων και των ισχυρισμών του Αιτητή που έχουν γίνει αποδεκτοί από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δε δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Ως εκ τούτου, απομένει να εξεταστεί το κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να υπαχθεί ο Αιτητής στο καθεστώς της επικουρικής προστασίας, ή αλλιώς συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική μας νομοθεσία. Ειδικότερα, το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου διαλαμβάνει ότι:  

«19.-(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής».

 

Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :

 

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

 

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

 

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.

 

Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Εξέτασης συνεπώς χρήζει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2).

 

Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά με την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεσήμανε στην απόφαση του CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland[29] ότι συνιστούν:

 

«(...) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» 

(βλ. σκέψη 43 της απόφασης)

 

Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του Sufi and Elmι[30], αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

Όπως επίσης διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji ν 

Staatssecretaris van Justitie[31]: 

 

 «33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.

 

34.  Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.

 

35.  Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.

 

36. Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται  από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».

 37. Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.

 

38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.

 

39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».

Στη βάση της ως άνω νομολογίας, προς τον σκοπό εξέτασης των προϋποθέσεων που διαλαμβάνει το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ως αυτός ενσωματώνει το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[32] και λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από την πρωτοβάθμια εξέταση της αίτησης του Αιτητή, προχώρησα σε έρευνα σε διεθνείς πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πολιτεία Ebonyi της Νιγηρίας, όπου ευλόγως αναμένεται να επιστρέψει. Από την έρευνα αυτή, προέκυψαν τα ακόλουθα:

·         Σύμφωνα με το RULAC, μια πρωτοβουλία της Ακαδημίας της Γενεύης για την καταγραφή των ενόπλων συγκρούσεων σε διεθνές επίπεδο, η Νιγηρία εμπλέκεται σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και του Ισλαμικού Κράτους στην επαρχία της Δυτικής Αφρικής (ISWAP). Επιπλέον, υπάρχει μια μη-διεθνής ένοπλη σύρραξη μεταξύ των ISWAP και Boko Haram. Από το 2014, η Πολυεθνική Κοινή Ομάδα Εργασίας -η οποία περιλαμβάνει στρατεύματα από το Καμερούν, το Τσαντ, το Νίγηρα, το Μπενίν και τη Νιγηρία- έχει παρέμβει στη σύγκρουση προς υποστήριξη της νιγηριανής κυβέρνησης, αφήνοντας έτσι αμετάβλητο τον χαρακτηρισμό της κατάστασης ως μη διεθνούς.[33]

 

·         Σύμφωνα με την ανάλυση του επιπέδου επικινδυνότητας της Νιγηρίας, η ιστοσελίδα Crisis 24, αναφέρει ότι η Νιγηρία αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις σε θέματα ασφάλειας. Οι κοινωνικές και εργατικές αναταραχές είναι συχνό φαινόμενο, το οποίο εκδηλώνεται με διαμαρτυρίες στους δρόμους και απεργίες στα κύρια αστικά κέντρα. Επίσης, παρουσιάζονται κοινοτικές διενέξεις και/ή συγκρούσεις που έχουν στο επίκεντρο τους πόρους (resource-based) στις αγροτικές περιοχές. Η απουσία μιας ολοκληρωμένης σφαιρικής λύσης στα ζητήματα που άπτονται της κτηνοτροφίας (pastoralist conflict) έχει τροφοδοτήσει τη βία στην κυρίως γεωργική Μέση Ζώνη (agricultural Middle Belt), στο παρασκήνιο εθνοπολιτικών εντάσεων. Εν τω μεταξύ, οι ισλαμιστικές εξεγέρσεις που πηγάζουν από τις ομάδες Boko Haram και Ισλαμικό Κράτος (Islamic State in West Africa Province/ISWAP) συνεχίζουν να αποτελούν μια διαρκή, αν και γεωγραφικά περιορισμένη, απειλή στην απομακρυσμένη βορειοανατολική περιοχή της Νιγηρίας και στις συνοριακές περιοχές με γειτονικές χώρες.[34] 

 

·         Σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα της βάσης δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έργο τη συλλογή, ανάλυση και χαρτογράφηση δεδομένων σχετικά με τις ημερομηνίες, τους δρώντες, τις τοποθεσίες, τους θανάτους και τους τύπους όλων των καταγεγραμμένων γεγονότων πολιτικής βίας και διαμαρτυρίας σε παγκόσμια κλίμακα, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 13.07.2024 - 11.07.2025 σημειώθηκαν στην πολιτεία Ebonyi συνολικά 46 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 73 ανθρώπινες απώλειες. Εξ' αυτών, τα 9 καταχωρίστηκαν ως μάχες (13 απώλειες), τα 21 ως βία κατά αμάχων (48 απώλειες) τα 7 ως εξεγέρσεις (12 απώλειες), τα 9 ως διαμαρτυρίες (0 απώλειες), ενώ δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά εκρήξεων / απομακρυσμένης βίας.[35] Σημειωτέον δε, ότι ο πληθυσμός της πολιτείας Ebonyi καταγράφεται στους 3.242.500 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση του 2022[36].

Αποτιμώντας τα προαναφερόμενα δεδομένα, δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης, στον τελευταίο τόπο διαμονής του και ως εκ τούτου δεν διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άντρας, υγιής, μορφωμένος, πλήρως ικανός προς εργασία και με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας. Ο Αιτητής δεν έχει θέσει οποιαδήποτε ατομικά χαρακτηριστικά στην ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, που να υποδηλώνουν ότι μπορεί να έχει τεθεί με οποιονδήποτε τρόπο σε δυσμενή θέση ή σε κίνδυνο δίωξης ή βλάβης.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Καταληκτικά, λαμβάνω υπόψη μου ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Νιγηρία), συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν ορισθεί ως ασφαλείς χώρες ιθαγένειας σύμφωνα με το πρόσφατο Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 30.05.2025 (Κ.Δ.Π. 145/2025), χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς ή στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας καταγωγής. Ο κατάλογος των ασφαλών χωρών ιθαγένειας καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών όταν ικανοποιηθεί βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών ότι στις οριζόμενες χώρες, γενικά και μόνιμα, δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από την χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.

 

Ενόψει των ανωτέρω, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με έξοδα €1000 υπέρ των Καθ' ων η αίτηση, και εναντίον του Αιτητή.

 

 

 

Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.