ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 3799/24

2 Ιουλίου, 2025

[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

 

E.B.B.

Αιτήτρια

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ’ ων η Αίτηση

 

Α. Τσαγγαρά (κα) για Έλενα Μαλά και Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., Δικηγόροι για την Αιτήτρια

Σ. Πιτσιλλίδου (κα), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

 

 

ΑΠΟΦΑΣΗ 

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την παρούσα προσφυγή η Αιτήτρια προσβάλλει την απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση, ημερομηνίας 20/08/2024, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά της για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.

 

Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, ως έχουν τεθεί στην Ένσταση των Καθ' ων η Αίτηση και υποστηρίζονται από τον διοικητικό φάκελο, έχουν ως ακολούθως:

 

Η Αιτήτρια είναι υπήκοος του Καμερούν και εισήλθε παράτυπα στα ελεγχόμενα από την Κυπριακή Δημοκρατία εδάφη στις 05/03/2023.

 

Στις 16/03/2023, η Αιτήτρια υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση διεθνούς προστασίας και στις 09/08/2024 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη της Αιτήτριας από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου προς εξέταση του αιτήματός της. Στις 20/08/2024, ο εν λόγω λειτουργός ετοίμασε εισηγητική έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία εγκρίθηκε αυθημερόν από εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιο λειτουργό, απορρίπτοντας το αίτημα της Αιτήτριας.

 

Στις 30/08/2024, ετοιμάστηκε επιστολή γνωστοποίησης της εν λόγω απορριπτικής απόφασης προς την Αιτήτρια, την οποία η Αιτήτρια παρέλαβε προσωπικά (μαζί με τη σχετική εισηγητική έκθεση ως αιτιολογικό της επίδικης απόφασης) στις 05/09/2024.

 

Η εν λόγω απορριπτική απόφαση αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, η οποία καταχωρήθηκε στις 27/09/2024.

 

Η Αιτήτρια, δια της αγόρευσης των συνηγόρων της, προωθεί επιχειρηματολογία περί λανθασμένης απόφασης των Καθ' ων η Αίτηση για απόρριψη του αιτήματος της, η οποία λήφθηκε χωρίς τη διεξαγωγή δέουσας έρευνας, ενεργώντας υπό πλάνη περί τα πράγματα, χωρίς επαρκή αιτιολογία, καθ’ υπέρβαση και κατάχρηση εξουσίας.  Κατά την ακροαματική διαδικασία ημερομηνίας 22/05/2025 η συνήγορος της Αιτήτριας προώθησε μόνο τους ισχυρισμούς περί ελλιπούς δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, περιορίζοντας τους περαιτέρω στο δικαίωμα της Αιτήτριας για παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας σε συνάρτηση με το προφίλ και το ότι η θυγατέρα της απεβίωσε σε επίθεση που έλαβε χώρα στον τόπο καταγωγής της.

 

Με την προφορική της αγόρευση, η συνήγορος των Καθ' ων η Αίτηση υιοθέτησε το περιεχόμενο της ένστασης, και με παραπομπή σε ερυθρά και νομολογία του ΔΕΕ αντέκρουσε τον ισχυρισμό περί υπαγωγής της Αιτήτριας σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας στη βάση των ιδιαίτερων προσωπικών της περιστάσεων με τη χρήση της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας.  

 

 

Δεδομένων των πιο πάνω, κρίνω σκόπιμο όπως εξεταστούν οι εν λόγω λόγοι ακύρωσης, αφού συνδέονται άμεσα ως προς τα πραγματικά γεγονότα και την αξιολόγηση των ισχυρισμών που πρόβαλε η Αιτήτρια σε συνάρτηση με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, όπως προκύπτουν από τη διαδικασία ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου αλλά και από τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης. Επισημαίνω στο σημείο αυτό ότι, σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018 (Ν. 73(Ι)/2018), το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση και επί της ουσίας και όχι μόνο ως ακυρωτικό Δικαστήριο.

 

Περί τούτου, κρίνω σκόπιμη την παράθεση αρχικά των ισχυρισμών της Αιτήτριας ως προβλήθηκαν από την ίδια καθ' όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός της και των πραγματικών γεγονότων ως αυτά προκύπτουν από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου (από τούδε και στο εξής, «Δ.Φ.»).

 

Στο πλαίσιο της αίτησής της για διεθνή προστασία, η Αιτήτρια κατέγραψε ότι εγκατέλειψε τη χώρα της για να προστατεύσει τη ζωή της. Μια μέρα ενώ εργαζόταν ως δασκάλα, το σχολείο δέχθηκε επίθεση από τους Ambazonians (Amba boys). Η ίδια χτυπήθηκε και τραυματίστηκε με μαχαίρι, ενώ ένα πεντάχρονο κορίτσι δέχθηκε πυροβολισμό και σκοτώθηκε. Η ίδια κατέληξε στο νοσοκομείο, και δέχθηκαν απειλές ότι αν επιστρέψουν στο σχολείο θα τους σκοτώσουν (ερυθρό 1 Δ.Φ.).

 

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της, η Αιτήτρια δήλωσε ως προς τα προσωπικά της στοιχεία, ότι γεννήθηκε στην πόλη Limbe, ωστόσο έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην πόλη Kumba (South-West region) της Νοτιοδυτικής περιφέρειας του Καμερούν, η οποία προσδιορίστηκε ως ο τελευταίος τόπος διαμονής της (ερυθρό 39/1Χ και 2Χ Δ.Φ.). Ως προς το μορφωτικό της επίπεδο, η Αιτήτρια ανέφερε ότι είναι απόφοιτος του κολεγίου Teacher Training College στην πόλη Kumba (ερυθρό 40/1Χ Δ.Φ.), με εργασιακή πείρα 6 ετών στην εκπαίδευση (ερυθρό 39/3Χ Δ.Φ.). Ως προς το οικογενειακό της υπόβαθρο, η Αιτήτρια δήλωσε ότι ο πατέρας της και ο αδερφός της απεβίωσαν το 2019 και το 2020 αντίστοιχα (ερυθρό 40 Δ.Φ.). Η μητέρα της εξακολουθεί να διαμένει στο Καμερούν στην πόλη Mamfe (ερυθρό 39/4Χ Δ.Φ.), και η θεία της με την οποία έχει συχνή επικοινωνία στην πόλη Kumba (ερυθρό 39/5Χ και 6Χ Δ.Φ.).   

 

Ως προς τους λόγους που την ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια πρόβαλε τον κίνδυνο κατά της ζωής της. Ως υποστήριξε, το σχολείο στο οποίο εργαζόταν δέχθηκε επίθεση, την χτύπησαν και την τραυμάτισαν με σπασμένο μπουκάλι στην κοιλιακή χώρα (side of my stomach), προκαλώντας αιμορραγία με αποτέλεσμα να χάσει τις αισθήσεις της. Μαζί της είχε την πεντάχρονη κόρη της. Όταν ανέκτησε τις αισθήσεις της στο νοσοκομείο, ενημερώθηκε από τους γιατρούς ότι η κόρη της σκοτώθηκε. Η ίδια παρέμεινε στο νοσοκομείο και έλαβε θεραπεία (ερυθρά 38/5Χ και 37/1Χ Δ.Φ.).

 

Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του αρμόδιου λειτουργού αναφορικά με την επίθεση στο σχολείο, η Αιτήτρια πρόβαλε ότι το περιστατικό έλαβε χώρα στις 13/09/2022 (ερυθρό 37/6Χ Δ.Φ.). Η ίδια εργαζόταν όταν ακούστηκαν 7 πυροβολισμοί. Όλοι άρχισαν να τρέχουν, η ίδια έψαχνε την κόρη της και όταν βγήκε έξω την άρπαξαν και την χτύπησαν οι αυτονομιστές (ερυθρό 37/7Χ Δ.Φ.). Ως περαιτέρω ανέφερε, η ίδια βοηθούσε στη διδασκαλία και πληρωνόταν από ένα σύνδεσμο με το όνομα Parent Teacher Association (ερυθρό 36/1Χ και 2Χ Δ.Φ.). Ως η ίδια διευκρίνισε κατόπιν σχετικών ερωτήσεων, δεν δέχθηκε οποιαδήποτε προσωπική στοχοποίηση αλλά η επίθεση έγινε στα πλαίσια της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί στο Καμερούν (ερυθρά 37/4Χ και 36/4Χ Δ.Φ.).

 

Με το τέλος της συνέντευξης, η Αιτήτρια προσκόμισε αντίγραφο transcript του κολεγίου, προς επιβεβαίωση της επαγγελματικής της ιδιότητας ως δασκάλα∙ αντίγραφο ιατρικής έκθεσης από την κλινική που νοσηλεύτηκε∙ και αντίγραφα φωτογραφιών από την παραμονή της στο νοσοκομείο.

 

Στην εισηγητική έκθεση (ερυθρά 100-88 Δ.Φ.), ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου έκανε αποδεκτό τον πρώτο ισχυρισμό της Αιτήτριας ως προς την ταυτότητα, το προφίλ, τα προσωπικά της στοιχεία και τη χώρα καταγωγής της (ερυθρά 98-97 Δ.Φ.). Αποδεκτός έγινε, επίσης, και ο δεύτερος ισχυρισμός, ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της λόγω της κρίσης που επικρατεί στο Καμερούν και συγκεκριμένα στη Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region). Ο αρμόδιος λειτουργός προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές, όπου τα δεδομένα και οι πληροφορίες επιβεβαίωσαν τις δηλώσεις της Αιτήτριας περί συγκρούσεων μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων του Καμερούν και ένοπλων αυτονομιστικών ομάδων, το κλείσιμο σχολείων, τον εκτοπισμό χιλιάδων ατόμων και την γενικότερη ασταθή και ανασφαλή κατάσταση που επικρατεί στις Βορειοδυτικές και Νοτιοδυτικές περιοχές της χώρας (ερυθρά 97-95 Δ.Φ.).

 

Προχωρώντας στη συνέχεια σε αξιολόγηση κινδύνου, βάσει των αποδεκτών ουσιωδών ισχυρισμών, και λαμβάνοντας επίσης υπόψη πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας γενικότερα στη χώρα, καθώς και ειδικότερα στη Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region) όπου η Αιτήτρια αναμένεται να επιστρέψει, έκρινε ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι σε περίπτωση επιστροφής της Αιτήτριας στη χώρα καταγωγής της θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη ως απόρροια της κατάστασης ασφαλείας στη Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region) του Καμερούν (ερυθρά 95-94 Δ.Φ.).  

 

Προχωρώντας στην νομική ανάλυση, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι στο πρόσωπο της Αιτήτριας δεν συντρέχουν εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της, για ένα από τους λόγους που αναφέρονται στο εδάφιο (1) του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου και στο άρθρο 1Α2 της Σύμβασης της Γενεύης. Ως εκ τούτου, η Αιτήτρια δεν πληροί τις προϋποθέσεις για υπαγωγή της στο καθεστώς του πρόσφυγα (ερυθρά 94-93 Δ.Φ.). Επιπλέον έκρινε ότι δεν πληρούνται ούτε οι προϋποθέσεις για να της δοθεί συμπληρωματική προστασία σύμφωνα με το άρθρο 19, εδάφια (1) και (2), του περί Προσφύγων Νόμου (ερυθρά 93-92 Δ.Φ.).

 

Ως προς το τελευταίο σημείο και ειδικότερα όσον αφορά τις προϋποθέσεις υπό το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ο λειτουργός παρέθεσε πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας αναφορικά με την αγγλόφωνη κρίση, επισημαίνοντας πως παρότι υπάρχουν περιστατικά βίας και ενόπλων συγκρούσεων στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν και το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης δημιουργεί συνθήκες όπου παρατηρούνται περιστατικά πράξεων αδιακρίτως ασκούμενης βίας στις εν λόγω περιοχές, εντούτοις οι ιδιαίτερες προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν δημιουργούν τις προϋποθέσεις παραγόντων «ειδικού κινδύνου» ούτε «σοβαρής και προσωπικής απειλής λόγω της παρουσίας του και μόνο στη συγκεκριμένη περιοχή», όπως αυτό έχει ερμηνευθεί νομολογιακά από το ΔΕΕ στις σχετικές του αποφάσεις (βλ. αποφάσεις του ΔΕΕ στις υποθέσεις C-285/12 και C-465/07). Ως εκ τούτου, ο αρμόδιος λειτουργός διαπίστωσε πως δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι ότι η Αιτήτρια θα αντιμετωπίσει κίνδυνο ως άμαχος πολίτης με την επιστροφή της στη Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region) του Καμερούν, ως αποτέλεσμα αδιακρίτως ασκούμενης βίας στην περιοχή (ερυθρά 92-89 Δ.Φ.).

 

Από τα στοιχεία που έχω ενώπιόν μου διαπιστώνω ότι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, τέθηκε στην Αιτήτρια επαρκής αριθμός ερωτήσεων για να της δοθεί η ευκαιρία να προβάλει τους ισχυρισμούς της και να τεκμηριώσει το αίτημά της, σε περίπτωση που πράγματι υφίστατο φόβος δίωξης στη χώρα καταγωγής της ή πληρούνταν οι προϋποθέσεις για να της παραχωρηθεί καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. Οι απαντήσεις που έδωσε, αξιολογήθηκαν από τον αρμόδιο λειτουργό σε συνάρτηση με πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας και τη σχετική νομολογία, και διαπιστώθηκε ότι παρά τα περιστατικά βίας και ενόπλων συγκρούσεων στη Νοτιοδυτική περιφέρεια όπου βρίσκεται η πόλη Kumba, τόπος τελευταίας διαμονής της Αιτήτριας, εντούτοις οι ιδιαίτερες προσωπικές της περιστάσεις δεν δημιουργούν προϋποθέσεις για κίνδυνο κατά της ζωής ή της σωματικής της ακεραιότητας σε περίπτωση επιστροφής της.  

 

Ούτε και οι συνήγοροι της Αιτήτριας με την αγόρευση τους εντόπισαν ισχυρισμούς της Αιτήτριας που αξιολογήθηκαν λανθασμένα από τους Καθ’ ων η Αίτηση, αλλά πρόβαλαν με γενικό και αόριστο τρόπο ότι κινδυνεύει σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της.  

 

Συνεπώς, διαπιστώνω ότι η έρευνα που είχε προηγηθεί ήταν επαρκής και είχαν συλλεγεί και διερευνηθεί όλα τα ουσιώδη στοιχεία σε συνάρτηση πάντα με τους ισχυρισμούς που είχε προβάλει η Αιτήτρια, όπως αναλύεται ανωτέρω. Είναι πάγια νομολογημένο ότι η μορφή της έρευνας είναι συνυφασμένη με τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης, ενώ η τελική εκτίμηση των γεγονότων και η λήψη της σχετικής απόφασης αποτελεί καθήκον και υποχρέωση του αρμόδιου οργάνου. Η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται (βλ. Motorways Ltd v. Δημοκρατίας Α.Ε. 2371/25.6.99). Στην παρούσα περίπτωση, δεν διακρίνω για ποιο λόγο θα υπείχαν υποχρέωση οι Καθ' ων η αίτηση να διερευνήσουν περαιτέρω την αίτηση της Αιτήτριας, καθότι οι ισχυρισμοί της εξετάστηκαν δεόντως και αξιολογήθηκαν. Ως εκ τούτου, οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας περί μη δέουσας έρευνας απορρίπτονται.

 

Τέλος αναφορικά με τον ισχυρισμό περί έλλειψης επαρκούς αιτιολογίας, από τα στοιχεία που έχω ενώπιον μου, θεωρώ ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι πλήρως αιτιολογημένη, εφόσον η σχετική εισηγητική έκθεση (που αποτελεί και την αιτιολογική βάση της απόφασης των Καθ’ η Αίτηση) είχε επισυναφθεί και στην απορριπτική επιστολή, η οποία επιδόθηκε στην Αιτήτρια στις 05/09/2024 σε γλώσσα που κατανοεί (ερυθρό 102 Δ.Φ.). Επισημαίνω δε, ότι η αιτιολογία συμπληρώνεται/αναπληρώνεται και από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, όπως αυτά έχουν αναλυθεί ανωτέρω (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158(Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ., 371 Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, (1998) 3 ΑΑΔ 270).

 

Στη βάση της ανωτέρω ανάλυσης, καταλήγω στο ότι δεν πληρούνται στο πρόσωπο της Αιτήτριας οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και το αντίστοιχο Άρθρο 1(Α) της Σύμβασης της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων, για την υπαγωγή της σε προσφυγικό καθεστώς.

 

Αναφορικά με το ενδεχόμενο παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας στην Αιτήτρια, παραπέμπω στο άρθρο 19, εδάφια (1) και (2), του περί Προσφύγων Νόμου:

 

«(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής.

(2) Για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου, "σοβαρή βλάβη" ή "σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη" σημαίνει-

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.»

 

Εν προκειμένω, η Αιτήτρια δια της γραπτής της αγόρευσης μέσω της συνηγόρου της, προβάλλει τον κίνδυνο που θα διατρέξει η Αιτήτρια σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της λόγω της ανασφαλούς κατάστασης που επικρατεί λόγω της αγγλόφωνης κρίσης∙ υποβάλλοντας ενώπιον και του παρόντος Δικαστηρίου ότι θα έπρεπε να της παραχωρηθεί συμπληρωματική προστασία, εξαιτίας της κατάστασης στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν, από όπου κατάγεται, όπου παρατηρείται η ύπαρξη αδιακρίτως ασκούμενης βίας λόγω εσωτερικής ένοπλης σύρραξης. Προς επιβεβαίωση του προβληθέντος ισχυρισμού παρέπεμψε σε σύνδεσμο (link) δημοσίευσης εξωτερικής πηγής.  

 

Προς αξιολόγηση των ανωτέρω, το Δικαστήριο προέβη σε επικαιροποιημένη έρευνα σε εξωτερικές πηγές, τα ευρήματα της οποίας είναι ως ακολούθως:

 

Ως προς την (ανθρωπιστική) κατάσταση που επικρατεί (γενικότερα) στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν, από πληροφορίες στις σχετικές εκθέσεις αναφοράς (οι τρεις τελευταίες διαθέσιμες εκθέσεις αφορούν τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2024) του Γραφείου των Η.Ε. για το Συντονισμό Ανθρωπιστικών Θεμάτων (UN OCHA), προκύπτει ότι η κατάσταση στις αγγλόφωνες περιοχές «παραμένει ασταθής και χαρακτηρίζεται από βία που προέρχεται από αντιπαραθέσεις μεταξύ των μερών της κρίσης» και «Η επίμονη χρήση αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (IEDs) σε δημόσιους χώρους και κεντρικούς δρόμους, σε συνδυασμό με άλλες στοχευμένες επιθέσεις, συνεχίζει να επηρεάζει τους πληθυσμούς στις δύο περιφέρειες».[1] Επιπλέον, η κατάσταση στην περιοχή «χαρακτηρίζεται από συνεχιζόμενη βία κατά αμάχων και συγκρούσεις μεταξύ μη κρατικών ένοπλων ομάδων (NSAGs) και των Δυνάμεων Κρατικής Ασφάλειας (SSFs)»[2], ενώ «ο πληθυσμός εξακολουθεί να υφίσταται τις συνέπειες βίαιων επεισοδίων, είτε ως άμεσοι στόχοι είτε εγκλωβισμένοι σε εχθροπραξίες/διασταυρούμενα πυρά, ή εκρήξεις αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (IED)».[3] Ειδικότερα, υπάρχουν επίσης αναφορές για αρκετές επιθέσεις σε σχολικές εγκαταστάσεις και ακαδημαϊκό προσωπικό (κυρίως στη Βορειοδυτική Περιφέρεια), καθώς και περιορισμούς στην (οδική) διακίνηση του πληθυσμού και στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και προμηθειών στις αγγλόφωνες περιοχές, ενώ «[η] συνεχιζόμενη βία έχει οδηγήσει στον εκτοπισμό» μερικών χιλιάδων ατόμων «σε κοντινούς θάμνους, χωριά και πόλεις» στις αγγλόφωνες περιοχές. Δεν διαφαίνεται, ωστόσο, ότι η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας έχει παύσει/διακοπεί ή ότι έχει καταστεί ανέφικτη, ούτε από τις αναφορές που υπάρχουν σε γεγονότα/τοποθεσίες στις εν λόγω περιοχές, προκύπτουν οποιαδήποτε περιστατικά που να επηρεάζουν συγκεκριμένα τον τόπο επιστροφής της Αιτήτριας (ήτοι, την πόλη Kumba της Νοτιοδυτικής περιφέρειας του Καμερούν).[4]^,[5],[6]

 

Αναφορικά με την υπαγωγή της Αιτήτριας σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19, εδάφια (1) και (2)(γ), του περί Προσφύγων Νόμου, το οποίο προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι η Αιτήτρια «θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί [..] σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας [του], λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης», σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανώτατου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΑΔ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της «αδιακρίτως ασκούμενης βίας» και της «ένοπλης σύρραξης» και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Στην υπόθεση Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, το ΔΕΕ αναφέρει ότι (παρ. 35): «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.», ενώ στην παρ. 37 αναφέρει ότι: «η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.» (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου). Περαιτέρω το ΔΕΕ στην εν λόγω υπόθεση διευκρίνισε ότι: «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών την καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας» (παρ. 39).

 

Επιπλέον, στην απόφασή του C-901/19, ημερ. 10/06/2021, (σκ.43) το ΔΕΕ προς διαπίστωση ύπαρξης «σοβαρής και προσωπικής απειλής» βάσει του άρθρου 15γ της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, έκρινε ότι δύνανται να συνεκτιμηθούν: «[.] μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.».

 

Αναφορικά με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στο Καμερούν, σύμφωνα με τη διαδικτυακή πύλη RULAC (Rule of Law in Armed Conflict): «Το Καμερούν εμπλέκεται σε παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC[7]) κατά της Boko Haram στο Far North και εναντίον αριθμού αγγλόφωνων αυτονομιστικών ομάδων, που μάχονται εναντίον της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία της περιοχής στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιφέρειες».[8] Πιο συγκεκριμένα, από πληροφορίες στην ίδια πηγή, προκύπτουν τα ακόλουθα:

 

«Υπάρχουν αρκετές ένοπλες ομάδες που μάχονται εναντίον των κρατικών δυνάμεων, αν και το επίπεδο συντονισμού αυτών των ενόπλων ομάδων παραμένει ασαφές. Οι ένοπλες δυνάμεις του Καμερούν, συμπεριλαμβανομένης μιας επίλεκτης μονάδας μάχης, του Τάγματος Ταχείας Επέμβασης (Rapid Intervention Battalion, RIB), έχουν εμπλακεί σε μη διεθνή ένοπλη σύρραξη εναντίον ορισμένων αυτονομιστικών ομάδων που δρουν στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές του Καμερούν, ιδίως του Κυβερνώντος Συμβουλίου της Αμπαζονίας (Ambazonia Governing Council, AGC), της στρατιωτικής του πτέρυγας (Ambazonia Defense Forces, ADF), της προσωρινής κυβέρνησης της Αμπαζονίας (Interim Government of Ambazonia, IG) και της στρατιωτικής της πτέρυγας (Ambazonia Self-Defence Council, ASC) […] Στις αρχές του 2022, η βία συνεχίστηκε, αν και σε χαμηλότερο επίπεδο […] Τον Σεπτέμβριο του 2022, η κυβέρνηση τερμάτισε αιφνιδίως μια [.] ειρηνευτική διαδικασία με τις αυτονομιστικές ομάδες. Στις 10-14 Οκτωβρίου 2022, αγγλόφωνες αυτονομιστικές ομάδες και η κυβέρνηση διεξήγαγαν ειρηνευτικές συνομιλίες [...] ενώ η κοινωνία των πολιτών οργάνωσε διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα, καλώντας για ειρήνη στις αγγλόφωνες περιοχές». [9]

 

Σύμφωνα με τη Δικαστική Ανάλυση για το Άρθρο 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (EASO, Δεκέμβριος 2014, σελ. 29-30), «ακόμη και αν» ο Αιτητής «μπορεί να αποδείξει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στην περιοχή καταγωγής του» (ή καθ' οδόν προς τη συγκεκριμένη περιοχή καταγωγής), «το «δικαίωμα επικουρικής προστασίας μπορεί να κατοχυρωθεί μόνο εάν» ο Αιτητής «δεν μπορεί να επιτύχει εγχώρια προστασία σε άλλο τμήμα της χώρας», καθώς επίσης, «[ό]ταν αποφασίζεται η τοποθεσία της περιοχής καταγωγής ενός αιτούντος ως προορισμός επιστροφής, απαιτείται η εφαρμογή προσέγγισης βασισμένης στα πραγματικά περιστατικά όσον αφορά την περιοχή του τελευταίου τόπου διαμονής και την περιοχή συνήθους διαμονής».

 

Εν προκειμένω, ως περιοχή επιστροφής της Αιτήτριας στη χώρα καταγωγής της, θεωρείται η πόλη Kumba της Νοτιοδυτικής περιφέρειας (South-West region) του Καμερούν. Όσον αφορά τη δυνατότητα πρόσβασης στην εν λόγω τοποθεσία, σημειώνεται ότι, με βάση τα δεδομένα και στοιχεία αναφορικά με την κατάσταση στις αγγλόφωνες περιφέρειες του Καμερούν (ως παρατίθενται ανωτέρω), δεν διαφαίνεται ότι αυτή είναι ανέφικτη, ούτε πως οι οδικές διαδρομές προς τα εκεί έχουν αποκοπεί/επηρεαστεί.

 

Όσον αφορά την κατάσταση ασφαλείας στη Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region) του Καμερούν, σύμφωνα με έκθεση (2025) της EUAA η οποία αποτελεί απάντηση σε ερώτημα (COI Query) αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στις Βορειοδυτικές και Νοτιοδυτικές περιοχές, καθώς και στις περιοχές του Άπω Βορρά (Far North), από τις 13/10/2023 μέχρι και τις 06/12/2023, στη βάση δεδομένων ACLED καταγράφηκαν 961 βίαια περιστατικά στη Νοτιοδυτική περιφέρεια του Καμερούν, εκ των οποίων τα 338 κατηγοριοποιήθηκαν ως μάχες, τα 12 ως εκρήξεις, τα 35 ως ταραχές και τα 576 ως βία κατά πολιτών. Την ίδια χρονική περίοδο καταγράφηκαν 930 απώλειες, εκ των οποίων οι 300 προήλθαν από περιστατικά βίας κατά πολιτών.[10]

 

 

Ειδικότερα, ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας (γενικότερα) στη Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region) του Καμερούν, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED (Armed Conflict Location & Event Data), την χρονική περίοδο 18/06/2024 – 18/06/2025 καταγράφηκαν συνολικά 488 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 494 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Τα 488 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 14 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, 273 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 88 ανθρώπινες απώλειες, 175 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 395 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, 15 εκρήξεις/απομακρυσμένη βία (explosions/remote violence) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 9 απώλειες, και 13 διαμαρτυρίες (protests).^[11] Συγκεκριμένα στην πόλη Kumba την ανωτέρω χρονική περίοδο, καταγράφηκαν στην εν λόγω βάση δεδομένων 13 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 4 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Τα 13 περιστατικά κατηγοριοποιήθηκαν ως ακολούθως: 9 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 3 ανθρώπινες απώλειες, 2 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 1 ανθρώπινη απώλεια, και 2 διαμαρτυρίες (protests).^[12]

 

Σημειώνεται δε, ότι ο πληθυσμός της Νοτιοδυτικής περιφέρειας (South-West region) του Καμερούν καταγράφεται στο 1.553.300 κατοίκους (σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2015[13]), ενώ ο πληθυσμός της πόλης Kumba καταγράφεται στους 144.268 κατοίκους (σύμφωνα με επίσημη καταμέτρηση του 2005[14]).

 

Εκ των ανωτέρω στοιχείων και δεδομένων, παρόλο που σημειώνονται αρκετά περιστατικά βίας/ασφαλείας στη Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region) του Καμερούν λόγω της κατάστασης που επικρατεί, και ως προκύπτει υπάρχουν συνθήκες αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης στις αγγλόφωνες περιφέρειες του Καμερούν∙ εντούτοις, από τα συγκεκριμένα στοιχεία, εξεταζόμενα συνδυαστικά με τον συνολικό πληθυσμό στην υπό αναφορά περιοχή (και αντίστοιχα, στον τόπο καταγωγής/επιστροφής της Αιτήτριας εκεί), δεν συνάγεται ότι η ένοπλη σύρραξη που συντελείται, επηρεάζει τη πόλη Kumba σε τέτοιο βαθμό ώστε μόνη η παρουσία κάποιου εκεί να τον εκθέτει σε κίνδυνο. Επικουρικά, λαμβάνοντας υπόψιν και τις ιδιαίτερες περιστάσεις της Αιτήτριας για την αξιολόγηση του προσωπικού κινδύνου που θα αντιμετωπίσει ως άμαχη αν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής της, ήτοι ενήλικη γυναίκα, υγιής, με υψηλό επίπεδο μόρφωσης, χωρίς σημεία ευαλωτότητας ή ζητήματα υγείας, με εργασιακή πείρα και υποστηρικτικό δίκτυο (η Αιτήτρια είναι σε συχνή επικοινωνία με τη θεία της η οποία εξακολουθεί να διαμένει στην Kumba, και η μητέρα της διαμένει στην πόλη Mamfe, ερυθρό 39/4Χ, 5Χ και 6Χ Δ.Φ.), η οποία διαβίωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στη χώρα καταγωγής της, καταλήγω ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι στο πρόσωπο της Αιτήτριας, ώστε να πιστεύεται ότι αν επιστρέψει στο Καμερούν θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.

 

Επομένως, στη βάση των όσων αναλύθηκαν ανωτέρω, κρίνω πως η Αιτήτρια δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, ούτε ότι στο πρόσωπό της πληρούνται οι προϋποθέσεις για να της παραχωρηθεί συμπληρωματική προστασία, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκε ενώπιον μου, όπως τα έχω αναλύσει ανωτέρω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €800 έξοδα εναντίον της Αιτήτριας και υπέρ των Καθ’ ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.