
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπoθ. Αρ.: 3865/2023
15 Ιουλίου 2025
[Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, ΔΔΔΔΠ]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
G.C.I.
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας και/ή μέσω
Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Γ. Κωνσταντινίδου (κα), για Μ. Παπαλοΐζου (κος), Δικηγόρος για τον Αιτητή
Κ. Χρυσοστόμου (κος), για Ε. Εμμανουηλίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους Καθ' ων η Αίτηση
[Ο Αιτητής παρών]
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, Δ. ΔΔΔΠ: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 13/9/2023, σύμφωνα με την οποία το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε και καλεί το Δικαστήριο όπως κηρύξει αυτήν άκυρη, και/ή στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος. Με δεύτερη αιτούμενη θεραπεία, το Δικαστήριο καλείται όπως αναγνωρίσει στον Αιτητή καθεστώς διεθνούς προστασίας.
Όπως προκύπτει τόσο από την Ένσταση, αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, που αποτελεί τεκμήριο Α στην παρούσα διαδικασία, τα ουσιώδη γεγονότα που αφορούν την υπό εξέταση υπόθεση είναι τα ακόλουθα:
Ο Αιτητής είναι ενήλικος, υπήκοος Νιγηρίας και κάτοχος διαβατηρίου της χώρας καταγωγής του, ο οποίος σύμφωνα με δική του δήλωση, εγκατέλειψε τη χώρα του στις 12/04/2021 και μέσω Τουρκίας αφίχθηκε στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου έχοντας στην κατοχή του φοιτητική άδεια παραμονής. Κατά δήλωσή του και λόγω οικονομικών θεμάτων που αντιμετώπιζε αποφάσισε να εισέλθει στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, όπου στις 10/06/2021 συμπλήρωσε και υπέβαλε αίτηση ασύλου, παραλαμβάνοντας στις 14/06/2021 σχετική βεβαίωση υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας.
Στις 08/08/2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου και στις 31/08/2023 συντάχθηκε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, με την οποία γίνεται εισήγηση για απόρριψη του αιτήματος του Αιτητή. Αυθημερόν, λειτουργός δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών να ασκεί καθήκοντα Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου, κατόπιν εξέτασης της εισηγητικής έκθεσης, αποφάσισε την απόρριψη της αίτησής του για διεθνή προστασία σύμφωνα με τα άρθρα 13(2)(δ) και 18(7Β) του περί Προσφύγων Νόμου.
Η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου μαζί με την αιτιολογία αυτής, η οποία περιέχεται στην επιστολή των Καθ' ων η αίτηση ημερ. 13/09/2023, κοινοποιήθηκε δεόντως προς τον Αιτητή στις 25/09/2023.
Εμπρόθεσμα ο Αιτητής υπέβαλε την παρούσα προσφυγή με την οποία αιτείται την ακύρωση της απορριπτικής απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου και αναγνώρισή του ως πρόσφυγα., προβάλλοντας αρκετούς προς τούτο ισχυρισμούς.
Μέσω της γραπτής αγόρευσης του συνηγόρου του Αιτητή, προωθούνται επίσης αρκετοί ισχυρισμοί ωστόσο ενώπιον του Δικαστηρίου κατά τις διευκρινήσεις η συνήγορος για τον Αιτητή, περιορίστηκε στην προώθηση της θέσης της περί μη διεξαγωγής δέουσας έρευνας αποσύροντας όλους τους υπόλοιπους ισχυρισμούς της.
Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση, μέσω της δικής τους αγόρευσης, υπεραμύνονται της νομιμότητας και της ορθότητας της υπό εξέτασης απόφασης, ισχυριζόμενοι ότι η επίδικη απόφαση των Καθ' ων η αίτηση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, κατόπιν δέουσας έρευνας και επαρκούς αιτιολογίας και ότι ο Αιτητής δεν έχει αποσείσει το βάρος απόδειξης που φέρει από το Νόμο. Αποτελεί θέση τους ότι ο Αιτητής δεν επικαλέστηκε κανέναν απολύτως ισχυρισμό, ο οποίος να συνηγορεί προς το γεγονός ότι αυτός εμπίπτει στις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος διεθνούς προστασίας ή συμπληρωματικής προστασίας. Επισημαίνει δε ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή ανήκει σύμφωνα με το Υπουργικό διάταγμα στις ασφαλείς χώρες ιθαγένειας. Ως εκ των πιο πάνω, καλούν το Δικαστήριο όπως απορρίψει την προσφυγή του Αιτητή ως αβάσιμη κατά το νόμο και την ουσία.
Έχω μελετήσει με προσοχή τα όσα τέθηκαν ενώπιον μου από τους συνηγόρους των διαδίκων και δεδομένου ότι το παρόν Δικαστήριο, δυνάμει του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν. 73(Ι)/2018, κέκτηται εξουσίας όπως εξετάζει πέραν από την νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης και την ορθότητα αυτής, ήτοι εξέταση επί της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή, κρίνω σκόπιμο όπως καταγραφούν όλοι οι ισχυρισμοί που προέβαλε ο Αιτητής σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματος του, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης αλλά και για να διαφανεί εάν οι Καθ' ων η αίτηση αποφάσισαν μετά από δέουσα έρευνα, ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της διακριτικής τους ευχέρειας, έχοντας κατά νου και τον εγειρόμενο από τον Αιτητή ισχυρισμό προς ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης, ήτοι την έλλειψη δέουσας έρευνας.
Με την αίτησή του για παροχή διεθνούς προστασίας o Αιτητής δήλωσε διέφυγε λόγω της θρησκευτικής κρίσης. Πιο συγκεκριμένα, δήλωσε πως οι Χριστιανοί δολοφονούνταν, η Biafra αγωνιζόταν για την ελευθερία, οι εκκλησίες πυρπολούνταν από την Boko Haram και τους Fulani, υποστηριζόμενοι από τη Νιγηριανή Κυβέρνηση. Δηλώνει μέλος του IPOB υπό του Nnamdi Kanu και εντάχθηκε στον αγώνα της Biafra από το 2020 λόγω της σφαγής που συνέβη από τρομοκρατικές ομάδες με την στήριξη της κυβέρνησης.
Στα πλαίσια της προφορικής του συνέντευξης, ο Αιτητής πρόβαλε ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στο χωριό Eluowerre της τοπικής αυτοδιοίκησης Orlu της πολιτείας Imo, η οποία αποτελεί τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του. Όπως ανέφερε, είναι χριστιανός καθολικός, άγαμος και άτεκνος. Η οικογένειά του αποτελείται από τους γονείς του και μια αδελφή όλοι τους διαμένοντες στο χωριό Eluowerre. Κατά δήλωσή του είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, επαγγελματίας ποδοσφαιριστής στην ομάδα Enibe για 4 χρόνια χωρίς ωστόσο να έχει υπογράψει συμβόλαιο.
Όσον αφορά τους λόγους που τον οδήγησαν στο να εγκαταλείψει τη χώρα του, ο Αιτητής αναφέρθηκε στον απελευθερωτικό αγώνα της Biafra στα πλαίσια του οποία υφίσταντο διαμάχη μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων. Ο ίδιος ήταν μέλος του IPOB από το 2020 έως το 2021 και συμμετείχε στο σώμα άμεσης ασφαλείας “ESN”. Οι γονείς του αντιμετώπιζαν προβλήματα, καθώς δεν τους επέτρεπαν να καλλιεργούν τη γη τους, ωστόσο ο αρχηγός της Biafra συνεργαζόμενος με την “ESN” έδιδε κατευθυντήριες γραμμές για την υλοποίηση της καλλιέργειας. Ο Αιτητής, τέλος, αναφέρθηκε στις συγκρούσεις της “ESN” με το στρατό περιγράφοντας μία συγκεκριμένη διαμάχη στις 26/1/2021 στην Orlu της πολιτείας Imo όπου συμμετείχε ο ίδιος και η οποία οδήγησε σε πολλές δολοφονίες. Λαμβάνοντας την πληροφορία πως τα μέλη του IPOB επρόκειτο να συλληφθούν και δολοφονηθούν από το στρατό ο Αιτητής εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του.
Σε σειρά διευκρινιστικών ερωτήσεις που τέθηκαν ως προς τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς του, ο Αιτητής ανέφερε ότι θυμάται μόνο δυο επισκέψεις του στρατού στην οικία του, στις 18 και 30 Ιανουαρίου του 2021, ωστόσο επιβεβαιώνει πως εάν υπήρχε και άλλη μεταγενέστερη επίσκεψη θα είχε ενημερωθεί από τους γονείς του. Σε μεταγενέστερο στάδιο της συνέντευξης ο Αιτητής δήλωσε πως οι επισκέψεις έλαβαν χώρα τον Ιανουάριο και τον Αύγουστο του 2021 διορθώνοντας την απάντησή του λέγοντας ξανά πως και οι δύο επισκέψεις έλαβαν χώρα τον Ιανουάριο του 2021. Αναφορικά με τη συμμετοχή του στο IPOB δήλωσε ότι ήταν μέλος από το 2020 έως το 2021, δε συμμετείχε σε συναντήσεις, είχε κάρτα μέλους που δήλωσε ωστόσο ότι την είχε ξεχάσει στη χώρα καταγωγής και οι γονείς του αμέλησαν να του την αποστείλουν. Σχετικά με τη διαδικασία εγγραφής που ακολούθησε ο Αιτητής ανέφερε πως τον Αύγουστο του 2020 μετέβη στα γραφεία του IPOB στην Orlu και με μοναδικά στοιχεία το όνομα και την ηλικία του προχώρησε σε εγγραφή του ως μέλος. Στη συνέχεια ο Αιτητής ανέφερε πως κάποιες φορές διοργάνωνε εκδηλώσεις αναφορικά με την πραγματοποίηση του ονείρου που είχαν τα μέλη του IPOB, το οποίο είναι η ελευθερία της Νιγηρίας, με την τελευταία να έχει πραγματοποιηθεί στις 01/01/2021 στην Orlu.
Περιγράφοντας την πρώτη διαμάχη που έλαβε χώρα με το Νιγηριανό στρατό ο οποίος τους θεωρούσε τρομοκράτες, δήλωσε πως συνέβη στις 06/01/2021 στην Οrlu και συγκεκριμένα περιέγραψε πως έτρεχε για να ξεφύγει και ο στρατός τον σημάδευσε με όπλο, ωστόσο δεν κατήγγειλε το συμβάν στην αστυνομία. Κατά τη διάρκεια της εν λόγω διαδήλωσης, η οποία διήρκησε από το πρωί έως το απόγευμα, πραγματοποιήθηκε επίθεση σε πολλά άτομα. Επιπρόσθετα, ο Αιτητής δήλωσε και δεύτερο περιστατικό επίθεσης εναντίον του από τις νιγηριανές αρχές/στρατό και πάλι στην Orlu στις 4/2/2021 στα πλαίσια μίας διαδήλωσης, η οποία κατέληξε σε διαπληκτισμό. Έπειτα, ο Αιτητής δήλωσε ρητά πως δε θυμάται να έχει εμπλακεί σε κάποια άλλη διαμάχη πέρα από τις προαναφερθείσες.
Σε σχετική ερώτηση απάντησε πως από το 2020 που έγινε μέλος, για όσο ευρισκόταν στο χωριό του δεν του συνέβη τίποτα (ερ. 20 του Δ.Φ.). Αναφορικά με την επιστροφή του δήλωσε πως θα κινδυνέψει από το στρατό και πρόσθεσε πως από όταν αφίχθη στην Κυπριακή Δημοκρατία η μητέρα του έχει δολοφονηθεί (ερ. 20 του Δ.Φ.). Συγκεκριμένα, ανέφερε πως στις 13/11/2022 οι Fulani εισήλθαν στο χωριό του και μεταξύ άλλων δολοφόνησαν τη μητέρα του την ίδια ημέρα.
Ο αρμόδιος λειτουργός στην εισηγητική του έκθεση διέκρινε δυο ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος ισχυρισμός αφορά την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής του Αιτητή και ο δεύτερος τον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης του Αιτητή από τη νιγηριανή αστυνομία, αφού ο ίδιος ήταν μέλος του IPOB.
Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός έγινε αποδεκτός αφού δεν προέκυψαν στοιχεία περί του αντιθέτου και οι δηλώσεις του Αιτητή επιβεβαιώθηκαν και/ή εντοπίστηκαν σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Επιπλέον, ο Αιτητής προσκόμισε διαβατήριο από τη χώρα καταγωγής του.
Ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός απορρίφθηκε καθότι ο Αιτητής δεν μπόρεσε να παραθέσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες που άπτονταν του πυρήνα του αιτήματός του και οι απαντήσεις του στις ερωτήσεις που του τέθηκαν παρουσίαζαν χρονικές ασυνέπειες. Συγκεκριμένα, χρονική ασυνέπεια παρουσιάζεται σχετικά με τις δηλώσεις του για το πότε ο στρατός επισκέφθηκε την οικία του, όπου αρχικά αναφέρει Ιανουάριο και έπειτα δήλωσε τον Ιανουάριο και τον Αύγουστο. Περαιτέρω, δεν παρέθεσε επαρκείς λεπτομέρειες αναφορικά με τη διαδικασία εγγραφής, αλλά και σχετικά με την κάρτα μέλους του ίδιου, ενώ επισημαίνεται η αντίφαση με τις πληροφορίες που εντοπίστηκαν σε εξωτερικές πηγές σχετικά με το χρόνο που χρειάστηκε για επιστρέψει από την Orlu έως το χωριό του, Eluowerre, μετά τη διαδήλωση. Ταυτόχρονα, επισημαίνεται στον Αιτητή ότι υφίσταται αντίφαση μεταξύ όσων κατέγραψε στην αίτησή του και όσων δήλωσε κατά τη συνέντευξή του, ωστόσο ο Αιτητής δεν εξήγησε την αντίφαση. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός παρέθεσε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, οι οποίες σχετίζονται με την έκδοση ταυτότητας Biafra, που παρουσιάζονται αντιφατικές με τα όσα ανέφερε ο Αιτητής, κατά συνέπεια ο ισχυρισμός του Αιτητή, κρίθηκε αναξιόπιστος και απορρίφθηκε.
Προχωρώντας σε αξιολόγηση κινδύνου βάσει των αποδεκτών ισχυρισμών, ήτοι των προσωπικών στοιχείων του Αιτητή, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι, επί τη βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές αναφορικά με τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, δεν προκύπτει εύλογη πιθανότητα ότι σε περίπτωση επιστροφής του στην Νιγηρία και συγκεκριμένα στην πολιτεία Imo, θα αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο βλάβης. Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, κρίθηκε ότι από τα στοιχεία και το προφίλ του Αιτητή, τις δηλώσεις του και την ανάλυση κινδύνου δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξής του σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του στο πλαίσιο του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Επιπλέον, κρίθηκε ότι δεν προκύπτει ούτε πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του, στο πλαίσιο του άρθρου 19(1) και (2) του περί Προσφύγων Νόμου. Τούτων λεχθέντων οι Καθ' ων η αίτηση απέρριψαν το αίτημα του Αιτητή στο σύνολό του ως αβάσιμο.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.6(Ι)/2000, «πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο, που λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγένειας του και δεν είναι σε θέση ή λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής».
Για να αναγνωριστεί πρόσωπο ως πρόσφυγας, θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης, του οποίου τόσο το υποκειμενικό όσο και το αντικειμενικό στοιχείο πρέπει να εκτιμηθούν από το αρμόδιο όργανο προτού καταλήξει σε απόφαση.
Το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6(Ι)/2000 προνοεί ότι «εναπόκειται στον Αιτητή να τεκμηριώσει την αίτηση διεθνούς προστασίας», χωρίς να απαιτείται να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία. Ο Αιτητής έχει την ευθύνη να εκθέσει με την αίτησή του αλλά και μέσα από την ενώπιον της αρμόδιας αρχής συνέντευξή του, ακόμα και ενώπιον του Δικαστηρίου, μέσω της ορθής δικονομικής διαδικασίας, με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία του προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης υφιστάμενο στη χώρα καταγωγής του. Ο Αιτητής οφείλει να επικαλεστεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το υποβληθέν αίτημά του για διεθνή προστασία, το δε αρμόδιο όργανο εξετάζοντας την αίτηση του Αιτητή οφείλει να λάβει υπόψη του κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός. Επί τούτου ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι οι Καθ΄ ων η αίτηση στα πλαίσια εξέτασης της αίτησής του, δεν προέβησαν σε δέουσα έρευνα.
Είναι πάγια νομολογημένο ότι δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447). Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (βλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Ττουσούνα ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. 2 Α.Α.Δ. 120). Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή έρευνα.
Προχωρώντας στην αξιολόγηση της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του Αιτητή, με σκοπό να εξεταστεί ο προωθούμενος ισχυρισμός του Αιτητή περί πάσχουσας έρευνας, το Δικαστήριο μελετώντας το σύνολο του διοικητικού φακέλου, διαπιστώνει ότι οι Καθ' ων η αίτηση συνεκτίμησαν και αξιολόγησαν τα στοιχεία που είχαν ενώπιον τους προτού καταλήξουν στην προσβαλλόμενη απόφαση. Σε σχέση όμως με την αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού οι Καθ' ων η αίτηση διαπιστώνω ελλιπή έρευνα εφόσον προέβησαν σε έρευνα μόνο αναφορικά με την διαδικασία απόκτησης κάρτας μέλους στο IPOB και παρέλειψαν να προχωρήσουν σε διερεύνηση όλων των λοιπών ισχυρισμών του Αιτητή αναφορικά με τις συνθήκες που επικρατούν σε σχέση με αυτό, τις διαμάχες στις οποίες εμπλέκεται και την ισχυριζόμενη δίωξη του ίδιου του Αιτητή, έρευνα στην οποία θα προβεί το Δικαστήριο σε μεταγενέστερο στάδιο της παρούσας απόφασης στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του προς πλήρη και εξ υπαρχής έρευνα όλων των γεγονότων και στοιχείων της υπόθεσης.
Ως προς τον πρώτο ισχυρισμό που αφορά τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, τόπο καταγωγής και διαμονής του, κρίνεται ορθή η αξιολόγησή τους από τους Καθ΄ων η αίτηση, δεδομένου και τους γεγονότος ότι διαθέτει δελτίο διαβατηρίου εκδοθέντος από τις αρχές της χώρας καταγωγής του ήτοι της Δημοκρατίας της Νιγηρίας.
Εξετάζοντας το δεύτερο ισχυρισμό του Αιτητή, ήτοι η κατ΄ισχυρισμό δίωξή του από την αστυνομία της Νιγηρίας λόγω της ιδιότητάς του ο μέλος του IPOB, ο οποίος και απορρίφθηκε από τους Καθ' ων η αίτηση, διαπιστώνω ότι πράγματι οι δηλώσεις του Αιτητή στερούνταν επαρκών πληροφοριών και οι απαντήσεις του στις ερωτήσεις που του τέθηκαν χαρακτηρίζονταν από ασάφειες και αντιφάσεις. Αρχικά, παρατηρώ ότι ο Αιτητής υπέπεσε σε χρονική αντίφαση και ασάφεια όσον αφορά τις επισκέψεις του στρατού στην οικία του, καθότι αρχικά ανέφερε δύο ημερομηνίας κατά το μήνα Ιανουάριο 2021 ενώ σε ακόλουθο στάδιο της συνέντευξης τις τοποθέτησε στο μήνα Ιανουάριο και Αύγουστο και επανερχόμενος εν τέλει στην αρχική του δήλωση. Επίσης, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παράσχει επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία εγγραφής στο IPOB αναφέροντας απλά πως χρειάστηκε μόνο το όνομα και την ηλικία του για τη διαδικασία εγγραφής μέλους και χωρίς να καταβάλει οποιοδήποτε χρηματικό ποσό. Μη εύλογη και μη αληθοφανής είναι η απάντησή του σχετικά με την κάρτα μέλους του, καθότι δήλωσε πως την έχει ξεχάσει στη χώρα καταγωγής του και οι γονείς, παρά το ότι ο ίδιος τους ζήτησε να την αποστείλουν, το ξέχασαν. Μη εύλογη είναι, επίσης, και η απάντησή του πως την ημέρα της διαδήλωσης στις 6/1/2021 επέστρεψε από το Orlu στο χωριό του πεζός διανύοντας την συγκεκριμένη απόσταση εντός 45 λεπτών με μία ώρα, κάτι το οποίο είναι αντιφατικό με την πραγματική απόσταση των δύο τοποθεσιών, ως θα διαφανεί πιο κάτω. Συγκρίνοντας τους ισχυρισμούς του Αιτητή κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του και όσων κατέγραφε στην αίτησή του (ερ. 3 του Δ.Φ.) εντοπίζεται αντίφαση. Συγκεκριμένα, στην αίτηση κατέγραψε πως το πρόβλημα που αντιμετώπιζε αφορούσε θέματα θρησκευτικού περιεχομένου που σχετίζονται με την Boko Haram και τους Fulani, ισχυρισμός ο οποίος δεν αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του παρά το ότι του δόθηκε η ευκαιρία κατά την ελεύθερη αφήγησή του και μέσα από τις διευκρινιστικές ερωτήσεις που του τέθηκαν. Πέραν των πιο πάνω εντοπίζονται τα εξής επιπρόσθετα σημεία αναξιοπιστίας: ο Αιτητής τοποθετείται με αντιφατικές δηλώσεις όσον αφορά τις συναντήσεις του IPOB, καθώς αρχικά δήλωσε ότι δεν συμμετείχε σε συναντήσεις στη συνέχεια δήλωσε πως μερικές φορές διοργάνωναν μόνοι τους συναντήσεις και τέλος πως παρευρίσκονταν σε τέτοιες συναντήσεις δύο φορές την εβδομάδα. Ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να προωθήσει την ακριβή τοποθεσία της διαδήλωσης ημερ. 6/1/2021, κάτι το οποίο δεν είναι εύλογο εκ μέρους του δεδομένου ότι ο ίδιος συμμετείχε σε αυτήν και δη διεξήχθει στο τόπο συνήθους διαμονής του.
Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, το Δικαστήριο, προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, από όπου προκύπτουν τα ακόλουθα:
Η έκθεση της EUAA, που δημοσιεύτηκε το έτος 2018, σχετικά με τη στοχοποίηση διαφόρων προφίλ στη Νιγηρία, αναφέρει ότι η επιθυμία των Igbo του νοτιοανατολικού τμήματος της Νιγηρίας για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους χρονολογείτο από την εποχή της αποικιοκρατίας.[1] Η απόπειρα πραξικοπήματος από αξιωματικούς των Igbo, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία 30.000 Igbo στο βορρά, εμβάθυνε τις τότε εθνοτικές εντάσεις και οδήγησε στην απόσχιση της Δημοκρατίας της Biafra στις 30/5/1967.[2]
Άλλη πηγή, καταγράφει ότι επικεφαλής ήταν ο 33χρονος αξιωματικός Emeka Odumegwu Ojukwu, η Νιγηριανή κυβέρνηση κήρυξε πόλεμο και μετά από σχεδόν 3 χρόνια εμφυλίου πολέμου, η Biafra παραδόθηκε. Στις 15/1/1970, η σύγκρουση έληξε και επίσημα.[3] Στη σημερινή εποχή, οι δύο κύριες ομάδες που στοχεύουν στην απόσχιση πρόκειται για το Movement for the Actualization of the Sovereign of Biafra (στο εξής MASSOB) και πιο πρόσφατα το Indigenous People of Biafra (στο εξής IPOB). Στα νοτιοανατολικά δε υπάρχουν κι άλλες ομάδες υπέρ της Biafra, όμως οι εσωτερικές διαμάχες τις εμποδίζουν από το να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο.[4]
H έκθεση της ACLED του Φεβρουαρίου του 2023, αναφέρει ότι το IPOB είναι ιδιαίτερα ενεργό στις πολιτείες Anambra, Enugu και ιδιαίτερα στην Imo.[5] Βάσει άλλης πηγής το IPOB ή/και η ένοπλη πτέρυγά της, το Ανατολικό Δίκτυο Ασφαλείας (στο εξής ESN) και άλλες άγνωστες ή εγκληματικές ομάδες, συνδέονται με περιστατικά ασφαλείας και βίας στη νοτιοανατολική περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της πολιτείας Imo.[6] Σε άλλη πηγή καταγράφεται ότι οι κυβερνητικές και αστυνομικές αρχές κατηγορούν τακτικά το IPOB και την ESN για αυτά τα περιστατικά με αμφότερους να αρνούνται επανειλημμένα τις κατηγορίες.[7]
Η Διεθνής Αμνηστία αναφέρει ότι οι δυνάμεις ασφαλείας, κατά τη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων εναντίον της ESN στα νοτιοανατολικά, διέπραξαν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[8] Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση, στην πολιτεία Imo, οι εντάσεις είναι υψηλές καθώς τίθεται σε ισχύ μια διήμερη διαταγή αποχής από την εργασία, που εκδόθηκε από το IPOB. Οι δυνάμεις ασφαλείας ξεκίνησαν σειρά περιπολιών επίδειξης δυνάμεων, ως απάντηση σε πιθανές αναταραχές που μπορεί να προκληθούν από το IPOB και την ESN. Η ομάδα προειδοποίησε για συνέπειες σε όσους αψηφήσουν τη διαταγή. Ωστόσο, η Αστυνομική Διοίκηση της πολιτείας Imo, είναι αποφασισμένη να διατηρήσει τη νομιμότητα και την τάξη.[9]
Με βάση τα ανωτέρω, συμπεραίνεται ότι η νιγηριανή Κυβέρνηση διώκει το IPOB και την ESN. Ο Αιτητής, ως καταγράφεται και πιο πάνω, δεν παρέθεσε επαρκείς πληροφορίες για να στοιχειοθετήσει τον ισχυρισμό περί της δίωξής του από τον στρατό, αλλά και για να στοιχειοθετήσει την ιδιότητά του ως μέλος του IPOB και τη συμμετοχή του σε διαμαρτυρίες που κατέληξαν σε διαμάχες με το στρατό. Όλες του οι δηλώσεις είναι φειδωλές χωρίς να δίδεται η εντύπωση πως ο Αιτητής έχει βιώσει όσα ισχυρίζεται. Επομένως, ο σχετικός ισχυρισμός, ορθά δεν έγινε αποδεκτός λόγω ελλιπούς εσωτερικής αξιοπιστίας.
Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που θα διατρέξει ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ανατρέχοντας στο πρακτικό της συνέντευξης, όπως εκτέθηκε αναλυτικά και ανωτέρω, δήλωσε φόβο δίωξης από το Νιγηριανό στρατό λόγω της ιδιότητάς του ως μέλος της IPOB.
Σε σχέση με τον εκπεφρασμένο φόβο του Αιτητή, το Δικαστήριο κρίνει ότι το συγκεκριμένο σκέλος του φόβου του Αιτητή δεν είναι βάσιμο και δικαιολογημένο καθώς ο συνδεόμενος με το συγκεκριμένο φόβο ισχυρισμός απορρίφθηκε ως μη αξιόπιστος και ως εκ τούτου δεν προκύπτουν στοιχεία επικείμενης στοχοποίησης και/ή δίωξης του Αιτητή από το Νιγηριανό στρατό, σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία. Σε κάθε περίπτωση, δεν διαπιστώνω ότι ο Αιτητής βίωσε κάποια κακοποιητική συμπεριφορά ούτε του συνέβη κάτι προσωπικά μέχρι και τη στιγμή που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του.
Από το ιστορικό του Αιτητή όπως αυτό φαίνεται πιο πάνω, στη βάση των δεδομένων του διοικητικού φακέλου και από την ανωτέρω αξιολόγηση των ισχυρισμών του, προκύπτει ότι ορθά κρίθηκε από τους Καθ' ων η αίτηση ότι ο Αιτητής δε στοιχειοθέτησε κανέναν ισχυρισμό που να εμπίπτει στις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
Με βάση τα πιο πάνω και ελλείψει παρελθούσας εις βάρος του Αιτητή πράξης δίωξης, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν ανέκυψαν ενδείξεις εκ των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει πραγματική, υφιστάμενη και τρέχουσα απειλή από οπουδήποτε, κρατικό ή μη φορέα, ως εκ τούτου ο φόβος του κρίνεται αβάσιμος και μη δικαιολογημένος.
Ο «Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων» (Μάρτιος 2015) καθορίζει πως στη βάση της συλλογής πληροφοριών θα πρέπει να προσδιορίζονται τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του πρόσφυγα και αν δεν υπάρχει κατάληξη ότι μπορεί να δοθεί προσφυγικό καθεστώς, τότε το αρμόδιο όργανο θα πρέπει να εκτιμήσει εάν τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του προσώπου που δικαιούται συμπληρωματική προστασία.
Αποτελεί κρίση μου ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 του Νόμου, έτσι ώστε να εκχωρηθεί στον Αιτητή καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αφού δεν προέκυψε βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος του Αιτητή να αντιμετωπίσει κίνδυνο σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του.
Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), «ουσιώδεις λόγοι». Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, του Ν.6(Ι)/2000 σημαίνει (α) κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, ή (β) βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ή (γ) να υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619, ECLI:CY:AD:2015:D619).
Ο Αιτητής δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει οποιοδήποτε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής σε περίπτωση επιστροφής του υπό τα άρθρα 19(2)(α) και (β) του Νόμου.
Προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ως οι διατάξεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης για τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί σε αυτήν και συγκεκριμένα στην πολιτεία Imo, την οποία ο Αιτητής δήλωσε ως τόπο καταγωγής και τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από τη βάση δεδομένων της ACLED ("Armed Conflict Location and Event Data Project") για το διάστημα από 29/6/2024 έως 27/6/2025, στην πολιτεία Imo καταγράφηκαν 103 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο 170 ανθρώπων. Αναλυτικότερα, έχουν καταγραφεί, 3 εξεγέρσεις/ταραχές (riots) με 3 ανθρώπινες απώλειες, 12 διαμαρτυρίες (protests) με καμία ανθρώπινη απώλεια, 3 εκρήξεις/ απομακρυσμένη βία (explosion/remote violence) με 1 ανθρώπινη απώλεια, 44 περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (violence against civilians) με 77 ανθρώπινες απώλειες και 41 μάχες (battles) με 89 ανθρώπινες απώλειες.[10] Τα εν λόγω στοιχεία εξεταζόμενα συνδυαστικά με τον εκτιμώμενο πληθυσμό της πολιτείας Imo για το έτος 2022 (5.459.300 κάτοικοι)[11] καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν συνθήκες αδιάκριτης βίας και γενικά δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος για έναν πολίτη να επηρεαστεί προσωπικά μόνο από την παρουσία του στην εν λόγω πολιτεία, υπό την έννοια του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ.
Εφόσον από τις αντληθείσες πληροφορίες δεν προκύπτει ότι στον τόπο τελευταίας διαμονής του Αιτητή λαμβάνει χώρα διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη εντός του πλαισίου του άρθρου 19(2)(γ) του Νόμου, το Δικαστήριο κρίνει ότι παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» όπως αυτή προνοείται από τη νομολογία του ΔΕΕ.
Ενόψει των ανωτέρω, κρίνω, υπό τις περιστάσεις, ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει σε κανένα στάδιο της διαδικασίας τη βασιμότητα του αιτήματός του για αναγνώριση της ιδιότητας του πρόσφυγα, δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου και της Σύμβασης της Γενεύης, ούτε για την παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Νόμου. Η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση κρίνεται ορθή και νόμιμη πλήρως αιτιολογημένη.
Λαμβάνεται υπόψη και το γεγονός ότι ούτε στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ο Αιτητής κατόρθωσε να αντικρούσει τα ευρήματα περί αναξιοπιστίας των ισχυρισμών του από τους Καθ' ων η αίτηση, ούτε όμως προέβαλε οποιονδήποτε στοιχειοθετημένο ισχυρισμό σε σχέση με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία.
Με βάση όλα τα πιο πάνω η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Ως προς τα έξοδα και δεδομένης της ελλιπούς έρευνας που διεξήχθη από τους Καθ’ ων η αίτηση, κρίνω ορθό και δίκαιο όπως επιδικαστούν μειωμένα έξοδα στο ποσό των €700 υπέρ των Καθ’ ων η αίτηση και εναντίον του Αιτητή. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Α. Α. ΑΓΡΟΤΗ, Δ ΔΔΔΠ
[1] EUAA - European Union Agency for Asylum, "Nigeria; Targeting of individuals", November 2018, p. 80-81, διαθέσιμο στο: https://www.ecoi.net/en/file/local/2001375/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025)
[2] EUAA - European Union Agency for Asylum, "Nigeria; Targeting of individuals", November 2018, p. 80-81, διαθέσιμο στο: https://www.ecoi.net/en/file/local/2001375/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025)
[3] Adaobi Tricia Nwaubani, "Remembering Nigeria's Biafra war that many prefer to forget", BBC, 15 January 2020, διαθέσιμο στο: https://www.bbc.com/news/world-africa-51094093 (τελευταία ημερομηνία πρόσβασης 8/7/2025).
[4] Adaobi Tricia Nwaubani, "Remembering Nigeria's Biafra war that many prefer to forget", BBC, 15 January 2020, διαθέσιμο στο: https://www.bbc.com/news/world-africa-51094093 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025).
[5] ACLED - Armed Conflict Location & Event Data Project (Author), published by ReliefWeb: “Election Watch; Political Violence and the 2023 Nigerian Election”, 22/2/2023, διαθέσιμο στο: https://reliefweb.int/attachments/98aea690-853c-46bb-8a2e-9b46e5e51865/Political%20Violence%20and%20the%202023%20Nigerian%20Election.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025)
[6] International Crisis Group, “Mitigating Risks of Violence in Nigeria's 2023 Elections”, 10/2/2023,p. 5 & 19, διαθέσιμο στο: https://icg-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/2023-02/311-nigeria-elections.pdf, (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025)
[7] EUAA - COI Query, "Nigeria - Security Situation in Imo State", 12/9/2023,p. 3, διαθέσιμο στο: https://www.ecoi.net/en/file/local/2097457/2023_09_EUAA_COI_Query_Response_Q37_Nigeria_Security_incidents_Imo_State.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025)
[8] AI – Amnesty, “Nigeria 2024”, April 2025, διαθέσιμο στο: https://www.amnesty.org/en/location/africa/west-and-central-africa/nigeria/report-nigeria/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025)
[9] The Guardian, “Tension in Imo as IPOB sit - at - home begins, police intensify patrols, arrests”, 21/10/2024, διαθέσιμο στο: https://guardian.ng/news/tension-in-imo-as-ipob-sit-at-home-begins-police-intensify-patrols-arrests/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025)
[10] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στο: https://acleddata.com/explorer/ (βλ. Πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 29/6/2024 - 27/6/2025, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Violence against civilians / Riots / Protests / Explosions/Remote Violence / Battles και ΠΕΡΙΟΧΗ: Africa - Nigeria - Imo), (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025).
[11] City Population, Nigeria, Imo State, διαθέσιμο στο: https://citypopulation.de/en/nigeria/admin/NGA017__imo/
(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 8/7/2025).
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο