
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 416/24
7 Ιουλίου, 2025
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
M.C.H.A.A.
Αιτήτριας,
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
Ιωαννίδη Α. (κα.), για Γ. Στυλιανού & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε, Δικηγόροι για την Αιτήτρια
Φιλίππου Α. (κος), για Δημητρίου Χρ.(κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Η Αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερούμενη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος, η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 21.10.2023, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση της Αιτήτριας για διεθνή προστασία, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2023 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος). Αιτείται εξάλλου τη χορήγηση σε αυτήν καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Η Αιτήτρια κατάγεται από το Καμερούν. Περί τις 3.11.2021 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, αφού προηγουμένως εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία, και στις 29.9.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στην Αιτήτρια από λειτουργό. Ακολούθως, υποβλήθηκε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: o Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης για διεθνή προστασία της Αιτήτριας, η οποία εγκρίθηκε στις 21.10.2023 από τον Προϊστάμενο. Στις 7.2.2024, η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια.
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Κατά το στάδιο της ακρόασης, η Αιτήτρια δια της συνηγόρου της προώθησε ως μόνο λόγο προσφυγής την έλλειψη δέουσας έρευνας. Υποστηρίζει συναφώς ότι ενδεχομένως, εξαιτίας του γεγονότος ότι η Αιτήτρια ήταν παρούσα σε επίθεση από τους Ambazonians που οδήγησε στον θάνατο του αδελφού της, να θέλουν να την βλάψουν.
3. Από την πλευρά τους οι Καθ΄ ων η αίτηση του, υπεραμύνονται της επίδικης απόφασης ως προϊόντος δέουσας έρευνας. Παραπέμποντας στην αξιολόγηση των δηλώσεων της Αιτήτριας και δη του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού της- ισχυριζόμενη απειλή από τους Αmbazonians, οι οποίοι σκότωσαν τον αδελφό της υποστηρίζοντας ότι ορθώς κρίθηκε μη αποδεκτός. Περαιτέρω, υποστηρίζοντας τα υπόλοιπα ευρήματά τους κατά τη διοικητική διαδικασία, υποβάλλουν ότι ορθώς κρίθηκε ότι η Αιτήτρια δεν διατρέχει κίνδυνο σε περίπτωση που επιστρέψει στη χώρα της και κατ’ επέκταση ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή της σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.
Το νομικό πλαίσιο
4. Η Σύμβαση περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954 [Recueil des traités des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967 (στο εξής: Σύμβαση της Γενεύης), ορίζει, στο άρθρο 1, τμήμα Α, σημείο 2, πρώτο εδάφιο, ότι ο όρος «πρόσφυγας» εφαρμόζεται επί παντός προσώπου το οποίο, «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων, ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύη της προστασίας της χώρας ταύτης».
5. Ο Κανονισμός 2 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ’ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
6. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (στο εξής: o περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
7. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
8. Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:
«Υποχρεώσεις Αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών
16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο Αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).
(2) Ιδίως, ο Αιτητής οφείλει-
(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του Αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο Αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙ [...]».
(στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος). (β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή
(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης...».
9. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
10. Ως προς τον προωθούμενο λόγο προσφυγής περί έλλειψης δέουσας έρευνας επισημαίνεται εκ προοιμίου ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει και την ουσιαστική ορθότητα της de novo και ex nunc (Βλ. Aπόφαση του ΔΕΕ της 3ης Απριλίου 2025, C‑283/24 [Barouk], B. F. κατά Κυπριακής Δημοκρατίας, ECLI:EU:C:2025:236, απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 29 Ιουλίου 2019, Torubarov, C-556/17, EU:C:2019:626, σκέψεις 50 έως 53 (σύμφωνα με την οποία το δικαστήριο πραγματοποιεί «πλήρη και ex nunc εξέταση τόσο των πραγματικών όσο και των νομικών ζητημάτων, ιδίως, κατά περίπτωση, εξέταση των αναγκών διεθνούς προστασίας) Έφεση κατά Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Aρ. 107/2023, Δημοκρατία ν. Q.B.T., απόφαση ημερ. 11.2.2025, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 17/2021 Janelidze ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 21.9.2021· Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 35/2023 Lubangamu ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.12.2024). Ο εκάστοτε αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή της στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η πιο πάνω ανάλυση λόγω της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, πλάνη, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης. Εν προκειμένω, η Αιτήτρια εκπροσωπούμενη και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς της και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552]. Ως αλυσιτελής χαρακτηρίζεται ο λόγος προσφυγής, ο οποίος ακόμα και αν γίνει δεκτός δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. Αθ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].
11. Συναφές εν προκειμένω είναι και το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του Αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του Αιτητή ασύλου να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για κάποιον από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010). Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας του Αιτητή ασύλου να τεκμηριώσει με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή του, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον Αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του (Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C‑277/11, M. M., ECLI: EU:C:2012:744, σκέψεις 63 έως 68).
12. Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών της Αιτήτριας, επισημαίνονται συναφώς τα ακόλουθα: παρατηρώ ότι στο πλαίσιο του εντύπου της αίτησής της για διεθνή προστασία, η Αιτήτρια κατέγραψε ως λόγο εγκατάλειψης της χώρας της τον θάνατο του αδελφού της από έναν άνδρα, ο οποίος ήθελε να σκοτώσει και την Αιτήτρια. Προσέθεσε ότι και η μητέρα της έχει αποβιώσει και δεν έχει κάποιον να την στηρίξει;;; γεγονός που την ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα της.
13. Η Αιτήτρια στις 14.10.2021 παραπέμφθηκε σε έλεγχο ευαλωτότητας από αρμόδιο λειτουργό (Έντυπο ελέγχου και αξιολόγησης ευαλωτότητας – ερ. 10-19 του διοικητικού φακέλου) κατά την οποία ισχυρίστηκε ότι τον Φεβρουάριο του 2011 η μητέρα της απεβίωσε λόγω θεμάτων υγείας και ο πατέρας της τους εγκατέλειψε όταν ήταν σε νεαρή ηλικία. Διέμενε στη Kumba και μετά τον θάνατο της μητέρας της επέστρεψε στο χωριό της με την γιαγιά της και όταν ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση ο θείος της, την έστειλε στη πόλη Mombo για να συνεχίσει τη φοίτηση της, με τον μεγαλύτερο αδελφό της να καταβάλλει τα δίδακτρα. Όταν άρχισε ο πόλεμος, 5 έτη προηγουμένως, μεταξύ Ambazonians και κυβέρνησης, οι Ambazonians ανάγκασαν τον αδελφό της να ενταχθεί μαζί τους γεγονός που οδήγησε τον αδελφό της να κρυφτεί. Μετέπειτα εντούτοις, τον εντόπισαν και τον σκότωσαν πριν από 2 έτη. Προσέθεσε ότι έφυγε από τη θεία της διότι δεν την πρόσεχε και εγκαταστάθηκε στη Douala, όπου γνώρισε τον σύντροφό της και έμεινε έγκυος. Η Αιτήτρια δήλωσε ότι κάποιος την ενημέρωσε ότι οι άνδρες που σκότωσαν τον αδελφό της την αναζητούν για την σκοτώσουν. Με τη βοήθεια ενός φιλικού της προσώπου δανείστηκε χρήματα και άρχισε τη διαδικασία αναχώρησης από τη χώρα καταγωγής της.
14. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, η Αιτήτρια ως προς τα προσωπικά της στοιχεία, ανέφερε ότι γεννήθηκε στη πόλη Mombo (γεννηθείσα το 1998), όπου παρέμεινε για 3 έτη και ακολούθως μετέβη με τη μητέρα της στη Kumba για 4 έτη. Μετά το θάνατο της μητέρας της διέμενε με τη γιαγιά της και τα αδέλφια της, επέστρεψε στο τόπο καταγωγής της προκειμένου να φοιτήσει και το 2014 εγκαταστάθηκε στη πόλη Douala, η οποία υπήρξε και ο τελευταίος τόπος διαμονής της πριν εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της το 2021. Ως προς το εκπαιδευτικό της υπόβαθρο, η Αιτήτρια ανέφερε ότι ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εκπαιδεύτηκε στη κομμωτική και για 3 μήνες παρακολούθησε μαθήματα ραπτικής. Περαιτέρω, ανέφερε ότι έχει ένα τέκνο, το οποίο βρίσκεται με την μητέρα του πρώην συντρόφου της στην Douala. Η μητέρα της Αιτήτριας απεβίωσε το 2011 και ο πατέρας της τους εγκατέλειψε όταν ήταν σε νεαρή ηλικία. Διαθέτει επίσης μια αδελφή, η οποία βρίσκεται στη Yaoundé και με την οποία όπως δήλωσε, διατηρεί επικοινωνία. Η Αιτήτρια είχε και ένα αδελφό, ο οποίος σκοτώθηκε στις 15.11.2018 από τους Αmbazonians. Η Αιτήτρια πωλούσε μήλα στο δρόμο, ενώ σε μετέπειτα στάδιο καλλιεργούσε ενοικιαζόμενη γη, αναφέροντας ότι καλλιεργούσε «granola» - είδος φιστικιού. Ως προς το θρήσκευμα, δήλωσε χριστιανή προτεστάντης και ομιλεί τη γλώσσα Bameta, τη γαλλική και την αγγλική.
15. Ερωτηθείσα αναφορικά με τους λόγους εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής της, η Αιτήτρια, στο πλαίσιο της ελεύθερης αφήγησής της, ανέφερε ότι μετέβη στο χωριό Barubakun, στην περιοχή Kumba, για να επισκεφθεί τον αδελφό της, χωρίς να γνωρίζει – όπως υποστήριξε – ότι στην περιοχή επικρατούσε κρίση. Κατά δήλωσή της, ο αδελφός της εξαναγκάστηκε από αγνώστους να ενταχθεί στον στρατό. Ένα βράδυ, ενημερώθηκε ότι επίκειται επίθεση από τους αποκαλούμενους Amba Boys στην οικία του αδελφού της, λόγω της άρνησής του να ενταχθεί σε αυτούς. Κατά τη φυγή τους προς το δάσος, η Αιτήτρια φέρεται να ήταν παρούσα κατά τη στιγμή που οι εν λόγω δράστες πυροβόλησαν θανάσιμα τον αδελφό της. Στη συνέχεια, κατά τους ισχυρισμούς της, έγινε αντιληπτή από τους δράστες, οι οποίοι την ξυλοκόπησαν, με αποτέλεσμα να λιποθυμήσει. Πίστεψαν ότι ήταν νεκρή και την εγκατέλειψαν. Η Αιτήτρια ανέφερε ότι είδε τα πρόσωπα των δραστών. Φέρεται να παρέμεινε για δύο ημέρες στο δάσος, οπότε και την περιέθαλψε άνδρας που την μετέφερε στην οικία του. Κατόπιν, μετέβη στη Douala. Τον Φεβρουάριο, ισχυρίζεται ότι δέχθηκε τηλεφωνική κλήση από άγνωστο αριθμό, κατά την οποία της αναφέρθηκε ότι έγινε γνωστό πως βρίσκεται στην Douala και ότι θα έπρεπε να εγκαταλείψει άμεσα την περιοχή για λόγους ασφαλείας.
16. Στο πλαίσιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων, η Αιτήτρια ρωτήθηκε για τον ακριβή χρόνο της φερόμενης επίθεσης εναντίον του αδελφού της. Αρχικά δήλωσε ότι το συμβάν έλαβε χώρα στις 18.11.2018, ωστόσο διόρθωσε αμέσως, αναφέροντας την 18.11.2020 ως τη σωστή ημερομηνία. Ανέφερε ότι το επεισόδιο έλαβε χώρα περί τις 4 μ.μ. και ότι είχε πληροφορηθεί από τον ίδιο τον αδελφό της για τις πιέσεις που δεχόταν από τους Amba Boys να ενταχθεί στις τάξεις τους. Σε ερώτηση γιατί δεν προσέφυγε στην αστυνομία μετά την επιστροφή της στη Douala, απάντησε ότι δεν το έπραξε διότι φοβόταν.
17. Σχετικά με τον ισχυρισμό ότι αναζητήθηκε από πρόσωπα που σχετίζονταν με το περιστατικό, η Αιτήτρια ανέφερε ότι έλαβε τηλεφωνική κλήση από άγνωστο άτομο, το οποίο της ανέφερε ότι την αναζητούσαν και ότι επιθυμούσε να τη βοηθήσει να διαφύγει. Η ίδια υπέθεσε αρχικά ότι επρόκειτο για φίλο του αδελφού της. Μετά από σχετική υπόδειξη του λειτουργού ότι η ίδια είχε δηλώσει πως δεν είχε αποκαλύψει σε κανέναν το περιστατικό, υπέθεσε ότι ενδέχεται να ήταν το πρόσωπο που τη βοήθησε στο δάσος, το οποίο της είχε ζητήσει τον αριθμό τηλεφώνου της πριν αναχωρήσει από την οικία του. Ερωτηθείσα τι αναμένει να της συμβεί σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια απάντησε ότι φοβάται για τη ζωή της, καθώς υπάρχει ενδεχόμενο να την εντοπίσουν. Συμπλήρωσε, ωστόσο, ότι μετά τον θάνατο του αδελφού της δεν έλαβε περαιτέρω απειλές, δεδομένου ότι διέμενε έκτοτε στην Douala. Σε σχετική ερώτηση αν θα μπορούσε να εγκατασταθεί στην οικία της αδελφής της, απάντησε αρνητικά, επικαλούμενη τον φόβο και τις τραυματικές αναμνήσεις που σχετίζονται με το Καμερούν.
18. Ως προς τον χρόνο θανάτου του αδελφού της, η Αιτήτρια δήλωσε ότι το περιστατικό έλαβε χώρα έξι μήνες πριν την αναχώρηση της από τη χώρα καταγωγής της. Όταν της επισημάνθηκε ότι είχε καταγραφεί στην αίτησή της πως ο θάνατος έλαβε χώρα δύο έτη πριν από την υποβολή της αίτησης (ήτοι το 2019), απάντησε ότι γέννησε στις 30.09.2019 και επανέλαβε ότι εγκατέλειψε τη χώρα της έξι μήνες μετά τον θάνατο του αδελφού της. Δήλωσε, τέλος, ότι δεν θυμάται πότε ακριβώς άφησε το τέκνο της για να επισκεφθεί τον αδελφό της.
19. Αξιολογώντας τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας, οι Καθ' ων η αίτηση διέκριναν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος αναφορικά με την υπηκοότητα, την περιοχή διαμονής της πριν την αναχώρηση της από τη χώρα καταγωγής της. Ο δεύτερος, αναφορικά με την ισχυριζόμενη απειλή από τους Ambazonians, οι οποίοι σκότωσαν τον αδελφό της. Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθώς οι πληροφορίες που έδωσε η Αιτήτρια κρίθηκαν συνεκτικές ενώ αξιολογήθηκαν σε συνάρτηση με το διαβατήριό της, το οποίο προσκόμισε στη διοίκηση.
20. Ο δεύτερος αντίθετα ισχυρισμός έτυχε απόρριψης καθώς κρίθηκε ότι η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να παρέχει επαρκείς και ικανοποιητικές πληροφορίες σχετικά με τον πυρήνα του αιτήματος της. Αρχικά, έκριναν ότι η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει χρονικά πότε σκοτώθηκε ο αδελφός της και υπέπεσε σε αντιφάσεις, καθότι παρέθεσε τρεις διαφορετικές ημερομηνίες για τον θάνατό του. Επιπλέον, αντιφατικές κρίθηκαν και οι δηλώσεις της, ως προς τη χρονική στιγμή της δολοφονίας του αδελφού της. Ενώ αρχικά ισχυρίστηκε ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας πήγαν στο δάσος για να σωθούν και ενόσω συνομιλούσε με τον αδελφό της ήρθαν οι Amba boys και τον σκότωσαν, στη συνέχεια δήλωσε ότι ήταν απόγευμα. Οι Καθ’ ων η αίτηση σημειώνουν περαιτέρω, ότι τα λεγόμενα της Αιτήτριας ως προς τον γεγονός ότι οι Amba boys την αναζητούν ακόμα και στην Douala, δεν παρουσιάζουν την απαιτούμενη ευλογοφάνεια καθότι αρχικά ανέφερε ότι μπορεί να την κάλεσε τηλεφωνικώς φίλος του αδελφού της και μετά από σχετική επισήμανση του λειτουργού ότι δεν γνωρίζει κάποιος το περιστατικό που έγινε, μετέβαλε τη δήλωσή της, αναφέροντας ότι μπορεί να ήταν το άτομο που την έσωσε στο δάσος.
21. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, οι Καθ' ων η αίτηση επισήμαναν ότι τα όσα ανέφερε η Αιτήτρια αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματος της και δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν οποιαδήποτε ανάλυση μέσω εξωτερικών πηγών πληροφόρησης. Δεδομένης της μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας της Αιτήτριας, ο συναφής ισχυρισμός δεν έγινε αποδεκτός.
22. Στη βάση του μόνο αποδεκτού ισχυρισμού της Αιτήτριας, κρίθηκε ότι κανένα στοιχείο του προφίλ της σε συνάρτηση με τις επικρατούσες συνθήκες ασφαλείας δεν οδηγεί στο συμπέρασμα περί βάσιμου φόβου δίωξης ή σοβαρού κινδύνου βλάβης. Στο πλαίσιο της εξατομικευμένης αξιολόγησης που διενεργήθηκε, λήφθηκε υπόψη ότι η Αιτήτρια διέμενε στη Douala από το έτος 2014, όπου εκεί διαμένει και η θυγατέρα της με τους γονείς του συντρόφου της.
23. Ως εκ τούτου, κατά τη νομική ανάλυση, οι Καθ' ων η αίτηση έκριναν ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή της στα άρθρα 3 ή 19 του περί Προσφύγων Νόμου.
24. Στο πλαίσιο της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, η Αιτήτρια δεν έχει προσκομίσει οποιαδήποτε νέα μαρτυρία ή ουσιώδεις ισχυρισμούς συναφείς με τον πυρήνα του αιτήματός.
25. Κατά την ακροαματική διαδικασία της 12.12.2024, κατά την οποία η υπόθεση είχε οριστεί για παροχή διευκρινίσεων, η Αιτήτρια κλήθηκε να απαντήσει σε ερωτήματα του παρόντος Δικαστηρίου. Επανέλαβε ότι μετέβη στη βορειοδυτική περιφέρεια για να επισκεφθεί τον αδελφό της, ο οποίος, κατά δήλωσή της, δεχόταν πιέσεις από τους αποκαλούμενους Ambazonians να ενταχθεί στις τάξεις τους. Ανέφερε ότι το επόμενο πρωί, καθώς πήγαν να τον αναζητήσουν, διέφυγαν στο δάσος, όπου, κατά τη διάρκεια προσπάθειας του αδελφού της να της εξηγήσει πώς να διαφύγει, οι δράστες τον πυροβόλησαν. Η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για πέντε οπλισμένα άτομα και, ερωτηθείσα να επαναλάβει την περιγραφή του περιστατικού, προσέθεσε ότι είχε προηγηθεί διάλογος μεταξύ του αδελφού της και των δραστών, πριν τον πυροβολήσουν. Κατά την ίδια, αιτία της θανάτωσής του υπήρξε ο φόβος των δραστών ότι θα τους κατήγγειλε στις αρχές. Υποστήριξε ότι τους αντίκρισε για πρώτη φορά τότε, και πως, αφότου διαπίστωσαν ότι η ίδια κρυβόταν, την χτύπησαν με αποτέλεσμα να χάσει τις αισθήσεις της, νομίζοντας ότι είχε αποβιώσει. Κατά τα λεγόμενά της, ξύπνησε στην οικία αγνώστου άνδρα, ο οποίος την περιέθαλψε και την φιλοξένησε για μία εβδομάδα. Η Αιτήτρια επανέλαβε ότι τρεις έως τέσσερις μήνες μετά τον θάνατο του αδελφού της, έλαβε τηλεφωνική κλήση από άγνωστο άτομο, το οποίο την προέτρεψε να αποχωρήσει από τη χώρα, καθώς είχε καταστεί γνωστό ότι διέμενε με το ανήλικο τέκνο της και, σε περίπτωση που δεν εγκατέλειπε τη χώρα, θα κινδύνευε η ζωή της και η ζωή του παιδιού της. Ερωτηθείσα για τον λόγο της φερόμενης απειλής, απάντησε ότι οι δράστες θεώρησαν πως, επειδή είχε δει τα πρόσωπά τους, θα προέβαινε σε καταγγελία στην Αστυνομία. Ανέφερε ότι το τηλεφώνημα έλαβε χώρα τον Ιούνιο και ότι αναχώρησε από τη χώρα τέσσερις μήνες αργότερα. Επικαλέστηκε, επίσης, την παραλαβή απειλητικών μηνυμάτων και ανέφερε ότι συγγενικά της πρόσωπα την πληροφόρησαν πως η οικογενειακή τους οικία πυρπολήθηκε. Τέλος, ερωτηθείσα εάν θα μπορούσε να εγκατασταθεί με το ανήλικο τέκνο της στην πόλη Yaoundé, η Αιτήτρια απάντησε αρνητικά, επικαλούμενη τον φόβο εντοπισμού της, όπως φέρεται να είχε συμβεί και στην Douala. Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου.
26. Αναφορικά με τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό της Αιτήτριας, το Δικαστήριο συντάσσεται με το σχετικό εύρημα των Καθ’ ων η αίτηση ως προς την αξιοπιστία της, για τους λόγους που καταγράφονται στην έκθεση, η οποία αποτέλεσε την αιτιολογική βάση της προσβαλλόμενης απόφασης. Ο εν λόγω ισχυρισμός τυγχάνει αποδοχής, καθώς οι επιμέρους δηλώσεις της Αιτήτριας κρίθηκαν επαρκώς συγκεκριμένες, εσωτερικά συνεκτικές και ευρισκόμενες σε αντιστοιχία τόσο με τα προσκομισθέντα έγγραφα (και δη το διαβατήριο), όσο και με τις διαθέσιμες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
27. Αναφορικά με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό της Αιτήτριας, το Δικαστήριο συντάσσεται με τα επιμέρους ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση, τα οποία οδήγησαν στην απόρριψη του ισχυρισμού λόγω μη θεμελίωσης της αξιοπιστίας της. Πράγματι, διαπιστώνεται ότι η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να παράσχει συγκεκριμένες και βιωματικές περιγραφές ως προς τον τρόπο με τον οποίο φέρεται να αναζητείται από τους αποκαλούμενους Ambazonians, καθώς περιορίστηκε σε γενική αναφορά σε τηλεφωνική κλήση από άγνωστο πρόσωπο, χωρίς να προσδιορίζει επαρκώς το περιεχόμενο της επικοινωνίας ή την ταυτότητα του καλούντος. Περαιτέρω, η ίδια παραδέχθηκε ότι μετά τον θάνατο του αδελφού της δεν υπήρξε οποιοδήποτε νέο περιστατικό σε βάρος της. Αναφορικά με το περιστατικό της φερόμενης δολοφονίας του αδελφού της, η αφήγησή της παρουσιάζει σημαντικές αντιφάσεις και ασάφειες ως προς τον χρόνο τέλεσης. Κατά τα αρχικά στάδια της συνέντευξής της, ανέφερε αρχικά ως ημερομηνία τον 15.11.2018 (βλ. ερ. 31-4χ του δ.φ.), στη συνέχεια τον 18.11.2018, ενώ ακολούθως μετέβαλε τη δήλωσή της αναφέροντας ως έτος το 2020 (βλ. ερ. 28-2χ του δ.φ.). Στο έντυπο ευαλωτότητας, καταγράφηκε ότι το περιστατικό έλαβε χώρα το έτος 2019, συνοδευόμενο από αναφορά ότι ο αδελφός της είχε εξαναγκαστεί να ενταχθεί στους Ambazonians, πλην όμως κρύφτηκε και τελικώς εντοπίστηκε και θανατώθηκε – λεπτομέρειες οι οποίες ουδέποτε αναφέρθηκαν από την ίδια κατά τη διάρκεια της συνέντευξης. Αντιθέτως, η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι κάποιο άτομο είχε ενημερώσει τον αδελφό της για επικείμενη επίθεση από τους Ambazonians, με αποτέλεσμα να διαφύγουν στο δάσος. Κατά την ακροαματική διαδικασία, η Αιτήτρια δήλωσε ότι δεν θυμάται πότε ακριβώς έλαβε χώρα η δολοφονία του αδελφού της. Επιπλέον, αντίφαση διαπιστώνεται και ως προς τον χρόνο κατά τον οποίο έλαβε την επίμαχη τηλεφωνική κλήση που – κατά τους ισχυρισμούς της – τη συνέδεε με απειλή από την πλευρά των Ambazonians: ενώ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης προσδιόρισε τον χρόνο αυτόν στον Φεβρουάριο (βλ. ερ. 28-3χ του δ.φ.), κατά την ακροαματική διαδικασία δήλωσε ότι το τηλεφώνημα έγινε τον Ιούνιο και ότι εγκατέλειψε τη χώρα τέσσερις μήνες αργότερα. Ενόψει των ανωτέρω, διαπιστώνονται ουσιώδεις αντιφάσεις και χρονικές ασυνέπειες αναφορικά τόσο με το κρίσιμο συμβάν του θανάτου του αδελφού της όσο και με το μεταγενέστερο τηλεφώνημα που προβάλλεται ως λόγος φυγής, οι οποίες σημαντικά την αξιοπιστία της. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι το διαβατήριο της Αιτήτριας εκδόθηκε στις 18.11.2020 και σύμφωνα με τις δηλώσεις της προχώρησε σε έκδοση του διότι η ζωή της βρισκόταν σε κίνδυνο (βλ.ερ. 5 και 33 του δ.φ.), ενώ σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της το περιστατικό θανάτου του αδελφού της πραγματοποιήθηκε την ίδια ημέρα έκδοσης του διαβατηρίου της, ήτοι 18.11.2020.
28. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία των δηλώσεών του, σημειώνεται ότι το αφήγημα της Αιτήτριας αποτελεί προσωπικό βίωμα, το οποίο δεν μπορεί εύλογα να επιβεβαιωθεί από εξωτερικές πηγές. Ωστόσο, το παρόν Δικαστήριο προέβη σε έρευνα αναφορικά με την «αγγλόφωνη κρίση». Ειδικότερα, η Αγγλόφωνη Κρίση στο Καμερούν ξεκίνησε το 2016, όταν οι αγγλόφωνες Νοτιοδυτικές και Βορειοδυτικές περιοχές της χώρας εξεγέρθηκαν ενάντια στην περιθωριοποίηση από την κυρίως γαλλόφωνη κυβέρνηση. Ακολούθησε βία από τον στρατό και ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες, με αποτέλεσμα εκτεταμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απώλειες ζωών και μαζικές εκτοπίσεις. Σύμφωνα με το Portal RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, το Καμερούν συμμετέχει σε μια μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση (NIAC) κατά της Boko Haram στον Άπω Βορρά. Στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές, ορισμένες αγγλόφωνες αυτονομιστικές ομάδες μάχονται εναντίον της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία της περιοχής. Ωστόσο, η βία δεν ισοδυναμεί με μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση (NIAC).[1] Σε έκθεση για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Καμερούν κατά το έτος 2024 από τη Διεθνή Αμνηστία επιβεβαιώνεται η ύπαρξη της κρίσης μεταξύ του στρατού του Καμερούν και των αποσχιστών στο νοτιοδυτικό και βορειοδυτικό τμήμα της χώρας και αναφέρεται πως περισσότεροι από 580.000 άνθρωποι εκτοπίστηκαν εσωτερικά λόγω ένοπλης βίας στις αγγλόφωνες περιοχές.[2] Η Douala, τόπος τελευταίας διαμονής της Αιτήτριας, υπάγεται στο γαλλόφωνο Καμερούν. Είναι η μεγαλύτερη πόλη της χώρας και οικονομική πρωτεύουσα, βρίσκεται στην περιοχή Littoral, όπου η γαλλική γλώσσα είναι η κυρίαρχη. Ως εκ τούτου δεν επηρεάζεται άμεσα από τις ένοπλες διαμάχες του αγγλόφωνου τμήματος της χώρας. Υπό το φως των ανωτέρω, καίτοι επιβεβαιώνεται η ύπαρξη της αγγλόφωνης κρίσης, εκτός ωστόσο των ορίων της Douala, η εξωτερική του πτυχή του συναφούς ισχυρισμού δε θεμελιώνεται.
29. Επισημαίνεται στο σημείο αυτό ότι δεν πρόκειται για περίπτωση σε σχέση με την οποία θα μπορούσε να χορηγηθεί το τεκμήριο της αμφιβολίας. Όπως εναργώς προκύπτει από το ίδιο το εδάφιο (4) του άρθρου 13 του περί Προσφύγων Νόμου, το ευεργέτημα της αμφιβολίας δίδεται μόνο εκεί όπου ο αιτών άσυλο υποβάλει όλα τα διαθέσιμα από αυτόν στοιχεία σε σχέση με την αίτησή του, τα οποία έχουν ελεγχθεί και, ο αρμόδιος λειτουργός ή/και ο Προϊστάμενος ικανοποιούνται ότι ο Αιτητής είναι γενικά αξιόπιστος.
30. Το ευεργέτημα της αμφιβολίας χορηγείται εκεί όπου ο αιτών άσυλο καταβάλλει πραγματική προσπάθεια να τεκμηριώσει την προσωπική του ιστορία, η οποία βεβαίως δικαιολογεί καταρχήν την υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας και όταν, εντούτοις, υπάρχουν κενά και έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων προς τεκμηρίωση των συναφών ισχυρισμών.
31. Εν προκειμένω, η Αιτήτρια δεν προέβαλε οποιουσδήποτε αξιόπιστους ισχυρισμούς, οι οποίοι θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή της στο καθεστώς διεθνούς προστασίας, ώστε το έλλειμα των στοιχείων προς τεκμηρίωση συγκεκριμένων ισχυρισμών να καλυφθεί από το ευεργέτημα της αμφιβολίας. Συνεπώς, δεν δικαιολογείται στην περίπτωσή της η χορήγηση του ευεργετήματος της αμφιβολίας.
32. Υπό το φως των ανωτέρω, καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή της Αιτήτριας στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης σε σχέση με το πρόσωπό της για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Τέτοιος φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθαυτός ούτε από τα προσωπικά στοιχεία της Αιτήτριας τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά.
33. Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που διατρέχει η Αιτήτρια, στη βάση του μόνου αξιόπιστου ισχυρισμού της, έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση, παρατηρώ επιπρόσθετα προς όσα καταγράφονται στην Εισηγητική Έκθεση τα εξής:
34. Ως προς τη γενική κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, αναφέρονται τα ακόλουθα, ως προκύπτουν από έγκυρες πηγές πληροφόρησης:
35. Βάσει πληροφοριών από τον ανεξάρτητο οργανισμό ACAPS, η κρίση που ξέσπασε στις Αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν (ήτοι στις περιφέρειες Northwest και Southwest) περί τα τέλη του 2016 οδήγησε στην εμφάνιση διαφόρων αποσχιστικών ομάδων και σε ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ του κρατικού στρατού και των ενόπλων δυνάμεων των αυτονομιστών, που έχουν εντείνει την ανασφάλεια στις αγγλόφωνες περιοχές, «αφήνοντας πάνω από 334.000 άτομα εσωτερικά εκτοπισμένα και περισσότεροι από 76.000 να αναζητούν καταφύγιο στη γειτονική Νιγηρία, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2025. ».[3] Εκ των όσων επίσης αναφέρονται στην ίδια πηγή, οι απαρχές της σύγκρουσης εντοπίζονται στα μακροχρόνια προβλήματα στην αγγλόφωνη κοινότητα στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές της χώρας, λόγω της περιθωριοποίησης τους από τη γαλλόφωνη κυβέρνηση, «που κλιμακώθηκαν σε εκτεταμένες διαμαρτυρίες και απεργίες περί τα τέλη του 2016».[4]
36. Οι αντιμαχόμενες πλευρές αποτελούνται από τις ένοπλες κρατικές δυνάμεις ασφαλείας του Καμερούν που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή (συμπεριλαμβανομένης της επίλεκτης μονάδας μάχης) και από διάφορες ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες (που αριθμούν πέραν των 7 διαφορετικών ενόπλων ομάδων, συνολικής δυναμικότητας 2.000-4.000 μαχητών, που κατά τις επιθέσεις τους εναντίον του κρατικού στρατού χρησιμοποιούν αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, καθώς και πιο προηγμένο οπλισμό όπως εκτοξευτές αντιαρματικών), που δρουν (κυρίως) στις αγγλόφωνες περιοχές (παρά το ότι εμφανίζονται με ορισμένο διαχωρισμό, οι ομάδες αυτές προσπαθούν όλο και περισσότερο να συντονιστούν μεταξύ τους, ενώ «οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες παρουσιάζουν ένα συλλογικό χαρακτήρα»).[5]
37. Σε σχέση με την επαρχία Littoral ωστόσο, πρωτεύουσα της οποίας αποτελεί η πόλη Douala, επικαιροποιημένες πληροφορίες αναφέρουν ότι η βία που σχετίζεται με τους αυτονομιστές δεν είναι συχνή στη συγκεκριμένη περιοχή.[6] Ειδικότερα, σε σχέση με την πόλη Douala, πρόσφατες πληροφορίες επιβεβαιώνουν την καταγραφή περιστατικών ασφαλείας, καθώς το Μάιο του 2023 οι αρχές στο Καμερούν ανακοίνωσαν ότι αγγλόφωνοι αντάρτες επιτέθηκαν σε στρατιωτικές θέσεις κοντά στο λιμάνι της πόλης Douala σκοτώνοντας αρκετούς ανθρώπους. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη επίθεση είναι η πλησιέστερη που έχει σημειωθεί στην πόλη Douala λόγω της σύγκρουσης των αυτονομιστών από τότε που ξέσπασαν οι μάχες το 2017.[7] Η ίδια πηγή επιβεβαιώνει ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που οι αντάρτες επιτίθενται τόσο κοντά στη πόλη Douala, ένα λιμάνι περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων που προμηθεύει το 80% των εισαγόμενων αγαθών για την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Τσαντ που δεν έχουν πρόσβαση στη θάλασσα.[8]
38. Ως προς την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην περιφέρεια Littoral (Littoral Region), στην οποία βρίσκεται η πόλη Douala, τόπος συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, στη διάρκεια ενός έτους και συγκεκριμένα μεταξύ 27.6.2024 και 27.6.2025 έλαβαν χώρα, συνολικά 9 περιστατικά, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 4 απώλειες. Εξ' αυτών των περιστατικών, τα 2 καταγράφηκαν ως διαμαρτυρίες (χωρίς θανάτους), τα 3 ως ταραχές (2 θάνατοι) και τα 4 ως βία κατά αμάχων (2 θάνατοι).[9] Δεδομένου λοιπόν ότι ο πληθυσμός της πόλης Douala ανέρχεται σήμερα στους 4.203.000 κατοίκους[10] και από το σύνολο των ανωτέρω στοιχείων προκύπτει ότι στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, ήτοι της πόλης Douala, περιοχή όπου δεν επεκτείνεται η αγγλόφωνη κρίση αλλά υπάγεται στο γαλλόφωνο τμήμα της χώρας, η ένταση της βίας στην περιφέρεια Littoral του Καμερούν, φαίνεται να παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, χωρίς δε να παρατηρούνται ιδιαίτερα περιστατικά ένοπλης σύρραξης ή συχνά συμβάντα αδιακρίτως ασκούμενης βίας.
39. Επικουρικώς, ως προς τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας δεν προκύπτει οποιαδήποτε παράμετρος του προφίλ της, η οποία να επιτείνει με οποιοδήποτε τρόπο τον κίνδυνο που τυχόν αυτή διατρέχει ούτε και κάποιο στοιχείο του προφίλ της δίδει βάσιμο έρεισμα για φόβο δίωξης.
40. Ειδικώς ως προς το θρησκευτικό της προφίλ ως χριστιανής δεν προκύπτει κάποιος κίνδυνος. Πηγές αναφέρουν πως στο Καμερούν, οι Χριστιανοί αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού, με περίπου 70% να ανήκουν σε διάφορα χριστιανικά δόγματα. Ωστόσο, υπάρχουν περιοχές όπου οι Χριστιανοί αντιμετωπίζουν προκλήσεις. Στις βόρειες περιοχές, όπου κυριαρχεί το Ισλάμ, έχουν αναφερθεί περιστατικά κοινωνικών εντάσεων μεταξύ χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων. Επιπλέον, η παρουσία εξτρεμιστικών ομάδων, όπως η Boko Haram, έχει οδηγήσει σε επιθέσεις κατά χριστιανικών κοινοτήτων στα βόρεια σύνορα με τη Νιγηρία και όχι στον τόπο συνήθους διαμονής της Αιτήτριας. Παρά τις προκλήσεις αυτές, οι Χριστιανοί στο Καμερούν γενικά ασκούν τη θρησκεία τους ελεύθερα.[11]
41. Ως εκ τούτου, στην προκειμένη περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη και το προσωπικό προφίλ της Αιτήτριας, ως αυτό έγινε αποδεκτό και ειδικότερα ότι η Αιτήτρια είναι νεαρή, χωρίς πρόβλημα υγείας, έχοντας οικογενειακό υποστηρικτικό δίκτυο, ικανή προς εργασία και με εργασιακή πείρα στη χώρα της, χωρίς κάποια καταγεγραμμένη ευαλωτότητα, χωρίς καμία δράση ή συμμετοχή σε αντιπολιτευτικές ή απελευθερωτικές δραστηριότητες, κρίνεται πως σε συνάρτηση με τις παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στη Περιφέρεια Littoral, και το γεγονός ότι η ίδια δεν εμπλέκεται καθ' οιονδήποτε τρόπο με τα όσα διαδραματίζονται στο πλαίσια των ενόπλων συγκρούσεων που καταγράφονται, δεν πιθανολογείται ότι σε περίπτωση επιστροφής της εκεί, θα εκτεθεί σε κίνδυνο που να ισοδυναμεί με σοβαρή βλάβη ή δίωξη.
42. Καταλήγω συνεπώς, ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή της Αιτήτριας στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθαυτός ούτε από τα προσωπικά στοιχεία της Αιτήτριας τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται, επικουρικώς, η υπαγωγή της στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς η Αιτήτρια δεν τεκμηριώνει αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς της, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
43. Ειδικότερα, στην προκειμένη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι η Αιτήτρια δεν τεκμηρίωσε, ότι ενόψει των προσωπικών της περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)] δεν προκύπτει ότι αυτή διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].
44. Ως προς την υπαγωγή της Αιτήτριας στο άρθρο 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου, επισημαίνω τα κατωτέρω. Ιδίως ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι λαμβάνονται υπόψη «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
45. Ως προς τον όρο διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη, το ΔΕΕ, διευκρίνισε ότι της έννοιας της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως, η σημασία και το περιεχόμενο των όρων αυτών πρέπει να καθορίζονται, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το σύνηθες νόημά τους στην καθημερινή γλώσσα, λαμβανομένου υπόψη του πλαισίου εντός του οποίου αυτοί χρησιμοποιούνται και των σκοπών που επιδιώκει η ρύθμιση στην οποία εντάσσονται (αποφάσεις της 22ας Δεκεμβρίου 2008, C‑549/07, Wallentin-Hermann, Συλλογή 2008, σ. I‑11061, σκέψη 17, και της 22ας Νοεμβρίου 2012, C‑119/12, Probst, σκέψη 20). Υπό το σύνηθες νόημά της στην καθημερινή γλώσσα, η έννοια της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως αφορά κατάσταση στην οποία οι τακτικές δυνάμεις ενός κράτους συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή στην οποία δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους. (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψεις 27 και 28). Με βάση τις ανωτέρω πηγές δεν διπιστώνεται η ύπαρξη ένοπλης σύρραξης στην Douala, τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας.
46. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ( στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
47. Εξάλλου, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009) Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
48. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα δε διακρίνω την ύπαρξη κατάστασης αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης ούτε στην περιφέρεια Littoral ούτε στην πόλη Douala, ή έστω αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία να εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε η Αιτήτρια λόγω της παρουσίας της και μόνο εκεί να έρχεται αντιμέτωπη με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής απειλής κατά το άρθρο 19(2)(γ).
49. Ως προς τις περιστάσεις της Αιτήτριας συνιστά γυναίκα νεαρής ηλικίας, χωρίς προβλήματα υγείας, με υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής, εργασιακή εμπειρία και έχει λάβει την βασική εκπαίδευση στη χώρα της, καθότι απόφοιτη του δευτεροβάθμιου επιπέδου. Επιπρόσθετα, η Αιτήτρια είναι εξοικειωμένη με την περιοχή, η θυγατέρα της μαζί με την οικογένεια του πρώην συντρόφου της διαμένουν στην Douala, ενώ υποστηρικτικό πλαίσιο διατηρεί και στη Yaoundé, όπου διαμένει η αδελφή της, με την οποία διατηρεί επικοινωνία. Συνεπώς δεν τεκμηριώνεται η υπαγωγή της Αιτήτριας στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €1000 έξοδα εναντίον της Αιτήτριας και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] RULAC - The Rule of Law in Armed Conflict Project, Countries: Cameroon, last updated on 21.1.21, https://www.rulac.org/browse/countries/cameroon#collapse1accord [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[2] Amnesty International, "Cameroon 2024",https://www.amnesty.org/en/location/africa/west-and-central-africa/cameroon/report-cameroon/ [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[3] ACAPS, Country analysis: Cameroon, https://www.acaps.org/en/countries/cameroon# [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[4] ACAPS, Country analysis: Cameroon, https://www.acaps.org/en/countries/cameroon# [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[5] Geneva Academy of International Humanitarian Law and Human Rights – RULAC: Rule of Law in Armed Conflicts, Non-international Armed Conflicts in Cameroon, Last updated: 12th January 2023, https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-cameroon [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[6] Crisisgroup, CrisisWatch 2023 – May Trends and June Alerts, Africa, Central Africa, p.1, διαθέσιμο σε https://www.crisisgroup.org/sites/default/files/crisiswatch/CrisisWatch-May-2023-Africa_0.pdf [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[7] Voa News, Cameroon Separatists Stage Attack Near French-Speaking City of Douala, May 2023, διαθέσιμο σε www.voanews.com/a/cameroon-separatists-stage-attack-near-french-speaking-city-of-douala/7075202.html [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[8] Voa News, Cameroon Separatists Stage Attack Near French-Speaking City of Douala, May 2023, διαθέσιμο σε www.voanews.com/a/cameroon-separatists-stage-attack-near-french-speaking-city-of-douala/7075202.html, [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[9] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο: https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians/ Explosions/Remote violence/Riots/Protests) DATE RANGE: 27/06/2024 - 27/06/2025, REGION: Africa, COUNTRY: Cameroon, ADMIN UNIT: Littoral) [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[10] Douala Population, 2024, διαθέσιμο σε www.macrotrends.net/global-metrics/cities/20362/douala/population#google_vignette [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
[11] USDOS - US Department of State: 2023 Report on International Religious Freedom: Cameroon, 26 June 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2111838.html USDOS - US Department of State: 2023 Country Report on Human Rights Practices: Cameroon, 23 April 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2107637.html [ημερομηνία πρόσβασης 02/07/2025]
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο