ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 4674/2024
29 Ιουλίου, 2025
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Α.S.T (ARCXXX) από Τζιμπουτί και τώρα Λάρνακα
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου του Υφυπουργείου Μετανάστευσης
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Γ. Βασιλόπουλος (κος), Δικηγόρος για τον Αιτητή.
Ρ. Χαραλάμπους (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή προσβάλλεται η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου που περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 25/10/24, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για διεθνή προστασία ως άκυρη και/ή παράνομη και/ή αντισυνταγματική και/ή στερούμενη οιουδήποτε νομικού αποτελέσματος και είναι αποτέλεσμα πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου και/ή ζητείται η παραχώρηση στον Αιτητή του καθεστώτος διεθνούς προστασίας ή οποιαδήποτε άλλη θεραπεία υπό τις περιστάσεις.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 02/02/24, στις 19/09/24 πραγματοποιήθηκε η προσωπική συνέντευξη του και ακολούθησε σχετική έκθεση/εισήγηση ημερομηνίας 27/09/24. Αυθημερόν αποφασίστηκε η απόρριψη του αιτήματος διεθνούς προστασίας, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο δικηγόρος για τον Αιτητή υιοθέτησε το περιεχόμενο της Γραπτής του Αγόρευσης και περιορίστηκε κατά την ακρόαση της υπόθεσης μόνο σε τρείς λόγους που αφορούν αναρμοδιότητα οργάνου που έλαβε την απόφαση (συγκεκριμένα στους λόγους όπως αυτοί καταγράφονται στο έντυπο προσφυγής ως νομικό σημείο 14, bullet point 1,2 & 4). Διατείνεται μέσω αυτής ότι: (α) ότι η εξουσιοδότηση ημερομηνίας 09/06/22 που δόθηκε από τον τέως Υπουργό Εσωτερικών προς το πρόσωπο του κ. Α. Αγρότη έχει παύσει να ισχύει από την 01/03/23 που ανέλαβε νέος Υπουργός Εσωτερικών (παραπέμπει στα Άρθρα 8, 15 και 17 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου 1999 έως 2020 (Ν. 158 (Ι)/1999) και/ή συγγράμματα και/ή σχετική νομολογία και σε απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας με Αρ.1885/2012, 3882/2008, (β) υποδεικνύεται ότι η απόσπαση της κας Χρυσομηλά-Κουρσουμπά, που είχε οριστεί για να ασκεί καθήκοντα Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου, έχει λήξει από τις 08/12/22 (ως η Εφημερίδα της Δημοκρατίας Αρ.5272, ημερομηνίας 16/04/20), επομένως, δεν υπήρχε πρόσωπο που να προΐστατο της αρμόδιας αρχής και ο κος Α. Αγρότης δεν θα μπορούσε να ασκεί τις εξουσίες/καθήκοντα για Προϊστάμενο (που δεν υπήρχε επί της θέσης αυτής φυσικό πρόσωπο κατά τον ουσιώδη χρόνο) και/ή θα έπρεπε να υπογράφει αντί Προϊστάμενου, (γ) ότι η εξουσιοδότηση ημερομηνίας 09/06/22 περιορίζεται σε αποφάσεις που λαμβάνει ο κος Α. Αγρότης σε εκθέσεις/εισηγήσεις που υποβάλλονται από λειτουργούς ορισμένου χρόνου ενώ από τον φάκελο της υπόθεσης δεν προκύπτει το καθεστώς της λειτουργού «CAS112». Ούτε υπάρχει δημοσίευση των όποιων εξουσιοδοτήσεων, συνεπώς, αυτές είναι άκυρες, αφού ως κανονιστική απόφαση/ κανονιστική πράξη για να έχει ισχύ θα έπρεπε να έχει δημοσιευθεί και/ή ολοκληρώνεται και/ή καθίσταται ενεργή μόνο εάν έχει δημοσιευθεί (παραπέμποντας γενικά σε αριθμούς αποφάσεων του Συμβουλίου Επικρατείας, Εγχειρίδιο Ε. Σπηλιωτόπουλου και Άρθρο 297 Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Οι υπόλοιποι λόγοι ακύρωσης που αφορούν νομιμότητα όπως επίσης και λόγους ουσίας της αίτησης διεθνούς προστασίας αυτοί αποσύρθηκαν και δηλώθηκε ρητώς ότι το Δικαστήριο δεν χρειάζεται να υπεισέλθει επί της ουσίας της υπόθεσης.
Οι Καθ΄ ων η αίτηση απάντησαν προφορικά στους πιο πάνω ισχυρισμούς και υπέβαλαν επιστολή με επισυνημμένο πίνακα λειτουργών όπου, όπως διατείνονται, ο CAS112 είναι λειτουργός ορισμένου χρόνου. Παρέπεμψαν δε στην ενδιάμεση απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου με Αρ.Υποθ.3264/24, ημερομηνίας 19/02/25, υιοθετώντας τις θέσεις της Δημοκρατίας ως προς τα εγειρόμενα ζητήματα ως επίσης και τα ευρήματα του Δικαστηρίου. Καταληκτικά σημειώνουν, ότι ενόψει της δήλωσης του συνηγόρου του Αιτητή ότι δεν αμφισβητείται η επί της ουσίας εξέταση του αιτήματος, δεν μπορούν να ενεργοποιηθούν οι διατάξεις του Άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν. 73(I)/2018).
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Αρχικά θα πρέπει να καταγραφεί ότι το Δικαστήριο έχει εκδώσει αριθμό αποφάσεων επί των πιο πάνω λόγων ακύρωσης που αφορούν αναρμοδιότητα και/ή ειδικά στην Υπόθ. Αρ. 3264/2024, A. N. A. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω του Διευθυντού της Υπηρεσίας Ασύλου κ.α., ημερ. 19/02/25 (Ενδιάμεση Απόφαση), (που γίνεται παραπομπή και από τους Καθ΄ ων η αίτηση). Εκεί καταγράφονται λεπτομερώς τα ευρήματα του Δικαστηρίου σε σχέση με τα νομικά ζητήματα που εγείρονται στα πλαίσια και της παρούσας υπόθεσης (πληθώρα αποφάσεων έχουν εκδοθεί και από άλλους αδελφούς Δικαστές, μεταξύ άλλων, Υπόθ. Αρ. 3500/23 SCA v. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ. 21/08/24, Υπόθ. Αρ. 216/23 LAT v. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ.22/12/23 Υπόθ. Αρ. 2199/23, DCIN v. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ.29/11/24, Υπόθ. Αρ. Τ3136/23 MJI ν Δημοκρατίας μέσω Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ.23/10/24, Υπόθ. Αρ. 4544/23 ΗΜΜ v. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ.19/11/23)
Ο ισχυρισμός για μη έγκυρη εξουσιοδότηση του κου Α. Αγρότη, καθότι αυτή δόθηκε από τον κο. Νουρή τέως Υπουργό Εσωτερικών και/ή όχι από τον νυν Υπουργό Εσωτερικών, δεν ευσταθεί και απορρίπτεται. Η προσβαλλόμενη απόφαση ημερομηνίας 30/05/24 λήφθηκε από τον κο Α. Αγρότη στη βάση ισχύουσας εξουσιοδότησης ημερομηνίας 09/06/22 που εντοπίζεται ως ερυθρό 61 του διοικητικού φακέλου στο εξής «ΔΦ». Με βάση αυτήν δόθηκε εξουσιοδότηση από τον τέως Υπουργό Εσωτερικών προς τον κο Αγρότη όπως εκτελεί τα καθήκοντα Προϊσταμένου, στα πλαίσια έκδοσης αποφάσεων επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας σε πλήρη σύμπνοια με το Άρθρο 2 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000). Υπάρχει δηλαδή, ρητή διάταξη Νόμου που να επιτρέπει την μεταβίβαση της εξουσίας λήψης τέτοιων αποφάσεων σε οποιοδήποτε άλλο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου εκτός από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας αυτής (Βλέπε σχετικό Άρθρο 17(4) του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου 1999 έως 2020 (Ν. 158 (Ι)/1999), βλέπε επίσης Α.Ε. αρ. 2115,Ανδρούλλας Ζηνοβίου ν Κυπριακής Δημοκρατίας, (1997) 3 Α.Α.Δ 385). Δεδομένου του ότι η απόφαση η οποία λήφθηκε ήτο από εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών πρόσωπο, δεδομένου του ότι επιτρέπεται η εκχώρηση αυτών των εξουσιών δυνάμει του πιο πάνω Άρθρου 2 του Ν.6(Ι)/2000 και λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω εξουσιοδότηση (που περιέχει ρητά τις εν λόγω αρμοδιότητες) δεν είχε ανακληθεί κατά τον ουσιώδη χρόνο από το όργανο που τη μεταβίβασε - μέχρι την ανάκλησή της και/ή μέχρι την σύνταξη τυχόν νέας εξουσιοδότησης η μεταβίβαση αρμοδιότητας ισχύει. Δεν θα ήτο αναμενόμενο (όπως έχει πάγια νομολογηθεί) να παραχωρείται νέα εξουσιοδότηση κάθε φορά που διορίζεται νέος Υπουργός (Βλέπε Ε.Δ.Δ.Αρ.63/2018 Κυπριακή Δημοκρατία μέσω 1. Υπουργείου Οικονομικών, 2. Τμήματος Τελωνείων ν. A.H.T. ADVANCES HEATING TECHNOLOGIES, ημερομηνίας 11/01/24 (απόφαση Ανωτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου (Δευτεροβάθμια Δικαιοδοσία), με ανασκόπηση και της πάγιας νομολογίας επί του ζητήματος η οποία υιοθετείται πλήρως για σκοπούς της παρούσας απόφασης).
Ούτε το ζήτημα που αφορά την λήξη απόσπασης της κας Μ. Χρυσομηλά – Κουρσουμπά για εκτέλεση καθηκόντων και/ή για ικανοποίηση υπηρεσιακών αναγκών στην Υπηρεσία Ασύλου από τις 09/12/19 - 08/12/22 (όπως προκύπτει από δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας Αρ.5272, ημερομηνίας 16/04/20 και δεν αμφισβητήθηκε από τους Καθ΄ ων η αίτηση) συνιστά και/ή αποτελεί λόγο για ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Εμφανώς από αξιολόγηση των θέσεων του συνηγόρου του Αιτητή, δεν γίνεται αντιληπτό πως η λήξη απόσπασης του εν λόγω προσώπου επηρεάζει την δοθείσα έγκυρη εξουσιοδότηση του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 09/06/22 προς τον κο. Α. Αγρότη για να ενεργεί και/ή να ασκεί συγκεκριμένες εξουσίες ή καθήκοντα του «Προϊστάμενου» της Υπηρεσίας Ασύλου (ως η ανωτέρω ανάλυση). Οι σκοποί απόσπασης ή της δοθείσας εξουσιοδότησης ημερομηνίας 10/11/20 που παραχώθηκε στην κα Μ. Χρυσομηλά - Κουρσουμπά από τον Υπουργό Εσωτερικών (ερυθρό 60 ΔΦ) ή ύπαρξης εξουσιοδοτήσεων άλλων λειτουργών της Υπηρεσίας Ασύλου στο φάκελο της υπόθεσης (ερυθρό 63-62 ΔΦ) δεν μπορούν να απασχολήσουν το Δικαστήριο, διότι δεν συνδέονται με την προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή διοικητική απόφαση. Ούτε νομικό έρεισμα έχουν και οι εισηγήσεις του περί δημοσίευσης εξουσιοδοτήσεων. Δεν υπάρχει τέτοια νομοθετική υποχρέωση στο Άρθρο 2 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), αλλά μόνο ότι – «"Προϊστάμενος" σημαίνει αρμόδιο λειτουργό ο οποίος προΐσταται της Υπηρεσίας Ασύλου και περιλαμβάνει οποιοδήποτε άλλο αρμόδιο λειτουργό της εν λόγω Υπηρεσίας που εξουσιοδοτείται από τον Υπουργό, για να ασκεί όλες ή οποιεσδήποτε από τις εξουσίες ή να εκτελεί όλα ή οποιαδήποτε από τα καθήκοντα του Προϊσταμένου·». Η γραπτή πιο πάνω εξουσιοδότηση κρινόμενη ως έγκυρη και ελλείψει οποιασδήποτε αναγκαιότητας δημοσίευσης της, οδηγεί σε απόρριψη και αυτού του ισχυρισμού του συνηγόρου του Αιτητή. Ούτε γίνεται αντιληπτή και/ή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς η θέση του ότι ο κ. Α. Αγρότης έπρεπε, λόγω μη ύπαρξης «Προϊστάμενου» στην Υπηρεσία Ασύλου θα έπρεπε να υπογράφει «αντί» Προϊστάμενου και/ή όχι «για» Προϊστάμενο.
Όπως διατείνεται, επίσης, ο δικηγόρος του Αιτητή ο κος Α. Αγρότης, που έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση, είναι εγκύρως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό να λαμβάνει αποφάσεις επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας μόνο «επί εκθέσεων/εισηγήσεων που υποβάλλονται από λειτουργούς ορισμένου χρόνου». Χωρίς το Δικαστήριο να αξιολογεί τους λόγους που υφίσταται ο σχετικός περιορισμός και/ή σχετική ρήτρα στην εξουσιοδότηση (– και/ή κατά πόσο αυτό σε περίπτωση που ο υποβάλλων την έκθεση/εισήγηση για έγκριση ήτο με καθεστώς εργοδότησης στην Υπηρεσία Ασύλου άλλου από αυτό ορισμένου χρόνου λ.χ. αορίστου ή μόνιμης και/ή κατά πόσο αυτό θα οδηγούσε σε ακύρωση της πράξης) μετά από εξέταση τόσο των στοιχείων του φακέλου όσο και της επιστολής ημερομηνίας 11/09/24 (αριθμού φακέλου 05.06.004 της αρμόδιας αρχής – Τεκμήριο 2) τεκμηριώνεται ότι η λειτουργός που υπέβαλε την έκθεση/εισήγηση για έγκριση/λήψη απόφασης αφορά πρόσωπο με καθεστώτος εργοδότησης ορισμένου χρόνου στην Υπηρεσία Ασύλου (ως και η πρόνοια της εξουσιοδότησης ημερομηνίας 09/06/22). Από το φύλλο καταχωρήσεων (minute sheet) του οικείου φακέλου του Αιτητή προκύπτει ότι η έκθεση/εισήγηση (ερυθρό 79-64 ΔΦ) υποβλήθηκε από την κα Σ. Τζιοβάνη (η οποία υπογράφει και την επιστολή απόρριψης ερυθρό 80 ΔΦ) για έγκριση/απόφαση στο αρμόδιο κατ΄ εξουσιοδότηση αποφασίζον όργανο κο Α. Αγρότη. Η δε επιστολή ημερομηνίας 11/09/24 που προσκομίστηκε από τους Καθ΄ ων η αίτηση στα πλαίσια της δικαστικής διαδικασίας, (έγινε επιτρεπτή για σκοπούς αξιολόγησης της υπό το φως των λεχθέντων στην Ε.Α.Δ.Δ.Δ.Π. Αρ. 26/20, Κυπριακή Δημοκρατία μέσω Διευθυντή Υπηρεσίας Ασύλου ν. Gurdhian Singh, ημερομηνίας 10/09/24 και/ή των αποφάσεων που ακολούθησαν, καθώς και των σχετικών προνοιών των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Αναθεωρητική Δικαιοδοσία) (3/1962) και του περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2019 (3/2019) καταγράφει σαφώς ότι ο συνημμένος σε αυτήν πίνακας περιλαμβάνει τα στοιχεία των εργοδοτουμένων ορισμένου χρόνου λειτουργών. Σε αυτόν τον πίνακα ο κωδικός CAS112 (που υπογράφει την έκθεση/εισήγηση) αντιστοιχεί στην κα Σ. Τζιοβάνη. Αφού η έκθεση/εισήγηση υποβλήθηκε από πρόσωπο υπό το καθεστώς ορισμένου χρόνου, εγκρίθηκε και υπογράφηκε από τον κο. Α. Αγρότη, ο οποίος έχει εξουσιοδοτηθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών να προχωρεί σε έκδοση αποφάσεων επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας και/ή η απόφαση που λήφθηκε ήτο εντός των εξουσιών που ορίζονται στην σχετική εξουσιοδότηση του Υπουργού Εσωτερικών η όλη διοικητική ενέργεια καλύπτεται από πέπλο νομιμότητας και δεν υπάρχει οτιδήποτε το οποίο να ανατρέπει το τεκμήριο κανονικότητας της διοικητικής πράξης (Βλέπε Υπόθ.Αρ.801/1999, Μαυρονύχη v. Δημοκρατίας, ημερ.12/03/2001, Χριστίνα Μιχαηλίδου ν. Δημοκρατίας, (2009) 4 Α.Α.Δ. 929) και/ή η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε από εξουσιοδοτημένο και εν τέλει αρμόδιο πρόσωπο. Όπως χαρακτηριστικά λέχθηκε στην υπόθεση Κούτσιου ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 987, στην απουσία έγγραφης καταχώρησης που να επιβεβαιώνει ότι η απόφαση έχει ληφθεί από το αρμόδιο όργανο, το τεκμήριο της κανονικότητας των διοικητικών πράξεων δεν μπορεί να προσδώσει νομιμότητα στις πράξεις αυτές. Στην παρούσα περίπτωση, όμως (ως η ανωτέρω ανάλυση) αυτό δεν προκύπτει, συνεπώς, οι ισχυρισμοί του συνηγόρου του Αιτητή επί αυτού του σημείου απορρίπτονται στο σύνολο τους ως ατεκμηρίωτοι και/ή αβάσιμοι.
Αναφορικά, τώρα, με την ουσία της υπόθεσης το Δικαστήριο έχει εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023, (Ν. 73(I)/2018) να εξετάζει τόσο την ορθότητα όσο και την νομιμότητα της διοικητικής πράξης επί της αίτησης διεθνούς προστασίας. Λόγω, όμως, της ρητής δήλωσης κατά την ακροαματική διαδικασία το Δικαστήριο δεν θα υπεισέλθει επί της ουσίας της υπόθεσης (Βλέπε Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, που εφαρμόζεται κατ΄ αναλογία και από το παρόν Δικαστήριο - Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019), και των λεχθέντων στη Δημοκρατία ν. Κουκκουρή(1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Latomia Estate Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533, Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 Α.Α.Δ. 598, επίσης - Ιωσηφίδης ν. Γενικού Εισαγγελέα (1990) 3 Α.Α.Δ. 4599, Kadivari ν. Δημοκρατίας (αρ. 2) (1992) 4 Α.Α.Δ. 2924, βλέπε επίσης Υπόθ. Αρ. 107/2017, Χριστόδουλος Μιχαήλ (Συνταγματάρχης) κ.α. ν. Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπουργού Άμυνας, ημερομηνίας 11/12/2017 -όπου γίνεται επανάληψη της πάγιας νομολογίας επί του ζητήματος και ειδικά την Ε.Δ.Δ.Δ.Π. Αρ. 61/2022, LOUISE GARCIA NYEMB v. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ, ημερ.30/10/24). Εξάλλου, πρόκειται εμφανώς και αναμφίβολα για πρόσωπο που είναι οικονομικός μετανάστης και όχι πρόσωπο που χρήζει διεθνούς προστασίας (Βλέπε σχετικά ερυθρά 79-64 ΔΦ, Υποθ.Αρ.2319/2006 Md Jakir Hossain v. Κυπριακής Δημοκρατίας, ημερ.16/07/2008, Υποθ.Αρ.883/2008, Barakan Petrosyan κ.α. v. Κυπριακής Δημοκρατίας, ημερ.10/02/2010, Υποθ.Αρ.1051/2010 Irene Fesenko v. Κυπριακής Δημοκρατίας, ημερ.21/12/2011, βλέπε επίσης § 62[1] του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων).
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] «μετανάστης είναι το πρόσωπο που για λόγους διαφορετικούς από εκείνους που αναφέρονται στον ορισμό εγκαταλείπει οικειοθελώς τη χώρα του με σκοπό να εγκατασταθεί αλλού. Μπορεί δε να ωθείται από την επιθυμία για αλλαγή ή για περιπέτεια ή από οικογενειακούς ή άλλους προσωπικούς λόγους. Εάν ωθείται αποκλειστικά από οικονομικά κίνητρα, είναι οικονομικός μετανάστης και όχι πρόσφυγας»
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο