ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 509/24

10 Ιουλίου, 2025

[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

 

T.N.T.

Αιτητής

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργείου Εσωτερικών, Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ’ ων η Αίτηση

 

Ορ. Ηλιάδης (κος) για Α. Λαζάρου (κα), Δικηγόροι για τον Αιτητή

Κ. Χρυσοστόμου (κα) για Ε. Ιωάννου (κα), Δικηγόροι για τους Καθ' ων η Αίτηση

 

Αιτητής παρών

 

ΑΠΟΦΑΣΗ 

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση, ημερομηνίας 12/11/2023, η οποία του κοινοποιήθηκε στις 19/01/2024 και με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, και/ή παράνομη, και/ή αντισυνταγματική και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.

 

Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, ως έχουν τεθεί στην Ένσταση των Καθ' ων η Αίτηση και υποστηρίζονται από τον διοικητικό φάκελο, έχουν ως ακολούθως:

 

Ο Αιτητής είναι υπήκοος του Καμερούν και εισήλθε παράτυπα στα ελεγχόμενα από την Κυπριακή Δημοκρατία εδάφη στις 14/05/2019.

 

Στις 16/05/2019, ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας και στις 06/10/2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (στο εξής «EUAA») προς εξέταση του αιτήματός του. Στις 08/11/2023, ο εν λόγω λειτουργός ετοίμασε εισηγητική έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία εγκρίθηκε στις 12/11/2023 από εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιο λειτουργό, απορρίπτοντας το αίτημα του Αιτητή.

 

Στις 19/01/2024, ετοιμάστηκε επιστολή γνωστοποίησης της εν λόγω απορριπτικής απόφασης προς τον Αιτητή, την οποία ο Αιτητής παρέλαβε προσωπικά αυθημερόν (μαζί με τη σχετική εισηγητική έκθεση ως αιτιολογικό της επίδικης απόφασης).

 

Η εν λόγω απορριπτική απόφαση αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, η οποία καταχωρήθηκε στις 15/02/2024.

 

Ο Αιτητής, δια της αγόρευσης των συνηγόρων του, προωθεί επιχειρηματολογία περί ελλιπούς δέουσας έρευνας. Είναι η θέση του Αιτητή ότι ο αρμόδιος λειτουργός δεν προέβη σε έρευνα και αντιστοίχιση των ισχυρισμών του με διαθέσιμες πηγές πληροφόρησης από τη χώρα καταγωγής του∙ η προσβαλλόμενη απόφαση ελήφθη υπό πλάνη περί τα πράγματα και στερείται αιτιολογίας. Τέλος, προβάλει ότι η προσβαλλόμενη πράξη ελήφθη και/ή υπογράφεται από αναρμόδιο πρόσωπο και/ή πρόσωπο το οποίο δεν έλαβε την απαιτούμενη εξουσιοδότηση.  Κατά τις διευκρινήσεις της υπόθεσης, την 30/05/2025, ο ευπαίδευτος συνήγορος του Αιτητή απέσυρε τον ισχυρισμό περί αναρμοδιότητας.

 

Με τη γραπτή της αγόρευση, η συνήγορος των Καθ' ων η Αίτηση αντέκρουσε τους νομικούς ισχυρισμούς του Αιτητή και υποβάλλει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση είναι νόμιμη και ορθή και ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή ως προωθούνται στη γραπτή του αγόρευση είναι εσφαλμένοι, ανεδαφικοί και ανυπόστατοι. Ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, για λόγους ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή αντιλήψεων όπως προβλέπεται στο άρθρο 3(1) του Νόμου. Επιπρόσθετα, προβάλει ότι το βάρος ανατροπής του τεκμηρίου της κανονικότητας της επίδικης απόφασης το φέρει ο ίδιος ο Αιτητής, ο οποίος εν προκειμένω δεν προσκόμισε οτιδήποτε προς ανατροπή του. Τέλος, είναι η θέση των Καθ’ ων η Αίτηση ότι οι ισχυρισμοί περί πλάνης και ελλιπούς αιτιολογίας δεν ευσταθούν και πρέπει να απορριφθούν ως νόμω και ουσία αβάσιμοι.    

 

Δεδομένων των πιο πάνω, κρίνω σκόπιμο όπως εξεταστούν οι εν λόγω λόγοι ακύρωσης, αφού συνδέονται άμεσα ως προς τα πραγματικά γεγονότα και την αξιολόγηση των ισχυρισμών που πρόβαλε ο Αιτητής σε συνάρτηση με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, όπως προκύπτουν από τη διαδικασία ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου αλλά και από τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης. Επισημαίνω στο σημείο αυτό ότι, σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018 (Ν. 73(Ι)/2018), το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση και επί της ουσίας και όχι μόνο ως ακυρωτικό Δικαστήριο.

 

Περί τούτου, κρίνω σκόπιμη την παράθεση αρχικά των ισχυρισμών του Αιτητή ως προβλήθηκαν από τον ίδιο καθ' όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός του και των πραγματικών γεγονότων ως αυτά προκύπτουν από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου (από τούδε και στο εξής, «Δ.Φ.»).

 

Στο πλαίσιο της αίτησής του για διεθνή προστασία, ο Αιτητής κατέγραψε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του λόγω της ασταθούς κατάστασης που επικρατεί. Ως πρόβαλε, ο Πρόεδρος (γαλλόφωνος), έστειλε στρατιώτες να σκοτώσουν, κυρίως, τους νεαρούς άντρες γιατί δεν θέλει να αγωνίζονται για την αλήθεια. Λόγω των μαζικών δολοφονιών των νεαρών ατόμων στις αγγλόφωνες περιοχές, η νεολαία των εν λόγω περιοχών διαμόρφωσε τις δικές της ομάδες, τις αποκαλούμενες “Amba Boys” οι οποίες αναγκάζουν τα νεαρά άτομα να ενταχθούν στις τάξεις τους, σε αντίθετη περίπτωση απαιτούν τεράστια χρηματικά ποσά για να μην τους σκοτώσουν (ερυθρό 3 Δ.Φ.).

 

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο Αιτητής ανέφερε ως προς τους λόγους που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του, ότι όλα ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2016. Ο ίδιος διέμενε κοντά στο πανεπιστήμιο της Buea, και λόγω της εγγύτητας του σπιτιού του με το πανεπιστήμιο θεώρησαν ότι αυτοί ξεκίνησαν τις ταραχές στο πανεπιστήμιο. Ο στρατός έφτασε στην πόλη και πήγαν απευθείας στο σπίτι του Αιτητή, τους συνέλαβαν και τους βασάνισαν και οι γονείς του πλήρωσαν την αστυνομία για να τον απελευθερώσουν. Στη συνέχεια όλα συνέχισαν κανονικά, μέχρι τον Μάριο του 2019. Ήταν η τελευταία απεργία στο πανεπιστήμιο, ο στρατός επισκέφθηκε και πάλι το χώρο διαμονής τους (hostel), τους βασάνισαν, βίασαν κάποια φίλη του και κάποιος αστυνομικός τον τραυμάτισε με μαχαίρι στο πιγούνι.   Τέλος τον άφησαν χωρίς τις αισθήσεις του διαφεύγοντας σε θαμνώδη περιοχή (bush area). Στις 5 το πρωί ανέκτησε τις αισθήσεις του κάλεσε τους γονείς του, οι οποίοι τον παρέλαβαν και τον μετέφεραν στην περιοχή Tiku όπου η μητέρα του του παρείχε κατ’ οίκον φροντίδα λόγω της επαγγελματικής της ιδιότητας ως νοσοκόμα.

 

 Όταν επέστρεψε στην πόλη Buea για να πάρει τα προσωπικά του αντικείμενα βρήκε την πόρτα του χώρου του ανοικτή και αποχώρησε. Κάποια γειτόνισσα του ανέφερε ότι δεν είναι ασφαλής στην πόλη, γιατί τον αναζητούσαν στρατιώτες. Τον συμβούλευσε να μην ξανά επιστρέψει στην Buea λόγω του κινδύνου της κατάστασης και ο Αιτητής μάζεψε τα πράγματα από το δωμάτιο του και επέστρεψε στους γονείς του, οι οποίοι τον εμπιστεύθηκαν στη θεία του στην πόλη Bamenda (ερυθρά 26 και 25/1Χ).     

 

Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του αρμόδιου λειτουργού αναφορικά με την επιδρομή του στρατού στον τόπο διαμονής του το 2016, ο Αιτητής δήλωσε ότι στο κτίριο στο οποίο διέμενε υπήρχε η αντίληψη ότι έμεναν ‘ταραξίες’ (bad guys) (ερυθρό 25/3Χ Δ.Φ.). Το 2016 σε μέρος της πανεπιστημιακής κοινότητας (campus) διαπράχθηκε εμπρησμός από φοιτητές λόγω του θυμού που επικρατούσε για το εκπαιδευτικό σύστημα και της εξαναγκαστικής μετάφρασης στα γαλλικά. Λόγω της δυσαρέσκειας αυτής ξεκίνησε η απεργία (ερυθρά 25/3Χ και 24 Δ.Φ.).

 

Κληθείς να περιγράψει την μέρα της επιδρομής στο κτίριο διαμονής του, ο Αιτητής ανέφερε ότι ήταν Οκτώβριος και θυμάται ότι βρισκόταν στον δρόμο όταν άκουσε πυροβολισμούς. Στο εσωτερικό του πανεπιστημίου είδε ομάδα του στρατού και μερικά άτομα με χειροπέδες. Τα άτομα που βρίσκονταν στον εξωτερικό χώρο πέταξαν πέτρες και μπουκάλια με φωτιά στην αστυνομία, με την αστυνομία να ανταποδίδει με πυρά. Η κατάσταση ήταν χαοτική και ο ίδιος προσπαθούσε να βρει διέξοδο διαφυγής. Όταν επέστρεψε στον τόπο διαμονής του, άλλη ομάδα αστυνομικών παρενοχλούσε τους παρευρισκόμενους, προέβαινε σε βασανισμούς, και ο ίδιος μεταφέρθηκε στον αστυνομικό σταθμό, αλλά οι γονείς του πλήρωσαν εγγύηση και αφέθηκε ελεύθερος (ερυθρό 24/2Χ Δ.Φ.). Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις αναφορικά με τη σύλληψη, κράτηση, και βασανισμό του, ο Αιτητής υποστήριξε ότι όταν τους μετέφεραν στον αστυνομικό σταθμό τους χτύπησαν με ζώνη στην πλάτη, τους μαστίγωσαν και τους κατηγόρησαν ότι αυτοί ήταν οι αυτονομιστές που ήθελαν να διασπάσουν τη χώρα, και που προσπάθησαν να κάψουν το πανεπιστήμιο (ερυθρό 24/2Χ Δ.Φ.).       

 

Κληθείς, στη συνέχεια, να περιγράψει το δεύτερο περιστατικό που έλαβε χώρα τον Μάιο του 2019, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι όταν εισέβαλαν οι αστυνομικοί στον χώρο τους, ανακάλυψαν ότι ένας συνάδελφος τους βασανίστηκε από κάποια άτομα και έχασε τις αισθήσεις του. Καθώς θεώρησαν ότι ήταν φοιτητές αυτοί που χτύπησαν και βασάνισαν τον συνάδελφο τους, έγιναν βίαιοι. Ένας αστυνομικός και ένα άτομο του στρατού κράτησαν μια κοπέλα, η οποία ήταν φίλη του Αιτητή, στο δωμάτιο της. Η κοπέλα φώναζε καθώς ένας άντρας την βίαζε, όταν οι υπόλοιποι άντρες άρχισαν να χτυπούν τους αστυνομικούς, ο Αιτητής μπήκε στο δωμάτιο και ενεπλάκη σε καυγά με τον άντρα για να φύγει η κοπέλα. Τον χτύπησε με μαχαίρι στο πιγούνι και όταν έπεσε στο πάτωμα, 5 άτομα του στρατού τον μετέφεραν έξω από το δωμάτιο όπου τον κλώτσησαν και τον χτύπησαν με ράβδους (sticks) (ερυθρό 23/2Χ Δ.Φ.). Στη συνέχεια, ενώ δεν είχε τις αισθήσεις του, οι αστυνομικοί που τον χτύπησαν τον άφησαν σε θαμνώδη περιοχή (bush), από όπου ο ίδιος μετέβη στην πόλη και στον χώρο διαμονής του με δυσκολία (ερυθρό 23/3Χ Δ.Φ.).

 

Κάποιος άγνωστος που τον συνάντησε στο δρόμο τον βοήθησε, καλώντας τους γονείς του οι οποίοι τον μετέφεραν στην περιοχή Tiku (ερυθρό 23/3Χ Δ.Φ.). Σε ερωτήσεις αναφορικά με την ενημέρωση του από γειτόνισσα ότι επισκέφθηκαν τον χώρο διαμονής του άτομα του στρατού, ο Αιτητής ανέφερε ότι του λέχθηκε ότι άτομα του στρατού εισέβαλαν στο δωμάτιο του και έσπαζαν πράγματα και τον παρότρυνε να εγκαταλείψει την πόλη (ερυθρό 22/2Χ Δ.Φ.). Σε ερωτήσεις αναφορικά με τους αυτονομιστές, ο Αιτητής δήλωσε ότι έχει πολλούς φίλους που επιθυμούσαν την ένταξή του στην ομάδα αλλά αρνείτο (ερυθρό 21/2Χ Δ.Φ.). Ως υποστήριξε ένα βράδυ, το 2017, καθοδόν προς το σπίτι του τον μετέφεραν σε θαμνώδη περιοχή (bush), όπου του ζητήθηκε να γονατίσει και να ορκιστεί ότι θα γίνει μέλος τους (ερυθρό 21/2Χ Δ.Φ.). Ο ίδιος ζήτησε τρεις μέρες για να ενταχθεί, ωστόσο, πριν παρέλθουν, πολλοί εξ αυτών σκοτώθηκαν μετά από επίθεση του στρατού και οι υπόλοιποι συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στην πόλη Yaoundé, και έτσι τελικά δεν προέβη σε οποιαδήποτε ενέργεια για να ενταχθεί στην ομάδα τους (ερυθρό 20/1Χ Δ.Φ.).     

 

Στην εισηγητική έκθεση (ερυθρά 58-47 Δ.Φ.), ο λειτουργός της EUAA διαμόρφωσε τρεις ουσιώδεις ισχυρισμούς ως ακολούθως:

1.   Ταυτότητα, προφίλ και χώρα καταγωγής του Αιτητή.

2.   Ισχυριζόμενες απειλές που δέχθηκε από τους αυτονομιστές.

3.   Επιδρομές της αστυνομίας στο χώρο διαμονής (hostel) του Αιτητή στην πόλη Buea, το 2016 και το 2019, και την σύλληψη αρκετών ‘ταραξιών’ (bad guys), ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Αιτητής.

 

Ο αρμόδιος λειτουργός έκανε αποδεκτό τον πρώτο ισχυρισμό του Αιτητή (ερυθρά 56-55 Δ.Φ.). Ωστόσο, ο δεύτερος και ο τρίτος ισχυρισμός απορρίφθηκαν (ερυθρά 55-52 Δ.Φ.).

 

Ειδικότερα, ως προς τον δεύτερο ισχυρισμό, αναφορικά με τις απειλές που κατ’ ισχυρισμό δέχθηκε από τους αυτονομιστές, οι δηλώσεις του κρίθηκαν ως αόριστες, γενικές και μη συνεκτικές. Ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς και λεπτομερείς πληροφορίες αναφορικά με την επίθεση που δέχθηκε και τη μεταφορά του σε θαμνώδη περιοχή (bush), ούτε μπορούσε να εξηγήσει και να αφηγηθεί τη θέση και αντίδραση του στις πολλές προτάσεις που του έγιναν για να γίνει μέλος τους. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία, ο λειτουργός έκρινε ότι λόγω της προσωπικής φύσεως του ισχυρισμού δεν δύναται να εντοπιστούν πληροφορίες σε εξωτερικές πηγές. Ως εκ τούτου, ο συγκεκριμένος ισχυρισμός απορρίφθηκε λόγω μη τεκμηρίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας (ερυθρά 55-54 Δ.Φ.).

 

Μετά την αξιολόγηση και του τρίτου ουσιώδους ισχυρισμού, οι δηλώσεις του Αιτητή κρίθηκαν και ως προς αυτόν γενικές, αόριστες και ανεπαρκείς. Ειδικότερα, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές πληροφορίες και λεπτομέρειες αναφορικά με τα δύο περιστατικά εφόδου της αστυνομίας στο χώρο διαμονής του. Επιπρόσθετα, δεν ήταν σε θέση να παραθέσει επαρκείς πληροφορίες αναφορικά με την έρευνα στο δωμάτιο του, προβάλλοντας απλά ότι ενημερώθηκε από κάποια γειτόνισσα. Τέλος, επισημαίνεται ότι ο Αιτητής, ερωτηθείς αν υπάρχει ένταλμα σύλληψης εναντίον του, απάντησε αρνητικά. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία, ο λειτουργός προέβη σε έρευνα αναφορικά με την αγγλόφωνη κρίση και τις διαμαρτυρίες που έλαβαν χώρα το 2016. Επιπρόσθετα, κάνει αναφορά σε ένταλμα σύλληψης με παραπομπή σε ερυθρό, το οποίο λόγω μη τεκμηρίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας δεν έγινε αποδεκτό ως έγγραφο υποστηρικτικού χαρακτήρα.     

 

Προχωρώντας στη συνέχεια σε αξιολόγηση κινδύνου και νομική ανάλυση, βάσει του μόνου ουσιώδους ισχυρισμού ο οποίος έγινε αποδεκτός, ήτοι των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή, και λαμβάνοντας επίσης υπόψη πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν, ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγήθηκε την απόρριψη του αιτήματος του Αιτητή για διεθνή προστασία, καθώς δεν μπορεί να αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας εφόσον στην περίπτωσή του, δεν υφίσταται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης για κάποιον από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε πληροί τις προϋποθέσεις για να του δοθεί συμπληρωματική προστασία σύμφωνα με το άρθρο 19, εδάφια (1) και (2), του περί Προσφύγων Νόμου (ερυθρά 101-94 Δ.Φ.).

 

Ως προς το τελευταίο σημείο και ειδικότερα όσον αφορά τις προϋποθέσεις υπό το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ο λειτουργός παρέθεσε πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής του Αιτητή αναφορικά με την αγγλόφωνη κρίση, επισημαίνοντας πως παρότι υπάρχουν περιστατικά βίας και ενόπλων συγκρούσεων στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν και το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης δημιουργεί συνθήκες όπου παρατηρούνται περιστατικά πράξεων αδιακρίτως ασκούμενης βίας στις εν λόγω περιοχές, εντούτοις οι ιδιαίτερες προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν δημιουργούν τις προϋποθέσεις παραγόντων «ειδικού κινδύνου» ούτε «σοβαρής και προσωπικής απειλής λόγω της παρουσίας του και μόνο στη συγκεκριμένη περιοχή», όπως αυτό έχει ερμηνευθεί νομολογιακά από το ΔΕΕ στις σχετικές του αποφάσεις (βλ. αποφάσεις του ΔΕΕ στις υποθέσεις C-285/12 και C-465/07). Ο αρμόδιος λειτουργός κατέγραψε ότι αναφορικά με μεμονωμένα στοιχεία ή προσωπικές περιστάσεις που ενδέχεται να εκθέτουν τον Αιτητή σε περιστατικά αυξημένου κινδύνου, θα πρέπει να αξιολογηθούν τα προσωπικά του στοιχεία και, δεδομένου ότι πρόκειται για νεαρό άνδρα σε καλή φυσική κατάσταση, ο οποίος έχει ολοκληρώσει τη σχολική του εκπαίδευση, εκτίμησε ότι δεν αναμένεται να εκτεθεί σε αυξημένο κίνδυνο σοβαρής βλάβης σε σύγκριση με τον υπόλοιπο άμαχο πληθυσμό της νοτιοδυτικής περιοχής, ούτε να επηρεάσουν την κινητικότητά του ή την ικανότητά του να εκτιμήσει τον κίνδυνο κατά τη διάρκεια ενός περιστατικού ασφαλείας. Επίσης, ο λειτουργός σημείωσε ότι δεν έχει εντοπιστεί κάποιο πρόβλημα που να επηρεάζει τη λειτουργικότητά του στην καθημερινότητα. με τρόπο που να τον θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό της νοτιοδυτικής περιοχής σε περίπτωση περιστατικού ασφαλείας (ερυθρά 52-51 και 51-48 Δ.Φ.).  Ως εκ τούτου, δεν του παραχωρήθηκε ούτε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

 

Από τα στοιχεία που έχω ενώπιόν μου διαπιστώνω ότι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, τέθηκε στον Αιτητή επαρκής αριθμός ερωτήσεων για να του δοθεί η ευκαιρία να προβάλει τους ισχυρισμούς του και να τεκμηριώσει το αίτημά του, σε περίπτωση που πράγματι υφίστατο φόβος δίωξης στη χώρα καταγωγής του ή πληρούνταν οι προϋποθέσεις για να του παραχωρηθεί καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. Οι απαντήσεις που έδωσε, αξιολογήθηκαν από τον αρμόδιο λειτουργό σε συνάρτηση με πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής του Αιτητή και τη σχετική νομολογία, και διαπιστώθηκε ότι οι λόγοι που εγκατέλειψε τη χώρα του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή, δεν στοιχειοθετούν φόβο δίωξης ή πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη. Γενικότερα, οι ισχυρισμοί που επικαλέστηκε ο Αιτητής ώστε να τεκμηριώσει τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του πάσχουν λόγω έλλειψης ευλογοφάνειας και επαρκών πληροφοριών. Τα ευρήματα του λειτουργού ήταν ορθά και τεκμηριωμένα, με παραπομπές στους ισχυρισμούς που πρόβαλε ο Αιτητής κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, σε πηγές πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής του, καθώς και σε νομολογία προς υποστήριξη της νομικής ανάλυσης.

 

Συνεπώς, διαπιστώνω ότι, η έρευνα που είχε προηγηθεί ήταν επαρκής και αξιολογήθηκαν όλοι οι ισχυρισμοί που τέθηκαν από τον Αιτητή κατά τη συνέντευξή του. Είναι πάγια νομολογημένο ότι η μορφή της έρευνας είναι συνυφασμένη με τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης, ενώ η τελική εκτίμηση των γεγονότων και η λήψη της σχετικής απόφασης αποτελεί καθήκον και υποχρέωση του αρμόδιου οργάνου. Η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται (βλ. Motorways Ltd v. Δημοκρατίας Α.Ε. 2371/25.6.99).

 

Επισημαίνεται ότι δυνάμει του άρθρου 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, ο Αιτητής φέρει καταρχήν το βάρος να τεκμηριώσει την αίτησή για διεθνή προστασία. Από την άλλη πλευρά, αποτελεί καθήκον της αρμόδιας αρχής να αξιολογεί, σε συνεργασία με τον αιτούντα, τα συναφή στοιχεία της αίτησης (Βλ. Προτάσεις της Γενικής εισαγγελέως, συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-148/13, C-149/13 και C-150/13, A, B και C, 17 Ιουλίου 2014, σημεία 73 και 74). Στην παρούσα περίπτωση, δεν διακρίνω για ποιο λόγο θα υπείχαν υποχρέωση οι Καθ' ων η αίτηση να διερευνήσουν περαιτέρω την αίτηση του Αιτητή, καθότι οι ισχυρισμοί του εξετάστηκαν δεόντως και αξιολογήθηκαν. Ως εκ τούτου, οι ισχυρισμοί του Αιτητή περί μη δέουσας έρευνας και πλάνης περί τα πράγματα απορρίπτονται.

 

Τέλος αναφορικά με τον ισχυρισμό περί έλλειψης επαρκούς αιτιολογίας, από τα στοιχεία που έχω ενώπιον μου, θεωρώ ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι πλήρως αιτιολογημένη, εφόσον η σχετική εισηγητική έκθεση (που αποτελεί και την αιτιολογική βάση της απόφασης των Καθ’ η Αίτηση) είχε επισυναφθεί και στην απορριπτική επιστολή, η οποία επιδόθηκε στον Αιτητή  στις 21/04/2023 σε γλώσσα που κατανοεί (ερυθρό 109 Δ.Φ.). Επισημαίνω δε, ότι η αιτιολογία συμπληρώνεται/αναπληρώνεται και από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, όπως αυτά έχουν αναλυθεί ανωτέρω (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158(Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ., 371 Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, (1998) 3 ΑΑΔ 270).

 

Στη βάση της ανωτέρω ανάλυσης, καταλήγω στο ότι δεν πληρούνται στο πρόσωπο του Αιτητή οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και το αντίστοιχο Άρθρο 1(Α) της Σύμβασης της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων, για την υπαγωγή του σε προσφυγικό καθεστώς.

 

Επιπρόσθετα, δεν μπορεί να παραχωρηθεί στον Αιτητή ούτε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας επί τη βάσει των άρθρων 19 (2) (α) και (β) του Περί Προσφύγων Νόμου, καθώς δεν έχει στοιχειοθετηθεί πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης υπό τις εκεί προβλεπόμενες μορφές.

 

Αναφορικά με την υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το οποίο προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της αδιακρίτως ασκούμενης βίας και της ένοπλης σύρραξης και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Από επικαιροποιημένη έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης στην οποία προέβη το Δικαστήριο αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στο Καμερούν και ειδικότερα στην Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region) όπου βρίσκεται η πόλη Buea, τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή, προκύπτουν τα ακόλουθα:

 

Ως προς την (ανθρωπιστική) κατάσταση που επικρατεί (γενικότερα) στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν, από πληροφορίες στις σχετικές εκθέσεις αναφοράς (οι τρεις τελευταίες διαθέσιμες εκθέσεις αφορούν τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2024) του Γραφείου των Η.Ε. για το Συντονισμό Ανθρωπιστικών Θεμάτων (UN OCHA), προκύπτει ότι η κατάσταση στις αγγλόφωνες περιοχές «παραμένει ασταθής και χαρακτηρίζεται από βία που προέρχεται από αντιπαραθέσεις μεταξύ των μερών της κρίσης» και «Η επίμονη χρήση αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (IEDs) σε δημόσιους χώρους και κεντρικούς δρόμους, σε συνδυασμό με άλλες στοχευμένες επιθέσεις, συνεχίζει να επηρεάζει τους πληθυσμούς στις δύο περιφέρειες».[1] Επιπλέον, η κατάσταση στην περιοχή «χαρακτηρίζεται από συνεχιζόμενη βία κατά αμάχων και συγκρούσεις μεταξύ μη κρατικών ένοπλων ομάδων (NSAGs) και των Δυνάμεων Κρατικής Ασφάλειας (SSFs)»[2], ενώ «ο πληθυσμός εξακολουθεί να υφίσταται τις συνέπειες βίαιων επεισοδίων, είτε ως άμεσοι στόχοι είτε ως εγκλωβισμένοι σε εχθροπραξίες/διασταυρούμενα πυρά, ή εκρήξεις αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (IED)».[3] Ειδικότερα, υπάρχουν επίσης αναφορές για αρκετές επιθέσεις σε σχολικές εγκαταστάσεις και ακαδημαϊκό προσωπικό (κυρίως στη Βορειοδυτική Περιφέρεια), καθώς και περιορισμούς στην (οδική) διακίνηση του πληθυσμού και στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και προμηθειών στις αγγλόφωνες περιοχές, ενώ «[η] συνεχιζόμενη βία έχει οδηγήσει στον εκτοπισμό» μερικών χιλιάδων ατόμων «σε κοντινούς θάμνους, χωριά και πόλεις» στις αγγλόφωνες περιοχές. Δεν διαφαίνεται, ωστόσο, ότι η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας έχει παύσει/διακοπεί ή ότι έχει καταστεί ανέφικτη, ούτε από τις αναφορές που υπάρχουν σε γεγονότα/τοποθεσίες στις εν λόγω περιοχές, προκύπτουν οποιαδήποτε περιστατικά που να επηρεάζουν συγκεκριμένα τον τόπο επιστροφής του Αιτητή (ήτοι, την πόλη Buea της Νοτιοδυτικής περιφέρειας του Καμερούν).[4]^,[5],[6]

 

Αναφορικά με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στο Καμερούν, σύμφωνα με τη διαδικτυακή πύλη RULAC (Rule of Law in Armed Conflict): «Το Καμερούν εμπλέκεται σε παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC) κατά της Boko Haram στον Άπω Βορρά (Far North) και εναντίον αριθμού αγγλόφωνων αυτονομιστικών ομάδων, που μάχονται εναντίον της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία της περιοχής στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιφέρειες».[7] Πιο συγκεκριμένα, από πληροφορίες στην ίδια πηγή, προκύπτουν τα ακόλουθα:

 

«Υπάρχουν αρκετές ένοπλες ομάδες που μάχονται εναντίον των κρατικών δυνάμεων, αν και το επίπεδο συντονισμού αυτών των ενόπλων ομάδων παραμένει ασαφές. Οι ένοπλες δυνάμεις του Καμερούν, συμπεριλαμβανομένης μιας επίλεκτης μονάδας μάχης, του Τάγματος Ταχείας Επέμβασης (Rapid Intervention Battalion, RIB), έχουν εμπλακεί σε μη διεθνή ένοπλη σύρραξη (non-international armed conflict, NIAC) εναντίον ορισμένων αυτονομιστικών ομάδων που δρουν στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές του Καμερούν, ιδίως του Διοικητικού Συμβουλίου της Αμπαζονίας (Ambazonia Governing Council, AGC), της στρατιωτικής του πτέρυγας (Ambazonia Defense Forces, ADF), της προσωρινής κυβέρνησης της Αμπαζονίας (Interim Government of Ambazonia, IG) και της στρατιωτικής της πτέρυγας (Ambazonia Self-Defence Council, ASC) […] Στις αρχές του 2022, η βία συνεχίστηκε, αν και σε χαμηλότερο επίπεδο […] Τον Σεπτέμβριο του 2022, η κυβέρνηση τερμάτισε αιφνιδίως μια [.] ειρηνευτική διαδικασία με τις αυτονομιστικές ομάδες. Στις 10-14 Οκτωβρίου 2022, αγγλόφωνες αυτονομιστικές ομάδες και η κυβέρνηση διεξήγαγαν ειρηνευτικές συνομιλίες [...] ενώ η κοινωνία των πολιτών οργάνωσε διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα, καλώντας για ειρήνη στις αγγλόφωνες περιοχές». [8]

 

Σύμφωνα με τη Δικαστική Ανάλυση για το Άρθρο 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (EASO, Δεκέμβριος 2014, σελ. 29-30), «ακόμη και αν» ο Αιτητής «μπορεί να αποδείξει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στην περιοχή καταγωγής του» (ή καθ' οδόν προς τη συγκεκριμένη περιοχή καταγωγής), «το «δικαίωμα επικουρικής προστασίας μπορεί να κατοχυρωθεί μόνο εάν» ο Αιτητής «δεν μπορεί να επιτύχει εγχώρια προστασία σε άλλο τμήμα της χώρας», καθώς επίσης, «[ό]ταν αποφασίζεται η τοποθεσία της περιοχής καταγωγής ενός αιτούντος ως προορισμός επιστροφής, απαιτείται η εφαρμογή προσέγγισης βασισμένης στα πραγματικά περιστατικά όσον αφορά την περιοχή του τελευταίου τόπου διαμονής και την περιοχή συνήθους διαμονής».

 

Εν προκειμένω, ως περιοχή επιστροφής του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, θεωρείται η πόλη Buea της Νοτιοδυτικής περιφέρειας (Southwest region) του Καμερούν. Όσον αφορά τη δυνατότητα πρόσβασης στην εν λόγω τοποθεσία, σημειώνεται ότι, με βάση τα δεδομένα και στοιχεία αναφορικά με την κατάσταση στις αγγλόφωνες περιφέρειες του Καμερούν (ως παρατίθενται ανωτέρω), δεν διαφαίνεται ότι αυτή είναι ανέφικτη, ούτε πως οι οδικές διαδρομές προς τα εκεί έχουν αποκοπεί/επηρεαστεί.

 

Ειδικότερα, ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας (γενικότερα) στη Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region) του Καμερούν, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED (Armed Conflict Location & Event Data), την χρονική περίοδο 26/06/2024 – 26/06/2025 καταγράφηκαν συνολικά 465 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 482 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Τα 465 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 13 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, 260 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 87 ανθρώπινες απώλειες, 165 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 384 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, 15 εκρήξεις/απομακρυσμένη βία (explosions/remote violence) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 9 απώλειες, και 12 διαμαρτυρίες (protests).^[9] Συγκεκριμένα στην πόλη Buea την ανωτέρω χρονική περίοδο, καταγράφηκαν στην εν λόγω βάση δεδομένων 20 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 13 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Τα 20 περιστατικά κατηγοριοποιήθηκαν ως ακολούθως: 4 ταραχές (riots), 12 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 10 ανθρώπινες απώλειες, 1 μάχη (battle) η οποία είχε ως αποτέλεσμα 3 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, και 3 διαμαρτυρίες (protests).^[10]

 

Σημειώνεται δε, ότι ο πληθυσμός της Νοτιοδυτικής περιφέρειας (South-West region) του Καμερούν καταγράφεται στο 1.553.300 κατοίκους (σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2015[11]), ενώ ο πληθυσμός της πόλης Buea καταγράφεται στους 90.090 κατοίκους (σύμφωνα με επίσημη καταμέτρηση του 2005[12]).

 

Εκ των ανωτέρω στοιχείων και δεδομένων, σημειώνονται αρκετά περιστατικά βίας/ασφαλείας στη Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West region) του Καμερούν λόγω της κατάστασης που επικρατεί, και ως προκύπτει υπάρχουν συνθήκες αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης στις αγγλόφωνες περιφέρειες του Καμερούν. Εντούτοις, τα συγκεκριμένα στοιχεία, εξετάζονται συνδυαστικά με τον συνολικό πληθυσμό στην υπό αναφορά περιοχή (και ειδικότερα στον τόπο προηγούμενης διαμονής του Αιτητή), και λαμβάνονται υπόψιν και οι ιδιαίτερες περιστάσεις του Αιτητή για την αξιολόγηση του προσωπικού κινδύνου που θα αντιμετωπίσει ως άμαχος αν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του. Αναφορικά με τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, αυτός είναι ενήλικας, άρρεν, υγιής, με ικανοποιητικό επίπεδο μόρφωσης, χωρίς σημεία ευαλωτότητας ή ζητήματα υγείας, και με οικογενειακό δίκτυο (οι γονείς του και τα 4 από τα 6 αδέρφια του εξακολουθούν να διαμένουν στο Καμερούν, ερυθρό 28/2Χ Δ.Φ.).  Επίσης ο αριθμός των περιστατικών ασφαλείας στην πόλη προηγούμενης διαμονής του Αιτητή εμφανίζεται συγκριτικά μειωμένος.  Ως εκ τούτου καταλήγω ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι στο πρόσωπο του Αιτητή, ώστε να πιστεύεται ότι αν επιστρέψει στο Καμερούν θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ώστε να του παραχωρηθεί καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(1) και (2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Επομένως, στη βάση των όσων αναλύθηκαν ανωτέρω, κρίνω πως ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, ούτε ότι στο πρόσωπό του πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του στο καθεστώς του πρόσφυγα ή για να του παραχωρηθεί συμπληρωματική προστασία, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκε ενώπιον μου, όπως τα έχω αναλύσει ανωτέρω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €800 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ’ ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.