
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση αρ. 7718/2021
08 Ιουλίου 2025
[Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
M.M. (M.)
Αιτήτρια
Και
Κυπριακής Δημοκρατίας, και/ή μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
Γιάννα Γιάγκου (κα), Δικηγόρος για την Αιτήτρια
Αντιγόνη Παπαδοπούλου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ Δ.Δ.Δ.Δ.Π: Με την προσφυγή της η αιτήτρια, αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 11/10/2021 η οποία της κοινοποιήθηκε στις 13/10/2021 και δια της οποίας απορρίφθηκε η αίτηση της για παροχή διεθνούς προστασίας, ως παράνομης, άκυρης και στερούμενης οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.
Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους Καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των Διευκρινήσεων της παρούσας προσφυγής ως Τεκμήριο 1, η αιτήτρια είναι ενήλικας και κατάγεται από την Σομαλία, εισήλθε παράνομα στην Κυπριακή Δημοκρατία μέσω των κατεχόμενων περιοχών, και υπέβαλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 26/03/2021. Στις 20/09/2021 διεξήχθη συνέντευξη στην αιτήτρια από αρμόδιο λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (στο εξής Ε.Υ.Υ.Α). Ακολούθως, στις 04/10/2021 ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε Εισηγητική Έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με τη συνέντευξη της αιτήτριας, η οποία εγκρίθηκε στις 11/10/2021. Στις 13/10/2021 η Υπηρεσία Ασύλου ετοίμασε επιστολή ενημέρωσης προς την αιτήτρια σχετικά με την απόρριψη του αιτήματος της. Η επιστολή και η αιτιολόγηση της απόφασης, παραλήφθηκε και υπογράφτηκε ιδιοχείρως από την αιτήτρια στις 13/10/2021. Ακολούθως, η αιτήτρια, μέσω της συνηγόρου της, κατόπιν έγκρισης αιτήματος νομικής αρωγής, καταχώρησε την παρούσα προσφυγή.
Η συνήγορος της αιτήτριας προώθησε διάφορους λόγους ακύρωσης επί της αιτήσεως ακυρώσεως (προσφυγής) προς υποστήριξη του αιτήματος για ακύρωσης της προσβαλλόμενης πράξης, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν προωθούνται και αναλύονται στην Γραπτή Αγόρευση της αιτήτριας που επακολούθησε. Η συνήγορος της αιτήτρια καταχώρησε απαντητική αγόρευση. Με την γραπτή αγόρευση, δια της συνηγόρου της, η αιτήτρια εγείρει Α) Έλλειψη δέουσας έρευνας ή και επαρκούς έρευνας, Β) η απόφαση στερείται αιτιολογίας και δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη, Γ) Πλάνη περί τα πράγματα, Δ) Παράλειψη αξιολόγησης ουσιώδους ισχυρισμού κατά το στάδιο εξέτασης της δυνατότητας χορήγησης επικουρικής προστασίας.
Οι καθ’ ων οι Αίτηση ήγειραν προδικαστική ένσταση περί εκπροθέσμου της άσκησης της προσφυγής, η οποία και αποσύρθηκε διαμέσου της καταχωρηθείσας γραπτής τους αγόρευσης στις 11/08/22 και ακολούθως στις 23/09/22, το παρόν Δικαστήριο, ενόψει των γεγονότων ως προκύπταν από τον φάκελο της υπόθεσης, προχώρησε με την απόρριψη της εν λόγω προδικαστικής ένστασης.
Η συνήγορος της Δημοκρατίας, μέσω της δικής της αγόρευσης προωθεί ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, μετά από δέουσα έρευνα και ορθή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ΄ ων η Αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, καθώς και ότι η επίδικη απόφαση είναι πλήρως και ορθώς αιτιολογημένη κατά τρόπο που να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος.
Στις 15/06/2023, η συνήγορος της αιτήτριας αιτήθηκε την προσαγωγή έγγραφης ένορκης μαρτυρίας με σκοπό να προσκομίσει ιατρικό έγγραφο (ιατρική βεβαίωση) από το Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας το οποίο πιστοποιεί πως η Αιτήτρια έχει υποβληθεί σε F.G.M. τύπου 1. Ακολούθως η εν λόγω ενδιάμεση αίτηση αποσύρθηκε από την συνήγορο της αιτήτριας στις 18/09/2023.
Ακολούθως, στις 20/11/2023, το παρόν Δικαστήριο, ενεργοποιώντας τις πρόνοιες των Κανονισμών 10 και 11 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 (3/2019), αποδέχθηκε την προσκόμιση ιατρικού εγγράφου, (ιατρική βεβαίωση) από το Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας το οποίο πιστοποιεί πως η Αιτήτρια έχει υποβληθεί σε F.G.M. τύπου 1.
Έχω εξετάσει προσεκτικά τις εκατέρωθεν θέσεις και των δύο πλευρών, υπό το φως του περιεχομένου του οικείου διοικητικού φακέλου και γενικότερα, όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, τα οποία αποτέλεσαν το υπόβαθρο για προώθηση των εκατέρωθεν θέσεων.
Συνεπώς, θα προχωρήσω να εξετάσω τους λόγους ακύρωσης που διατήρησε η συνήγορος της αιτήτριας και αποτελούν τον βασικό άξονα της επιχειρηματολογίας της, ήτοι τον ισχυρισμό της συνηγόρου της Αιτήτριας για έλλειψη δέουσας έρευνας, μη επαρκούς αιτιολογίας, καθώς και περί του ότι οι Καθ΄ ων η αίτηση ενήργησαν υπό πλάνη περί τα πράγματα, που λόγω της συνάφειας τους και της άρρηκτης διασύνδεσης τους θα εξεταστούν ως σύνολο και συνδυαστικά στα πλαίσια εξέτασης της παρούσας υπόθεσης.
Πλάνη περί τα πράγματα υφίσταται όταν η Διοίκηση, σύμφωνα με το άρθρο 46, εδάφιο 1, του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου Ν. 158 (Ι)/1999, λαμβάνει υπόψη της κατά την έκδοση της απόφασης της «πραγματικά γεγονότα και προϋποθέσεις που είναι εξ αντικειμένου ανύπαρκτα ή αν παραλείπει να λάβει υπόψη της ουσιώδη πραγματικά γεγονότα...».
Η ανεπαρκής έρευνα συνεπάγεται τουλάχιστον πιθανολόγηση πλάνης ως προς τα πράγματα, η οποία καθιστά, από μόνη της, την προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώσιμη. Παράλειψη διεξαγωγής της δέουσας έρευνας οδηγεί σε έλλειψη γνώσης ουσιωδών πραγματικών γεγονότων, η οποία ισοδυναμεί με πλάνη περί τα πράγματα. Όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Χρυσόστομος Χριστοφή ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 2245:
«Η παράλειψη να γίνει η δέουσα έρευνα, η οποία προξενεί έλλειψη γνώσης των ουσιωδών γεγονότων - (βλ. μεταξύ άλλων, Photos Photiades and Co. and The Republic of Cyprus through The Minister of Finance (1964) C.L.R. 102… Μ. Στασινοπούλου "Δίκαιον των Διοικητικών Πράξεων", (1951), σελ. 305) - έχει ως αποτέλεσμα λόγω της παράβασης των αρχών του Διοικητικού Δικαίου, την ακύρωση της σχετικής διοικητικής πράξης. Πλάνη περί τα πράγματα συνίσταται, είτε με τη λήψη υπόψη μη υφισταμένου γεγονότος, είτε με τη μη λήψη υπόψη υπάρχοντος γεγονότος - (Οικονόμου "Ο Δικαστικός Έλεγχος της Διακριτικής Εξουσίας" (1965), σελ. 243).»
Στην απόφαση Κωνσταντίνος Κοντεάτης ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 1416, αναφέρονται τα πιο κάτω:
«Το δικαστήριο ακόμα και όταν βρίσκεται σε αμφιβολία αναφορικά με την ύπαρξη ή μη πλάνης, μπορεί να ακυρώσει την επίδικη διοικητική πράξη ούτως ώστε να παρασχεθεί στη διοίκηση η δυνατότητα επιβεβαίωσης των ορθών γεγονότων κατά τρόπο που να μην αφήνει έδαφος για αμφιβολίες (Skapoulis and Another v. The Republic (1984) 3 C.L.R. 554,565 και Χρύσανθος Κωνσταντίνου ν. Συμβουλίου Αμπελουργικών Προϊόντων (1992) 3 Α.Α.Δ. 228)»
Στο σύγγραμμα του Στασινόπουλου, «Δίκαιον των Διοικητικών Πράξεων» (1951), εκεί σελ. 304 και 305 αναφέρεται: «Ούτως η νομολογία δημιουργεί τεκμήριον κατά της πλάνης, ήτοι τεκμήριον υπέρ της ορθής εξακριβώσεως των πραγματικών περιστατικών. Το τεκμήριον όμως τούτο είναι ιδιόρρυθμον, διότι κάμπτεται αφ' ης στιγμής η χαρακτηριστική εις το συζητητικόν σύστημα δραστηριότης του διαδίκου κατορθώσει να καταστήσει πιθανήν την πλάνην, ήτοι να δημιουργήσει παρά τω δικαστή απλώς αμφιβολίας περί της ορθότητος της διαπιστώσεως του πραγματικού εκ μέρους της Διοικήσεως»
Στη βάση της πιο πάνω υποχρέωσης του αρμόδιου οργάνου για δέουσα έρευνα θεωρώ χρήσιμο να καταγραφούν οι ισχυρισμοί της αιτήτριας σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός της, για να διαφανεί εάν όντως το αρμόδιο όργανο προέβη στη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα και κατά πόσο έχει υποπέσει σε πλάνη με το να μην λάβει υπόψη του ουσιώδη γεγονότα τα οποία επηρέασαν την τελική κρίση του με την απόρριψη της αίτησης της Αιτήτριας.
Στο πλαίσιο του έντυπου της αίτησής της για διεθνή προστασία, η Αιτήτρια δήλωσε ότι ο λόγος που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της είναι ότι υπήρξε θύμα ενδοοικογενειακής βίας από το σύζυγό της, ο οποίος επανειλημμένα απειλούσε ότι θα την σκοτώσει και της πήρε τα παιδιά. (βλ. ερυθρό 1 και μετάφραση αυτού στο ερυθρό 10 του διοικητικού φακέλου).
Κατά την διάρκεια της συνέντευξης της (ερυθρά 25-14 του Διοικητικού Φακέλου), η Αιτήτρια δήλωσε ότι κατάγεται από το Mogadishu της Σομαλίας, όπου διέμενε όλη της τη ζωή, μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της. Η αιτήτρια ανήκει στη φυλή Ajuran, είναι μουσουλμάνα, διαζευγμένη, μητέρα πέντε ανήλικών τέκνων, χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και εργάζονταν ως υπάλληλος εστιατορίου. Τα τέκνα της διαμένουν με τον πατέρα τους στο Mogadishu, από τον Οκτώβριο του 2020. Με τον πρώην σύζυγό της τέλεσαν γάμο όταν η Αιτήτρια ήταν 25 ετών και χώρισαν το έτος 2020. Η πατρική της οικογένεια αποτελείται από δύο αδέρφια, διαμένοντες στην πόλη Afgooye της επαρχίας Lower Shebelle της Σομαλίας, ενώ οι γονείς της έχουν αποβιώσει. Εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής στις 20 Φεβρουαρίου του 2021 και δύο ημέρες αργότερα εισήλθε στην Δημοκρατία, όπου υπέβαλε αίτημα Διεθνούς Προστασίας.
Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια αναφέρθηκε στη κακοποιητική συμπεριφορά του πρώην συζύγου της. Πιο συγκεκριμένα, δήλωσε ότι είχε απευθυνθεί πολλές φορές στην αστυνομία και το δικαστήριο, εξαιτίας των βιαιοπραγιών του πρώην συζύγου της εις βάρος της. Εν τέλει, το δικαστήριο ανάγκασε τον πρώην σύζυγό της να τη χωρίσει. Ο τελευταίος, αφού πρώτα πήρε τα παιδιά τους, ζήτησε από την Αιτήτρια να τα ξαναβρούν και αφού εκείνη αρνήθηκε, την απείλησε ότι θα τη σφάξει. Ερωτηθείσα σχετικά με τη συμβίωσή της με τον πρώην σύζυγό της, δήλωσε ότι πάντοτε την κακομεταχειρίζονταν, χαστουκίζοντάς την ή φωνάζοντάς της, αλλά τα τελευταία 2-3 χρόνια η κατάσταση επιδεινώθηκε, αναφέροντας μάλιστα ένα περιστατικό κατά το οποίο λόγω χτυπήματος στη κοιλιά, χρειάστηκε να διακομισθεί στο νοσοκομείο. Ερωτηθείσα σχετικά με τις καταγγελίες που υπέβαλλε, δήλωσε ότι στο δικαστήριο της ζητούσαν να επιστρέψει στην οικία της και να φτιάξει τη σχέση της, ενώ επέπληττε τον πρώην σύζυγό της για τη συμπεριφορά του. Επίσης δήλωσε ότι όσο εκείνη απευθύνονταν στο δικαστήριο, τόσο ο πρώην σύζυγός της γίνονταν πιο επιθετικός. Ερωτηθείσα για την ημέρα που εκδόθηκε το διαζύγιο, δήλωσε ότι μετέβησαν στο δικαστήριο και χώρισαν και ύστερα, αφού της πήρε τα τέκνα, της τηλεφώνησε και άρχισε να την απειλεί. Ερωτηθείσα εκ νέου για την ημέρα που πήραν το διαζύγιο, απάντησε ότι τη δεύτερη ημέρα από το διαζύγιο άρχισε να την απειλεί. Σε σχέση με τα τέκνα τους, δήλωσε ότι ο πρώην σύζυγός της υπέγραψε στο δικαστήριο ότι θα αναλάβει την επιμέλεια των τέκνων, ενώ ερωτηθείσα σχετικά με το λόγο που το δικαστήριο απεφάνθη τα τέκνα να μείνουν με τον πατέρα τους, δήλωσε ότι ο πρώην σύζυγό της την απειλούσε ότι δεν θα συναινέσει στο διαζύγιο αν δεν πάρει την επιμέλεια των παιδιών. Ύστερα από το δικαστήριο, η Αιτήτρια επέστρεψε στην οικία με τα τέκνα της, και την επόμενη μέρα ο πρώην σύζυγός της απαίτησε να του τα δώσει, απευθυνόμενος μάλιστα στο δικαστήριο, ενώπιον του οποίου δήλωσε ότι αν δεν πάρει τα παιδιά του θα σκοτώσει την Αιτήτρια. Έτσι, αφού της πήρε τα παιδιά, η ίδια μετέβη σε οικία φιλικού της προσώπου. Εκεί, δέχτηκε πολλές κλήσεις από τον πρώην σύζυγό της, απειλώντας την ότι εάν δεν επιστρέψει θα τη σκοτώσει, με αποτέλεσμα η Αιτήτρια να βρει καταφύγιο στο σπίτι της θείας της, όπου διέμεινε μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της. Ερωτηθείσα αν ο πρώην σύζυγό της την αναζήτησε στο σπίτι της θείας απάντησε αρνητικά, καθώς δε γνώριζε που βρίσκονταν, ενώ σχετικά με τον λόγο που δεν προσέφυγε εκ νέου στη δικαιοσύνη, απάντησε ότι τα δικαστήρια δεν μπορούν να σταματήσουν τις δολοφονίες. Τέλος, ερωτηθείσα σχετικά με την ικανότητα του πρώην συζύγου της να φροντίσει τα τέκνα τους, απάντησε αρνητικά, και πώς τον Ιούνιο που μίλησε με τον υιό της, της είπε ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα μαζί του.
Εν συνεχεία, ερωτηθείσα αν έχει υποστεί Α.Γ.Γ.Ο. απάντησε καταφατικά, δηλώνοντας πως υπέστη ολικό ακρωτηριασμό φαραωνικού τύπου, σε ηλικία 10 ετών, από τρίτο πρόσωπο και πως θυμάται τον πόνο που βίωσε, ούσα τραυματισμένη για 7 ημέρες. Ερωτηθείσα αν άλλα μέλη της οικογένειάς της έχουν υποστεί Α.Γ.Γ.Ο., απάντησε καταφατικά για την μητέρα, την αδερφή και τη μεγαλύτερή της κόρη. Ερωτηθείσα αν υπάρχει κίνδυνος να υποστεί εκ νέου Α.Γ.Γ.Ο. σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της, απάντησε αρνητικά, δηλώνοντας πως αυτή η πρακτική είθισται να συμβαίνει εκ νέου έπειτα από γάμο ή γέννα, κάτι το οποίο η ίδια δεν έχει στο μυαλό της, καθώς η μόνη της σκέψη είναι τα παιδιά της. Ερωτηθείσα για την άποψή της σχετικά με την εν λόγω πρακτική, απάντησε ότι πρόκειται για μια πολύ άσχημη πρακτική.
Ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας, αξιολόγησε τα όσα η Αιτήτρια δήλωσε στην συνέντευξη της και διέκρινε τους εξής ισχυρισμούς: Α) Ταυτότητα και χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, Β) Η ισχυριζόμενη δίωξή της Αιτήτριας από τον πρώην σύζυγό της και Γ) Επανάληψη της πρακτικής Α.Γ.Γ.Ο σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της.
Αξιολογώντας τον πρώτο ισχυρισμό, ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας τον έκανε αποδεκτό ως εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστο.
Όσον αφορά τον δεύτερο ισχυρισμό αξιολογήθηκε ως μη αξιόπιστος, ελλείψει εσωτερικής αξιοπιστίας. Ειδικότερα, κρίθηκε ότι οι δηλώσεις της Αιτήτριας σχετικά τον εν λόγω ισχυρισμό υπήρξαν γενικές ασαφείς και αόριστες, ενώ χαρακτηρίζονται στο σύνολό τους από λογική ασυνέπεια και αντιφάσεις. Πιο συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι οι δηλώσεις της Αιτήτριας σχετικά με την εξέλιξη του έγγαμου βίου της και της κακοποιητικής συμπεριφοράς του συζύγου της υπήρξαν αντιφατικές, ενώ οι δηλώσεις της σχετικά με την ημέρα του διαζυγίου της ήταν ασαφείς και χωρίς χρονική ακρίβεια. Εξίσου, οι δηλώσεις της αναφορικά με τα συμβάντα που έλαβαν χώρα μετά το διαζύγιο, αλλά και την επιμέλεια των τέκνων, κρίθηκαν ως αντιφατικές και ανακριβείς, ενώ το γεγονός ότι το δικαστήριο συμφώνησε στην παραχώρηση της επιμέλειας των παιδιών στον πατέρα, λόγω των απειλών του, κρίθηκε ως μη ευλογοφανές. Επιπλέον, κρίθηκε ότι οι δηλώσεις της Αιτήτριας σχετικά με την αδυναμία της να προσφύγει εκ νέου στην δικαιοσύνη, δεν είναι ικανοποιητικές. Επιπρόσθετα, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ως μη ευλογοφανές το γεγονός ότι η Αιτήτρια παρέμεινε για 4 μήνες στην ίδια περιοχή, χωρίς να εντοπιστεί από τον πρώην σύζυγό της, ενώ ως ανεπαρκείς και μη εύλογες κρίθηκαν οι δηλώσεις περί απειλών και αδυναμίας εντοπισμού της από τον πρώην σύζυγό της. Τέλος, κρίθηκε ότι οι δηλώσεις της αναφορικά με την επικοινωνία που διατηρεί με τα τέκνα της είναι ασαφείς. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι για να προβεί σε εξέταση του ισχυρισμού μέσω πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής και προχώρησε στην απόρριψη του εν λόγω ως αναξιόπιστου στην ολότητα του.
Ως προς το τρίτο ισχυρισμό, ο αρμόδιος έκρινε ότι βάσει των δηλώσεων της Αιτήτριας περί υποβολής της σε Α.Γ.Γ.Ο. σε νεαρή ηλικία και των δηλώσεων περί του ότι σε περίπτωση επιστροφής της δεν θα υποστεί ξανά αυτή την πρακτική σε συνδυασμό με τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης για τη χώρα καταγωγής σχετικά με την πρακτική Α.Γ.Γ.Ο, δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι θα το υποστεί εκ νέου, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό.
Κατά την αξιολόγηση του (μελλοντικού) κινδύνου δίωξης ή σοβαρής βλάβης στην χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, με βάση τον μοναδικό της ισχυρισμό που έγινε αποδεκτός (ήτοι την ταυτότητα και χώρα καταγωγής της), ο αρμόδιος λειτουργός διαπίστωσε ότι με βάση τα γεγονότα που προέκυψαν και το προσωπικό της προφίλ, λαμβάνοντας υπόψη και την κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στο τόπο καταγωγής της Αιτήτριας, δεν υπάρχει εύλογη πιθανότατα ότι σε περίπτωση επιστροφής στην χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια ενδέχεται να αντιμετωπίσει μεταχείριση που μπορεί να ανάγεται σε δίωξη ή σοβαρή βλάβη.
Ενόψει των πιο πάνω ευρημάτων, ο αρμόδιος λειτουργός, έκρινε ότι στη βάση των προβαλλόμενων δηλώσεων της, η Αιτήτρια δεν δικαιούται προσφυγικό καθεστώς, εφόσον δεν διαπιστώθηκε φόβος δίωξης της με βάση την εθνικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία, την ιδιότητα μέλους σε μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα ή την πολιτική άποψη, σύμφωνα με το άρθρο 3Δ(1) του Περί Προσφύγων Νόμου. Περαιτέρω, ο αρμόδιος λειτουργός κατάληξε ότι δεν δικαιολογείται αναγνώριση συμπληρωματικής προστασίας στο πρόσωπο της Αιτήτριας, καθότι ο κίνδυνος που μπορεί να αντιμετωπίσει η Αιτήτρια σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής, δεν συνιστά πραγματικό κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης, ή βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, δυνάμει του άρθρου 19, εδάφια (1) και (2) (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου. Ως προς άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ο εν λόγω λειτουργός, λαμβάνοντας υπόψη ότι στη βάση πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση στο Mogadishu δεν υφίστατο διεθνής ή ένοπλη σύρραξη στη χώρα, κατέληξε ότι σε περίπτωση επιστροφής της στον τελευταίο τόπο διαμονής της στη χώρα καταγωγής, η Αιτήτρια δεν θα είναι σε κίνδυνο να αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή ως άμαχος πολίτης.
Ενόψει των πιο πάνω αναφερθέντων, διαπιστώνω ότι οι καθ΄ ων η αίτηση δεν έχουν προβεί σε επαρκή έρευνα. Συγκεκριμένα, παρατηρώ ότι δεν διερευνήθηκε επαρκώς ο ισχυρισμός περί ενδοοικογενειακής βίας και συνακόλουθα της ισχυριζόμενης δίωξης της από τον πρώην σύζυγο της, καθότι οι ερωτήσεις που τέθηκαν στην αιτήτρια κατά το στάδιο της συνέντευξης επί του εν λόγω ζητήματος ήταν ελλιπείς και δεν της δόθηκε η ευκαιρία να τοποθετηθεί σε εντοπισθείσες ασάφειες από τον αρμόδιο λειτουργό.
Παρέλειψε επίσης ο αρμόδιος λειτουργός να εντοπίσει πηγές πληροφόρησής όσον αφορά το προφίλ της αιτήτριας ήτοι κατά πόσο υφίσταται πιθανότητα μια διαζευγμένη ενήλικη γυναίκα με 5 παιδιά να υποβληθεί ξανά σε συρραφή εκ νέου των γεννητικών της οργάνων και χωρίς επίσης να υποβληθούν πιο εξειδικευμένες ερωτήσεις κατά το στάδιο της συνέντευξης εν σχέσει με αυτό το κομμάτι και της δήλωσης της αιτήτριας ότι δεν θα υποβληθεί ξανά σε ΑΓΓΟ.
Ενόψει των πιο πάνω, οι εν λόγω διαπιστώσεις, καθιστούν συνακόλουθα το συγκεκριμένο σκέλος της απόφασης αναιτιολόγητο. Στη συγκεκριμένη ωστόσο έρευνα θα προβεί το παρόν Δικαστήριο βάσει και της παρεχόμενης εκ του Νόμου δικαιοδοσίας του.
Προχωρώ επομένως σε πλήρη και από τούδε και στο εξής (ex nunc) εξέταση της ανάγκης χορήγησης διεθνούς προστασίας, ως η δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου στη βάση του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (Ν. 73(I)/2018), εξετάζοντας επί της ουσίας κατά πόσο οι ως άνω ισχυρισμοί της αιτήτριας, μπορούν να αιτιολογήσουν την υπαγωγή της ίδιας σε καθεστώς διεθνούς προστασίας κατόπιν αξιολόγησης του παρόντος Δικαστηρίου.
Στη βάση της προαναφερθείσας δικαιοδοσίας, θεωρώ χρήσιμο να καταγραφούν οι ισχυρισμοί της αιτήτριας κατά την ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου ακροαματική διαδικασία, όπου κατά τη διάρκεια των διευκρινίσεων, η αιτήτρια κλήθηκε να απαντήσει σε σχετικές ερωτήσεις αναφορικά με τον πυρήνα του αιτήματός της και κάποιες ειδικές πτυχές αυτού.
Ειδικότερα, στις 18/10/2024, κατά την ακροαματική διαδικασία, η Αιτήτρια επανέλαβε ενώπιον του Δικαστηρίου τους λόγους που την οδήγησαν να αιτηθεί διεθνούς προστασίας προβαίνοντας σε διευκρινήσεις και παρέχοντας νέες πληροφορίες. Ανάφερε ότι ο θείος της την πάντρεψε με τον σύζυγο της, ότι ο γάμος της ήταν εξαναγκαστικός, δηλώνοντάς ότι ο πρώην σύζυγος της την κτυπούσε καθημερινώς, εξ αρχής από τον γάμο τους. Σε διευκρινιστική ερώτηση του παρόντος Δικαστηρίου, να περιγράψει κάποιο περιστατικό, η ίδια δήλωσε ότι ο σύζυγος της, μια φορά την κτύπησε στα νεφρά και την δεύτερη φορά την κτύπησε όταν γέννησε, στην κοιλιά και στο στομάχι. Σε διευκρινιστική ερώτηση του παρόντος δικαστηρίου να αναφέρει την φορά που διακομίσθηκε στο νοσοκομείο και πότε συνέβη το εν λόγω περιστατικό, η αιτήτρια δήλωσε ότι ήταν τις δύο φορές που την κτύπησε άγρια ο πρώην σύζυγος της και ότι ενόψει τούτου νοσηλεύτηκε 1 εβδομάδα στο νοσοκομείο. Πρόσθεσε ότι προέβη σε καταγγελία στην αστυνομία μετά αφού γέννησε το παιδί της και ότι όταν η υπόθεση πήγε στο Δικαστήριο, την κτύπησε ο σύζυγος της εκεί. Ειδικότερα, η αιτήτρια εξήγησε ότι εντός της αίθουσας του Δικαστηρίου, την χαστούκισε και τους είπαν ότι μετά από αυτό είναι καλύτερα να χωρίσουν. Πρόσθεσε πως μετά από το Δικαστήριο, ο πρώην σύζυγος της είπε ότι δεν θα την χωρίσει και θα την ξαναπαντρευτεί ενώ παράλληλα της πήρε τα παιδιά και έφυγε. Σε σχετικό ερώτημα του παρόντος δικαστηρίου στο τι φοβάται ότι θα της συμβεί σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα της, η αιτήτρια δήλωσε ότι ο πρώην σύζυγος της, ως μέλος φυλής, έχει περισσότερη δύναμη από εκείνη και θα κρατήσει τα παιδιά της, σημειώνοντας ότι σε περίπτωση επιστροφής της φοβάται ότι θα την σκοτώσει, μιας και ο ίδιος την απείλησε ότι θα την σκοτώσει όταν χωρίσανε μιας και η ίδια αρνήθηκε την πρόταση του να ξαναπαντρευτούν.
Εν σχέσει με τον πρακτική ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων, η αιτήτρια δήλωσε ότι δεν υπάρχει τρόπος να υποβληθεί ξανά σε FGM και ότι δεν επιθυμεί να ξαναπαντρευτεί λόγω των προβλημάτων που είχε με τον πρώην σύζυγο της. Σε σχετικό ερώτημα του δικαστηρίου πως είναι σήμερα η κατάσταση της υγείας της σε σχέση με το γεγονός ότι έχει υποβληθεί σε FGM, η αιτήτρια δήλωσε ότι έχει πόνους στα γεννητικά όργανα καθότι όποτε γεννούσε, την έκοβαν για να μπορέσει να γεννήσει. Πρόσθετα, κατόπιν υποβολής σχετικού ερωτήματος από το παρόν Δικαστήριο, προς την αιτήτρια, σε περίπτωση που τελέσει εκ νέου γάμο αν πιστεύει ότι θα υποβληθεί ξανά FGM ή η πρακτική αυτή δεν είναι συνήθης σε περίπτωση που μια γυναίκα παντρευτεί άλλον άνδρα, η ίδια δήλωσε ότι δεν υφίσταται περίπτωση κάποιος να υποβληθεί σε FGM για δεύτερη φορά. Επιπλέον ανάφερε ότι έχει 5 παιδιά στην χώρα καταγωγής της.
Κατά την συνέχιση των διευκρινήσεων στις 21/11/2024, η αιτήτρια δήλωσε ότι όλα τα παιδιά της είναι στην Σομαλία ( 3 κορίτσια και 2 αγόρια) και δεν μπορούσε να τα φέρει μαζί της καθότι της τα πήραν, με τα οποία δεν έχει καμία επικοινωνία. Πρόσθεσε ότι η μεγάλη της κόρη έχει υποβληθεί σε FGM από την γιαγιά της ενώ για τις μικρότερες κόρες της δεν γνωρίζει. Κατόπιν σχετικού ερωτήματος από το παρόν Δικαστήριο, η αιτήτρια δήλωσε ότι είχε υποβληθεί σε συρραφή αλλά τώρα, ενόψει του ότι η ίδια δεν δέχθηκε να συρραφτεί, δεν έχει συρραφή. Ερωτώμενη εάν σε περίπτωση επιστροφής στην χώρα της, ενόψει του ότι τώρα δεν έχει συρραφή, υπάρχει ενδεχόμενο να ξανασυμβεί, η αιτήτρια δήλωσε ότι αν αποφασίσει να ξαναπαντρευτεί, θα συρραφτεί ξανά, διότι θα είναι ντροπή να μην γίνει συρραφή.
Προχωρώντας λοιπόν στην αξιολόγηση του συνόλου των ενώπιον μου στοιχείων βάσει και της παρεχόμενης εκ του νόμου δικαιοδοσίας (ex nunc), αρχικά συμφωνώ με την διάκριση των ισχυρισμών σε τρείς, ως σχηματίστηκαν από την αρμόδια λειτουργό.
Προχωρώντας λοιπόν στην εξέταση των ουσιωδών ισχυρισμών της αιτήτριας, στην παρούσα υπόθεση, το Δικαστήριο αρχικά συντάσσεται με την αξιολόγηση των Καθ’ ων η αίτηση αναφορικά με τα στοιχεία του προσωπικού προφίλ, τη χώρα καταγωγής και τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας. Οι μεν δηλώσεις της κρίνονται ως σαφείς και λεπτομερείς, ενώ επιβεβαιώθηκαν από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Ως εκ τούτου ο ισχυρισμός αναφορικά με τα στοιχεία του προσωπικού προφίλ, τη χώρα καταγωγής και τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας γίνεται δεκτός ως αξιόπιστος.
Προχωρώντας στην αξιολόγηση της εσωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού της Αιτήτριας περί της ισχυριζόμενης δίωξης από το πρώην σύζυγο της, παρατηρώ εκ προοιμίου ότι η Αιτήτρια, όπως ορθώς έκρινε και η αρμόδια λειτουργός, υπέπεσε σε ασάφειες, ανακρίβειες και αοριστίες, ενώ οι απαντήσεις παρουσιάζονται γενικόλογες και στερούμενες περιγραφικής λεπτομέρειας.
Ειδικότερα, συν των όσων ορθώς αξιολόγησε η αρμόδια λειτουργός, και παρότι δόθηκε η ευκαιρία στην αιτήτρια κατά την ακροαματική διαδικασία να αναπτύξει περαιτέρω τον εν λόγω ισχυρισμό για την κακοποιητική συμπεριφορά του συζύγου της και συνακόλουθα τον ισχυρισμό περί φόβου δίωξης προς το πρόσωπο της, εντούτοις η αιτήτρια δεν κατέστη δυνατό να αντικρούσει τις αντιφάσεις και ασάφειες στις οποίες είχε υποπέσει. Συγκεκριμένα, συντάσσομαι με τις αντιφάσεις που εντόπισε η λειτουργός και ενισχυτικά κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι παρότι της δόθηκε η ευκαιρία κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου να αναφέρει με περισσότερες λεπτομέρειες την κακοποιητική συμπεριφορά του πρώην συζύγου της, περιορίστηκε να αναφέρει δύο μεμονωμένα περιστατικά ήτοι όταν, ως ισχυρίστηκε, την κτύπησε μια φορά στα νεφρά και την δεύτερη φορά την κτύπησε αφού γέννησε, καταλήγοντας στο νοσοκομείο, χωρίς να αναφερθεί σε άλλα περιστατικά. Πρόσθετα, ενώ στην συνέντευξη της είχε δηλώσει ότι η κακοποιητική συμπεριφορά του συζύγου της ξεκίνησε 2-3 χρόνια προηγουμένως (βλ. ερυθρό 18 του Δ.Φ), εντούτοις κατά την ακροαματική διαδικασία δήλωσε ότι είχε ξεκινήσει εξ αρχής, μετά τον γάμο της. Περαιτέρω, σε σχέση με το διαζύγιο της, ενώ στην συνέντευξη της είχε αναφέρει ότι απλά πήγαν στο δικαστήριο και έλαβαν διαζύγιο, στην ακροαματική διαδικασία δήλωσε ότι ο πρώην σύζυγος της την χαστούκισε εντός της αίθουσας του δικαστηρίου, γεγονός το οποίο δεν αναφέρθηκε από την ίδια εξ αρχής και το οποίο περιστατικό, ως εκ της φύσεως του, είναι αμφίβολο να έχει συμβεί εντός μιας αίθουσας δικαστηρίου, στοιχείο που προκαλεί προβληματισμό περί του αληθές του εν λόγω γεγονότος. Επιπλέον, όσον αφορά την επιμέλεια των παιδιών της από τον πρώην σύζυγος της, η αιτήτρια δήλωσε στην συνέντευξη της αρχικά ότι ο λόγος που πήρε την επιμέλεια ήταν γιατί ο ίδιος δήλωσε ότι αν δεν την λάβει, δεν θα την δώσει διαζύγιο ( ερυθρό 18 του Δ.Φ.), ακολούθως δήλωσε ότι μετά το διαζύγιο επέστρεψαν σπίτι και ο πρώην σύζυγος της διεκδίκησε τα παιδία, πηγαίνοντας και πάλι στο Δικαστήριο και δηλώνοντας εντός της αίθουσας του Δικαστηρίου ότι αν δεν πάρει την επιμέλεια θα σκοτώσει την αιτήτρια( ερυθρό 18 του Δ.Φ.), αναφορές οι οποίες είναι αντιφατικές. Πρόσθετα εντοπίζω ότι ήταν αντιφατική και για όσα διαδραματίστηκαν εντός και εκτός της αίθουσας δικαστηρίου, όταν πήγαν για να πάρουν διαζύγιο.
Σχετικά με τον ισχυρισμό της περί απειλών που δέχθηκε από τον πρώην σύζυγο της μετά το διαζύγιο, η αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να αναφέρει τι είδους απειλές δέχθηκε από τον πρώην σύζυγο της, την συχνότητα, τη φύση τους, περιορίστηκε μόνο στο να αναφέρει ότι φοβάται ότι θα την σκοτώσει καθότι όταν πήραν διαζύγιο την απείλησε, καθότι η ίδια αρνήθηκε να ξαναπαντρευτούν. Εντούτοις, σε κανένα σημείο, δεν εμφαίνεται ότι επρόκειτο για βιωματικό στοιχείο, καθότι δεν έδωσε λεπτομέρειες όσον αφορά τον εν λόγω ισχυρισμό. Το γεγονός ότι η αιτήτρια έλαβε διαζύγιο τον Οκτώβριο του 2020 και αναχώρησε από την χώρα της τον Φεβρουάριο του 2021, διαμένοντας στην ίδια περιοχή με τον πρώην σύζυγο της, δεικνύει την αντίφαση στις δηλώσεις της, καταλήγοντας στην αποδυνάμωση της αξιοπιστίας του ισχυρισμού της.
Ενόψει των πιο πάνω, ο εν λόγω ισχυρισμός απορρίπτεται στην ολότητα του ως μη αξιόπιστος.
Προχωρώντας στην αξιολόγηση του ισχυρισμού περί της ύπαρξης πιθανότητας επανάληψης της πρακτικής ΑΓΓΟ σε περίπτωση που η αιτήτρια επιστρέψει στην χώρα καταγωγής της, συντάσσομαι με τα ευρήματα της αρμόδιας λειτουργού ως περιέχεται στην έκθεση – εισήγηση περί της μη ύπαρξης πιθανότητας υποβολής της αιτήτριας εκ νέου σε ΑΓΓΟ.
Ενισχυτικά με τα πιο πάνω, κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι κατά την συνέντευξη και κατά την ακροαματική διαδικασία η αιτήτρια δήλωσε ότι παρότι έχει υποστεί FGM, εντούτοις τώρα δεν έχει συρραφή, μετά τον τελευταίο της τοκετό και ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο να υποστεί ξανά ΑΓΓΟ καθότι δεν έχει σκοπό να παντρευτεί ξανά.
Σε αυτό το στάδιο το Δικαστήριο καλείται να εξετάσει τον μελλοντοστραφή κίνδυνο της αιτήτριας να υποβληθεί και πάλι σε συρραφή, σε περίπτωση επιστροφής στην χώρα καταγωγής της. Ενόψει τούτου, το παρόν Δικαστήριο, ανέτρεξε σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
Η πιο διάχυτη μορφή ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων μεταξύ άλλων εθνικοτήτων και των Σομαλών, η οποία θεωρείται μάλιστα μια από τις πιο ακραίες,[1] είναι ο αγκτηριασμός ή φαραωνική περιτομή που περιλαμβάνει το σχεδόν πλήρες κλείσιμο του κολπικού στομίου με το κόψιμο και το κλείσιμο των χειλέων.[2] Σύμφωνα με την έκθεση της Υπηρεσίας Ασύλου της Δανίας για το FGM που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2021, βάσει στατιστικών του Somali Health and Demographic Survey, τα ποσοστά γυναικών που υποβάλλονται σε FGM στη Σομαλία είναι από τα πιο ψηλά στον κόσμο αφού υπολογίζεται ότι 99.2% των γυναικών ηλικίας 15-49 ετών έχουν υποβληθεί στην πρακτική.[3]
Η ίδια πηγή (Somali Health and Demographic Survey) αναφέρει τις κατωτέρω μορφές Α.Γ.Γ.Ο. οι οποίες πραγματοποιούνται στη Σομαλία 1) Sunni’ FGM/C: «περιτομή Σούνα»: μερική ή ολική αφαίρεση της κλειτορίδας, 2) ‘Intermediate’ Ενδιάμεση FGM/C: αφαίρεση της κλειτορίδας με μερική ή ολική αφαίρεση των εσωτερικών (μικρών) χειλέων του αιδοίου, 3) ‘Pharaonic’ FGM/C: στένωση του στομίου του κόλπου με τομή και επανατοποθέτηση των εσωτερικών(μικρών) ή/και των εξωτερικών (μεγάλων) χειλέων, καθώς και άλλες διαδικασίες[4].
Ενώ η φαραωνική μορφή - επίσης γνωστή ως infibulation - είναι ισοδύναμη με τον Τύπο III της ταξινόμησης FGM/C της ΠΟΥ, η σουνιτική μορφή μπορεί να αντιστοιχεί στον Τύπο Ι, Τύπου II ή Τύπου III.
Αναφορικά με το ενδεχόμενο εκ νέου αγκτηριασμού (Re-infibulation) γυναικών που έχουν υποστεί Α.Γ.Γ.Ο. στη Σομαλία, παρατίθενται οι κάτωθι πληροφορίες.
Ο εκ νέου ακρωτηριασμός(Re-infibulation) είναι η διαδικασία κατά την οποία μια γυναίκα που έχει υποστεί Α.Γ.Γ.Ο. και η οποία αργότερα υπέστη αποσυρραφή, επανακρωτηριάζεται. Συνεπάγεται τη συρραφή του αιδοιοκολπικού ανοίγματος για να κλείσει μετά το άνοιγμά του και, ως εκ τούτου, να επαναπροσεγγίσει την αρχική ουλή[5].
Ως de-infibulation ορίζεται η διαδικασία που πραγματοποιείται σε γυναίκες που είχαν υποβληθεί στο παρελθόν σε αγκτηριασμό (τύπου III FGM/C). Περιλαμβάνει το άνοιγμα του ουλώδους ιστού του αιδοίου μέσω μιας κατακόρυφης τομής κατά μήκος του αγκτηριασμού. Μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν από τη σεξουαλική επαφή – είτε από επαγγελματία υγείας ή από τον σύζυγο – για να αποφευχθεί το σκίσιμο του ιστού/τραυματισμός του κόλπου κατά τη διάρκεια της διείσδυσης. Μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί πριν από τον τοκετό ή για ιατρικούς λόγους που σχετίζονται με το FGM/C, συμπεριλαμβανομένων των επιπλοκών κατά την έμμηνο ρύση[6].
Σύμφωνα με την έκθεση της Υπηρεσίας Ασύλου της Δανίας του 2021 αναφέρεται πως στα κορίτσια και στις γυναίκες που έχουν υποστεί infibulation χρειάζεται να γίνει μια τομή του ουλώδους ιστού των χειλέων για μεγέθυνση του κολπικού ανοίγματος πριν από τη σεξουαλική επαφή και τη γέννα. Συγκεκριμένα αυτή η πρακτική γίνεται συνήθως πριν την πρώτη νύχτα του γάμου, κατά την εγκυμοσύνη ή κατά τη διάρκεια της γέννας, για την θεραπεία ιατρικών επιπλοκών. [7]
Στη νότια Σομαλία, η τομή αυτή είθισται να γίνεται από τον σύζυγο ως ένδειξη ανδρισμού ενώ στα βόρεια μέρη της χώρας, είναι πιο συνηθισμένο να γίνεται από μαίες ή γυναίκες που διαπράττουν FGM πριν την πρώτη νύχτα του γάμου.
Η διαδικασία εκ νέου τομής των γεννητικών οργάνων γνωστή ως re-infibulation είναι σύμφωνα με πηγή από την UNFPA πολύ συχνή στη Σομαλία και συνήθως γίνεται μετά την γέννα. Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία όσον αφορά το ποσοστό των γυναικών που υπόκεινται στην πρακτική αυτή, ωστόσο αναφέρεται ότι το φαινόμενο είναι συχνό. Κύριοι λόγοι της επανάληψης είναι για να «διορθωθεί» το κολπικό άνοιγμα και η πεποίθηση ότι τα θύματα θα ξαναποκτήσουν την παρθενία τους, συνήθως στην περίπτωση που ένα κορίτσι ξαναπαντρευτεί με άλλον άντρα. Επίσης, πολλές γυναίκες επιλέγουν να υποβληθούν στην πρακτική επειδή υπάρχει η πεποίθηση ότι η περιοχή θα είναι πιο «τακτοποιημένη και όμορφη» για τους συζύγους τους και ότι αυτό θα τους αποτρέψει από το να ψάξουν για άλλη σύζυγο. Σε περιπτώσεις κοριτσιών που πέφτουν θύματα βιασμού, η απόφαση επανάληψης γίνεται από τους γονείς ή στενούς συγγενείς, αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι πολύ πιο σπάνιες σε σύγκριση με τις περιπτώσεις που γίνεται επανάληψη μετά την γέννα.[8]
Σύμφωνα με ειδικό της UNICEF, τον οποίο επικαλείται έκθεση της Υπηρεσίας Μετανάστευσης της Δανίας (2021), αναφέρεται πως αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται κάθε φορά που γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε «Φαραωνικού τύπου» ΑΓΓΟ γεννούν τα πρώτα 2-4 μωρά τους[9]. Ένας άλλος ειδικός στον τομέα της υγείας που εργάζεται για το UNFPA - Σομαλία, και τον οποίο, ομοίως, αναφέρει η ανωτέρω έκθεση, δηλώνει ότι «ο εκ νέου ακρωτηριασμός είναι πολύ συχνός» και λαμβάνει χώρα φυσικά κατά τον τοκετό[10].
Ομοίως, μια πηγή που επικαλείται η Σουηδική Υπηρεσία Μετανάστευσης δήλωσε ότι ο εκ νέου ακρωτηριασμός αποτελεί μέρος της διαδικασίας τοκετού και πραγματοποιείται αμέσως από την παραδοσιακή μαία μετά τον τοκετό μιας γυναίκας. Παράλληλα, το να υποστεί μια γυναίκα εκ νέου αγκτηριασμό αποτελεί λιγότερο σχετική πρακτική από την στιγμή που αυτή η γυναίκα έχει ήδη γεννήσει στο παρελθόν, ή είναι ήδη παντρεμένη και δεν είναι πλέον παρθένα[11].
Ένας διεθνής ειδικός, τη μαρτυρία του οποίου επικαλείται έκθεση της Landinfo σχετικά με το Α.Γ.Γ.Ο. στη Σομαλία του 2022, πιστεύει πως ελλείψει λεπτομερών μελετών σχετικά με το θέμα, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι «η πρακτική του εκ νέου αγκτηριασμού (reinfibulation) συμβαίνει συστηματικά μετά τη γέννα ή διαζύγιο στη Σομαλία, ούτε παραδοσιακά ούτε σε πιο σύγχρονες εποχές»[12]. Η ανωτέρω ειδικός επισημαίνει πως ο αγκτηριασμός πραγματοποιείται στη Σομαλική κοινωνία προκειμένου να «αποδείξει» την παρθενία πριν από το γάμο, και ότι, κατά συνέπεια, δεν έχει νόημα η εκ νέου συρραφή μιας παντρεμένης γυναίκας μετά τη γέννα». Ωστόσο η ίδια έκθεση συνεχίζει πως υπάρχουν παραδείγματα εκ νέου συρραφής σε μη έγγαμες γυναίκες/κορίτσια οι οποίες έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά, για λόγους αποκατάστασης της παρθενίας[13].
Πηγή που επικαλείται η ανωτέρω αναφερόμενη έκθεση της Σουηδικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης δήλωσε ότι μπορεί να είναι δύσκολο για τις γυναίκες να μιλήσουν εναντίον της μαίας και των θείων που είναι παρούσες κατά τον τοκετό[14]. Η ίδια πηγή επεσήμανε παραδείγματα γυναικών που υπέστησαν εκ νέου FGM παρά το γεγονός ότι ζήτησαν να μην τις ράψουν ξανά. Αν η οικογένεια ή ο σύζυγός της περιμένουν να υποβληθεί στη διαδικασία, είναι «πολύ δύσκολο» για τη γυναίκα να αρνηθεί.[15] Έτερη πηγή την οποία επικαλείται η ανωτέρω έκθεση αναφέρει ότι, αν και οι συγγενείς της γυναίκας είναι συχνά παρόντες στην αίθουσα τοκετού, συνήθως εναπόκειται στη γυναίκα να αποφασίσει αν θα συρραφεί εκ νέου»[16]. Επίσης στην ίδια πηγή αναφέρεται πως υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με την επικράτηση της πρακτικής της επανάληψης του αγκτηριασμού (re-infibulation)[17].
Σύμφωνα με το Country Guidance της EUAA για τη Σομαλία αναφέρεται πως στην περίπτωση γυναικών που έχουν υποβληθεί σε Α.Γ.Γ.Ο., η ατομική αξιολόγηση για το εάν υπάρχει εύλογος βαθμός πιθανότητας να υποβληθεί η αιτούσα εκ νέου σε Α.Γ.Γ.Ο. θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο, όπως: ηλικία, οικογένεια κατάσταση, τύπος Α.Γ.Γ.Ο., οικογενειακές αντιλήψεις και παραδόσεις για την πρακτική[18].
Κατωτέρω θα παρατεθούν πληροφορίες σχετικά με γενικές συνθήκες που επικρατούν στη Σομαλία για τις γυναίκες με τις ατομικές περιστάσεις της Αιτήτριας ήτοι διαζευγμένη, μη έχοντας φοιτήσει σε σχολείο, με εργασιακή εμπειρία σε εστιατόριο, μητέρα 5 ανήλικων τέκνων τα οποία διαμένουν με τον πρώην σύζυγό της, και μια αδελφή και έναν αδελφό, οι οποίοι διαμένουν στο Afgooye και με τους οποίους έχει επικοινωνία και φιλικό υποστηρικτικό δίκτυο στην χώρα καταγωγής της και την περιοχή διαμονής της.
Σύμφωνα με έκθεση του ανεξάρτητου Ινστιτούτου Stockholm International Peace Research Institute σχετικά με τη Σομαλία αναφέρεται σχετικά με την ισότητα των φύλων στη χώρα πως υπάρχει υψηλό επίπεδο ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στη Σομαλία και οι γυναίκες έχουν περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, την απασχόληση, την πολιτική εκπροσώπηση και τη δικαιοσύνη[19]. Η περιορισμένη πρόσβαση των γυναικών στην εκπαίδευση, την στέγαση και την οικονομική δραστηριότητα επιβεβαιώνεται και από έκθεση του USDOS σε έκθεση του για τη Σομαλία, η οποία καλύπτει το 2023, και από την οποία προκύπτει πως « παρόλο που ο νόμος και οι κανονισμοί απαγόρευαν τις διακρίσεις σχετικά με τη φυλή, το φύλο, την αναπηρία, τις πολιτικές πεποιθήσεις, το χρώμα, τη γλώσσα ή την κοινωνική θέση, οι γυναίκες δεν είχαν το ίδιο καθεστώς με τους άνδρες και υπέστησαν συστηματική υποταγή στους άνδρες. Οι γυναίκες βίωσαν διακρίσεις στην πίστωση, στην απόκτηση περιουσίας, στην εκπαίδευση, στην συμμετοχή τους στην πολιτική, στην απασχόληση και τη στέγαση»[20]
Έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών της Ολλανδίας του Ιουνίου 2023 σημειώνει σχετικά με τις ανύπαντρες γυναίκες ότι: «Η κύρια πηγή προστασίας στη Σομαλία παρέμεινε η ευρύτερη οικογένεια της γυναίκας…Όταν μια γυναίκα δεν είναι με την ευρύτερη οικογένειά της, η ασφάλειά της μειώνεται»[21]. Γυναίκες που ανήκουν σε πλειοψηφική φυλή θα μπορούσαν επομένως να τύχουν κάποιου βαθμού προστασίας, ωστόσο, σύμφωνα με μια πηγή αυτή η προστασία δεν ήταν πλήρης, όπως στην περίπτωση της σεξουαλικής βίας η οποία διαπράττεται από μέλη και της δικής τους φυλής[22]. Η ίδια έκθεση αναφέρει πως «…Ο βαθμός στον οποίο οι ανύπαντρες γυναίκες στη Σομαλία μπορούσαν να επιβιώσουν οικονομικά εξαρτάται από ορισμένους μεμονωμένους παράγοντες. Η ευρύτερη οικογένεια και η φυλή ή η υπο-φυλή έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Μέσω του δικτύου της οικογένειας ή της φυλής/υπο-φυλής, η γυναίκα μπορούσε, για παράδειγμα, να κανονίσει το κομμάτι της εργασίας ή της πρόσβασης σε οικονομικούς πόρους. Επιπλέον, σημαντικό ήταν το μορφωτικό επίπεδο της γυναίκας. Ήταν ευκολότερο για τις γυναίκες με υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης να επιβιώσουν οικονομικά. Η μεγαλύτερη πρόκληση για τις γυναίκες στην αγορά εργασίας δεν ήταν συχνά το γεγονός ότι ήταν ανύπαντρες, αλλά η έλλειψη εκπαίδευσης, καθώς η εκπαίδευση δινόταν γενικά σε αγόρια και όχι σε κορίτσια..»[23].
Έκθεση του ινστιτούτου Bertelsmann Stiftung δημοσιευθείσα τον Μάρτιο του 2024 αναφέρει πως « η χώρα έχει ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα εγγράμματων ενηλίκων στον κόσμο… Διάφορα εμπόδια στην εκπαίδευση περιλαμβάνουν τη φτώχεια, την ανασφάλεια και την ανεπάρκεια σε ασφαλή περιβάλλοντα μάθησης, καθώς και τον ανεπαρκή αριθμό εκπαιδευτικών, πιστοποιημένων ή μη. Η Σομαλία παρουσιάζει ένα από τα υψηλότερα παγκόσμια ποσοστά φτώχειας, επιδεινώνοντας τον επιπολασμό της παιδικής φτώχειας και του υποσιτισμού, που με τη σειρά τους εμποδίζουν το μορφωτικό επίπεδο»[24]. Η ίδια έκθεση συνεχίζει πως «ενώ οι γυναίκες στη Σομαλία διαδραματίζουν ολοένα και πιο σημαντικούς οικονομικούς ρόλους και συχνά αποτελούν τους κύριους προστάτες των οικογενειών τους, αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια στην αναζήτηση πολιτικών και οικονομικών ευκαιριών και συχνά καταλήγουν σε χαμηλά αμειβόμενες θέσεις μέσα στις επιχειρηματικές αλυσίδες»[25].
Αναφορικά με τις διαζευγμένες γυναίκες, έκθεση της EUAA του 2021 σχετικά με τα προφίλ που στοχοποιούνται στη Σομαλία επικαλείται ένα σύνολο πηγών από τις οποίες προκύπτουν οι κάτωθι πληροφορίες «πηγές αναφέρουν πως το διαζύγιο δεν είναι ασυνήθιστο στη χώρα και γενικά το διαζύγιο είναι πιο αποδεκτή πρακτική σήμερα στην χώρα από ό,τι στο παρελθόν. Ωστόσο, μια γυναίκα πρέπει ακόμα να λάβει τη συγκατάθεση της δικής της φυλής προκειμένου να διαζευχθεί καθώς και να αναφέρει συγκεκριμένους λόγους για αυτό. Τα παιδιά τις περισσότερες φορές παραμένουν υπό την επιμέλεια της μητέρας μετά από διαζύγιο. Αν και δεν υπάρχει άμεσο στίγμα γύρω από τις διαζευγμένες γυναίκες, η συμπεριφορά απέναντι σε αυτές από τις τοπικές κοινότητες μπορεί να διαφέρει»[26].
Η Έκθεση τη Landinfo αναφέρει πως «είναι πιο δύσκολο για μια γυναίκα να χωρίσει παρά για έναν άνδρα. Οι γυναίκες, σε αντίθεση με τους άνδρες, δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το talaq(ένας άνδρα μπορεί να χωρίσει από την σύζυγό του αφού της πει τρεις φορές την φράση «σε χωρίζω»). Οι λόγοι διαζυγίου που μπορεί να επικαλεστεί μια γυναίκα σύμφωνα με τον ισλαμικό νόμο περιλαμβάνουν ότι ο άνδρας δεν την υποστηρίζει, ότι είναι σοβαρά ψυχικά άρρωστος ή ότι είναι ανίκανος. Η σύζυγος πρέπει να κάνει αίτηση σε τοπικό ισλαμικό δικαστήριο, αλλά μπορεί να πάρει διαζύγιο μόνο υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Η εναλλακτική είναι να πείσει τον σύζυγο να της δώσει διαζύγιο ή να ενεργήσει με τέτοιο τρόπο ώστε ο άντρας να επιλέξει να τη χωρίσει»[27]. Επίσης η ανωτέρω έκθεση αναφέρει πως είναι σύνηθες τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες να ξαναπαντρεύονται, μάλιστα οι διαζευγμένες γυναίκες είναι πιο ελεύθερες στην επιλογή νέου συζύγου καθότι τα χρήματα για τη νύφη (bride price) είναι πολύ λιγότερα για μια χήρα ή διαζευγμένη γυναίκα[28].
Ενόψει των πιο πάνω παρατεθεισών πηγών πληροφόρησης και σε σχέση με το προφίλ της αιτήτριας, παρατηρώ αρχικά ότι η Αιτήτρια συνιστά μια ενήλικη γυναίκα ηλικίας 45 ετών ( ημερ. γέννησης 01/01/1980 – ερυθρό 5 του Δ.Φ), υγιή, η οποία είχε υποβληθεί σε ΑΓΓΟ κατά το παρελθόν, είναι διαζευγμένη, με εργασιακή εμπειρία σε εστοιατόριο, έχει 5 ανήλικα τέκνα και δεν έχει υποβληθεί ξανά σε συρραφή μετά τον τελευταίο της τοκετό. Πρόσθετα διαθέτει στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της οικογενειακό δίκτυο και κοινωνικό περίγυρο.
Λαμβάνοντας υπόψιν της πληροφορίες που προέκυψαν κατόπιν σχετικής έρευνας στα πλαίσια της αξιολόγησης του εν λόγω ισχυρισμού, αν και οι ανωτέρω πληροφορίες επιβεβαιώνουν ότι οι γυναίκες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ξανά κίνδυνο να υποβληθούν σε αναγκαστικό ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, στην περίπτωση της Αιτήτριας και στα πλαίσια της εξατομικευμένης αξιολόγησης της υπόθεσής της, θα πρέπει να αξιολογηθεί ο κίνδυνος που η ίδια ενδέχεται να διατρέξει σε περίπτωση επιστροφής στην πόλη της, λαμβάνοντας ωστόσο υπόψιν τις προσωπικές της περιστάσεις σε συνάρτηση με τις πληροφορίες που αντλήθηκαν.
Ως προς το ενδεχόμενο υποβολής της Αιτήτριας ξανά στην πρακτική του ακρωτηριασμού των γεννητικών της οργάνων στη βάση των όσων έγιναν αποδεκτά μέχρι τώρα και των πληροφοριών που αναφέρθηκαν προηγουμένως, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η Αιτήτρια είναι πλέον 45 ετών, ήτοι ενδεχομένως σε μια μη αναπαραγωγική πλέον ηλικία, διαζευγμένη, με 5 ανήλικα τέκνα και σύμφωνα με την ίδια δεν έχει σκοπό να παντρευτεί ξανά.
Οι αντληθείσες πληροφορίες, ως έχουν παρατεθεί ανωτέρω, αναφέρουν ότι η διαδικασία εκ νέου τομής των γεννητικών οργάνων γνωστή ως re-infibulation, συνήθως γίνεται μετά την γέννα. Πρόσθετα, ως έχει αναφερθεί, το να υποστεί μια γυναίκα εκ νέου αγκτηριασμό αποτελεί λιγότερο σχετική πρακτική από την στιγμή που αυτή η γυναίκα έχει ήδη γεννήσει στο παρελθόν, ή είναι ήδη παντρεμένη και δεν είναι πλέον παρθένα. Επισημαίνεται επίσης πως ο αγκτηριασμός πραγματοποιείται προκειμένου να «αποδείξει» την παρθενία της γυναίκας πριν από το γάμο, και ότι, κατά συνέπεια, δεν έχει νόημα η εκ νέου συρραφή μιας παντρεμένης γυναίκας μετά τη γέννα.
Επομένως, διαπιστώνω ότι, παρά την ύπαρξη πηγών που αναφέρουν ότι υφίστανται πιθανότητες εκ νέου ακρωτηριασμού, εντούτοις, η αιτήτρια δεν έχει συρραφτεί ξανά μετά τον τοκετό της, στοιχείο που δεικνύει ότι ουδείς την εξανάγκασε να υποβληθεί εκ νέου σε συρραφή. Δεν διαπιστώνω στην υπό εξέταση περίπτωση την ύπαρξη κοινωνικών και/ή οικογενειακών πιέσεων προς το πρόσωπο της Αιτήτριας, ενόψει του ότι είναι διαζευγμένη και δεν επιθυμεί να παντρευτεί ξανά και είναι σε μια ενδεχομένως μη αναπαραγωγική ηλικία ( 45 ετών), προκειμένου αυτή να υποβληθεί σε εκ νέου ακρωτηριασμό. Πρόσθετα, ως προκύπτει ανωτέρω η εν λόγω πρακτική είναι λιγότερο σχετική από την στιγμή που κάποια έχει ήδη γεννήσει, ως και η αιτήτρια. Τέλος, καθώς η αιτήτρια δεν επιθυμεί να παντρευτεί ξανά, ενόψει τούτου δεν προκύπτει ότι κάποιο πρόσωπο στο οικογενειακό της περιβάλλον, θα μπορούσε να αναγκάσει την Αιτήτρια να υποβληθεί εκ νέου σε ακρωτηριασμό των γεννητικών της οργάνων.
Στη βάση όλων των ανωτέρω, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι παρά τα ποσοστά επικράτησης της εκ νέου υποβολής μιας γυναίκας σε ΑΓΓΟ, η Αιτήτρια λόγω των προσωπικών της περιστάσεων, δεν πιθανολογείται ευλόγως ότι θα αναγκαστεί να υποβληθεί εκ νέου σε ακρωτηριασμό των γεννητικών της οργάνων σε περίπτωση επιστροφής της στην πόλη Mogadishu.
Επομένως, η Υπηρεσία Ασύλου ορθά έκρινε ότι η αιτήτρια δεν εμπίπτει στο άρθρο 3 του Περί Προσφύγων Νόμου για χορήγηση προσφυγικού καθεστώτος.
Υπό το φως των πραγματικών περιστατικών της υπό κρίση υπόθεσης που έγιναν αποδεκτά, κρίνεται ότι ορθώς οι Καθ' ων η αίτηση διαπίστωσαν, σύμφωνα και με τα πιο πάνω, ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την αναγνώριση της αιτήτριας ως πρόσφυγα, καθώς όπως προκύπτει από το πιο πάνω ιστορικό, η αιτήτρια δεν τεκμηρίωσε κατά τρόπο κανένα απολύτως ισχυρισμό ο οποίος στοιχειοθετεί βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης, που να εμπίπτει στις προϋποθέσεις αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα στο πρόσωπό της, έτσι όπως η έννοια του πρόσφυγα ερμηνεύεται στην Σύμβαση της Γενεύης του 1951 και από τον Περί Προσφύγων Νόμο, καθότι η αιτήτρια δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας, ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων σύμφωνα με το άρθρο 3 του Περί Προσφύγων Νόμου.
Συνακόλουθα η αιτήτρια δεν επικαλέστηκε κανέναν ουσιώδη λόγο που να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς της, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη υπό τη μορφή θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή βασανιστηρίων, εξευτελιστικής ή απάνθρωπης μεταχείρισης ή τιμωρίας, για να της δοθεί συμπληρωματική προστασία σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (α), (β) του Περί Προσφύγων Νόμου.
Περαιτέρω, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, η αιτήτρια, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής της ακεραιότητας λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ως οι διατάξεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπουν, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης για τη χώρα της αιτήτριας, προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί στην πόλη Mogadishu της περιοχής Benadir, η οποία έχει γίνει δεκτό ότι αποτελεί τον τόπο καταγωγής και τελευταίας συνήθους διαμονής της αιτήτριας στη χώρα καταγωγής της.
Οι δυνάμεις που είναι παρούσες στην πόλη περιλαμβάνουν ομοσπονδιακές δυνάμεις ασφαλείας, την Προεδρική Φρουρά, αστυνομικές δυνάμεις, δυνάμεις ασφαλείας που υπάγονται στις αρχές της περιφέρειας Benadir, πολυάριθμες ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας και δυνάμεις προστασίας φυλών.[29] Οι δυνάμεις ειρήνευσης της Αφρικανικής Ένωσης (AU) στεγάζονται στο στρατόπεδο Halane,[30] στο Διεθνές Αεροδρόμιο Aden Adde,[31] και λειτουργούν ένα προκεχωρημένο επιχειρησιακό κέντρο (FOB) στο λιμάνι του Μογκαντίσου.[32] Από το 2017, τουρκικές δυνάμεις λειτουργούν επίσης στρατιωτική βάση, την Camp Turksom, στην πρωτεύουσα.[33]
Την ίδια στιγμή, το τοπίο ασφάλειας του Μογκαντίσου έχει χαρακτηριστεί ως «πορώδες».[34] Αν και η Al Sabaab δεν διαθέτει μόνιμες εγκαταστάσεις στην πόλη,[35] δραστηριοποιείται σε αυτή, βασιζόμενη στην παρουσία πρακτόρων της υπηρεσίας πληροφοριών Amniyat σε περιοχές ελεγχόμενες από την κυβέρνηση, των οποίων τις δραστηριότητες οι κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας δυσκολεύονται να αποτρέψουν.[36] Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο ιστότοπος ειδήσεων Somali Digest ανέφερε ότι η οργάνωση είχε δημιουργήσει ένα δίκτυο βάσεων σε στρατηγικά σημεία στα βόρεια περίχωρα του Μογκαντίσου, συλλέγοντας φόρους και απονέμοντας «δικαιοσύνη».[37] Πιο πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2025, αναφέρθηκε ότι αρκετά ακόμα προάστια παρουσίασαν αξιοσημείωτη αύξηση των επιχειρήσεων της Al - Sabaab, μεταξύ αυτών η συνοικία Daynile,[38] η οποία θεωρείτο επί μακρόν σχετικά σταθερή περιοχή με ισχυρή αστυνομική παρουσία.[39] Κάτοικοι των περιοχών αυτών ανέφεραν ότι οι μαχητές κινούνται ανενόχλητοι, στήνουν σημεία ελέγχου, κάνουν περιπολίες και εξαπολύουν επιθέσεις.[40]
Παρά τα χρόνια αντιτρομοκρατικών προσπαθειών από την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Σομαλίας (FGS) και τις διεθνείς δυνάμεις[41] – προσπάθειες που συνεχίστηκαν και εντάθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις κατά την υπό εξέταση περίοδο[42] (συμπεριλαμβανομένων περιοχών όπως η Daynile και η Kaxda τον Αύγουστο του 2024 και η Hamarweyne τον Οκτώβριο του 2024)[43] – η Al – Sabaab επέδειξε ‘ανθεκτικότητα’ και ‘προσαρμοστικότητα’.[44] Η οργάνωση συνεχίζει να βρίσκει νέους τρόπους διείσδυσης στο Μογκαντίσου και εξακολουθεί να αποτελεί διαρκή απειλή για την ασφάλεια της πόλης, κυρίως στα περίχωρα αλλά και σε καλά φυλασσόμενες και ευαίσθητες ζώνες.[45] Περαιτέρω απειλές για την ασφάλεια προέρχονται από ένοπλες φυλετικές ομάδες που αντιτίθενται στην κυβέρνηση.[46]
Κατά την υπό εξέταση περίοδο, η Al – Sabaab ‘διείσδυσε’ και επιτέθηκε τουλάχιστον σε δύο σομαλικούς στρατιωτικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένης της Στρατιωτικής Ακαδημίας Jaalle Siyaad (Ιούλιος 2023) και της στρατιωτικής βάσης General Gordon (Φεβρουάριος 2024),[47] ενώ εξαπέλυσε βομβιστικές επιθέσεις εναντίον σημείων ελέγχου και μελών των δυνάμεων ασφαλείας.[48] Τουλάχιστον δύο βομβιστικές επιθέσεις κατά την υπό εξέταση περίοδο στόχευσαν την Αστυνομική Ακαδημία General Kaahiye στην περιοχή Hamar-Jajab και την άμεση περίμετρό της.[49]
Οι επαναλαμβανόμενες επιθέσεις με όλμους στην περιοχή της Villa Somalia έπληξαν το Υπουργείο Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων (Απρίλιος 2023),[50] το Προεδρικό Μέγαρο (Ιούλιος 2023),[51] και κατοικημένες περιοχές, προκαλώντας απώλειες αμάχων.[52] Πιο πρόσφατα, βομβιστική επίθεση στόχευσε την αυτοκινητοπομπή του Προέδρου της Σομαλίας Χασάν Σέιχ Μοχάμουντ, ο οποίος βγήκε αλώβητος (Μάρτιος 2025).[53]
Επιπλέον, η Al – Sabaab διέπραξε θανατηφόρες σύνθετες/καμικάζι επιθέσεις, μεταξύ άλλων στόχων, στο ξενοδοχείο Pearl Beach στην παραλία Lido (Ιούνιος 2023),[54] σε καφετέρια (Σεπτέμβριος 2023),[55] σε ξενοδοχείο κοντά στη Villa Somalia (Μάρτιος 2024),[56] σε καφετέρια στην περιοχή Bondhere (Ιούλιος 2024), και – χαρακτηριστικά – σε εστιατόριο στην παραλία Lido (Αύγουστος 2024),[57] το οποίο αναφέρθηκε ως η πιο φονική επίθεση στο Μογκαντίσου από τον Οκτώβριο του 2022.[58] Μη αναληφθείσες βομβιστικές επιθέσεις προκάλεσαν επίσης το θάνατο έξι εργαζομένων σε τηλεπικοινωνίες στην περιοχή Garasbaley (Απρίλιος 2024),[59] και πέντε ακόμη ατόμων κοντά στο Εθνικό Θέατρο, κοντά στη Villa Somalia (Σεπτέμβριος 2024).[60]
Επιπλέον, η Al – Sabaab επιτέθηκε σε επιχειρήσεις που είχαν συμμορφωθεί με εντολές της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και Ασφαλείας (NISA) να εγκαταστήσουν κάμερες CCTV,[61] με αναφορές για βομβιστικές επιθέσεις στις εμπορικές περιοχές Laba Dhagax και την αγορά Bakaro.[62] Αρκετά προάστια, συμπεριλαμβανομένης της Daynile, υπέστησαν επίσης βομβιστικές επιθέσεις, καθώς και δολοφονίες επιχειρηματιών.[63]
Για λόγους πληρότητας της έρευνας θα παρατεθούν και ποσοτικά στοιχεία από τη βάση δεδομένων ACLED αναφορικά με τα περιστατικά ασφαλείας που έλαβαν χώρα στην περιοχή Benadir κατά το τελευταίο έτος. Σύμφωνα, συνεπώς, με τα όσα έχουν καταγραφεί στην προαναφερθείσα βάση δεδομένων κατά το διάστημα 29/06/2024 – 27/06/2025 σημειώθηκαν στην περιοχή Benadir, όπου υπάγεται η πόλη Mogadishu, 335 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως συνέπεια 343 θανάτους. Εξ' αυτών τα 121 κωδικοποιήθηκαν ως βία κατά αμάχων (83 θάνατοι), τα 112 ως μάχες (128 θάνατοι), τα 97 ως εκρήξεις/απομακρυσμένη βία (132 θάνατοι), τα 4 ως διαμαρτυρίες (0 θάνατοι) και το 1 ως εξέγερση (0 θάνατοι).[64] Τον Σεπτέμβριο του 2024, πηγές εκτιμούσαν με ποικίλους τρόπους τον πληθυσμό της περιοχής Benadir, ήτοι σε 3.171.391 (IPC),[65] και 2.181.609 (IOM).[66]
Κατά συνέπεια, η πόλη Mogadishu, τόπος καταγωγής και τελευταίας συνήθους διαμονής του αιτητή, δεν φαίνεται να πλήττεται από συγκρούσεις και περιστατικά βίας οι οποίες πληρούν το όριο του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, ως αυτό ερμηνεύθηκε νομολογιακά στις αποφάσεις C-465/07 - Elgafaji και C‑285/12 - Diakité του ΔΕΕ[67]. Πέραν τούτου, λαμβάνοντας υπόψιν και το προσωπικό προφίλ της αιτήτριας, διαπιστώνω ότι απουσιάζουν ιδιαίτερες επιβαρυντικές περιστάσεις, δεδομένου ότι η αιτήτρια συνιστά ενήλικα, υγιή, με εργασιακή εμπειρία και με υποστηρικτικό/οικογενειακό δίκτυο. Συμπερασματικά, δεν κρίνω ότι ανακύπτουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι η αιτήτρια θα διατρέξει κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της και συγκεκριμένα στην Mogadishu.
Έχοντας εξετάσει τα ανωτέρω, ορθά η Υπηρεσία Ασύλου έκρινε ότι η αιτήτρια δε εμπίπτει στις πρόνοιες του νόμου αναφορικά με την χορήγηση επικουρικής προστασίας.
Επομένως, απορριπτέος είναι ο ισχυρισμός της αιτήτριας περί παράλειψης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου να εξετάσει κατά πόσο πληροί τις προϋποθέσεις για συμπληρωματική προστασία, καθότι ως μπορεί να διαπιστωθεί από τα όσα έχουν αναφερθεί ανωτέρω, ο αρμόδιος λειτουργός, κατόπιν ενδελεχούς έρευνας, έκρινε ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος παραχώρησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας επειδή δεν αποδείχθηκε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 15 (α), (β), (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ και του αντίστοιχου άρθρου 19 (2) (α), (β), (γ) των περί Προσφύγων Νόμου.
Με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου τα οποία περιορίζονται στο περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου, καταλήγω ότι ορθώς κρίθηκε επί της ουσίας ότι η αιτήτρια δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή της στο προσφυγικό καθεστώς αλλά ούτε στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται. Ενόψει του γεγονότος ότι η αιτήτρια είναι δικαιούχος νομικής αρωγής, δεν εκδίδεται οποιαδήποτε διαταγή για έξοδα. Τα έξοδα της συνηγόρου της αιτήτριας να καταβληθούν από το Ταμείο Νομικής Αρωγής.
Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] USDOS – US Department of State (Author): 2022 Country Report on Human Rights Practices: Somalia, 20 March 2023 https://www.ecoi.net/en/document/2089065.html
[2] Johansen, R.E.B. Virility, pleasure and female genital mutilation/cutting. A qualitative study of perceptions and experiences of medicalized defibulation among Somali and Sudanese migrants in Norway. Reprod Health 14, 25 (2017). https://doi.org/10.1186/s12978-017-0287-4
[3] WHO, Female genital mutilation, last renewed on 31 January 2023, available on: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/female-genital-mutilation σελ. 5 -6
[4] Somalia, SNBS, The Somali Health and Demographic Survey 2020, April 2020, https://somalia.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/shds_report_2020_1.pdf, σελ.212
[5] EUAA COI Query, 'Somalia: Forms and prevalence of repeated FGM/C', διαθέσιμο στη διεύθυνση: COI Query Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C (europa.eu), σελ.8.
[6] EUAA COI Query, 'Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C', διαθέσιμο στη διεύθυνση: COI Query Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C (europa.eu), σελ.8.
[7] Danish Immigration Service, ‘Somalia – Female Genital Mutilation (FGM)’, February 2021, Available: https://coi.euaa.europa.eu/administration/denmark/PLib/COI_notat_somalia_FGM_feb%202021.pdf, σελ10
[8] Danish Immigration Service, ‘Somalia – Female Genital Mutilation (FGM)’, February 2021, p. 11, Available: Here
[9] Denmark, DIS, Somalia: Female Genital Mutilation (FGM) [source: Representative of UNICEF], February 2021, https://www.ecoi.net/en/file/local/2046605/COI_notat_somalia_FGM_feb.pdf , σελ.29.
[10] Οπ.παραπάνω, σελ.27
[11] Sweden, Swedish Migration Agency (Migrationsverket), Somalia - Kvinnlig könsstympning [Somalia – Female genital mutilation] (version 1.1) [source: Somali Women Development Centre], 27 August 2019, https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentAttachmentId=46878, σελ.36, EUAA COI Query, 'Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C', διαθέσιμο στη διεύθυνση: COI Query Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C (europa.eu), σελ.9-10.
[12] Landinfo, Somalia – Female Genital Mutilation, 14 September 2022, https://landinfo.no/wp-content/uploads/2022/12/Report-Somalia-Female-Genital-Mutilation-14092022-1.pdf , σελ.12
[13] Landinfo, Somalia – Female Genital Mutilation, 14 September 2022, https://landinfo.no/wp-content/uploads/2022/12/Report-Somalia-Female-Genital-Mutilation-14092022-1.pdf, σελ.12
[14] Sweden, Swedish Migration Agency (Migrationsverket), Somalia - Kvinnlig könsstympning [Somalia – Female
genital mutilation] (version 1.1) [source: Nasra Islan], 27 August 2019, https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentAttachmentId=46878, σελ. 35, EUAA COI Query, 'Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C', διαθέσιμο στη διεύθυνση: COI Query Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C (europa.eu), σελ.9-10.
[15] Sweden, Swedish Migration Agency (Migrationsverket), Somalia - Kvinnlig könsstympning [Somalia – Female genital mutilation] (version 1.1) [source: International Organisation working on women’s rights in Garowe], 27 August 2019, https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentAttachmentId=46878, σελ.. 35-36, EUAA COI Query, 'Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C', διαθέσιμο στη διεύθυνση: COI Query Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C (europa.eu), σελ.9-10.
[16] Sweden, Swedish Migration Agency (Migrationsverket), Somalia - Kvinnlig könsstympning [Somalia – Female genital mutilation] (version 1.1) [source: Somali Women Development Centre], 27 August 2019, https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentAttachmentId=46878, σελ.36 όπως παρατίθεται σε EUAA COI Query, 'Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C', διαθέσιμο στη διεύθυνση: COI Query Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C (europa.eu), σελ.9-10.
[17] Sweden, Swedish Migration Agency (Migrationsverket), Somalia - Kvinnlig könsstympning [Somalia – Female
genital mutilation] (version 1.1) [source: Nasra Islan], 27 August 2019, https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentAttachmentId=46878, σελ. 35, EUAA COI Query, 'Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C', διαθέσιμο στη διεύθυνση: COI Query Somalia: Formas and prevalence of repeated FGM/C (europa.eu), σελ.9-10.
[18] EUAA, Country Guidance, Somalia, Αυγούστου 2023, https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023-08/2023_Country_Guidance_Somalia.pdf σελ.124 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[19] SIPRI - Stockholm International Peace Research Institute (author), ReliefWeb (ed. or publisher): Burning Ground: Tackling Climate Change and Conflict in South-central Somalia, May 2024, https://www.sipri.org/publications/2024/policy-reports/burning-ground-tackling-climate-change-and-conflict-south-central-somalia (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[20] USDOS - US Department of State: 2023 Country Report on Human Rights Practices: Somalia, 23 April 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2107699.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[21] Netherlands Ministry of Foreign Affairs (June 2023) General country of origin information report on Somalia, https://www.ecoi.net/en/file/local/2103761/General_COI_report_Somalia_June_2023.pdf , σελ.53 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[22] Οπ. Παραπάνω.
[23] Netherlands Ministry of Foreign Affairs (June 2023) General country of origin information report on Somalia, https://www.ecoi.net/en/file/local/2103761/General_COI_report_Somalia_June_2023.pdf , σελ.53 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[24] Bertelsmann Stiftung: BTI 2024 Country Report Somalia, 19 March 2024
https://bti-project.org/en/reports/country-report/SOM (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[25] Οπ.παραπάνω
[26] Norway, Landinfo, Somalia: Marriage and divorce, 14 June 2018, https://landinfo.no/wp-content/uploads/2018/09/Report-Somalia-Marriage-and-divorce-14062018-2.pdf σελ.18-19, Finland, Finnish Immigration Service, Report from Finnish Immigration Service’s Fact-finding mission to Mogadishu and Nairobi, 5 October 2018, https://migri.fi/documents/5202425/5914056/Somalia_Fact_Finding%20Mission%20to%20Mogadishu%20and%20Nairobi%20January%202018.pdf/2abe79e2-baf3-0a23-97d1-f6944b6d21a7/Somalia_Fact_Finding%20Mission%20to%20Mogadishu%20and%20Nairobi%20January%202018.pdf.pdf , σελ 27. (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[27] Norway, Landinfo, Somalia: Marriage and divorce, 14 June 2018, https://landinfo.no/wp-content/uploads/2018/09/Report-Somalia-Marriage-and-divorce-14062018-2.pdf σελ.18 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[28] Norway, Landinfo, Somalia: Marriage and divorce, 14 June 2018, https://landinfo.no/wp-content/uploads/2018/09/Report-Somalia-Marriage-and-divorce-14062018-2.pdf σελ.18-19 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 14/03/2025)
[29] EASO, Somalia – Security Situation, September 2021, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Country of Origin Information:Country of Origin Information: Somalia: Security Situation, σελ.89.
[30] Horn Observer, Mortar Attack on Mogadishu's Halane Base Camp Leaves Multiple Dead, Including UN Staff, 4 November 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Mortar Attack on Mogadishu's Halane Base Camp Leaves Multiple Dead, Including UN Staff
[31] Xinhua, AU mission condemns al-Shabab mortar attacks on airport, 20 March 2025, διαθέσιμο στη διεύθυνση: AU mission condemns al-Shabab mortar attacks on airport-Xinhua
[32] East African (The), Why Turkey, Atmis jostle for control of Mogadishu Port, 28 April 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Why Turkey, Atmis jostle for control of Mogadishu Port - The EastAfrican
[33] Atlantic Council, Turkey signed two major deals with Somalia. Will it be able to implement them?, 18 June 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Turkey signed two major deals with Somalia. Will it be able to implement them? - Atlantic Council; Somali Digest (The), Al-Shabab Bombings in Mogadishu, Following Stalled Operations, 3 December 2023, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Al-Shabab Bombings in Mogadishu, Following Stalled Operations - Somali News in English | The Somali Digest
[34] Somali Digest (The), Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces, 28 September 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces - Somali News in English | The Somali Digest
[35] HIPS, Mogadishu: City Report, 28 August 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: heritageinstitute.org/wp-content/uploads/2024/08/Mogadishu-City-report.pdf, σελ.10.
[36] UNSC, Report of the Panel of Experts on Somalia pursuant to resolution 2713 (2023), S/2024/748, 28 October 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://digitallibrary.un.org/record/4066421/files/S_2024_748-EN.pdf, para. 6
[37] Somali Digest (The), Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces, 28 September 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces - Somali News in English | The Somali Digest
[38] Somali Digest (The), Al-Shabab Resurgence Around Mogadishu Exposes Government Failures, 17 March 2025, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Al-Shabab Resurgence Around Mogadishu Exposes Government Failures - Somali News in English | The Somali Digest
[39] Somali Digest (The), Al-Shabab Bombs More Mogadishu Businesses Over CCTV Installation, 4 October 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: thesomalidigest.com/al-shabab-bombs-more-mogadishu-businesses-over-cctv-installation/
[40] Somali Digest (The), Al-Shabab Resurgence Around Mogadishu Exposes Government Failures, 17 March 2025, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Al-Shabab Resurgence Around Mogadishu Exposes Government Failures - Somali News in English | The Somali Digest
[41] Somali Digest (The), Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces, 28 September 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces - Somali News in English | The Somali Digest
[42] ACLED, Somalia: Al-Shabaab Regains Lost Territories as Tax Dispute Halts Counter-Insurgency Operation, 2 June 2023, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Somalia Situation Update: May 2023 | Al-Shabaab Regains Lost Territories as Tax Dispute Halts Counter-Insurgency Operation
[43] UNOCHA, Somalia: Humanitarian Access Snapshot: 01 July to 30 September 2024, 30 September 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Somalia: Humanitarian Access Snapshot (1 July to 30 September 2024) - As of 30 September 2024 | OCHA p. 3, SMN, Somalia: Mogadishu Security Sweep Targets Potential Threats, 22 October 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Somalia: Mogadishu Security Sweep Targets Potential Threats | Shabelle Media Network
[44] Somali Digest (The), Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces, 28 September 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces - Somali News in English | The Somali Digest
[45] UNSC, Report of the Panel of Experts on Somalia pursuant to resolution 2713 (2023), S/2024/748, 28 October 2024, https://digitallibrary.un.org/record/4066421/files/S_2024_748-EN.pdf , para. 10; Somali Digest (The), Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces, 28 September 2024, Al-Shabab Establishes Bases North of Mogadishu, Temporarily Cleared by Government Forces - Somali News in English | The Somali Digest, AFP, Fears mount over resurgence of Al-Shabaab jihadists in Somalia, 27 March 2025; Fears mount over resurgence of Al-Shabaab jihadists in Somalia; HIPS, Mogadishu: City Report, 28 August 2024, Mogadishu-City-report.pdf, p. 30
[46] Gabobe, M., Al-Shabab in Somalia: Bullets and bombs can’t bury ideologies, Al Jazeera, 6 October 2024, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Al-Shabab in Somalia: Bullets and bombs can’t bury ideologies | Opinions | Al Jazeera
[47] UNSC, Report of the Panel of Experts on Somalia submitted in accordance with resolution 2662 (2022), S/2023/724, 2 October 2023, https://www.ecoi.net/en/file/local/2100037/N2325555.pdf , para. 19, UNSC, Report of the Panel of Experts on Somalia pursuant to resolution 2713 (2023), S/2024/748, 28 October 2024, https://digitallibrary.un.org/record/4066421/files/S_2024_748-EN.pdf , para. 11
[48] UNSC, Report of the Panel of Experts on Somalia pursuant to resolution 2713 (2023), S/2024/748, 28 October 2024, https://digitallibrary.un.org/record/4066421/files/S_2024_748-EN.pdf , para. 11; ACLED, What’s next for the fight against al-Shabaab?, 4 September 2024, What’s next for the fight against al-Shabaab in Kenya and Somalia - August 2024
[49] ACLED, Somalia: Al-Shabaab Regains Lost Territories as Tax Dispute Halts Counter-Insurgency Operation, 2 June 2023, Somalia Situation Update: May 2023 | Al-Shabaab Regains Lost Territories as Tax Dispute Halts Counter-Insurgency Operation; AP, 7 killed in suicide bomber attack at a cafe in Somalia’s capital, 18 October 2024, 7 killed in suicide bomber attack at a cafe in Somalia's capital | AP News
[50] UNSC, Report of the Panel of Experts on Somalia submitted in accordance with resolution 2662 (2022), S/2023/724, 2 October 2023, N2325555.pdf, par.27
[51] UNSG, Situation in Somalia, S/2023/758, 13 October 2023, https://digitallibrary.un.org/record/4024358?ln=en&v=pdf , para. 13
[52] UNSG, Situation in Somalia, S/2024/129, 2 February 2024, UN Documents for Somalia: Secretary-General's Reports, para. 11; SMN, Somali capital hit by deadly mortar attack amidst tight security, 4 July 2023, Somali capital hit by deadly mortar attack amidst tight security | Shabelle Media Network
[53] Reuters, Somali militants target presidential convoy in bomb attack, president safe, 18 March 2025, Somali militants target presidential convoy in bomb attack, president safe | Reuters
[54] Garowe Online, Al-Shabaab raids Mogadishu hotel, several held hostage, 9 June 2023, Al-Shabaab raids Mogadishu hotel, several held hostage
[55] Al Jazeera, Suicide attack on tea shop in Somalia capital kills at least seven, 29 September 2023, Suicide attack on tea shop in Somalia capital kills at least seven | Al-Shabab News | Al Jazeera
[57] UNSC, Report of the Panel of Experts on Somalia pursuant to resolution 2713 (2023), S/2024/748, 28 October 2024, https://digitallibrary.un.org/record/4066421/files/S_2024_748-EN.pdf , para. 11
[58] International Crisis Group, Crisis Watch – Somalia: April 2023 – March 2025, CrisisWatch Database | International Crisis Group
[59] Reuters, Roadside blast kills six telecoms workers on outskirts of Somali capital, 29 April 2024, Roadside blast kills six telecoms workers on outskirts of Somali capital | Reuters
[60] Horn Observer, At Least Six Killed by Bomb Blasts in Somalia, 29 September 2024, At Least Six Killed by Bomb Blasts in Somalia
[61] Halqabsi News, Mogadishu Businesses Face Terrorism Threats Over CCTV Camera Installation, 5 December 2023, Mogadishu Businesses Face Terrorism Threats Over CCTV Camera Installation – Halqabsi News
[62] Somali Digest (The), Al-Shabab Bombings in Mogadishu, Following Stalled Operations, 3 December 2023, Al-Shabab Bombings in Mogadishu, Following Stalled Operations - Somali News in English | The Somali Digest
[63] Somali Digest (The), Al-Shabab Bombs More Mogadishu Businesses Over CCTV Installation, 4 October 2024, Al-Shabab Bombs More Mogadishu Businesses Over CCTV Installation - Somali News in English | The Somali Digest
[65] IPC, Somalia Acute food insecurity and acute malnutrition analysis July – December 2024, 23 September 2024, IPC_Somalia_Acute_Food_Insecurity_Malnutrition_July-dec_2024_Report.pdf, p. 3.
[66] IOM, DTM Somalia – Baseline Assessment Dataset – Round 3 (February 2024 – September 2024), 3 December 2024, https://dtm.iom.int/es/datasets/somalia-%E2%80%94-baseline-assessment-%E2%80%94-round-3
[67] Βλ. Απόφαση ΔΕΕ C-285/12 Aboubacar Diakité ν. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides ημερ.30/01/2014 (βλ. σκέψη 31), όπως επίσης απόφαση ΔΕΕ C-465/07 Meki Elgafaji, Noor Elgafali v Staatssecretaris van Justitie ημερ. 17/2/2009 (βλ. σκέψη 39, 43).
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο