ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.: 1706/24

 

8 Αυγούστου, 2025

 

[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

M.F.M.

Αιτήτριας

και

 

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου

 

Καθ' ων η αίτηση

 .........

 

 

 

Χ. Λαζάρου (κα), Δικηγόρος για την Αιτήτρια

 

Κ. Χρυσοστόμου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Η Αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 28.3.2024 με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά της για διεθνή προστασία, καθώς κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2023 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος).

Γεγονότα

1.             Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Η Αιτήτρια κατάγεται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (στο εξής: η Λ.Δ.Κ.). Περί τις 22.3.2022, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Την 1.2.2024 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη της Αιτήτριας από λειτουργό, ο οποίος υπέβαλε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου της Αιτήτριας. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 28.3.2024. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια στις 18.4.2024, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

 

Νομικοί Ισχυρισμοί

2.             Η Αιτήτρια δια της συνηγόρου της προώθησε ως μόνο λόγο προσφυγής την έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας επισημαίνοντας ότι κατά την εξέταση της αίτησής της για διεθνή προστασία δεν διενεργήθηκε εις βάθος διερεύνηση των ισχυρισμών της. Πρόβαλλε περαιτέρω, ότι ο λειτουργός δεν υπέβαλε επαρκείς διευκρινιστικές ερωτήσεις αναφορικά με τους λόγους υποβολής της αίτησης, υποστηρίζοντας περαιτέρω ότι αυτή δικαιούται, δεδομένων των περιστάσεών της, να υπαχθεί σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

3.             Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση, υπεραμύνονται την ορθότητα της επίδικης απόφασης. Υποστηρίζουν ότι αυτή είναι αποτέλεσμα δέουσας έρευνας, δεόντως αιτιολογημένη, και ότι ορθώς κρίθηκε ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή της σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ειδικότερα, υποστηρίζουν ότι ορθώς η Αιτήτρια, για τους λόγους που καταγράφονται στην Εισηγητική Έκθεση και αναπτύσσονται στη γραπτή τους αγόρευσης, κρίθηκε ως αναξιόπιστη ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό της περί σεξουαλικής κακοποίησης και απόπειρας καταναγκαστικού γάμου από το θείο της. Στη βάση δε του αποδεκτού ισχυρισμού της – χώρα καταγωγής, τόπος διαμονής και προφίλ-αυτή δεν διατρέχει κίνδυνο ώστε να δικαιολογείται η υπαγωγή της σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.   

 

Νομικό Πλαίσιο

4.             Η Σύμβαση περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954 [Recueil des traités des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967 (στο εξής: Σύμβαση της Γενεύης), ορίζει, στο άρθρο 1, τμήμα Α, σημείο 2, πρώτο εδάφιο, ότι ο όρος «πρόσφυγας» εφαρμόζεται επί παντός προσώπου το οποίο, «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων, ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύει της προστασίας της χώρας ταύτης».

 

5.             Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:

«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ’ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».

 

6.             Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

 

7.             Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει την έννοια του όρου πρόσφυγας και τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτόν τον ορισμό. 

 

8.             Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τις περιπτώσεις, όπου χορηγείται το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

 

Κατάληξη

9.             Ως προς τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας επισημαίνεται εκ προοιμίου ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει και την ουσιαστική ορθότητα της de novo και ex nunc (Βλ. Aπόφαση του ΔΕΕ της 3ης Απριλίου 2025, C-283/24 [Barouk], B. F. κατά Κυπριακής Δημοκρατίας, ECLI:EU:C:2025:236, απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 29 Ιουλίου 2019, Torubarov, C-556/17, EU:C:2019:626, σκέψεις 50 έως 53 (σύμφωνα με την οποία το δικαστήριο πραγματοποιεί «πλήρη και ex nunc εξέταση τόσο των πραγματικών όσο και των νομικών ζητημάτων, ιδίως, κατά περίπτωση, εξέταση των αναγκών διεθνούς προστασίας) Έφεση κατά Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Aρ. 107/2023, Δημοκρατία ν. Q.B.T., απόφαση ημερ. 11.2.2025, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 17/2021 Janelidze ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 21.9.2021· Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 35/2023 Lubangamu ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.12.2024). Ο εκάστοτε αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η πιο πάνω ανάλυση λόγω της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, πλάνη, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης. Εν προκειμένω, η Αιτήτρια εκπροσωπούμενη και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς της και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552]. Ως αλυσιτελής χαρακτηρίζεται ο λόγος προσφυγής, ο οποίος ακόμα και αν γίνει δεκτός δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. Αθ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].

 

10.          Συναφές εν προκειμένω είναι και το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του Αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του αιτούντος άσυλο να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για κάποιον από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010). Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας του αιτούντος να τεκμηριώσει με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή του, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον Αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του (Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C-277/11, M. M., ECLI: EU:C:2012:744, σκέψεις 63 έως 68).

 

11.          Προχωρώντας στην κατ’ ουσίαν εξέταση των ισχυρισμών της Αιτήτριας, παρατηρείται ότι, κατά την καταγραφή της αίτησής της, αυτή δήλωσε ότι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της, διότι, τον Αύγουστο του 2021, ο θείος της από την πλευρά της μητέρας της την κάλεσε με την πρόφαση ότι ήθελε να της προσφέρει ένα δώρο. Αντιθέτως, όμως, την κακοποίησε σεξουαλικά. Η Αιτήτρια προσέθεσε ότι, σύμφωνα με την παράδοση της κοινότητάς της, μετά από τέτοια πράξη η γυναίκα όφειλε να γίνει σύζυγος του δράστη. Ωστόσο, τόσο η ίδια όσο και η μητέρα της διαφώνησαν με την προοπτική αυτή και αποφάσισαν να μην ακολουθήσουν την εν λόγω παράδοση. Περαιτέρω, η Αιτήτρια δήλωσε ότι δεν απευθύνθηκε στην αστυνομία, καθώς ζητήματα τέτοιας φύσης θεωρούνται πολιτισμικά και η αστυνομία δεν παρεμβαίνει. Με τη βοήθεια της μητέρας της, τελικά εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της.

 

12.          Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, η Αιτήτρια δήλωσε ότι γεννήθηκε και διέμενε έως την αναχώρησή της στην πόλη Kinshasa της ΛΔΚ. Γεννηθείσα το έτος 1994, ανέφερε ότι είναι Χριστιανή και ανήκει στην εθνοτική ομάδα Bayanzy. Ως προς την οικογενειακή της κατάσταση, δήλωσε άγαμη και χωρίς τέκνα. Ανέφερε ότι η μητέρα της εξακολουθεί να διαμένει στην Kinshasa, ενώ ο πατέρας της έχει αποβιώσει. Επεσήμανε ότι δεν έχει αδέλφια και ότι η μητέρα της ήταν εκείνη που διευθέτησε το ταξίδι της προς τη Δημοκρατία. Αναφορικά με το μορφωτικό της υπόβαθρο, δήλωσε ότι παρακολούθησε σπουδές οικονομικών σε πανεπιστήμιο στην Kinshasa, τις οποίες όμως δεν ολοκλήρωσε. Τέλος, ως προς την επαγγελματική της πείρα, ανέφερε ότι εργάστηκε για διάστημα δύο εβδομάδων σε πρακτορείο προώθησης προϊόντων στη χώρα καταγωγής της.

 

13.          Αναφορικά με τον λόγο για τον οποίο εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια, κατά την ελεύθερη αφήγησή της, ανέφερε ότι αποχώρησε εξαιτίας περιστατικού σεξουαλικής κακοποίησης από συγγενικό της πρόσωπο και των μετέπειτα πιέσεων που δεχόταν. Ειδικότερα, το περιστατικό έλαβε χώρα στις 28.8.2021, όταν ο θείος της από την πλευρά της μητέρας της την κάλεσε, προφασιζόμενος ότι ήθελε να της προσφέρει δώρο με αφορμή τα γενέθλιά της. Όταν μετέβη στην οικία του, αυτός την κακοποίησε σεξουαλικά.

 

14.          Μετά το περιστατικό, ενώ βρισκόταν ακόμη στο δωμάτιο, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τη μητέρα της, η οποία της ζήτησε να μη φωνάζει, λέγοντάς της ότι πρόκειται για ζήτημα ντροπής και ότι θα έπρεπε να αποχωρήσουν. Όταν επέστρεψαν στην οικία τους, η μητέρα της τής εξήγησε ότι η εν λόγω πράξη του θείου της θεωρείται στοιχείο της «κουλτούρας» της φυλής τους (bayanzi). Σύμφωνα με τα λεγόμενά της, η μητέρα της τής ανέφερε ότι δεν μπορούσε να πράξει οτιδήποτε και ότι ενημέρωσε τους συγγενείς από την πλευρά του πατέρα της – ο οποίος είχε αποβιώσει – για όσα είχαν συμβεί.

 

15.          Οι συγγενείς από την πλευρά του πατέρα της δεν προέβησαν σε καμία ενέργεια, με το αιτιολογικό ότι η Αιτήτρια ήταν πλέον ενήλικη. Αντιθέτως, ακολούθησαν οικογενειακές συναντήσεις με σκοπό την «εξαγορά» της «ελευθερίας» της, δηλαδή την καταβολή χρηματικού ποσού εκ μέρους του θείου, λόγω της πράξης του. Ο τελευταίος αρνήθηκε να καταβάλει το ποσό. Κατά τα λεγόμενα της Αιτήτριας, ο θείος της ισχυρίστηκε ότι, λόγω της σεξουαλικής επαφής που υπήρξε μεταξύ τους, ήταν πλέον υποχρεωμένη να τον παντρευτεί, σύμφωνα με την τοπική «παράδοση». Παρά τις συνεχείς οικογενειακές συναντήσεις και τις πιέσεις που δεχόταν, η Αιτήτρια ξεκίνησε να συζεί με έναν σύντροφο, ο οποίος στη συνέχεια άρχισε να δέχεται απειλές από τον θείο της. Ανέφερε ότι ο τελευταίος επισκεπτόταν την κατοικία τους και προκαλούσε προβλήματα. Επισήμανε ότι, παρά το γεγονός ότι ήταν ενήλικη, δεν μπορούσε να προσφύγει στις αρχές της χώρας της, καθώς η υπόθεση θεωρείτο οικογενειακό και φυλετικό ζήτημα. Η μητέρα της έκρινε ότι η μόνη λύση ήταν η αναχώρησή της από τη χώρα καταγωγής.

 

16.          Η Αιτήτρια συμπλήρωσε ότι, μετά την αναχώρησή της, ένιωσε για πρώτη φορά ότι μπορούσε να ζήσει ελεύθερα. Ωστόσο, το έτος 2023 πληροφορήθηκε ότι η μητέρα της είχε αρχίσει να παρουσιάζει απώλεια αισθήσεων, ως αποτέλεσμα των απειλών που δεχόταν μετά τη φυγή της Αιτήτριας. Ερωτηθείσα τι εκτιμά ότι θα της συμβεί σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα της, απάντησε ότι δεν δύναται να επιστρέψει και να αντικρίσει τη μητέρα της σε αυτήν την κατάσταση. Προσέθεσε ότι φοβάται λόγω της «ντροπής» και ότι θα εξαναγκαστεί να παντρευτεί τον θείο της.

 

17.           Στη συνέχεια υποβλήθηκαν στην Αιτήτρια διευκρινιστικές ερωτήσεις, τόσο σε σχέση με το περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης από τον θείο της όσο και με το έθιμο Kizuidi. Ακολούθως, αναφέρθηκε σε τρεις συναντήσεις που έλαβαν χώρα μεταξύ της μητέρας της και του θείου της, παρουσία συγγενών τόσο από την πλευρά της μητέρας όσο και του πατέρα της. Ως προς τον θείο της, δήλωσε ότι ήταν 73 ετών, ευγενής ως χαρακτήρας και πατέρας τριών τέκνων.

 

18.          Η Αιτήτρια αναφέρθηκε περαιτέρω στη σχέση της με τον σύντροφό της, καθώς και στις απειλές που εκείνος δεχόταν από άτομα τα οποία τον πλησίαζαν επανειλημμένα στον δρόμο, στην περιοχή Ndjili, τον Δεκέμβριο του 2021. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της εργασίας του, νεαρά άτομα τον πλησίαζαν και του έλεγαν να αποχωρήσει, διαφορετικά θα τον σκότωναν. Περαιτέρω, ανέφερε ότι, όταν του αποκάλυψε τι είχε συμβεί με τον θείο της, ο σύντροφός της αποφάσισε να διακόψει τη σχέση τους, εξηγώντας ότι δεν μπορούσε να διακινδυνεύσει τη ζωή του και ότι δεν μπορούσε να σχετίζεται με γυναίκα η οποία είχε συνευρεθεί σεξουαλικά με τον θείο της. Ερωτηθείσα να προσδιορίσει τον αριθμό των απειλών και το χρονικό τους πλαίσιο, απάντησε ότι δεν έχει συγκεκριμένες πληροφορίες.

 

19.          Ερωτηθείσα γιατί δεν απευθύνθηκε στις αρχές της χώρας της για να ζητήσει προστασία, η Αιτήτρια δήλωσε ότι η μητέρα της τής ζήτησε να μην το πράξει, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν «ντροπή». Κληθείσα να διευκρινίσει για ποιο λόγο θεωρεί ότι, σε περίπτωση επιστροφής στη ΛΔΚ, θα εξαναγκαστεί να παντρευτεί τον θείο της, ανέφερε ότι, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, λόγω της σεξουαλικής επαφής που υπήρξε μεταξύ τους, θεωρείται ότι οφείλει να ζήσει μαζί του. Τέλος, ερωτηθείσα αν θα μπορούσε να διαμείνει σε άλλη περιοχή της χώρας, όπως στην πόλη Kimpese, απάντησε αρνητικά, διότι, όπως υποστήριξε, δεν θα αισθανόταν ασφαλής εκεί και ο θείος της θα μπορούσε να την εντοπίσει.

 

20.          Αξιολογώντας τις ανωτέρω δηλώσεις της Αιτήτριας, οι Καθ' ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο πρώτος αναφορικά με την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά στοιχεία της Αιτήτριας, ενώ ο δεύτερος αναφορικά με το περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης από τον θείο της και εξαναγκασμού της σε γάμο μαζί του λόγω μιας παράδοσης της φυλής της.

21.          Ο πρώτος ισχυρισμός της Αιτήτριας έγινε αποδεκτός καθώς κρίθηκε ότι ήταν σε θέση να παρέχει συνεκτικές και σαφείς απαντήσεις για την καταγωγή και τόπo διαμονής, το οικογενειακό, εθνοτικό, θρησκευτικό και εκπαιδευτικό της υπόβαθρο.

 

22.          Αντίθετα ο δεύτερος ισχυρισμός της Αιτήτριας έτυχε απόρριψης, καθότι οι δηλώσεις της κρίθηκαν ως γενικόλογες και αόριστες.

 

23.          Με βάση το μόνο αποδεκτό ισχυρισμό της Αιτήτριας, το προσωπικό της προφίλ και τον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής της αλλά και το γεγονός ότι δεν είχε υποστεί στη χώρα καταγωγής της οποιασδήποτε μορφή δίωξης ή σοβαρή βλάβη, κρίθηκε ότι αυτή δε θα βρεθεί αντιμέτωπη με πιθανότητα να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής της στη ΛΔΚ. Προς τούτο, λήφθηκαν υπόψη εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με τη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας όπου γίνεται αναφορά σε περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης και έμφυλης βίας. Υπόψη επίσης λήφθηκε και η κατάσταση ασφαλείας στον τόπο διαμονής της Αιτήτριας. Στο πλαίσιο της νομικής ανάλυσης, κατέληξαν ότι δεν προκύπτει δικαιολογημένος φόβος δίωξης της Αιτήτριας δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης αυτού δυνάμει του άρθρου 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου. Ειδικά σχετικά με ενδεχόμενη υπαγωγή της στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, παρατέθηκαν πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας από τις οποίες δεν προκύπτει η ύπαρξη ένοπλης σύρραξης στην Kinshasa.

 

24.          Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, η Αιτήτρια δεν προέβαλε οποιοδήποτε νέο ισχυρισμό στο πλαίσιο της δικογραφίας. Ωστόσο, το Δικαστήριο είχε την ευκαιρία να υποβάλει σε αυτήν διευκρινιστικά ερωτήματα, όπου αυτή επιβεβαίωσε τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της.

 

25.          Ειδικότερα, κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, η οποία έλαβε χώρα στις 12.2.2025, η Αιτήτρια επιβεβαίωσε τον τόπο καταγωγής και διαμονής της στη χώρα καταγωγής της. Αναφορικά με την ουσία του αιτήματός της, επανέλαβε ότι τον Αύγουστο του 2021 προσκλήθηκε από τον θείο της, αδελφό της μητέρας της, με την πρόφαση ότι επιθυμούσε να της προσφέρει κάποιο δώρο. Αντιθέτως, όπως ανέφερε, υπήρξε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης εκ μέρους του. Η Αιτήτρια επισήμανε ότι δεν απευθύνθηκε στις αρμόδιες αρχές της χώρας της, καθότι θεώρησε το συμβάν ως οικογενειακής φύσεως ζήτημα.

 

26.          Ερωτηθείσα για την κοινωνική της ζωή στην Kinshasa, η Αιτήτρια δήλωσε ότι διέθετε υποστηρικτικό περιβάλλον, το οποίο περιλάμβανε τη ξαδέλφη της, συγγενικά πρόσωπα, καθώς και φίλους και συμμαθητές. Αναφορικά με τον θείο της, ανέφερε ότι ήταν περίπου εξήντα ετών, χήρος και πατέρας τέκνων. Η Αιτήτρια περιέγραψε ότι παρέμεινε στη χώρα καταγωγής της επί πέντε μήνες μετά το περιστατικό, έως την αναχώρησή της, καθώς η μητέρα της είχε καταρτίσει σχέδιο σύμφωνα με το οποίο προσποιήθηκε ότι συναινεί στην τέλεση γάμου της Αιτήτριας με τον θείο της, προκειμένου να κερδίσει χρόνο και να οργανώσει τη φυγή της.

 

27.          Η Αιτήτρια ανέφερε ότι οι συγγενείς από την πλευρά της μητέρας της υποστήριζαν την τέλεση του γάμου, σε αντίθεση με τους συγγενείς από την πλευρά του πατέρα της, οι οποίοι διατύπωσαν αντίθεση. Επιπροσθέτως, κατέθεσε ότι ο θείος της προέβαινε σε απειλές κατά της μητέρας της, με σκοπό να την εξαναγκάσει να συναινέσει στον γάμο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα όσα η ίδια άκουσε από το δωμάτιό της, ο θείος της είπε στη μητέρα της: «αν δεν μου δώσεις την κόρη σου, θα σου κάνω κακό».

 

28.          Ερωτηθείσα αναφορικά με τις προθέσεις του θείου της, η Αιτήτρια δήλωσε ότι επιδίωξή του ήταν η σύναψη γάμου μαζί της. Τόνισε περαιτέρω ότι και ο σύντροφός της είχε δεχθεί απειλές εκ μέρους του ιδίου προσώπου. Όπως ανέφερε, ο θείος της απέστειλε κάποια άτομα στον σύντροφό της με σκοπό να τον πιέσουν να διακόψει τη μεταξύ τους σχέση, γεγονός το οποίο τελικώς οδήγησε στον χωρισμό τους.

 

29.          Αναφορικά με τη στάση των τέκνων του θείου της, δηλαδή των εξαδέλφων της, η Αιτήτρια δήλωσε ότι δεν ενέκριναν τη συμπεριφορά του πατέρα τους. Επίσης, έγινε αναφορά σε συναντήσεις συγγενών οι οποίες έλαβαν χώρα στην οικογενειακή οικία της Αιτήτριας, μετά το περιστατικό, με τη συμμετοχή συγγενών και από τις δύο πλευρές, καθώς και του ίδιου του θείου της. Η Αιτήτρια σημείωσε ότι κατά τη διάρκεια των συναντήσεων παρέμενε στο δωμάτιό της και, ως εκ τούτου, δεν είχε πλήρη εικόνα του περιεχομένου των συζητήσεων. Σύμφωνα με την πληροφόρηση που είχε από τη μητέρα της, οι συγγενείς από την πλευρά του πατέρα της εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην τέλεση του εν λόγω γάμου.

 

30.          Τέλος, η Αιτήτρια διευκρίνισε ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της χώρας καταγωγής της, η τέλεση γάμου μεταξύ συγγενών τέτοιου βαθμού απαγορεύεται. Ωστόσο, ανέφερε ότι πρόκειται για πρακτική η οποία απορρέει από την τοπική παράδοση της φυλής Bayanzy, στην οποία ανήκει.

 

31.          Προχωρώντας σε de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, με βάση τα ενώπιον μου δεδομένα, αρχικά συντάσσομαι με το εύρημα των Καθ’ ων η αίτηση περί αξιοπιστίας του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού για τους λόγους που καταγράφονται στην εισηγητική έκθεση, η οποία αποτελεί και την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης.

 

32.          Ως προς το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό αναφορικά με το περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης από τον θείο της και εξαναγκασμού της να τον παντρευτεί λόγω μιας παράδοσης της φυλής της, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας παρουσιάζουν ως προς τον πυρήνα τους εσωτερική συνοχή, καθόσον αυτή διατήρησε αμετάβλητο τον βασικό ισχυρισμό ότι εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της εξαιτίας περιστατικού σεξουαλικής κακοποίησης από τον θείο της και των συνακόλουθων πιέσεων που δέχθηκε προκειμένου να τελέσει γάμο μαζί του. Ωστόσο, σημαντικές πτυχές του αφηγήματός της αξιολογούνται ως ελλιπείς, ασαφείς ή αντιφατικές, γεγονός που πλήττει τη συνολική αξιοπιστία των ισχυρισμών της.

 

33.          Ειδικότερα, κατά τη διοικητική διαδικασία, η Αιτήτρια προσδιόρισε την ηλικία του θείου της σε περίπου 70 έτη, ενώπιον δε του Δικαστηρίου τον προσδιόρισε σε 60 έτη. Η μεταβολή αυτή δεν εξηγήθηκε και αφορά ουσιώδες στοιχείο του ισχυρισμού της, ιδίως ενόψει της αναφοράς σε ενδοοικογενειακές και παραδοσιακές σχέσεις εξουσίας και ηλικιακής ανισορροπίας. Περαιτέρω, κατά την ακροαματική διαδικασία, η Αιτήτρια δεν έκανε καμία αναφορά στην απόπειρα οικονομικής «συμφιλίωσης» ή εξαγοράς εκ μέρους της οικογένειας του πατέρα της προς τον θείο της, μολονότι είχε αναφερθεί σε αυτό κατά τη διοικητική διαδικασία. Αντιθέτως, όταν ερωτήθηκε για τη στάση των συγγενών από την πατρική της οικογένεια, αρκέστηκε σε λακωνική δήλωση ότι εκείνοι ζήτησαν από τη μητέρα της να μην την παντρέψει με τον θείο της, χωρίς να παραθέσει περαιτέρω πληροφορίες ή να επαναφέρει τα στοιχεία της φερόμενης διαπραγμάτευσης.

 

34.          Σε σχέση με το περιστατικό της σεξουαλικής κακοποίησης, η Αιτήτρια προσδιόρισε επακριβώς την ημερομηνία τέλεσής του (28.8.2021) και ανέφερε ότι συνέβη στο σπίτι του θείου της, όπου μετέβη προσκεκλημένη λόγω των γενεθλίων της. Ωστόσο, οι περιγραφές που παρείχε για τις συνθήκες της ημέρας εκείνης είναι ιδιαίτερα γενικές και στερούνται βιωματικής λεπτομέρειας, παρά το ότι δεν αφορά τόσο την πράξη της κακοποίησης καθεαυτή – για την οποία, όπως είναι εύλογο, δεν αναμένεται εκτενής αναφορά λόγω της φύσης της – όσο τα γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν, τα οποία θα ήταν αναμενόμενο να έχουν εντυπωθεί στη μνήμη της. Ενδεικτικά, η ίδια περιορίστηκε στο να αναφέρει ότι ο θείος της τής ζήτησε να κλείσει τα μάτια, γδύθηκε, της είπε ότι είναι η γυναίκα του, και στη συνέχεια τη βίασε.

 

35.          Ομοίως, η περιγραφή της αντίδρασης της μητέρας της την ίδια ημέρα είναι γενική και αόριστη, καθώς η Αιτήτρια αρκέστηκε να αναφέρει ότι κάλεσε τη μητέρα της, η οποία της είπε να κάνει ησυχία και της εξήγησε ότι πρόκειται για έθιμο της φυλής τους. Δεν παρείχε λεπτομέρειες για την ψυχολογική της κατάσταση, ούτε για τη φύση ή την ένταση της συζήτησης με τη μητέρα της.

 

36.          Σε σχέση με το φερόμενο έθιμο "Kizuidi", η Αιτήτρια ανέφερε ότι αφορά σε παραδοσιακή πρακτική κατά την οποία, εάν υπήρξε σεξουαλική επαφή, η γυναίκα υποχρεούται να παντρευτεί τον άνδρα, ειδικά όταν είναι άνω των 25 ετών. Ωστόσο, δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει με σαφήνεια το περιεχόμενο του εθίμου, τις ρίζες ή τις περιστάσεις εφαρμογής του, και αρκέστηκε στην επανάληψη του βασικού ισχυρισμού περί υποχρεωτικού γάμου. Δεδομένου του μορφωτικού της επιπέδου αλλά και του προφανούς επηρεασμού της από το εν λόγω έθιμο, ευλόγως αναμενόταν από την Αιτήτρια να είναι σε θέση να παρέχει περαιτέρω πληροφορίες.

 

37.          Ως προς τις τρείς φερόμενες οικογενειακές συναντήσεις, η Αιτήτρια δεν μπόρεσε να παράσχει σαφείς ή συγκεκριμένες πληροφορίες για το περιεχόμενό τους. Ενώ δήλωσε ότι συμμετείχε στην πρώτη συνάντηση, περιορίστηκε να αναφέρει ότι άκουσε τον θείο της να αρνείται τον διακανονισμό και να δηλώνει ότι θέλει να την κάνει γυναίκα του, χωρίς να μπορεί να περιγράψει άλλα σημεία της συζήτησης. Οι περιγραφές της για τις άλλες δύο συναντήσεις είναι επίσης γενικές και αποσπασματικές.

 

38.          Αντίστοιχα, η Αιτήτρια δεν κατόρθωσε να περιγράψει με επάρκεια τις φερόμενες απειλές που δέχτηκε ο σύντροφός της από τον θείο της. Παρέμεινε σε γενικές αναφορές περί νεαρών ατόμων που τον πλησίαζαν και του ζητούσαν να την εγκαταλείψει, χωρίς να προσδιορίζει τόπο, χρόνο, τρόπο και ταυτότητα των δραστών. Επιπλέον, όταν ερωτήθηκε πώς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο θείος της ήταν υπεύθυνος για τις απειλές, απάντησε ότι ο σύντροφός της «το ανακάλυψε» χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο, προσθέτοντας ότι «ίσως ρώτησε ανθρώπους».

 

39.          Σε σχέση με τις απειλές προς τη μητέρα της, η Αιτήτρια ανέφερε ότι άρχισαν να πηγαίνουν στο σπίτι της από τον Φεβρουάριο του 2022 για επτά μήνες. Ωστόσο, η μόνη συγκεκριμένη αναφορά αφορά μία φράση του θείου: «Πού είναι η κόρη σου; Αφού με αποδέχθηκες να είμαι μαζί της, αυτό σημαίνει ότι ήξερες ότι θα την κάνεις να εξαφανιστεί». Οι λοιπές αναφορές σε απειλές είναι γενικόλογες, χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένα περιστατικά ή επαληθεύσιμες πράξεις καταναγκασμού. Η μητέρα της, σύμφωνα με την Αιτήτρια, δεν προσέφυγε ποτέ στις αρχές, επικαλούμενη τον οικογενειακό χαρακτήρα της υπόθεσης.

 

40.          Εν όψει όλων των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι, μολονότι η Αιτήτρια παρουσίασε έναν συνεπή βασικό ισχυρισμό ως προς το ιστορικό της αναχώρησής της από τη χώρα καταγωγής της, οι ουσιώδεις ασάφειες, αντιφάσεις και ελλείψεις βιωματικής φύσεως λεπτομερειών καθιστούν μη επαρκώς ευλογοφανή και πειστικό το σύνολο του ισχυρισμού της. Η Αιτήτρια, παρά το σχετικά υψηλό μορφωτικό της επίπεδο και την ηλικιακή της ωριμότητα, δεν κατάφερε να περιγράψει με επάρκεια σημαντικές πτυχές του αφηγήματός της, οι οποίες δεν σχετίζονται άμεσα με την ψυχολογικά φορτισμένη εμπειρία της σεξουαλικής κακοποίησης, αλλά με τα περιβάλλοντα γεγονότα, τις οικογενειακές διαπραγματεύσεις, τις απειλές και τις αντιδράσεις τρίτων προσώπων, στα οποία αναμενόταν μεγαλύτερη ακρίβεια και πληρότητα.

 

41.          Σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία του υπό κρίση ισχυρισμού, δεν είναι εύλογο να εντοπιστούν σχετικές εξωτερικές πηγές για το καθ’ αυτό περιστατικό, καθώς πρόκειται για γεγονός το οποίο βίωσε σε ιδιωτικό επίπεδο η Αιτήτρια.

 

42.          Παρά ταύτα, ως προς τις επιμέρους εκφάνσεις των δηλώσεών της, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε πληροφορίες αναφορικά με την πρακτική Kintwidi, όπου ανευρέθηκαν τα εξής. Οι Bayanzi (or Yan, Yanzi, Yansi people), η εθνοτική ομάδα στην οποία ισχυρίζεται ότι ανήκει, είναι μια εθνοτική ομάδα στη ΛΔΚ που ζει στα νοτιοδυτικά της χώρας. Η πρακτική Kintwidi [επίσης γραμμένη ως Kintuidi, Kinzud, Kitshul, Kintshui, Kinsudi, Kitiuli] «αφορά τις συζυγικές σχέσεις που εμπλέκουν τη μητρική γενεαλογία» στην εθνοτική ομάδα που ονομάζεται Yansi,^[1] η οποία βρίσκεται κυρίως στην επαρχία Kwilu^[2] και ακολουθούσε μια μητρογραμμική γραμμή.^[3] Πηγές ανέφεραν ότι αυτή η πρακτική λαμβάνει επίσης χώρα εντός των εθνοτικών ομάδων των Mbala^[4] και Mbun^[5].

 

43.          Αυτή η πρακτική συνίσταται στο ότι ένα κορίτσι ή μια γυναίκα Yansi πρέπει να παντρευτεί το μητρικό της θείο, αλλά αν ο θείος είναι μεγάλης ηλικίας, θα μπορούσε να αποφασίσει να «εκχωρήσει τα συζυγικά του δικαιώματα» στον γιο του ή σε έναν ανιψιό.^[6] Ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε από την ηλεκτρονική εφημερίδα Le Quotidien τον Ιούνιο του 2023 ανέφερε ότι η πρακτική Kintwidi συνίσταται σε: «έναν εξαναγκαστικό γάμο μεταξύ ξαδέλφων, θείων και ανιψιών, παππούδων και εγγονών ή ακόμα και μεταξύ μεγαλύτερων θυγατέρων και μιας οικογένειας». Η πρακτική έχει έναν δεισιδαιμονικό και μυστικιστικό χαρακτήρα. Τον Αύγουστο του 2021, η ηλεκτρονική εφημερίδα Actualité en bref ανέφερε τα αποτελέσματα μιας έρευνας σχετικά με την πρακτική Kintwidi, η οποία διεξήχθη από τη ΜΚΟ Ένωση Νέων για την Ανάπτυξη στο Bandundu (AJBD, Association des jeunes du Bandundu pour le développement) μεταξύ 2017 και 2020.^[7] Μεταξύ των 1.000 ερωτηθέντων, 500 ανδρών και 500 γυναικών ηλικίας 20 έως 65 ετών, το 68% αναγνώρισε ότι είχε επηρεαστεί από την πρακτική, ενώ το 32% δήλωσε ότι ήταν ενήμερο για την πρακτική χωρίς να έχει επηρεαστεί άμεσα_.^[8]

 

44.          Σε έκθεση του Συμβουλίου Μετανάστευσης και Προσφύγων του Καναδά (Immigration and Refugee Board of Canada) καταγράφεται ότι οι Yansi [Yanzi], [μια εθνοτική ομάδα στην επαρχία Kwilu (Heshima Magazine, 20 Ιουνίου 2020)], ασκούν την πρακτική kintuidi [kintwidi, kintshuidi, kinsudi], ένα πολιτισμικό σύστημα στο οποίο η πρωτότοκη κόρη υπόσχεται σε συγγενικό γάμο (Heshima Magazine, 20 Ιουνίου 2020· Mthatu Lukilanganga, Οκτ. 2019, σ. 117) με τον μητρικό της θείο (Heshima Magazine, 20 Ιουνίου 2020) ή με τον ξάδελφό της (Mthatu Lukilanganga, Οκτ. 2019, σ. 117).^[9] Πηγές αναφέρουν ότι, προκειμένου η πρωτότοκη κόρη να μπορέσει να παντρευτεί έναν άνδρα εκτός οικογένειας, ο άνδρας αυτός πρέπει να καταβάλει επιπλέον προίκα στον άρρενα συγγενή στον οποίο είχε υποσχεθεί η κοπέλα (Heshima Magazine, 20 Ιουνίου 2020· Mthatu Lukilanganga, Οκτ. 2019, σ. 117) ή στον μητρικό της παππού (Heshima Magazine, 20 Ιουνίου 2020).

 

45.          Πρόσφατες πηγές που εντόπισε σε COI query η EUAA, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 19 Φεβρουαρίου του 2024, ανέφεραν σχετικά με την δυνατότητα άρνησης ενός καταναγκαστικού γάμου, ότι ένα κορίτσι που επιθυμεί να παντρευτεί κάποιον που δεν είναι ο «Kintuidi», θα πρέπει να καταβάλει διπλή προίκα.^[10] Το Actualité en bref, ένα ειδησεογραφικό μέσο με έδρα τη Λ.Δ.Κ., παρέθεσε τον πρόεδρο της AJBD, ο οποίος ανέφερε ότι: «Η πίστη που περιβάλλει το [Kintwidi], η οποία του προσδίδει έναν μυστικιστικό χαρακτήρα, τοποθετεί τα θύματα σε κατάσταση αδυναμίας και παραίτησης, υπό τον φόβο των συνεπειών που θα μπορούσαν να προκύψουν από αυτό».^[11]

 

46.          Το IRB έκανε αναφορά στην γενική γραμματέα του συνδέσμου Solidarity of Women Activists for the Defense of Human Rights (SOFAD, Solidarité des femmes activistes pour la défense des droits humains), μιας ΜΚΟ που προάγει τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών στη Λ.Δ.Κ., η οποία ανέφερε, χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες, ότι όταν μια γυναίκα αρνείται έναν καταναγκαστικό γάμο, «υπάρχουν καθιερωμένες κυρώσεις ανάλογα με τους κανόνες της κάθε κοινωνίας· η ποινή μπορεί να είναι είτε ηθική είτε σωματική».^[12] Η ίδια πηγή παρέθεσε δηλώσεις εκπροσώπων της FAPROS και της Female Solidarity for Peace and Development (SOFEPADI, Solidarité féminine pour la paix et le développement intégral), οι οποίοι ανέφεραν ότι η άρνηση ενός καταναγκαστικού γάμου μπορεί να οδηγήσει σε κατάρες εναντίον της γυναίκας και της οικογένειάς της.

 

 

47.          Περαιτέρω, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε έρευνα εξωτερικών πηγών πληροφόρησης, από την χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, σχετικά με τα περιστατικά σεξουαλικής και οικογενειακής βίας στην ΛΔΚ:

 

48.          Σε σχέση με τις γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε σεξουαλική κακοποίηση, παρατηρήσεις της Επιτροπής για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών επισημαίνουν την ύπαρξη στίγματος[13], ενώ άρθρο του Τομέα Πληθυσμού του Ο.Η.Ε. (UN Population Fund) σε άρθρο του Αυγούστου του 2023 τονίζει ότι οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι περισσότερες από 1 εκατομμύριο γυναίκες το 2023 κινδύνευσαν από βία λόγω φύλου, ιδιαίτερα σεξουαλική βία, στη ΛΔΚ[14]. Σε άρθρο του UN Women του 2023 καταγράφεται πως το «52% των γυναικών στη ΛΔΚ είναι επιζήσασες ενδοοικογενειακής βίας και το 39% των γυναικών στη χώρα έχουν απειληθεί ή έχουν υποστεί βλάβη»[15].

 

49.          Περαιτέρω, άρθρο στην διαδικτυακή ιστοσελίδα World Bank blogs του 2022 αναφέρει πως τα μεγάλα ποσοστά σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας που παρατηρούνται στην ΛΔΚ δεν είναι μόνο αποτέλεσμα των συγκρούσεων αλλά προϋπήρχε ως κοινωνικό πρόβλημα καθώς και αντανακλά τις προϋπάρχουσες διακρίσεις και τις βίαιες κοινωνικές αντιλήψεις προς τις γυναίκες στην χώρα[16].

 

50.          Ως προς τον κοινωνικό αποκλεισμό που έπεται πράξεων σεξουαλικής βίας κατά των γυναικών, στην έκθεση  του USDOS για το έτος 2022 αναφέρονται τα εξής: «Οι γυναίκες θύματα βιασμού αναφέρουν ότι στιγματίζονται κοινωνικά, καθώς θεωρούνται ακατάλληλες για γάμο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι σύζυγοι εγκαταλείπουν τις γυναίκες που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής επίθεσης, ενώ άλλες γυναίκες αναγκάζονται από τις οικογένειές τους να παντρευτούν τους βιαστές τους ή να δεχτούν χρήματα ή αντικείμενα από αυτούς, αντί να τους καταγγείλουν  στις αρχές.  Το 2017, τα Ηνωμένα Έθνη εξέφρασαν ανησυχίες για την «επιμονή των κοινωνικοπολιτισμικών παραδόσεων που συνηγορούν στην ενδοοικογενειακή βία και για την απουσία νομικού πλαισίου για την πρόληψη και τιμωρία τέτοιας βίας, συμπεριλαμβανομένου και του συζυγικού βιασμού. Ένας αριθμός διεθνών οργανισμών, διεθνών και τοπικών ΜΚΟ βρίσκονται στην ΛΔΚ παρέχοντας ανθρωπιστικές υπηρεσίες και προσφέροντας υποστήριξη στους επιζώντες της σεξουαλικής και της έμφυλης βίας, καθώς και της σεξουαλικής βίας που σχετίζεται με συγκρούσεις»^[17].

 

51.          Καίτοι από τις προαναφερθείσες εξωτερικές πηγές επιβεβαιώνονται οι δηλώσεις της Αιτήτριας ως προς την ύπαρξη, στο πλαίσιο της φυλής Bayanzy, εθίμου που συνδέεται με την τέλεση γάμου με άρρενα συγγενή εκ της μητρικής γραμμής, καθώς και τα υψηλά ποσοστά έμφυλης βίας κατά των γυναικών στη ΛΔΚ, εντούτοις, ενόψει της μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας της Αιτήτριας αναφορικά με κρίσιμες πτυχές του ισχυρισμού της, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο εν λόγω ισχυρισμός δέον να απορριφθεί στο σύνολό του.

 

52.          Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που διατρέχει η Αιτήτρια γίνεται καταρχάς αποδεκτό ότι αυτή συνιστά νεαρή γυναίκα, μη συζευγμένη, με υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής της, υγιή, με βασικό μορφωτικό επίπεδο, ικανή προς εργασία. Η Αιτήτρια δεν εξέφρασε σε υποκειμενικό επίπεδο οποιοδήποτε φόβο απορρέον από τα στοιχεία του προφίλ της, πέραν των όσων εξετάστηκαν υπό το δεύτερο και απορριφθέντα ουσιώδη ισχυρισμό της.

 

53.          Εν συνεχεία, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν για τις γυναίκες στην Λαική Δημοκρατία του Κονγκό, από τις οποίες προέκυψαν τα κάτωθι:

 

54.          Πρόσφατες πηγές που εντόπισε σε COI query η EUAA που δημοσιεύτηκε στις 2 Σεπτεμβρίου του 2024,^[18] ανέφεραν σχετικά με τον ρόλο την γυναίκας μέσα στην κοινωνία της ΛΔΚ  ότι παρά τη συνταγματική απαγόρευση των διακρίσεων κατά των γυναικών, οι γυναίκες αντιμετώπισαν διακρίσεις σε όλες τις πτυχές της ζωής τους.^[19] Η έκθεση Bertelsmann Stiftung για τη ΛΔΚ, που καλύπτει την περίοδο από 1 Φεβρουαρίου 2021 έως 31 Ιανουαρίου 2023, σημείωσε ότι η χώρα «χαρακτηρίζεται από μια βαθιά ενσωματωμένη πατριαρχική κουλτούρα που περιλαμβάνει νόμους και παραδοσιακά έθιμα που συμβάλλουν στις διακρίσεις κατά των γυναικών». Επιπλέον, παρόλο που είναι παράνομο, οι γυναίκες και τα κορίτσια υφίστανται διακρίσεις σε όλα τα επίπεδα. Οι γυναίκες και τα κορίτσια πλήττονται δυσανάλογα από τη φτώχεια και αντιμετωπίζουν τακτικά σεξουαλική βία.^[20]  Ομοίως και έκθεση του Freedom House του 2024 επιβεβαιώνει τα ανωτέρω πως ότι «οι γυναίκες στη ΛΔΚ βιώνουν διακριτική μεταχείριση σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής τους»^[21].

 

55.          Η Έκθεση της Αυστριακής ACCORD του Νοεμβρίου του 2020 αναφέρει ότι στη ΛΔΚ, μια από τις χώρες με τη χαμηλότερη κατάταξη στον δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης, οι γυναίκες είναι επίσης σαφώς αντικείμενο διακρίσεων. Ήδη ευάλωτη ως γυναίκα, μια μόνη γυναίκα χωρίς οικογένεια ή κοινωνικό δίκτυο είναι ακόμη πιο ευάλωτη εάν παραμείνει στερημένη από οικονομικά μέσα.^[22] Σε έκθεση της Υπηρεσίας Ασύλου της Δανίας αναφέρεται ότι: «Η Ελβετική Κρατική Γραμματεία για τη Μετανάστευση ορίζει μια ανύπαντρη γυναίκα στο πλαίσιο της Κινσάσα ως ενήλικη γυναίκα με ή χωρίς παιδιά, που συντηρείται χωρίς άνδρα σύντροφο.^[23] Όπως προαναφέρθηκε η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό είναι μια πατρογονική κοινωνία, που σημαίνει ότι οι γενιές συνδέονται μέσω του πατέρα μιας οικογένειας.^[24] Στο πλαίσιο του Κονγκό, αυτό σημαίνει περαιτέρω ότι μια γυναίκα στη ΛΔΚ ορίζεται πάντα μόνο σε σχέση με έναν άνδρα συγγενή. Ως εκ τούτου, γυναίκες που απομακρύνονται από αυτόν τον παραδοσιακό τρόπο θεώρησης της οικογένειας εκλαμβάνονται αρνητικά από την κοινωνία και ενίοτε από τη δική τους οικογένεια.^[25] Αυτές οι μεροληπτικές συμπεριφορές έναντι των γυναικών έχουν συμβάλει σε μια γενικά χαμηλή ισότητα των φύλων και σε εκτεταμένη σεξουαλική βία και βία με βάση το φύλο. Οι ανύπαντρες γυναίκες χωρίς το υποστηρικτικό δίκτυο που προσφέρει ένας άνδρας συχνά αντιμετωπίζονται αρνητικά (σ.σ. από την κοινωνία), βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση και πολλές αποφασίζουν να κάνουν συναλλακτικό σεξ για να αποκτήσουν πρόσβαση σε καταφύγιο και εργασία».^,[26]

 

56.          H ίδια ως άνω έκθεση συνεχίζει: «Οι ανύπαντρες γυναίκες στην Κινσάσα συχνά βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση, για τον λόγο αυτό πολλές γυναίκες από μητριαρχικά νοικοκυριά προσποιούνται ότι είναι παντρεμένες σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τον στιγματισμό και να ελαττώσουν την ευαλωτότητά τους.^[27] Από την άλλη πλευρά, η [ΜΚΟ] Afia Mama εκτίμησε ότι οι ανύπαντρες και μορφωμένες γυναίκες στην Κινσάσα θα ήταν πιο χειραφετημένες από πολλές παντρεμένες γυναίκες στη ΛΔΚ, επειδή έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των δικαιωμάτων τους από τις γυναίκες χωρίς μόρφωση.^[28] Η πηγή πρόσθεσε ότι οι ανύπαντρες γυναίκες συχνά θεωρείται ότι είναι ιερόδουλες στην Κινσάσα και συνεπώς, η σεξουαλική συναλλαγή αναμένεται από αυτές. Καθώς οι ανύπαντρες γυναίκες βρίσκονται σε μια πιο ευάλωτη θέση, υπόκεινται σε άτυπη φορολογία από την αστυνομία ή άλλους επιθεωρητές προκειμένου να έχουν πρόσβαση στην τοπική αγορά.^[29] Στις χήρες και στις γυναίκες που ηγούνται νοικοκυριών παρουσιάζονται λιγότερες ευκαιρίες, καθώς είναι γενικά πιο ευάλωτες και χαρακτηρίζονται από υψηλότερα ποσοστά φτώχειας και ακραίας φτώχειας, επειδή δεν είναι σε θέση να κληρονομήσουν την περιουσία και τα περιουσιακά στοιχεία του εκλιπόντος συζύγου τους^[30]». ^[31]Περαιτέρω, η απάντηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (πλέον Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο) αναφορικά με την κατάσταση των γυναικών χωρίς υποστηρικτικό δίκτυο στην Κινσάσα κατά το διάστημα 2017 – 2019, επιβεβαιώνει όλα τα ανωτέρω για τις γυναίκες χωρίς υποστηρικτικό δίκτυο.^[32]

 

57.          Ως προς την μεταχείριση  των μόνων/ανύπαντρων γυναικών χωρίς ανδρικό υποστηρικτικό δίκτυο επισημαίνεται ότι στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό, η ιδέα της παραδοσιακής αφοσίωσης στην οικογένεια, τη γενεαλογία και τους άλλους κοινωνικούς δεσμούς επιβιώνει[33]. Επιπλέον, η ως άνω αναφερόμενη πηγή αναφέρει πως«[…] η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό είναι μια πατρογονική κοινωνία, που σημαίνει ότι οι γενιές συνδέονται μέσω του πατέρα μιας οικογένειας[34].

 

58.          Πηγή της έρευνας του Immigration and Refugee Board (IRB Canada) υποδεικνύει ότι στην Kinshasa η ύπαρξη ανδρικού υποστηρικτικού δικτύου συνιστά σύμβολο ασφάλειας και σεβασμού, ενώ μία γυναίκα χωρίς ανδρική υποστήριξη συχνά εκτίθεται σε απαξιωτική μεταχείριση και ενδεχομένως να υποβληθεί σε λεκτική ή σεξουαλική παρενόχληση[35].  Στο πλαίσιο της ΛΔΚ αυτό σημαίνει περαιτέρω ότι μια γυναίκα στη ΛΔΚ ορίζεται πάντα μόνο σε σχέση με έναν άνδρα συγγενή. Ως εκ τούτου, γυναίκες που απομακρύνονται από αυτόν τον παραδοσιακό τρόπο θεώρησης της οικογένειας εκλαμβάνονται αρνητικά από την κοινωνία και ενίοτε από τη δική τους οικογένεια.[36]»[37].

 

59.          Περαιτέρω ως προς την πρόσβαση των γυναικών στην εργασία, έκθεση του USDOS του 2023 καταγράφει πως «το Σύνταγμα απαγορεύει τη διάκριση βάσει φύλου, ωστόσο η νομοθεσία δεν παρέχει τα ίδια δικαιώματα για τις γυναίκες και τους άνδρες. Παρότι η νομοθεσία επιτρέπει στις γυναίκες τη συμμετοχή σε οικονομικούς τομείς χωρίς τη συγκατάθεση των ανδρών συγγενών, προβλέπει τη φροντίδα μητρότητας,  απαγορεύει τις σχετικές με το θεσμό της προίκας ανισότητες και ορίζει πρόστιμα και ποινές για όσους προβαίνουν σε διακρίσεις ή λαμβάνουν μέρος σε έμφυλη βία, η κυβέρνηση όμως δεν εφάρμοσε αποτελεσματικά τη νομοθεσία. Οι γυναίκες βίωσαν οικονομική διάκριση, ενώ υπήρξαν νομικοί περιορισμοί στη γυναικεία εργασία, χωρίς περιορισμούς ωστόσο στη διάρκεια εργασίας των γυναικών^[38]. 

 

60.          Επίσης ανωτέρω αναφερόμενη έκθεση του ιδρύματος Bertelsmann επικαλούμενη έτερες πηγές αναφέρει πως το 2021 ο δείκτης για την ανισότητα των φύλων Gender Inequality Index (GII) – μια σύνθετη μέτρηση της ανισότητας των φύλων που χρησιμοποιεί την αναπαραγωγική υγεία, την ενδυνάμωση και την αγορά εργασίας ως κύριες παραμέτρους μέτρησης– αποτυπώνει πως η ΛΔΚ κατατάσσεται στην 151^η θέση  από τις 179 χώρες που αξιολογήθηκαν, με μόνο το 14,3% των γυναικών να καταλαμβάνει κοινοβουλευτικές θέσεις. Συνεχίζει πως η ΛΔΚ βαθμολογείται με 0,576 και κατατάσσεται στην 151η θέση από 156 χώρες που αξιολογούνται στον δείκτη Global Gender Gap του 2021[39].

 

61.          Περαιτέρω, σύμφωνα με έρευνα ανευρέθηκε ότι στην ΛΔΚ υφίστανται οργανώσεις, οι οποίες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη και την ενδυνάμωση των γυναικών στη χώρα, αντιμετωπίζοντας διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Ειδικότερα, η οργάνωση “Women for Women International” δραστηριοποιείται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, προσφέροντας ένα ετήσιο πρόγραμμα για την ενδυνάμωση των γυναικών.^[40] Από το 2004, η οργάνωση έχει υποστηρίξει 91.000 γυναίκες, ηλικίας 31-40 ετών. Επιπλέον, η οργάνωση “AFPDE” δημιουργήθηκε από γυναίκες ακτιβίστριες στις 16 Οκτωβρίου 1999 στην ΛΔΚ.^[41] Έχει ως στόχο την αναγνώριση των δικαιωμάτων των γυναικών και των παιδιών, την προστασία τους και την υποστήριξή τους. Το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για την Ειρήνη και την Ανθρωπιστική Βοήθεια των Γυναικών (WPHF) παρέχει θεσμική και προγραμματική χρηματοδότηση σε τοπικές οργανώσεις και γυναίκες ακτιβίστριες στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ).^[42] Στόχος του είναι η προώθηση της ηγετικής συμμετοχής των γυναικών και των κοριτσιών στον ανθρωπιστικό σχεδιασμό και την ανταπόκριση, η προστασία τους από τη σεξουαλική και έμφυλη βία (SGBV) και η ενίσχυση της συμμετοχής τους στις αναπτυξιακές προσπάθειες σε όλη τη χώρα.

 

62.          Επιπλέον, η «CARE», μια οργάνωση που δραστηριοποιείται παγκωσμίως, έχει ενισχύσει τη δομή και τη στρατηγική της, ώστε να βοηθήσει τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας της ΛΔΚ στην εξάλειψη της φτώχειας και στη μείωση της ευαλωτότητά τους απέναντι στην κοινωνική αδικία.^[43]

 

63.          Οι ομάδες - στόχοι στην χώρα περιλαμβάνουν φτωχές και ευάλωτες γυναίκες, έφηβες και εφήβους, καθώς και εκτοπισμένους και επαναπατριζόμενους πληθυσμούς. Το έργο της CARE στη ΛΔΚ επικεντρώνεται στην ανθρωπιστική βοήθεια, την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών, την αναπαραγωγική υγεία, την ασφάλεια τροφίμων και διατροφής, την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και το δικαίωμα σε μια ζωή απαλλαγμένη από τη βία. Σύμφωνα με έκθεση  του USDOS για το έτος 2022 αναφέρονται τα εξής: Ένας αριθμός διεθνών οργανισμών, διεθνών και τοπικών ΜΚΟ βρίσκονται στην ΛΔΚ παρέχοντας ανθρωπιστικές υπηρεσίες και προσφέροντας υποστήριξη στους επιζώντες της σεξουαλικής και της έμφυλης βίας, καθώς και της σεξουαλικής βίας που σχετίζεται με συγκρούσεις»^[44].

 

61. Από τις ανωτέρω πληροφορίες προκύπτει ότι οι μη έγγαμες γυναίκες στη ΛΔΚ ενδέχεται να αντιμετωπίζουν διακρίσεις και δυσμενή μεταχείριση. Εντούτοις, κατόπιν εξατομικευμένης αξιολόγησης και λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η Αιτήτρια διατηρεί υποστηρικτικό οικογενειακό δίκτυο στη χώρα καταγωγής της, περιλαμβανομένων ανδρών συγγενών από την πατρική της γραμμή. Επιπλέον, παρέμεινε σημαντικό χρονικό διάστημα στην Kinshasa, σε οικείο για την ίδια περιβάλλον, χωρίς να τεκμηριώνεται οποιοδήποτε περιστατικό απειλής ή δίωξης εις βάρος της, λαμβανομένης υπόψη και της απόρριψης του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού της. Η Αιτήτρια είναι υγιής, μορφωμένη και διαθέτει επαγγελματική εμπειρία, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας καταγωγής της. Υπό τα δεδομένα αυτά, δεν στοιχειοθετείται εύλογος κίνδυνος για την Αιτήτρια σε περίπτωση επιστροφής της στον τόπο συνήθους διαμονής της, ένεκα του προφίλ της.

 

64.          Ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής,  βάσει της ιστοσελίδας Rule of Law in Armed Conflict (RULAC), πρωτοβουλίας της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα^[45], η ΛΔΚ είναι αναμεμειγμένη σε αρκετές μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις οι οποίες λαμβάνουν χώρα στο έδαφός της κατά μη κρατικών ένοπλων ομάδων^[46], μεταξύ των οποίων οι ADF (Allied Democratic Forces), Mai- Mai Yakutumba, FDLR (Forces démocratiques de libération du Rwanda), CODECO (Coopérative de développement économique du Congo) και M23.^[47] Η ADF και η Μ23 παρουσιάζονται ως οι πλέον ενεργές οργανώσεις.^[48] Ειρηνευτική αποστολή των Ηνωμένων Εθνών (UN Organization Stabilization Mission in the Democratic Republic of the Congo- MONUSCO) υποστηρίζει τις ένοπλες δυνάμεις της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό, ενώ η Ρουάντα έχει επέμβει στη χώρα προς υποστήριξη της ομάδας M23.^[49] Με το ψήφισμά του 2717/2023, το Συμβούλιο Ασφαλείας αποφάσισε την επέκταση μέχρι τις 20/12/2024 της εντολής της MONUSCO.^[50] Ειδικά στην Kinshasa, οι ανωτέρω οργανώσεις δεν παρουσιάζονται δρώσες.^[51]

 

65.          Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, στη διάρκεια ενός έτους και συγκεκριμένα μεταξύ από 06/07/2024 έως και 04/07/2025, 27 περιστατικά ασφαλείας έλαβαν χώρα στην Kinshasa, τα οποία επέφεραν 235 απώλειες. 3 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες (13 απώλειες), 10 ως εξεγέρσεις (203 απώλειες), 12 ως βία κατά αμάχων (19 απώλειες) και 2 ως διαμαρτυρίες (καμία απώλεια).^[52] Σημειώνεται ότι η συντριπτική πλειοψηφία των συγκεκριμένων περιστατικών ασφαλείας και των συνεπακόλουθων απωλειών, έλαβε χώρα στις 02/09/2024 όταν κρατούμενοι της φυλακής Makala στην Κινσάσα εξεγέρθηκαν και επιχείρησαν μαζική απόδραση. Προκλήθηκαν τουλάχιστον 130 θάνατοι, τόσο από την άτακτη φυγή και τα ποδοπατήματα, όσο και από πυροβολισμούς των αρχών που προσπάθησαν να σταματήσουν την απόδραση κρατουμένων. ^[53]

 

66.          Με βάση τα ανωτέρω, δεν διαπιστώνεται οποιοσδήποτε κίνδυνος ένεκα ένοπλης σύρραξης ή απορρέων από την κατάσταση ασφαλείας στο τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής της Αιτήτριας.

 

67.          Δεδομένης την ανωτέρω ανάλυσης κινδύνου και του αβασίμου του εκπεφρασμένου φόβου της Αιτήτριας, το Δικαστήριο καταλήγει ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή της στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν προβλήθηκε ισχυρισμός και κατ΄ επέκταση δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

68.          Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή της στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς η Αιτήτρια δεν επικαλείται κατά βάσιμο τρόπο, αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς της, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη. 

 

69.          Ειδικότερα, στην προκειμένη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν τεκμηρίωσε, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)] δεν προκύπτει ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].

 

70.          Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο προσφεύγων, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή (βλ. άρθρο 19(2)(γ) απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43).

 

71.          Σημειώνεται συναφώς ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».

 

72.          Ως προς τον όρο διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη, το ΔΕΕ, διευκρίνισε ότι της έννοιας της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως, η σημασία και το περιεχόμενο των όρων αυτών πρέπει να καθορίζονται, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το σύνηθες νόημά τους στην καθημερινή γλώσσα, λαμβανομένου υπόψη του πλαισίου εντός του οποίου αυτοί χρησιμοποιούνται και των σκοπών που επιδιώκει η ρύθμιση στην οποία εντάσσονται (αποφάσεις της 22ας Δεκεμβρίου 2008, C-549/07, Wallentin-Hermann, Συλλογή 2008, σ. I-11061, σκέψη 17, και της 22ας Νοεμβρίου 2012, C-119/12, Probst, σκέψη 20). Υπό το σύνηθες νόημά της στην καθημερινή γλώσσα, η έννοια της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως αφορά κατάσταση στην οποία οι τακτικές δυνάμεις ενός κράτους συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή στην οποία δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους. (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψεις 27 και 28).

 

73.          Ακολούθως ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε ότι λαμβάνονται υπόψη «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (Βλ. C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).

 

74.          Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

75.          Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».

 

76.          Ενόψει των ανωτέρω ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών, ιδίως δε του χαμηλού βαθμού απομακρυσμένης βίας, η οποία είναι εκ φύσεως δυνατό να επιφέρει απώλειες αμάχων, καθώς και του σχετικά χαμηλού αριθμού μαχών και περιστατικών βίας κατά αμάχων, σε σχέση και με το συνολικό πληθυσμό της περιοχής, δεν είναι δυνατό η επικρατούσα κατάσταση στον τόπο συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, ήτοι την πόλη της Kinshasa, να χαρακτηριστεί ως αδιάκριτη βία λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε η Αιτήτρια μόνο λόγω της παρουσίας της εκεί να έρχεται αντιμέτωπη με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης εντός του πλαισίου του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Tην ίδια στιγμή δεν προκύπτει οποιοσδήποτε παράγοντας επίτασης του κινδύνου στο πρόσωπο της Αιτήτριας (ΔΕΕ, C-285/12, Diakité, ημερ. 30/01/2014, σκ. 27-28). Ενόψει της έλλειψης της ουσιώδους αυτής προϋπόθεσης εφαρμογής του άρθρου 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου, δεν παρίσταται δυνατή η υπαγωγή της Αιτήτριας στο αντίστοιχο καθεστώς.

 

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €1000 έξοδα εναντίον της Αιτήτριας και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.

 

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.