
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 2196/24
14 Αυγούστου, 2025
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Μ. Ν. Τ.
Αιτήτριας,
και
Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
Α. Λαζάρου (κα), Δικηγόρος για την Αιτήτρια
Ι. Χαραλάμπους (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Η Αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερούμενη κάθε έννομου αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση, ημερομηνίας 29.2.2024, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα της τελευταίας για διεθνή προστασία, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2022 (στο εξής: ο Περί Προσφύγων Νόμος).
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Η Αιτήτρια κατάγεται από τη Δημοκρατία του Καμερούν (στο εξής: το Καμερούν). Εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία από τις μη ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές και περί τις 31.3.2022, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 13.2.2024, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη της Αιτήτριας από λειτουργό, ο οποίος στις 27.2.2024 υπέβαλε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου της Αιτήτριας και επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 29.2.2024. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση επί της αιτήσεώς της για διεθνή προστασία, η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια στις 3.6.2024, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Η Αιτήτρια με τη γραπτή της αγόρευση προβάλλει ως λόγους προσφυγής την έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, ενώ περαιτέρω υποστηρίζει ότι η προσβαλλόμενη πράξη ελήφθη από αναρμόδιο πρόσωπο. Ιδίως ως προς τον ισχυρισμό περί αναρμοδιότητας, υποστηρίζει ότι ο λειτουργός που συνέταξε την Έκθεση/Εισήγηση, δεν είναι λειτουργός ορισμένου χρόνου, ως προνοεί η εξουσιοδότηση που επισυνάπτεται στην ένσταση των καθ’ ων η αίτηση. Κατά την ακροαματική διαδικασία, η συνήγορος της Αιτήτριας επεσήμανε ότι οι Καθ’ ων η αίτηση δεν προχώρησαν σε αξιολόγηση σε σχέση με το ανήλικο τέκνο της Αιτήτριας.
3. Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση υπεραμύνονται της επίδικης πράξης. Προωθούν ότι η επίδικη απόφαση είναι δεόντως αιτιολογημένη κατά τρόπο που να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος, ενώ επίσης συνιστά προϊόν δέουσας έρευνας, ότι δεν εμφιλοχώρησε οποιαδήποτε πλάνη περί τα πράγματα. Επιπλέον, επισημαίνουν ότι ο λειτουργός, ο οποίος υπέβαλε την εισήγηση προς τον Προϊστάμενο αναφορικά με την αίτηση της Αιτήτριας είναι όντως λειτουργός ορισμένου χρόνου.
Το νομικό πλαίσιο
4. Η Σύμβαση περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954 [Recueil des traités des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967 (στο εξής: Σύμβαση της Γενεύης), ορίζει, στο άρθρο 1, τμήμα Α, σημείο 2, πρώτο εδάφιο, ότι ο όρος «πρόσφυγας» εφαρμόζεται επί παντός προσώπου το οποίο, «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων, ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύη της προστασίας της χώρας ταύτης».
5. Ο Κανονισμός 2 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ’ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
6. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (στο εξής: o περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
7. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
8. Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:
«Υποχρεώσεις Αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών
16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο Αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).
(2) Ιδίως, ο Αιτητής οφείλει-
(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του Αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο Αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙ [...]».
9. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
10. Εκ προοιμίου, επισημαίνω ότι η περίμετρος των ζητημάτων που έχει δικαιοδοσία να εξετάσει το παρόν Δικαστήριο καθορίζονται και σε αυτή την περίπτωση καταρχήν από τα δικόγραφα των διαδίκων. Η αναγκαιότητα έγερσης των λόγων ακύρωσης με ευκρίνεια και λεπτομέρεια είναι θεμελιώδους σημασίας διαφορετικά το Δικαστήριο δεν νομιμοποιείται να τα εξετάσει αυτεπαγγέλτως, έστω και εάν έχουν εγερθεί με την αγόρευση [Βλ. Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 Α.Α.Δ. 598, Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533 και Χατζηχάννας ν. Δημοκρατίας (Αρ. 2) (2009) 3 Α.Α.Δ. 655]. Εξαίρεση αποτελούν καταρχήν οι λόγοι ακύρωσης που άπτονται ζητημάτων δημοσίας τάξεως, τα οποία δύναται το Δικαστήριο να εξετάσει και αυτεπαγγέλτως κάτω και πάλι από συγκεκριμένες προϋποθέσεις [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260 και «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 247»].
11. Εν προκειμένω, θα προχωρήσω στην εξέταση του ισχυρισμού περί αναρμοδιότητας του λειτουργού που προσυπογράφει την έκθεση εισήγηση, η οποία αποτέλεσε την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης, κατά πόσο αποτελεί λειτουργό ορισμένου χρόνου. Ο κ. Α.Α, ο φορέας του διοικητικού οργάνου κατά τον ουσιώδη χρόνο έκδοσης της επίδικης απόφασης στις 29.2.2024, ήταν ήδη εξουσιοδοτημένος προς τούτο με εξουσιοδότηση ημερομηνίας 9.6.2022 (βλ. ερ. 31 του δ.φ.), σχετικά με αποφάσεις επί εκθέσεων/εισηγήσεων που υποβάλλονται από λειτουργούς ορισμένου χρόνου. Η κα Λ.Κ, υπογράφουσα την έκθεση εισήγηση εν προκειμένω, με τον κωδικό CAS 92, όπως προκύπτει από το φύλλο καταχωρήσεων του διοικητικού φακέλου, υπέβαλε την έκθεση εισήγηση, για έγκριση στον αρμόδιο λειτουργό κ. Α.Α. Η κα Λ.Κ είναι λειτουργός ορισμένου χρόνου, σύμφωνα με την επιστολή ημερομηνίας 11.9.24 από την Υπηρεσία Ασύλου, η οποία βρίσκεται κατατεθειμένη στο γενικό φάκελο αρ. 05.06.004, με επισυνημμένο επί αυτής κατάλογο των λειτουργών ορισμένου χρόνου που υπηρετούν στην Υπηρεσία Ασύλου όπου καταγράφεται ότι ο κωδικός «CAS 92» αντιστοιχεί στην κα. Λ.Κ.. Υπό το φως των ανωτέρω, ο ισχυρισμός περί αναρμοδιότητας απορρίπτεται ως αβάσιμος.
12. Επισημαίνεται εξάλλου ως προς τους λοιπούς λόγους προσφυγής, ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά εξετάζει την ουσιαστική της ορθότητα της de novo και ex nunc (Βλ. Aπόφαση του ΔΕΕ της 3ης Απριλίου 2025, C‑283/24 [Barouk], B. F. κατά Κυπριακής Δημοκρατίας, ECLI:EU:C:2025:236, απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 29 Ιουλίου 2019, Torubarov, C-556/17, EU:C:2019:626, σκέψεις 50 έως 53 (σύμφωνα με την οποία το δικαστήριο πραγματοποιεί «πλήρη και ex nunc εξέταση τόσο των πραγματικών όσο και των νομικών ζητημάτων, ιδίως, κατά περίπτωση, εξέταση των αναγκών διεθνούς προστασίας) Έφεση κατά Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Aρ. 107/2023, Δημοκρατία ν. Q.B.T., απόφαση ημερ. 11.2.2025, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 17/2021 Janelidze ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 21.9.2021· Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 35/2023 Lubangamu ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.12.2024). Ο εκάστοτε αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή της στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η πιο πάνω ανάλυση λόγω της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, πλάνη, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης. Εν προκειμένω, η Αιτήτρια εκπροσωπούμενη και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς του και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552]. Ως αλυσιτελής χαρακτηρίζεται ο λόγος προσφυγής, ο οποίος ακόμα και αν γίνει δεκτός δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. Αθ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].
13. Συναφές εν προκειμένω είναι και το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του Αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του του αιτούντος άσυλο να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για κάποιον από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010). Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας του αιτούντος άσυλο να τεκμηριώσει με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή του, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον Αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του (Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C‑277/11, M. M., ECLI: EU:C:2012:744, σκέψεις 63 έως 68).
14. Παρατηρείται συναφώς ότι, κατά την καταγραφή της αίτησής της για διεθνή προστασία, η Αιτήτρια δήλωσε ότι κατάγεται από τη Βορειοδυτική Περιφέρεια του Καμερούν και ότι, μετά τον θάνατο του πατέρα της, η ζωή της κατέστη δυσχερής, δοθέντος ότι η οικογένεια ήταν επταμελής και η μητέρα της μόνη, προσπαθώντας να ανταπεξέλθει κατά τη διάρκεια της κρίσης στη χώρα. Ανέφερε ότι διατηρούσαν μικρό κατάστημα, το οποίο κάηκε, ενώ οι θείοι της έλαβαν όλη την περιουσία τους. Ένας εκ των θείων της ανέλαβε την ανατροφή της και διέμεινε μαζί του, πλην όμως μεριμνούσε μόνο για τα τέκνα του. Περαιτέρω, δήλωσε ότι φιλικό πρόσωπο του εν λόγω θείου επιδίωξε να την παντρευτεί· εκείνη αρνήθηκε και, προς εξαναγκασμό της σε αποδοχή, ο θείος της την κακομεταχειριζόταν.
15. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, η Αιτήτρια, ως προς τα προσωπικά της στοιχεία, δήλωσε ότι γεννήθηκε και διέμενε στην πόλη Tiko της επαρχίας Fako. Προσέθεσε ότι την περίοδο 2012–2015 διέμενε στη Bamenda, την περίοδο 2016–2021 στη Buea, ενώ κατά τους τελευταίους τέσσερις μήνες πριν από την αναχώρησή της από τη χώρα εγκαταστάθηκε στη Douala, φιλοξενούμενη από πάστορα, προκειμένου να ετοιμαστούν τα έγγραφά της. Δήλωσε απόφοιτη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ότι φοίτησε επί 2,5 έτη σε πανεπιστήμιο, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές της λόγω της κρίσης στη χώρα καταγωγής. Ως προς την επαγγελματική της πείρα, ανέφερε απασχόληση ως μαγείρισσα και ως υπάλληλος σε επιχείρηση. Αναφορικά με την οικογένειά της, δήλωσε ότι ο πατέρας της απεβίωσε το 2014, η μητέρα της διαμένει στη Matouke και ότι έχει πέντε αδέλφια. Τέλος, ανέφερε ότι διατηρεί επικοινωνία με την οικογένειά της.
16. Ερωτηθείσα για ποιους λόγους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια κατά την ελεύθερή της αφήγηση, ανέφερε πως μετά το θάνατο του πατέρα της μετακόμισε στην οικία του θείου της στη πόλη Tiko, διότι η μητέρα της δεν μπορούσε να τους στηρίξει οικονομικά. Δήλωσε ότι φρόντιζε τα τέκνα του θείου της και αυτός βοηθούσε με τα δίδακτρα του σχολείου. Η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι έφυγε από τον θείο της διότι την πίεζε να παντρευτεί ένα φίλο του, εγκαταστάθηκε στη Buea σε ένα άλλο θείο της και αργότερα στην οικία ενός φίλου της, ωστόσο δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει οικονομικά λόγω του πολέμου και με τη βοήθεια ενός πάστορα εγκαταστάθηκε στη Douala. Η Αιτήτρια επιβεβαίωσε ότι αποχώρησε από τη χώρα καταγωγής της λόγω της πίεσης που δεχόταν από τον θείο της να παντρευτεί και λόγω οικονομικών δυσκολιών.
17. Στη συνέχεια, υπεβλήθησαν διευκρινιστικές ερωτήσεις αναφορικά με το ανήλικο τέκνο της. Η Αιτήτρια δήλωσε ότι ο πατέρας του είναι υπήκοος Καμερούν, επίσης αιτών διεθνή προστασία, του οποίου η αίτηση απορρίφθηκε· διαμένουν από κοινού και εκείνος εργάζεται. Ως προς τις συνθήκες διαβίωσης με τον θείο της, ανέφερε ότι ήταν γενικώς καλές, με περιπτώσεις κατά τις οποίες εκείνος θύμωνε επιχειρώντας να πειθαρχήσει τα τέκνα του. Σε ερώτηση για την αντίδρασή του κατόπιν της άρνησής της να παντρευτεί φίλο του, δήλωσε ότι διέκοψε την καταβολή των διδάκτρων της. Ανεχώρησε από την οικία του το 2018 (ενώ η αναχώρηση από τη χώρα έλαβε χώρα το 2022) και, έκτοτε, δεν υπήρξε επικοινωνία ούτε έλαβε χώρα οτιδήποτε περαιτέρω, πέραν υβριστικών σχολίων. Αναφορικά με τη διαμονή στην οικία άλλου θείου της, ανέφερε ότι ήταν ικανοποιητική—επρόκειτο για ηλικιωμένο συνταξιούχο—πλην όμως η ίδια αδυνατούσε να αυτοσυντηρηθεί οικονομικώς· κατά το διάστημα αυτό δεν σημειώθηκε οποιοδήποτε περιστατικό σε βάρος της.
18. Ερωτηθείσα περί των συνεπειών ενδεχόμενης επιστροφής στη χώρα καταγωγής, ανέφερε ότι επικρατεί ανασφάλεια λόγω του πολέμου, ότι δεν θα δύναται να εργασθεί και ότι, εφόσον δεν βρίσκεται σε καλή οικονομική κατάσταση, θα είναι δυσχερής και η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο της. Ως προς το τέκνο, δήλωσε ότι δεν θα μπορεί να φοιτήσει σε σχολείο λόγω του πολέμου και ότι δεν υφίσταται επαρκής ιατρική υποστήριξη για τα παιδιά. Σε ερώτηση αν θα μπορούσε να εγκατασταθεί σε άλλη περιοχή μαζί με τον πατέρα του τέκνου, απάντησε ότι η χώρα δεν είναι γενικώς ασφαλής. Τέλος, δήλωσε ότι οι αρχές της χώρας καταγωγής θα της επιτρέψουν την είσοδο σε περίπτωση επιστροφής της.
19. Αξιολογώντας τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας, οι Καθ’ ων η αίτηση διέκριναν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς: (i) αναφορικά με την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά στοιχεία/προφίλ της Αιτήτριας και (ii) αναφορικά με τον ισχυριζόμενο φόβο που ένιωθε λόγω του θείου της προκειμένου να παντρευτεί, καθώς και λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετώπιζε. Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθόσον οι πληροφορίες που παρείχε η Αιτήτρια κρίθηκαν συνεκτικές και αξιολογήθηκαν σε συνάρτηση με το διαβατήριό της, το οποίο προσκομίστηκε στη διοίκηση.
20. Αντιθέτως, ο δεύτερος ισχυρισμός απορρίφθηκε, καθόσον κρίθηκε ότι η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να παράσχει επαρκείς και ικανοποιητικές πληροφορίες επί του πυρήνα του αιτήματός της. Ειδικότερα, καταγράφεται ότι η ίδια δήλωσε πως οι συνθήκες διαβίωσης με τον θείο της ήταν καλές και ότι, κατόπιν της άρνησής της να παντρευτεί φίλο του, εκείνος απλώς διέκοψε την οικονομική στήριξη των σπουδών της, με συνέπεια η Αιτήτρια να αποχωρήσει από την οικία του το 2018. Περαιτέρω, δήλωσε ότι έκτοτε δεν υπήρξε επικοινωνία μαζί του. Σημειώθηκε, άλλωστε, ότι η Αιτήτρια δεν κατόρθωσε να στοιχειοθετήσει τον επικαλούμενο φόβο έναντι του θείου της. Ως προς το δεύτερο σκέλος του ισχυρισμού της, ανέφερε ότι διέμενε με άλλον θείο της, ο οποίος ήταν πολύ καλός, δεν έλαβε χώρα οτιδήποτε σε βάρος της και απεχώρησε διότι δεν μπορούσε να τη στηρίξει οικονομικά· στοιχείο το οποίο έγινε δεκτό. Ενόψει τούτων, δεν τεκμηριώνεται κίνδυνος που να υπερβαίνει το επίπεδο οικονομικής δυσχέρειας.
21. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, επισημάνθηκε ότι τα αναφερόμενα από την Αιτήτρια αποτελούν το μοναδικό αποδεικτικό μέσο υποστήριξής του και δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι για περαιτέρω ανάλυση μέσω εξωτερικών πηγών πληροφόρησης. Ενόψει της μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας της, ο συναφής ισχυρισμός δεν έγινε αποδεκτός.
22. Βάσει του μόνου αποδεκτού ισχυρισμού, ήτοι της ταυτότητας, της χώρας καταγωγής και των προσωπικών στοιχείων της Αιτήτριας, και λαμβανομένων υπόψη των πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής της, κρίθηκε ότι η Αιτήτρια καταρχήν διατρέχει κίνδυνο σε περίπτωση επιστροφής στο χωριό Matouke της Νοτιοδυτικής Περιφέρειας του Καμερούν, ως απόρροια της κατάστασης ανασφάλειας που επικρατεί στη συγκεκριμένη περιοχή.
23. Προχωρώντας στην νομική ανάλυση, οι Καθ' ων η αίτηση διαπιστώνουν ότι δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης της Αιτήτριας δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης λόγω αδιάκριτης βίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, καθώς παρά την ύπαρξη αδιάκριτης βίας στην περιοχή η ένταση αυτής σε συνάρτηση με τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν υφίσταται προσωπική απειλή για την Αιτήτρια. Περαιτέρω, προχώρησε σε έλεγχο και της κατάστασης ασφαλείας στη Douala, ως επιλογή μετεγκατάστασης, καθότι η Αιτήτρια διέμενε στη γαλλόφωνη περιοχή για περίοδο 4 μηνών, καταλήγοντας κρίθηκε ότι αυτή δεν θα αντιμετωπίσει κίνδυνο για τη ζωή της ή τη σωματική της ακεραιότητα, εξαιτίας αδιάκριτης βίας.
24. Στο πλαίσιο της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, η Αιτήτρια καταχώρισε τα εξής αποδεικτικά έγγραφα: 1. Πιστοποιητικό γέννησης της θυγατέρας της, γεννηθείσας το Νοέμβριου του 2022 (Τεκμ.2), 2. Αντίγραφο ενοικιαστηρίου εγγράφου (Τεκμ. 3), 3. Δέσμη φωτογραφιών, οι οποίες κατά την Αιτήτρια, απεικονίζουν την τελετή του γάμου της με τον σύζυγο της (Τεκμ. 4) και 4. Αντίγραφο ιατρικής βεβαίωσης της Αιτήτριας ότι κυοφορεί και αναμένει τοκετό περί τις 2.9.2025 (Τεκμ.5).
25. Κατά την ακροαματική διαδικασία στις 6.2.2025, υποβλήθηκαν ερωτήματα από το παρόν Δικαστήριο προς την Αιτήτρια. Η Αιτήτρια δήλωσε ότι παντρεύτηκε με τον πατέρα της ανήλικης θυγατέρας τους και διαμένουν μαζί στην επαρχία Πάφου. Ισχυρίστηκε ότι ο σύζυγος της είχε υποβάλει αίτηση ασύλου και η αίτηση του απορρίφθηκε από το Δικαστήριο. Ερωτηθείσα εάν θα μπορούσε να εγκατασταθεί μαζί με την οικογένεια της στη Douala, απάντησε αρνητικά καθότι ο πάστορας με τον οποίο διέμενε εκεί, έχει εγκατασταθεί στο Καναδά. Κληθείσα να περιγράψει τη ζωή της στη Douala, ανέφερε ότι δεν ομιλεί τη γαλλική γλώσσα, διέμενε με την οικογένεια του πάστορα, πήγαινε μόνο στη εκκλησία και επέστρεφε στην οικία τους, χωρίς να έχει την ευκαιρία να γνωρίσει κόσμο. Η Αιτήτρια ανέφερε ότι η μητέρα της και τα αδέλφια της διαμένουν σε μια μικρή περιοχή Matouke, της πόλης Tiko, όπου υπάρχει πόλεμος και δεν υπάρχουν σχολεία. Ως προς τον πατέρα της ανήλικης, δήλωσε ότι παρέχει οικονομικά βοήθεια, είναι καλός πατέρας και ερωτηθείσα εάν θα τους βοηθούσε οικονομικά σε περίπτωση που επέστρεφαν στη χώρα καταγωγής τους, απάντησε θετικά.
26. Κατά την ακροαματική διαδικασία της 10.3.2025, η Αιτήτρια δήλωσε ότι τελεί σε κύηση, ότι διαμένει με τον σύζυγό της και ότι επί της προσφυγής του τελευταίου, υπ’ αριθ. 694/24, εκδόθηκε απόφαση την 19.11.2024. Επανέλαβε ότι διέμεινε στη Buea κατά το διάστημα 2016–2021 και στη Douala επί τετράμηνο, όπου φιλοξενούνταν από πάστορα για την προετοιμασία των εγγράφων της. Ισχυρίστηκε ότι στη Buea διέμενε με θείο της ονόματι Joseph, διότι η σύγκρουση είχε ενταθεί, δεν διέθετε πλέον τα οικονομικά μέσα για μίσθωση κατοικίας και αποφάσισε να διαμείνει μαζί του. Ερωτηθείσα για τον λόγο αποχώρησης από την πατρική οικία, δήλωσε ότι ο ανωτέρω θείος την βίασε τρεις φορές το 2019, στο χωριό Matouke. Ανέφερε ότι δεν προέβη σε καταγγελία στην αστυνομία, ότι η μητέρα της γνώριζε τα περιστατικά, πλην όμως ο θείος την απειλούσε για ζητήματα περιουσίας. Προσέθεσε ότι έκτοτε δεν τον έχει συναντήσει και, κατά τη διαμονή της στη Buea, δεν είχε επαφή μαζί του. Σε ερώτηση αν θα μπορούσε, μαζί με τον σύζυγο και τα τέκνα της, να εγκατασταθεί στη Douala, απάντησε αρνητικά, επικαλούμενη ότι δεν ομιλεί τη γαλλική γλώσσα. Κατόπιν επισημάνσεως του Δικαστηρίου ότι, κατά τη συνέντευξη ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, είχε αναφερθεί σε απόπειρα καταναγκαστικού γάμου αλλά παρέλειψε να μνημονεύσει την καταγγελλόμενη κακοποίηση, η Αιτήτρια εξήγησε ότι δεν αντιλήφθηκε ποια γεγονότα όφειλε να αναφέρει.
27. Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, αρχικά συντάσσομαι με το εύρημα των Καθ' ων η αίτηση περί αξιοπιστίας του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού. Ωστόσο, κρίνεται ότι θα έπρεπε να συμπεριληφθεί σε αυτόν και η περιοχή συνήθους διαμονής της Αιτήτριας. Εξετάζοντας διεξοδικά τη συνέντευξη της Αιτήτριας αλλά και από τις σχετικές δηλώσεις της κατά τις ακροαματικές διαδικασίες ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, διαπιστώνεται ότι δήλωσε με συνέπεια ότι διέμενε στην πόλη Buea, για περίοδο 4 ετών (βλ. ερ. 21-χ2 του δ.φ.), ενώ ως τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής της ευλόγως θα μπορούσε να θεωρηθεί και η Douala, όπου παρέμεινε για περίοδο 4 μηνών πριν εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της (βλ.ερ. 20-χ1 του δ.φ.), καθώς φιλοξενούνταν εκεί από ένα πάστορα καθώς δεν μπορούσε πλέον να φιλοξενηθεί από το θείο της στην Buea.
28. Ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό της Αιτήτριας, παρατηρείται ότι υπό τον «ισχυρισμό-ομπρέλα» σωρεύονται περισσότερα επιμέρους πραγματικά περιστατικά, τα οποία, για σκοπούς ορθής αξιολόγησης τυχόν μελλοντοστραφούς κινδύνου, οφείλουν να εξεταστούν χωριστά.[1] Ειδικότερα, τα οικονομικής φύσεως κίνητρα εγκατάλειψης της χώρας πρέπει να απομονωθούν από τον ισχυρισμό περί φερόμενων πιέσεων από τον θείο της, ενώ διέμενε στο Tiko, να τελέσει γάμο με πρόσωπο της επιλογής του. Επισημαίνεται, συναφώς, ότι οι Καθ’ ων η αίτηση, λανθασμένα, συμπλέκουν στον τίτλο και στην ανάλυση του αντίστοιχου ισχυρισμού τον «φόβο δίωξης» με την αξιολόγηση των συνθηκών που τον προκαλούν, ενώ ο πρώτος διερευνάται στο στάδιο της αξιολόγησης κινδύνου και ερμηνεύεται κατά τη νομική ανάλυση. Οι δε ουσιώδεις ισχυρισμοί, των οποίων αξιολογείται η αξιοπιστία, αφορούν κυρίως παρελθόντα περιστατικά και, ενίοτε, παρούσες καταστάσεις/συνθήκες.
29. Περαιτέρω, σημειώνεται ότι ο ισχυρισμός περί βιασμού θα μπορούσε κατ’ αρχήν να αποτελέσει διακριτό ισχυρισμό. Εν προκειμένω, όμως, αξιολογούμενος ως προς την αξιοπιστία της Αιτήτριας, ενόψει της γενικότητας με την οποία προβάλλεται, της όψιμης προβολής του και του εναλλασσόμενου αφηγήματος της Αιτήτριας, δεν δύναται να γίνει δεκτός και, αντιθέτως, διαβρώνει την εσωτερική της αξιοπιστία ως προς τον πυρήνα της αίτησής της περί καταναγκαστικού γάμου· ως εκ τούτου συνεκτιμάται εντός της αξιολόγησης του τελευταίου. Τέλος, ισχύει και εδώ η παρατήρηση ότι, λόγω της φύσεως του ισχυρισμού, δεν αναμένονται εξωτερικές πηγές που να τον στηρίζουν.
30. Αναφορικά με τον δεύτερο ισχυρισμό, όπως διαμορφώθηκε ανωτέρω, σημειώνονται τα εξής: Συντάσσομαι με τα ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση ως προς τις συνθήκες διαβίωσης της Αιτήτριας με τον θείο της και την αντίδρασή του κατόπιν της άρνησής της να παντρευτεί φιλικό του πρόσωπο. Όπως καταγράφεται στην έκθεση-εισήγηση, η Αιτήτρια δεν κατόρθωσε να τεκμηριώσει τον λόγο εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής της. Από τις δηλώσεις της προκύπτει ότι, μετά τον θάνατο του πατέρα της (2014), διέμενε με τον θείο της, δήλωσε ότι οι συνθήκες διαβίωσης ήταν καλές και ότι, μετά την άρνησή της να τελέσει τον προτεινόμενο γάμο, ουδέν περιστατικό έλαβε χώρα· από το 2018 δεν είχε οποιαδήποτε επικοινωνία μαζί του. Αντιθέτως, εγκαταστάθηκε στην οικία έτερου θείου της, άνευ οποιουδήποτε συμβάντος σε βάρος της. Από το αφήγημά της δεν προκύπτει με σαφήνεια στοιχείο εξαναγκασμού. Και μολονότι το ακόλουθο σχόλιο άπτεται και της μεταγενέστερης αξιολόγησης κινδύνου, το γεγονός ότι, μετά την άρνησή της, δεν σημειώθηκε συγκεκριμένη αντίδραση, αλλά η ίδια απλώς αποχώρησε από την οικία και, επί τέσσερα έτη, ουδεμία επαφή ή όχληση από τον θείο της έλαβε χώρα, καταδεικνύει όχι μόνο απουσία κινδύνου, αλλά και σοβαρή ένδειξη έλλειψης του στοιχείου του εξαναγκασμού, καθιστώντας τους συναφείς ισχυρισμούς μη ευλογοφανείς.
31. Περαιτέρω, για πρώτη φορά ενώπιον του Δικαστηρίου προεβλήθη ο ισχυρισμός ότι υπήρξε θύμα βιασμού από τον ίδιο θείο. Ο ισχυρισμός αυτός αντίκειται στις προγενέστερες δηλώσεις περί «καλών» συνθηκών συμβίωσης και προβάλλεται καινοφανώς, άνευ περαιτέρω στοιχείων/πληροφοριών και άνευ επαρκούς εξήγησης του οψιγενούς της προβολής του. Λαμβανομένου υπόψη του μορφωτικού επιπέδου της Αιτήτριας και ελλείψει ενδείξεων προβλήματος υγείας ικανού να επηρεάσει τη δυνατότητα έκφρασής της, οι δηλώσεις της στερούνται των αναγκαίων βιωματικών λεπτομερειών και αξιολογούνται ως αόριστες, ασυνεκτικές, στερούμενες ευλογοφάνειας και επιφανειακές.
32. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία των δηλώσεών της, σημειώνεται ότι το αφήγημα της Αιτήτριας αποτελεί προσωπικό βίωμα, το οποίο δεν μπορεί καθ’ αυτό εύλογα να επιβεβαιωθεί από εξωτερικές πηγές. Ως εκ τούτου, ο υπό εξέταση ισχυρισμός κρίνεται ως εσωτερικά μη αξιόπιστος στο σύνολό του.
33. Ως προς τον τρίτο σχηματισθέντα ισχυρισμό, ότι εγκατέλειψε λόγω των οικονομικών δυσκολιών σε συνάρτηση και με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στη χώρα της δεν μπορεί παρά να γίνει δεκτός. Ο εν λόγω ισχυρισμός αφορά στα εσωτερικά κίνητρα της Αιτήτριας ενώ αποτελεί διακριτό γεγονός εάν δικαιολογεί την υπαγωγή της σε καθεστώς διεθνούς προστασίας ή εάν απορρέει όντως κίνδυνος για αυτήν από την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα καταγωγής της δεδομένο που εξετάζεται κατωτέρω κατά την αξιολόγηση κινδύνου του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού.
34. Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που τυχόν διατρέχει η Αιτήτρια σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της επισημαίνονται τα εξής. Είχε γίνει αποδεκτό από τους Καθ' ων η αίτηση ότι η Αιτήτρια είναι μητέρα μιας ανήλικης θυγατέρας, όπου κατά τις αναφορές της είναι πλέον έγγαμη με τον πατέρα του τέκνου της. Πιστοποιητικό γέννησης του ανηλίκου δεν εντοπίζεται στο διοικητικό φάκελο, ωστόσο προσκομίστηκε κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου. Στο ερυθρό 11 του διοικητικού φακέλου εντοπίζεται βεβαίωση υποβολής της αίτησής της θυγατέρας της για διεθνή προστασία, με το φάκελό της να φαίνεται εξωτερικώς να συνδέεται με αυτόν της μητέρας της και Αιτήτριας στην παρούσα προσφυγή. Παρά ταύτα, παρατηρείται ότι καίτοι υποβλήθηκαν ερωτήματα προς την Αιτήτρια αναφορικά με το ανήλικο τέκνο της κατά τη διάρκεια της συνέντευξης της, η επίδικη απόφαση δεν φαίνεται να αφορά και στο ανήλικο τέκνο της Αιτήτριας παρά μόνο στην ίδια καθώς ούτε στην έκθεση εισήγηση αλλά ούτε και στην επιστολή κοινοποίησης της απόφασης γίνεται μνεία της ανήλικης ως αιτούσας άσυλο. Κατά την ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου ακροαματική διαδικασία, οι Καθ’ ων η αίτηση επιβεβαίωσαν ότι η αίτησή της ανήλικής θυγατέρας της Αιτήτριας βρίσκεται υπό εξέταση. Περαιτέρω, κρίσιμο είναι το γεγονός ότι ούτε κατά τη αξιολόγηση του κινδύνου που η Αιτήτρια τυχόν διατρέχει στο πλαίσιο της αίτησής της για διεθνή προστασία αλλά ούτε και κατά την έκδοση της απόφασης επιστροφής της γίνεται μνεία και ανάλυση ως προς τον κίνδυνο που η ίδια διατρέχει ως μητέρα ανηλίκου τέκνου ή στο βέλτιστο συμφέρον του ανηλίκου, παρά το γεγονός ότι αναφέρθηκε στις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει με ένα ανήλικο τέκνο κατά την επιστροφή της στη χώρα καταγωγής της (βλ.ερ.18-χ2 του δ.φ.). Υπογραμμίζεται ότι, με βάση το εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας εν προκειμένω επίδικη απόφαση με βάση το διατυπωθέν αιτητικό αποτελεί (βλ. αρχή της διαθέσεως της δίκης), μόνο η απορριπτική απόφαση επί της αιτήσεως της Αιτήτριας για διεθνή προστασία (βλ. την πρόσφατη απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου στην προσφυγή υπ’ αριθμό 1226/2023, J. M. N. Y. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ημερ. 11.8.2025, αναφορικά με την διάκριση της απορριπτικής απόφασης ασύλου και της απόφασης επιστροφή). Ως εκ τούτου, η ύπαρξη του ανηλίκου τέκνου της Αιτήτριας και ότι κυοφορεί δεύτερο τέκνο δύναται εν προκειμένω να εξεταστεί περαιτέρω παρά μόνο ως μέρος του προφίλ της Αιτήτριας κατά την αξιολόγηση κινδύνου που η ίδια διατρέχει. Τονίζεται στο σημείο αυτό, ότι καίτοι το παρόν Δικαστήριο, ένεκα του αντικειμένου της παρούσας διαδικασίας όπως καταγράφεται ανωτέρω, δεν θα εξετάσει περαιτέρω τα ανωτέρω δεδομένα, ήτοι το βέλτιστο συμφέρον των ανηλίκων, την οικογενειακή ενότητα και την κατάσταση της υγείας της Αιτήτριας (η οποία κυοφορεί), εντούτοις όλα αυτά τα δεδομένα οφείλεται να αξιολογηθούν σε περίπτωση που ακολουθήσει η έκδοση απόφασης απέλασης αφορώσα την Αιτήτρια ή/και τα ανήλικα τέκνα της.
35. Λαμβάνεται υπόψη ότι εν προκειμένω, το ανήλικο τέκνο αποτελεί εκ της ηλικίας του, ευάλωτο πρόσωπο (άρθρο 9ΚΓ το περί Προσφύγων Νόμου). Επιπλέον, το βέλτιστο συμφέρον του ανηλίκου αποτελεί αρχή που οφείλει να διαρρέει όλη τη διαδικασία εξέτασης της αίτησής τους από τις διαδικαστικές εγγυήσεις μέχρι και την έκδοση της τελικής απορριπτικής απόφασης επί της αιτήσεώς τους και την τυχόν απόφασης επιστροφής τους.
36. Υπενθυμίζεται ότι στην προοιμιακή σκέψη 18 της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας, προβλέπεται ότι το μείζον συμφέρον του παιδιού θα πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα των κρατών μελών κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, σύμφωνα με τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1989 για τα δικαιώματα του παιδιού. Κατά την αξιολόγηση του μείζονος συμφέροντος του παιδιού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν ιδίως υπόψη τους την αρχή της οικογενειακής ενότητας, την ευημερία και την κοινωνική ανάπτυξη του ανηλίκου, ζητήματα ασφάλειας και προστασίας και τις απόψεις του ανηλίκου ανάλογα με την ηλικία του και την ωριμότητά του. Στο άρθρο 20 της ίδιας οδηγίας αναφέρεται στην παράγραφο 4 αυτού ότι το μείζον συμφέρον του παιδιού αποτελεί πρωταρχικό μέλημα για τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου που αφορούν ανηλίκους.
37. Η ανηλικότητα του τέκνου της Aιτήτριας ως δεδομένο αδιαμφισβήτητο και παραδεκτό, οφείλεται να τύχει ξεχωριστής ανάλυσης και αξιολόγησης ως προς τον τυχόν κίνδυνο που απορρέουν από αυτά σε συνάρτηση με τις συνθήκες που επικρατούν στην χώρα καταγωγής τους. Στο άρθρο 9ΚΕ(2) του περί Προσφύγων Νόμου περιλαμβάνονται κατευθύνσεις ως προς το περιεχόμενο της έννοιας του βέλτιστου συμφέροντος του ανηλίκου. Οι δε αξιολογήσεις σχετικά με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού οφείλουν να λαμβάνονται υπόψιν σε όλες τις αποφάσεις, οι οποίες αφορούν παιδιά αμέσως ή εμμέσως (ΔΕΕ, απόφαση ημερ. 11.3.2021, M. A., C-112/20, σκέψεις 36 έως 38), ήτοι ακόμα και κατά την εξέταση της απόφασης επιστροφής του γονέα του και κατά την αξιολόγηση του προφίλ της μητέρας του κατά την εξέταση της αίτησης της Αιτήτριας για διεθνή προστασία.
38. Με βάση ενώπιον του Δικαστηρίου δεδομένα, κρίνεται ότι η Αιτήτρια διαθέτει οικογενειακό δίκτυο υποστήριξης στη χώρα καταγωγής της (μητέρα, αδέλφια, καθώς και λοιπούς συγγενείς όπως θείες και θείους· βλ. ερ. 20 του διοικητικού φακέλου και δικάσιμο 10.3.2024). Περαιτέρω, γίνεται δεκτό ότι είναι ήδη δεκτό ότι έχει τελέσει παραδοσιακό γάμο με ομοεθνή της, του οποίου η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε τόσο από την Υπηρεσία Ασύλου όσο και σε δεύτερο βαθμό, με την απόφαση του αδελφού Δικαστή κ. Στυλιανού επί της προσφυγής υπ’ αριθ. 694/24, Β.Ε.Ε. ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 19.11.2024. Προς απόδειξη του οικογενειακού δεσμού, η Αιτήτρια, πέραν του πιστοποιητικού γέννησης της ανήλικης θυγατέρας της, προσκόμισε (i) αντίγραφο μισθωτηρίου εγγράφου, ημερομηνίας 4.10.2024 (Τεκμήριο 3 της παρούσας διαδικασίας), και (ii) σχετικό φωτογραφικό υλικό τελετής γάμου, στο οποίο απεικονίζεται η ίδια ως νύφη μετά του προσώπου που τη συνόδευε κατά την ακροαματική διαδικασία (Τεκμήριο 4 της παρούσας διαδικασίας). Δεν υπάρχουν οποιαδήποτε σημεία αμφισβήτησης της γνησιότητας των εν λόγω εγγράφων, τα οποία εκτιμώμενα ελεύθερα επαρκούν προς θεμελίωση του οικογενειακού δεσμού της Αιτήτριας με το σύντροφο και πατέρα της ανήλικης θυγατέρας τους. Με βάση τα ενώπιον του Δικαστηρίου δεδομένα ευλόγως αναμένεται η Αιτήτρια να επιστρέψει στη χώρα καταγωγής της με το σύντροφό της, του οποίου η αίτηση έχει ήδη απορριφθεί και σε δεύτερο βαθμό, και τα ανήλικα τέκνα της (καθότι κυοφορεί και δεύτερο τέκνο πέρα της θυγατέρας της γεννηθείσας το Νοέμβριο του 2022- βλ Τεκμήριο 5 της παρούσας διαδικασίας ημερ. 20.5.2025). Αναφέρει σε κάθε περίπτωση ότι ο σύντροφός της, σε περίπτωση που αυτή επιστρέψει στη χώρα της, ακόμα και μόνη της, προτίθεται να τη συνδράμει και εκεί οικονομικά (βλ. πρακτικά δικασίμου ημερομηνίας 6.2.2025).
39. Ως προς την κατάσταση ασφαλείας, βάσει πληροφοριών από τον ανεξάρτητο οργανισμό ACAPS, η κρίση που ξέσπασε στις Αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν (ήτοι στις περιφέρειες Northwest και Southwest) περί τα τέλη του 2016 οδήγησε στην εμφάνιση διαφόρων αποσχιστικών ομάδων και σε ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ του κρατικού στρατού και των ενόπλων δυνάμεων των αυτονομιστών, που έχουν εντείνει την ανασφάλεια στις αγγλόφωνες περιοχές, «αφήνοντας πάνω από 334.000 άτομα εσωτερικά εκτοπισμένα και περισσότεροι από 76.000 να αναζητούν καταφύγιο στη γειτονική Νιγηρία, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2025. ».[2] Εκ των όσων επίσης αναφέρονται στην ίδια πηγή, οι απαρχές της σύγκρουσης εντοπίζονται στα μακροχρόνια προβλήματα στην αγγλόφωνη κοινότητα στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές της χώρας, λόγω της περιθωριοποίησης τους από τη γαλλόφωνη κυβέρνηση, «που κλιμακώθηκαν σε εκτεταμένες διαμαρτυρίες και απεργίες περί τα τέλη του 2016».[3]
40. Οι αντιμαχόμενες πλευρές αποτελούνται από τις ένοπλες κρατικές δυνάμεις ασφαλείας του Καμερούν που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή (συμπεριλαμβανομένης της επίλεκτης μονάδας μάχης) και από διάφορες ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες (που αριθμούν πέραν των 7 διαφορετικών ενόπλων ομάδων, συνολικής δυναμικότητας 2.000-4.000 μαχητών, που κατά τις επιθέσεις τους εναντίον του κρατικού στρατού χρησιμοποιούν αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, καθώς και πιο προηγμένο οπλισμό όπως εκτοξευτές αντιαρματικών), που δρουν (κυρίως) στις αγγλόφωνες περιοχές (παρά το ότι εμφανίζονται με ορισμένο διαχωρισμό, οι ομάδες αυτές προσπαθούν όλο και περισσότερο να συντονιστούν μεταξύ τους, ενώ «οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες παρουσιάζουν ένα συλλογικό χαρακτήρα»).[4]
41. Ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας γενικότερα στο Νοτιοδυτικό Τμήμα του Καμερούν, ευρύτερη περιοχή στην οποία βρίσκεται ο τόπος καταγωγής, πόλη Tiko, και η πόλη Buea, τόπος τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, βάσει στοιχείων από το ACLED, κατά το τελευταίο έτος καταγράφηκαν 491 περιστατικά ασφαλείας τα οποία επέφεραν 425 θανάτους.[5] Στη πόλη Buea, βάσει στοιχείων από το ACLED, κατά το τελευταίο έτος καταγράφηκαν 24 περιστατικά ασφαλείας τα οποία επέφεραν 13 θανάτους και στη πόλη Tiko, κατά την ίδια περίοδο καταγράφηκαν 8 περιστατικά ασφαλείας τα οποία επέφεραν 3 θανάτους.[6] Ο πληθυσμός της Νοτιοδυτικής περιοχής σύμφωνα με την επίσημη καταμέτρηση του 2015 ανέρχεται σε 1,553,300 κατοίκους.[7] Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της πόλης Buea εκτιμάται στους 90.090 κατοίκους (σύμφωνα με την επίσημη καταμέτρηση πληθυσμού το 2005).[8]
42. Ως προς τις προσωπικές περιστάσεις της Αιτήτριας, διαπιστώνεται ότι διαθέτει ήδη ένα ανήλικο τέκνο και αναμένεται η γέννηση δευτέρου περί τον Σεπτέμβριο· περαιτέρω, ευλόγως συνάγεται από τα ενώπιόν μου στοιχεία ότι ο σύντροφός της θα την ακολουθήσει. Παρά την έκρυθμη κατάσταση στην Buea, λόγω της επέκτασης των ένοπλων συγκρούσεων της εμφύλιας διαμάχης και στην εν λόγω περιοχή, τα καταγεγραμμένα περιστατικά αλλά και τα περιστατικά απομακρυσμένης βίας δεν ανέρχονται σε τέτοιο επίπεδο ώστε να τεκμαίρεται ότι γυναίκα με το προφίλ της Αιτήτριας κινδυνεύει άνευ ετέρου. Πέραν του ως άνω προφίλ—από το οποίο προκύπτει η προσδοκώμενη οικονομική και κοινωνική στήριξη—λαμβάνεται υπόψη και η εξοικείωσή της με την περιοχή, όπου διέμεινε επί τετραετία χρονικά πλησίον του χρόνου αναχώρησής της από τη χώρα καταγωγής. Ως εκ τούτου, δεν προκύπτει κίνδυνος για την ίδια και τα τέκνα της σε περίπτωση επιστροφής, εφόσον αυτά ευρίσκονται υπό τη φροντίδα της.
43. Περαιτέρω, δύναται ευλόγως να θεωρηθεί ως τόπος συνήθους διαμονής της Αιτήτριας και η Douala, όπου διέμεινε επί τετράμηνο αμέσως πριν από την αναχώρησή από τη χώρα, φιλοξενούμενη από πάστορα. Παρά το ότι είναι αγγλόφωνη, η Douala συνιστά ασφαλέστερη επιλογή επιστροφής για την ίδια, τα τέκνα της και, ενδεχομένως, τον σύντροφό της, καθόσον η κατάσταση ασφαλείας και οι γενικότερες συνθήκες διαβίωσης (ιδίως ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και πρόσβαση στην εκπαίδευση) εμφανίζονται ευνοϊκότερες. Προς τούτο παραπέμπω στην πρόσφατη απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου στην υπόθεση αρ. 828/22, M.J.Ν ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ημερ. 28.1.2025, όπου εξετάστηκε το ενδεχόμενο επιστροφής γυναίκας με ανήλικα τέκνα με λιγότερο ευνοϊκό προφίλ από εκείνο της Αιτήτριας· στην παρούσα υπόθεση, η Αιτήτρια διαθέτει εκτενές κοινωνικό και οικογενειακό δίκτυο και τη στήριξη—τουλάχιστον ηθική και οικονομική—του συντρόφου της.
44. Ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας γενικότερα στη περιφέρεια Littoral, ευρύτερη περιοχή στην οποία εντάσσεται η πόλη Douala, βάσει στοιχείων από το ACLED, κατά το τελευταίο έτος καταγράφηκαν 12 περιστατικά ασφαλείας τα οποία επέφεραν 4 θανάτους. Ειδικότερα στη πόλη Douala, για την ίδια χρονική περίοδο καταγράφηκαν 8 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία επέφεραν 3 θανάτους.[9] Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της πόλης Douala ανέρχεται σε σήμερα στους 4.346.000 κατοίκους.[10]
45. Επισημαίνεται ότι από έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, σχετικά με την αντιμετώπιση των αγγλόφωνων στις γαλλόφωνες περιοχές του Καμερούν, προκύπτουν τα εξής. Σύμφωνα με έκθεση του 2025 της Βελγικής Υπηρεσίας CEDOCA - Country of Origin Information, πολλοί αγγλόφωνοι αναζητούν καταφύγιο στις γαλλόφωνες περιοχές του Καμερούν. Σε γενικές γραμμές, η ανθρωπιστική κατάσταση των εκτοπισμένων ατόμων είναι επισφαλής. Οι εντάσεις μεταξύ των εκτοπισμένων και των κοινοτήτων υποδοχής αυξάνονται όσο συνεχίζεται η κρίση, καθώς οι τελευταίες δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Οι αρχές δεν κάνουν σκόπιμα διακρίσεις εις βάρος των εκτοπισμένων στις γαλλόφωνες περιοχές. Ωστόσο, οι αγγλόφωνοι μπορεί να βιώσουν διακρίσεις, είτε εκ προθέσεως είτε ακούσια, ιδιαίτερα με βάση τη γλώσσα. Συγκεκριμένα, άτομα χωρίς έγγραφα ταυτοποίησης διατρέχουν κίνδυνο σύλληψης ή εκβιασμού κατά τη διάρκεια ελέγχων από την αστυνομία.[11]
46. Σύμφωνα με προηγούμενη έκθεση της ίδιας Υπηρεσίας, η οποία δημοσιεύτηκε το 2020, πολλοί εκτοπισμένοι μετακινούνται στη γαλλόφωνη περιοχή, ιδιαίτερα στην πόλη Douala, αλλά ο αριθμός τους δεν είναι γνωστός επειδή δεν έχουν εγγραφεί εκεί. Δεν υπάρχει γνωστό και αξιόπιστο κρατικό σύστημα για τον εντοπισμό και την καταμέτρηση των εκτοπισμένων. Άλλωστε οι τελευταίοι πηγαίνουν σε οικογένειες και σε γνωστούς. Το πρόβλημα της ασφάλειας παραμένει το μειονέκτημα που εμποδίζει αυτούς τους εκτοπισμένους πληθυσμούς να επιστρέψουν στα σπίτια τους.[12]
47. Η International Crisis Group σε έκθεση του Μαρτίου του 2023 αναφέρει ότι μέσω της νομοθεσίας του 2019, για πρώτη φορά, η εθνική κυβέρνηση αναγνώρισε ότι οι δύο αγγλόφωνες περιοχές διαφέρουν από τις οκτώ γαλλόφωνες λόγω της μοναδικής πολιτικής ιστορίας τους, και με αυτόν τον τρόπο αναγνώρισε την ύπαρξη μιας αγγλόφωνης ταυτότητας διαφορετικής από αυτήν που αγκαλιάζει η Γαλλόφωνη πλειοψηφία. Πολλοί Αγγλόφωνοι για άλλη μια φορά θεώρησαν το μέτρο το ελάχιστο δυνατό.[13] Η πλειοψηφία των πηγών υποδεικνύει ότι υπάρχει μια ήπια συνύπαρξη μεταξύ αγγλόφωνων και γαλλόφωνων πολιτών και πως ο εσωτερικά εκτοπισμένος αγγλόφωνος πληθυσμός στο γαλλόφωνο τμήμα δεν υφίσταται συστηματικά διάκριση από τις αρχές, πλην μαζικών συλλήψεων προς εξακρίβωση ταυτότητας.[14] Η Africa Report δημοσίευσε στις 20 Απριλίου 2020 ένα άρθρο αφιερωμένο στην κατάσταση των αγγλόφωνων εκτοπισμένων στην πόλη της Douala, όπου η πλειοψηφία των αγγλόφωνων εκτοπισμένων δήλωσε ότι αισθανόταν ασφαλής στην Douala.[15]
48. Αναλυτικότερα, η πόλη Douala είναι το οικονομικό κέντρο της χώρας. Οι κάτοικοί του προέρχονται, όχι μόνο από τις αγγλόφωνες περιοχές, αλλά και από όλες τις δέκα περιοχές του Καμερούν. Ο εκπρόσωπος της International Crisis Group είπε ότι ο πληθυσμός της Αγγλόφωνης περιοχής είναι «κυρίαρχος σε πολλές γειτονιές» στη Douala. Πολλοί άνθρωποι είναι δίγλωσσοι, μιλώντας εξίσου αγγλικά και γαλλικά, μερικές φορές λόγω γάμων μεταξύ Αγγλόφωνων και Γαλλόφωνων. Η διγλωσσία ενισχύεται επίσης από την εκπαίδευση.[16] Τα παιδιά των γαλλόφωνων νοικοκυριών αποτελούν την πλειοψηφία σε πολλά σχολεία αγγλόφωνων. Αν και η Douala έχει τα μειονεκτήματά της, παραμένει σημείο αναφοράς για την ειρηνική συνύπαρξη στο Καμερούν. Καθώς η κρίση των αγγλόφωνων βαθαίνει και οι εντάσεις μεταξύ άλλων φυλών επιδεινώνονται, η Douala δείχνει μια διέξοδο από τη σύγκρουση. Σύμφωνα με επιτόπια έρευνα του επιστημονικού συνεργάτη της International Crisis Group του Ιουλίου του 2018, πολλοί εσωτερικά εκτοπισμένοι από τις περιοχές Northwest και Southwest ζουν με συγγενείς τους στην πόλη Ντουάλα.[17] Ωστόσο, η έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ ανέφερε ότι το 2020, εγκληματίες εκμεταλλεύονταν ανθρώπους για «καταναγκαστική εργασία και σεξουαλική εμπορία στη γειτονιά Bonaberi στη Douala - η οποία φιλοξενεί εκατοντάδες εκτοπισμένους».[18]
49. Η συμβίωση μεταξύ Αγγλόφωνων και Γαλλόφωνων παραμένει φιλική και αδερφική, με τις αλληλεπιδράσεις να είναι κυρίως ειρηνικές, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις. Οι Αγγλόφωνοι που ζουν στη Yaounde ή στη Douala δεν αντιμετωπίζουν προς το παρόν μεγάλες απειλές για την ασφάλεια από τους Γαλλόφωνους. Ωστόσο, οι άνθρωποι φοβούνται να συζητήσουν ανοιχτά την αγγλόφωνη κρίση για να αποφύγουν πιθανά αντίποινα από τον στρατό. Για τους περισσότερους Γαλλόφωνους, το πρόβλημα των Αγγλόφωνων θεωρείται ως αντανάκλαση ευρύτερων εθνικών ζητημάτων όπως ο συγκεντρωτισμός, η κακή διακυβέρνηση και το χάσμα των γενεών, όπου η ταύτιση των φυλών παίζει σημαντικότερο ρόλο από τη γλώσσα.[19]
50. Ως εκ τούτου, λαμβανομένου υπόψη του προσωπικού προφίλ της Αιτήτριας, όπως έχει γίνει δεκτό—ήτοι νεαρή, έγγαμη με παραδοσιακή τελετή[20], υγιής, χωρίς καταγεγραμμένη ευαλωτότητα, με εργασιακή πείρα στον τόπο συνήθους διαμονής και με οικογενειακό/κοινωνικό δίκτυο υποστήριξης, άνευ δράσης ή συμμετοχής σε αντιπολιτευτικές ή απελευθερωτικές δραστηριότητες—και σε συνδυασμό με τις παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές για την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στη Νοτιοδυτική Περιφέρεια και περαιτέρω στην Douala, καθώς και το γεγονός ότι η ίδια δεν εμπλέκεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο στα τεκταινόμενα στο πλαίσιο των καταγεγραμμένων ένοπλων συγκρούσεων, δεν πιθανολογείται ότι, σε περίπτωση επιστροφής της εκεί, θα εκτεθεί σε κίνδυνο.
51. Δεδομένης την ανωτέρω ανάλυσης κινδύνου και του αβασίμου του εκπεφρασμένου φόβου της Αιτήτριας, το Δικαστήριο καταλήγει ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή της στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν προβλήθηκε ισχυρισμός και κατ΄ επέκταση δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
52. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή της στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς η Αιτήτρια δεν επικαλείται κατά βάσιμο τρόπο, αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς της, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
53. Ειδικότερα, στην προκειμένη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι η Αιτήτρια δεν τεκμηρίωσε, ότι ενόψει των προσωπικών της περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)] δεν προκύπτει ότι αυτή διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής τηςστη χώρα καταγωγής της [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].
54. Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής της Αιτήτριας, ήτοι στη πόλη Douala είτε στην πόλη Buea, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι η προσφεύγουσα, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας της και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή (βλ. άρθρο 19(2)(γ) απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43).
55. Σημειώνεται συναφώς ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».
56. Ως προς τον όρο διεθνής ή εσωτερική ένοπλη σύρραξη, το ΔΕΕ, διευκρίνισε ότι της έννοιας της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως, η σημασία και το περιεχόμενο των όρων αυτών πρέπει να καθορίζονται, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το σύνηθες νόημά τους στην καθημερινή γλώσσα, λαμβανομένου υπόψη του πλαισίου εντός του οποίου αυτοί χρησιμοποιούνται και των σκοπών που επιδιώκει η ρύθμιση στην οποία εντάσσονται (αποφάσεις της 22ας Δεκεμβρίου 2008, C-549/07, Wallentin-Hermann, Συλλογή 2008, σ. I-11061, σκέψη 17, και της 22ας Νοεμβρίου 2012, C-119/12, Probst, σκέψη 20). Υπό το σύνηθες νόημά της στην καθημερινή γλώσσα, η έννοια της εσωτερικής ένοπλης συρράξεως αφορά κατάσταση στην οποία οι τακτικές δυνάμεις ενός κράτους συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή στην οποία δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους. (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψεις 27 και 28). Ενόψει των ανωτέρω ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών, ιδίως δε του χαμηλού βαθμού απομακρυσμένης βίας στην περιοχή, η οποία είναι εκ φύσεως δυνατό να επιφέρει απώλειες αμάχων, καθώς και του σχετικά χαμηλού αριθμού μαχών και περιστατικών βίας κατά αμάχων, σε σχέση και με το συνολικό πληθυσμό της περιοχής, δεν είναι δυνατό η επικρατούσα κατάσταση στην Buea να χαρακτηριστεί ως αδιάκριτη βία λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε η Αιτήτρια μόνο λόγω της παρουσίας της εκεί να έρθει αντιμέτωπη με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης εντός του πλαισίου του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Tην ίδια στιγμή δεν προκύπτει οποιοσδήποτε παράγοντας επίτασης του κινδύνου στο πρόσωπο της Αιτήτριας, δεδομένου ότι αυτής νεαρής ηλικίας, μορφωμένης γυναίκας, με υποστηρικτικό δίκτυο στην περιοχή και παρά την ύπαρξη των τέκνων της, χωρίς κάποιο πρόβλημα υγείας και με υποστηρικτικό δίκτυο, εξοικειωμένη με την εν λόγω περιοχή δεδομένης της μακράς προηγούμενης διαμονής της. Ακόμα δε ευνοϊκότερες θα ήταν οι συνθήκες σε περίπτωση τυχόν επιστροφής της στην Douala, δεδομένων των ήδη καταγεγραμμένων δεδομένων και ιδίως εάν επιστρέψει με το σύντροφό της.
57. Ακολούθως ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε ότι λαμβάνονται υπόψη «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (Βλ. C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
58. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
59. Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
60. Ενόψει των ανωτέρω ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών, ιδίως δε του χαμηλού βαθμού απομακρυσμένης βίας, η οποία είναι εκ φύσεως δυνατό να επιφέρει απώλειες αμάχων, καθώς και του σχετικά χαμηλού αριθμού μαχών και περιστατικών βίας κατά αμάχων, σε σχέση και με το συνολικό πληθυσμό της περιοχής, δεν είναι δυνατό η επικρατούσα κατάσταση στον τόπο συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, (είτε στην Buea είτε στην Douala), να χαρακτηριστεί ως αδιάκριτη βία λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε η Αιτήτρια μόνο λόγω της παρουσίας της εκεί να έρχεται αντιμέτωπη με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης εντός του πλαισίου του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Tην ίδια στιγμή δεν προκύπτει οποιοσδήποτε παράγοντας επίτασης του κινδύνου στο πρόσωπο της Αιτήτριας (ΔΕΕ, C-285/12, Diakité, ημερ. 30/01/2014, σκ. 27-28). Ενόψει της έλλειψης της ουσιώδους αυτής προϋπόθεσης εφαρμογής του άρθρου 19(2)(γ) του Περί Προσφύγων Νόμου, δεν παρίσταται δυνατή η υπαγωγή της Αιτήτριας στο αντίστοιχο καθεστώς.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, χωρίς καμία διαταγή για έξοδα δεδομένης της παράλειψης των Καθ’ ων η αίτηση να λάβουν υπόψιν και να αξιολογήσουν την ύπαρξη του ανήλικου τέκνου της Αιτήτριας κατά την εξέταση της αίτησής της.
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Όπως υποδεικνύει ο Πρακτικός Οδηγός της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO, και πλέον Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο, EUAA) , «η προσήκουσα ταυτοποίηση των ουσιωδών ισχυρισμών είναι ουσιώδης τόσο για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας όσο και για την αξιολόγηση κινδύνου».
EUAA, 'Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System Judicial Analysis' (2023, 2η εκδ.), 148 διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023-02/Evidence_credibility_judicial_analysis_second_edition.pdf [ημερομηνία πρόσβασης 29/07/2025]
[2] ACAPS, Country analysis: Cameroon, https://www.acaps.org/en/countries/cameroon# [ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[3] ACAPS, Country analysis: Cameroon, https://www.acaps.org/en/countries/cameroon# [ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[4] Geneva Academy of International Humanitarian Law and Human Rights – RULAC: Rule of Law in Armed Conflicts, Non-international Armed Conflicts in Cameroon, Last updated: 12th January 2023, https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-cameroon (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 13/08/2025)
[5] Πλατφόρμα ACLED Explorer, η οποία από 30/07/2025 είναι προσβάσιμη κατόπιν εγγραφής, με χρήση των εξής φίλτρων αναζήτησης: Country: Cameroon, Southwest, Events / Fatalities, Political Violence (violence against civilians, explosions/remote violence, riots, battles, protests), Past Year (last update 25/07/2025), διαθέσιμη σε https://acleddata.com/platform/explorer [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[6] Πλατφόρμα ACLED Explorer, η οποία από 30/07/2025 είναι προσβάσιμη κατόπιν εγγραφής, με χρήση των εξής φίλτρων αναζήτησης: Country: Cameroon, Buea, Tiko, Events / Fatalities, Political Violence (violence against civilians, explosions/remote violence, riots, battles, protests), Past Year (last update 25/07/2025), διαθέσιμη σε https://acleddata.com/platform/explorer [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[7] CITY POPULATION, Africa / CAMEROON: Sud-Ouest (South West), https://www.citypopulation.de/en/cameroon/cities/ [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[8] CITY POPULATION, Africa / CAMEROON: Sud-Ouest (South West) - BUEA, https://www.citypopulation.de/en/cameroon/cities/ [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[9] Πλατφόρμα ACLED Explorer, η οποία από 30/07/2025 είναι προσβάσιμη κατόπιν εγγραφής, με χρήση των εξής φίλτρων αναζήτησης: Country: Cameroon, Littoral, Douala, Events / Fatalities, Political Violence (violence against civilians, explosions/remote violence, riots, battles, protests), Past Year (last update 25/07/2025), διαθέσιμη σε https://acleddata.com/platform/explorer [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[10] Douala Population, 2024, διαθέσιμο σε: https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/20362/douala/population#google_vignette [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[11] CGRS-CEDOCA - Office of the Commissioner General for Refugees and Stateless Persons (Belgium), COI unit: Cameroun; Régions anglophones : situation sécuritaire, 11 June 2025, p. 52
https://www.ecoi.net/en/file/local/2126261/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20250611.pdf[Ημερομηρνία πρόσβασης 13/08/2025]
[12] CGRS-CEDOCA - Office of the Commissioner General for Refugees and Stateless Persons (Belgium), COI unit (Author): Cameroun; Situation sécuritaire liée au conflit anglophone, 16 October 2020 https://www.ecoi.net/en/file/local/2039864/coi_focus_cameroun._situation_securitaire_liee_au_conflit_anglophone_20201016.pdf [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[13]ICG - International Crisis Group (Author): A Second Look at Cameroon's Anglophone Special Status, 31 March 2023 https://www.ecoi.net/en/file/local/2090406/b188-cameroon-anglophone-special-status_1.pdf [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[14] CGVS/CGRA (Belgium), 'COI Focus CAMEROUN CRISE ANGLOPHONE: SITUATION SECURITAIRE' (19.11.2021), p. 25-27, ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 26/08/2022, https://coi.euaa.europa.eu/administration/belgium/PLib/COI_Focus_Cameroun_Crise_anglophone_situation_s%C3%A9curitaire_%2020211119.pdf [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[15] The Africa Report, Fleeing violence in Anglophone Cameroon, life in Douala is a different hardship, 20/04/2020, https://www.theafricareport.com/26446/fleeing-violence-in-anglophone-cameroon-life-in-douala-is-a-different-hardship/[Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[16] Nouveaux droits de l'homme Cameroun (NDH-Cameroun). August 2018. La situation des anglophones au Cameroun. Sent to the Research Directorate by a representative, 9 August 2018 σε CGRS-CEDOCA - Office of the Commissioner General for Refugees and Stateless Persons (Belgium), COI unit (Author): Cameroun; Situation sécuritaire liée au conflit anglophone, 16 October 2020 https://www.ecoi.net/en/file/local/2039864/coi_focus_cameroun._situation_securitaire_liee_au_conflit_anglophone_20201016.pdf [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[17] ICG - International Crisis Group (Author): Dialogue is Essential to Unite Cameroon's Disparate Voices, 27 July 2018 https://www.ecoi.net/en/document/1440059.html [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[18] USDOS, 2021 Trafficking in Persons Report: Cameroon, 1 July 2021, https://www.state.gov/reports/2021-trafficking-in-persons-report/cameroon/ [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[19] ICG - International Crisis Group (Author): Dialogue is Essential to Unite Cameroon's Disparate Voices, 27 July 2018 https://www.ecoi.net/en/document/1440059.html [Ημερομηνία πρόσβασης 13/08/2025]
[20] Να σημειωθεί ότι δεν έχει προσκομιστεί μαρτυρία επίσημης αναγνώρισης του γάμου που τέλεσε η Αιτήτρια από τις αρχές της Δημοκρατίας. Ωστόσο γίνεται δεκτός ανωτέρω ότι η ίδια, ο σύντροφος και το ανήλικο τέκνο τους αποτελούν οικογένεια με την έννοια του περί Προσφύγων Νόμου.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο