ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 3374/2024

12 Αυγούστου, 2025

[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

M.Α.N. (ARCXXX) από Σομαλία και τώρα Λάρνακα

Αιτητής

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του Διευθυντού της Υπηρεσίας Ασύλου

 

Καθ' ων η Αίτηση

Εμφανίσεις:

Γ. Βασιλόπουλος (κος), Δικηγόρος για τον Αιτητή.

Ε. Ιωάννου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

Ο Αιτητής Παρών.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα προσφυγή προσβάλλεται η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου που περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 05/08/24, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για διεθνή προστασία ως άκυρη και/ή παράνομη και/ή αντισυνταγματική και/ή στερούμενη οιουδήποτε νομικού αποτελέσματος και είναι αποτέλεσμα πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου και/ή ζητείται η παραχώρηση στον Αιτητή του καθεστώτος διεθνούς προστασίας ή οποιαδήποτε άλλη θεραπεία υπό τις περιστάσεις.

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας την 01/02/24, ακολούθησε συνέντευξη και έκθεση/εισήγηση στις 24/07/24, αυθημερόν αποφασίστηκε η απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Μέσω της Γραπτής Αγόρευσης προβάλλεται ότι η διαδικασία αξιολόγησης της αίτησης διεθνούς προστασίας έγινε κατά παράβαση της σχετικής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ^[1] και/ή της σχετικής νομολογίας του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής «ΔΕΕ»). Εισηγείται ο συνήγορος του Αιτητή ότι απουσιάζει η δέουσα έρευνα και αιτιολογία της απορριπτικής απόφασης καθότι ενώ καταγράφεται η δυσχερής κατάσταση ασφαλείας στις περιοχές που διέμενε ο Αιτητής προτού εγκαταλείψει την χώρα του, ενώ στην αξιολόγηση κινδύνου καταγράφεται ότι θα αντιμετωπίσει κίνδυνο σε περίπτωση επιστροφής του, ωστόσο το αίτημα του απορρίπτεται. Θεωρεί ότι τα γεγονότα της περίπτωσης του υποδεικνύουν και/ή τεκμηριώνουν βάσιμο φόβο δίωξης, ότι δεν λήφθηκαν υπόψη οι ιδιαίτερες περιστάσεις του, δεν διενεργήθηκαν κατάλληλες εξατομικευμένες ερωτήσεις, δεν ερωτήθηκε ειδικά για την φυλή του, η διάρκεια της συνέντευξης ήταν περιορισμένη και/ή  η συνέντευξη δεν διενεργήθηκε σύμφωνα με τον Νόμο, τα σχετικά καθοδηγητικά εγχειρίδια και την νομολογία. Ούτε αξιολογήθηκε επαρκώς κατά πόσο με την επιστροφή του θα αντιμετωπίσει σοβαρό κίνδυνο στη χώρα καταγωγής παραπέμποντας σε σχετική νομολογία και διάφορες πηγές πληροφόρησης που αφορούν την χώρα καταγωγής του Αιτητή, με αποτέλεσμα η προσβαλλόμενη απόφαση να είναι αναιτιολόγητη. Ελλείπει δε η έρευνα κατά πόσο πληρούνται οι προϋποθέσεις συμπληρωματικής προστασίας και/ή δεν έγινε η ορθή αξιολόγηση καθότι με τις υπάρχουσες πληροφορίες (παραπέμποντας σχετικά) θα έπρεπε να δοθεί στον Αιτητή συμπληρωματική προστασία, λόγω αφού του υψηλού επιπέδου περιστατικών ασφαλείας και/ή εκτυλίσσεται ένοπλη σύρραξη στα πλαίσια της οποίας παρατηρούνται συνθήκες αδιάκριτης βίας και/ή δεν υπάρχει ασφάλεια στη χώρα του λόγω της εκτεταμένης παρουσίας της Al-Shabaab^[2] στην περιοχή διαμονής του (Banaadir/Mogadishu).

Πέραν των πιο πάνω εγείρεται αριθμός λόγων ακύρωσης που συνδέονται με αναρμοδιότητα του οργάνου που έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση ήτοι: (α) ότι η εξουσιοδότηση ημερομηνίας 09/06/22 που δόθηκε από τον τέως Υπουργό Εσωτερικών προς το πρόσωπο του κ. Α. Αγρότη έχει παύσει να ισχύει από την 01/03/23 που ανέλαβε νέος Υπουργός Εσωτερικών (παραπέμπει στα Άρθρα 8, 15 και 17 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου 1999 έως 2020 (Ν. 158 (Ι)/1999) και/ή συγγράμματα και/ή σχετική νομολογία και σε απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας με Αρ.1885/2012, 3882/2008, (β) υποδεικνύεται ότι η απόσπαση της κας Χρυσομηλά-Κουρσουμπά, που είχε οριστεί για να ασκεί καθήκοντα Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου, έχει λήξει από τις 08/12/22 (ως η Εφημερίδα της Δημοκρατίας Αρ.5272, ημερομηνίας 16/04/20), επομένως, δεν υπήρχε πρόσωπο που να προΐστατο της αρμόδιας αρχής και ο κος Α. Αγρότης δεν θα μπορούσε να ασκεί τις εξουσίες/καθήκοντα για Προϊστάμενο (που δεν υπήρχε επί της θέσης αυτής φυσικό πρόσωπο κατά τον ουσιώδη χρόνο) και/ή θα έπρεπε να υπογράφει αντί Προϊστάμενου, (γ) ότι η εξουσιοδότηση ημερομηνίας 09/06/22 περιορίζεται σε αποφάσεις που λαμβάνει ο κος Α. Αγρότης σε εκθέσεις/εισηγήσεις που υποβάλλονται από λειτουργούς ορισμένου χρόνου ενώ από τον φάκελο της υπόθεσης δεν προκύπτει το καθεστώς της λειτουργού «CAS112». Ούτε υπάρχει δημοσίευση των όποιων εξουσιοδοτήσεων, συνεπώς, αυτές είναι άκυρες, αφού ως κανονιστική απόφαση/ κανονιστική πράξη για να έχει ισχύ θα έπρεπε να έχει δημοσιευθεί και/ή ολοκληρώνεται και/ή καθίσταται ενεργή μόνο εάν έχει δημοσιευθεί (παραπέμποντας γενικά σε αριθμούς αποφάσεων του Συμβουλίου Επικρατείας, Εγχειρίδιο Ε. Σπηλιωτόπουλου και Άρθρο 297 Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Υποδεικνύεται, επίσης ότι η απόφαση επιστροφής πάσχει ως προς την νομιμότητα της καθότι δεν έχει οριστεί πρόσωπο που να ασκεί εκ μέρους του Υπουργού Εσωτερικών τις εξουσίες που παρέχονται μέσω των Άρθρων 18ΟΗ και 18ΟΘ του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου (Κεφ. 105) και/ή δεν έχει τέτοια εξουσία ο κ. Αγρότης και/ή δεν καλύπτεται από την δοθείσα εξουσιοδότηση της κας Χρυσομηλά-Κουρσουμπά που είχε οριστεί για να ασκεί καθήκοντα Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου και έχει λήξει η απόσπαση της από τις 08/12/22. Η δε απόφαση επιστροφής αντίκειται στις σχετικές Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθότι ο Αιτητής είχε δικαίωμα παραμονής ως αιτούντας άσυλο και/ή σε περίπτωση ακύρωσης της απόφασης επιστροφής αυτή συμπαρασύρει σε ακυρότητα καθ΄ ολοκληρία την προσβαλλόμενη πράξη.

 

Οι Καθ΄ ων η αίτηση απάντησαν προφορικά επί των θέσεων του συνηγόρου του Αιτητή και υιοθέτησαν το περιεχόμενο της Ένστασης. Αναφέρουν ότι έχει γίνει η δέουσα έρευνα, υπάρχει αιτιολογία της απόφασης τόσο επί της απόρριψης του αιτήματος του Αιτητή για το προσφυγικό καθεστώς αλλά και σε σχέση με την συμπληρωματική προστασία και την απόφαση επιστροφής. Ως προς τον ισχυρισμό παρελθούσας δίωξης, σημειώνουν, ότι δεν κατάφερε ο Αιτητής να αποδείξει ότι έχει υποστεί οτιδήποτε προσωπική δίωξη ως το ερυθρό 132 του διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ») και/ή αναφέρεται ότι όσα ισχυρίστηκε είναι πρακτικές που συμβαίνουν γενικά στη χώρα. Αναφορικά με τον ισχυρισμό του Αιτητή ότι δεν ερωτήθηκε σε σχέση με την φυλή του γίνεται παραπομπή στο ερυθρό 30 του ΔΦ, υποδεικνύοντας ότι ερωτήθηκε σε σχέση με την φυλή του και δεν κατάφερε να απαντήσει ούτε πρόβαλε ισχυρισμούς που αφορούν την φυλή του. Ως προς τη διάρκεια της συνέντευξης, υποστηρίζουν ότι είναι ζήτημα που άπτεται της διακριτικής ευχέρειας της αρμόδιας αρχής (υποδεικνύοντας σχετική νομολογία). Αναφορικά με τους λόγους ακύρωσης που αφορούν τη διαδικασία που ακολουθήθηκε διατείνονται ότι αυτοί είναι αόριστοι και χωρίς υπαγωγή στα περιστατικά της υπόθεσης και μη ικανοί να ανατρέψουν το τεκμήριο της κανονικότητας. Ως προς την κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής παραπέμπουν στα ερυθρά 106-55 του ΔΦ, όπου φαίνεται έρευνα της Υπηρεσίας Ασύλου σε εξωτερικές πηγές οι οποίες αξιολογήθηκαν στα πλαίσια της αξιολόγησης κινδύνου. Οι πηγές δε που αναφέρονται στη Γραπτή Αγόρευση δεν υποδεικνύουν οποιοδήποτε προσωπικό φόβο για τον Αιτητή, ούτε κάτι που να αφορά προσωπικά τον ίδιο και/ή θα δημιουργούσε εύλογη πιθανότητα να υποστεί προσωπική σοβαρή βλάβη ή δίωξη. Σε σχέση με την απόφαση επιστροφής παραπέμπουν σε νομολογία ότι δηλαδή με την απόφαση επιστροφής του δίνεται το δικαίωμα για οικειοθελή αναχώρηση και σε κάθε περίπτωση η προθεσμία αναστέλλεται με την καταχώριση της προσφυγής. Ουδέποτε δε κηρύχθηκε ο Αιτητής απαγορευμένος μετανάστης ή παράνομος παραμένων στη Δημοκρατία και/ή δεν έχουν εφαρμοστεί οι σχετικές διατάξεις του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου.

 

Αναφορικά με τα ζητήματα περί αναρμοδιότητας αρκέστηκαν στο να παραπέμψουν στην απόφαση 63/2018 ημερομηνίας 11/01/24 όπου δεν νοείται η παύση της ισχύος οποιασδήποτε εξουσιοδότησης με την αλλαγή στο φυσικό πρόσωπο του φορέα εξουσιών, ότι η εξουσιοδότηση ημερομηνίας 09/06/22 ουδέποτε ανακλήθηκε ή καταργήθηκε και βρισκόταν σε ισχύ κατά τον ουσιώδη χρόνο σύμφωνα με την αρχή της συνέπειας και της συνέχειας της δημόσιας διοίκησης. Ως προς τον ισχυρισμό ότι αυτή η εξουσιοδότηση επιτρέπει, μεταξύ άλλων, στον κο Αγρότη που αποφάσισε να αποφασίζει επί εκθέσεων/εισηγήσεων που υποβάλλονται μόνο από λειτουργούς ορισμένου χρόνου της Υπηρεσίας Ασύλου, κατατέθηκε επιστολή με επισυνημμένο κατάλογο των λειτουργών ορισμένου χρόνου της Υπηρεσίας Ασύλου στον οποίο περιλαμβάνεται (όπως τόνισαν) και ο λειτουργός «CAS112» που υπέβαλε την έκθεση/εισήγηση στη συγκεκριμένη υπόθεση. Παραπέμπουν δε επί τούτου, σε σχετικές με το ζήτημα αποφάσεις του Δικαστηρίου όπου κρίθηκε ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν καθ’ όλα νόμιμη και/ή απορρίφθηκαν οι ισχυρισμοί περί αναρμοδιότητας και/ή απουσίας Προϊστάμενου στην Υπηρεσία Ασύλου. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου εξουσιοδοτημένος λειτουργός μπορεί να ενεργεί ως Προϊστάμενος ο ίδιος και δεν μπορεί να απασχολεί το Δικαστήριο τί έγινε το 2022 και/ή σε σχέση με λειτουργό η οποία δεν ενεπλάκη με την παρούσα υπόθεση. Ο κος Αγρότης ενήργησε ως Προϊστάμενος υπογράφει την προσβαλλόμενη απόφαση και εγκρίνει κατ’ αυτόν τον τρόπο την έκθεση εισήγηση που υποβλήθηκε από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου και δεν προκύπτει τίποτα μεμπτό από τις ενέργειες της αρμόδιας αρχής. Καμία υποχρέωση πηγάζει από τον Νόμο για να δημοσιευθεί οποιαδήποτε πράξη με σκοπό να θεωρείται νόμιμη η απόφαση του κου Αγρότη.

 

Σε απάντηση των θέσεων της Δημοκρατίας ο συνήγορος για τον Αιτητή παρέπεμψε στην απόφαση 1387/24 ημερομηνίας 12/03/25  την οποία υιοθέτησε στο σύνολο της και/ή υποστήριξε ότι το Δικαστήριο δεν μπορεί να αναζητήσει έγγραφα που δεν βρίσκονται στο φάκελο της διαδικασίας. Επαναλαμβάνει δε την θέση του ότι το Δικαστήριο θα πρέπει να εξετάσει κατά πόσο η απόφαση λήφθηκε αρμοδίως και στην συνέχεια να εξετάσει και την ουσία της υπόθεσης καθότι ο Αιτητής υποστηρικτικά έγγραφα τα οποία ουδέποτε λήφθηκαν υπόψη. Καταλήγει ότι την στιγμή που κρίθηκε ότι στην περιοχή προηγούμενης διαμονής του Αιτητή υπάρχει αδιάκριτη βία θα έπρεπε να του παραχωρηθεί τουλάχιστον το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (παραπέμποντας σε σχετική νομολογία).

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Θα πρέπει να υποδειχθεί ότι μεγάλο μέρος της Γραπτής Αγόρευσης του δικηγόρου του Αιτητή αναλώνεται σε επανάληψη αρχών του διοικητικού δικαίου και/ή Νόμων και/ή κανόνων δικαίου χωρίς να γίνεται ουσιαστική υπαγωγή των πραγματικών περιστάσεων και νομικών δεδομένων της υπόθεσης με αποτέλεσμα – αριθμός νομικών λόγων ακύρωσης – να καθίστανται ανεπαρκούς αιτιολόγησης. Με βάση τον Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, που εφαρμόζονται κατ’ αναλογία και από το παρόν Δικαστήριο (Βλέπε Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας  Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019), επιβάλλεται η υποχρέωση στον αιτητή όχι μόνο να εγείρει με το δικόγραφο του όλα τα σημεία τα οποία υποστηρίζουν την προσφυγή του αλλά ταυτόχρονα να τα αιτιολογεί πλήρως. Η αιτιολόγηση νομικών σημείων είναι απαραίτητη για την εξέταση λόγων ακύρωσης από το Δικαστήριο, οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια, αναπόφευκτα επηρεάζει τη νομική τους βάση με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να κριθούν αναιτιολόγητοι και ανεπίδεκτοι δικαστικής εκτίμησης. Επομένως, δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί ισχυρισμοί που δεν εξειδικεύονται ή δεν αιτιολογούνται διότι με αυτό τον τρόπο το Δικαστήριο, παρόλο που ασκεί και έλεγχο ουσίας, θα οδηγείτο σε συζήτηση σχεδόν οιουδήποτε θέματος κατά παράβαση των δικονομικών διατάξεων και του ρόλου που διαδραματίζουν στον καθορισμό των επίδικων θεμάτων και της διεξαγωγής της διοικητικής δίκης (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Latomia Estate Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533, Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 Α.Α.Δ. 598, επίσης – Ιωσηφίδης ν. Γενικού Εισαγγελέα (1990) 3 Α.Α.Δ. 4599, Kadivari ν. Δημοκρατίας (αρ. 2) (1992) 4 Α.Α.Δ. 2924, βλέπε επίσης Υπόθ. Αρ. 107/2017, Χριστόδουλος Μιχαήλ (Συνταγματάρχης) κ.α. ν. Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπουργού Άμυνας, ημερομηνίας 11/12/2017 -όπου γίνεται επανάληψη της πάγιας νομολογίας επί του ζητήματος και ειδικά την Ε.Δ.Δ.Δ.Π. Αρ. 61/2022, LOUISE GARCIA NYEMB v. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ, ημερ.30/10/24 αναφορικά με τους δικονομικά παραδεκτούς λόγους ακύρωσης).

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω που εφαρμόζονται και στην παρούσα υπόθεση, προχωρώ να εξετάσω μόνο τους λόγους ακύρωσης που καλύπτονται επαρκώς από τους νομικούς ισχυρισμούς του δικογράφου της προσφυγής και πληρούν τις προϋποθέσεις αιτιολόγησης.

 

Προτού προχωρήσει το Δικαστήριο σε εξέταση λόγων ουσίας που συνδέονται με την αίτηση διεθνούς προστασίας – προέχουν τα ζητήματα αναρμοδιότητας. Υπό τύπο σχολίου καταγράφεται ότι το παρόν Δικαστήριο έχει εκδώσει αριθμό αποφάσεων επί αυτών των λόγων ακύρωσης και/ή ειδικά στην Υπόθ. Αρ. 3264/2024, A. N. A. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω του Διευθυντού της Υπηρεσίας Ασύλου κ.α., ημερ. 19/02/25 (Ενδιάμεση Απόφαση), όπου καταγράφονται λεπτομερώς τα ευρήματα του Δικαστηρίου σε σχέση με τα νομικά ζητήματα που εγείρονται στα πλαίσια και της παρούσας υπόθεσης. Σημειώνεται επί τούτου ότι πληθώρα αποφάσεων έχουν εκδοθεί επί των πιο κάτω νομικών σημείων και από άλλους αδελφούς Δικαστές (Βλέπε μεταξύ άλλων Υπόθ. Αρ. 3500/23 SCA v. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ. 21/08/24, Υπόθ. Αρ. 216/23 LAT v.  Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ.22/12/23 Υπόθ. Αρ. 2199/23, DCIN v. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ.29/11/24, Υπόθ. Αρ. Τ3136/23 MJI ν Δημοκρατίας μέσω Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ.23/10/24, Υπόθ. Αρ. 4544/23 ΗΜΜ v. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ.19/11/23).

 

Ο ισχυρισμός για μη έγκυρη εξουσιοδότηση του κου Α. Αγρότη, καθότι αυτή δόθηκε από τον κο. Νουρή τέως Υπουργό Εσωτερικών και/ή όχι από τον νυν Υπουργό Εσωτερικών, δεν ευσταθεί και απορρίπτεται. Η προσβαλλόμενη απόφαση ημερομηνίας 24/07/24 λήφθηκε από τον κο Α. Αγρότη στη βάση ισχύουσας εξουσιοδότησης ημερομηνίας 09/06/22 που εντοπίζεται ως ερυθρό 108 ΔΦ. Με βάση αυτήν δόθηκε εξουσιοδότηση από τον τέως Υπουργό Εσωτερικών προς τον κο Αγρότη όπως εκτελεί τα καθήκοντα Προϊσταμένου, στα πλαίσια έκδοσης αποφάσεων επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας σε πλήρη σύμπνοια με το Άρθρο 2 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000). Υπάρχει δηλαδή, ρητή διάταξη Νόμου που να επιτρέπει την μεταβίβαση της εξουσίας λήψης τέτοιων αποφάσεων σε οποιοδήποτε άλλο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου εκτός από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας αυτής (Βλέπε σχετικό Άρθρο 17(4) του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου 1999 έως 2020 (Ν. 158 (Ι)/1999), βλέπε επίσης Α.Ε. αρ. 2115,Ανδρούλλας Ζηνοβίου ν Κυπριακής Δημοκρατίας, (1997) 3 Α.Α.Δ 385). Δεδομένου του ότι η απόφαση η οποία λήφθηκε ήτο από εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών πρόσωπο, δεδομένου του ότι επιτρέπεται η εκχώρηση αυτών των εξουσιών δυνάμει του πιο πάνω Άρθρου 2 του Ν.6(Ι)/2000 και λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω εξουσιοδότηση (που περιέχει ρητά τις εν λόγω αρμοδιότητες) δεν είχε ανακληθεί κατά τον ουσιώδη χρόνο από το όργανο που τη μεταβίβασε - μέχρι την ανάκλησή της και/ή μέχρι την σύνταξη τυχόν νέας εξουσιοδότησης η μεταβίβαση αρμοδιότητας ισχύει. Δεν θα ήτο αναμενόμενο (όπως έχει πάγια νομολογηθεί) να παραχωρείται νέα εξουσιοδότηση κάθε φορά που διορίζεται νέος Υπουργός (Βλέπε Ε.Δ.Δ.Αρ.63/2018 Κυπριακή Δημοκρατία μέσω 1. Υπουργείου Οικονομικών, 2. Τμήματος Τελωνείων ν. A.H.T. ADVANCES HEATING TECHNOLOGIES, ημερομηνίας 11/01/24 (απόφαση Ανωτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου (Δευτεροβάθμια Δικαιοδοσία), με ανασκόπηση και της πάγιας νομολογίας επί του ζητήματος η οποία υιοθετείται πλήρως για σκοπούς της παρούσας απόφασης).

 

Ούτε το ζήτημα που αφορά την λήξη απόσπασης της κας Μ. Χρυσομηλά – Κουρσουμπά για εκτέλεση καθηκόντων και/ή για ικανοποίηση υπηρεσιακών αναγκών στην Υπηρεσία Ασύλου από τις 09/12/19 - 08/12/22 (όπως προκύπτει από δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας Αρ.5272, ημερομηνίας 16/04/20 και δεν αμφισβητήθηκε από τους Καθ΄ ων η αίτηση) συνιστά και/ή αποτελεί λόγο για ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Εμφανώς από αξιολόγηση των θέσεων του συνηγόρου του Αιτητή, δεν γίνεται αντιληπτό πως η λήξη απόσπασης του εν λόγω προσώπου επηρεάζει την δοθείσα έγκυρη εξουσιοδότηση του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 09/06/22 προς τον κο. Α. Αγρότη για να ενεργεί και/ή να ασκεί συγκεκριμένες εξουσίες ή καθήκοντα του «Προϊστάμενου» της Υπηρεσίας Ασύλου (ως η ανωτέρω ανάλυση). Οι σκοποί απόσπασης ή της δοθείσας εξουσιοδότησης ημερομηνίας 10/11/20 που παραχώθηκε στην κα Μ. Χρυσομηλά - Κουρσουμπά από τον Υπουργό Εσωτερικών (ερυθρό 107 ΔΦ) ή ύπαρξης εξουσιοδοτήσεων άλλων λειτουργών της Υπηρεσίας Ασύλου στο φάκελο της υπόθεσης (ερυθρό 109-108 ΔΦ) δεν μπορούν να απασχολήσουν το Δικαστήριο, διότι δεν συνδέονται με την προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή διοικητική απόφαση. Ούτε νομικό έρεισμα έχουν και οι εισηγήσεις του περί δημοσίευσης εξουσιοδοτήσεων. Δεν υπάρχει τέτοια νομοθετική υποχρέωση στο Άρθρο 2 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), αλλά μόνο ότι – «"Προϊστάμενος" σημαίνει αρμόδιο λειτουργό ο οποίος προΐσταται της Υπηρεσίας Ασύλου και περιλαμβάνει οποιοδήποτε άλλο αρμόδιο λειτουργό της εν λόγω Υπηρεσίας που εξουσιοδοτείται από τον Υπουργό, για να ασκεί όλες ή οποιεσδήποτε από τις εξουσίες ή να εκτελεί όλα ή οποιαδήποτε από τα καθήκοντα του Προϊσταμένου·». Η γραπτή πιο πάνω εξουσιοδότηση κρινόμενη ως έγκυρη και ελλείψει οποιασδήποτε αναγκαιότητας δημοσίευσης της, οδηγεί σε απόρριψη και αυτού του ισχυρισμού του συνηγόρου του Αιτητή. Ούτε γίνεται αντιληπτή και/ή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς η θέση του ότι ο κ. Α. Αγρότης έπρεπε, λόγω μη ύπαρξης «Προϊστάμενου» στην Υπηρεσία Ασύλου θα έπρεπε να υπογράφει «αντί» Προϊστάμενου και/ή όχι «για» Προϊστάμενο.

 

Απορρίπτεται και ο συναφής ισχυρισμός ότι επειδή δεν υπάρχει προϊστάμενος η αρμοδιότητα του κ. Α. Αγρότη δεν εκτείνεται και σε σχέση με αποφάσεις επιστροφής και/ή σε πρόνοιες του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου (Κεφ. 105). Η πιο πάνω εξουσιοδότηση παρέχει άσκηση εξουσιών και/ή καθήκοντα Προϊστάμενου Υπηρεσίας Ασύλου συμπεριλαμβανομένων και του «τερματισμού δικαιώματος παραμονής (άρθρο 8) και έκδοση αποφάσεων επιστροφής (άρθρα 12Α, 13, 18)». Με βάση το Άρθρο 2 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου (ΚΕΦ.105), «Ανώτερος Λειτουργός Μετανάστευσης» ορίζεται στην νομοθεσία ως ο Υπουργός Εσωτερικών ο οποίος έχει την εξουσία για έκδοση απόφασης επιστροφής ως οι πρόνοιες των Άρθρων 18ΟΗ και 18ΟΘ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου (ΚΕΦ.105). Λαμβάνοντας υπόψη ολιστικά τις πρόνοιες και των δύο νομοθετημάτων, του περιεχομένου της δοθείσας εξουσιοδότησης και του γεγονός ότι αρμόδιο κατά την νομοθεσία πρόσωπο για έκδοση αποφάσεων επιστροφής είναι ο Υπουργός Εσωτερικών ως «Ανώτερος Λειτουργός Μετανάστευσης», η εξουσιοδότηση ημερομηνίας 09/06/22 κρίνεται ότι καλύπτει τον κ. Α. Αγρότη να ασκεί και τις συγκεκριμένες εξουσίες. Ούτε οι σκοποί που η εξουσιοδότηση ημερομηνίας 10/11/20 παραχώθηκε στην κα Μ. Χρυσομηλά - Κουρσουμπά από τον Υπουργό Εσωτερικών μπορούν να απασχολήσουν το Δικαστήριο, διότι δεν αποτελούν αντικείμενο της παρούσας προσφυγής και/ή ούτε επηρεάζει την προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή διοικητική απόφαση.

 

Όπως διατείνεται, επίσης, ο δικηγόρος του Αιτητή ο κος Α. Αγρότης, που έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση, είναι εγκύρως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό να λαμβάνει αποφάσεις επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας μόνο «επί εκθέσεων/εισηγήσεων που υποβάλλονται από λειτουργούς ορισμένου χρόνου». Χωρίς το Δικαστήριο να αξιολογεί τους λόγους που υφίσταται ο σχετικός περιορισμός και/ή σχετική ρήτρα στην εξουσιοδότηση (– και/ή κατά πόσο αυτό σε περίπτωση που ο υποβάλλων την έκθεση/εισήγηση για έγκριση ήτο με καθεστώς εργοδότησης στην Υπηρεσία Ασύλου άλλου από αυτό ορισμένου χρόνου λ.χ. αορίστου ή μόνιμης και/ή κατά πόσο αυτό θα οδηγούσε σε ακύρωση της πράξης) μετά από εξέταση τόσο των στοιχείων του φακέλου όσο και της επιστολής ημερομηνίας 11/09/24 (αριθμού φακέλου 05.06.004 της αρμόδιας αρχής – Τεκμήριο 2) τεκμηριώνεται ότι η λειτουργός που υπέβαλε την έκθεση/εισήγηση για έγκριση/λήψη απόφασης αφορά πρόσωπο με καθεστώτος εργοδότησης ορισμένου χρόνου στην Υπηρεσία Ασύλου (ως και η πρόνοια της εξουσιοδότησης ημερομηνίας 09/06/22). Από το φύλλο καταχωρήσεων (minute sheet) του οικείου φακέλου του Αιτητή προκύπτει ότι η έκθεση/εισήγηση (ερυθρό 140-111 ΔΦ) υποβλήθηκε από την κα Σ. Τζιοβάνη (η οποία υπογράφει και την επιστολή απόρριψης ερυθρό 141 ΔΦ) για έγκριση/απόφαση στο αρμόδιο κατ΄ εξουσιοδότηση αποφασίζον όργανο κο Α. Αγρότη. Η δε επιστολή ημερομηνίας 11/09/24 που προσκομίστηκε από τους Καθ΄ ων η αίτηση στα πλαίσια της δικαστικής διαδικασίας, (έγινε επιτρεπτή για σκοπούς αξιολόγησης της υπό το φως των λεχθέντων στην Ε.Α.Δ.Δ.Δ.Π. Αρ. 26/20, Κυπριακή Δημοκρατία μέσω Διευθυντή Υπηρεσίας Ασύλου ν. Gurdhian Singh, ημερομηνίας 10/09/24 και/ή των αποφάσεων που ακολούθησαν, καθώς και των σχετικών προνοιών των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Αναθεωρητική Δικαιοδοσία) (3/1962) και του περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2019 (3/2019) καταγράφει σαφώς ότι ο συνημμένος σε αυτήν πίνακας περιλαμβάνει τα στοιχεία των εργοδοτουμένων ορισμένου χρόνου λειτουργών. Σε αυτόν τον πίνακα ο κωδικός CAS112 (που υπογράφει την έκθεση/εισήγηση) αντιστοιχεί στην κα Σ. Τζιοβάνη. Αφού η έκθεση/εισήγηση υποβλήθηκε από πρόσωπο υπό το καθεστώς ορισμένου χρόνου, εγκρίθηκε και υπογράφηκε από τον κο. Α. Αγρότη, ο οποίος έχει εξουσιοδοτηθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών να προχωρεί σε έκδοση αποφάσεων επί αιτημάτων διεθνούς προστασίας και/ή η απόφαση που λήφθηκε ήτο εντός των εξουσιών που ορίζονται στην σχετική εξουσιοδότηση του Υπουργού Εσωτερικών η όλη διοικητική ενέργεια καλύπτεται από πέπλο νομιμότητας και δεν υπάρχει οτιδήποτε το οποίο να ανατρέπει το τεκμήριο κανονικότητας της διοικητικής πράξης (Βλέπε Υπόθ.Αρ.801/1999, Μαυρονύχη v. Δημοκρατίας, ημερ.12/03/2001, Χριστίνα Μιχαηλίδου ν. Δημοκρατίας, (2009) 4 Α.Α.Δ. 929) και/ή η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε από εξουσιοδοτημένο και εν τέλει αρμόδιο πρόσωπο. Όπως χαρακτηριστικά λέχθηκε στην υπόθεση Κούτσιου ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 987, στην απουσία έγγραφης καταχώρησης που να επιβεβαιώνει ότι η απόφαση έχει ληφθεί από το αρμόδιο όργανο, το τεκμήριο της κανονικότητας των διοικητικών πράξεων δεν μπορεί να προσδώσει νομιμότητα στις πράξεις αυτές. Στην παρούσα περίπτωση, όμως (ως η ανωτέρω ανάλυση) αυτό δεν προκύπτει, συνεπώς, οι ισχυρισμοί του συνηγόρου του Αιτητή επί αυτού του σημείου απορρίπτονται στο σύνολο τους ως ατεκμηρίωτοι και/ή αβάσιμοι.

 

Ούτε θεωρώ ότι η απόφαση Υποθ. Αρ. 1387/24 ημερομηνίας 12/03/25, βοηθά εδώ την περίπτωση του Αιτητή καθότι δεν τίθετο ζήτημα επανάνοιγματος της υπόθεσης (προκειμένου να τοποθετηθούν οι ενδιαφερόμενοι επί του ζητήματος αναρμοδιότητας) και/ή η Δημοκρατία τοποθετήθηκε πλήρως επί των ζητημάτων αναρμοδιότητας στα πλαίσια ακρόασης της υπόθεσης. Εξάλλου, διαφωνώ και με την προσέγγιση του αδελφού Δικαστή (σε εκείνη την υπόθεση) καθότι το Δικαστήριο έχει ευρείες εξουσίες - τόσο αναθεωρητικού όσο και ουσιαστικού ελέγχου της διοικητικής πράξης. Ως έχει κατ' επανάληψη νομολογηθεί, ο ρυθμιστικός ρόλος του Δικαστηρίου σε θέματα διαδικασίας και απόδειξης στη διοικητική δίκη είναι διάφορος, ευρύτερος και πιο ευέλικτος από αυτόν που επιτρέπει το δικονομικό σύστημα που επικρατεί στην πολιτική δίκη. Η διαφορά πηγάζει από την ίδια τη φύση του ανακριτικού συστήματος, σε συνδυασμό βεβαίως με την ύπαρξη και εφαρμογή της αρχής της νομιμότητας. Σε αντίθεση με το σύστημα της αντιδικίας, που διέπει την πολιτική δίκη και που η ευθύνη για την εισαγωγή μαρτυρίας βαρύνει τους διαδίκους, στο ανακριτικό σύστημα η πρωτοβουλία ανήκει και στο δικαστή (Βλέπε Δημοκρατία ν. C. KASSINOS CONSTRUCTION LTD. (1990) 3 Α.Α.Δ. 3835, Γ. Παπαχατζή "Μελέται επί του Δικαίου των Διοικητικών Διαφορών" σελ. 136, Μalais and Others v. Republic (1965) 3 C.L.R. 572, 574, επίσης βλέπε Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας  Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019)) Η κατάθεση εγγράφων εκ μέρους της διοίκησης που αφορούν είτε την εύρυθμη λειτουργία της και/ή διοικητικό προσωπικό της και/ή λειτουργούς που υπηρετούν σε αυτή τα οποία έγγραφα είναι και καταχωρημένα σε σχετικούς φακέλους αρμόδιων αρχών της Δημοκρατίας μπορούν να γίνουν αποδεκτά από το Δικαστήριο χωρίς να υπάρχει (πάντα) αναγκαιότητα γραπτής αίτησης προσαγωγής μαρτυρίας. Ούτε η εν λόγω επιστολή ημερομηνίας 11/09/24/αριθμού φακέλου 05.06.004 της αρμόδιας αρχής, που έχει κατατεθεί από τους Καθ΄ ων η αίτηση (επιστολή που έχει κατατεθεί και γίνει αποδεκτή σε όλες τις πιο πάνω αναφερόμενες αποφάσεις που αναλύθηκαν τα ίδια πιο πάνω ζητήματα αναρμοδιότητας) διαφοροποιεί, αλλοιώνει ή μεταβάλλει το περιεχόμενο των στοιχείων που λήφθηκαν υπόψη προς ενίσχυση του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης (Βλέπε Κωνσταντίνου ν. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λεμεσού (1992) 4 Α.Α.Δ. 3330, Σταύρου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 317, Συμεωνίδου ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 145, ειδικά δε όπου η φύση της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου δεν περιορίζεται στον ακυρωτικό έλεγχο της νομιμότητας της διοικητικής πράξης, αλλά και επί του ελέγχου ουσίας με ευρείες εξουσίες αποδοχής μαρτυρίας συμπεριλαμβανομένης και της αξιολόγησης νέων στοιχείων εκ μέρους του ενδιαφερόμενου προσώπου (επί της αίτησης διεθνούς προστασίας) και/ή στοιχείων που δεν ήταν ενώπιον της διοίκησης κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης).

 

Σε κάθε περίπτωση το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023, (Ν. 73(I)/2018), προχωρεί σε εξέταση της ουσίας της αίτησης του Αιτητή σε συνδυασμό με λόγους ακύρωσης που συναρτώνται με δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνας, ανεπαρκούς αιτιολόγησης και πλάνης της προσβαλλόμενης πράξης.

 

Όπως προκύπτει από τον φάκελο της υπόθεσης ο Αιτητής δήλωσε υπήκοος Σομαλίας, γεννηθείς στην Wadajir, Mogadishu, όπου έμενε μέχρι που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του. Είναι κάτοχος διαβατηρίου και ανήκει στην φυλή/εθνοτική ομάδα Sheikal, και είναι Μουσουλμάνος στο θρήσκευμα. Ως προς το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι είναι απόφοιτος πανεπιστημίου, του τμήματος Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Mogadishu. Από το 2016-2020 ήταν ο Γενικός Διευθυντής μιας οργάνωσης, Somali Educational Consultancy.  Από το 2020-2023 εργαζόταν στο κατάστημα πώλησης αθλητικών που διέθετε στην Mogadishu. Είναι έγγαμος και πατέρας δύο τέκνων που ζουν με την σύζυγο του, τη μητέρα του και τους δύο αδελφούς του στην Αιθιοπία. Έχει άλλους δύο νεότερους αδελφούς και έναν θείο από την πατρική του πλευρά στην Mogadishu, με τους οποίους έχει επικοινωνία. Εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του στις 23/01/24 με «φοιτητική άδεια».

 

Στην αίτηση του για διεθνή προστασία δήλωσε πως εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του επειδή αρνήθηκε να πληρώσει φόρους στην Al-Shabaab για το μαγαζί που είχε, με αποτέλεσμα αυτοί να βομβαρδίσουν την επιχείρηση του και να την καταστρέψουν ολοσχερώς (ερυθρό 1 ΔΦ). Κατά τη συνέντευξη, δήλωσε προβλήματα στις εργασιακές του δραστηριότητες και απειλές από την Al-Shabaab, η οποία έκαψε το μαγαζί του όταν αρνήθηκε να καταβάλει τους φόρους που του ζήτησαν. Δήλωσε πως ενώ εργαζόταν ως εθελοντής σε μια μη κυβερνητική οργάνωση, η Al-Shabaab ανάγκασε την οργάνωση να σταματήσει. Μετά που σταμάτησε να εργάζεται εκεί το 2020, στις 11/07/23 άνοιξε την δική του επιχείρηση και η Al Shabaab απαίτησε από αυτόν την καταβολή φόρου ύψους 5.000 δολαρίων. Καθώς ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να πληρώσει το εν λόγω ποσό, άρχισε να δέχεται απειλές. Μάλιστα, ένα βράδυ  άγνωστα άτομα τον έβαλαν μέσα στο αυτοκίνητο, του έδεσαν τα μάτια και τον μετέφεραν σε αγροτική περιοχή, στη Ceelasha Biyaha, απαιτώντας την άμεση καταβολή του ποσού.  Ο Αιτητής, τους ζήτησε προθεσμία τριών ημερών ώστε να τους πληρώσει. Όταν παρήλθαν οι τρεις ημέρες, η Al Shabaab έκαψε το μαγαζί του επειδή αθέτησε την υπόσχεση του. Στην συνέχεια, ο ίδιος και η οικογένεια του μετέβησαν στην Αιθιοπία ώστε να είναι ασφαλείς. Ερωτηθείς τι πιστεύει ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του δήλωσε ότι θα κινδυνέψει η σωματική του ακεραιότητα καθότι η Σομαλία δεν είναι ασφαλής χώρα. Ερωτηθείς σε σχέση με το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης του σε άλλη περιοχή εντός της χώρας καταγωγής του απάντησε πως δεν θα είναι ασφαλής και πως η οικογένεια του ζει σε περιοχή που υπάρχει ρατσισμός και μερικές φορές διαμάχες με τις φυλές. Του τέθηκαν δε διευκρινιστικές ερωτήσεις σε σχέση με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και απάντησε πως η Al-Shabaab έκαψε την επιχείρηση του επειδή τους παράκουσε και δεν πλήρωσε τους φόρους που του επέβαλε,  όπως γίνεται για όλες τις επιχειρήσεις που αρνούνται να συμμορφωθούν. Ερωτηθείς για ποιο λόγο πιστεύει ότι δεν θα είναι ασφαλής, από την στιγμή που τα αδέλφια του, ο θείος του και ο εξάδελφός του ζουν στην Mogadishu χωρίς να αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα, δήλωσε πως είναι καλά επειδή μένουν σε περιοχή που δεν ελέγχεται από την Al Shabaab (ερυθρά 33-20 ΔΦ).

 

Κατά την διοικητική διαδικασία, ο Αιτητής προσκόμισε πλήθος φωτογραφιών και εγγράφων. Κλήθηκε να απαντήσει για το έγγραφο/γράμμα που ως ισχυρίστηκε του έστειλε η Al-Shabaab, αποκρινόμενος πως του το έστειλε στις 06/10/23 ώστε να τους καταβάλει το ποσό των 5000 δολαρίων για το μαγαζί που άνοιξε χωρίς την άδεια τους. Ως προς το μήνυμα, δήλωσε ότι μετά από ένα μήνα του έστειλαν απειλητικό μήνυμα απαιτώντας να τους καταβάλει το ποσό μέσα σε τρεις ημέρες ειδάλλως θα κατέστρεφαν το μαγαζί του και θα τον σκότωναν. Προσκόμισε κατά την διαδικασία ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου τα κάτωθι έγγραφα:

(α) επιστολή που προσκόμισε, ημερομηνίας 06/10/2023, η οποία, κατά τους ισχυρισμούς του, στάλθηκε από την Al Shabaab, ώστε να καταβάλλει ο Αιτητής τον επιβαλλόμενο φόρο,

(β) Στιγμιότυπο οθόνης, στο οποίο απεικονίζεται μήνυμα κινητού το οποίο κατά τις δηλώσεις του αποστάλθηκε από την Al Shabaab για να τον απειλήσει,

(γ) Μια φωτογραφία ενός κατεστραμμένου κτηρίου το οποίο κατά τις δηλώσεις του είναι το κατάστημα του που βομβαρδίστηκε από την ανωτέρω οργάνωση,

(δ) Δυο φωτογραφίες, στις οποίες απεικονίζεται ένας άνδρας έξω από ένα μαγαζί το οποίο κατά τις δηλώσεις του είναι το δικό του,

(ε) Business Permit, που εκδόθηκε από το Municipality of Mogadishu, 11/06/2023,

(στ) Somali Educational Consultancy Organization, organization background and pictures,

(ζ) Provisional Certificate, Official transcript και πτυχίο από το  University of Simad,

(η) Βεβαίωση εξέτασης Λυκείου που έχει εκδοθεί από το Ministry of Education Culture and Higher Education, Federal Republic of Somalia,

(ερυθρά 136, 49-34 ΔΦ)

 

Ο λειτουργός στα πλαίσια σύνταξης της έκθεσης/εισήγησης του κατέγραψε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ήτοι: (1) υπήκοος Σομαλίας, με περιοχή καταγωγής και διαμονής πριν την αναχώρηση του από την χώρα καταγωγής του το χωριό Wadajir village, Mogadishu, Σομαλία, (2) γενική επικρατούσα ανασφαλής κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή διαμονής και καταγωγής του στο χωριό χωριό Wadajir village, Mogadishu, Σομαλία – ισχυρισμοί που έγιναν αποδεκτοί από την αρμόδια αρχή. Ειδικότερα, κρίθηκε πως οι δηλώσεις του Αιτητή σχετικά με τις συνθήκες ασφαλείας στην χώρα καταγωγής του ήταν συνεκτικές και λεπτομερείς και εξίσου λεπτομερείς ήταν και οι δηλώσεις του σε σχέση με τον  τρόπο υπό τον οποίο στοχοποιούνται από την Al-Shabaab επιχειρηματίες που δεν πληρώνουν τους επιβαλλόμενους φόρους, καθώς και ήταν σε θέση να παραθέσει πληροφορίες σχετικά με το πως η ανωτέρω πρακτική της Al-Shabaab τον επηρέασε επαγγελματικά. Επισημάνθηκε πως η απειλή που αντιμετώπισε δεν ήταν προσωπική αλλά αποτέλεσμα της γενικευμένης ανασφάλειας που επικρατεί στη χώρα καταγωγής του και επηρεάζει ευρύτερα το πληθυσμό. Αναφέρθηκε ότι δεν συνέβη κάτι προσωπικό ή συγκεκριμένο κατά του Αιτητή ή κατά άλλου μέλους της οικογένειας του. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του υπό κρίση ισχυρισμού, αξιολογήθηκαν τα έγγραφα που προσκόμισε, τα οποία κρίθηκαν ότι υποστηρίζουν το αίτημα του αλλά δεν είναι δυνατόν από μόνα τους να τεκμηριώσουν αυτό το μέρος του αιτήματος του. Ως προς την επιστολή που προσκόμισε, ημερομηνίας 06/10/23, η οποία, κατά τους ισχυρισμούς του, στάλθηκε από την Al Shabaab, ώστε να καταβάλλει ο Αιτητής τον επιβαλλόμενο φόρο, κρίθηκε πως επρόκειτο για αντίγραφο πρωτοτύπου, κάτι το οποίο επηρεάζει αρνητικά την αξιοπιστία του εγγράφου αλλά και δεν είναι ευκρινές το λογότυπο που φέρει και ως εκ τούτου είναι αδύνατη η πιστοποίηση του. Τα ίδια ευρήματα εντοπίστηκαν και στο στιγμιότυπο οθόνης, στο οποίο απεικονίζεται μήνυμα κινητού, το οποίο σύμφωνα με τις δηλώσεις του Αιτητή, απεστάλη σε αυτόν από την Al-Shabaab με σκοπό να τον απειλήσει. Το εν λόγω στιγμιότυπο, δεν είναι δυνατό να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του Αιτητή, καθότι δεν είναι δυνατή η εξακρίβωση του αποστολέα, και παραλήπτη καθώς και η γνησιότητα του με οιονδήποτε τρόπο. Ομοίως, οι τρεις φωτογραφίες που προσκόμισε δεν υποστηρίζουν το αίτημά του, καθώς δεν προκύπτουν σαφείς πληροφορίες αναφορικά με την ιδιοκτησία του απεικονιζόμενου σπιτιού και καταστήματος, την ταυτότητα του προσώπου που εμφανίζεται σε αυτές, ούτε και σχετικά με το χρόνο λήψης των εν λόγω φωτογραφιών. Επίσης, ο λειτουργός ανέτρεξε σε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στη χώρα, τις αντιμαχόμενες πλευρές, καθώς και τον έλεγχο που ασκείται σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ως εκ της ανωτέρω ανάλυσης, ο ισχυρισμός έγινε αποδεκτός (ερυθρά 139-129 ΔΦ). Εν συνεχεία, ο λειτουργός προχώρησε σε αξιολόγηση του κινδύνου επί των δύο ισχυρισμών που έγιναν αποδεκτοί. Αναφορικά με τον πρώτο ισχυρισμό, ο λειτουργός ανέτρεξε σε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την γενική κατάσταση ασφαλείας στην χώρα αλλά και ειδικότερα στην Mogadishu, Wadajir (τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή εκεί) καταλήγοντας πως επί τη βάση αυτών των πληροφοριών και του προσωπικού του προφίλ (υγιής, ενήλικος άνδρας, χωρίς κάποια ευαλωτότητα, με μόρφωση, ικανός προς εργασία και υποστηρικτικό δίκτυο εκεί), υπάρχουν εύλογοι λόγοι να αναμένεται πως κατά την επιστροφή του στην χώρα καταγωγής του θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως απόρροια της κατάστασης ασφαλείας στην ανωτέρω περιφέρεια. Ως προς τον αποδεκτό ισχυρισμό του περί του ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του λόγω της ανασφάλειας στην περιοχή διαμονής του, χωριό Wadajir, πόλη Mogadishu, ο λειτουργός έκρινε πως αυτός δεν συνδέεται με οποιαδήποτε μορφή δίωξης ή με κίνδυνο σοβαρής βλάβης ως και επισημάνθηκε ότι ο Αιτητής δεν αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα από την Al-Shabaab σε προσωπικό επίπεδο, ενώ τα γεγονότα που ανέφερε αποτελούν απόρροια της γενικότερης ανασφάλειας στη χώρα καταγωγής του (ερυθρά 128-112 ΔΦ)

 

Τώρα, αναφορικά με την αξιολόγηση των προσκομισθέντων εγγράφων/στοιχείων (με βάση τη νομολογία και τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο στο εξής «ΕΥΥΑ») αυτή γίνεται σε συνάρτηση με το περιεχόμενο/συμβατότητας τους με τις δηλώσεις του ίδιου του Αιτητή και/ή των υπόλοιπων στοιχείων του φακέλου του και λαμβάνονται δεόντως υπόψη (α) η συνάφειά τους με το αίτημα ασύλου, (β) η ύπαρξη του τύπου εγγράφων σύμφωνα με τις γενικές πληροφορίες της χώρας καταγωγής, (γ) ακρίβεια/λεπτομέρειες εγγράφων, (δ)  εάν αποτελούν άμεση μαρτυρία ενός ουσιώδους πραγματικού περιστατικού, (ε) τον τύπο/τυποποιημένη μορφή ως προς την αξιολόγηση της γνησιότητάς/αυθεντικότητας τους, (στ) τη φύση/μορφή τους, και (ζ) τον συντάκτη τους^[3]. Η αποδοχή της προσκομισθείσας μαρτυρίας του Αιτητή συναρτάται άμεσα με τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά που υποδεικνύει^[4] και το επίπεδο από­δειξης συνίσταται στη στάθμιση των πιθανοτήτων σε συνδυασμό, κατά περίπτωση, με το ευεργέτημα της αμφιβολίας. Αποκλίνει, δηλαδή, ο τρόπος αξιολόγησης εγγράφων που προσκομίζονται από τους αιτούντες άσυλο από τους βασικούς κανόνες του δικαίου απόδειξης^[5], καθότι σύμφωνα και με το Άρθρο 4 (1) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (στο εξής «ΟΕΑΑ» (αναδιατύπωση), δεν υπάρχει γενική απαίτηση να τεκμηριώνονται όλες οι πτυχές των δηλώσεων του αιτούντος με έγγραφα ή άλλες απο­δείξεις^[6]. Ως εκ τούτου, από τις αρχές που ήδη αναφέρθηκαν μπορεί να συναχθεί ότι η αξιολόγηση αίτησης διεθνούς προστασίας πρέπει να βασίζεται στο σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων – ήτοι συνδυασμού τόσο των δηλώσεων όσο και εγγράφων του αιτούντος^[7]. Βάσει της ανωτέρω ανάλυσης, απορρίπτονται οι ισχυρισμοί του συνηγόρου του Αιτητή ότι δεν αξιολογήθηκαν επαρκώς τα στοιχεία/έγγραφα/φωτογραφίες τα οποία προσκομίστηκαν από τον τελευταίο. Δεν προκύπτει από την έκθεση/εισήγηση μη επαρκής εξέταση τους (η οποία είναι πλήρης στα ερυθρά 133, 131, 129 ΔΦ), ούτε δε κατά την δικαστική διαδικασία υποδείχθηκαν από τον συνήγορο του σημεία επί της συνέντευξης ή της έκθεσης/εισήγησης που να τεκμηριώνουν ελλιπή υπό τις περιστάσεις έρευνα της αρμόδιας αρχής κατά την αξιολόγηση των γραπτών στοιχείων που συνδέονται με τους ισχυρισμούς του. Εξάλλου, αριθμός εγγράφων και στοιχείων (σε σχέση με την ιδιότητα του Αιτητή) έχουν γίνει αποδεκτά από την αρμόδια αρχή και απορρίφθηκαν τα έγγραφα ή στοιχεία που αφορούσαν κατ΄ ισχυρισμό προσωπική δίωξη (με πλήρη ανάλυση του λειτουργού στα ερυθρά 131-128 ΔΦ ευρήματα τα οποία δεν αμφισβητήθηκαν επαρκώς από τον συνήγορο του Αιτητή).

 

Απορρίπτεται και ο ισχυρισμός του Αιτητή (ο οποίος είναι και αβάσιμος) για μη υποβολή ερωτήσεων επί της φυλής του, αφού αυτό το δεδομένο προκύπτει σαφέστατα από τα ερυθρά 134, 30-28 ΔΦ ήτοι ότι δηλαδή προέρχεται από την φυλή «Sheikhal». Το Δικαστήριο, επί του ζητήματος της φυλής, μετά από έρευνα σε εξωτερικές πηγές εντοπίζει ότι «οι Sheikhal δεν αποτελούν μία, αλλά πολλές ομάδες, με διαφορετικές κουλτούρες και διαλέκτους. Η λέξη "Sheikhal" είναι απλώς ο πληθυντικός της λέξης "σεΐχη" (sheikh) και υποδηλώνει τη γενεαλογική γραμμή με κληρονομημένο θρησκευτικό κύρος. Οι Sheikhal είναι διασκορπισμένοι σε διάφορες περιοχές και περιφέρειες της χώρας, όπως Mogadishu, Belet Weyne, Jowhar, Middle και Lower Juba και Gedo. Τα κυριότερα παρακλάδια των Sheikhal είναι οι Jasira,  Gendershe,  Loboge, και Aw Qutub. Στο σομαλικό κοινοβούλιο, τρεις έδρες είναι δεσμευμένες για την φυλή των Sheikhal, μέσω της οικογένειας Hawiye. Παρόλο που ορισμένες ομάδες των Sheikhal έχουν ισχυρή πολιτική παρουσία, άλλες είναι περιθωριοποιημένες. Οι ομάδες Gendershe και Jasira κατέχουν τη θέση περιθωριοποιημένων μειονοτικών ομάδων, των οποίων τα μέλη διαμένουν κυρίως στη Μογκαντίσου και νοτίως της πόλης, και οι οποίες έχουν υποστεί περιθωριοποίηση και καταπίεση από πολιτοφυλακές πλειονοτικών ομάδων μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου το 1991. Αντιθέτως, οι υπο-ομάδες Loboge και Aw Qutub έχουν μια πιο αμφίσημη θέση. Παλαιότερες αναφορές καταγράφουν ότι οι Loboge υπήρξαν σύμμαχοι κάποιων υπο-ομάδων των Hawiye, είχαν δική τους πολιτοφυλακή στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και είχαν εμπλακεί σε συγκρούσεις. Οι Aw Qutub είχαν υποστεί ορισμένες διακρίσεις ή παρενοχλήσεις στη Σομαλιλάνδη από την κυρίαρχη φυλή Isaaq, καθώς θεωρούνταν ύποπτοι για έλλειψη αφοσίωσης στο κράτος της Σομαλιλάνδης μετά το 1991».^[8] Έτερη δε έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης Ασύλου αναφέρει πως «παραδοσιακά, οι Asharaf και οι Sheikhal χαίρουν σεβασμού από άλλες φυλές ως «θρησκευόμενα άτομα» ή ακόμη και ως «διδάσκαλοι της θρησκείας». […].  Τα τελευταία χρόνια, απέκτησαν εκ νέου κάποια πολιτική και οικονομική επιρροή στη νότια Σομαλία. Έχουν επίσης πρόσβαση στην εκπαίδευση. Ορισμένα μέλη των Asharaf και Sheikhal δραστηριοποιούνται με επιτυχία στον επιχειρηματικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας στο Μογκαντίσου. Παρ’ όλα αυτά, τα μέλη και των δύο ομάδων αντιμετωπίζουν κατά καιρούς διακρίσεις και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω της καταγωγής τους από μη κυρίαρχες φυλές».^[9]

 

Επομένως, όλα τα ανωτέρω και οι αποδεκτοί ισχυρισμοί του Αιτητή ως προς το προφίλ του και/ή την κατάσταση ασφαλείας δεν δεικνύουν ότι υπάρχει εύλογη αιτία να πιστεύεται πως σε περίπτωση επιστροφής του θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε ζήτημα και/ή δεν υπάρχει βάσιμος φόβος και/ή μελλοντοστραφής κίνδυνος και/ή οιανδήποτε μορφή δίωξης ή βλάβης. Σύμφωνα με το εγχειρίδιο EASO «Δικαστική Ανάλυση του (2018) Προϋποθέσεις Χορήγησης Διεθνούς Προστασίας (Οδηγία 95/2011/ΕΕ)», σελίδα 92:

 

«Ο όρος «βάσιμος φόβος» σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει έγκυρη αντικειμενική βάση για τον φόβο δίωξης του αιτούντος. Το συγκεκριμένο στοιχείο του ορισμού του πρόσφυγα αφορά τον κίνδυνο ή την πιθανότητα να υπο­στεί δίωξη. Ο φόβος θεωρείται βάσιμος, εάν διαπιστώνεται ότι υπάρχει «εύλογη» πιθανότητα να υλοποιηθεί στο μέλλον^[10]. Για τη διαπίστωση αυτή, είναι απαραίτητο να αξιολογούνται οι δηλώσεις του αιτούντος υπό το πρί­σμα όλων των σχετικών περιστάσεων της υπόθεσης [άρθρο 4 παράγραφος 3 της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση)^[11]] και να ελέγχονται οι περιστάσεις που επικρατούν στη χώρα καταγωγής του, καθώς και η συμπεριφορά των υπευθύνων δίωξης^[12]. Επομένως, η διαπίστωση του βάσιμου φόβου συνδέεται στενά με το καθήκον της αξιολόγησης των αποδεικτικών στοιχείων και της αξιοπιστίας που διέπεται πρωτίστως από το άρθρο 4 της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση). Η αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης της αξιοπιστίας, είναι το πρώτο στάδιο. Εάν τα αποδεικτικά στοιχεία που υπέβαλε ο αιτών γίνουν δεκτά ως αξιόπιστα, ο υπεύθυνος για τη λήψη της απόφασης προχωρά στο δεύτερο στάδιο και εξετάζει κατά πόσον τα γεγονότα και οι περιστάσεις που έγιναν δεκτά ισοδυναμούν με βάσιμο φόβο. Το ΔΕΕ ενέκρινε αυτή την προσέγγιση δύο σταδίων:

 

Στην πραγματικότητα, η «αξιολόγηση» αυτή γίνεται σε δύο αυτοτελή στάδια. Το πρώτο στάδιο αφορά τη διαπίστωση της συνδρομής των πραγματικών περιστατικών που αποδεικνύουν τη βασιμότητα της αιτή­σεως, ενώ το δεύτερο στάδιο αφορά τη νομική εκτίμηση των εν λόγω αποδεικτικών στοιχείων, προκει­μένου να αποφασισθεί αν πληρούνται, υπό το φως των πραγματικών περιστατικών της συγκεκριμένης υποθέσεως, οι ουσιαστικές προϋποθέσεις που θέτουν τα άρθρα 9 και 10 ή 15 της οδηγίας 2004/83 για την παροχή διεθνούς προστασίας^[13].»

 

Σύμφωνα με το ίδιο εγχειρίδιο^[14]:

 

«Ο όρος «φόβος» αντικατοπτρίζει τη μελλοντοστραφή έμφαση των ορισμών της σύμβασης για τους πρόσφυγες και της ΟΕΑΑ. Η ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση) επεκτείνει την προστασία όχι μόνο στα πρόσωπα που υπέστησαν πραγματικά δίωξη, αλλά και σε εκείνα που διατρέχουν κίνδυνο δίωξης^[15]. Αντικατοπτρίζει επίσης την αποδοχή της ιδέας ότι η απειλή δίωξης αρκεί για να διαπιστωθεί ύπαρξη δίωξης. Επομένως, ένα πρόσωπο δεν χρειάζεται να περιμένει να υποστεί διώξεις για να υποβάλει αίτηση παροχής διεθνούς προστασίας, αλλά μπορεί να «φοβάται» μελλοντική δίωξη.

 

Το ΔΕΕ τόνισε τον μελλοντοστραφή χαρακτήρα του βάσιμου φόβου στην απόφαση που εξέδωσε στην υπόθεση Y και Z, όπου αποφάνθηκε ότι:

 

[ο]σάκις οι αρμόδιες αρχές καλούνται να εκτιμήσουν, σύμφωνα με το άρθρο 2 στοιχείο γ) αυτής, αν ο αιτών διακατέχεται βασίμως από τον φόβο ότι θα διωχθεί, οφείλουν να διερευνήσουν αν οι στοιχειοθετημένες περιστάσεις συνιστούν ή όχι τέτοια απειλή, ώστε ο ενδιαφερόμενος να φοβείται βασίμως, λαμβανομένης υπόψη της εξατομικευμένης καταστάσεώς του, ότι αποτελεί πράγματι αντικείμενο πράξεων διώξεως^[16].»

 

(ο τονισμός δικός μου)

  

Βάσει της ανωτέρω ανάλυσης (και των γραπτών στοιχείων που προσκομίστηκαν αλλά δεν έγιναν αποδεκτά) δεν τεκμηριώνεται προσωπική δίωξή και/ή δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Από τα στοιχεία που τέθηκαν τόσο ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου όσο και του Δικαστηρίου απέτυχε να τεκμηριώσει ότι σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής, υπάρχει κίνδυνος δίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, συνεπώς, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).

 

Ούτε η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Ο λειτουργός κατά την νομική ανάλυση και/ή κατά την υπαγωγή των προσωπικών του δεδομένων του Αιτητή εξέτασε κατά πόσο θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), καταλήγοντας ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται. Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ^[17] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός κατά την νομική ανάλυση εξέτασε σε συνάρτηση με τη περιοχή προηγούμενης διαμονής του Αιτητή ότι δεν θα επηρεαστεί προσωπικά κατά την έννοια του Άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 95/11/ΕΕ δηλαδή λόγω ύπαρξης σοβαρής και προσωπικής απειλής κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτης ασκήσεως βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης. Η ύπαρξη «ένοπλης σύρραξης» στο έδαφος μιας χώρας ή μιας περιοχής της ή διάφορων περιοχών της, (όπως στην προκειμένη περίπτωση) αν και αναγκαία, δεν είναι επαρκής προϋπόθεση από μόνη της για παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας. Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι υπάρχει εκτενέστατη αξιολόγηση όλων των συναφών στοιχείων του αιτήματος του Αιτητή από τον λειτουργό στο μέρος της έκθεσης/εισήγησης και/ή αξιολόγησης κινδύνου επιστροφής σε συνάρτηση με την περιοχή διαμονής του όπου γίνεται παράθεση πληροφοριών αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας και/ή εκτενής καταγραφή εξωτερικών πηγών πληροφόρησης σε σχέση με την περιοχή του (ερυθρά 132-111 ΔΦ).

 

Είναι βασική θέση του συνηγόρου του Αιτητή ότι εφόσον ο λειτουργός κατέληξε σε σημείο της έκθεσης του ότι «υπάρχουν εύλογοι/βάσιμοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι, εάν ο αιτών επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη ως απόρροια της κατάστασης ανασφάλειας στην περιφέρεια Mogadishu» (ερυθρό 120 ΔΦ) θα έπρεπε να του αποδοθεί τουλάχιστον το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. Αρχικά θα πρέπει να τονιστεί ότι ο λειτουργός κατά την νομική ανάλυση όπου εξέτασε σε συνάρτηση με τη περιοχή προηγούμενης διαμονής του Αιτητή και των προσωπικών του συνθηκών έκρινε ότι δεν θα επηρεαστεί προσωπικά κατά την επιστροφή του. Το Δικαστήριο στα πλαίσια των εξουσιών του και αναλύοντας τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας σύμφωνα με το διαδραστικό χάρτη του RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η κυβέρνηση της Σομαλίας εμπλέκεται σε μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση στην επικράτεια της ενάντια στην Al Shabaab. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Σομαλίας υποστηρίζεται από την Αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία (AMISOM), την Κένυα, την Αιθιοπία και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.^[18] Σύμφωνα με την ανάλυση της κατάστασης ασφαλείας και του κινδύνου συγκρούσεων στη Σομαλία, η ιστοσελίδα Crisis 24, αναφέρει ότι το προφίλ κινδύνου κυριαρχείται από στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον της ισλαμικής στρατιωτικής οργάνωσης Al Shabaab, η οποία διατηρεί σημαντική και αποσταθεροποιητική παρουσία σε κεντρικές και νότιες περιοχές της χώρας. Η οργάνωση δέχτηκε συνεχείς πιέσεις τα τελευταία χρόνια από την Αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία (AMISOM) και τις αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ, αλλά αυτές οι επιχειρήσεις είχαν μέχρι στιγμής περιορισμένη επιτυχία στην αποδυνάμωση της. Η δε κατάσταση ασφαλείας στη Μογκαντίσου έχει χαρακτηριστεί ως «διάτρητη».^[19] Οι δυνάμεις που βρίσκονται στην πόλη περιλαμβάνουν τις ομοσπονδιακές δυνάμεις ασφαλείας, την Προεδρική Φρουρά, αστυνομικές δυνάμεις, δυνάμεις ασφαλείας που υπάγονται στις περιφερειακές αρχές του Banaadir, πολυάριθμες ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας και δυνάμεις προστασίας των φυλών.^[20] Παρότι η Al Shabaab δεν διατηρεί μόνιμες βάσεις στη Μογκαντίσου ^[21], δραστηριοποιείται στην πόλη, βασιζόμενη στην παρουσία πρακτόρων της υπηρεσίας πληροφοριών της, Amniyat, σε περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση, των οποίων τη δράση οι κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας δυσκολεύονται να αποτρέψουν.^[22] Τον 9^ο/2024, ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Somali Digest ανέφερε ότι η οργάνωση είχε δημιουργήσει δίκτυο βάσεων σε στρατηγικές τοποθεσίες στα βόρεια προάστια της Μογκαντίσου, όπου συνέλεγε φόρους και απέδιδε «δικαιοσύνη».^[23] Πιο πρόσφατα, τον 3^ο/2025, αναφέρθηκε ότι και άλλα προάστια παρουσίασαν σημαντική αύξηση στις επιχειρήσεις της Al Shabaab, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής Daynile στα βορειοδυτικά προάστια, η οποία έως τότε θεωρούνταν σχετικά σταθερή και με ισχυρή παρουσία δυνάμεων ασφαλείας.^[24] Κάτοικοι των περιοχών αυτών ανέφεραν ότι οι μαχητές κινούνται ανενόχλητοι, στήνουν σημεία ελέγχου, πραγματοποιούν περιπολίες και εξαπολύουν επιθέσεις.^[25] Έκθεση του Συμβουλίου των Ηνωμένων εθνών για την κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία σημειώνει πως εξακολουθεί η περιοχή Banaadir να αποτελεί περιοχή στόχο για την Al Shabaab. Ειδικότερα αναφέρει πως «οι αρχές της Σομαλίας ανακοίνωσαν ότι κατά την περίοδο αναφοράς (Μάιος-Σεπτέμβριος του 2024) πραγματοποιήθηκαν επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της Al-Shabaab στην περιοχή Banaadir και στις πολιτείες Galmudug, Hirshabelle, Jubbaland και νοτιοδυτικά. Τον 6^ο-7^ο/2024, οι ομοσπονδιακές και κρατικές δυνάμεις κατάφεραν να ανακαταλάβουν εδάφη και στη συνέχεια να αποκρούσουν τις επιθέσεις της Al Shabaab στα χωριά Harbolle και Bulo Haji, στην περιοχή Lower Juba^[26]. Περαιτέρω, τον 6^ο/2024, η Μεταβατική Αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία δήλωσε ότι: «…η ασφάλεια παραμένει σχετικά ήρεμη σε περιοχές υπό κυβερνητική παρουσία FGS και ATMIS. Η απειλή της Al-Shabaab όμως παραμένει απρόβλεπτη…».^[27] Προκειμένου να ολοκληρωθεί η εικόνα αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην περιφερειακή ενότητα Banaadir/Mogadishu, κρίνεται σκόπιμο να παρατεθούν και ορισμένα αριθμητικά δεδομένα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), στην περιφέρεια Banaadir (όπου υπάγεται η Mogadishu), κατά τη χρονική περίοδο 06/07/24 – 04/07/25 καταγράφηκαν 384 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως συνέπεια 351 απώλειες σε αμάχους. Τα 368 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 46 διαμαρτυρίες (protests) οι οποίες οδήγησαν σε 0 απώλειες, 112 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 130 απώλειες, 124 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 87 απώλειες, 8 περιστατικά ταραχών (riots) τα οποία είχα ως αποτέλεσμα 4 απώλειες και 94 περιστατικά εκρήξεων/απομακρυσμένης χρήσης βίας (explosions/remote violence) τα οποία οδήγησαν σε   130 απώλειες σε αμάχους.^[28] Ο συνολικός πληθυσμός της Mogadishu εκτιμάται στους  2,587,183 κατοίκους.^[29] Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές της EUAA για τη Σομαλία, του Αυγούστου 2023, η περιφέρεια Banaadir συγκαταλέγεται στις περιοχές στις οποίες «η παρουσία και μόνο» των αμάχων δεν είναι αρκετή για να στοιχειοθετηθεί πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης, ωστόσο, τα επίπεδα της αδιακρίτως ασκούμενης βίας είναι υψηλά και, για τον λόγο αυτό απαιτούνται λιγότερα ατομικά στοιχεία για να καταδειχθεί ότι υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για να πιστεύεται ότι οι άμαχοι που θα επιστρέψουν σε αυτές τις περιοχές θα διατρέξουν πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης^[30].

 

Ως εκ των ανωτέρω δεδομένων, το Δικαστήριο προχωρά σε επαναξιολόγηση του κινδύνου που ενδεχομένως ο Αιτητής να αντιμετωπίσει σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, στη βάση των αποδεκτών ισχυρισμών του, σε συνάρτηση με τον υψηλό αριθμό περιστατικών ασφαλείας και σε συσχέτιση και τον υψηλό αριθμό πληθυσμού της περιοχής - για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοσμένης κλίμακας» όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης^[31] (ως διατυπώθηκε από το ΔΕΕ στην υπόθεση Elgafaji C-465/07^[32] και στην υπόθεση Diakité C-285/12^[33]).  Ως προς το στοιχείο της σοβαρής και προσωπικής απειλής, το ΔΕΕ στην απόφαση Elgafaji διευκρίνισε πως «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους. Θα πρέπει δε να εκτιμάται ότι ο άμαχος/αιτούντας άσυλο ο οποίος θα επιστρέψει στην χώρα του και ακολούθως περιοχή συνήθους διαμονής του ενδεχομένως, λόγω της παρουσίας του και μόνον εκεί θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή. Κατά το Δικαστήριο το ενδεχόμενο μιας τέτοιας εξαιρετικής κατάστασης, στην οποία ο βαθμός κινδύνου είναι τόσο υψηλός, αξιολογείται το κατά πόσο υπάρχουν σοβαροί λόγοι να θεωρηθεί ότι το πρόσωπο διατρέχει ατομικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, ακόμη και χωρίς να στοχοποιείται ειδικά. Ακολούθως, διατυπώνεται στην απόφαση ότι η έννοια της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, όπου: «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας». Η δε «εξατομίκευση» που απαιτείται για να θεωρηθεί η απειλή ως «προσωπική» μπορεί να προκύπτει είτε από παράγοντες ειδικού κινδύνου, οι οποίοι σχετίζονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ή τις περιστάσεις ενός προσώπου, είτε από παράγοντες «γενικού κινδύνου», οι οποίοι προκύπτουν από εξαιρετική κατάσταση πολύ υψηλού βαθμού βίας.^[34] Επομένως, η έννοια της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, παρέχει ένα ενιαίο ερμηνευτικό πλαίσιο για τη στάθμιση μεταξύ γενικού κινδύνου (όταν υπάρχει αδιακρίτως ασκούμενη βία σε τόσο υψηλό βαθμό ώστε και μόνο η ιδιότητα του αμάχου συνιστά κίνδυνο) και του ειδικού κινδύνου (όταν υπάρχει εξατομικευμένη απειλή). Ως προς την εκτίμηση του βαθμού/έντασης της αδιάκριτης βίας, το ΔΕΕ στις αποφάσεις Elgafaji και Diakite δεν παρείχε συγκεκριμένες κατευθύνσεις προς στα εθνικά δικαστήρια σχετικά με τη μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθούν για να αξιολογούν ήτοι (α) την ένταση της βίας που επικρατεί σε συγκεκριμένη περιοχή ή περιφέρεια μιας χώρας, και (β) το κατά πόσον η εν λόγω βία δημιουργεί πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, είτε για τον άμαχο πληθυσμό συνολικά, είτε για άτομα με βάση τις προσωπικές τους περιστάσεις, είτε βάσει συνδυασμού των δύο. Το ζήτημα της σοβαρής και προσωπικής απειλής τέθηκε εκ νέου ενώπιον του ΔΕΕ αρκετά χρόνια αργότερα, στην υπόθεση CF και DN^[35]  όπου επικαλούμενο τη συλλογιστική στην υπόθεση Elgafagi, έκρινε ότι η ποσοτική αξιολόγηση του κινδύνου θανάτου και τραυματισμού, ο οποίος εκφράζεται ως ο λόγος του αριθμού των θυμάτων στην οικεία περιοχή προς τον συνολικό αριθμό των ατόμων που αποτελούν τον πληθυσμό της περιοχής αυτής είναι κρίσιμη για τη διαπίστωση της ύπαρξης σοβαρής και προσωπικής απειλής, αλλά ότι «η διαπίστωση αυτή δεν μπορεί να αποτελέσει το μόνο καθοριστικό κριτήριο. Σημειώνεται, επί τούτου ότι Εθνικό Δικαστήριο Ασύλου της Γαλλίας (National Court of Asylum) σε απόφαση του, στις 20/09/23, εφάρμοσε τις Κατευθυντήριες Γραμμές της EUAA για τη Σομαλία, του Αυγούστου 2023, και σημείωσε ότι, παρόλο που η κατάσταση ασφαλείας στο Benadir και τη Middle Shabelle  δεν φτάνει το επίπεδο της αδιακρίτως ασκούμενης βίας ώστε να θεωρηθεί ότι ένα πρόσωπο αντιμετωπίζει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας λόγω και μόνο της παρουσίας του εκεί, εντούτοις είναι τέτοιο το επίπεδο της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται χαμηλότερος βαθμός προσωπικών επιβαρυντικών περιστάσεων για να χορηγηθεί επικουρική προστασία. Σε αυτή την υπόθεση, όμως, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι συνθήκες της αιτούσας δικαιολογούν τη χορήγηση σε αυτήν επικουρικής προστασίας, ιδίως λόγω του ότι είναι μόνη  μητέρα ενός μικρού κοριτσιού που γεννήθηκε στη Γαλλία, η οποία δεν έχει πλέον επαφή με την οικογένειά της, η οποία μετακινήθηκε σε άλλη περιοχή.^[36] Τουναντίον σε άλλη δε απόφαση το Council for Alien Law Litigation [Conseil du Contentieux des Étrangers - CALL] του Βελγίου,  αποφάνθηκε σε υπόθεση αιτούντος διεθνή προστασία από τη Σομαλία (άρρενα), παραπέμποντας στις Κατευθυντήριες Γραμμές της EUAA για τη Σομαλία (2023), ότι ο αιτών δύναται να επιστρέψει στην περιοχή Lower Shabelle, εφόσον δεν υφίστανται  ατομικές περιστάσεις που να τον θέτουν σε πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.^[37]  

 

Προσαρμόζοντας, τώρα στην βάση της πιο πάνω νομολογίας, την περίπτωση του Αιτητή εμφανώς πρόκειται για ενήλικο, άρρενα, νεαρό, ικανό προς εργασία πρόσωπο, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας, ύπαρξης οικογενειακών δεσμών στην χώρα καταγωγής και προέρχεται από την φυλή/clan Sheikhal («…δραστηριοποιούνται με επιτυχία στον επιχειρηματικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας στο Μογκαντίσου») και ο ισχυρισμός του για προσωπική απειλή έχει κριθεί αναξιόπιστος. Συνεπώς, το Δικαστήριο κατόπιν επαναξιολόγησης όλων των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή, της κατάστασης ασφαλείας, τον συνολικό αριθμό θανάτων αμάχων και σε συνάρτηση με τον αριθμό πληθυσμού της γενικότερης περιοχής, καταλήγει ότι δεν υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι με την επιστροφή του στην περιοχή του, θα αντιμετωπίσει προσωπικά πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη.

 

Βάσει των στοιχείων του φακέλου και της έκθεσης/εισήγησης της λειτουργού (ως αναλύονται ανωτέρω) διαπιστώνω επαρκή έρευνα υπό τις περιστάσεις από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης. Η έκταση της έρευνας, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθήθηκε από την αρμόδια αρχή (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270, Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 345) ήταν σύμφωνα με την νομοθεσία και υπό την καθοδήγηση σχετικών επί του θέματος εγχειριδίων. Η απόφαση είναι επαρκώς αιτιολογημένη και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης της λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270). Μετά δε από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, το Δικαστήριο στα πλαίσια των εξουσιών του, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.

 

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

 

                         

 

Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.