ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 3719/23

 1 Αυγούστου, 2025

[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

A.F.E.M.

Αιτήτρια

-και-

 

 Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η Αίτηση

 

Γ. Βασιλόπουλος (κος), για Δρ. Χρ. Π. Χριστοδουλίδη, Δικηγόροι για την Αιτήτρια

Α. Χ’ Ιωσήφ (κα) για Μ. Βασιλείου (κα), Δικηγόροι για τους Καθ’ ων η Αίτηση

Αιτήτρια Παρούσα

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π:   Με την παρούσα προσφυγή η Αιτήτρια προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση, ημερομηνίας 17/07/2023, η οποία της κοινοποιήθηκε στις 05/10/2023 και με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά της για διεθνή προστασία ως άκυρη και στερούμενη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.

 

Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης έχουν ως ακολούθως:

 

Η Αιτήτρια είναι υπήκοος Καμερούν, η οποία εισήλθε παράνομα στα ελεγχόμενα από την Κυπριακή Δημοκρατία εδάφη.

 

Στις 04/12/2019 (ούσα ανήλικη) υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, και στις 23/06/2023 (ούσα ενήλικη) πραγματοποιήθηκε συνέντευξη με λειτουργό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (εφεξής «ο αρμόδιος λειτουργός») προς εξέταση του αιτήματός της. Στις 11/07/2023 ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, εισηγούμενος την απόρριψη της αίτησης της Αιτήτριας. Στις 17/07/2023 αρμοδίως εξουσιοδοτημένο άτομο να ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε την Έκθεση-Εισήγηση και απέρριψε το αίτημα της Αιτήτριας.

 

Στις 03/10/2023 η Υπηρεσία Ασύλου συνέταξε απορριπτική επιστολή την οποία παρέλαβε η Αιτήτρια στις 05/10/2023.

 

Στις 10/10/2023 καταχωρίστηκε η υπό εξέταση προσφυγή.

 

Η Αιτήτρια, δια της γραπτής αγόρευσης του συνηγόρου της, προωθεί τους ακόλουθους λόγους ακύρωσης:

(1) Αναρμοδιότητα οργάνου και παράβαση του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμο του 1999 (Ν.158(Ι)/1999).

(2) Μη τήρηση των αρχών που διέπουν τις διαδικασίες ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, και ειδικά των ειδικών διατάξεων που αφορούν ασυνόδευτους ανήλικους∙ ενώ περαιτέρω προωθείται η παραβίαση της αρχής της μη επαναπροώθησης με μνεία στην ευαλωτότητα και την κατάσταση της υγείας της Αιτήτριας ως οροθετική.

(3) Έλλειψη δέουσας έρευνας και επαρκούς αιτιολογίας.

(4) Παράλειψη εξέτασης από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου κατά πόσο η Αιτήτρια πληροί τις προϋποθέσεις για παροχή καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.   

 

Η συνήγορος των Καθ’ ων η Αίτηση με τη δική της γραπτή αγόρευση αντιτείνει ότι η Αιτήτρια δεν κατάφερε να αποσείσει το βάρος απόδειξης και δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο λόγο δίωξης για φυλετικούς, θρησκευτικούς λόγους, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή αντιλήψεων, όπως προβλέπεται από το άρθρο 3(1) του Νόμου. Επομένως, σωστά και εύλογα οι Καθ’ ων η Αίτηση, ασκώντας την εξουσία που τους παρέχεται από τον Νόμο και βάσει του ενώπιον τους υλικού κατέληξαν στην επίδικη απόφαση. Όσον αφορά τον ισχυρισμό περί παραβίασης του άρθρου 10 του περί Προσφύγων Νόμου αναφορικά με την εξέταση αιτημάτων ασυνόδευτων ανήλικων, οι Καθ’ ων η Αίτηση προβάλλουν ότι κατά την εξέταση του αιτήματός της η Αιτήτρια είχε πλέον ενηλικιωθεί, ενώ η ενηλικίωση της επήλθε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μετά την υποβολή της αίτησης της καθιστώντας αδύνατη την εξέταση του αιτήματός της πριν την ενηλικίωση της.

 

Αναφορικά με τον ισχυρισμό περί παραβίασης της αρχής της μη επαναπροώθησης, οι Καθ’ ων η Αίτηση απορρίπτουν τον εν λόγω ισχυρισμό ως αναληθή, ανυπόστατο και απαραδέκτως προβαλλόμενο. Τέλος, είναι η θέση των Καθ’ ων η Αίτηση ότι το αίτημα διεθνούς προστασίας της Αιτήτριας εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της προβλεπόμενης από το νόμο διαδικασίας και η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας, ορθής αξιολόγησης των στοιχείων και ορθής εφαρμογής του Νόμου, είναι δε δεόντως αιτιολογημένη χωρίς οποιαδήποτε νομική ή πραγματική πλάνη από παρερμηνεία ή λανθασμένη εκτίμηση των στοιχείων που η Αιτήτρια έθεσε ενώπιον του αρμοδίου οργάνου.    

 

Κατά την ακρόαση της υπόθεσης, ο ευπαίδευτος συνήγορος της Αιτήτριας απέσυρε τον ισχυρισμό περί αναρμοδιότητας του οργάνου, προωθώντας εκ νέου την μη τήρηση των διαδικαστικών εγγυήσεων λόγω ανηλικότητας και κατά συνέπεια ευαλωτότητας. Επιπρόσθετα, προώθησε την έλλειψη δέουσας έρευνας, καθώς και την κατάσταση της υγείας της Αιτήτριας και ειδικότερα τη διάγνωση της ως οροθετική.  

 

Αναφορικά με τον ισχυρισμό που εγείρεται από το συνήγορο της Αιτήτριας σχετικά με παραβιάσεις του άρθρου 10 του περί Προσφύγων Νόμου όπου το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού αποτελεί πρωταρχικό μέλημα κατά την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Νόμου, καθώς και τη μη τήρηση των διαδικαστικών εγγυήσεων, παραθέτω τα ακόλουθα:

Ως το άρθρο 10 (1) του περί Προσφύγων Νόμου προνοεί:

«10. (1) Σε περίπτωση που ο αιτητής είναι ασυνόδευτος ανήλικος, οι αρχές ενώπιον των οποίων υποβάλλεται η αίτηση ή/και ο αρµόδιος λειτουργός γνωστοποιούν αµέσως την περίπτωση στον Προϊστάµενο που γνωστοποιεί αµέσως την περίπτωση στο ∆ιευθυντή του Τµήµατος Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευηµερίας, ο οποίος ενεργεί ως κηδεµόνας του εν λόγω ανηλίκου και λαµβάνει όλα τα αναγκαία µέτρα, δυνάµει του παρόντος Νόµου και των εκδιδόµενων δυνάµει αυτού Κανονισµών, για λογαριασµό και προς το συµφέρον του ανηλίκου.

(1Α) Το βέλτιστο συµφέρον του παιδιού αποτελεί πρωταρχικό µέληµα κατά την εφαρµογή των διατάξεων του παρόντος Νόµου οι οποίες αφορούν τη διεθνή προστασία και τους ανηλίκους».

 

Ως παρατηρώ από τα στοιχεία του Διοικητικού Φακέλου, η Αιτήτρια υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 04/12/2019, σε ηλικία 17 ετών και 7 μηνών (ημερομηνία γέννησης 07/05/2002). Στα πλαίσια επικοινωνίας της Υπηρεσίας Ασύλου με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ), εντοπίζεται επιστολή ημερομηνίας 11/12/2020 (ερυθρό 14 Δ.Φ.) όπου λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου αιτείται ενημέρωση για οποιεσδήποτε ειδικές ή διαδικαστικές ανάγκες εντοπίστηκαν από τις ΥΚΕ και προκύπτουν από την ιδιότητα της Αιτήτριας ως ασυνόδευτη ανήλικη, καθώς και για τις όποιες σχετικές ενέργειες στις οποίες προέβησαν την περίοδο που η Αιτήτρια βρισκόταν υπό την κηδεμονία τους.

 

Ως διαφαίνεται από την συγκεκριμένη αλληλογραφία, η Υπηρεσία Ασύλου προέβη στα απαραίτητα διαβήματα για διασφάλιση των δικαιωμάτων και διαδικαστικών εγγυήσεων για την περίοδο που αφορούσε την ανηλικότητα της Αιτήτριας. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, κρίνω σκόπιμο να τονίσω ότι συμφωνώ με τη θέση των Καθ’ων η αίτηση ότι κατά την εξέταση της αίτησης διεθνούς προστασίας της, η Αιτήτρια είχε ενηλικιωθεί και ως εκ τούτου τα όσα προβάλλονται από τους συνηγόρους της, αλυσιτελώς προβάλλονται και εν πάση περιπτώσει δεν επηρέασαν τον τρόπο που επικαλούνται την εξέταση και αξιολόγηση της Αιτήτριας που ήταν πλέον ενήλικη. 

 

Υιοθετώ το σκεπτικό των όσων αναφέρθηκαν στην απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών στην υπόθεση 1042/2016 (σκ. 7), στα οποία με παρέπεμψε η ευπαίδευτη συνήγορος των Καθ’ων η Αίτηση:

«Επειδή οι προεκτιθέμενοι λόγοι ακύρωσης, τόσο αυτοί που αφορούν στην τήρηση των αναφερόμενων διαδικαστικών και ουσιαστικών εγγυήσεων όσο και εκείνοι που αναφέρονται στην πληρότητα της αιτιολογίας της προσβαλλόμενης πράξης, οι οποίοι συναρτώνται χωρίς εξαίρεση όλοι με το στοιχείο της ανηλικότητα του αιτούντος, πρέπει να απορριφθούν, ανεξάρτητα από οτιδήποτε άλλο, ως αλυσιτελείς, εφόσον ο αιτών, όπως προεκτέθηκε, κατά το χρόνο συζήτησης της υπό κρίση αίτησης, είχε ήδη ενηλικιωθεί, εξερχόμενος, έτσι, έκτοτε από την οποιαδήποτε ομάδα στην οποία τυχόν ανήκε με βάση το κοινό χαρακτηριστικό της ηλικίας του. Ενόψει αυτών και εφόσον όσα επικαλέστηκε ο αιτών ενώπιον των αρμόδιων διοικητικών οργάνων δεν είναι ικανά να θεμελιώσουν κίνδυνο δίωξης στη χώρα του ή κίνδυνο σοβαρής βλάβης και, επομένως, την υπαγωγή του στο προστατευτικό καθεστώς του πρόσφυγα ή του δικαιούχου επικουρικής προστασίας, αντίστοιχα, νομίμως απορρίφθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση το επίδικο αίτημά του για παροχή διεθνούς προστασίας.»

 

Επίσης παραπέμπω στα όσα λέχθηκαν από την αδελφή Δικαστή κα Κουρουζίδου-Καρλεττίδου, στην απόφασή της ημερ. 25 Αυγούστου 2021, στην υπόθεση S.M., ασυνόδευτου ανηλίκου δια της Επιτρόπου Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού και Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπηρεσίας Ασύλου (Υπόθεση αρ. 124/2018):

«Ωστόσο σήμερα, το Δικαστήριο καλείται να αξιολογήσει κατά πόσο με τα ενώπιον του στοιχεία και προσωπικά χαρακτηριστικά του Αιτητή και την σημερινή κατάσταση ασφαλείας στην χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του Περί Προσφύγων Νόμου για αναγνώρισή του ως πρόσφυγα ή εναλλακτικά κατά πόσο πληροί τις προϋποθέσεις του Άρθρου 19 του Περί Προσφύγων Νόμου για αναγνώρισή του ως δικαιούχου συμπληρωματικής προστασίας.»

 

Εν πάση περιπτώσει, όπως έχω αναλύσει και ανωτέρω, κατά τη διάρκεια εξέτασης της αίτησης της για διεθνή προστασία σε πρώτο βαθμό, η Αιτήτρια είχε ήδη ενηλικιωθεί και δεν παραβιάστηκαν οποιεσδήποτε ειδικές διαδικαστικές εγγυήσεις.  Ως εκ τούτου, απορρίπτω τον ισχυρισμό των συνηγόρων της Αιτήτριας ως αβάσιμο.

 

Προχωρώ στη συνέχεια να εξετάσω επί της ουσίας την παρούσα υπόθεση ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο, εκτός της νομιμότητας, και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν, και την ανάγκη χορήγησης διεθνούς προστασίας σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου (βλ. άρθρο 11(3) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (73(I)/2018).  Προς τούτο, κρίνω σκόπιμη την παράθεση αρχικά των ισχυρισμών της Αιτήτριας, ως αυτοί προβλήθηκαν καθ' όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός της και οι οποίοι συμπεριλαμβάνονται στο περιεχόμενο του Διοικητικού Φακέλου (στο εξής «Δ.Φ.»).

 

Στο πλαίσιο της αίτησής της για άσυλο η Αιτήτρια κατέγραψε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της λόγω του θανάτου των γονιών της, οι οποίοι κάηκαν μαζί με το σπίτι τους ως συνέπεια της συνεχόμενης κρίσης που επικρατεί στη νοτιοδυτική περιοχή του Καμερούν. Οι αυτονομιστές σκότωσαν νεαρά άτομα, και η ίδια διέφυγε σε θαμνώδη περιοχή (bush) μαζί με άλλα νεαρά πρόσωπα όπου τρέφονταν με λαχανικά και φρούτα για περίοδο 6 μηνών. Με τη βοήθεια ατόμων που μετέφεραν άτομα σε κοντινές πόλεις  που δεν επηρεάστηκαν από την κρίση, και μετά από ένα ταξίδι 5 ημερών με τα πόδια έφτασε στην πόλη Bafoussam. Επικοινώνησε με κάποιο φίλο του πατέρα της, ο οποίος την φιλοξένησε για περίοδο 3 μηνών, ωστόσο δέχθηκε κακομεταχείριση από τη σύζυγο του η οποία της ζήτησε να φύγει από το σπίτι. Ένας θείος ονόματι  Πέτρος (uncle Peter) αποφάσισε να προχωρήσει στις απαραίτητες διαδικασίες για το ταξίδι της στη Δημοκρατία όπου θα μπορούσε να ζητήσει προστασία και βοήθεια (ερυθρό 1 Δ.Φ.).  

  

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης της, η Αιτήτρια δήλωσε ότι είναι οροθετική (HIV positive) και λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή (ερυθρό 56/1Χ Δ.Φ., και αποτέλεσμα εξέτασης στο ερυθρό 10 του Δ.Φ. όπου γίνεται αναφορά σε παρακολούθηση και φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει από την Γρηγόρειο Κλινική).   

 

Όσον αφορά το οικογενειακό της πλαίσιο, η Αιτήτρια δήλωσε ότι οι γονείς της απεβίωσαν (ερυθρό 55/1Χ Δ.Φ.) τον Δεκέμβριο του 2018 όταν το σπίτι τους κάηκε από τον στρατό (ερυθρό 54/1Χ Δ.Φ.). Ως περαιτέρω ανέφερε, έχει 2 αδέρφια, ένα δίδυμο αδερφό ο οποίος είναι μαζί της στην Κύπρο και ένα μικρότερο αδερφό ο οποίος χάθηκε στη θαμνώδη περιοχή (bush) (ερυθρό 54/1Χ Δ.Φ.). Ως τόπο καταγωγής της δήλωσε την πόλη Batibo, και ως τόπο συνήθους διαμονής της την πόλη Bafoussam  (ερυθρό 53/1Χ Δ.Φ.).     

 

Στα πλαίσια της ελεύθερης αφήγησής της, η Αιτήτρια ανέφερε ότι με την άφιξη τους στην πόλη Batido στις 11/12/2018, μετά από 3 μέρες ο στρατός και οι αυτονομιστές προέβησαν σε επιδρομές και σκότωσαν κόσμο. Ο στρατός έκαψε τα σπίτια ατόμων που συνδέονταν με πολιτικό κόμμα. Οι γονείς της ήταν μέλη αντιπολιτευόμενου κόμματος. Λόγω του πανικού και του φόβου οι γονείς τους έστειλαν σε θαμνώδη περιοχή (bush) για να μπορέσουν να πάνε στο σπίτι της γιαγιάς που βρισκόταν στα περίχωρα του χωριού μέχρι να ηρεμίσει η κατάσταση. Ενόσω βρίσκονταν στο σπίτι της γιαγιάς ενημερώθηκαν για την καταστροφή του σπιτιού τους και το θάνατο των γονιών τους από τον στρατό∙ ενώ (στρατιώτες) βρίσκονταν καθοδόν προς το σπίτι της γιαγιάς της για να τους βρουν καθώς πίστευαν ότι ήταν μέλη της ομάδας των αυτονομιστών. Η γιαγιά τους παρότρυνε να διαφύγουν σε θαμνώδη περιοχή (bush) μαζί με τον μικρότερο αδερφό τους και άλλα άτομα τα οποία ακολούθησαν, ενώ η ίδια παρέμεινε και προσπάθησε να επικοινωνήσει με τον φίλο του πατέρα τους στην πόλη Douala. Καθοδόν έχασαν τον μικρότερο αδερφό τους.

 

Παρέμειναν στη θαμνώδη περιοχή (bush) για μήνες, μέχρι που ο αδερφός του φίλου του πατέρα της τους πήρε στο σπίτι του όπου και παρέμειναν για μερικές μέρες. Ενόσω βρίσκονταν στο σπίτι του, την πήρε στο δωμάτιο του όπου και την βίασε, ενώ την απείλησε ότι αν το αποκαλύψει σε κάποιο θα την σκοτώσει. Αργότερα την ίδια μέρα, είχε αιμορραγία και αναγκάστηκε να την πάρει στο περιφερειακό νοσοκομείο της Bamenda, εξακολουθώντας να την απειλεί να μην αποκαλύψει τον βιασμό. Στο νοσοκομείο της δόθηκε φαρμακευτική αγωγή για μόλυνση. Όταν τελικά έφτασαν στην πόλη Douala την 01/07/2019, πήγαν στο σπίτι του φίλου του πατέρα της όπου και παρέμειναν για 3 μήνες. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους έλαβαν τηλεφώνημα από τον στρατό όπου τους ενημέρωσαν ότι είχαν υπό κράτηση τη γιαγιά τους ζητώντας τους να εμφανιστούν για να την αφήσουν ελεύθερη. Στη συνέχεια αποφάσισε να προχωρήσει στις απαραίτητες διευθετήσεις για το ταξίδι τους στη Δημοκρατία (ερυθρό 51/2Χ Δ.Φ.).     

 

Κατά το στάδιο της διερεύνησης του ανωτέρω αφηγήματος, και ειδικότερα ως προς την συμμετοχή των γονιών της σε πολιτικό κόμμα, η Αιτήτρια πρόβαλε ότι ήταν μέλη του κόμματος SCNC, χωρίς ωστόσο να γνωρίζει την δραστηριοποίηση τους καθώς η ίδια δεν είχε ενδιαφέρον για τα πολιτικά (ερυθρό 50/2Χ Δ.Φ.). Κληθείσα να δώσει πληροφορίες αναφορικά με την επιδρομή στην περιοχή διαμονής των γονιών της, η Αιτήτρια ανέφερε ότι εμφανίστηκαν αυτονομιστές με σκοπό την στρατολόγηση νεαρών ατόμων, και οι γονείς τους παρότρυναν να φύγουν και να πάνε στο σπίτι της γιαγιάς τους (ερυθρό 50/2Χ Δ.Φ.). Οι αυτονομιστές λόγω της συμμετοχής των γονιών τους στο πολιτικό κόμμα SCNC έκαψαν το σπίτι τους, καθώς όποιος συνδέεται με το συγκεκριμένο κόμμα θεωρείται προδότης.

 

Κληθείσα στη συνέχεια να διευκρινίσει αν είναι οι αυτονομιστές που έκαψαν το σπίτι ή ο στρατός, η Αιτήτρια ανέφερε ότι ήταν ο στρατός (ερυθρό 49/1Χ Δ.Φ.). Ως περαιτέρω πρόβαλε, κατόπιν σχετικών ερωτήσεων, διέμειναν στο σπίτι της γιαγιάς τους για 1 μέρα και στη συνέχεια έφυγαν και πάλι στη θαμνώδη περιοχή (bush) καθώς ο στρατός ήταν καθοδόν για να τους βρει (ερυθρό 48/2Χ Δ.Φ.). Εκεί διέμειναν για 6 περίπου μήνες, όπου διέμειναν σε καλύβα μαζί με ομάδα άλλων ατόμων, τρέφονταν με φρούτα και λαχανικά και ενημερώνονταν από άτομο του χωριού αν ήταν ασφαλής η επιστροφή στην πόλη (ερυθρό 48/1Χ Δ.Φ.). Σε ερωτήσεις αναφορικά με τον φίλο του πατέρα της, η Αιτήτρια δήλωσε ότι τον φώναζαν θείο Πέτρο (uncle Peter), και ήρθαν σε συνεννόηση μαζί του μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας με το άτομο που τους επισκεπτόταν από το χωριό. Έδωσε οδηγίες στο συγκεκριμένο άτομο ως προς το μέρος που θα έπρεπε να μεταφέρει την ίδια και τον αδερφό της για να τους παραλάβει ο αδερφός του, ο οποίος τους μετέφερε στο σπίτι του στην πόλη Bamenda (ερυθρό 47/1Χ Δ.Φ.).

 

Σε ερωτήσεις αναφορικά με τη διαμονή τους στο συγκεκριμένο σπίτι, η Αιτήτρια ανέφερε ότι ο συγκεκριμένος άντρας ήταν οικογενειάρχης, ωστόσο κατά τη διάρκεια της παραμονής τους, τα παιδιά του ήταν σε διακοπές και στο σπίτι ήταν μόνο ο ίδιος με τη σύζυγό του (ερυθρό 46/1Χ Δ.Φ.). Κληθείσα στη συνέχεια να περιγράψει το επεισόδιο του βιασμού της από τον συγκεκριμένο άντρα, η Αιτήτρια ανέφερε ότι ο αδερφός της έβλεπε τηλεόραση, η σύζυγος του δεν ήταν στο σπίτι, και ο άντρας την κάλεσε να πάει στο δωμάτιο του. Όταν έφτασε, ο ίδιος έκλεισε την πόρτα, της ζήτησε να καθίσει και την άγγιξε με ανάρμοστο τρόπο. Όταν προσπάθησε να φύγει την έσπρωξε, της έκλεισε το στόμα και την απείλησε ότι θα την σκοτώσει αν φωνάξει (ερυθρό 46/1Χ Δ.Φ.). Αργότερα την ίδια μέρα άρχισε να αιμορραγεί, με αποτέλεσμα να μεταφερθεί στο νοσοκομείο, όπου ανέφερε ότι δέχθηκε βιασμό από άγνωστο άντρα και της δόθηκε φαρμακευτική αγωγή για μόλυνση (ερυθρό 45/1Χ Δ.Φ.). Όταν επέστρεψαν στο σπίτι, είπε στη σύζυγο του η οποία ρώτησε τι συμβαίνει, ότι η Αιτήτρια είχε μαλάρια και της έδωσαν φαρμακευτική αγωγή. Έφυγαν από το σπίτι του μετά από 2-3 μέρες (ερυθρό 44/1Χ Δ.Φ.). Στη συνέχεια πήγαν στην Douala στον φίλο του πατέρα της όπου και έμειναν για 3 μήνες. Λόγω των απειλών που δεχόταν (ο φίλος του πατέρα της) για να παραδώσει την ίδια και τον αδερφό της στον στρατό αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το Καμερούν (ερυθρό 43 Δ.Φ.).

 

Σε ερωτήσεις αναφορικά με την αναζήτηση της από τον στρατό, η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι κατηγορείται για τρομοκρατία (ερυθρό 43/1Χ Δ.Φ.), και προσκόμισε ένταλμα σύλληψης ημερομηνίας 09/12/2019, υποστηρίζοντας ότι θεωρείται ύποπτη για συμμετοχή της σε ομάδα αυτονομιστών (ερυθρό 42/1Χ Δ.Φ.). Ο λόγος που προέκυψε αυτή η υποψία είναι η συμμετοχή των γονιών της στο πολιτικό κόμμα SCNC, καθώς όποιος είναι μέλος του συγκεκριμένου κόμματος θεωρείται προδότης (ερυθρό 42/1Χ Δ.Φ.). Κληθείσα να παραθέσει πληροφορίες αναφορικά με το εν λόγω κόμμα, η Αιτήτρια δήλωσε ότι δεν γνωρίζει αρκετά για το κόμμα, απλά γνωρίζει ότι αγωνίζεται για την ανεξαρτησία (ερυθρό 41/1Χ Δ.Φ.).    

 

Ο αρμόδιος λειτουργός στην Έκθεση-Εισήγηση την οποία ετοίμασε διαμόρφωσε τέσσερις ουσιώδεις ισχυρισμούς ως ακολούθως:

1.   Ταυτότητα, προφίλ και χώρα καταγωγής της Αιτήτριας.

2.   Ισχυριζόμενη υποστήριξη του πολιτικού κόμματος SCNC στο οποίο οι γονείς της ήταν μέλη.

3.   Επίθεση των στρατιωτικών δυνάμεων του Καμερούν στο σπίτι της, τον Δεκέμβριο του 2018, όπου έχασε τους γονείς της και η ίδια αναζητείται.

4.   Η Αιτήτρια είναι θύμα βιασμού.

 

Με παραπομπές στις δηλώσεις της Αιτήτριας και αναφορές σε διαδικτυακές πηγές, ο λειτουργός έκανε αποδεκτό τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό. Ωστόσο, οι υπόλοιποι 3 ισχυρισμοί απορρίφθηκαν.

 

Ειδικότερα, όσον αφορά τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, ο λειτουργός έκρινε ότι οι δηλώσεις της Αιτήτριας ήταν αόριστες και στερούντο λεπτομέρειας, συνοχής και εξειδίκευσης. Συγκεκριμένα, η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να δώσει πληροφορίες αναφορικά με την ιδεολογία και τις θέσεις του κόμματος SCNC του οποίου κατ’ ισχυρισμόν ήταν μέλη οι γονείς της και στήριζε και η ίδια, δηλώνοντας ότι δεν την ενδιέφεραν τα πολιτικά. Προς υποστήριξη του συγκεκριμένου ισχυρισμού, η Αιτήτρια, προσκόμισε Ένορκη Δήλωση (Affidavit) (ερυθρά 33-36 Δ.Φ.) από τον δικηγόρο της οικογένειας όπου δηλώνεται η συμμετοχή των γονιών της στο κίνημα SCNC. Ο αρμόδιος λειτουργός, ωστόσο, αξιολογώντας το συγκεκριμένο έγγραφο έκρινε ότι η αυθεντικότητα του δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί, ενώ δεν μπορεί να έχει υποστηρικτικό – προς τις δηλώσεις της Αιτήτριας – χαρακτήρα καθώς εκδόθηκε από ιδιώτη φορέα (δικηγόρος οικογένειας) και όχι από συγκεκριμένη αρχή.

 

Τέλος, αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές αναφορικά με το πολιτικό κίνημα SCNC, το οποίο προασπίζεται το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των αγγλόφωνων περιοχών του Καμερούν. Σύμφωνα με εξωτερικές πηγές και παραπομπές σε αυτές, το συγκεκριμένο κίνημα θεωρείται ως «τρομοκρατική οργάνωση» από τις αρχές του Καμερούν, και τα μέλη του διώκονται, συλλαμβάνονται, και φυλακίζονται. Ο αρμόδιος λειτουργός, έκρινε ότι παρά την εν μέρει επιβεβαίωση των ισχυρισμών της Αιτήτριας, λόγω μη τεκμηρίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας, ο εν λόγω ισχυρισμός απορρίφθηκε.

 

Αναφορικά με τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό, ήτοι την επίθεση των στρατιωτικών δυνάμεων στο σπίτι της τον Δεκέμβριο του 2018, την απώλεια των γονιών της, και την αναζήτηση της από τον στρατό, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να αναπτύξει επαρκώς και με συνοχή τις δηλώσεις της, ενώ υπέπεσε σε αντιφάσεις. Ειδικότερα, ενώ αρχικά δήλωσε ότι ήταν οι αποσχιστές που έκαψαν το σπίτι της στη συνέχεια διευκρίνισε ότι ήταν ο στρατός. Επιπρόσθετα, η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να παραθέσει με συνοχή τα γεγονότα, ήτοι την καταστροφή του σπιτιού της, τη διαφυγή στο σπίτι της γιαγιάς της και την αναζήτηση καταφυγίου στη θαμνώδη περιοχή (bush). Στα πλαίσια του συγκεκριμένου ισχυρισμού, η Αιτήτρια προσκόμισε ένταλμα σύλληψης (ερυθρό 37 Δ.Φ.), όπου ως ισχυρίστηκε κατηγορείται για τρομοκρατία. Κληθείσα επ’ αυτού να εξηγήσει το λόγο που το ένταλμα εκδόθηκε ένα χρόνο μετά που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της ενώ αναζητείτο για μήνες, η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να απαντήσει και να εξηγήσει το λόγο. Ο αρμόδιος λειτουργός, κατέληξε ότι η γνησιότητα του συγκεκριμένου εγγράφου δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί, ενώ δεν είναι πλήρως και δεόντως συμπληρωμένο, ούτε φέρει επίσημη σφραγίδα. Όσον αφορά την εξωτερική αξιοπιστία, έκρινε ότι λόγω της προσωπικής φύσης των δηλώσεων της Αιτήτριας, δεν ήταν εφικτή η έρευνα σε εξωτερικές πηγές. Ωστόσο, παρέθεσε πληροφορίες με παραπομπές σε εκθέσεις όπου γίνεται αναφορά για πληθώρα αυθαίρετων συλλήψεων, δολοφονιών και βασανιστηρίων από τις κυβερνητικές αρχές ασφαλείας. Ειδικότερα, στις νοτιοδυτικές (Southwest) και βορειοδυτικές (Northwest) περιοχές του Καμερούν, οι κυβερνητικές δυνάμεις ασφαλείας, διέπραξαν δολοφονίες, αυθαίρετες συλλήψεις και εμπρησμό σπιτιών και σχολείων. Καταλήγοντας, ο λειτουργός αναγνώρισε τη συνοχή των εξωτερικών πληροφοριών με κάποιες από τις δηλώσεις της Αιτήτριας, ωστόσο, λόγω μη τεκμηρίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας, ο συγκεκριμένος ισχυρισμός απορρίφθηκε.

 

Ακολούθως, ο λειτουργός προχώρησε στην αξιολόγηση του τέταρτου και τελευταίου ουσιώδους ισχυρισμού περί βιασμού της Αιτήτριας. Αξιολογώντας την εσωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, ο λειτουργός έκρινε ότι το αφήγημα της στερείτο συνοχής, επάρκειας πληροφοριών και λεπτομέρειας. Η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να δώσει πληροφορίες για τον άντρα, τις συνθήκες διαμονής της στο συγκεκριμένο σπίτι, και ειδικότερα την νοσηλεία της και τις συνθήκες παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Η Αιτήτρια προσκόμισε ιατρικό έγγραφο (ερυθρό 38 Δ.Φ.) στο οποίο γίνεται αναφορά βιασμού της από άγνωστους άντρες. Στα πλαίσια αξιολόγησης του συγκεκριμένου εγγράφου, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι δεν μπορούσε να επιβεβαιωθεί η αυθεντικότητα του. Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία, παρά την προσωπική φύση του συγκεκριμένου ισχυρισμού, ο λειτουργός προέβη σε έρευνα αναφορικά με την έμφυλη βία στο Καμερούν, όπου σύμφωνα με παραπομπές σε εξωτερικές πηγές η κατάσταση επιδεινώθηκε με αυξημένα καταγεγραμμένα περιστατικά βιασμού, και σεξουαλικής και σωματικής βίας. Καταλήγοντας, ωστόσο, ο αρμόδιος λειτουργός απέρριψε τον εν λόγω ισχυρισμό, καθώς παρά την επιβεβαίωση της έμφυλης βίας και των αυξημένων καταγεγραμμένων περιστατικών, η εσωτερική αξιοπιστία δεν στοιχειοθετήθηκε.    

 

Λαμβάνοντας υπόψη τον μοναδικό αποδεκτό ουσιώδη ισχυρισμό της Αιτήτριας, καθώς και το γεγονός ότι είναι οροθετική, ο λειτουργός, προέβη σε αξιολόγηση του κινδύνου που θα αντιμετωπίσει η Αιτήτρια σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της. Εξετάζοντας αρχικά το γεγονός ότι είναι οροθετική, ο λειτουργός προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, παραθέτοντας στοιχεία με παραπομπή στις αντίστοιχες πηγές, για την αντιμετώπιση των οροθετικών ατόμων στο Καμερούν καθώς και την διάθεση και πρόσβαση σε φαρμακευτική αγωγή. Σύμφωνα με τις συγκεκριμένες πληροφορίες, το φαινόμενο του στιγματισμού μειώθηκε, ενώ η φαρμακευτική αγωγή είναι δωρεάν. Λαμβάνοντας υπόψιν και τα προσωπικά χαρακτηριστικά της Αιτήτριας, ο λειτουργός δεν εντόπισε οποιουσδήποτε παράγοντες οι οποίοι να αυξάνουν την επικινδυνότητα ή την άρνηση πρόσβασης σε αγωγή και θεραπεία. Στη συνέχεια, ο λειτουργός προχώρησε στην αξιολόγηση της κατάστασης ασφαλείας, όπου έκρινε ότι σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες για την κατάσταση ασφαλείας στον συνήθη τόπο διαμονής της Αιτήτριας, ήτοι την πόλη Bafoussam της δυτικής περιφέρειας (West region) του Καμερούν, διαπιστώνεται ότι δεν υφίσταται εύλογη πιθανότητα η Αιτήτρια να υποβληθεί σε μεταχείριση η οποία θα μπορούσε να ανέλθει σε επίπεδο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της.

 

Ακολούθως, ο λειτουργός προέβη σε αξιολόγηση του νομοθετικού πλαισίου για το προσφυγικό καθεστώς, καθώς επίσης και αυτό της συμπληρωματικής προστασίας, σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας, προκειμένου να εξακριβωθεί εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή της σε οιοδήποτε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ως αναφέρεται στην Έκθεση-Εισήγηση, βάσει των ισχυρισμών της Αιτήτριας, το προσωπικό της προφίλ και την αξιολόγηση κινδύνου, δεν προκύπτουν εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της, και συγκεκριμένα στην πόλη Bafoussam του Καμερούν, για ένα από τους λόγους που προνοεί το άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και 1Α(2) της Συνθήκης της Γενεύης του 1951. Ως εκ τούτου, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του ορισμού του πρόσφυγα, και η Αιτήτρια δεν εμπίπτει στο συγκεκριμένο καθεστώς.

 

Επιπλέον, κρίθηκε ότι ο κίνδυνος που μπορεί να αντιμετωπίσει ευλόγως η Αιτήτρια κατά την επιστροφή της στο Καμερούν δεν συνιστά πραγματικό κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης σύμφωνα με το άρθρο 19(2)(α) του περί Προσφύγων Νόμου, αντίστοιχο 15(α) της Οδηγίας, ούτε μπορεί να θεωρηθεί ως πραγματικός κίνδυνος βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(β) του ιδίου νόμου, αντίστοιχο 15(β) της Οδηγίας. Αναφορικά με το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 15(γ) της Οδηγίας, ο λειτουργός, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Αιτήτρια σε περίπτωση που επιστρέψει στο Καμερούν, δεν θα αντιμετωπίσει κίνδυνο ή σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής της ακεραιότητας ως άμαχος λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας. Ως εκ τούτου, ο λειτουργός κατέληξε ότι η Αιτήτρια δεν δικαιούται ούτε το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

 

Υπό το φως της ανωτέρω ανάλυσης, κρίνω ότι ορθά και εμπεριστατωμένα οι Καθ' ων η Αίτηση αξιολόγησαν το αίτημα της Αιτήτριας και κατέληξαν τόσο στα ευρήματα περί αναξιοπιστίας της όσο και στη μη υπαγωγή της σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Συμφωνώ με την αιτιολόγηση της Διοίκησης ότι οι δηλώσεις της Αιτήτριας στερούνταν συνοχής, λεπτομέρειας και επάρκειας πληροφοριών. Η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να στοιχειοθετήσει τους ισχυρισμούς περί δίωξης της από τις στρατιωτικές δυνάμεις του Καμερούν λόγω στήριξης αντιπολιτευόμενου κινήματος ή στήριξης των αυτονομιστών. Οι πληροφορίες που παρέθεσε είναι ελάχιστες και γενικές, χωρίς την εξειδίκευση που θα αναδείκνυε το προσωπικό στοιχείο του βιώματος που θα στοιχειοθετούσε την εσωτερική αξιοπιστία. Εξάλλου, από επιπρόσθετη έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης που πραγματοποίησε το δικαστήριο, δεν εντοπίστηκε κάποιο περιστατικό επίθεσης στην πόλη Batido που να σχετίζεται με τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας. Ειδικότερα, στη βάση δεδομένων ACLED[1], το διάστημα μεταξύ 10/12/2018 και 31/12/2018 δεν καταγράφηκε κάποιο περιστατικό. Άλλες πηγές και τοπικά ειδησεογραφικά μέσα, καταγράφουν συλλήψεις και δολοφονίες μελών των Ambazonians, χωρίς ωστόσο να προκύπτουν πληροφορίες για αδιάκριτη βία ή βανδαλισμούς και εμπρησμούς σπιτιών.[2]

 

Εν πάση περιπτώσει, τονίζω ότι το βάρος απόδειξης του αιτήματος βαραίνει αρχικά τον ίδιο τον αιτητή (Άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου). Στην παρούσα υπόθεση η Αιτήτρια δεν κατάφερε να στηρίξει με σαφήνεια και ευλογοφάνεια τον πυρήνα του αιτήματος της, παρά τις ευκαιρίες που της δόθηκαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης της, αλλά ούτε στο Δικαστήριο προσκόμισε οποιαδήποτε μαρτυρία ή στοιχεία για να ανατρέψει το εύρημα αναξιοπιστίας των Καθ’ων η Αίτηση επί των ουσιαστικών της ισχυρισμών.  

 

Ως προς τα έγγραφα που προσκόμισε η Αιτήτρια ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, των οποίων ως υποστήριξε ο συνήγορος της θα έπρεπε να ληφθεί υπόψιν ο υποστηρικτικός τους χαρακτήρας, επισημαίνω τα ακόλουθα:

Στον Οδηγό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο Δικαστική Ανάλυση: Αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου αναφέρεται ότι οι αρχές που διέπουν την αξιολόγηση τόσο των γεγονότων και περιστάσεων όσο και των αποδεικτικών στοιχείων που έχει αναφέρει ή προσκομίσει ο αιτητής, περιλαμβάνουν την αξιολόγηση με βάση, μεταξύ άλλων, όλα τα συναφή στοιχεία και τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά. Συνεπώς, τα έγγραφα δεν πρέπει να αξιολογούνται χωριστά, αλλά με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων και των δηλώσεων του αιτητή.  Σε κάθε περίπτωση, πριν από οποιαδήποτε αρνητική διαπίστωση, θα πρέπει να έχει παρασχεθεί στον αιτούντα η κατάλληλη ευκαιρία ώστε να δώσει εξηγήσεις ή να σχολιάσει τις σχετικές ανησυχίες. [3]

 

Στη βάση των ανωτέρω, και στα πλαίσια της αξιολόγησης της εξωτερικής αξιοπιστίας των ισχυρισμών της Αιτήτριας, κρίνω ότι αυτά δεν έχουν καμία αποδεικτική αξία. Η αξιολόγηση στην οποία προέβησαν οι Καθ’ ων η Αίτηση, επισημαίνοντας ότι τα συγκεκριμένα έγγραφα είναι αντίγραφα των οποίων η γνησιότητα δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ήταν εύλογη. Τονίζω δε ότι η συγκεκριμένη κατάληξη απορρέει σε συνάρτηση πάντα με την μη τεκμηρίωση της εσωτερικής αξιοπιστίας.

 

Κατά συνέπεια, από τα ανωτέρω προκύπτει ότι έγινε δέουσα έρευνα πριν τη λήψη της επίδικης απόφασης, η αιτιολόγηση της οποίας συμπληρώνεται από τα στοιχεία του Διοικητικού Φακέλου ως ανωτέρω αναλύεται (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158(Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ. 371 και Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 270).  Είναι δε πάγια νομολογημένο ότι η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται (βλ. Motorways Ltd v. Δημοκρατίας Α.Ε. 2371/25.6.99).  Εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός, μετά από μελέτη της Έκθεσης-Εισήγησης, ενέκρινε την εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού και ορθά και νόμιμα απορρίφθηκε το αίτημα της Αιτήτριας. Η έρευνα που είχε προηγηθεί ήταν επαρκής και είχαν συλλεγεί και διερευνηθεί όλα τα ουσιώδη στοιχεία σε συνάρτηση πάντα με τους ισχυρισμούς που είχε προβάλει η Αιτήτρια, όπως αναλύεται ανωτέρω.

 

Αναφορικά με το ζήτημα υγείας της Αιτήτριας, ως οροθετική, το Δικαστήριο, ανέτρεξε σε επικαιροποιημένες πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την διαθεσιμότητα και πρόσβαση σε φαρμακευτική αγωγή, ατόμων/φορέων του HIV στο Καμερούν, ώστε να επιβεβαιώσει ότι τηρείται πλήρως η αρχή της μη επαναπροώθησης, από τις οποίες προκύπτουν τα κάτωθι:

 

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της UNICEF «Η επιδημία του HIV στο Καμερούν εξακολουθεί να παραμένει γενικευμένη παρά τη σημαντική μείωση των ποσοστών σε εθνικό επίπεδο από 4,3% σε 2,7% μεταξύ 2011 και 2018 στην ηλικιακή ομάδα 15-49 ετών. Επιπρόσθετα, τα ποσοστά μετάδοσης του HIV μεταξύ των εκτεθειμένων βρεφών στις 6-8 εβδομάδες μειώθηκαν από 3,22% το 2023 σε 1,78% το 2024, ξεπερνώντας τον στόχο του 2,5%. Ωστόσο, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων (περισσότεροι από 500.000) εξακολουθούν να ζουν με τον HIV».[4]

 

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (World Health Organization, WHO), το Καμερούν έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά τον HIV, και ειδικά στην επίτευξη του παγκόσμιου στόχου «95-95-95»: το 95% των ατόμων με HIV να γνωρίζουν την κατάστασή τους, το 95% όσων γνωρίζουν την κατάστασή τους να λαμβάνουν θεραπεία, και το 95% όσων λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή να έχουν κατεσταλμένο ιικό φορτίο. Σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Διαχείρισης του AIDS, τα ποσοστά από το 2022 ήταν 95,8%, 92,3% και 89,2% αντίστοιχα.[5]

 

Ως περαιτέρω αναφέρεται στην ίδια πηγή, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει υποστηρίξει το Καμερούν στις προσπάθειες καταπολέμησης του HIV, μέσω της εκπαίδευσης εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Για παράδειγμα, το 2022, ο ΠΟΥ ανέπτυξε εμπειρογνώμονες στον τομέα του HIV σε 36 εγκαταστάσεις υγείας σε 14 υγειονομικές περιφέρειες στις ανατολικές και παράκτιες περιοχές της χώρας. Περίπου 200 εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας έλαβαν εκπαίδευση σε διάφορες πτυχές της φροντίδας του HIV. Επιπλέον, περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι εξετάστηκαν για HIV και, από τους 590 που βρέθηκαν θετικοί, 545 τέθηκαν σε θεραπεία.[6]

 

Επιπρόσθετα, αξιοσημείωτη κρίνεται η πρόσφατη αναφορά (2025) στην ιστοσελίδα της UNAIDS ότι «το Υπουργείο Υγείας του Καμερούν έχει αναπτύξει ένα σύνολο μέτρων μετριασμού για να διασφαλίσει τη συνέχεια των υπηρεσιών σε άτομα που ζουν με HIV […] Τα μέτρα μετριασμού περιλαμβάνουν άμεσες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις που αντιπροσωπεύουν επίσης μια επιταχυνόμενη κίνηση προς τη βιωσιμότητα».[7]

 

Εν κατακλείδι, σύμφωνα με πληροφορίες στη βάση δεδομένων MedCOI της EUAA, κατόπιν εξειδικευμένης έρευνας στην πλατφόρμα αναφορικά με την πρόσβαση σε φαρμακευτική αγωγή φορέων HIV στο Καμερούν «υπάρχει στη χώρα σε ισχύ κυβερνητικό πρόγραμμα που καλύπτει τον HIV και τη φυματίωση. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση παρέχει δωρεάν θεραπεία και φάρμακα για αυτές τις ασθένειες χωρίς να απαιτείται προηγούμενη εκπλήρωση οποιασδήποτε προϋπόθεσης. Αυτή η πολιτική εφαρμόζεται για τουλάχιστον δέκα χρόνια.

 

Σύμφωνα με το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο του Καμερούν για την καταπολέμηση του HIV/AIDS και των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ) (2021-2023), το Καμερούν επέλεξε τη στρατηγική «Θεραπεία Όλων» (Treat All) σε εθνικό επίπεδο, με αποτέλεσμα το 92% των ενηλίκων, εφήβων και παιδιών με HIV στη χώρα, το 2023, να λαμβάνει αντιρετροϊκή θεραπεία.

Επισημαίνεται ότι το Υπουργείο Υγείας του Καμερούν στις 14 Μαρτίου 2025 επιβεβαίωσε τη δέσμευση της κυβέρνησης ότι οι θεραπείες για τον HIV θα παραμείνουν δωρεάν σε όσους τις χρειάζονται».[8]

 

Περαιτέρω, σχετικά με την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη,   έκθεση του ΔΟΜ αναφέρει σχετικά με την διαθεσιμότητα υγειονομικών μονάδων και την είσοδο σε αυτές πως «Οι υγειονομικές δομές, είτε είναι δημόσιες, ιδιωτικές, θρησκευτικές ή στρατιωτικές, είναι ανοιχτές σε όλους και η είσοδος είναι δωρεάν. Είναι σημαντικό οι ασθενείς να διαθέτουν βιβλιάριο υγείας και να καταβάλλουν τα απαιτούμενα τέλη (ιατρική εξέταση, διαγνωστικές εξετάσεις, ιατρικές συνταγές, νοσηλεία κ.λπ.). Τα ποσά που καταβάλλει ο ασθενής εξαρτώνται από το είδος της φροντίδας που λαμβάνει και τις παροχές του νοσοκομείου. Το κόστος είναι γενικά υψηλότερο στις ιδιωτικές κλινικές σε σχέση με τα δημόσια νοσοκομεία. Υπάρχουν 5  νοσοκομεία 1ης κατηγορίας, τα οποία βρίσκονται στις μεγάλες πόλεις, Yaoundé και Douala, 7 κεντρικά νοσοκομεία ή νοσοκομεία 2ης κατηγορίας και 11 περιφερειακά νοσοκομεία στις πόλεις Ebolowa, Bafoussam, Bamenda, Bertoua, Buea, Garoua, Maroua, Ngaoundéré, Sangmélima και  Edéa».^[9] 

 

Επιπρόσθετα, όπως καταγράφεται σε έκθεση της OCHA του ΟΗΕ πως περισσότερες από 210 εγκαταστάσεις υγείας σε αυτές τις δύο περιοχές δεν είναι πλέον λειτουργικές από τον Αύγουστο του 2022, είτε επειδή έχουν καταστραφεί είτε επειδή έχουν εγκαταλειφθεί από το υγειονομικό προσωπικό.^[10] Εντούτοις, έτερες πηγές αναφέρουν πως στις περιοχές όπου πλήττονται από την κρίση, στις περιοχές του Βορειοδυτικού και Νοτιοδυτικού Καμερούν, έχουν αναπτυχθεί κινητές κλινικές για την παροχή βασικών υπηρεσιών υγείας σε πληθυσμούς που αντιμετωπίζουν εμπόδια σε πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη.^[11]  Σε  Situation Report της  OCHA για το Νοέμβριο του 2024 καταγράφεται για το Νοτιοδυτικό και Βορειοδυτικό Καμερούν πως 2.682 άτομα προσέγγισαν υπηρεσίες υγείας μέσω κινητών κλινικών και πως οι επιθέσεις σε σχολικές εγκαταστάσεις συνεχίστηκαν.^[12]  Η UNOCHA ανέφερε επίσης, τον Απρίλιο του 2024, ότι πάνω από 210 μονάδες υγειονομικής περίθαλψης έχουν σταματήσει να λειτουργούν στις δύο περιοχές (αγγλόφωνο Καμερούν), λόγω καταστροφών ή εγκατάλειψής τους από το υγειονομικό προσωπικό.^[13]

 

Σύμφωνα με έρευνα του International Rescue Committee του 2023, η πρόσβαση για τις γυναίκες/κορίτσια σε υπηρεσίες υγείας στις αγγλόφωνες περιοχές ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, για λόγους όπως: ο φόβος αποκάλυψης της ταυτότητας ως επιζήσασες, η έλλειψη γνώσης για την ανάγκη πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, η έλλειψη εμπιστευτικότητας στη θεραπεία, η απόσταση από τις υγειονομικές δομές και η έλλειψη εκπαιδευμένου προσωπικού.^[14] Έκθεση της Cedoca για την κατάσταση ασφαλείας στο Καμερούν αναφέρει πως η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, η οποία ήταν ήδη περιορισμένη σε κανονικές συνθήκες, έχει επιδεινωθεί περαιτέρω λόγω της ανασφάλειας: επιθέσεις σε υγειονομικές υποδομές έχουν οδηγήσει το υγειονομικό προσωπικό σε εκτοπισμό, ενώ κέντρα υγείας έχουν κλείσει ή λειτουργούν μερικώς.^[15]

 

Από τις ανωτέρω πληροφορίες, συνάγεται ότι το κράτος προωθεί και υλοποιεί εδώ και χρόνια πρόγραμμα στα πλαίσια διαχείρισης του HIV, παρέχοντας πρόσβαση σε δωρεάν φαρμακευτική αγωγή σε οροθετικά άτομα. Αν και πολλές ιατροφαρμακευτικές μονάδες αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες στη λειτουργικότητά τους, εντούτοις μέσω εναλλακτικών λύσεων παρέχεται στους πολίτες η δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίας υγείας. Εξάλλου, όπως προκύπτει και από τις ανωτέρω πληροφορίες, στον τόπο συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, εδρεύει ένα εκ των 11 περιφερειακών νοσοκομείων του Καμερούν.  Αξιοσημείωτη είναι και η πολύ πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργείου Υγείας της χώρας και η δέσμευση της κυβέρνησης για συνέχιση της παροχής δωρεάν αγωγής σε όσα άτομα την χρειάζονται.

 

Όσον αφορά την κοινωνική αντιμετώπιση των οροθετικών ατόμων, σύμφωνα με έκθεση (2023) του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, «τα άτομα με HIV συχνά υφίσταντο κοινωνικές διακρίσεις και απομονώνονταν από τις οικογένειές τους και την κοινωνία, εν μέρει λόγω έλλειψης εκπαίδευσης σχετικά με την ασθένεια».[16] Η συγκεκριμένη πληροφορία επιβεβαιώνεται και από άρθρο στην ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, στην οποία, επισημαίνεται η σημασία της ενημέρωσης για την συγκεκριμένη ασθένεια. Ωστόσο, γίνονται αναφορές σε παραδείγματα και περιπτώσεις όπου η στήριξη και συμπερίληψη νίκησαν τα ταμπού και τις κοινωνικές προκαταλήψεις.[17]  

 

Συνεπώς, παρότι η Αιτήτρια ενδέχεται να αντιμετωπίσει κοινωνικό στιγματισμό και προκατάληψη σε περίπτωση γνωστοποίησης της ιδιότητάς της ως φορέας του HIV, εντούτοις, η εν λόγω αντιμετώπιση δεν ανέρχεται σε επίπεδο σοβαρότητας το οποίο να δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό της ως δίωξη ή απάνθρωπη και ταπεινωτική μεταχείριση.  Συνεπώς, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για αναγνώριση της Αιτήτριας  ως πρόσφυγας, καθώς δεν διαφαίνεται να τελούνται οποιεσδήποτε πράξεις βίας από κρατικό ή μη κρατικό φορέα λόγω του ότι είναι οροθετική∙ ενώ δεν ελλείπει η προστασία στη χώρα καταγωγής της από δυσμενή αντιμετώπιση που μπορεί να δεχθεί από το κοινωνικό σύνολο.

 

Προκειμένου δε να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής της ακεραιότητας λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ως οι διατάξεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης για τη χώρα της Αιτήτριας, προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί σε αυτήν και συγκεκριμένα στην πόλη Bafoussam, η οποία, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, θεωρείται η περιοχή συνήθους διαμονής της.

 

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης παρατηρείται ότι το  Καμερούν εμπλέκεται σε μη διεθνή ένοπλη σύρραξη με την Boko Haram στο Βορρά  (περιοχή Far North)∙[18] ενώ στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές (Northwest και Southwest ) αναφέρεται ότι αριθμός αγγλόφωνων αποσχιστικών ομάδων μάχεται έναντι της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία των περιοχών. Ωστόσο, η βία δεν ισοδυναμεί με μη διεθνή ένοπλή σύρραξη.^[19]

 

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με έκθεση του Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Human Rights Watch) που αναφέρεται σε περιστατικά που έλαβαν χώρα το 2023, η βία στις δύο αγγλόφωνες περιοχές, τη Βορειοδυτική και Νοτιοδυτική περιφέρεια, συνεχίστηκε για έκτο έτος.[20] Περαιτέρω, πρόσφατη έρευνα της ACCORD που ετοιμάστηκε ως απάντηση σε ερώτημα αναφορικά με την αγγλόφωνη κρίση και δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2024, αναφέρει ότι κατά την περίοδο αναφοράς (2021-2023), η βίαιη σύγκρουση μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και άμυνας και των ενόπλων αυτονομιστικών ομάδων συνέχισε να μαίνεται στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές του Καμερούν. Η κατάσταση ασφαλείας στις αγγλόφωνες περιοχές αναφέρεται ότι επιδεινώθηκε, με την εξέγερση να γίνεται πιο δομημένη και την κρίση πιο περίπλοκη.[21]

 

Ως προς την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην δυτική περιφέρεια (West Region), στην οποία βρίσκεται η πόλη Bafoussam, τόπος συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, τη χρονική περίοδο 05/06/2024 – 05/06/2025, καταγράφηκαν 6 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 7 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Τα 6 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 2 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 4 ανθρώπινες απώλειες, 2 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 1 ανθρώπινη απώλεια, 1 μάχη (battle) η οποία είχε ως αποτέλεσμα 2 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, και 1 διαμαρτυρία (protest).^[22] Κατά την ανωτέρω χρονική περίοδο, στην συγκεκριμένη βάση δεδομένων δεν εντοπίστηκαν οποιαδήποτε καταγεγραμμένα περιστατικά στην πόλη Bafoussam.

 

Τα εν λόγω στοιχεία καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν συνθήκες αδιάκριτης βίας και γενικά δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος για έναν πολίτη να επηρεαστεί προσωπικά μόνο από την παρουσία του στην εν λόγω περιοχή, υπό την έννοια του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ.

 

Επομένως, στη βάση των όσων αναλύθηκαν ανωτέρω, κρίνω πως η Αιτήτρια δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της επίδικης απόφασης και ότι στο πρόσωπό της πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή της στο καθεστώς του πρόσφυγα ή της παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6(Ι)/2000) και της Σύμβασης της Γενεύης του 1951.

 

Ως εκ τούτου, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €800 έξοδα εναντίον της Αιτήτριας και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.