ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 164/2025

24 Σεπτεμβρίου, 2025

[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

M. Α. από τη Σομαλία και τώρα στη Λεμεσό

Αιτητής

- και -

 

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας, Υπηρεσία Ασύλου

 

Καθ' ων η Αίτηση

Εμφανίσεις:

Ο Αιτητής παρών.

Χ. Παφίτη (κα) για Έ. Μυριάνθους (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή.

Μ. Αμπελώμος (κος), Δικηγόροι για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου επιστολής ημερομηνίας 03/01/25 (επιδόθηκε αυθημερόν) με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας ως άκυρη και/ή παράνομη και/ή αντισυνταγματική και/ή στερημένη οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος και/ή ζητά απόφαση του Δικαστηρίου για παραχώρηση σε αυτόν καθεστώτος πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας και/ή οποιαδήποτε άλλη θεραπεία υπό τις περιστάσεις.

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 25/07/22, στις 04/12/24 διεξήχθη συνέντευξη και στις 06/12/24 ετοιμάστηκε σχετική εισηγητική έκθεση. Ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 06/12/24, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Η δικηγόρος για τον Αιτητή διά της προσφυγής της αναφέρει λόγους ακύρωσης κατά της απόφασης της αρμόδιας αρχής, λόγοι όμως που δεν αναπτύχθηκαν στα πλαίσια Γραπτής του Αγόρευσης και περιορίστηκε μόνο στους λόγους που αφορούν την διεξαγωγή ελλιπούς έρευνας των γεγονότων που προβλήθηκαν από τον Αιτητή και η απόφαση, ως εκ τούτου, στερείται επαρκούς αιτιολογίας. Συγκεκριμένα, αναφορικά με την έλλειψη δέουσας έρευνας ισχυρίζεται πως η εξέταση του αιτήματος του Αιτητή υπήρξε συνοπτική και πρόχειρη και η απόφαση εκδόθηκε εκ του προχείρου. Επίσης, προωθεί πως η απόφαση λήφθηκε υπό συνθήκες πλάνης περί τα πράγματα, καθώς οι Καθ’ ων η αίτηση δεν έλαβαν υπ’ όψιν του περιστατικά τα οποία ο Αιτητής είχε θέσει ενώπιόν τους.

 

Οι Καθ' ων η Αίτηση υιοθέτησαν την ένσταση τους και τη γραπτή τους αγόρευση, υπεραμύνονται της προσβαλλόμενης απόφασης και ισχυρίζονται ότι η επίδικη απόφαση επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, μετά από δέουσα έρευνα και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, καθώς και ότι η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη. Υποστηρίζουν ότι ο Αιτητής είναι αυτός που φέρει το βάρος απόδειξης των ισχυρισμών που θεμελιώνουν το αίτημα του για παραχώρηση διεθνούς προστασίας, ενώ αποτελεί θέση τους ότι δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης. Ούτε αποδείχθηκε πραγματικός κίνδυνος να υποστεί ο Αιτητής σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής. Κρίθηκε ως αναξιόπιστος σε σχέση με τους ισχυρισμούς του και όλη η διαδικασία εξέτασης της αίτησης για παραχώρηση διεθνούς προστασίας ήτο σε πλήρη σύμπνοια με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Αρχικά θα πρέπει να υποδειχθεί ότι ένα μεγάλο μέρος της Γραπτής Αγόρευσης του Αιτητή μέσω του δικηγόρου του αναλώνεται μόνο στην επανάληψη διατάξεων νόμων και κανόνων δικαίου χωρίς να γίνεται υπαγωγή τους σε πραγματικά γεγονότα και νομικά δεδομένα της υπόθεσης με αποτέλεσμα να καθίστανται ανεπαρκούς αιτιολόγησης. Με βάση τον Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, που εφαρμόζονται κατ’ αναλογία και από το παρόν Δικαστήριο (Βλέπε Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019), επιβάλλεται η υποχρέωση στον αιτητή όχι μόνο να εγείρει με το δικόγραφο του όλα τα σημεία τα οποία υποστηρίζουν την προσφυγή του αλλά ταυτόχρονα να τα αιτιολογεί πλήρως. Η αιτιολόγηση νομικών σημείων είναι απαραίτητη για την εξέταση λόγων ακύρωσης από το Δικαστήριο, οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια, αναπόφευκτα επηρεάζει τη νομική τους βάση με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να κριθούν αναιτιολόγητοι και ανεπίδεκτοι δικαστικής εκτίμησης. Επομένως, δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί ισχυρισμοί που δεν εξειδικεύονται ή δεν αιτιολογούνται διότι με αυτό τον τρόπο το Δικαστήριο, παρόλο που ασκεί και έλεγχο ουσίας, θα οδηγείτο σε συζήτηση σχεδόν οιουδήποτε θέματος κατά παράβαση των δικονομικών διατάξεων και του ρόλου που διαδραματίζουν στον καθορισμό των επίδικων θεμάτων και της διεξαγωγής της διοικητικής δίκης. (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κουκκουρή(1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Latomia Estate Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533, Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 Α.Α.Δ. 598, επίσης – Ιωσηφίδης ν. Γενικού Εισαγγελέα (1990) 3 Α.Α.Δ. 4599, Kadivari ν. Δημοκρατίας (αρ. 2) (1992) 4 Α.Α.Δ. 2924, βλέπε επίσης Υπόθ. Αρ. 107/2017, Χριστόδουλος Μιχαήλ (Συνταγματάρχης) κ.α. ν. Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπουργού Άμυνας, ημερομηνίας 11/12/2017 -όπου γίνεται επανάληψη της πάγιας νομολογίας επί του ζητήματος).

 

Ανεξάρτητα, όμως, της πιο πάνω διαπίστωσης αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν.73(Ι)/2018), προχωρώ σε αξιολόγηση της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς έλλειψης δέουσας έρευνας και ανεπαρκούς αιτιολόγησης της προσβαλλόμενης πράξης στη βάση του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ»). 

 

Κατά την υποβολή της αίτησής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του το 2021 ώστε να σπουδάσει στην Κωνσταντινούπολη, όπου ευρισκόταν η μητέρα του για να λάβει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, και ακολούθως όταν εκείνη επέστρεψε στη Σομαλία και δολοφονήθηκε, ο Αιτητής τρομοκρατήθηκε και αφίχθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία (ερυθρό 1 ΔΦ).

 

Κατά τη συνέντευξη του δήλωσε ότι γεννήθηκε, μεγάλωσε και διέμεινε όλη του τη ζωή έως την αναχώρηση του στην περιοχή Deynile της πόλης Mogadishu στη Σομαλία (ερυθρό 38 – 3Χ-5Χ ΔΦ). Είναι μουσουλμάνος και ανήκει στην εθνοτική φυλή Hawiye και πιο συγκεκριμένα στην υπό-φυλή Murusade (ερυθρό 43 – 2Χ ΔΦ). Οι γονείς του απεβίωσαν και έχει δύο βιολογικά αδέλφια, τα οποία διαβιούν στην Mogadishu της Σομαλίας μαζί με τον θείο τους από την πατρική σειρά, και μία ετεροθαλή αδελφή, η οποία  διαμένει στο Λονδίνο (ερυθρά 41 – 13Χ και 40 – 1Χ-4Χ ΔΦ). Ο Αιτητής στηρίζει τα αδέλφια του στην Σομαλία οικονομικά με τα οποία διατηρεί επικοινωνία (ερυθρό 40 – 6Χ και 39 – 2Χ ΔΦ). Σχετικά με τον προαναφερθέντα θείο του ανέφερε πως δεν εργάζεται και ότι οι σχέση τους κλονίστηκε από όταν αποκαλύφθηκε ότι είναι ομοφυλόφιλος (ερυθρό 40 – 14 Χ-16Χ ΔΦ). Ο Αιτητής διαθέτει και έτερους θείους τόσο από την πατρική όσο και από τη γονική σειρά, οι οποίοι διαμένουν σε διαφορετικά μέρη της Αφρικής, ωστόσο δεν διατηρεί επικοινωνία μαζί τους (ερυθρό 39 – 3Χ-4Χ, 7Χ ΔΦ). Ως προς το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι έχει ολοκληρώσει μέχρι και το δευτεροβάθμιο επίπεδο μόρφωσης στη χώρα του, την οποία πλήρωνε ο θείος του, έχει παρακολουθήσει για 3 έτη σχολείο για το κοράνι, ενώ ομιλεί σομαλί και σε βασικό επίπεδο αγγλικά (ερυθρό 41 – 9Χ-12Χ ΔΦ). Ως προς το επαγγελματικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι δεν εργάστηκε ποτέ στην χώρα καταγωγής του, ενώ στην Κυπριακή Δημοκρατία εργάζεται στη κουζίνα αλυσίδας ταχυφαγείων, από την οποία είναι ικανοποιημένος με τις συνθήκες εργασίας και τις οικονομικές απολαβές (ερυθρά 39 – 8Χ-10Χ και 38 – 1Χ-2Χ ΔΦ).

 

Ο Αιτητής δήλωσε πως μετέβηκε στην Κωνσταντινούπολη το 24/09/21 για να σπουδάσει και αναχώρησε 05/07/22, ωστόσο έχασε την επιθυμία του να ξεκινήσει τις σπουδές, αλλά ούτε και εργάστηκε καθότι τον στήριζε οικονομικά η μητέρα του, η οποία εργαζόταν στην Mogadishu, ωστόσο αποφάσισε να αναχωρήσει από εκεί για τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε (ερυθρό 37 – 2Χ-11Χ ΔΦ). Κατά την ελεύθερη αφήγησή του στην συνέντευξη ο Αιτητής δήλωσε ότι ο λόγος για τον οποίο εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του λόγω της διάκρισης που βίωνε εξαιτίας του σεξουαλικού του προσανατολισμού (ερυθρά 36 – 7Χ ΔΦ). Συγκεκριμένα, ανέφερε πως για τα τελευταία τρία έτη πριν από την αναχώρησή του ο Αιτητής βίωνε διάκριση και σωματική βία από την οικογένεια και τους φίλους του, ιδιαίτερα από τον θείο του (ερυθρό 36 – 7Χ ΔΦ).  

 

Ακολούθως, τέθηκαν διευκρινιστικού τύπου ερωτήματα αναφορικά με την ελεύθερη αφήγησή του στη βάση και του μοντέλου DSSH. Ο Αιτητής ερωτηθείς σχετικά εξήγησε πως με τον όρο ομοφυλόφιλος (gay), εννοεί ότι είναι άνδρας που έλκεται σεξουαλικά και συναισθηματικά από άλλους άνδρες και εξηγεί περαιτέρω ότι στρέφεται αποκλειστικά προς άτομα του ίδιου φύλου από τα οποία έλκεται συναισθηματικά (ερυθρό 35 – 1Χ-5Χ ΔΦ). Κατά τη δήλωσή του, η συνειδητοποίηση του σεξουαλικού του προσανατολισμού επήλθε το έτος 2017, σε ηλικία 15 ετών, όταν αντιλήφθηκε ότι δεν είχε ερωτική ή σεξουαλική έλξη προς γυναίκες αλλά προς άνδρες (ερυθρά 35 – 6Χ-8Χ Δ.Φ.). Ο Αιτητής περιέγραψε ότι αντιλήφθηκε τη σεξουαλική του ταυτότητα μέσω προσωπικών συναισθημάτων έλξης προς άτομα του ίδιου φύλου (ερυθρό 25 – 9Χ ΔΦ). Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι όταν ένιωθε έλξη για κάποιον άνδρα, επιθυμούσε να επικοινωνεί μαζί του και να τον βλέπει καθημερινά, ενώ η συνειδητοποίηση ότι είναι ομοφυλόφιλος ήρθε ύστερα από ερωτική επαφή με έναν φίλο του, με τον οποίο έπαιζαν ποδόσφαιρο μαζί το 2017 (ερυθρό 35 – 10Χ-12Χ ΔΦ). Μετά τη συνειδητοποίηση αυτή, βίωσε έντονο φόβο, κυρίως εξαιτίας του κοινωνικού περιβάλλοντος και της κοινότητας στην οποία ανήκε.

(ερυθρό 35 – 14Χ Δ.Φ.). Ως προς αυτό τον φόβο ο Αιτητής περιέγραψε ότι ζούσε σε μια κοινότητα (περιοχή Delle) όπου λίγα άτομα ήταν ανοιχτά ομοφυλόφιλα, γεγονός που δημιούργησε ένα περιβάλλον στο οποίο δεν μπορούσε να εκφράσει δημόσια τα συναισθήματά του (ερυθρό 34 – 1Χ-6Χ ΔΦ). Παρότι αρχικά δεν ήταν γνωστό ότι είναι ομοφυλόφιλος, όταν αποκάλυψε το 2018 την έλξη του προς ένα αγόρι στην γειτονιά, εκείνο ενημέρωσε την οικογένεια του με αποτέλεσμα να υποστεί σωματική κακοποίηση από την οικογένειά του και περιόρισαν την ελευθερία καθότι η συμπεριφορά του ήταν ντροπιαστική για την οικογένεια (ερυθρό 34 – 4Χ-7Χ ΔΦ). Παρά τις δυσκολίες, έχει αποδεχθεί τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ως ομοφυλόφιλος, δηλώνοντας ότι νιώθει έλξη προς τους άνδρες και όχι προς τις γυναίκες και περιέγραψε την αποδοχή αυτή ως φυσιολογική και αναγκαία για την ολοκλήρωση της ταυτότητάς του (ερυθρό 34 – 8Χ-15Χ Δ.Φ.). Ο Αιτητής περιέγραψε τη διαδικασία αποδοχής της σεξουαλικότητάς του και ανέφερε ότι, πριν αποδεχθεί τη σεξουαλική του ταυτότητα, η ζωή του φαινόταν «φυσιολογική», ενώ με την συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητάς του δεν άλλαξε κάτι στη ζωή τους ως δήλωσε (ερυθρό 33 – 1Χ-4Χ ΔΦ). Ο Αιτητής αποκάλυψε τα συναισθήματά του σε ένα πρόσωπο του ίδιου φύλου, με το οποίο είχε ήδη αναπτύξει μία σχέση εμπιστοσύνης, καθώς ήταν γείτονές, και η μεταξύ τους σεξουαλική εμπειρία έλαβε χώρα στην οικία του εν λόγω προσώπου, ενώ βρίσκονταν μόνοι (ερυθρό 33 – 5Χ-13Χ ΔΦ). Ανέφερε πως, παρ’ όλες τις δυσκολίες, δεν μπορούσε να κρύψει τα συναισθήματά του και αισθάνθηκε ευτυχισμένος μετά την εμπειρία, δηλώνοντας ότι ένιωσε μια μορφή ευτυχίας που δεν είχε νιώσει ποτέ ξανά (ερυθρό 33 – 14Χ-15Χ ΔΦ). Αρνήθηκε παρελθούσα σεξουαλική ή συναισθηματική σύνδεση με άτομο του αντίθετου φίλου (ερυθρό 32 – 1Χ Δ.Φ.). Περαιτέρω περιέγραψε, μετά από σχετική ερώτηση του λειτουργού, ότι δεν έχει σεξουαλικά συναισθήματα όταν βρίσκεται κοντά σε γυναίκα, ενώ αντιθέτως όταν πλησιάζει άνδρες, νιώθει σεξουαλική έλξη (ερυθρό 32 – 1Χ-3Χ ΔΦ). Όσον αφορά τη δυνατότητα γνωριμίας με ομοφυλόφιλους άνδρες στη χώρα καταγωγής του, αναφέρει ότι γίνεται κυρίως τυχαία, καθώς δεν είναι εύκολο να γνωρίζει κανείς εάν κάποιος άλλος είναι ομοφυλόφιλος ή όχι, γεγονός που δυσκολεύει τις ερωτικές προσεγγίσεις, ενώ χρησιμοποιεί εφαρμογές γνωριμιών όπως το Tinder για αυτό το σκοπό (ερυθρό 32 – 4Χ-6Χ ΔΦ). Όταν ερωτήθηκε αν γνωρίζει άλλους ομοφυλόφιλους στη χώρα καταγωγής του, απάντησε ότι γνωρίζει μόνο έναν άνδρα με τον οποίο είχε σεξουαλική επαφή (ερυθρό 32 – 7Χ ΔΦ). Η είδηση ότι υπάρχουν και άλλοι ομοφυλόφιλοι στην ίδια χώρα του προκαλεί χαρά, καθώς μειώνεται ο φόβος του και νιώθει ότι δεν είναι μόνος (ερυθρό 32 – 8Χ-9Χ ΔΦ). Τέλος, δηλώνει ότι δεν έχει αναπτύξει σχέση με άτομο του ίδιου φύλου (ερυθρό 32 – 10Χ ΔΦ). Ερωτηθείς αναφορικά με το στίγμα και την ντροπή που έχει δεχθεί λόγω της σεξουαλικής του ταυτότητας δήλωσε ότι υπήρξε θύμα διακρίσεων και βίας στη Σομαλία λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού ως ομοφυλόφιλος (ερυθρό 32 – 11Χ-13Χ ΔΦ). Η αποκάλυψη της σεξουαλικής του ταυτότητας έγινε όταν εξέφρασε τα συναισθήματά του προς έναν φίλο του, ο οποίος αντέδρασε αρνητικά και ενημέρωσε την οικογένεια του Αιτητή και από εκείνη τη στιγμή, όπως αναφέρει, ξεκίνησε η κακομεταχείρισή του, (ερυθρό 32 – 11Χ-13Χ και 31 – 1Χ-2Χ ΔΦ). Η συγκεκριμένη κατάσταση αυτή τον έκανε να αισθάνεται διαρκή φόβο, ανασφάλεια και έλλειψη ελευθερίας, καθότι ο περίγυρός του (με ειδική αναφορά στον θείο του) σταμάτησε να του μιλάει και τον απέφευγε όταν προσπαθούσε να τους πλησιάσει, δεχόταν χλευασμούς για τις σεξουαλικές του ικανότητες, ενώ η κοινωνία θεωρούσε πως δεν αξίζει ως άτομο λόγω της ομοφυλοφιλίας του (ερυθρό 31 – 3Χ-14Χ και 30 – 6Χ-7Χ ΔΦ). Η οικογένειά του, όπως δήλωσε, θεωρούσε την ομοφυλοφιλία κάτι κακό και ανήθικο, και αντέδρασε με βία όταν αποκαλύφθηκε (ερυθρό 30 – 1Χ-5Χ ΔΦ). Ανέφερε επίσης ότι δεν υπάρχει καμία υποστηρικτική δομή ή οργάνωση στη Σομαλία για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και ότι δεν είχε απολύτως κανένα άτομο ή φορέα στον οποίο να μπορεί να απευθυνθεί για βοήθεια ή προστασία (ερυθρό 30 – 8Χ-9Χ ΔΦ). Παρά τις δυσκολίες αυτές, ο Αιτητής εξακολουθούσε να δηλώνει ότι νιώθει φυσιολογικός (ερυθρό 31 – 10Χ ΔΦ). Στη συνέχεια, με σκοπό να διαπιστωθεί τυχόν ζημία του Αιτητή λόγω της σεξουαλικότητάς του, τέθηκαν σχετικά ερωτήματα από τον λειτουργό. Ο Αιτητής είναι μουσουλμάνος και περιέγραψε ότι στην θρησκεία του η ομοφυλοφιλία θεωρείται κατακριτέα, καθώς και στην χώρα καταγωγής του οι ομοφυλόφιλοι αντιμετωπίζονται αρνητικά από την κοινωνία και συχνά θεωρούνται κοινωνικά απομονωμένοι (ερυθρό 30 – 10Χ-12Χ ΔΦ). Το κράτος αντιδρά με συλλήψεις (ερυθρό 30 – 13Χ ΔΦ). Ο Αιτητής, μετά την αποκάλυψη της σεξουαλικής του ταυτότητας, απομονώθηκε στην οικία του, αποφεύγοντας να κυκλοφορεί την ημέρα για να αποφύγει τη δίωξη ή την κοινωνική πίεση (ερυθρό 30 – 14Χ και 29 – 1Χ ΔΦ). Από το 2021, αφού μετέβη στην Κύπρο, δηλώνει πως απολαμβάνει ελευθερία που δεν είχε στη χώρα καταγωγής του (ερυθρό 29 – 2Χ-3Χ ΔΦ).

 

Σε περίπτωση επιστροφής του στη Σομαλία, ο Αιτητής ισχυρίζεται πως θα βιώσει διάκριση, όπως και προηγουμένως, και θα αναγκαστεί να διαβιεί κρυμμένος (ερυθρό 29 – 5Χ-6Χ ΔΦ). Ταυτόχρονα απέρριψε το ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης στη χώρα καταγωγής του λόγω του ότι δεν έχει κανένα γνωστό (ερυθρό 29 – 7Χ ΔΦ).

 

Αφού ο λειτουργός αξιολόγησε τα όσα καταγράφηκαν κατά τη συνέντευξη, αποδέχθηκε τους ισχυρισμούς του Αιτητή ως προς τα προσωπικά στοιχεία και το εν γένει προφίλ του (ερυθρά 213 – 216 ΔΦ), απέρριψε, όμως, ως εσωτερικά αναξιόπιστο τον ισχυρισμό του για το σεξουαλικό του προσανατολισμό (ερυθρό 200 – 213 ΔΦ). Ως προς το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, ο λειτουργός αφού παρουσίασε το μοντέλο DSSH (ερυθρά 200 – 213 Δ.Φ.), προέβη σε αξιολόγηση της εσωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή, προβαίνοντας σε ανάλυση των σχετικών απαντήσεων που έδωσε σε σειρά ερωτήσεων (ανοικτού και κλειστού τύπου), προκειμένου να διαπιστωθεί η εσωτερική αξιοπιστία του. Καταγράφεται ότι οι απαντήσεις του Αιτητή σε θέματα που άπτονται του πυρήνα του αιτήματός του χαρακτηρίζονται από έλλειψη συνοχής, συνεκτικότητας και συνοχής, ενώ συνάμα, οι δηλώσεις του δεν παρέχουν επαρκείς πληροφορίες βιωματικού χαρακτήρα (ερυθρό 212 ΔΦ).

Ειδικότερα:

-      Ο Αιτητής περιέγραψε τον (κατ’ ισχυρισμό) σεξουαλικό του προσανατολισμό ως ομοφυλόφιλο άτομο και στην προσπάθειά του να προσδιορίσει την έννοια της ομοφυλοφιλίας αναφέρθηκε επιφανειακά στη συνεύρεση με άλλους άνδρες χωρίς περαιτέρω αναφορές που θα παρέπεμπαν σε συναισθήματα που του προκαλούνται για τους έτερους άνδρες. Θα αναμενόταν να είναι σε θέση να περιγράψει τη συναισθηματική πλευρά της σεξουαλικότητάς του.

-      Παρουσιάζεται ελλιπής στις απαντήσεις του αναφορικά με το πως οδηγήθηκε στη συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητάς του επιμένοντας να αναφέρεται σε σεξουαλικά συναισθήματα που του προκαλούσε η συναναστροφή με άλλους άνδρες. Ο Αιτητής δεν αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα διαδοχικά γεγονότα που τον οδήγησαν στη συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητάς του ούτε σε προσωπικά βιώματα που τον οδήγησαν εκεί, πέρα από τις σεξουαλικές συνευρέσεις. Μάλιστα, ο Αιτητής σε διάφορα σημεία της συνέντευξής του δήλωσε ότι θεωρεί πως είναι φυσιολογικός και πουθενά δε δίδει στοιχεία ότι αισθάνεται διαφορετικός.

-      Παρά το γεγονός ότι αναφέρθηκε στο φόβο που ένιωθε απέναντι στην κοινωνία λέγοντας πως αυτό τον εμπόδιζε στην έκφραση των συναισθημάτων του, τα οποία ωστόσο δεν προσδιόρισε με συγκεκριμένο τρόπο.

-      Μιλώντας για την αποκάλυψη της σεξουαλικής του ταυτότητας ο Αιτητής αναφέρθηκε σε ένα γεγονός κατά το οποίο ανοίχτηκε σε κάποιο φίλο του, για τον οποίο ένιωθε έλξη, και εκείνος το αποκάλυψε στην οικογένειά του, ωστόσο δεν προέβη σε λεπτομερής περιγραφή του συμβάντος παρά μόνο σε γενικές αναφορές της κακομεταχείρισης που δέχθηκε από εκεί και έπειτα από το σύνολο του περίγυρού του.

-      Ο Αιτητής δήλωσε πως έχει αποδεχθεί τη σεξουαλικότητά του, αλλά χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες αναφορικά με τα σχετικά γεγονότα που τον οδήγησαν στην αποδοχή της αναφέροντας μόνο ότι είναι φυσιολογικό και πως πρέπει κάθε άνθρωπος να αποδέχεται τα συναισθήματά του. Μάλιστα, χαρακτηριστικά ανέφερε πως δεν άλλαξε τίποτα για εκείνον αφού συνειδητοποίησε και αποδέχθηκε τη σεξουαλικότητά του.

-      Αναφορικά με την ισχυριζόμενη σεξουαλική εμπειρία με άλλον άνδρα ο Αιτητής αναφέρθηκε χωρίς συνοχή και περιγραφικότητα χωρίς, έτσι, να δίδει πλήρη εικόνα για το πως εξελίχθηκε αυτή σχέση και κατέληξε σε συνεύρεση. Οι απαντήσεις του σχετικά με το συγκεκριμένο περιστατικό δεν ήταν ικανοποιητικές μη δίδοντας περιγραφή για τις σκέψεις του, τα συναισθήματά του που εν τέλει τον οδήγησαν σε συγκεκριμένες πράξεις προσέγγισης.

-      Με επιφανειακό και διόλου περιγραφικό τρόπο ο Αιτητής ανέφερε πως όταν βλέπει άνδρες επιθυμεί να ευρίσκεται κοντά τους σε αντίθεση με τις γυναίκες χωρίς να αναφέρεται σε κανένα σχετικό συναίσθημα που του προκαλείται.

-      Το ίδιο μη επαρκείς υπήρξαν και οι απαντήσεις του σχετικά με το πως γνωρίζονται οι ομοφυλόφιλοι στη χώρα του δεδομένης της απαγόρευσης που υφίσταται, παραμένοντας σε γενικό αδιευκρίνιστο πλαίσιο αναφερόμενος σε τυχαίες γνωριμίες, κάτι το οποίο δεν είναι ούτε ευλογοφανές δεδομένου του φόβο που δήλωσε προηγουμένως.

-      Γενικότερα, κατά τις διευκρινιστικές ερωτήσεις, δεν έδωσε επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τη διαφορετικότητα του, αναφέροντας μάλιστα κατ’ επανάληψη πως πρόκειται για κάτι φυσιολογικό. Συνεπώς, ομοίως, δεν κατάφερε να δείξει αισθήματα ντροπής, στιγματισμού ή ζημίας/βλάβης, κάτι που θα αναμενόταν λόγω της διαφορετικότητάς του.

-      Ο Αιτητής, παρά το γεγονός ότι αντιμετώπιζε διακρίσεις τα τελευταία 3 χρόνια πριν από την αναχώρησή του, δεν παρείχε σχετικά με αυτό επαρκείς πληροφορίες και βιωματικές εμπειρίες που να στοιχειοθετούν αυτές τις διακρίσεις. Αναφέρθηκε με γενικότητα σε κοινωνική απομόνωση, βιαιοπραγίες από την οικογένειά του εναντίον του και χλευασμό, ωστόσο δεν αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα περιστατικά ούτε σε βιωματικές λεπτομέρειες, κάτι που θα αναμενόταν αφού έτσι οδηγήθηκε στην εγκατάλειψη της χώρας καταγωγής του.

-      Στον Αιτητή δόθηκαν επαναλαμβανόμενες ευκαιρίες να αποσαφηνίσει και να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες σε σχέση με όσα ισχυρίζεται αλλά δεν κατόρθωσε να το πράξει.

-      Από τα λεγόμενα του Αιτητή δε προέκυψε οιοσδήποτε ισχυρισμός κατά τον οποίο ο ίδιος υπέστη βλάβη με κάποιο τρόπο. Αναφέρθηκε μεν διακρίσεις, φόβο και κίνδυνο επιστροφής, ωστόσο δεν τεκμηρίωσε τις απαντήσεις του οι οποίες ήταν γενικές και ελλιπείς. Δεν αναφέρθηκε σε κανένα συγκεκριμένο περιστατικό και/ή βλάβη εναντίον του.

 

Όπως προκύπτει από την έκθεση/εισήγηση και σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του δικηγόρου του Αιτητή, ο λειτουργός με σαφήνεια ανέλυσε/αξιολόγησε τις σχετικές δηλώσεις του Αιτητή στη βάση του μοντέλου DSSH, ως ακολούθως:

 

(α) Διαφορετικότητα (ερυθρά 208 – 212 και 32 – 35 ΔΦ): Αξιολογώντας τις απαντήσεις του Αιτητή υπό το σκέλος της διαφορετικότητας (που αφορά στο ότι το άτομο αναγνωρίζει σε κάποια φάση ότι είναι διαφορετικό, ενδεχομένως μέσω μιας σειράς συνειδητοποιήσεων της διαφορετικότητας), καταγράφηκε ότι δεν υπάρχει αίσθηση διαφορετικότητας και συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητάς του. Δεν έδωσε επαρκείς πληροφορίες και δήλωσε κατ’ επανάληψη ότι αισθάνεται φυσιολογικός. Περιέγραψε με επιπόλαιες και επιφανειακές αναφορές τις σχέσεις που δημιούργησε μιλώντας μόνο για σεξουαλική συνεύρεση που είχε με ένα άτομο στη χώρα καταγωγής του. Ούτε ήταν σε θέση να αποσαφηνίσει πως αισθάνεται ως ομοφυλόφιλο άτομο και πως βιώνει τη διαφορετικότητα του. Δεν διαφάνηκαν συναισθήματα ντροπής, απομόνωσης ή δυσκολίας λόγω της διαφορετικότητάς του και σε καμία περίπτωση δεν κατόρθωσε να αναφερθεί στα συναισθήματά του.

 

(β) Στίγμα/Ντροπή (ερυθρά 73, 31-30 Δ.Φ.): Αξιολογώντας τις απαντήσεις του Αιτητή υπό το σκέλος του στίγματος και της ντροπής (όπου το στίγμα αναφέρεται στην αναγνώριση και εμπειρία της κοινωνικής αποδοκιμασίας, λόγω της διαφορετικότητας του ατόμου από τους κοινωνικούς κανόνες, ενώ η ντροπή σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να θεωρηθεί ως η εσωτερίκευση του στίγματος ή του αποκλεισμού από την κοινωνία), καταγράφηκε από τον λειτουργό ότι ο Αιτητής δεν έδειξε ο ίδιος αισθήματα ντροπής ή στιγματισμού λόγω της διαφορετικότητάς του. Παρουσίασε με επιπολαιότητα, ανακρίβεια και γενικότητα το πως αντιμετωπίσθηκε μετά την αποκάλυψη της σεξουαλικότητάς του χωρίς να αποσαφηνίζει συγκεκριμένα γεγονότα και αντιδράσεις απέναντί του.

 

(γ) Βλάβη (ερυθρά 73, 30-28 Δ.Φ.): Αξιολογώντας τις απαντήσεις του Αιτητή υπό το σκέλος της βλάβης (η οποία συνδέεται άμεσα με το στίγμα και συνεπώς κάνει τα άτομα εξαιρετικά ευάλωτα και ‘ξεχωριστά’ από την κοινωνία), διαπιστώθηκε ότι ο Αιτητής δεν είχε σαφή αντίληψη της επικρατούσας κατάστασης στη χώρα του, ενώ ο φόβος του συνδέεται κατά κύριο λόγο με τις συνέπειες που έχει να αντιμετωπίσει από την κοινότητα του, χωρίς ωστόσο να ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς λεπτομέρειες περί τούτου. Επιπλέον, παρουσιάζεται ασυνέπεια ως προς τον τρόπο που ο ίδιος προστάτευε τον εαυτό του ως ομοφυλόφιλο άτομο στην χώρα του.

 

Όσον αφορά την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού του Αιτητή, ο λειτουργός προέβη σε ενδελεχής έρευνα αναφορικά την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, τη Σομαλία. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας οδήγησαν τον λειτουργό να διαπιστώσει πως τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα στη ζωή και στην καθημερινότητά τους αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι αυτή η ομάδα ατόμων είναι παντελώς αόρατη στη Σομαλία. Επομένως, είναι χαρακτηριστική η αντίφαση με τους ισχυρισμούς του Αιτητή, οι οποίοι δεν αποδίδουν ούτε στο ελάχιστο το μέγεθος της έντασης του προβλήματος ως αυτό παρουσιάζεται στις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Πέραν τούτου, όμως, λαμβάνεται υπ’ όψιν τόσο τον προσωπικό χαρακτήρα των όσων ανέφερε ο Αιτητής και τα οποία απαρτίζουν τον πυρήνα του αιτήματός του, τα οποία δε δύναται να επιβεβαιωθούν στη βάση εξωτερικών πηγών, όσο και τον υποστηρικτικό μόνο χαρακτήρα των πληροφοριών που αντλήθηκαν. Καταληκτικά, ο λειτουργός απορρίπτει τον ισχυρισμό του Αιτητή στην βάσει της έλλειψης της εσωτερικής αξιοπιστίας.

 

Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης και των στοιχείων του διοικητικού φακέλου της παρούσας υπόθεσης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτός ο ισχυρισμός του Αιτητή για το σεξουαλικό του προσανατολισμό. Ο Αιτητής δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11 και Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131, § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Στην προκειμένη περίπτωση, παρατηρείται ότι ο Αιτητής αποκρίθηκε με πολύ γενικές και επιφανειακές αναφορές σχετικά με την αντίληψη του σεξουαλικού του προσανατολισμού και (κατ’ επέκταση) το πως άλλαξε η ζωή του με τη συνειδητοποίηση της διαφορετικότητάς του. Συγκεκριμένα δε, ο Αιτητής ισχυρίστηκε πως είχε μία σχέση με κάποιον άνδρα, χωρίς ωστόσο να εισφέρει επαρκείς πληροφορίες ούτως ώστε να διαφανεί ότι η εν λόγω σχέση που είχε, ήταν μια προσωπική βιωματική εμπειρία, καθώς αρκείται στην αναφορά στις συνευρέσεις τους. Συναφώς, διαπιστώνεται ότι ο Αιτητής απέτυχε να αναπτύξει ικανοποιητικά και ξεκάθαρα την εσωτερική διαδικασία της αυτογνωσίας του ότι είναι ομοφυλόφιλος. Σε κάθε περίπτωση δε, διακρίνεται ότι, ούτε κατέδειξε (ευθέως) οποιαδήποτε εύλογα αισθήματα και στοιχεία ντροπής ή/και γεγονότα που να αφορούν σε στιγματισμό του ιδίου προσωπικά, λόγω του (κατ’ ισχυρισμό) σεξουαλικού του προσανατολισμού. Εξάλλου, ουδέν συγκεκριμένο περιστατικό ανέφερε πως συνέβη στον ίδιο κατόπιν της αποκάλυψης της σεξουαλικότητάς του (πέρα των γενικών αναφορών για κοινωνικό αποκλεισμό, χλευασμό και σωματική κακοποίηση από την οικογένειά του). Επικουρικώς, από ιδίαν έρευνα του Δικαστηρίου σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης, προκύπτει ότι υφίστανται ακραίες πιέσεις και βίαιες συμπεριφορές για τα άτομα LGBTQI+ στη Σομαλία, όπου η ταυτότητά τους όχι μόνο ποινικοποιείται αλλά συνοδεύεται από βίαιες προσπάθειες καταστολής ή "διόρθωσης" αυτής της ταυτότητας, χωρίς υπάρχει αποτελεσματική προστασία από τις επιθέσεις που δέχονται.[1] Δεν θα μπορούσε, όμως, μόνο βάση των εξωτερικών πηγών που αφορούν την χώρα καταγωγής σχετικά με τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντα (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Δεδομένων των γεγονότων της περίπτωσής του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του, δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του Αιτητή εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Ο Αιτητής απέτυχε να εξηγήσει με λεπτομέρειες τη διαφορετικότητα του, ούτε και ήταν σε θέση να τεκμηριώσει επαρκώς οποιαδήποτε εμπειρία που να παραπέμπει σε βιωματικό γεγονός κατά το οποίο ένιωθε στιγματισμένος ή υπέστη βλάβη, είτε από τις κρατικές αρχές, είτε από την κοινωνία. Ούτε ήταν σε θέση να αναφερθεί εκτενέστερα στα βιώματα και τις εμπειρίες του σχετικά με τη διαφορετικότητα του, λόγω του ισχυριζόμενου σεξουαλικού προσανατολισμού του. Οι απαντήσεις του αναφορικά με τις σκέψεις, τα συναισθήματά και εν γένει τον εσωτερικό του κόσμο σχετικά με το σεξουαλικό του προσανατολισμό παρέμειναν γενικές και αόριστες. Καμία πληροφόρηση έδωσε σε σχέση με την κοινότητα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στη χώρα του και δεν ήτο σε θέση να περιγράψει συναισθήματα διαφορετικότητας, στιγματισμού, ντροπής ή βλάβης. Με βάση τα ανωτέρω κρίνεται ότι δεν τεκμηρίωσε ο Αιτητής με τους ισχυρισμούς του ότι ανήκει σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, εθνική, φυλετική, στρατιωτική ή κοινωνική οργάνωση, ή ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα στη χώρα καταγωγής του, ούτε ότι καταδιώκεται και σε περίπτωση επιστροφής του θα διωχθεί, συλληφθεί ή καταδικασθεί λόγω του ότι ανήκει σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα. Επομένως, η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι αιτιολογημένη, λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα, στη βάση των πραγματικών στοιχείων της υπόθεσης που βρίσκονται στον διοικητικό φάκελο, και στα πλαίσια του Νόμου καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις του Αιτητή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 (Ν. 6(Ι)/2000) έως 2023. Ούτε έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του και τα όσα παρουσίασε, ότι έχει συλληφθεί/καταδικασθεί, ή καταζητείται/διώκεται είτε από τις αρχές της χώρας του είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρο 3Α του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (Ν. 6(I)/2000) έως 2023).

 

Ούτε η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο ο Αιτητής θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν. 6(Ι)/2000), καταλήγοντας ότι τέτοιος (πραγματικός) κίνδυνος δεν υφίσταται. Ουδείς εκ των ισχυρισμών που προέβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε πραγματικό κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης, ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία. Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός κατέληξε ότι με την επιστροφή του Αιτητή στη χώρα του, υπάρχουν εύλογοι και βάσιμοι λόγοι να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ως άμαχος, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας. Σημειώνεται ότι ο ίδιος σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης του ανέφερε ότι κινδυνεύει λόγω ένοπλης σύρραξης στη χώρα του.

Το Δικαστήριο στα πλαίσια των εξουσιών του και αναλύοντας τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας σύμφωνα με το διαδραστικό χάρτη του RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η κυβέρνηση της Σομαλίας εμπλέκεται σε μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση στην επικράτεια της ενάντια στην Al Shabaab. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Σομαλίας υποστηρίζεται από την Αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία (AMISOM), την Κένυα, την Αιθιοπία και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.^[2] Σύμφωνα με την ανάλυση της κατάστασης ασφαλείας και του κινδύνου συγκρούσεων στη Σομαλία, η ιστοσελίδα Crisis 24, αναφέρει ότι το προφίλ κινδύνου κυριαρχείται από στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον της ισλαμικής στρατιωτικής οργάνωσης Al Shabaab, η οποία διατηρεί σημαντική και αποσταθεροποιητική παρουσία σε κεντρικές και νότιες περιοχές της χώρας. Η οργάνωση δέχτηκε συνεχείς πιέσεις τα τελευταία χρόνια από την Αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία (AMISOM) και τις αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ, αλλά αυτές οι επιχειρήσεις είχαν μέχρι στιγμής περιορισμένη επιτυχία στην αποδυνάμωση της. Η δε κατάσταση ασφαλείας στη Μογκαντίσου έχει χαρακτηριστεί ως «διάτρητη».^[3] Οι δυνάμεις που βρίσκονται στην πόλη περιλαμβάνουν τις ομοσπονδιακές δυνάμεις ασφαλείας, την Προεδρική Φρουρά, αστυνομικές δυνάμεις, δυνάμεις ασφαλείας που υπάγονται στις περιφερειακές αρχές του Banaadir, πολυάριθμες ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας και δυνάμεις προστασίας των φυλών.^[4] Παρότι η Al Shabaab δεν διατηρεί μόνιμες βάσεις στη Μογκαντίσου ^[5], δραστηριοποιείται στην πόλη, βασιζόμενη στην παρουσία πρακτόρων της υπηρεσίας πληροφοριών της, Amniyat, σε περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση, των οποίων τη δράση οι κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας δυσκολεύονται να αποτρέψουν.^[6] Τον 9^ο/2024, ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Somali Digest ανέφερε ότι η οργάνωση είχε δημιουργήσει δίκτυο βάσεων σε στρατηγικές τοποθεσίες στα βόρεια προάστια της Μογκαντίσου, όπου συνέλεγε φόρους και απέδιδε «δικαιοσύνη».^[7] Πιο πρόσφατα, τον 3^ο/2025, αναφέρθηκε ότι και άλλα προάστια παρουσίασαν σημαντική αύξηση στις επιχειρήσεις της Al Shabaab, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής Daynile στα βορειοδυτικά προάστια, η οποία έως τότε θεωρούνταν σχετικά σταθερή και με ισχυρή παρουσία δυνάμεων ασφαλείας.^[8] Κάτοικοι των περιοχών αυτών ανέφεραν ότι οι μαχητές κινούνται ανενόχλητοι, στήνουν σημεία ελέγχου, πραγματοποιούν περιπολίες και εξαπολύουν επιθέσεις.^[9] Έκθεση του Συμβουλίου των Ηνωμένων εθνών για την κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία σημειώνει πως εξακολουθεί η περιοχή Banaadir να αποτελεί περιοχή στόχο για την Al Shabaab. Ειδικότερα αναφέρει πως «οι αρχές της Σομαλίας ανακοίνωσαν ότι κατά την περίοδο αναφοράς (Μάιος-Σεπτέμβριος του 2024) πραγματοποιήθηκαν επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της Al-Shabaab στην περιοχή Banaadir και στις πολιτείες Galmudug, Hirshabelle, Jubbaland και νοτιοδυτικά. Τον 6^ο-7^ο/2024, οι ομοσπονδιακές και κρατικές δυνάμεις κατάφεραν να ανακαταλάβουν εδάφη και στη συνέχεια να αποκρούσουν τις επιθέσεις της Al Shabaab στα χωριά Harbolle και Bulo Haji, στην περιοχή Lower Juba^[10]. Περαιτέρω, τον 6^ο/2024, η Μεταβατική Αποστολή της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία δήλωσε ότι: «…η ασφάλεια παραμένει σχετικά ήρεμη σε περιοχές υπό κυβερνητική παρουσία FGS και ATMIS. Η απειλή της Al-Shabaab όμως παραμένει απρόβλεπτη…».^[11] Προκειμένου να ολοκληρωθεί η εικόνα αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην περιφερειακή ενότητα Banaadir/Mogadishu, κρίνεται σκόπιμο να παρατεθούν και ορισμένα αριθμητικά δεδομένα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), στην περιφέρεια Banaadir (όπου υπάγεται η Mogadishu), κατά το τελευταίο έτος καταγράφηκαν 384 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως συνέπεια 351 απώλειες σε αμάχους. Τα 368 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 46 διαμαρτυρίες (protests) οι οποίες οδήγησαν σε 0 απώλειες, 112 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 130 απώλειες, 124 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 87 απώλειες, 8 περιστατικά ταραχών (riots) τα οποία είχα ως αποτέλεσμα 4 απώλειες και 94 περιστατικά εκρήξεων/απομακρυσμένης χρήσης βίας (explosions/remote violence) τα οποία οδήγησαν σε   130 απώλειες σε αμάχους.^[12] Ο συνολικός πληθυσμός της Mogadishu εκτιμάται στους  2,587,183 κατοίκους.^[13] Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές της EUAA για τη Σομαλία, του Αυγούστου 2023, η περιφέρεια Banaadir συγκαταλέγεται στις περιοχές στις οποίες «η παρουσία και μόνο» των αμάχων δεν είναι αρκετή για να στοιχειοθετηθεί πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης, ωστόσο, τα επίπεδα της αδιακρίτως ασκούμενης βίας είναι υψηλά και, για τον λόγο αυτό απαιτούνται λιγότερα ατομικά στοιχεία για να καταδειχθεί ότι υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για να πιστεύεται ότι οι άμαχοι που θα επιστρέψουν σε αυτές τις περιοχές θα διατρέξουν πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης^[14].

 

Ως εκ των ανωτέρω δεδομένων, το Δικαστήριο προχωρά σε επαναξιολόγηση του κινδύνου που ενδεχομένως ο Αιτητής να αντιμετωπίσει σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, στη βάση των αποδεκτών ισχυρισμών του, σε συνάρτηση με τον υψηλό αριθμό περιστατικών ασφαλείας και σε συσχέτιση και τον υψηλό αριθμό πληθυσμού της περιοχής - για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοσμένης κλίμακας» όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης^[15] (ως διατυπώθηκε από το ΔΕΕ στην υπόθεση Elgafaji C-465/07^[16] και στην υπόθεση Diakité C-285/12^[17]).  Ως προς το στοιχείο της σοβαρής και προσωπικής απειλής, το ΔΕΕ στην απόφαση Elgafaji διευκρίνισε πως «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους. Θα πρέπει δε να εκτιμάται ότι ο άμαχος/αιτούντας άσυλο ο οποίος θα επιστρέψει στην χώρα του και ακολούθως περιοχή συνήθους διαμονής του ενδεχομένως, λόγω της παρουσίας του και μόνον εκεί θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή. Κατά το Δικαστήριο το ενδεχόμενο μιας τέτοιας εξαιρετικής κατάστασης, στην οποία ο βαθμός κινδύνου είναι τόσο υψηλός, αξιολογείται το κατά πόσο υπάρχουν σοβαροί λόγοι να θεωρηθεί ότι το πρόσωπο διατρέχει ατομικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, ακόμη και χωρίς να στοχοποιείται ειδικά. Ακολούθως, διατυπώνεται στην απόφαση ότι η έννοια της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, όπου: «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας». Η δε «εξατομίκευση» που απαιτείται για να θεωρηθεί η απειλή ως «προσωπική» μπορεί να προκύπτει είτε από παράγοντες ειδικού κινδύνου, οι οποίοι σχετίζονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ή τις περιστάσεις ενός προσώπου, είτε από παράγοντες «γενικού κινδύνου», οι οποίοι προκύπτουν από εξαιρετική κατάσταση πολύ υψηλού βαθμού βίας.^[18] Επομένως, η έννοια της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, παρέχει ένα ενιαίο ερμηνευτικό πλαίσιο για τη στάθμιση μεταξύ γενικού κινδύνου (όταν υπάρχει αδιακρίτως ασκούμενη βία σε τόσο υψηλό βαθμό ώστε και μόνο η ιδιότητα του αμάχου συνιστά κίνδυνο) και του ειδικού κινδύνου (όταν υπάρχει εξατομικευμένη απειλή). Ως προς την εκτίμηση του βαθμού/έντασης της αδιάκριτης βίας, το ΔΕΕ στις αποφάσεις Elgafaji και Diakite δεν παρείχε συγκεκριμένες κατευθύνσεις προς στα εθνικά δικαστήρια σχετικά με τη μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθούν για να αξιολογούν ήτοι (α) την ένταση της βίας που επικρατεί σε συγκεκριμένη περιοχή ή περιφέρεια μιας χώρας, και (β) το κατά πόσον η εν λόγω βία δημιουργεί πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, είτε για τον άμαχο πληθυσμό συνολικά, είτε για άτομα με βάση τις προσωπικές τους περιστάσεις, είτε βάσει συνδυασμού των δύο. Το ζήτημα της σοβαρής και προσωπικής απειλής τέθηκε εκ νέου ενώπιον του ΔΕΕ αρκετά χρόνια αργότερα, στην υπόθεση CF και DN^[19]  όπου επικαλούμενο τη συλλογιστική στην υπόθεση Elgafagi, έκρινε ότι η ποσοτική αξιολόγηση του κινδύνου θανάτου και τραυματισμού, ο οποίος εκφράζεται ως ο λόγος του αριθμού των θυμάτων στην οικεία περιοχή προς τον συνολικό αριθμό των ατόμων που αποτελούν τον πληθυσμό της περιοχής αυτής είναι κρίσιμη για τη διαπίστωση της ύπαρξης σοβαρής και προσωπικής απειλής, αλλά ότι «η διαπίστωση αυτή δεν μπορεί να αποτελέσει το μόνο καθοριστικό κριτήριο. Σημειώνεται, επί τούτου ότι Εθνικό Δικαστήριο Ασύλου της Γαλλίας (National Court of Asylum) σε απόφαση του, στις 20/09/23, εφάρμοσε τις Κατευθυντήριες Γραμμές της EUAA για τη Σομαλία, του Αυγούστου 2023, και σημείωσε ότι, παρόλο που η κατάσταση ασφαλείας στο Benadir και τη Middle Shabelle  δεν φτάνει το επίπεδο της αδιακρίτως ασκούμενης βίας ώστε να θεωρηθεί ότι ένα πρόσωπο αντιμετωπίζει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας λόγω και μόνο της παρουσίας του εκεί, εντούτοις είναι τέτοιο το επίπεδο της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται χαμηλότερος βαθμός προσωπικών επιβαρυντικών περιστάσεων για να χορηγηθεί επικουρική προστασία. Σε αυτή την υπόθεση, όμως, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι συνθήκες της αιτούσας δικαιολογούν τη χορήγηση σε αυτήν επικουρικής προστασίας, ιδίως λόγω του ότι είναι μόνη  μητέρα ενός μικρού κοριτσιού που γεννήθηκε στη Γαλλία, η οποία δεν έχει πλέον επαφή με την οικογένειά της, η οποία μετακινήθηκε σε άλλη περιοχή.^[20] Τουναντίον σε άλλη δε απόφαση το Council for Alien Law Litigation [Conseil du Contentieux des Étrangers - CALL] του Βελγίου,  αποφάνθηκε σε υπόθεση αιτούντος διεθνή προστασία από τη Σομαλία (άρρενα), παραπέμποντας στις Κατευθυντήριες Γραμμές της EUAA για τη Σομαλία (2023), ότι ο αιτών δύναται να επιστρέψει στην περιοχή Lower Shabelle, εφόσον δεν υφίστανται  ατομικές περιστάσεις που να τον θέτουν σε πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.^[21]  Προσαρμόζοντας, τώρα στην βάση της πιο πάνω νομολογίας, την περίπτωση του Αιτητή εμφανώς πρόκειται για ενήλικο, άρρενα, νεαρό, μορφωμένο, ικανό προς εργασία πρόσωπο, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας, φυλής/clan Murusade/Hawiye (πλειοψηφική φυλή). Συνεπώς, το Δικαστήριο κατόπιν επαναξιολόγησης όλων των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή, της κατάστασης ασφαλείας, τον συνολικό αριθμό θανάτων αμάχων και σε συνάρτηση με τον αριθμό πληθυσμού της γενικότερης περιοχής, καταλήγει ότι δεν υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι με την επιστροφή του στην περιοχή του, θα αντιμετωπίσει προσωπικά πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη.

 

Βάσει των στοιχείων του φακέλου και της έκθεσης/εισήγησης της λειτουργού (ως αναλύονται ανωτέρω) διαπιστώνω επαρκή έρευνα υπό τις περιστάσεις από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης. Η έκταση της έρευνας, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθήθηκε από την αρμόδια αρχή (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270, Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 345) ήταν σύμφωνα με την νομοθεσία και υπό την καθοδήγηση σχετικών επί του θέματος εγχειριδίων. Η απόφαση είναι επαρκώς αιτιολογημένη και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης της λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270). Μετά δε από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, το Δικαστήριο στα πλαίσια των εξουσιών του, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.

 

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.