ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 179/25

24 Σεπτεμβρίου, 2025

[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

S. T. M.

Αιτήτρια

-και-

 

 Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

 

Καθ' ων η Αίτηση

 

Η Αιτήτρια εμφανίστηκε προσωπικά

Σ. Πιτσιλλίδου  (κα), Δικηγόρος για τους Καθ’ ων η Αίτηση

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π:   Με την παρούσα προσφυγή, η Αιτήτρια προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση, ημερομηνίας 5/12/2024, η οποία της κοινοποιήθηκε στις 3/1/2025 και με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά της για διεθνή προστασία.  

 

Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης έχουν ως ακολούθως:

 

Η Αιτήτρια, υπήκοος Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, αφού εισήλθε παράνομα στα ελεγχόμενα από την Κυπριακή Δημοκρατία εδάφη, υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας στις 6/12/2021. Στις 3/12/2024 πραγματοποιήθηκε προσωπική συνέντευξη με λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου προς εξέταση του αιτήματός της και στις 5/12/2024 ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, εισηγούμενος την απόρριψη της αίτησης. Στις 5/12/2024 αρμοδίως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο να ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε την Έκθεση-Εισήγηση, απορρίπτοντας επί της ουσίας την αίτηση, αποφασίζοντας παράλληλα την επιστροφή της Αιτήτριας στη χώρα καταγωγής της.  

 

Στις 3/1/2025 η Υπηρεσία Ασύλου συνέταξε απορριπτική επιστολή την οποία παρέλαβε η Αιτήτρια αυθημερόν.

 

Στις 23/1/2025 καταχωρίστηκε η υπό εξέταση προσφυγή.

 

Η Αιτήτρια, στην προσφυγή της αναφέρει ότι σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της θα κινδυνεύσει η ζωή της, λόγω οφειλής της μητέρας της σε έναν συνταγματάρχη. Με τη γραπτή της αγόρευση δε, αναφέρει ότι εγκατέλειψε τη χώρα της λόγω απειλών και κατ’ εξακολούθηση σεξουαλικής κακοποίησης που υπέστη από δανειστές της μητέρας της, λόγω αδυναμίας της τελευταίας να τους αποπληρώσει.

 

Από τη μεριά της η συνήγορος των Καθ’ ων η Αίτηση κατά τις διευκρινήσεις, υιοθέτησε το περιεχόμενο της κατατεθείσας ένστασης και τους λόγους αναξιοπιστίας της Αιτήτριας. Επισημαίνει δε, τη διαφοροποίηση των ισχυρισμών της Αιτήτριας σχετικά με την οφειλή της μητέρας της, αλλά και το αόριστο των καινοφανών ισχυρισμών περί σεξουαλικής της κακοποίησης. Τέλος, προσθέτει ότι οι εν λόγω διαφορές αφορούν ζητήματα ιδιωτικής φύσεως.

 

Προχωρώ να εξετάσω επί της ουσίας την παρούσα υπόθεση ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο, εκτός της νομιμότητας, και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν, και την ανάγκη χορήγησης διεθνούς προστασίας σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου (βλ. άρθρο 11(3) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (73(I)/2018).  Προς τούτο, κρίνω σκόπιμη την παράθεση αρχικά των ισχυρισμών της Αιτήτριας, ως αυτοί προβλήθηκαν καθ' όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός της και οι οποίοι συμπεριλαμβάνονται στο περιεχόμενο του Διοικητικού Φακέλου (στο εξής «Δ.Φ.»).

 

Κατά την υποβολή της αίτησης για χορήγηση διεθνούς προστασίας, η Αιτήτρια δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της λόγω απειλών που δέχτηκε η ίδια και η οικογένειά της, εξαιτίας της αδυναμίας τους να αποπληρώσουν τις οφειλές τους (ερ. 14 Δ.Φ.)

  

Κατά τη διάρκεια της προσωπική της συνέντευξης δήλωσε υπήκοος ΛΔΚ, με τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής την Kinshasa. Χριστιανή, άγαμη, άτεκνη, απόφοιτη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και υγιής. Η μητέρα της και η αδερφή της διαμένουν στο χωριό Kasongo – Lunda, ενώ μετά το διαζύγιο των γονέων της αγνοεί που βρίσκεται  πατέρας της (ερ. 33 - 36 Δ.Φ.). Εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της αεροπορικώς στις 31/1/2021 (ερ. 33 Δ.Φ.).

 

Ως προς τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της, αναφέρθηκε στις απειλές που δέχτηκε η ίδια και η οικογένειά της από τρίτα πρόσωπα, λόγω χρεών. (ερ. 32 Δ.Φ.). Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε ότι η μητέρα της διατηρούσε επιχείρηση παντοπωλείου στην περιοχή Mont -Ngafula (ερ. 32 Δ.Φ.). Στα πλαίσια άσκησης της δραστηριότητάς της, δανειζόταν χρήματα από λοιπούς επιχειρηματίες για την αγορά εμπορεύματος, χρήματα τα οποία κρατούσε φυλαγμένα εντός της επιχείρησης (ερ. 30 Δ.Φ.), έχοντας προσλάβει και έναν φύλακα για τις βραδινές ώρες (ερ. 32 Δ.Φ.). Στις 2/3/2020, περί τις 3:00 το ξημέρωμα, άγνωστοι άντρες με ματσέτες εισέβαλαν στο μαγαζί και αφού το λήστεψαν, τράπηκαν σε φυγή από τους πυροβολισμούς του φύλακα. Οι ίδιες, ενημερώθηκαν για το συμβάν από τον φύλακα, με τη μητέρα της να παθαίνει έμφραγμα και να νοσηλεύεται για κάποιες εβδομάδες στο νοσοκομείο. Οι αστυνομικοί μετέβησαν άμεσα στο σημείο, καθώς ήταν κοντά και πως συνέλαβαν τον φύλακα, επειδή κοιμόταν εντός του μαγαζιού (ερ. 29 – 31 Δ.Φ.).

 

Ερωτηθείσα για το πρόσωπο που είχε αναλάβει τη φύλαξη, δήλωσε ότι εργαζόταν εκεί από 2012/13 μέχρι το 2020, ότι ήταν ένα πρόσωπο από τη γειτονία και ότι τον ήξερε από μικρή, καθώς μεγάλωσαν μαζί (ερ. 30 Δ.Φ.).

 

Όσον αφορά τις απειλές, δήλωσε ότι η μητέρα της δεχόταν κλήσεις και μηνύματα από αγνώστους, οι οποίοι την απειλούσαν ότι εάν δεν καταβάλει τα χρήματα θα βλάψουν τις κόρες της και ότι διήρκησαν από τις 15/4/2020, μέχρι τα τέλη Ιουλίου του ίδιου έτους, με αποτέλεσμα να μετοικήσουν στη περιοχή Meteke. Όταν ρωτήθηκε για τους λόγους που έπαυσαν οι απειλές, το απέδωσε στην αλλαγή τηλεφώνου από τη μητέρα της. Ως προς τους θύτες, δήλωσε ότι ήταν τρία πρόσωπα που ζητούσαν τα χρήματά τους, χωρίς να γνωρίζει τίποτα γι’ αυτούς. Επιπρόσθετα, όταν ζητήθηκε να εξηγήσει για τους λόγους που δεν ακολούθησε τη μητέρα και την αδερφή της στο χωριό και εγκατέλειψε τη χώρα, δήλωσε ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει τέτοια ζωή (ερ. 27 - 28 Δ.Φ.).

 

Σχετικά με τον μελλοντικό της φόβο σε περίπτωση επιστροφής της, δήλωσε ότι θα την βλάψουν (ερ. 28 Δ.Φ.).

 

Όταν ρωτήθηκε αν από τον Ιούλιο του 2020 που μετοίκησαν στο χωριό Matete μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα της, συνέβη κάποιο περιστατικό εις βάρος της, απάντησε αρνητικά (ερ. 28 Δ.Φ.).

 

Ως προς τη δυνατότητά της να εγκατασταθεί σε κάποια άλλη περιοχή της χώρας της, μεταξύ των οποίων και το χωριό Matete που βρίσκεται η οικογένειά της απάντησε αρνητικά, δηλώνοντας ότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στη ζωή του χωριού, ενώ ερωτηθείσα εάν οι αρχές θα της επιστρέψουν την επιστροφή απάντησε θετικά (ερ. 27Δ.Φ.).

 

Ο αρμόδιος λειτουργός στην Έκθεση-Εισήγηση διαμόρφωσε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο πρώτος σχετικά με τα προσωπικά στοιχεία της Αιτήτριας και ο δεύτερος σχετικά με τα προβλήματα από επιχειρηματίες στον τόπο διαμονής της, λόγω κλοπής χρημάτων που πρόσφεραν στην επιχείρηση της μητέρας της.   

 

Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός στο σύνολό του ως αξιόπιστος, λαμβάνοντας υπόψη, αφενός τις δηλώσεις της Αιτήτριας, αφετέρου το προσκομισθέν διαβατήριο και σχετικές πληροφορίες για την χώρα καταγωγής της.

 

Αντιθέτως, ο δεύτερος ισχυρισμός απορρίφθηκε. Ειδικότερα, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι οι δηλώσεις της, τόσο σχετικά με την επιχείρηση της μητέρας της, όσο και με το πρόσωπο στο οποίο είχε ανατεθεί η φύλαξη του χώρου, στερούνταν λεπτομερειών. Όπως σημείωσε ο λειτουργός, εύλογα αναμενόταν από την Αιτήτρια να είναι σε θέση να δώσει περισσότερες πληροφορίες, λαμβάνοντας υπόψη αφενός το μεγάλο χρονικό διάστημα λειτουργίας της οικογενειακής επιχείρησης και αφετέρου την παρουσία του φύλακα επί μια επταετία στην επιχείρηση.

 

Περαιτέρω, ο λειτουργός έκρινε ότι οι δηλώσεις της Αιτήτριας σχετικά με τη ληστεία της επιχείρησης και ήταν ασαφείς και ανεπαρκείς πληροφοριών, καθώς παρότι δεν ήταν παρούσα κατά τη διάρκεια της, δεν ήταν σε θέση να μεταφέρει με σαφήνεια την ενημέρωση που είχε από τον φύλακα. Παρομοίως και σχετικά με τις απειλές που δέχτηκε η μητέρα της, δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς πληροφορίες, ενώ οι δηλώσεις της σχετικά με τους λόγους που έπαυσαν οι απειλές κρίθηκαν ως μη ικανοποιητικές. Επιπλέον, οι απαντήσεις της σχετικά με τη ταυτότητα των προσώπων που τους απειλούσαν κρίθηκαν ως αόριστες και μη ικανοποιητικές.

 

Τέλος, ο λειτουργός επισήμανε ότι σύμφωνα με τις δηλώσεις της, ουδέποτε η ίδια απειλήθηκε προσωπικά μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα της και παρά τις ερωτήσεις που της τέθηκαν, δε ήταν σε θέση ούτε να προσδιορίσει τον τρόπο που ίδια επηρεάστηκε προσωπικά από τις απειλές, αλλά ούτε να απαντήσει ικανοποιητικά για τους λόγους που δεν εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στην περιοχή που μετέβησαν η μητέρα και η αδερφή της και επέλεξε να εγκαταλείψει τη χώρα της. Σημείωσε δε, ότι το γεγονός ότι η οικογένεια της εξακολουθεί να παραμένει στην Kinshasa, καθιστά ως μη ευλογοφανείς τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας περί του κινδύνου που επικαλείται.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο λειτουργός σημείωσε ότι δε συντρέχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν την ανάλυση των ισχυρισμών, μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης.

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που ενδέχεται να αντιμετωπίσει η Αιτήτρια σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της, ο αρμόδιος λειτουργός εξετάζοντας την κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στην Kinshasa και λαμβάνοντας υπόψη το προσωπικό προφίλ της Αιτήτριας  έκρινε ότι δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι σε περίπτωση επιστροφής της θα αντιμετωπίσει κίνδυνο

 

Ακολούθως, ο λειτουργός προέβη σε αξιολόγηση του νομοθετικού πλαισίου για το προσφυγικό καθεστώς, καταλήγοντας ότι δεν προκύπτουν εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της, για ένα από τους λόγους που προνοεί το άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και 1Α(2) της Συνθήκης της Γενεύης του 1951.

 

Επιπλέον, κρίθηκε ότι δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των  διατάξεων του  άρθρου 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου, αντίστοιχο 15της Οδηγίας, Ειδικότερα για την περίπτωση 19(2)(γ), ο λειτουργός σημείωσε ότι στην Kinshasa δεν παρατηρούνται συνθήκες διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης και συνεπώς δε συντρέχει κίνδυνος για την Αιτήτρια να εκτεθεί σε κίνδυνο ως άμαχη σε περίπτωση επιστροφής της. Ως εκ τούτου, ο λειτουργός κατέληξε ότι η Αιτήτρια δεν δικαιούται ούτε το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

 

Από τα πιο πάνω, συνάγεται ότι η έρευνα που είχε προηγηθεί της απόφασης για απόρριψη της αίτησης της Αιτήτριας ήταν επαρκής και είχαν συλλεγεί και διερευνηθεί όλα τα ουσιώδη στοιχεία σε συνάρτηση πάντα με τους ισχυρισμούς που είχε προβάλει η Αιτήτρια κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της. Από τα στοιχεία που έχω ενώπιον μου, θεωρώ ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι πλήρως αιτιολογημένη και η αιτιολόγηση συμπληρώνεται και από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, όπως αυτά έχουν αναλυθεί ανωτέρω (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158 (Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ., 371 Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 ΑΑΔ 270). Ειδικότερα, επισημαίνω ότι στην έκθεση-εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού καταγράφονται με λεπτομέρεια οι λόγοι που απορρίφθηκε το αίτημα της με παραπομπή στις απαντήσεις της Αιτήτριας, οι οποίες κρίνονται και από το Δικαστήριο ως αόριστες, ασαφείς και ατεκμηρίωτες.

 

Σε σχέση με τους καινοφανείς ισχυρισμούς που παρουσίασε η Αιτήτρια ενώπιον του Δικαστηρίου, τόσο για δίωξή της από πρόσωπο με την ιδιότητα του συνταγματάρχη, όσο και για την καθ’ εξακολούθηση σεξουαλική της κακοποίηση, σημειώνεται ότι δεν τεκμηριώθηκαν από την Αιτήτρια και ήταν παντελώς αόριστοι και ασαφείς. Αυτό προκύπτει και από την διαρκή διαφοροποίηση των ισχυρισμών της Αιτήτριας καθ’ όλη τη διάρκεια εξέτασης του Αιτήματος της. Συνεπώς και οι εν λόγω ισχυρισμοί απορρίπτονται.

 

Τονίζω ότι το βάρος απόδειξης του αιτήματος βαραίνει αρχικά τον ίδιο τον αιτητή (Άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου). Στην παρούσα υπόθεση η Αιτήτρια δεν κατάφερε να στηρίξει με σαφήνεια και ευλογοφάνεια τον πυρήνα του αιτήματος της, παρά τις ευκαιρίες που της δόθηκαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του και ενώπιον του Δικαστηρίου.  

 

Προκειμένου δε να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της, η Αιτήτρια θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής της ακεραιότητας λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ως οι διατάξεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης για τη χώρα της, προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί σε αυτήν και συγκεκριμένα στην Kinshasa, η οποία, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, θεωρείται η περιοχή συνήθους διαμονής της.

 

Σύμφωνα με τη διαδικτυακή πύλη RULAC «Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) εμπλέκεται σε πολλές μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC) εντός των εδαφών της εναντίον αριθμού ενόπλων ομάδων στις περιοχές  Ituri, Kasai και Kivu»[1], σημειώνεται ωστόσο, ότι δεν αναφέρεται η δραστηριοποίηση ενεργών, μη κρατικών, ένοπλων ομάδων στην Kinshasa. Επιπρόσθετα, Έκθεση (2024) της Διεθνούς Αμνηστίας για τη ΛΔΚ αναφέρει ότι οι ένοπλες συγκρούσεις στα ανατολικά συνεχίστηκαν, με τις κυβερνητικές δυνάμεις να μάχονται εναντίον ένοπλων ομάδων∙ ενώ η διακοινοτική βία επεκτάθηκε και στις επαρχίες Kasai, Kwango, Kwilu, Mai-Ndombe και Tshopo, και οδήγησε σε περαιτέρω σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[2] Ως διαφαίνεται από τις ανωτέρω πληροφορίες, στην Kinshasa δεν επικρατούν συνθήκες εσωτερικής ένοπλης σύρραξης και η κατάσταση ασφαλείας παρουσιάζεται σταθερή.

 

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, κατά την χρονική περίοδο 15/07/2024 - 15/07/2025 στην πρωτεύουσα Kinshasa καταγράφηκαν 83 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 229 ανθρώπινες απώλειες. Τα 83 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 12 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 13 ανθρώπινες απώλειες, 18 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 203 ανθρώπινες απώλειες, 3 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 13 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, και 50 διαμαρτυρίες (protests).[3] Σημειώνεται, ότι ο πληθυσμός της πόλης Κinshasa εκτιμάται ότι ανέρχεται στα 17,778,500 (2025) κατοίκους.[4]

 

Εκ των ανωτέρω πληροφοριών, δεν εντοπίζεται η ύπαρξη ένοπλης σύγκρουσης στην Κinshasa, απαραίτητη προϋπόθεση εφαρμογής του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου και δεν φαίνεται να υφίσταται πραγματικός κίνδυνος να θιγεί προσωπικά άμαχος υπό την έννοια του ως άνω άρθρου.  

 

Επομένως, στη βάση των όσων αναλύθηκαν ανωτέρω, κρίνω πως η Αιτήτρια  δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της επίδικης απόφασης και ότι στο πρόσωπό της πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή της στο καθεστώς του πρόσφυγα ή για να της παραχωρηθεί συμπληρωματική προστασία, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6(Ι)/2000).

 

Ως εκ τούτου, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €500 έξοδα εναντίον της Αιτήτριας και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.