S.D.B. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθεση Αρ.: 2023/2023, 30/9/2025
print
Τίτλος:
S.D.B. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθεση Αρ.: 2023/2023, 30/9/2025

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.:  2023/2023

30 Σεπτεμβρίου, 2025

[ΕΡΗΓΑΔ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

S.D.B.

από τη Γκάνα

                      Αιτητής

                                    

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας,

μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου

                                        Καθ' ων η αίτηση

 

Δικηγόροι για Αιτητή: Χρ. Παφίτη για Α. Λαζάρου (κα)

Δικηγόρος για Καθ' ων η αίτηση: Μ. Αμπελώμος για Μ. Τρεμούρη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

Αιτητής παρών

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 26.05.2023, με την οποίαν απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Προτού εξεταστούν οι εκατέρωθεν ισχυρισμοί, επιβάλλεται η σκιαγράφηση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του δ.φ. ο οποίος κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας και σημειώθηκε ως Τεκμήριο 1 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»).

 

Ο Αιτητής είναι υπήκοος της Γκάνας την οποίαν εγκατέλειψε στις 17.10.2017. Ακολούθως,  αφίχθη στις 18.10.2017 στη Δημοκρατία για σκοπούς φοίτησης σε εκπαιδευτικό ίδρυμα. Στη συνέχεια, υπέβαλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 13.02.2023 και ακολούθως, στις 22.05.2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής αναφερόμενος ως «ο Λειτουργός»), ο οποίος στις 24.05.2023, υπέβαλε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενος την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε στις 26.05.2023 την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή και την επιστροφή του στη Γκάνα, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 02.06.2023 μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ίδιας ημερομηνίας. Η απόφαση αυτή αποτελεί και το αντικείμενο της υπό εξέταση προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

 

Εξειδικεύοντας και περιορίζοντας στα πλαίσια της γραπτής αγόρευσης των ευπαίδευτων δικηγόρων του, αλλά και κατά το στάδιο των Διευκρινίσεων, τους εγειρόμενους στην προσφυγή λόγους ακυρώσεως, ο Αιτητής ισχυρίζεται κατά πρώτον ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη και/ή μη δεόντως αιτιολογημένη καθώς και ότι εκδόθηκε κατά ελλιπή έρευνα. Ως προς την ουσία της υπόθεσής του, ισχυρίζονται ότι, αν και ο Αιτητής εισήλθε στη Δημοκρατία για εκπαιδευτικούς σκοπούς, η οικογένεια του δεχόταν πίεση για να αναλάβει ο ίδιος, μετά τον θάνατο του πατέρα του, τον ρόλο του ως «βασιλιάς» καθώς αυτό επιβάλλει η παράδοση και διακατέχεται από έντονο φόβο σε περίπτωση επιστροφής του επειδή θα εξαναγκαστεί να αναλάβει την θέση, η οποία θα οδηγήσει στον θάνατο του. Περαιτέρω, διατρέχει κίνδυνο και εξαιτίας του θείου του, ο οποίος σκοπεύει να τον σκοτώσει προς ανάληψη της θέσης.

 

Από την πλευρά τους οι Καθ΄ ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, υποβάλλοντας ότι αυτή λήφθηκε ορθώς, στην βάση πλήρους και δέουσας έρευνας, καθώς και ότι είναι δεόντως αιτιολογημένη. Αναφέρουν, επιπρόσθετα, ότι οι λόγοι ακύρωσης που προβάλλει ο Αιτητής δεν εγείρονται σύμφωνα με τον Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Δικαστηρίου του 1962.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ

 

Αναφορικά με τους εναπομείναντες λόγους ακυρώσεως περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, επισημαίνω ότι αυτοί προωθούνται με γενικότητα και αοριστία χωρίς οποιαδήποτε εξειδίκευση σε συνάρτηση με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης του Αιτητή, πολλώ μάλλον κατά τρόπο που να προκύπτει ο πυρήνας του αιτήματός του και να δικαιολογεί την αναγνώριση πρόσφυγα ή την απόδοση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου.[1] Πράττει δε τούτο, αντίθετα με τα όσα επιτάσσει ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962[2] και παρά την πάγια επί του θέματος θέση της νομολογίας, η οποία έχει πλειστάκις επισημανθεί και από το παρόν Δικαστήριο ως προς την απαίτηση για αιτιολόγηση των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως, ούτως ώστε αυτά να μπορούν να τύχουν εξέτασης από το Δικαστήριο.[3] Δεν αρκεί συνεπώς η γενικόλογη και αόριστη επιχειρηματολογία περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας χωρίς ταυτόχρονα την εξειδίκευση και αναφορά στα γεγονότα της εξεταζόμενης υπόθεσης και στη βάση ποιας συγκεκριμένης επιχειρηματολογίας προωθείται ο συγκεκριμένος λόγος ακυρώσεως.[4]

 

Σε κάθε περίπτωση ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο τόσο της νομιμότητας όσο και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν,[5] θα προχωρήσω να εξετάσω την ουσία της υπόθεσης αυτής, σε συνάρτηση και με τον έστω γενικόλογο ισχυρισμό περί έλλειψης δέουσας έρευνας.

 

Έχοντας λοιπόν εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου και το περιεχόμενο του δ.φ., διαπιστώνω τα ακόλουθα:

 

Ο Αιτητής στα πλαίσια της καταχωρισθείσας αίτησής του για διεθνή προστασία κατέγραψε ότι σε περίπτωση που επιστρέψει θα εξαναγκαστεί να αναλάβει την θέση του αρχηγού της οικογένειας, γεγονός που θα επιφέρει τον θάνατο του ιδίου και των υπόλοιπων αδελφιών του. Γι’ αυτό τον λόγο η μητέρα και η γιαγιά του εναντιώνονταν στην ανάληψη αυτής της θέσης (βλ. ερυθρό 1 του δ.φ.).

 

Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξής του ενώπιον του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου, αναφορικά με τα προσωπικά του στοιχεία, ο Αιτητής επιβεβαίωσε πως προέρχεται από το την περιοχή Kumasi, στην Γκάνα και  ο τόπος προηγούμενης συνήθους διαμονής του ήταν η περιοχή Tafo, το οποίο ανήκει στο Kumasi (ερυθρό 39, 40 του δ.φ.) όπου διέμενε από το 2013 έως ότου εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του (ερυθρό 32/2Χ του δ.φ.). Δήλωσε επίσης ότι ανήκει στην εθνοτική φυλή Asante και είναι Χριστιανός στο θρήσκευμα (ερυθρό 33/2Χ του δ.φ.). Αναφορικά με την οικογένεια του, ο Αιτητής δήλωσε ότι το 2019 παντρεύτηκε την σύζυγο του κατά τις παραδόσεις της χώρας του και έπειτα απέκτησαν ένα γιο, ο οποίος διαμένει με την αδελφή του στο Kumasi. Η σύζυγος του μετέβη ως φοιτήτρια στον Καναδά περί τον Αύγουστο του 2022, ωστόσο, πλέον δεν διατηρεί οποιαδήποτε επαφή μαζί της (ερυθρό 32/3Χ του δ.φ.). Η μητέρα του σκοτώθηκε αυτοκινητιστικό δυστύχημα περί το 2018, ο πατέρας του εργάζεται ως μηχανικός στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, και ο αδελφός του διαμένει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δήλωσε ότι διατηρεί επαφή με τα αδέλφια του (ερυθρό 31/1Χ του δ.φ.). Ως προς το μορφωτικό του επίπεδο, ο Αιτητής δήλωσε πως είναι απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ερυθρό 33/3Χ, ερυθρό 32/1Χ του δ.φ.). Σε σχέση με το επαγγελματικό του προφίλ, δήλωσε πως εργαζόταν ως δάσκαλος (ερυθρό 31/3Χ του δ.φ.). Περαιτέρω, επιβεβαίωσε ότι εισήλθε για πρώτη φορά στη Δημοκρατία ως φοιτητής (ερυθρό 30/1Χ του δ.φ.).

 

Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης και ειδικότερα στο πλαίσιο της ελεύθερης αφήγησής του, ανέφερε ότι, έχει βασιλική καταγωγή, είναι ο μεγαλύτερος από τα αδέλφια του και συνεπώς πρέπει να αναλάβει τον ρόλο του αρχηγού στην οικογένεια του. Κατά τις δηλώσεις του, η γιαγιά του προειδοποίησε την οικογένεια του να μην αναλάβει κανείς αυτή την θέση. Ως δήλωσε ο Αιτητής, μετά την άφιξη του στη Δημοκρατία οι πρεσβύτεροι επισκέφθηκαν την μητέρα του και της ανέφεραν ότι ο Αιτητής πρέπει να γίνει αρχηγός, ωστόσο, η μητέρα του ήταν αντίθετη με αυτή την πρόταση λόγω των όσων είχε αναφέρει η γιαγιά του. Μετά τον θάνατο της μητέρας του η οικογένεια του τον κάλεσε να επιστρέψει στην Γκάνα, εντούτοις, ο Αιτητής αρνήθηκε επειδή, κατά τους ισχυρισμούς του, θεωρεί ότι αυτός και τα αδέλφια του θα πεθάνουν λόγω της πεποίθησης που πηγάζει από την κουλτούρα τους ότι κάθε θάνατος συνδέεται με κάτι πνευματικό. Παράλληλα, όπως δήλωσε, τα αδέλφια του στη Γκάνα επισκέφθηκαν κάποιον που μπορεί να προβλέψει το μέλλον, ο οποίος τους ανέφερε ότι σε περίπτωση που ο Αιτητής επιστρέψει θα λάβει την θέση του αρχηγού καθώς και ότι όλοι, εν τέλει, θα πεθάνουν (ερυθρό 30/2Χ του δ.φ.).

 

Ακολούθως, ο Λειτουργός υπέβαλε διευκρινιστικά ερωτήματα προς τον Αιτητή σχετικά με τους ισχυρισμούς του. Αρχικά, δεδομένου ότι ο Αιτητής αναφέρθηκε σε περιστατικά τα οποία έλαβαν χώρα μετά την άφιξή του στη Δημοκρατία, κλήθηκε να αναφέρει τους λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει την Γκάνα. Ο ίδιος απάντησε ότι επιδίωξή του ήταν η συνέχιση των σπουδών του και η εξεύρεση εργασίας (ερυθρό 30/2Χ και 29/2Χ του δ.φ.).

 

Περαιτέρω, ανέφερε ότι σύμφωνα με τις παραδόσεις της χώρας του, ο μεγαλύτερος από την οικογένεια της μητέρας αναλαμβάνει τον ρόλο του αρχηγού. Ο Αιτητής ήταν ο επόμενος στη σειρά, καθώς όλοι οι θείοι του είχαν αποβιώσει (ερυθρό 29/3Χ του δ.φ.), ενώ ο μόνος επιζών θείος του δεν θεωρείται κατάλληλος, καθότι – όπως υποστήριξε – δεν διαθέτει καλό χαρακτήρα (ερυθρό 27/2Χ του δ.φ.).

 

Σε ερώτηση σχετικά με τη βασιλική καταγωγή της οικογένειάς του, απάντησε ότι παλαιότερα ορισμένες οικογένειες είχαν επιλεγεί ως βασιλικές και πως η ιδιότητα αυτή κληροδοτείται από γενιά σε γενιά (ερυθρό 29/3Χ του δ.φ.). Τα προνόμια μιας βασιλικής οικογένειας περιλαμβάνουν πρόσβαση σε γη και στο παλάτι Akwasiake Tepa, υπηρετικό προσωπικό καθώς και ειδικό κοιμητήριο για τους βασιλείς (ερυθρό 29/3Χ του δ.φ.).

 

Ως προς τα καθήκοντα ενός αρχηγού, ο Αιτητής διευκρίνισε ότι αφορούν τη μέριμνα για το καλό της κοινότητας και τη διαχείριση σοβαρών ζητημάτων, όπως ασθένειες και λειψυδρία, ενώ παράλληλα απολαμβάνει το προνόμιο να λαμβάνει χρυσό (ερυθρό 28/2Χ του δ.φ.).

 

Στη συνέχεια, ο Αιτητής δήλωσε ότι ήδη από την εποχή που ήταν μαθητής, η γιαγιά του τον είχε ενημερώσει ότι θα έπρεπε να αναλάβει τη θέση του αρχηγού (ερυθρό 28/2Χ του δ.φ.). Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι ο ίδιος αρνείται να αποδεχθεί τη θέση, καθώς θεωρεί πως αυτή συνδέεται με τον θάνατο των θείων του που την κατείχαν πριν από εκείνον (ερυθρό 27/1Χ του δ.φ.).

 

Όταν ρωτήθηκε τι ενδέχεται να συμβεί σε περίπτωση άρνησής του, απάντησε ότι τότε η παράδοση θα μεταβιβαστεί σε άλλη οικογένεια. Ωστόσο, σε ερώτηση σχετικά με τις συνέπειες που θα έχει ο ίδιος προσωπικά, ανέφερε ότι αν επιστρέψει στη χώρα του θα εξαναγκαστεί να αναλάβει τη θέση του αρχηγού (ερυθρό 27/2Χ του δ.φ.).

 

Σε προγενέστερο σημείο της συνέντευξης, δήλωσε ότι φοβάται πως, εάν αναλάβει πράγματι τη θέση, ο θείος του θα τον σκοτώσει από φθόνο, προκειμένου να οικειοποιηθεί ο ίδιος τη θέση και τη γη (ερυθρό 29/1Χ του δ.φ.). Κατά τον Αιτητή, ο εν λόγω θείος είχε δηλώσει στον αδελφό του ότι δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να γίνει αρχηγός όσο εκείνος ζει και ότι θα σκοτώσει οποιονδήποτε το επιχειρήσει, όπως – σύμφωνα με τον Αιτητή – είχε σκοτώσει και τη μητέρα καθώς και τον αδελφό του (ερυθρό 26/1Χ του δ.φ.).

 

Τέλος, ερωτηθείς αν οι αρχές της χώρας του θα μπορούσαν να τον προστατεύσουν σε περίπτωση επιστροφής του, απάντησε αρνητικά, υποστηρίζοντας αφενός ότι ο ίδιος πιστεύει στην παράδοση, αφετέρου ότι οι κρατικές αρχές δεν έχουν τη δυνατότητα να παρέμβουν σε τέτοια ζητήματα (ερυθρό 26/1Χ του δ.φ.).

 

Η αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή από τους Καθ' ων η αίτηση

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση που διενεργήθηκε, επί των όσων ο Αιτητής παρέθεσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του από τους Καθ' ων η αίτηση, διαφαίνεται ότι ο Λειτουργός εντόπισε και εξέτασε συνολικά τρεις ισχυρισμούς:

 

Ο πρώτος αφορούσε στην ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπο προηγούμενης διαμονής του Αιτητή, ο οποίος έγινε αποδεκτός από τον Λειτουργό καθώς, ως κρίθηκε, στοιχειοθετήθηκε η εσωτερικής αξιοπιστία του και, παράλληλα, τα στοιχεία επιβεβαιώνονται από τις πληροφορίες για την χώρα καταγωγής του.

 

Ο δεύτερος αφορούσε στο ότι ο Αιτητής εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του για εκπαιδευτικούς σκοπούς, ο οποίος και έτυχε αποδοχής καθ’ ότι εξέθεσε με επαρκείς και σαφείς λεπτομέρειες τους λόγους που αποφάσισε να επιδιώξει περαιτέρω σπουδές στο εξωτερικό και ειδικότερα στη Δημοκρατία (ερυθρό 30/2Χ, ερυθρό 29/2Χ του δ.φ.). Παράλληλα, πληροφορίες από την χώρα καταγωγής του βεβαιώνουν τον μεγάλο αριθμό φοιτητών από την Γκάνα που επιδιώκουν να σπουδάσουν στο εξωτερικό.

 

Ο τρίτος ισχυρισμός αφορά στο ότι αναμένεται από τον Αιτητή να αναλάβει τον ρόλο του αρχηγού της κοινότητας του στη Γκάνα, ο οποίος έτυχε απόρριψης, καθ’ ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή κρίθηκαν ως αόριστοι και γενικοί. Ειδικότερα, οι πληροφορίες που παρείχε αναφορικά με τις βασιλικές του καταβολές κρίθηκε ότι στερούνταν λεπτομερειών  (ερυθρό 29/3Χ του δ.φ.), όπως και αυτές που αφορούσαν στη θέση και τα καθήκοντα του ως αρχηγός της κοινότητας (ερυθρό 28/2Χ του δ.φ.). Κρίθηκε περαιτέρω ότι, ο Αιτητής δεν τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του αναφορικά με την πρόβλεψη που έλαβαν οι συγγενείς του, δηλαδή ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη Γκάνα θα πεθάνει (ερυθρό 28/2Χ του δ.φ.), ούτε και θεμελίωσε τον ισχυρισμό του ότι οι θάνατοι των θείων του συνδέονταν με το γεγονός ότι κατείχαν τη θέση του αρχηγού. Ελλιπείς κρίθηκαν περαιτέρω οι πληροφορίες αναφορικά με τα έθιμα που τον εξαναγκάζουν να αποδεχτεί την θέση (ερυθρό 27/1Χ του δ.φ.). Επιπλέον, ως προς τις δηλώσεις του θείου του ότι αυτός ήταν υπεύθυνος για τον θάνατο του άλλου θείου και της μητέρας του, ο Λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής απέτυχε να παράσχει περισσότερες πληροφορίες και αρκέστηκε απλά στο να αναφέρει ότι δεν θα μπορούσε να το είχε καταγγείλει στις αρχές επειδή αυτό είναι πνευματικό ζήτημα (ερυθρό 26/1Χ του δ.φ.). Ακολούθως, ως προς την αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού, ο Λειτουργός ανέτρεξε σε πληροφορίες από την χώρα καταγωγής του Αιτητή επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη του θεσμού του αρχηγού της κοινότητας. Παρ’ όλα αυτά, λόγω της μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας στους ισχυρισμούς του Αιτητή, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε στο σύνολο του.

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Γκάνα στη βάση των ισχυρισμών περί των προσωπικών του στοιχείων και του γεγονότος ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του για εκπαιδευτικούς σκοπούς, ο Λειτουργός κατέληξε ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής, και ειδικότερα στην περιοχή Kumasi, θα κινδυνεύσει με δίωξη ή με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης. Παρατέθηκαν σχετικώς πληροφορίες για την κατάσταση ασφαλείας στη Γκάνα και ειδικότερα στην περιοχή Kumasi, καταλήγοντας πως με βάση τις πληροφορίες αυτές η κατάσταση ασφαλείας είναι σταθερή. Επισημάνθηκε περαιτέρω αναφορικά με τον Αιτητή ότι επρόκειτο για ενήλικα, άρρενα, ο οποίος δεν επέδειξε οποιονδήποτε δείκτη ευαλωτότητας, ο οποίος γεννήθηκε και διέμενε στην περιοχή Kumasi, ο οποίος εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του για εκπαιδευτικούς σκοπούς, ενώ δεν προκύπτει από τους ισχυρισμούς του οποιαδήποτε ένδειξη εμπορίας προσώπων, απειλών ή χρήση βίας εναντίον του κατά την αποχώρηση του από την χώρα.

 

Κατά τη Νομική Ανάλυση, ο Λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς του πρόσφυγα σύμφωνα με το Άρθρο 1Α 2 της συνθήκης της Γενεύης και του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 αφού δεν συνέτρεχαν στο πρόσωπο του Αιτητή τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του. Όσον αφορά την υπαγωγή του στο καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας, ο Λειτουργός ανέφερε ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 19 (2) (α), (β) και (γ) του περί Προσφύγων Νόμου 2000 καθώς ο Αιτητής εάν επέστρεφε στη χώρα καταγωγής του δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο θανατική ποινή ή εκτέλεση σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (α) ή να υφίστατο βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (β).  Κρίθηκε, περαιτέρω, αναφορικά με το άρθρο 19 (2) (γ), ότι ο Αιτητής επιστρέφοντας στη χώρα καταγωγής του και ειδικότερα στην περιοχή Kumasi δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτής άσκησης βίας σε συνθήκες ένοπλης σύρραξης καθ’ ότι η χώρα του δεν εμπλέκεται σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.

 

Προσέθεσε, τέλος, ο Λειτουργός  ότι η πιθανή επιστροφή του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές του περιστάσεις και δη την απουσία οποιασδήποτε προσωπικής και πραγματικής απειλής να υποβληθεί σε βασανιστήρια και/ή απάνθρωπη και/ή εξευτελιστική μεταχείριση και/ή τιμωρία κατά την επιστροφή του στη Γκάνα, δεν αντίκειται στην αρχή της μη επαναπροώθησης και το Άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

 

Στη βάση όλων των ανωτέρω, το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίφθηκε δια της προσβαλλόμενης απόφασης.

 

Η εκτίμηση του Δικαστηρίου

 

Αξιολογώντας λοιπόν  τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Έκθεση/Εισήγηση του Λειτουργού όσο και τους λοιπούς ισχυρισμούς του Αιτητή ως αυτοί παρουσιάστηκαν τόσο κατά την διοικητική διαδικασία όσο και κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:


Αρχικά συντάσσομαι με την κρίση των Καθ' ων η αίτηση ως προς την αποδοχή του πρώτου και δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού τους οποίους και και αποδέχομαι λόγω του ότι οι δηλώσεις του Αιτητή κρίνονται ως σαφείς,  δεν προέκυψαν στοιχεία περί του αντιθέτου, ενώ οι δηλώσεις του επιβεβαιώθηκαν και από αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης στις οποίες προσέτρεξε ο Λειτουργός. 

 

Ως προς τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό περί του ότι αναμένεται από τον Αιτητή να αναλάβει τον ρόλο του αρχηγού της κοινότητάς του στη Γκάνα με συνακόλουθο τον κίνδυνο για τη ζωή του και για τη ζωή των αδελφών του, συντάσσομαι με τα ευρήματα αναξιοπιστίας ως αυτά εντοπίστηκαν από τους Καθ' ων η αίτηση, επισημαίνοντας τα κάτωθι:

 

Στην προκειμένη περίπτωση, ο Αιτητής περιορίστηκε να προβάλει γενικές και αόριστες αναφορές περί βασιλικής καταγωγής και αναγκαστικής ανάληψης της ηγεσίας. Η περιγραφή του για τα καθήκοντα και τα προνόμια του αρχηγού έμεινε σε γενικό επίπεδο, χωρίς να παρασχεθούν επαρκείς λεπτομέρειες που θα κατέδειχναν ουσιαστική γνώση ή προσωπική εμπλοκή. Οι αναφορές του σε προφητείες και πνευματικές παραδόσεις, όπως και στη γενική πεποίθηση ότι οι θάνατοι των θείων του συνδέονταν με την κατοχή της θέσης, δεν συνοδεύτηκαν από πειστικές επεξηγήσεις ούτε από συγκεκριμένα περιστατικά που θα ενίσχυαν την αξιοπιστία τους.

 

Αντιφατική εμφανίζεται επίσης η στάση του Αιτητή αναφορικά με την πιθανή άρνησή του να αναλάβει τον ρόλο. Από τη μία υποστήριξε ότι σε περίπτωση άρνησης η παράδοση θα περάσει σε άλλη οικογένεια, από την άλλη όμως ισχυρίστηκε ότι, αν επιστρέψει, θα εξαναγκαστεί να αποδεχθεί τη θέση. Η διπλή αυτή εκδοχή αφήνει ασάφεια ως προς το πραγματικό περιεχόμενο και τη δεσμευτικότητα του εθίμου, στοιχείο που αποδυναμώνει τη συνοχή της αφήγησης.

Αντίστοιχα, οι δηλώσεις του για τον θείο του, ο οποίος φέρεται να έχει απειλήσει ότι θα σκοτώσει όποιον αναλάβει, παρέμειναν ατεκμηρίωτες. Ο Αιτητής δεν παρείχε ουσιαστικά στοιχεία για τον χρόνο, τον τόπο ή τον τρόπο των απειλών, ούτε εξήγησε με επάρκεια γιατί δεν υπήρξε δυνατότητα καταγγελίας στις αρχές, πέραν μιας γενικής επίκλησης στο πνευματικό χαρακτήρα της υπόθεσης. Η έλλειψη αυτών των λεπτομερειών και η απουσία συγκεκριμένων γεγονότων μειώνουν περαιτέρω το επίπεδο αξιοπιστίας.

 

Συνεπώς, η εσωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού του Αιτητή κρίνεται ελλιπής. Οι αναφορές του ήταν γενικές, αόριστες και αντιφατικές, χωρίς το απαραίτητο επίπεδο λεπτομέρειας και συνοχής που θα καθιστούσε την αφήγηση πειστική. Ως εκ τούτου, ορθώς ο Λειτουργός κατέληξε ότι δεν έχει στοιχειοθετηθεί η εσωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του τρίτου ισχυρισμού, το Δικαστήριο διεξήγαγε ανεξάρτητη έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με τις θέσεις των αρχηγών από την οποία προέκυψαν τα ακόλουθα:

 

·         Στη Γκάνα, οι αρχηγοί αναγνωρίζονται ως εφαρμοστές του εθιμικού δικαίου βάσει του γκανέζικου νόμου. Ένας αρχηγός ορίζεται νομικά ως «το πρόσωπο που, προερχόμενο από την κατάλληλη οικογένεια και γενεαλογία, έχει εγκύρως προταθεί, εκλεγεί ή επιλεγεί και ενθρονιστεί, ανακηρυχθεί ή εγκατασταθεί ως αρχηγός ή βασίλισσα-μητέρα σύμφωνα με το σχετικό εθιμικό δίκαιο και τις πρακτικές». [6] Ο θεσμός της αρχηγίας είναι κατοχυρωμένος από το Σύνταγμα.[7]

 

·         Ως προς τις συνέπειες άρνησης της αρχηγίας, έτερη πηγή αναφέρει ότι  "κάποιος είναι ελεύθερος να αποδεχθεί ή να αρνηθεί μια θέση αρχηγού σε οποιοδήποτε μέρος της Γκάνα", και "κανείς δεν θα τιμωρείτο επειδή δεν θέλει τη θέση".[8]

·         Ακολούθως, το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε διάταξη νόμου, κατά την οποία «άτομο το οποίο εσκεμμένα αρνείται να ανταποκριθεί σε κλήση από έναν αρχηγό για να ασχοληθεί με κάποιο ζήτημα διαπράττει αδίκημα και υπόκειται, μετά από συνοπτική καταδίκη, σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις διακόσιες ποινικές μονάδες ή σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες, ή και στα δύο.» Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η εν λόγω διάταξη υπονομεύει τις βασικές ελευθερίες και την ελευθερία μετακίνησης. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με στοιχεία από έναν μεταδιδακτορικό καθηγητή, περί το 2017, κρίθηκε ότι η προστασία που παρεχόταν δεν ήταν αποτελεσματική. [9]

 

·         Σημειώνεται ότι δεν εντοπίστηκαν νεότερες πηγές πληροφόρησης επί του θέματος.

 

·         Έτι περαιτέρω, σύμφωνα με παλαιότερες πηγές, οι οποίες δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθούν από πιο πρόσφατες πληροφορίες, στην Γκάνα υπάρχει το Judicial Committees of the Traditional Councils and Houses of Chiefs. [10]

 

Η αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του τρίτου ισχυρισμού εστιάζει στο κατά πόσο τα όσα προέβαλε ο Αιτητής συνάδουν με τις πληροφορίες που προκύπτουν από αξιόπιστες πηγές αναφορικά με τον θεσμό της αρχηγίας στη Γκάνα. Από τα όσα προκύπτουν ανωτέρω, καταδεικνύεται ότι ο θεσμός αυτός είναι όντως υπαρκτός, αναγνωρισμένος και συνταγματικά κατοχυρωμένος, ενώ η διαδικασία ανάδειξης αρχηγού συνδέεται με οικογενειακή καταγωγή και εθιμικό δίκαιο. Ωστόσο, κρίσιμο είναι ότι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η αποδοχή της θέσης δεν είναι υποχρεωτική, καθώς παρέχεται ελευθερία επιλογής και κανείς δεν μπορεί να τιμωρηθεί για την άρνησή του να αναλάβει. Αυτό το εύρημα αντιβαίνει ευθέως στους ισχυρισμούς του Αιτητή ότι θα εξαναγκαζόταν να δεχθεί τη θέση και ότι η άρνησή του θα είχε μοιραίες συνέπειες.

 

Επιπλέον, παρότι παλαιότερες πηγές επιβεβαιώνουν την ύπαρξη θεσμικών οργάνων όπως τα Judicial Committees of the Traditional Councils and Houses of Chiefs, δεν εντοπίζονται νεότερα δεδομένα που να αναδεικνύουν τον τρόπο λειτουργίας ή την αποτελεσματικότητά τους. Η απουσία πρόσφατης πληροφόρησης περιορίζει την πληρότητα της εικόνας, πλην όμως δεν αρκεί για να θεμελιώσει τον ισχυρισμό περί αναπόφευκτου εξαναγκασμού.

 

Συνεπώς, αν και η ύπαρξη του θεσμού της αρχηγίας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή επιβεβαιώνεται, το σκέλος των ισχυρισμών του που αφορά τον αναγκαστικό χαρακτήρα της αποδοχής της θέσης και τον κίνδυνο τιμωρίας ή βίας σε περίπτωση άρνησης, δεν επιβεβαιώνεται από τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Αντιθέτως, οι πηγές αυτές συνηγορούν υπέρ του ότι ο ισχυρισμός του στερείται εξωτερικής αξιοπιστίας.

 

Ενόψει των πιο πάνω ο τρίτος ουσιώδης ισχυρισμός του Αιτητή απορρίπτεται ως εσωτερικά και εξωτερικά αναξιόπιστος.

 

Υπό το φως των προλεχθέντων και των ισχυρισμών του Αιτητή που έχουν γίνει αποδεκτοί από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής του στη Γκάνα, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Ειδικότερα,  καθώς ο συνδεόμενος με τον εκπεφρασμένο φόβο του Αιτητή ισχυρισμός απορρίφθηκε ως μη αξιόπιστος, ο συναφώς εκπεφρασμένος φόβος του δεν κρίθηκε βάσιμος και δικαιολογημένος.

 

Ως εκ τούτου, απομένει να εξεταστεί το κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να υπαχθεί ο Αιτητής στο καθεστώς της επικουρικής προστασίας, ή αλλιώς συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική μας νομοθεσία. Ειδικότερα, το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου διαλαμβάνει ότι: 

 

«19.-(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής».

 

Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :

 

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

 

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

 

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.

 

Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Εξέτασης συνεπώς χρήζει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2).

 

Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά με την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεσήμανε στην απόφαση του CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland[11] ότι συνιστούν:

 

«(...) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» 

(βλ. σκέψη 43 της απόφασης)

 

Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του Sufi and Elmι,[12] αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

Περαιτέρωόπως διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji ν Staatssecretaris van Justitie[13]

 

 «33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.

 

34.  Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.

 

35.  Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.

 

36. Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται  από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».

 

37. Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.

 

38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.

 

39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».

 

Στη βάση της ως άνω νομολογίας, προς τον σκοπό εξέτασης των προϋποθέσεων που διαλαμβάνει το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ως αυτός ενσωματώνει το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[14] και λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από την πρωτοβάθμια εξέταση της αίτησης του Αιτητή, προχώρησα σε έρευνα σε διεθνείς πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την περιοχή Kumasi, όπου ευλόγως αναμένεται ότι θα επιστρέψει, από την οποία προέκυψαν τα ακόλουθα:  

 

·                Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για την Γκάνα, τα κυριότερα θέματα που μαστίζουν την χώρα αφορούν στο ότι το δικαίωμα της ελευθερίας της ειρηνικής συγκέντρωσης περιορίστηκε, τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών συνέχισαν να απειλούνται, ενώ ψηφίστηκε ένας νόμος θετικής δράσης για την προώθηση της ισότητας των φύλων. Ένας νόμος κατά των ΛΟΑΤΚΙ πέρασε από το κοινοβούλιο, αλλά αντιμετώπισε νομικές προκλήσεις που καθυστέρησαν την εφαρμογή του. Σημαντική πρόοδος σημειώθηκε στην καταπολέμηση της ελονοσίας και η παράνομη εξόρυξη είχε αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και στα μέσα διαβίωσης των κακαοπαραγωγών. Τον Ιανουάριο, έξι άτομα, συμπεριλαμβανομένων τριών στρατιωτών, καταδικάστηκαν σε θάνατο για απόπειρα πραξικοπήματος το 2021. Το σύνταγμα εξακολουθούσε να επιτρέπει την ποινή του θανάτου για εσχάτη προδοσία.[15]

 

·                Έτερη πηγή αναφέρεται στην σύρραξη στη γειτονική Μπουρκίνα Φάσο, δηλώνοντας ότι ενώ οι αντάρτες δεν έχουν επιτεθεί στη Γκάνα, η βία ακριβώς στα σύνορά της τροφοδοτεί την αστάθεια μέσω της εκτόπισης κοινοτήτων, του κλεισίματος αγορών και της διάδοσης ελαφρών όπλων.[16] Παράλληλα, τα Ηνωμένα Έθνη αναφέρουν τον πιθανό αντίκτυπο ομάδων που σχετίζονται με τους Daesh και δραστηριοποιούνται στην Μπουρκίνα Φάσο, Μάλι και Νίγηρα, στην Γκάνα.[17]

 

·                Όσον αφορά στην επαρχία Ashanti, στην οποία ανήκει η περιοχή Kumasi,[18] κατά το τελευταίο έτος (με ημερομηνία τελευταίας ενημέρωσης την 29/08/2025), καταγράφηκαν 59 περιστατικά πολιτικής βίας (“Political violence”, που περιλαμβάνει περιστατικά βίας κατά αμάχων, εκρήξεις/απομακρυσμένη βία, μάχες, εξεγέρσεις και διαμαρτυρίες), από τα οποία προκλήθηκαν 46 θάνατοι.[19] Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την τελευταία επίσημη καταγραφή περί το 2010, ο πληθυσμός της περιοχής ανερχόταν στα 2,070,463.[20]

 

Αποτιμώντας τα προαναφερόμενα δεδομένα, δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης, στον τελευταίο τόπο διαμονής του και ως εκ τούτου δεν διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή.  Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άντρας, υγιής, μορφωμένος, πλήρως ικανός προς εργασία και με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία στη χώρα καταγωγής του, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας. Ο Αιτητής δεν έχει θέσει οποιαδήποτε ατομικά χαρακτηριστικά στην ενώπιον μου δικαστική διαδικασία, που να υποδηλώνουν ότι μπορεί να έχει τεθεί με οποιονδήποτε τρόπο σε δυσμενή θέση ή σε κίνδυνο δίωξης ή βλάβης.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Καταληκτικά, λαμβάνω υπόψη μου ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Γκάνα), συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν ορισθεί ως ασφαλείς χώρες ιθαγένειας σύμφωνα και με το πιο πρόσφατο Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 30.05.2025 (Κ.Δ.Π. 145/2025), χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς ή στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας καταγωγής. Ο κατάλογος των ασφαλών χωρών ιθαγένειας καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών όταν ικανοποιηθεί βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών ότι στις οριζόμενες χώρες, γενικά και μόνιμα, δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από την χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.

 

Με βάση το σύνολο των ενώπιον μου δεδομένων, όπως έχω αναλύσει ανωτέρω, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.

 

 

 

ΕΡήγαΔ.Δ.Δ.Δ.Π.

 



[1] Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου», Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552.

 

[2] Σύμφωνα με τον Κανονισμό 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 : « Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας  από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού   Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».

 

[3]  Ζωμενή-Παντελίδου ν. Α.Η.Κ., Υποθ. Αρ. 108/2006, ημερ. 26.07.2007

 

[4] Βλ. σχετικώς, απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Χριστοδουλίδης ν. Πανεπιστήμιο Κύπρου, ECLI:CY:AD: 2018:C344,  Α.Ε. 95/2012, ημερ. 06.07.2018, ECLI:CY:AD:2018:C344, ECLI:CY:AD:2018:C344

 

[5] Άρθρο 11(3) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (N. 73(I)/2018).

 

[6] Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Γκάνας, 1992, https://www.constituteproject.org/constitution/Ghana_1996 , τμήμα 277, ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025

 

[7] Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Γκάνας, 1992, https://www.constituteproject.org/constitution/Ghana_1996 , τμήμα 270, ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025

 

[8] IRB-Immigration and Refugee Board of Canada: Ghana: State involvement in chieftaincy matters, such as blood rituals for deceased chiefs and their successors, including legislation; consequences of divulging a secret ritual to another member of the same ethnic group, including the Kotokoli in the Volta region; state protection available to individuals that do not comply with chieftaincy rules and traditions (2014-April 2017) (GHA105792.E), 2 May 2017, available at: https://www.ecoi.net/en/document/1410460.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025)

 

[9] IRB - Immigration and Refugee Board of Canada: Ghana: State involvement in chieftaincy matters, such as blood rituals for deceased chiefs and their successors, including legislation; consequences of divulging a secret ritual to another member of the same ethnic group, including the Kotokoli in the Volta region; state protection available to individuals that do not comply with chieftaincy rules and traditions (2014-April 2017) [GHA105792.E], 2 May 2017
https://www.ecoi.net/en/file/local/1410460/478330_en.html , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025

 

[10] STAR Ghana, ‘Report on Access to Justice – Scoping Study of the Justice (formal and informal) sector in Ghana’, 23 April 2013,  https://www.dci-ghana.org/report-on-access-to-justice-scoping-study-of-the-justice-formal-and-informal-sector-in-ghana/, ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025

 

[11] ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.06.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.06.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland

 

[12] ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011

 

[13] Απόφαση στην υπόθεση C465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji ;κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.02.2009

 

[14] ΟΔΗΓΙΑ 2011/95/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 13ης Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (αναδιατύπωση).

 

[15] Amnesty International: The State of the World's Human Rights; Ghana 2024, 29 April 2025
https://www.ecoi.net/en/document/2124719.html, ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025.

 

[16] The New Humanitarian, ‘How stolen cattle links Ghana to the jihadist conflict in the Sahel ‘, 16 July 2025, https://www.thenewhumanitarian.org/analysis/2025/07/16/stolen-cattle-ghana-burkina-faso-jihadist-jnim-conflict-sahel, ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025.

 

[17] United Nations Security Council, ‘Twentieth report of the Secretary-General on the threat posed by ISIL (Da’esh) to international peace and security and the range of United Nations efforts in support of Member States in countering the threat – S/2025/72’, 31 January 2025, https://www.ecoi.net/en/file/local/2122719/S_2025_72-EN.pdf, ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025

 

[19] Πλατφόρμα ACLED Explorer, η οποία από 30/07/2025 είναι προσβάσιμη κατόπιν εγγραφής, με χρήση των εξής φίλτρων αναζήτησης: Country: Ghana, Events / Fatalities, Political Violence, Past Year, διαθέσιμη σε https://acleddata.com/platform/explorer (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025)

 

 

 

[20]Brittanica, ‘Kumasi’, https://www.britannica.com/topic/Asante , ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 08/09/2025

 


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο