ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Νομική Αρωγή αρ. 23/2025

11 Σεπτεμβρίου, 2025

[Ε.ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2002,

Ν. 168(Ι)/2002 ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (ΑΡ.1) ΤΟΥ 2003

 

ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:

F.A.W. από Αιθιοπία

 

Η Αιτήτρια εμφανίζεται αυτοπροσώπως

Για τους Καθ' ων η αίτηση: Β. Θωμά (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

[Assefa Solomone Haile - Διερμηνέας, για διερμηνεία από την αγγλική σε Amharic και αντίστροφα.

Α. Χατζησάββας- Διερμηνέας για διερμηνεία από την αγγλική στην ελληνική και αντίστροφα]                            

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

E. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.:  Η Αιτήτρια με την αίτησή της ημερομηνίας 12.02.2025, αιτείται την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, έτσι ώστε να της δοθεί η δυνατότητα να διορίσει δικηγόρο, προκειμένου να χειριστεί την προσφυγή που έχει ήδη καταχωρίσει εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, ημερ. 28.12.2023, με την οποίαν απορρίπτεται η αίτησή της για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Ως προκύπτει από το γραπτό σημείωμα που κατατέθηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο που εκπροσωπεί το Γενικό Εισαγγελέα, καθώς και από τα τεκμήρια που επισυνάπτονται σε αυτό, τα γεγονότα που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση σκιαγραφούνται ως ακολούθως:

 

Η Αιτήτρια υπήκοος Αιθιοπίας, την οποία εγκατέλειψε στις 19.02.2008 και εισήλθε στη Δημοκρατία νόμιμα με άδεια εργασίας, από τις μη ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, υποβάλλοντας αίτηση διεθνούς προστασίας στις 21.11.2016. Στις 07.03.2018, διενεργήθηκε συνέντευξη της Αιτήτριας από λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο [EASO, πλέον Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (EUAA)], ο οποίος στις 20.03.2018 συνέταξε εισηγητική έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης.  Η εν λόγω εισήγηση φαίνεται να εγκρίθηκε στις 17.04.2018 με αποτέλεσμα την απόρριψη της αίτησής της Αιτήτριας, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτήν στις 30.04.2018 με επιστολή της Υπηρεσίας Ασύλου. Εναντίον της απόφασης αυτής, η Αιτήτρια άσκησε στις 30.04.2018 διοικητική προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, η οποία εξετάστηκε από τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, ως ένσταση, δυνάμει του άρθρου 33 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Στο πλαίσιο της εξέτασης αυτής, η Αιτήτρια κλήθηκε εκ νέου για συνέντευξη στις 15.12.2018, με λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος υπέβαλε στις 20.12.2023 Εισηγητική Έκθεση προς  τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενος την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου Λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε στις 28.12.2023 την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης ασύλου της Αιτήτριας, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτήν στις 06.02.2024 μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου της ίδιας ημερομηνίας.

Εναντίον της απόφασης αυτής, η Αιτήτρια καταχώρισε την προσφυγή υπ' αρ. 393/2024 για την προώθηση της οποίας, μέσω δικηγόρου, επιθυμεί να λάβει δωρεάν νομική αρωγή, μέσω της υπό εξέταση αίτησης.

 

Η προϋπόθεση της πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της προσφυγής

 

Η Αιτήτρια έχει καταχωρίσει προσφυγή κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία εκδόθηκε δυνάμει του άρθρου 13 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 και συνεπώς η εξεταζόμενη περίπτωση εμπίπτει στο άρθρο 6Β(2)(α) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου.

 

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπό κρίση αίτηση αφορά στην πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής και ότι συνεπώς πληρείται η πρώτη προϋπόθεση παραχώρησης δωρεάν νομικής αγωγής ως αυτή θεσπίζεται με το εδάφιο (αα) του άρθρου 6Β(2) (ανωτέρω), κρίσιμη καθίσταται η εξέταση της δεύτερης προϋπόθεσης, θεσπιζόμενης διά του εδαφίου (ββ) της ίδιας διάταξης, την ύπαρξη δηλαδή, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της σκοπούμενης προσφυγής.

 

Σύμφωνα με τη διαμορφωθείσα νομολογία, δίδεται ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιον του στοιχεία, η προσφυγή του αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας[1].

 

Οι πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας θα πρέπει να εξετάζονται και υπό το φως της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου χωρίς να περιορίζεται αυθαίρετα η παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη. Περαιτέρω όμως το Δικαστήριο, θα πρέπει να εξετάσει την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιόν του χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας.[2]

 

Σημειώνεται δε, πως το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή, δεν θα επηρεάσει την τελική έκβαση της προσφυγής που έχει ήδη καταχωριστεί από την Αιτήτρια, εφόσον το Δικαστήριο στην παρούσα διαδικασία δεν αποφασίζει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής[3].

 

Σημειώνεται εξάλλου ότι, το Δικαστήριο προβαίνει στην αξιολόγηση της βασιμότητας της αίτησης παροχής νομικής αρωγής, στη βάση του υλικού που τίθεται ενώπιον του[4].

 

Η κατάληξη του Δικαστηρίου

 

Έχοντας εξετάσει τα ενώπιόν μου δεδομένα παρατηρώ τα ακόλουθα:

 

Η προσβαλλόμενη απόφαση, συνιστά απόφαση η οποία εκδόθηκε στα πλαίσια εξέτασης διοικητικής προσφυγής την οποία η Αιτήτρια καταχώρισε ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, εναντίον της απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ. 17.04.2018. Σημειώνεται ωστόσο ότι, μετά την κατάργηση της ΑΑΠ στις 31.12.2020, η εκκρεμούσα διοικητική προσφυγή της Αιτήτριας μεταφέρθηκε στην Υπηρεσία Ασύλου, ούτως ώστε να εξεταστεί από τον Προϊστάμενο, ως να του είχε υποβληθεί ως ένσταση κατά της αρχικής αρνητικής του απόφασης δυνάμει των προνοιών του εδαφίου 2(α)(i) του άρθρου 33 του περί Προσφύγων Νόμου. Η διοικητική προσφυγή/ένσταση της Αιτήτριας εξετάστηκε από την Υπηρεσία Ασύλου και στις 28.12.2023 απορρίφθηκε ως αβάσιμη. Αυτή η απόφαση αποτελεί το αντικείμενο προσφυγής την οποία η Αιτήτρια καταχώρισε και για τον χειρισμό της οποίας, επιζητεί νομική αρωγή μέσω της υπό εξέταση αίτησης.

 

Εξετάζοντας συνεπώς την υπό εξέταση αίτηση, υπό το φως των δεδομένων που έχω ενώπιόν μου, ανακύπτει ζήτημα αρμοδιότητας του προσώπου που εξέδωσε την απόφαση επί της αίτησης ασύλου της Αιτήτριας. Ιδιαίτερα, παρατηρώ ότι μετά την συνέντευξή της Αιτήτριας ενώπιόν της Υπηρεσίας Ασύλου, ετοιμάστηκε Εισηγητική Έκθεση (Recommendation Report)  από λειτουργό της EASO ημερ. 20.03.2018 (βλ. Παράρτημα 5 του Σημειώματος του Γενικού Εισαγγελέα υπό τα ερ. 68-63). Στο πάνω μέρος της πρώτης σελίδας της εν λόγω έκθεσης (βλ. ερ. 68) εντοπίζεται μία σφραγίδα με το εξής περιεχόμενο: «Υπηρεσία Ασύλου - Η εισήγηση σας για απόρριψη της αίτησης ασύλου εγκρίνεται». Στο κάτω μέρος της σφραγίδας διακρίνω μία μονογραφή και την ημερομηνία 17.04.2018.

 

Από τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιόν μου, δεν δύναται, εκ πρώτης όψεως, να ταυτοποιηθεί το πρόσωπο που ενέκρινε την εισηγητική έκθεση εκ μέρους της Υπηρεσίας Ασύλου και εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση. Πολλώ δε μάλλον, δεν προκύπτει από τα ενώπιόν μου στοιχεία, κατά πόσο ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος είναι το μόνο αρμόδιο πρόσωπο για εξέταση αιτημάτων διεθνούς προστασίας έχει πράγματι ασκήσει την εκ του νόμου ανατιθέμενη αρμοδιότητα του. Υπενθυμίζεται ότι ως προβλέπεται από το άρθρο 2 του περί Προσφύγων Νόμου «"Προϊστάμενος" σημαίνει αρμόδιο λειτουργό ο οποίος προΐσταται της Υπηρεσίας Ασύλου και περιλαμβάνει οποιοδήποτε άλλο αρμόδιο λειτουργό της εν λόγω Υπηρεσίας που εξουσιοδοτείται από τον Υπουργό, για να ασκεί όλες ή οποιεσδήποτε από τις εξουσίες ή να εκτελεί όλα ή οποιαδήποτε από τα καθήκοντα του Προϊσταμένου·» Καμία τέτοια εξουσιοδότηση δεν προκύπτει από τα ενώπιόν μου δεδομένα.

 

 

 

Επισημαίνω περαιτέρω, ότι η Αιτήτρια, η οποία εμφανιζόταν αυτοπροσώπως, δεν φαίνεται να έθεσε ζητήματα αναρμοδιότητας κατά την υποβολή της διοικητικής προσφυγής της στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων(βλ. Παράρτημα 8, ερ. 89). Ωστόσο είναι παγιωμένη η  νομολογία για την εξουσία και υποχρέωση του παρόντος Δικαστηρίου να εξετάσει αυτεπαγγέλτως ζητήματα αρμοδιότητας τα οποία πλήττουν τη νομιμότητα της διοικητικής πράξης προς διασφάλιση της δημόσιας τάξης. 

 

Αυτή η εξουσία διαφυλάττεται ακόμη και στην κατ' έφεση διαδικασία, αφού σύμφωνα με παγιωμένη νομική αρχή, το Ανώτατο Δικαστήριο στην κατ' έφεση δικαιοδοσία του εξετάζει μόνο ζητήματα που εγείρονται στους λόγους που διατυπώνονται στις ειδοποιήσεις έφεσης ή αντέφεσης και έχουν εγερθεί και συζητηθεί πρωτόδικα, εκτός αν πρόκειται για θέματα που εξετάζονται από το Δικαστήριο αυτεπάγγελτα ως θέματα δημοσίας τάξης[5].

 

Ως τέτοια θέματα αποτελούν μεταξύ άλλων η κακή συγκρότηση ή η αναρμοδιότητα του αποφασίσαντος ή γνωμοδοτήσαντος οργάνου ή η κακή σύνθεση του οργάνου που επίσης παραπέμπει και οδηγεί σε αναρμοδιότητα[6] . Το γεγονός λοιπόν ότι δεν φαίνεται να προώθησε η Αιτήτρια τέτοιους ισχυρισμούς κατά την διοικητική προσφυγή της, δεν εμποδίζει το Δικαστήριο να εξετάσει τέτοιο ζήτημα, ως άλλωστε είναι και η υποχρέωση του, ως ζήτημα αναγόμενο σε κανόνες δημόσιας τάξης.

 

Υπό το φως των ανωτέρω, κρίνω ότι υπάρχουν εκ πρώτης όψεως πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας της προσφυγής που έχει καταχωρίσει η Αιτήτρια, ενόψει της εκ πρώτης όψεως, αδυναμίας ταυτοποίησης του προσώπου που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση.

 

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπό εξέταση αίτηση καταχωρίστηκε στις 12.02.2025, εφαρμογής τυγχάνει ο περί Νομικής Αρωγής του 2002 [Ν. 165(I)/2002] ως αυτός έχει τροποποιηθεί με τον πολύ πρόσφατο περί Νομικής Αρωγής (Τροποποιητικό) (Αρ. 2) Νόμο του 2024, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 31.12.2024[7]. Σύμφωνα λοιπόν με το νέο εδάφιο (6) που προστέθηκε στο άρθρο 7 του Νόμου, για σκοπούς των διατάξεων των εδαφίων (2), (3), (4), (5), (6), (7) και (8) του άρθρου 6Β και του εδαφίου (2) του άρθρου 6Γ, η παράγραφος (α) του εδαφίου (1) του άρθρου 7 δεν εφαρμόζεται πλέον. Τούτο συνεπάγεται ότι δεν απαιτείται πλέον η υποβολή κοινωνικοοικονομικής έκθεσης για αιτητές διεθνούς προστασίας, ως είναι και η παρούσα.

 

Ενόψει των ανωτέρω, έχοντας διαπιστώσει ότι υφίστανται εκ πρώτης όψεως πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας της προσφυγής της Αιτήτριας και λαμβάνοντας υπόψη ότι πληρούται και η προϋπόθεση του εδαφίου 1(β) του άρθρου 7—λόγω της αδιαμφισβήτητης σοβαρότητας της υπόθεσής της, δεδομένου του τι διακυβεύεται-αποφασίζω ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για έκδοση Νομικής Αρωγής  και, συνεπώς, η αίτησή της Αιτήτριας εγκρίνεται. Εντέλλεται το αρμόδιο Πρωτοκολλητείο να προχωρήσει στις νενομισμένες διαδικασίες για διορισμό δικηγόρου σύμφωνα με τον Διαδικαστικό Κανονισμό, δυνάμει του σχετικού Νόμου.  Τα έξοδα των Διερμηνέων, όπως προέκυψαν κατά τη δικαστική διαδικασία και σήμερα, να καταβληθούν από τη Δημοκρατία.

 

 

Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.