ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
30 Σεπτεμβρίου, 2025
[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
C.F.C.,
από Νιγηρία
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Δικηγόροι για Αιτητή: Κ. Ποταμίτου (κα) για Α. Κ. Καρεκλά για Ανδρέα Κ. Καρεκλά & Συνεργάτες
Δικηγόροι για Καθ’ ων η αίτηση: Θ. Βασιλάκη (κα) για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ’ ων η αίτηση ημερ. 29.09.2023 με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Προτού εξεταστούν οι εκατέρωθεν ισχυρισμοί, επιβάλλεται η σκιαγράφηση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την Ένσταση των Καθ' ων η Αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου ο οποίος κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας και σημειώθηκε ως Τεκμήριο 1 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»).
Ο Αιτητής είναι υπήκοος της Νιγηρίας την οποίαν εγκατέλειψε στις 06.02.2023 και αφίχθηκε στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές στις 07.02.2023 κάνοντας χρήση του διαβατηρίου του καθώς και άδειας εισόδου για σκοπούς φοίτησης. Ακολούθως, στις 22.02.2023, εισήλθε παράτυπα στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές, υποβάλλοντας αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 07.03.2023. Στις 22.09.2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής αναφερόμενος ως «ο Λειτουργός»), ο οποίος στις 28.09.2023, υπέβαλε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενος την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε στις 29.09.2023 την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 15.12.2023 μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ίδιας ημερομηνίας. Η απόφαση αυτή αποτελεί το αντικείμενο της υπό εξέταση προσφυγής, η οποία καταχωρήθηκε από τον συνήγορο που εκπροσωπεί τον Αιτητή στις 08.01.2024.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Εξειδικεύοντας και περιορίζοντας στα πλαίσια της γραπτής αγόρευσης των ευπαίδευτων δικηγόρων του, τους εγειρόμενους στην προσφυγή λόγους ακυρώσεως, ο Αιτητής ισχυρίζεται επιγραμματικά ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι προϊόν ανεπαρκούς και/ή δέουσας έρευνας και ότι αυτή στηρίζεται σε πλάνη περί τον Νόμο και περί τα πράγματα. Ως προς την ουσία της υπόθεσής του, ισχυρίζεται ότι ο Αιτητής διέφυγε διότι κινδυνεύει η ζωή του λόγω προβλημάτων που αντιμετωπίζει με την οικογένεια του κατόπιν του θανάτου του πατέρα του, ισχυρίζεται δε πως απειλείται η ζωή του από συγγενικά του πρόσωπα διότι είναι ο πρωτότοκος υιός της οικογένειας.
Από την πλευρά τους, οι Καθ΄ ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης υποστηρίζοντας ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή επί των νομικών σημείων που εγείρει στην προσφυγή του είναι γενικοί και αόριστοι και ως εκ τούτου δεν μπορούν να επιτύχουν. Σημειώνουν ότι οι οποιοδήποτε ισχυρισμοί του Αιτητή δεν στοιχειοθετούν κανένα λόγο ακυρότητας και δεν αποσείουν το βάρος απόδειξης που είναι στους ώμους του. Η συνήγορος των Καθ' ων η Αίτηση ισχυρίζεται στην αγόρευσή της ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι ορθή, νόμιμη, σύμφωνη με τις διατάξεις των σχετικών Νόμων και Κανονισμών, είναι αποτέλεσμα ορθής ενάσκησης των εξουσιών με τις οποίες περιβάλλονται οι Καθ' ων η Αίτηση, έχει ληφθεί κατόπιν δέουσας έρευνας και ορθής διερεύνησης, αφού λήφθηκαν υπόψιν όλα τα ουσιώδη στοιχεία, γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και είναι δεόντως αιτιολογημένη. Προς υποστήριξη της θέσης τους οι Καθ' ων η Αίτηση παραθέτουν επιχειρηματολογία που άπτεται της νομιμότητας και της ουσίας της παρούσας υπόθεσης, απαντώντας και στους νομικούς ισχυρισμούς που προβάλλονται από την πλευρά του Αιτητή.
Mε την απαντητική του αγόρευση, ο συνήγορος του Αιτητή επαναλαμβάνει τα όσα ανέφερε στην γραπτή του αγόρευση και εμμένει στην θέση του, επισημαίνει δε πως η απόφαση παραβιάζει την αρχή της φυσικής δικαιοσύνης και/ή χρηστής διοίκησης, ότι δεν είναι καθόλου και/ή δεόντως και/ή επαρκώς και/ή εμπεριστατωμένως αιτιολογημένη, και ότι ελήφθη καθ’ υπέρβαση και/ή κατάχρηση εξουσίας.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Καταρχάς, παρατηρώ ότι ο τρόπος με τον οποίο ο Αιτητής, δια των συνηγόρων του, αναπτύσσει τους ισχυρισμούς του δεν είναι σύμφωνος με τον Κανονισμό 8 του περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) του 2015, κατά την επιταγή του οποίου η γραπτή αγόρευση οφείλει να παρουσιάζει συνοπτικά τον «σκελετό» των επιχειρημάτων (περίγραμμα επιχειρημάτων) στη βάση μόνο των νομικών σημείων που προτείνονται προς ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης.
Παρατηρώ επιπλέον συναφώς ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή, ως αυτοί προωθούνται στο πλαίσιο της γραπτής του αγόρευσης, αναπτύσσονται ως ενιαίο κείμενο χωρίς να υπάρχει σαφής διαχωρισμός των λόγων ακυρώσεως που προωθούνται, αντίθετα προς την επιταγή του Κανονισμού 6 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019. Κατά τον Κανονισμό 6, δομικά η αγόρευση πρέπει να χωρίζεται σε παραγράφους -ευκρινώς, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται- οι οποίες αντιστοιχούν σε κάθε νομικό σημείο που αναφέρονται εύληπτα και συνοπτικά. Το γεγονός ότι ο Αιτητής διαχώρισε στην απαντητική του αγόρευση τους λόγους ακυρώσεως ουδόλως διαφοροποιεί την κατάσταση, αφού πέραν της γενικότητας με την οποία και πάλι αυτοί προβάλλονται η απαντητική έχει σκοπό, σύμφωνα με τη νομολογία, την απάντηση ουσιαστικά στους ισχυρισμούς που προβάλλονται από την αντίθετη πλευρά και δεν επιτρέπεται η εισαγωγή και η έγερση νέων θεμάτων και νέων ισχυρισμών[1].
Τούτων εχόντων των πραγμάτων, επισημαίνω ότι σύμφωνα με τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, οι λόγοι προσφυγής που δεν αναπτύσσονται στο πλαίσιο της αγόρευσης του αιτητή θεωρούνται ως εγκαταλειφθέντες. Το ίδιο ισχύει και με τους λόγους σε σχέση με τους οποίους δεν προβάλλεται οποιαδήποτε επιχειρηματολογία προς υποστήριξή τους[2], όπως ακριβώς συμβαίνει στην παρούσα υπόθεση.
Πέραν της ως άνω επισήμανσης, είναι με τέτοιο τρόπο διατυπωμένη η γραπτή αγόρευση του Αιτητή, που ο δικαστικός έλεγχος καθίσταται ιδιαίτερα δυσχερής. Δεν αποτελεί έργο του Δικαστηρίου η κατ' υπόθεση εξαγωγή των ισχυρισμών και των λόγων ακυρώσεως που επιδιώκεται να προωθηθούν. Ο Αιτητής οφείλει, δια των συνηγόρων του, να είναι σαφής τόσο ως προς τους λόγους ακυρώσεως που προωθεί με την προσφυγή του, όσο και ως προς την υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσής του στους λόγους που προωθούνται και στους κανόνες δικαίου που κατ' ισχυρισμό παραβιάζονται.
Είναι συνεπώς ορθή η θέση των Καθ’ ων η αίτηση ότι, οι λόγοι ακυρώσεως, ως αυτοί προωθήθηκαν με τη γραπτή αγόρευση του Αιτητή (βλ. ανωτέρω) πάσχουν από προφανή αοριστία και ασάφεια και είναι, ως εκ τούτου και ως επί το πλείστον, ανεπίδεκτοι δικαστικής εξετάσεως. Η απλή αναφορά ότι, η επίδικη απόφαση ελήφθη καθ’ υπέρβαση και κατάχρηση εξουσίας, υπό πλάνη, κατόπιν έλλειψης δέουσας έρευνας κ.ο.κ. ποσώς ικανοποιεί τις απαιτήσεις για πλήρη αιτιολόγηση των λόγων ακυρώσεως, ως ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Αναθεωρητική Δικαιοδοσία) (3/1962)[3] απαιτεί, αφού παραμένει παντελώς άγνωστο με ποιο τρόπο και στη βάση ποιας επιχειρηματολογίας παραβιάζονται οι αρχές αυτές στις οποίες ο Αιτητής αναφέρεται.
Είναι διαχρονική η θέση της ημεδαπής νομολογίας ότι τα επίδικα θέματα στοιχειοθετούνται και προσδιορίζονται από τη δικογραφία[4], ενώ ξεκάθαρη είναι η απαίτηση για αιτιολόγηση των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως, ούτως ώστε αυτά να μπορούν να τύχουν εξέτασης από το Δικαστήριο[5]. Η ίδια προσέγγιση επί του υπό συζήτηση θέματος ακολουθήθηκε και από την Ολομέλεια του Διοικητικού Δικαστηρίου στην Μιχαήλ κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 107/2017, ημερ. 11.12.2017, η οποία επικυρώθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Μιχαήλ κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Έφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 112/2017, ημερ. 19.03.2019. Σχετική είναι και η απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Χριστοδουλίδης ν. Πανεπιστήμιο Κύπρου, ECLI:CY:AD:2018:C344, Α.Ε. 95/2012, ημερ. 06.07.2018, ECLI:CY:AD:2018:C344,
Υπό το φως της πιο πάνω διαπίστωσης όλοι οι εγειρόμενοι λόγοι ακυρώσεως απορρίπτονται ως αλυσιτελείς και εξ αυτού απαράδεκτοι εξαιτίας της γενικότητας με την οποία αυτοί εγείρονται αφού ο Αιτητής δεν προβαίνει σε οποιαδήποτε εξειδίκευση αυτών σε συνάρτηση με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσής του, πολλώ μάλλον κατά τρόπο που να προκύπτει ο πυρήνας του αιτήματός του για άσυλο και να δικαιολογούν την υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας[6].
Ανεξαρτήτως της ως άνω κατάληξης μου, ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο τόσο της νομιμότητας όσο και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν[7], θα προχωρήσω να εξετάσω την ουσία της υπόθεσης αυτή, σε συνάρτηση και με τον έστω γενικόλογο ισχυρισμό περί έλλειψη δέουσας έρευνας.
Επί της ουσίας της προσφυγής
Υπό το πρίσμα λοιπόν όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν μου, διαφαίνεται ότι, σύμφωνα με τα όσα ο ίδιος κατέγραψε στην αίτησή του, ο Αιτητής εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, καθώς ως ισχυρίζεται η ζωή του βρισκόταν σε κίνδυνο εξαιτίας μίας διαμάχης γης που αποτελούσε κληρονομιά του ως πρεσβύτερος υιός της οικογένειας. Ο Αιτητής δήλωσε πως ο πατέρας του υπέστη εγκεφαλικό και πως η οικογένεια του πατέρα του επιθυμούσε την ιδιοκτησία για τους ίδιους και ως εκ τούτου, σκότωσαν αρχικώς τον αδελφό και ακολούθως την αδελφή του Αιτητή, δήλωσαν δε πως θα εξαλείψουν όλη την οικογένειά του. Καταληκτικά, επισημαίνει πως αποτελεί τον επόμενό τους στόχο και πως ήλθε στην Δημοκρατία για να είναι ασφαλής.
Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξής του, αναφορικά με τα προσωπικά του στοιχεία, ο Αιτητής δήλωσε πως διέμενε στην πόλη Aba, τοπική αρχή Aba South, πολιτεία Abia και πως η διαμάχη γης αφορούσε γη σε χωριό στην τοπική αρχή Isiala Ngwa North (ερυθρό 20 1Χ του διοικητικού φακέλου). Τόπος προηγούμενης συνήθους διαμονής του ήταν η πόλη Aba (ερυθρό 20 του διοικητικού φακέλου). Αναφορικά με το μορφωτικό του επίπεδο, ο Αιτητής δήλωσε πως φοίτησε σε Πανεπιστήμιο και είναι πτυχιούχος Παιδαγωγικών σπουδών ενώ αναφορικά με τις ομιλούμενες γλώσσες, δήλωσε πως ομιλεί την Igbo που είναι η μητρική του γλώσσα και την Αγγλική (ερυθρό 22 1Χ του διοικητικού φακέλου). Σε σχέση με το επαγγελματικό του προφίλ, δήλωσε πως εργάστηκε στη χώρα καταγωγής του το 2010 ως φύλακας σε μία εταιρία παραγωγής και στο Dubai όπου μετέβη το 2011-2012 και διέμενε επί οκτώ έτη με άδεια εισόδου για εργασιακούς σκοπούς, ως φύλακας σε εκθεσιακό χώρο της Porche (ερυθρό 21 3Χ του διοικητικού φακέλου). Αναφορικά με την οικογενειακή του κατάσταση, δήλωσε πως είναι έγγαμος, πως έχει δύο τέκνα ηλικίας τεσσάρων ετών και εννέα μηνών, πως ένα τέκνο απεβίωσε κατά την γέννησή του και πως η σύζυγός του διαμένει με τους γονείς της στην Aba και ασχολείται με επιχειρήσεις (ερυθρό 22 2Χ του διοικητικού φακέλου). Ως προς την οικογένειά του, ανέφερε πως ο πατέρας του απεβίωσε λόγω εγκεφαλικού τον προηγούμενο μήνα, η μητέρα του εξαρτάται οικονομικώς από τον ίδιο, η αδελφή του απεβίωσε εξαιτίας οικογενειακών προβλημάτων που, ως ανέφερε, σκότωσαν και τον πατέρα του, και πως ο αδελφός του απεβίωσε πριν την αδελφή του (ερυθρό 22 2Χ του διοικητικού φακέλου). Δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει τον χρόνο που απεβίωσε η αδελφή του (ερυθρό 22 2Χ του διοικητικού φακέλου), δήλωσε δε πως σκοτώθηκε από βομβιστική επίθεση στο όχημα της κατόπιν του γάμου της (ερυθρό 22 2Χ, 21 1Χ του διοικητικού φακέλου). Ο Αιτητής δήλωσε πως ο αδελφός του έχει αποβιώσει προ πολλού εξαιτίας των διαμαχών γης, πως ήταν άρρωστος και απεβίωσε στο νοσοκομείο (ερυθρό 21 1Χ του διοικητικού φακέλου). Ο Αιτητής δήλωσε περαιτέρω πως βρίσκεται σε επικοινωνία με την οικογένεια του (ερυθρό 21 2Χ του διοικητικού φακέλου).
Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής δήλωσε πως έφυγε λόγω ενός οικογενειακού προβλήματος, πως ο αδελφός του, η αδελφή του και ο πατέρας του σκοτώθηκαν λόγω της γης, πως ο πατέρας του υπέστη εγκεφαλικό και κατόπιν τούτου απεβίωσε και πως ο ίδιος, ως πρεσβύτερος υιός, έχει στοχοποιηθεί, ανέφερε δε πως ο θείος του ζήτησε να μεταβεί στην Abuja και από εκεί, τον βοήθησε οικονομικά να διαφύγει από τη χώρα καταγωγής του (ερυθρό 19/1Χ του διοικητικού φακέλου).
Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του Λειτουργού, ο Αιτητής δήλωσε πως αυτός ήταν ο κύριος λόγος που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, πρόσθεσε δε πως επιθυμεί να υποστηρίξει την οικογένεια του οικονομικά και πως εργάζεται και τους αποστέλλει χρήματα (ερυθρό 19/2Χ του διοικητικού φακέλου). Ο Αιτητής περαιτέρω υποστήριξε πως η γη άνηκε στον πατέρα του ο οποίος είχε νυμφευθεί δύο συζύγους και πως η οικογένεια της δεύτερης συζύγου του με την οποία μοιραζόταν ο πατέρας του την γη είναι εκείνη η οποία διεκδικεί την γη, διευκρίνισε δε πως τα προβλήματα ξεκίνησαν όταν άρχισαν να μοιράζονται την γη και πως τα ετεροθαλή αδέλφια του πατέρα του είναι εκείνα που μάχονται για την γη (ερυθρό 19/3Χ, 4Χ του διοικητικού φακέλου). Ο Αιτητής δήλωσε πως ενεπλάκη σε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα και σε ερώτηση του Λειτουργού πως το ατύχημα σχετίζεται με την διαμάχη γης, απάντησε πως ήταν υποκινούμενο πνευματικώς (ερυθρό 19/6Χ, 8Χ του διοικητικού φακέλου). Σε επανάληψη της ερώτησης από τον Λειτουργό, απάντησε πως ενόσω βρισκόταν στο Dubai τον επισκέπτονταν πνευματικώς στα όνειρα του και τον μάχονταν (ερυθρό 19/6Χ του διοικητικού φακέλου). Ερωτηθείς πως η διαμάχη γης σχετίζεται με τον θάνατο της αδελφής του, ο Αιτητής υποστήριξε πως σκότωσαν την αδελφή, τον αδελφό και τον πατέρα του πνευματικώς διότι είχαν δηλώσει πως δεν θα άφηναν κανέναν ζωντανό (ερυθρό 18/2Χ του διοικητικού φακέλου) και ερωτηθείς για τον λόγο που εκείνος έχει στοχοποιηθεί, απάντησε πως έχει στοχοποιηθεί διότι ως πρεσβύτερος υιός του πατέρα του η γη η οποία είναι εκτενής του ανήκει (ερυθρό 18/3Χ του διοικητικού φακέλου). Σε ερώτηση του Λειτουργού αναφορικά με την ύπαρξη τίτλου ιδιοκτησίας, ο Αιτητής δήλωσε πως η γη ανήκει στην οικογένεια του και όχι στην Κυβέρνηση και πως αφότου μοιράστηκαν την γη δήλωσαν στον πατέρα του πως δεν έπρεπε να είναι εκείνος κύριος της (ερυθρό 18/5Χ του διοικητικού φακέλου). Ο Αιτητής ανέφερε πως τα τέκνα της δεύτερης συζύγου του πατέρα του ήταν υπεύθυνα για τον θάνατο των συγγενών του (ερυθρό 18/7Χ του διοικητικού φακέλου). Ερωτηθείς σχετικά με την ταυτότητα αυτού που απείλησε τον πατέρα του, ο Αιτητής απάντησε πως επρόκειτο για ένα εκ των τέκνων της δεύτερης συζύγου (ερυθρό 18 του διοικητικού φακέλου). Ερωτηθείς σχετικά με τις πιθανές συνέπειες σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής απάντησε πως θα είναι προσβάσιμος σε εκείνους (ερυθρό 18/8Χ του διοικητικού φακέλου). Σε διευκρινιστική ερώτηση του Λειτουργού, δήλωσε πως θα μπορούν να τον προσεγγίσουν πνευματικώς και πως επί του παρόντος δεν δύναται να το κάνουν διότι βρίσκεται μακριά και ενδέχεται να στείλουν κάποιον να τον βλάψει (ερυθρό 17/1Χ του διοικητικού φακέλου).
Ερωτηθείς εάν οι αρχές της χώρας καταγωγής του θα επέτρεπαν την εκ νέου είσοδο του στη χώρα καταγωγής, ο Αιτητής απάντησε θετικά (ερυθρό 17/2Χ του διοικητικού φακέλου). Σε διευκρινιστική ερώτηση του Λειτουργού αναφορικά με τον θάνατο του αδελφού του, ο Αιτητής δήλωσε πως ο αδελφός του ήταν βαριά άρρωστος και πως μετέβη στο νοσοκομείο να λάβει ιατρική περίθαλψη η οποία ήταν αναποτελεσματική, πρόσθεσε δε πως δεν ήτο δυνατό να εντοπίσουν την πηγή της πάθησης του (ερυθρό 17/3Χ του διοικητικού φακέλου). Ερωτηθείς αναφορικά με το γεγονός πως ανέφερε ότι δεν βίωσε κάτι προσωπικά ενόσω ζούσε ο πατέρας του και εν συνεχεία ανέφερε πως βίωσε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα ενόσω ο πατέρας του ήταν εν ζωή, ο Αιτητής δήλωσε πως όταν επιτίθενται ή παγιδεύουν κάποιον σημαίνει πως έχουν επιτύχει και πως τις περισσότερες φορές που επισκέφτηκε τη χώρα καταγωγής του κρυβόταν και πως η μόνη φορά που ήταν εκτεθειμένος ήταν κατά τον γάμο της αδελφής του (ερυθρό 17/4Χ του διοικητικού φακέλου).
Η αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή από τους Καθ' ων η αίτηση
Κατά την αξιολόγηση της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή, ο Λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου εντόπισε και εξέτασε συνολικά δύο ισχυρισμούς:
Ο πρώτος ισχυρισμός αφορούσε ότι ο Αιτητής είναι Νιγηριανός υπήκοος, με περιοχή καταγωγής και διαμονής του την πόλη Aba της τοπικής αρχής Aba South της πολιτείας Abia, ο οποίος έγινε αποδεκτός από τον Λειτουργό καθώς, ως κρίθηκε, στοιχειοθετήθηκε η εσωτερική και η εξωτερική του αξιοπιστία.
Ο δεύτερος ισχυρισμός αφορούσε τις επιθέσεις που δέχτηκε ο Αιτητής λόγω οικογενειακού προβλήματος, ο οποίος απορρίφθηκε από τον Λειτουργό λόγω έλλειψης επαρκών λεπτομερειών και πληροφοριών ενώ σημειώθηκε πως όταν κλήθηκε ο Αιτητής να παραθέσει περισσότερες πληροφορίες, παρατηρήθηκε έλλειψη επαρκών πληροφοριών.
Ως επισημάνθηκε από τον Λειτουργό, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να τεκμηριώσει τις δηλώσεις του επαρκώς και λεπτομερώς αναφορικά με τον τρόπο που επηρεάστηκε ο ίδιος από τα κτηματικά προβλήματα και δεν παράθεσε περαιτέρω πληροφορίες όταν ισχυρίστηκε πως επηρεάστηκε από ένα ατύχημα και μία πνευματική επίθεση ενόσω βρισκόταν στη χώρα καταγωγής του. Περαιτέρω, όταν κλήθηκε να επεξηγήσει πως το ατύχημα του συνδεόταν με τα κτηματικά προβλήματα, δεν προσέφερε σαφείς και συγκεκριμένες πληροφορίες, ενώ σύμφωνα με τον Λειτουργό, ο Αιτητής δεν έδωσε πληροφορίες αναφορικά με τον ακριβή χρόνο που έλαβε χώρα το ατύχημα. Επιπροσθέτως, ως έκρινε ο Λειτουργός, οι ισχυρισμοί του Αιτητή ήταν ανεπαρκείς ώστε να στοιχειοθετήσουν το αίτημα του ότι οι θάνατοι των συγγενών του συνδέονται με κτηματικά προβλήματα. Καταληκτικά, ως επισήμανε ο Λειτουργός, ο Αιτητής δεν παρέθεσε επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τον ισχυρισμό του πως έχει στοχοποιηθεί ενώ προέβη σε νέες δηλώσεις εκ των υστέρων ενώ θα μπορούσε να τις είχε εκφράσει εξαρχής, ήτοι ότι τις περισσότερες φορές επισκέφθηκε τη χώρα καταγωγής του κρυφά πέραν της φοράς που παρέστη στον γάμο της αδελφής του (ερυθρό 39, 38 του διοικητικού φακέλου).
Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, ο Λειτουργός έκρινε πως τα όσα ο Αιτητής ανέφερε στη συνέντευξή του αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματός του και δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν την οποιαδήποτε ανάλυση των εν λόγω δεδομένων μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης, λόγω της εγγενώς υποκειμενικής φύσεως τους. Κατά συνέπεια, ο άνω ισχυρισμός απερρίφθη.
Εν συνεχεία, ο Λειτουργός προχώρησε σε εκτίμηση του μελλοντοστραφούς κινδύνου του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία στη βάση των αποδεκτών ισχυρισμών. Κατά την εκτίμηση αυτή ο Λειτουργός κατέληξε ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής και ειδικότερα στην πολιτεία Abia θα κινδυνεύσει με δίωξη ή με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης. Ως προς την κατάσταση ασφαλείας στο τόπο καταγωγής και διαμονής του Αιτητή, ο Λειτουργός κατέγραψε ότι στη πολιτεία Abia δεν υφίστανται συνθήκες αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής σύρραξης. Παρέθεσε ακολούθως πληροφορίες σχετικά με την καταγραφή των ενόπλων συγκρούσεων σε διεθνές επίπεδο, όπου εντόπισε πως η Νιγηρία εμπλέκεται σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και του Ισλαμικού Κράτους στην επαρχία της Δυτικής Αφρικής (ISWAP).
Κατά τη Νομική Ανάλυση, ο Λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς του πρόσφυγα σύμφωνα με το Άρθρο 1Α 2 της συνθήκης της Γενεύης και του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 αφού δεν συνέτρεχαν στο πρόσωπο του Αιτητή τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του. Όσον αφορά την υπαγωγή του στο καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας ο Λειτουργός ανέφερε ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 19 (2) (α), (β) και (γ) του περί Προσφύγων Νόμου 2000 καθώς ο Αιτητής εάν επέστρεφε στη χώρα καταγωγής του δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο θανατική ποινή ή εκτέλεση σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (α) ή να υφίστατο βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (β). Κρίθηκε περαιτέρω αναφορικά με το άρθρο 19 (2) (γ), ότι ο Αιτητής επιστρέφοντας στη χώρα καταγωγής του και ειδικότερα στην περιοχή καταγωγής και διαμονής του, πόλη Aba, τοπική αρχή Aba South, πολιτεία Abia, δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτής άσκησης βίας σε συνθήκες ένοπλης σύρραξης.
Προσέθεσε, τέλος, ότι η πιθανή επιστροφή του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές του περιστάσεις και δη την απουσία οποιασδήποτε προσωπικής και πραγματικής απειλής να υποβληθεί σε βασανιστήρια και/ή απάνθρωπη και/ή εξευτελιστική μεταχείριση και/ή τιμωρία κατά την επιστροφή του στη Νιγηρία, δεν αντίκειται στην αρχή της μη επαναπροώθησης και το Άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Στη βάση όλων των ανωτέρω, το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίφθηκε δια της προσβαλλόμενης απόφασης.
Η εκτίμηση του Δικαστηρίου
Αξιολογώντας λοιπόν τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Έκθεση/Εισήγηση του Λειτουργού όσο και τους λοιπούς ισχυρισμούς του Αιτητή ως αυτοί παρουσιάστηκαν τόσο κατά την διοικητική διαδικασία όσο και κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:
Αρχικά συντάσσομαι με την κρίση των Καθ' ων η αίτηση ως προς την αποδοχή του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού τον οποίο και αποδέχομαι λόγω του ότι οι δηλώσεις του Αιτητή κρίνονται ως σαφείς, δεν προέκυψαν στοιχεία περί του αντιθέτου, ενώ οι δηλώσεις του επιβεβαιώθηκαν και από αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης στις οποίες προσέτρεξε ο Λειτουργός.
Αναφορικά με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή, ότι δηλαδή δέχθηκε επιθέσεις λόγω οικογενειακής διαμάχης για κληρονομική γη, το Δικαστήριο αποδέχεται ως ορθή την αξιολόγηση του Λειτουργού, καθώς διαπιστώνει ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή χαρακτηρίζονται από ασάφεια, αντιφάσεις και ελλιπή τεκμηρίωση. Ειδικότερα, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Αιτητής προέβαλε αλληλοσυγκρουόμενες εκδοχές για τον τρόπο με τον οποίο απεβίωσαν μέλη της οικογένειάς του, άλλοτε αποδίδοντας τους θανάτους σε φυσικά αίτια, άλλοτε σε πνευματικές επιθέσεις και άλλοτε σε βίαια περιστατικά, χωρίς να παρέχει μια συνεκτική αφήγηση. Επίσης, δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει με σαφήνεια το χρονικό πλαίσιο των γεγονότων, ούτε να παράσχει συγκεκριμένες λεπτομέρειες αναφορικά με το τροχαίο ατύχημα που επικαλέστηκε, με αποτέλεσμα να αποδυναμώνεται περαιτέρω η αξιοπιστία του. Επιπλέον, προέβη εκ των υστέρων σε νέες δηλώσεις, τις οποίες θα μπορούσε να είχε καταθέσει εξαρχής, γεγονός που δημιουργεί την εντύπωση ότι οι ισχυρισμοί του δεν έχουν σταθερή βάση. Ως εκ τούτου είναι η κατάληξή μου ότι απουσιάζει η αναγκαία αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της φερόμενης διαμάχης για τη γη και των θανάτων των συγγενών του, αφού η σύνδεση που επικαλέστηκε εδράζεται σε αόριστες και υποκειμενικές αναφορές σε πνευματικές επιθέσεις. Συνεπώς, η εσωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού δεν στοιχειοθετείται.
Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ισχυρισμού, ως γεγονός που εδράζεται στη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής του Αιτητή, το εν λόγω περιστατικό δεν είναι επιδεκτικό επαλήθευσης μέσω εξωτερικών πηγών πληροφόρησης. Η αδυναμία εξωτερικής τεκμηρίωσης καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη ο Αιτητής να προσκομίσει έναν πειστικό, συνεκτικό και απαλλαγμένο αντιφάσεων ισχυρισμό, βάσει του οποίου να δύναται να στηριχθεί ευλόγως η πεποίθηση περί της πραγματικής τέλεσης των αναφερόμενων γεγονότων. Εν προκειμένω, ο Αιτητής δεν κατόρθωσε να προσφέρει τέτοιο αφήγημα·
Δεδομένης της παντελούς έλλειψης εσωτερικής συνοχής του ισχυρισμού αυτού εκ της αοριστίας, της γενικότητας και της αντιφατικότητας που χαρακτηρίζει το αφήγημα του Αιτητή δεν προκύπτει ανάγκη για εξέταση της εξωτερικής του συνοχής, με αναφορά σε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης. Επί τούτου, σχετικά είναι τα όσα καταγράφονται στο εγχειρίδιο της EASO (νυν EUAA), Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System[8], σελ.169 όπου διαλαμβάνονται συγκεκριμένα τα ακόλουθα:
«This will be necessary insofar as the rationale of the judgment relies on the appreciation of conditions prevailing in the country of origin. This would not be the case in all situations. For example, it may well be unnecessary in respect of a negative credibility finding based on a blatant lack of internal consistency or on unsatisfactorily explained discrepancies and variations on the essential elements of a claim, nor a fortiori if an appeal is rejected on inadmissibility grounds.»
Υπό το φως των προλεχθέντων και των ισχυρισμών του Αιτητή που έχουν γίνει αποδεκτοί από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής του στη Γκάνα, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Ειδικότερα, καθώς ο συνδεόμενος με τον εκπεφρασμένο φόβο του Αιτητή ισχυρισμός απορρίφθηκε ως μη αξιόπιστος, ο συναφώς εκπεφρασμένος φόβος του δεν κρίθηκε βάσιμος και δικαιολογημένος.
Ως εκ τούτου, απομένει να εξεταστεί το κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να υπαχθεί ο Αιτητής στο καθεστώς της επικουρικής προστασίας, ή αλλιώς συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική μας νομοθεσία. Ειδικότερα, το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου διαλαμβάνει ότι:
«19.-(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής».
Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :
(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή
(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή
(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.
Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Εξέτασης συνεπώς χρήζει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2).
Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά με την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεσήμανε στην απόφαση του CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland[9] ότι συνιστούν:
«(...) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.»
(βλ. σκέψη 43 της απόφασης)
Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του Sufi and Elmι,[10] αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Περαιτέρω, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji ν Staatssecretaris van Justitie[11]:
«33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.
34. Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.
35. Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.
36. Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».
37. Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.
38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.
39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
Στη βάση της ως άνω νομολογίας, προς τον σκοπό εξέτασης των προϋποθέσεων που διαλαμβάνει το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ως αυτός ενσωματώνει το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[12] και λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από την πρωτοβάθμια εξέταση της αίτησης του Αιτητή, προχώρησα σε έρευνα σε διεθνείς πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πολιτεία Abia, όπου ευλόγως αναμένεται ότι θα επιστρέψει, από την οποία προέκυψαν τα ακόλουθα:
· Σύμφωνα με το RULAC, μια πρωτοβουλία της Ακαδημίας της Γενεύης για την καταγραφή των ενόπλων συγκρούσεων σε διεθνές επίπεδο, η Νιγηρία εμπλέκεται σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και του Ισλαμικού Κράτους στην επαρχία της Δυτικής Αφρικής (ISWAP). Επιπλέον, υπάρχει μια μη-διεθνής ένοπλη σύρραξη μεταξύ των ISWAP και Boko Haram. Από το 2014, η Πολυεθνική Κοινή Ομάδα Εργασίας – η οποία περιλαμβάνει στρατεύματα από το Καμερούν, το Τσαντ, το Νίγηρα, το Μπενίν και τη Νιγηρία – έχει παρέμβει στη σύγκρουση προς υποστήριξη της νιγηριανής κυβέρνησης, αφήνοντας έτσι αμετάβλητο τον χαρακτηρισμό της κατάστασης ως μη διεθνούς.[13]
· Σύμφωνα με την 2024 έκθεση του Nigeria Watch, «το 2024, περίπου το 75% των θανάτων από βίαια περιστατικά στη Νιγηρία σημειώθηκαν στον Βορρά. Αυτό το υψηλό ποσοστό αποδόθηκε κυρίως στην ανταρσία, τη ληστεία στην ύπαιθρο και τις αντιστασιακές επιχειρήσεις από τις κυβερνητικές δυνάμεις, ενώ ο Νότος επηρεάστηκε κυρίως από την εγκληματικότητα, τις διεκδικήσεις υπέρ της Biafra και τα κοινοτικά ζητήματα.»[14] Η ίδια έκθεση αναφέρει πως η αναταραχή υπέρ της Biafra στη νοτιοανατολική Νιγηρία κόστισε την ζωή πλείστων ατόμων με την πολιτεία Abia να καταγράφει 34 θανάτους.[15]
· Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στη Νιγηρία, πρόσφατη έκθεση του ινστιτούτου Bertelsmann Stiftung για τη Νιγηρία αναφέρει πως το Ισλαμικό κράτος για την δυτική Αφρική και άλλες ομάδες της Boko Haram συνεχίζουν να θέτουν απειλές στα βορειοανατολικά της χώρας, ενώ άλλες μη κρατικές ένοπλες ομάδες έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητες τους στην βορειοδυτική περιοχή, ενώ η σύγκρουση αγροτών-βοσκών συνεχίζεται στη βόρεια-κεντρική περιοχή και επεκτείνεται επίσης πέρα από αυτήν προς τα νότια, και υπάρχει αύξηση σε αυτονομιστική αναταραχή στα νοτιοανατολικά της χώρας. Η ανασφάλεια και το έγκλημα συνέχισαν να επικρατούν στην περιοχή Niger Delta, και πολιτική αναταραχή καταγράφεται στα νότια της χώρας ενόψει των γενικών εκλογών το 2023.[16]
· Περαιτέρω, όπως αναφέρεται στην έκθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αναφορικά με τις εξελίξεις στην Δυτική Αφρική και την περιοχή Σάχελ κατά την χρονική περίοδο Δεκεμβρίου 2024 – Μαρτίου 2025, «[β]άσει δεδομένων από το Armed Conflict Location and Event Data Project, οι δραστηριότητες των ενόπλων, που αρχικά ήταν συγκεντρωμένες στη βορειοανατολική Νιγηρία, έχουν μετατοπιστεί ολοένα και περισσότερο προς τις βορειοδυτικές και ορισμένες νότιες περιοχές της χώρας.[17]
· Σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα της βάσης δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), κατά το τελευταίο έτος (με ημερομηνία τελευταίας ενημέρωσης την 25.07.2025), στην πολιτεία Abia, καταγράφηκαν 63 περιστατικά πολιτικής βίας (“Political violence”, που περιλαμβάνει περιστατικά βίας κατά αμάχων, εκρήξεις/απομακρυσμένη βία, μάχες, εξεγέρσεις και διαμαρτυρίες), από τα οποία προκλήθηκαν 79 θάνατοι.[18] Σημειώνεται πως ο εκτιμώμενος πληθυσμός για την πολιτεία Abia κατά το 2022 ανήλθε σε 4,143,100 κατοίκους.[19]
Αποτιμώντας τα προαναφερόμενα δεδομένα, δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης, στον τελευταίο τόπο διαμονής του και ως εκ τούτου δεν διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άντρας, υγιής, μορφωμένος, πλήρως ικανός προς εργασία και με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία στη χώρα καταγωγής του, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας. Ο Αιτητής δεν έχει θέσει οποιαδήποτε ατομικά χαρακτηριστικά στην ενώπιον μου δικαστική διαδικασία, που να υποδηλώνουν ότι μπορεί να έχει τεθεί με οποιονδήποτε τρόπο σε δυσμενή θέση ή σε κίνδυνο δίωξης ή βλάβης.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).
Καταληκτικά, λαμβάνω υπόψη μου ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Νιγηρία), συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν ορισθεί ως ασφαλείς χώρες ιθαγένειας σύμφωνα και με το πιο πρόσφατο Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 30.05.2025 (Κ.Δ.Π. 145/2025), χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς ή στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας καταγωγής. Ο κατάλογος των ασφαλών χωρών ιθαγένειας καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών όταν ικανοποιηθεί βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών ότι στις οριζόμενες χώρες, γενικά και μόνιμα, δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από την χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.
Με βάση το σύνολο των ενώπιον μου δεδομένων, όπως έχω αναλύσει ανωτέρω, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Khamzaeva ν. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 727/06, ημερ. 16.7.2007, Γιωργαλλάς ν. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 329/2009, ημερ. 26.9.2011.
[2] Βλ. συναφώς υπ. αρ. 692/89, Level Tachexcavs Ltd v. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας, (1990) 3 ΑΑΔ 4407, Α.Ε. Αρ. 2421, Kokos Athanasiou Motors Ltd v. Δημοκρατίας, ημερ. 24.1.2020 (2000) 3 ΑΑΔ 21, Υπόθεση Αρ. 1073/2004, Γεώργιας Αντωνίου κ.α. ν. Δημοκρατίας, μέσω Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ημερ. 6.2.2007.
[3] Σύμφωνα με τον Κανονισμό 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 : « Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
[4] Βλ. ενδεικτικά Δημοκρατία ν. Κουκκουρή κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598.
[5] Ζωμενή-Παντελίδου ν. Α.Η.Κ., Υποθ. Αρ. 108/2006, ημερ. 26.07.2007
[6] Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552.
[7] Άρθρο 11(3)(α) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (N. 73(I)/2018).
[8] Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System' (2023), 136 διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023- 02/Evidence_credibility_judicial_analysis_second_edition.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 08.11.2024)
[9] ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.06.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.06.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland
[11] Απόφαση στην υπόθεση C465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji ;κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.02.2009
[12] ΟΔΗΓΙΑ 2011/95/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 13ης Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (αναδιατύπωση).
[13] RULAC, 'Non - international Armed Conflicts in Nigeria', 2023, Non-International Armed Conflicts in Nigeria | Rulac (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/08/2025)
[14] Nigeria Watch, FOURTEENTH REPORT ON VIOLENCE IN NIGERIA 2024, σελ. 7, https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports/NGA-Watch-Report24.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/08/2025)
[15] Nigeria Watch, FOURTEENTH REPORT ON VIOLENCE IN NIGERIA 2024, σελ. 13, https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports/NGA-Watch-Report24.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 12/08/2025)
[16] Bertelsmann Stiftung, BTI 2024 Country Report Nigeria, 19 Μαρτίου 2024, σελ. 3-4, https://bti-project.org/fileadmin/api/content/en/downloads/reports/country_report_2024_NGA.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/08/2025)
[17] United Nations Security Council, Activities of the United Nations Office for West Africa and the Sahel, Report of the Secretary-General, S/2025/187 26 Μαρτίου 2025, παρ. 22, σελ. 6, https://docs.un.org/en/S/2025/187 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/08/2025)
[18] Πλατφόρμα ACLED Explorer, η οποία από 30/07/2025 είναι προσβάσιμη κατόπιν εγγραφής, με χρήση των εξής φίλτρων αναζήτησης: Country: Nigeria, Events / Fatalities, Political Violence, Past Year, διαθέσιμη σε https://acleddata.com/platform/explorer (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/08/2025)
[19] City Population, Abia – Nigeria, Abia (State, Nigeria) - Population Statistics, Charts, Map and Location (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/08/2025)
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο